# nn/ted2020-587.xml.gz
# sh/ted2020-587.xml.gz

(src)="1"> Viss President Obama inviterte meg til å verte den neste matematikk-tsaren , ville eg hatt eit framlegg til han som eg trur ville ha betra matematikkutdanninga i landet stort .
(trg)="1"> Ako bi me kojim slucajem predsednik Obama pozvao da ja budem sledeci Car matematike , ja bih imao predlog za njega za koji mislim da bi u mnogome mogao da poboljsa predavanje matematike u skolama u ovoj zemlji .
(src)="2"> Og det ville ha vore både lett og billeg å gjennomføre .
(trg)="2"> Koji bi bio lak da se implementira i jeftin .
(src)="3"> Matematikkpensumet me har er basert på grunnleggjande aritmetikk og algebra .
(trg)="3"> Matematicki program koji trenutno imamo je baziran na osnovama aritmetike i algebre .
(src)="4"> Og alt me lærer etter det byggjer oppover mot eitt fag .
(trg)="4"> I sve sto ucimo posle toga ide u pravcu razvijanja ka jednoj oblasti matematike .
(src)="5"> Og på toppen av denne pyramiden står funksjonsanalysen .
(trg)="5.1"> I na vrhu te piramide je Analiza ( tj .
(trg)="5.2"> Diferencijalni i integralni racun ) .
(src)="6"> Og eg er her for å seie at eg meiner dette er feil topp på pyramiden ...
(trg)="6"> Ja vam ovde sada kazem da ja mislim da je to pogresan vrh piramide ...
(src)="7"> at den rette toppen -- som alle studentane våre , alle som går ut frå high school burde kunne -- skulle ha vore statistikk : sannsynsrekning og statistikk .
(trg)="7.1"> i da je oblast matematike , koju bi svaki student i svaki srednjoskolac trebalo da zna , jeste Statistika .
(trg)="7.2"> Verovatnoca i statistika .
(src)="8"> ( Applaus ) Eg meiner , misforstå meg rett -- funksjonsanalyse er eit viktig emne .
(trg)="8.1"> ( aplauz ) Mislim , nemojete pogresno da me shvatite .
(trg)="8.2"> Analiza je jako bitna oblast matematike .
(src)="9"> Det er ei av mennesket sine største intellektuelle bedrifter .
(trg)="9"> i vazi za veliki uspeh ljudskog roda .
(src)="10"> Naturlovene er skrivne i dette språket .
(trg)="10"> I prirodni zakoni su napisani kroz izvode i integrale .
(src)="11"> Og alle som studerer matematikk , naturvitskap , tekniske fag , økonomi , bør absolutt lære seg funksjonsanalyse i løpet av det første studieåret .
(trg)="11"> I svaki student koji studira matematiku , prirodne nauke , inzinjerstvo , ekonomiju , mora da zna Analizu do kraja prve godine fakulteta .
(src)="12"> Men eg er her for å seie , som matematikkprofessor , at svært få menneske faktisk nyttar funksjonsanalyse på ein medviten , meiningsfull måte i kvardagsliva sine .
(trg)="12"> Ali ja sam ovde da vam kazem , kao profesor matematike , da vrlo malo ljudi koristi izvode i integrale na svestan , smislen nacin u svakodnevnom zivotu ,
(src)="13"> Statistikk derimot -- det er eit fag som du kan , og bør , nytta til dagleg .
(trg)="13"> Sa druge strane , Statistika je oblast koju mozete , i koji bi trebalo da koristite na svakodnevnoj osnovi , zar ne ?
(src)="14.1"> Ikkje sant ?
(src)="14.2"> Det er risiko .
(src)="14.3"> Det er vinst .
(src)="14.4"> Det er vilkårlegheit .
(trg)="14"> Statistika se bavi rizikom , mogucnosti dobitka , slucajnostima ,
(src)="15"> Det er å forstå data .
(trg)="15"> razumevanju podataka .
(src)="16.1"> Eg trur at viss studentane våre , viss elevane våre på high school -- viss alle amerikanarar -- kunne sannsynsrekning og statistikk , ville vi ikkje ha hamna i det økonomiske uføret som me er i i dag .
(src)="16.2"> Ikkje berre -- takk skal de ha -- ikkje berre det ...
(trg)="16.1"> Ja mislim da ako bi nasi studenti , ako bi nasi srednjoskolci , ako bi svi gradjani u SAD , znali o verovatnoci i statistici , mi ne bi bili u ovoj ekonomskoj krizi u kojoj smo danas .
(trg)="16.2"> Ne samo -- hvala -- ne samo to ...
(src)="17"> viss det vert undervist på rett måte , kan det vere verkeleg moro .
(trg)="17"> [ ali ] ako bi se predavalo na pravi nacin , moze da bude vrlo zabavno .
(src)="18"> Eg meiner , sannsynsrekning og statistikk , er matematikken for spel og gambling .
(trg)="18"> Mislim , verovatnoca i statistika je matematika igara i kockanja ,
(src)="19.1"> Det er å analysere trendar .
(src)="19.2"> Det er å spå om framtida .
(trg)="19"> analiziranja trendova pa i predvidjanja buducnosti .
(src)="20"> Høyr her , verda har endra seg frå analog til digital .
(trg)="20"> Pazite ovako ... svet se promenio od analognog ka digitalnom .
(src)="21.1"> Og det er på tide at matematikkpensumet vårt endrar seg frå det analoge til det digitale .
(src)="21.2"> Frå den meir klassiske , kontinuerlege matematikken , til den meir moderne , diskrete matematikken .
(src)="21.3"> Til matematikk om uvisse , om vilkårlegheit , om data -- og dette er sannsynsrekning og statistikk .
(trg)="21.1"> I vreme je da se i nas program matematike promeni od analognog ka digitalnom .
(trg)="21.2"> Sa dosadasnje klasicne kontinualne matematike , na moderniju , diskretnu matematiku .
(trg)="21.3"> Matematiku neodredjenosti , slucajnosti , podataka -- a sve je to Verovatnoca i statistika .
(src)="22.1"> For å oppsummere , i staden for at studentane våre skal lære teknikkar for funksjonsanalyse , meiner eg det hadde hatt mykje meir å seie at alle saman visste kva to standardavvik frå gjennomsnittet tyder .
(src)="22.2"> Og det meiner eg .
(trg)="22"> Kao zakljucak , umesto da studenti uce o izvodima i integralima , mislim da bi bilo mnogo vaznije kad bi svi znali sta znaci odstupanje od dve standarne devijacije od srednje vrednosti .
(src)="23"> Tusen takk skal de ha .
(trg)="23"> Hvala puno .
(src)="24"> ( Applaus )
(trg)="24"> ( Aplauz )