# nl/ted2020-1150.xml.gz
# szl/ted2020-1150.xml.gz

(src)="1"> Ik beschouw het TED-publiek graag als een wonderlijke verzameling van de meest effectieve , intelligente , intellectuele , wijze , wereldlijke en innovatieve mensen in de wereld .
(trg)="1"> Tak se myśla , że sōm z wōs mondre , szprytne , pochytane , rozumne a akuratne ludziska .
(src)="2"> En ik denk dat dat klopt .
(trg)="2"> Możno mōm recht ,
(src)="3"> Ik heb echter ook het idee dat velen , zo niet de meerderheid van jullie jullie schoenen verkeerd strikken .
(trg)="3"> ale tyż wōntpia , czy znōcie sie na akuratnym wiōnzaniu szczewików .
(src)="4"> ( Gelach ) Ik weet dat het belachelijk klinkt .
(trg)="4"> ( Lachanie ) A to nie ma takie gupie ,
(src)="5"> Het klinkt belachelijk .
(trg)="5"> jak wom sie zdo !
(src)="6"> Geloof me , ik leidde hetzelfde onwetende leven , tot ongeveer drie jaar geleden .
(trg)="6"> Tak to je w życiu , że niy wiysz , co cie czeko , czamu ci tesno .
(src)="7"> Toen gebeurde het volgende : ik kocht een paar , voor mij , zeer dure , schoenen .
(trg)="7.1"> I naroz dzieje sie coś , co ci zmienio żywot .
(trg)="7.2"> A bōło tak : kupiołżech szczewiki , ôgrōmnie drogie .
(src)="8"> Die schoenen hadden nylon veters , en ik kon ze niet gestrikt houden .
(trg)="8.1"> A sznurki miały rube , sztuczne pierońsko !
(trg)="8.2"> Cołki czos sie rozmatlały .
(src)="9"> Dus ik ging terug naar de winkel en vertelde de eigenaar : " De schoenen zijn prachtig , maar ik haat de veters . "
(trg)="9"> Poszołżech nazod do geszeftu i nazdoł tymu chopu : " Te szczewiki som gryfne , ale sznurki som ô dupa rozczaś " .
(src)="10"> Hij keek en zei : " Oh , je strikt ze verkeerd . "
(trg)="10"> A on mi pedzioł : " Chopie , dyć je naôpak wiōnżesz !
(src)="11"> Tot dat moment zou ik hebben gedacht dat ik op de leeftijd van 50 , toch een van de vaardigheden van het leven echt doorhad , namelijk veters strikken .
(trg)="11.1"> I wiecie , pinznoł mi Abraham , a ôn mi pado , że niy poradza wiōnzać sznurków ?
(trg)="11.2"> A jo myśloł cołki czos , że to umia robić blank dobrze .
(src)="12"> Maar nee -- laat me het voordoen .
(trg)="12"> ( Lachanie ) A tyn chop mi gôdo , że jo je mamlas .
(src)="13"> Op deze manier hebben ze meesten van ons leren veters strikken .
(trg)="13"> Ôd bajtla nos uczom tak wionzać szczewiki .
(src)="14"> Nu blijkt dus -- dank u .
(trg)="14"> Dziynki .
(src)="15"> Wacht , er is meer .
(trg)="15"> ( Klackanie ) Dejcie pozōr a słuchejcie .
(src)="16.1"> Nu blijkt dus dat er een sterke en een zwakke vorm is van deze knoop , en ons werd de zwakke vorm geleerd .
(src)="16.2"> Zo kun je het zien .
(trg)="16.1"> Wychodzi na to , ( Lachanie ) że maszki idzie wiōnzać słabo abo mocno .
(trg)="16.2"> Nos uczom tych słabych maszek .
(src)="17"> Als je aan de touwtjes onderaan de knoop trekt , zul je zien dat de strik zal draaien richting de lange kant van de schoen .
(trg)="18.1"> Sznurki wiōnżecie , tak jak wom pokazuja .
(trg)="18.2"> Jak ôwiniecie maszka sznurkiem ôd dołu , to sie wynzeł ôbróci z wierchu na dōł .
(src)="18"> Dat is de zwakke vorm van de knoop .
(trg)="19"> To je ta słabszo maszka .
(src)="19"> Maar wees gerust .
(trg)="20"> Nic się niy starejcie .
(src)="20"> Als we opnieuw beginnen en langs de andere kant om de strik heengaan , krijgen we dit , de sterke vorm van de knoop .
(trg)="21.1"> I tera robiemy to tak : wiōnżecie na ôdwrót i sztram trzymiecie szlajfka .
(trg)="21.2"> Trzymie ?
(src)="21"> En als je aan de touwtjes onderaan de knoop trekt , zie je dat de strik uitgelijnd blijft naar de dwarszijde van de schoen .
(trg)="22.1"> To je isto ta mocno maszka .
(trg)="22.2"> Jak zaciōngniecie sznurki pod wynzłym , ta maszka sie ôbróci na krzyż szczewika .
(src)="22"> Dit is een sterkere knoop .
(trg)="23"> Tera je gryfnie ,
(src)="23.1"> Hij zal minder vaak losgaan .
(src)="23.2"> Hij zal je minder teleurstellen .
(trg)="24"> bo sztram trzymie , nie matlo sie i sie nie łobalicie .
(src)="24"> En daarnaast ziet het er ook nog beter uit .
(trg)="25"> No , tera je richtik doporzondku zawiōnzane .
(src)="25"> Laten we dit nog een keer doen .
(trg)="26"> Moga to pokōzać jeszcze roz .
(src)="26"> ( Applaus ) Begin zoals gewoonlijk , ga langs de andere kant om het lusje .
(trg)="27.1"> ( Klackanie ) Zaczynosz normalnie .
(trg)="27.2"> Wiōnżecie naôpak , dokoła pyntli .
(src)="27"> Dit is voor kinderen een beetje moeilijk , maar ik denk dat jullie het aankunnen .
(trg)="28"> Dziecka to poradzom zrobić , a wy niy ?
(src)="28"> Trek aan de knoop .
(trg)="29.1"> !
(trg)="29.2"> Zaciōngosz wynzeł .
(src)="29"> Voilà : de sterke vorm van de veterstrik .
(trg)="30"> Jak to to uczynicie , to sie maszka nie rozwiōnże .
(src)="30"> Om bij het thema van vandaag te blijven , wil ik benadrukken -- en jullie weten het al -- dat een klein voordeel ergens in het leven soms een enorm resultaat ergens anders kan veroorzaken .
(trg)="31"> ( Klackanie ) Cobyście co z tyj godki spamiyntali , to na koniec wōm powiem , że cołki czas musicie sztudirować , co by szprytnym być a szprymy chytać .
(src)="31"> Leef lang en vaar wel .
(trg)="32"> ( Lachanie ) Żyjcie a kwitnijcie .
(src)="32"> ( Applaus )
(trg)="33"> ( Klackanie )

# nl/ted2020-1183.xml.gz
# szl/ted2020-1183.xml.gz

(src)="1"> Een paar jaar geleden voelde ik me alsof ik vast zat in een sleur , dus besloot ik om in de voetsporen te treden van de grote Amerikaanse filosoof , Morgan Spurlock , en iets nieuws te proberen gedurende 30 dagen .
(trg)="1"> Niy tak downo tymu poczuł żech , że mi żywot zmierznōł , i żech se spomniōł na to , co gōdoł wielki amerykański filozof , Morgan Spurlock , coby kożdy miesiōnc cosik nowego sprōbować .
(src)="2"> Het idee is eigenlijk vrij simpel .
(trg)="2"> Ideja bōła prosto .
(src)="3"> Denk aan iets wat je altijd al hebt willen toevoegen aan je leven en probeer het gedurende de volgende 30 dagen .
(trg)="3"> Spomnij se , cożeś dycki chciōł robić , a rōb to ciyngiem bez 30 dni .
(src)="4"> Het blijkt dat 30 dagen zo ongeveer de juiste hoeveelheid tijd is om een nieuwe gewoonte aan te leren of af te leren -- zoals het bekijken van het nieuws -- in je leven .
(trg)="4"> Wychodzi na to , że miesiōnc to je akurat tela czasu , coby zaczonć jakie nowe hobby , abo jaki nawyk pociepać , na tyn przikład , choby ôglondanie dziennika .
(src)="5"> Er zijn een paar dingen die ik geleerd heb tijdens deze 30-daagse uitdagingen .
(trg)="5"> A przy tym żech sie tyż trocha nauczył .
(src)="6"> Het eerste , in plaats van dat de maanden voorbij vlogen , vergeten , was de tijd veel meer memorabel .
(trg)="6"> Najprzōd to , że jak co nowego zaczinosz , to ci sie żywot tak nie mierznie , ino se lepszy pamientosz , co żeś robiōł .
(src)="7"> Dit was onderdeel van een uitdaging waarbij ik gedurende een maand elke dag een foto nam .
(trg)="7"> Jo se kożdy dzień w tym miesiōncu robiōł zdjyncie ,
(src)="8"> Ik herinner me precies waar ik was en wat ik deed die dag .
(trg)="8"> cobych pamientoł , kaj żech bōł i co żech robił .
(src)="9"> Ik heb ook gemerkt dat toen ik meer en moeilijker uitdagingen begon te doen , mijn zelfvertrouwen groeide .
(trg)="9.1"> I ôroz mie napadło , że co roz to ciyższe se zadania wymyślom .
(trg)="9.2"> Wiym , że moga wiyncyj , jak mi sie zdo .
(src)="10"> Ik ging van een aan de computer gekluisterde nerd naar een man die naar het werk fietst --
(trg)="10"> Bōłżech dupa w kraglu , co przy biurku siedzi , a tera jeżdża do roboty na kole .
(src)="11"> voor de lol .
(trg)="11"> I mōm z tego radość !
(src)="12"> Zo beklom ik vorig jaar Mount Kilimanjaro , de hoogste berg in Afrika .
(trg)="12"> ( Lachanie ) A łońskigo roku to żech nawet wloz na Kilimandżaro , nojwyższo góra we Afryce .
(src)="13"> Ik zou nooit zo avontuurlijk geweest zijn voordat ik aan mijn 30-dagen-uitdagingen begon .
(trg)="13"> I nigdy bych na to nie przyszōł , kieby nie te zadania kożdy miesiōnc .
(src)="14"> Ik heb ook bedacht dat als je echt iets graag genoeg wilt , je alles kunt doen gedurende 30 dagen .
(trg)="14"> I też se zdołech sprawa , że jak co naprowda chcesz , to bele co możesz robić bez 30 dni .
(src)="15.1"> Heb je ooit een roman willen schrijven ?
(src)="15.2"> Elk jaar in november
(trg)="15"> Ôd bajtla żeś chcioł naszkryflać ksiōnżka ?
(src)="16"> proberen tienduizenden mensen hun eigen roman van 50.000 woorden te schrijven , startend van niets , in 30 dagen .
(trg)="16"> W kożdy listopad mocka ludzi próbuje naszkryflać piyrsze 50 000 słów swoji ksiōnżki , za miesiōnc .
(src)="17"> Het blijkt dat het enige dat je moet doen , is : 1.667 woorden per dag schrijven gedurende een maand .
(trg)="17"> Wychodzi na to , że trza naszkryflać ino 1667 słów za dziyń bez cołki miesiōnc .
(src)="18"> Dat deed ik dus .
(trg)="18"> To żech tak zrobiōł !
(src)="19"> Tussen haakjes , het geheim is om niet te gaan slapen totdat je je woorden voor de dag geschreven hebt .
(trg)="19"> Ino nie śmisz iść spać , aż nie naszkryflosz tego , co mōsz .
(src)="20"> Je hebt dan misschien slaaptekort , maar je roman zal klaar zijn .
(trg)="20"> Możno bydzieś niewyspany , ale ksiōnżka skōńczysz .
(src)="21"> Is mijn boek de volgende grote Amerikaanse roman ?
(trg)="21"> Prowda , że za ta moja ksiōnżka Nobla mi nie dadzōm .
(src)="22.1"> Nee .
(src)="22.2"> Ik schreef het in een maand .
(trg)="22"> Bez miesionc żech jōm szrajbnōł .
(src)="23"> Het is vreselijk .
(trg)="23"> Je richtik żadno !
(src)="24"> Maar voor de rest van mijn leven hoef ik , als ik John Hodgman ontmoet op een feestje bij TED , niet te zeggen : " Ik ben computerwetenschapper . "
(trg)="24"> ( Lachanie ) Ale tera jak sie trefimy ze Johnem Hodgmanem na TEDzie , nie byda godoł : " Jeżech fachman ôd komputerów " .
(src)="25"> Nee , nee , als ik wil kan ik zeggen : " Ik schrijf romans . "
(trg)="25"> Ino jak byda chcioł , to moga pedzieć : " jeżech pisorz " .
(src)="26"> ( Gelach ) Nog een laatste ding dat ik zou willen vermelden .
(trg)="26"> ( Lachanie ) A na ôstatek chca wom jeszcze pedzieć ,
(src)="27"> Ik heb geleerd dat wanneer ik kleine , duurzame veranderingen toepas , dingen die ik kan blijven doen , ze meer kans hebben om gewoontes te worden .
(trg)="27"> że jak żech wprowadzōł małe zmiany krok po kroku , to mi to szło , a żarło , i mi sie udowało to robić ciyngiem .
(src)="28"> Er is niets mis met grote , gekke uitdagingen .
(trg)="28"> Wielkie wyzwania sōm richtik gryfne
(src)="29"> In feite geven ze een hoop lol .
(trg)="29"> i je z nich kupa radości .
(src)="30"> Maar het is minder waarschijnlijk dat ze gewoontes worden .
(trg)="30"> Ino mosz meńsze szanse , że ci sie udo .
(src)="31"> Toen ik suiker opgaf gedurende 30 dagen , zag dag 31 er zo uit .
(trg)="31"> Kiej żech nie jod cukru bez 30 dni , dzień 31 wyglondoł tak .
(src)="32"> ( Gelach ) Mijn vraag aan jullie is : waar wacht je nog op ?
(trg)="32"> ( Lachanie ) Zatym pytom sie wos : na co czekocie ?
(src)="33.1"> Ik garandeer je dat de komende 30 dagen voorbij zullen gaan , of je het nu leuk vindt of niet .
(src)="33.2"> Waarom bedenk je niets dat je altijd al wilde proberen ?
(src)="33.3"> Geef het een kans
(trg)="33.1"> Gwarantuja wom , że 30 dni przejdzie , czy sie wōm to podobo czy nie .
(trg)="33.2"> To co wōm szkodzi spróbować robić coś , coście dycki chcieli ?
(trg)="33.3"> Biercie sie za to !
(src)="34"> de volgende 30 dagen .
(trg)="34"> Bez nastympne 30 dni .
(src)="35"> Dank u .
(trg)="35"> Dziynka .
(src)="36"> ( Applaus )
(trg)="36"> ( Klackanie )

# nl/ted2020-814.xml.gz
# szl/ted2020-814.xml.gz

(src)="1"> Zo , dames en heren , bij TED spreken we veel over leiderschap en hoe een beweging te beginnen .
(trg)="1"> Na naradach TED rozprŏwio sie ło bele czym , na przikłŏd ło tym , jakŏ sie rŏbi firer a czelŏtka .
(src)="2"> Laten we dus een beweging zien ontstaan en eindigen , in minder dan drie minuten en er een paar lessen uit halen .
(trg)="2"> Przedstŏwiã wōm drapko , jako sie to rŏbi , a niskorzyj zbierã to do kupy .
(src)="3"> Om te beginnen heeft een leider het lef nodig om op te vallen en raar gevonden te worden .
(trg)="3"> Nŏjsōmpiyrw taki chop musi mieć opŏwŏgã , kejby mu gańba niy było , kej stŏnie przed ludkami .
(src)="4"> Maar wat hij doet is zo makkelijk te volgen .
(trg)="4"> Rŏbi cosik , co inksi letko zmałpujŏm .
(src)="5.1"> Dus hier is zijn eerste volgeling , met een doorslaggevende rol .
(src)="5.2"> Hij laat iedereen zien hoe te volgen .
(trg)="5.1"> Gibko za nim przidzie drugi .
(trg)="5.2"> Łōn je ważny .
(trg)="5.3"> Pokŏże inkszym , jako rŏbić to , co łōn .
(src)="6"> Nu , merk op dat de leider hem omarmt als een gelijke .
(trg)="6"> Firer bydzie go miŏł za kamrata .
(src)="7"> Dus nu gaat het niet meer om de leider ; het gaat om hun , meervoud .
(trg)="7.1"> Tyn kamrat hnet sie zrŏbi taki ważny kej tyn firer .
(trg)="7.2"> Tyn kamrat hnet sie zrŏbi taki ważny kej tyn firer .
(src)="8"> Nu roept hij naar zijn vrienden .
(trg)="8"> Kamrat wŏło swŏich kamratōw .
(src)="9"> Nu , kun je opmerken dat de eerste volgeling eigenlijk een onderschatte vorm van leidschap vertoond .
(trg)="9.1"> Po prŏwdzie , bez niygo nic by sie niy dziŏło .
(trg)="9.2"> Beztŏż zŏwżdy kery musi sie przekŏzać przed inkszymi .
(src)="10"> Er is moed voor nodig om zo op te vallen .
(trg)="10"> A małowiela je tych , co sie wyrychlōm przed inkszymi .
(src)="11"> De eerste volgeling maakt van de eenzame zot een leider .
(trg)="11"> Zŏwdy jak jedyn sie wyrychli , to ze pofyrtańca mŏmy firera .
(src)="12"> ( gelach ) ( applaus ) En hier komt een tweede volgeling .
(trg)="12"> ( Śmiych ) ( Klackanie ) Potym mōmy nŏwego chyntnego .
(src)="13"> Nu is er niet één zot , geen twee zotten , drie man is een groep en een groep is nieuws .
(trg)="13.1"> Tera to niy yno dwa gupielŏki .
(trg)="13.2"> Kej ich je trzech , to już je czelŏtka , a tam kŏżdy sie ciśnie .
(src)="14"> Een beweging moet dus openbaar zijn .
(trg)="14"> Jak sie cŏsik dzieje , to trza ło tym gŏdać .
(src)="15"> Het is belangrijk niet alleen de leider , maar ook de volgelingen te laten zien omdat je ziet dat nieuwe volgelingen de volgelingen nadoen , niet de leider .
(trg)="15"> Yno trza pokŏzać niy yno firera , yno tyż tych , co mu wierzōm , bo nŏwi rŏbić to , co inksi pofyrtańcy , a niy to , co firer. bo nŏwi robiōm to , co inksi pofyrtańcy , a niy to , co firer .
(src)="16"> Nu , hier komen twee mensen meer en meteen daarna , drie extra mensen .
(trg)="16"> Narŏz mŏmy cŏłkie nŏwe persōny , dali zaś trzi nŏwe ludziska .
(src)="17.1"> Nu zit er vaart achter .
(src)="17.2"> Dit is het omslagpunt .
(trg)="17"> I narŏz mŏmy wielkŏ czelŏtka .
(src)="18"> Nu hebben we een beweging .
(trg)="18"> Tako kupa lutkŏw , co rŏbiōm tako samo .
(src)="19"> Dus , merk op dat wanneer er meer mensen bijkomen het minder gewaagd wordt .
(trg)="19"> I kej mŏmy w czelŏtce wincy ludzi , to sie niy bojymy .
(src)="20"> Degenen die al mee wilden doen , hebben nu dus geen reden meer dat niet te doen .
(trg)="20"> A ci , co yno brelali , tyż przidōm do nŏs .
(src)="21.1"> Ze zullen niet opvallen .
(src)="21.2"> Ze zullen niet belachelijk worden gemaakt .
(src)="21.3"> Maar ze zullen " erbij " horen als ze opschieten .
(trg)="21.1"> Bo w kupie kŏżdy je taki sōm i niy wadzi to inkszym .
(trg)="21.2"> I bier sie chopie do rŏbŏty , bo bydziesz po zadku .
(src)="22"> ( gelach ) Dus tijdens de volgende minuut zul je iedereen die het liefst de massa volgt zien , omdat ze uiteindelijk bespot zullen worden als ze niet meedoen
(trg)="22.1"> ( Śmiych ) Bo za chwila przilecōm ci , co im je żŏl .
(trg)="22.2"> Bo kŏżdy kce być we czelŏtce keby ło nim niy klachali , że z nimi niy ma .
(src)="23"> en dat is hoe je een beweging vorm geeft .
(trg)="23"> I mŏmy kupa kamratōw .
(src)="24"> Maar laten we hier een paar lessen uit samenvatten .
(trg)="24"> A na co to było ?
(src)="25.1"> Dus ten eerste , als je het type bent , zoals de jongen zonder shirt die alleen danst , onthoud het belang van het gelijkwaardig behandelen van je eerste volgelingen .
(src)="25.2"> Het gaat duidelijk over de beweging , niet over jou .
(trg)="25"> Jedyn gŏły gupielŏk abo pofyrtaniec , co przaje kamratōm , dŏwŏ im fŏry , pokŏzŏł , że kce być z kamratami , a niy reskirŏwać .
(src)="26"> Oké , maar misschien hebben we de echte les hier gemist .
(trg)="26"> Jeszcze wōm porozprŏwiōm .
(src)="27"> De belangrijkste les , als het je is opgevallen -- zag je het -- is dat leiderschap te hoog wordt geschat ,
(trg)="27"> Po prŏwdzie powiym wŏm , iże to niy firer je nŏjważniyjszy. iże to niy firer je nŏjważniyjszy .
(src)="28"> Ja , de shirtloze jongen was de eerste , en hij zal alle eer krijgen , maar het was eigenlijk de eerste volgeling die hem van een eenzame zot tot een leider maakte .
(trg)="28.1"> To tyn sagi gupielŏk wyrychlił sie piyrszy i łōn zbiere szprymy .
(trg)="28.2"> Yno dejcie se pozōr , bo to tyn drugi kamrat z pofyrtańca zrobiŏł firera Yno dejcie se pozōr , bo to tyn drugi kamrat z pofyrtańca zrobiŏł firera
(src)="29"> Dus , er wordt tegen ons wordt gezegd dat we allemaal leiders moeten zijn , dat is bijzonder onwerkzaam .
(trg)="29.1"> A kŏżdy je mōndry , kŏżdy kce reskirować .
(trg)="29.2"> Yno z tego nic niy przidzie .
(src)="30"> Als je echt geeft om het starten van een beweging , heb de moed te volgen en laat anderen zien hoe te volgen .
(trg)="30"> Co by we waszi czelŏtce wszistko pasŏwało do kupy , niy mŏgecie sie bŏć , yno trza sie przekŏzać i pokŏzać inkszym , jak to trza rŏbić ,
(src)="31"> En als je een eenzame zot vindt die iets geweldigs doet , heb het lef om de eerste te zijn die opstaat en meedoet .
(trg)="31.1"> bo kej jedyn gupielŏk błŏznuje , to niy siedź , ino gibko rōb to , co łŏn .
(trg)="31.2"> Niy szkamrej , yno łŏnacz s nim .
(src)="32"> En wat een perfecte plek om dat te doen , TED .
(trg)="32"> TED jes richtig łŏd tego .