# nl/ted2020-1.xml.gz
# sk/ted2020-1.xml.gz
(src)="1"> Hartelijk bedankt , Chris , het is werkelijk een eer
(trg)="1"> Ďakujem veľmi pekne , Chris .
(src)="2.1"> de gelegenheid te hebben twee keer op dit podium te staan .
(src)="2.2"> Ik ben hiervoor erg dankbaar .
(trg)="2.1"> A skutočne , je mi poctou mať možnosť prísť na to pódium dvakrát .
(trg)="2.2"> Som nesmierne vďačný .
(src)="3"> Ik ben zeer onder de indruk van deze conferentie , en ik wil jullie bedanken voor de vele aardige opmerkingen over wat ik eerder te zeggen had .
(trg)="3"> Som milo prekvapený touto konferenciou a chcem poďakovať všetkým Vám za Vaše milé komenty ohľadom toho , čo som tu rozprával minulý večer .
(src)="4"> Ik meen dit , ook omdat – ( Nepzucht ) – ik het nodig heb !
(trg)="4"> A vravím to úprimne , sčasti aj preto , že ... ich potrebujem !
(src)="5"> ( Gelach ) Bekijk het eens vanuit mijn perspectief !
(trg)="5"> ( Smiech ) Postavte sa do mojej pozície !
(src)="6"> Ik heb acht jaar lang met de Air Force Two gevlogen .
(trg)="6"> Lietal som na Air Force Two celých osem rokov .
(src)="7"> Nu moet ik mijn schoenen uitdoen om in een vliegtuig in te kunnen !
(trg)="7"> Teraz si musím vyzuť topánky alebo čižmy , aby som sa na palubu vôbec dostal !
(src)="8"> ( Gelach ) ( Applaus ) Ik zal een kort verhaal vertellen om te illustreren hoe dat voor mij is .
(trg)="8"> ( Smiech ) ( Potlesk ) Poviem Vám jeden krátky príbeh , aby som ilustroval aké to pre mňa je .
(src)="9"> Het is een waar gebeurd verhaal .
(trg)="9"> Je to pravda -- každý kúsok z toho je pravda .
(src)="10"> Kort nadat Tipper en ik het – ( Nepzucht ) – Witte Huis – verlieten ( Gelach ) – reden we van ons huis in Nashville naar een kleine boerderij van ons 80 kilometer ten oosten van Nashville –
(trg)="10"> Hneď ako sme s Tipper ( Al Gorova manželka ) opustili -- Biely Dom -- cestovali sme z domu z Nashville na malú farmu , ktorá je vzdialená 50 míľ východne --
(src)="11"> we reden zelf .
(trg)="11"> autom .
(src)="12"> Ik weet dat het voor jullie een kleinigheid is , maar – ( Gelach ) – ik keek in de achteruitkijkspiegel en plotseling zag ik het .
(trg)="12"> Viem , že to znie malicherne , ale ( Smiech ) pozrel som sa do spätného zrkadla a vtedy som si uvedomil .
(src)="13"> Er reed geen autocolonne achter me .
(trg)="13"> Nebola tam žiadna kolóna áut .
(src)="14"> Heb je wel eens gehoord van fantoompijn ?
(trg)="14"> Počuli ste už o fantómovej bolesti končatín ?
(src)="15"> ( Gelach ) We hadden een gehuurde Ford Taurus .
(trg)="15"> ( Smiech ) Mali sme prenajatý Ford Taurus .
(src)="16"> Het was etenstijd , dus we zochten naar een plek om wat te eten .
(trg)="16"> Bol večer , a začali sme hľadať miesto , kde by sme sa najedli .
(src)="17"> We reden op de I-40 .
(trg)="17"> Boli sme na diaľnici I-40 .
(src)="18"> We kwamen bij afrit 238 : Lebanon , Tennessee .
(trg)="18"> Zišli sme na cestu 238 , smer Lebanon v Tennessee .
(src)="19"> We gingen de snelweg af , en zochten naar een – we vonden een Shoney 's restaurant .
(trg)="19"> Hneď na to sme začali hľadať -- teda našli sme Reštauráciu u Shooneyho .
(src)="20"> Een budget restaurantketen , voor het geval je het niet kent .
(trg)="20"> Sieť reštaurácii nižšieho štandardu , pre tých ktorí ju nepoznajú .
(src)="21"> We gingen binnen aan een tafeltje zitten , en de serveerster kwam en maakte veel commotie om Tipper .
(trg)="21"> Prišli sme na miesto , usadili sa , prišla k nám čašníčka , a spravila veľký rozruch okolo Tipper .
(src)="22.1"> ( Gelach ) Ze nam de bestelling op en ging naar het stel aan het tafeltje naast ons .
(src)="22.2"> Ze praatte zo zacht dat ik echt mijn best moest doen om te horen wat ze zei .
(trg)="22"> ( Smiech ) Zobrala objednávku , a šla k dvojici ktorá sedela pri vedľajšom stole , znížila svoj hlas natoľko , že som si musel napnúť uši aby som ju počul .
(src)="23"> En ze zei : " Ja , dat is voormalig vicepresident Al Gore met zijn vrouw Tipper . "
(trg)="23"> Potom povedala ' Áno , to je bývalý viceprezident Al Gore a jeho manželka Tipper ' .
(src)="24"> Waarop de man zei : " Hij is ook diep gedaald hè ? "
(trg)="24"> Chlapík jej na to vraví : ' Musel prísť zďaleka , však ? '
(src)="25"> ( Gelach ) Ik heb een aantal openbaringen gehad .
(trg)="25"> ( Smiech ) Nasledovala séria zistení .
(src)="26"> De volgende dag , en ook dit is echt waargebeurd , vloog ik met een G-5 naar Afrika om in Nigeria een speech te geven in Lagos , over energie .
(trg)="26"> Hneď nasledujúci deň , pokračujúc v ďalšom skutočnom príbehu , som nasadol na G-5 aby som letel do Afriky , kde som mal príhovor v Nigérii , v meste Lagos na tému ' energia ' .
(src)="27"> Ik begon de speech door hen te vertellen wat zojuist was gebeurd één dag eerder in Nashville .
(trg)="27"> Začal som tým , že som im povedal zážitok , ktorý sa stal deň predtým v Nashville .
(src)="28.1"> En ik vertelde het ongeveer zoals ik het net met jullie heb gedeeld .
(src)="28.2"> Tipper en ik reden zelf , Shoney 's , budget restaurantketen , wat de man had gezegd – ze lachten erom .
(trg)="28.1"> A povedal som im to vcelku rovnakým spôsobom ako Vám .
(trg)="28.2"> Tipper a ja sme šli na aute , Reštaurácia u Shooneyho , nižší štandard , chlapíkova reakcia na čašníčku a -- smiali sa .
(src)="29"> Ik gaf mijn speech en ging terug naar het vliegveld om naar huis te vliegen .
(trg)="29"> Predniesol som môj príhovor a šiel naspäť na letisko na let domov .
(src)="30"> Ik viel in het vliegtuig in slaap , tot we midden in de nacht op de Azoren landden voor brandstof .
(trg)="30"> Zaspal som v lietadle a spal až do noci , medzitým sme pristáli aj na Azorských ostrovoch , aby sme natankovali .
(src)="31"> Ik werd wakker , ze openden de deur , ik ging naar buiten voor frisse lucht waarop ik een man over de landingsbaan zag rennen .
(trg)="31"> Prebudil som sa , otvorili sa dvere a vyšiel som aby som sa nadýchol čerstvého vzduchu , a zbadal som muža , ktorý behal cez pristávaciu dráhu .
(src)="32.1"> Hij wapperde met een vel papier , en riep : " Bel Washington !
(src)="32.2"> Bel Washington ! "
(trg)="32.1"> Mával papierom a kričal : ' Zavolajte do Washingtonu !
(trg)="32.2"> Zavolajte do Washingtonu ! '
(src)="33.1"> Ik dacht , midden in de nacht , midden in de Atlantische oceaan , wat kan er in vredesnaam mis zijn in Washington ?
(src)="33.2"> Toen herinnerde ik me dat het van alles kon zijn .
(trg)="33.1"> Pomyslel som si , v strede noci , v strede Atlantiku , čo také sa mohlo udiať vo Washingtone ?
(trg)="33.2"> Potom som si uvedomil , že to mohlo byť množstvo vecí .
(src)="34"> ( Gelach )
(trg)="34"> ( Smiech )
(src)="35.1"> Wat bleek was dat mijn personeel van streek was omdat één van de persdiensten in Nigeria al een verhaal over mijn speech had geschreven .
(src)="35.2"> En het stond al in kranten in steden overal in de Verenigde Staten
(trg)="35.1"> Ako vysvitlo , moji zamestnanci boli nesmierne znepokojený , pretože jedna webstránka v Nigérii už informovala o mojom príhovore .
(trg)="35.2"> A taktiež sa to šírilo mestami v Spojených štátoch
(src)="36"> – Ook in Monterey , ik heb het nagekeken .
(trg)="36"> vyšlo to v Monterey , pozrel som si to .
(src)="37.1"> Het verhaal begon zo : " Voormalig vicepresident Al Gore kondigde gisteren in Nigeria aan ' Mijn vrouw Tipper en ik zijn een budget restaurantketen gestart , genaamd Shoney 's en we werken er zelf . ' "
(src)="37.2"> ( Gelach ) Voordat ik weer op Amerikaanse bodem was hadden David Letterman en Jay Leno er al grappen over gemaakt – één van hen beeldde me af met een grote witte koksmuts , Tipper zei : " Nog een hamburger , met friet ! "
(trg)="37.1"> A príbeh začínal , ' Bývalý viceprezident Al Gore včera v Nigérii vyhlásil : Moja manželka a ja sme si otvorili sieť reštaurácii , nazvaných ' U Shooneyho ' , a sami si to spravujeme . '
(trg)="37.2"> ( Smiech ) Predtým , než som stihol vrátiť sa do Štátov , David Letterman a Jay Leno s tým už začali -- jeden si ma už podával ako som s bielou kuchárskou čiapkou , Tipper vraví : ' Ešte jeden burger s hranolkami poprosím ! '
(src)="38"> Drie dagen later kreeg ik een aardige , lange handgeschreven brief van mijn vriend , partner en collega Bill Clinton waarin stond : " Gefeliciteerd met je nieuwe restaurant , Al ! "
(trg)="38"> Tri dni nato , som obdržal milý , dlhý , rukou písaný list od môjho kamaráta , partnera a kolegu Billa Clintona , kde stálo : ' Gratulujem k novej reštaurácii , Al ! '
(src)="39"> ( Gelach ) We vieren elkaars successen graag .
(trg)="39"> ( Smiech ) Radi navzájom oslavujeme úspechy v našich životoch .
(src)="40"> Ik wilde praten over informatie-ecologie .
(trg)="40"> Ale chystal som sa rozprávať o informačnej ekológii .
(src)="41"> Maar aangezien ik van plan ben mijn hele leven naar TED te blijven komen kan ik daar misschien een andere keer over praten .
(trg)="41"> Premýšľal som nad tým odkedy som začal plánovať mať celoživotný zvyk chodiť na TED konferencie že možno by som o tom mohol porozprávať ešte raz .
(src)="42"> ( Applaus ) Chris Anderson : Afgesproken !
(trg)="42"> Chris Anderson : ' Dohoda ! '
(src)="43"> Al Gore : Ik wil het hebben over iets waar veel van jullie graag meer over wilden horen Wat kun je aan de klimaatcrisis doen ?
(trg)="43.1"> Chcem sa sústrediť na to , čo mnohí z Vás mi povedali , že by radi odo mňa počuli .
(trg)="43.2"> Čo môžete spraviť ohľadom klimatickej krízy ?
(src)="44"> Ik wil eerst – Ik ga wat nieuwe afbeeldingen laten zien , en ik ga er vier of vijf herhalen .
(trg)="44"> Chcem začať tým , že Vám ukážem zopár nových obrázkov , a zrekapitulujem štyri alebo päť .
(src)="45"> De presentatie .
(trg)="45.1"> Prezentácia .
(trg)="45.2"> Obnovujem svoju prezentáciu po každom , čo ju spravím .
(src)="47"> Ik voeg nieuwe afbeeldingen toe omdat ik er elke keer meer over leer .
(trg)="46"> Pridávam nové obrázky , pretože sa o tom dozviem zakaždým viac a viac .
(src)="48"> Het is als strandjutten .
(trg)="47"> Je to ako obmývanie piesku na pláži .
(src)="49"> Elke wisseling van eb en vloed vind je meer schelpen .
(trg)="48"> Po každom cykle prílivu a odlivu , nájdete nové a nové mušle .
(src)="50"> In de afgelopen twee dagen hebben we nieuwe temperatuurrecords voor januari gehad .
(trg)="49"> Len za posledné dva dni sme mali nové teplotné rekordy v mesiaci Január .
(src)="51"> En dat alleen nog maar in de Verenigde Staten .
(trg)="50"> To platí len pre Spojené štáty .
(src)="52.1"> Het historisch gemiddelde voor januari is -1 graad Celcius .
(src)="52.2"> Vorige maand was het 5 graden .
(trg)="51.1"> Historický priemer pre Január je 31 stupňov ( Fahrenheit ) .
(trg)="51.2"> Minulý mesiac to bolo 39,5 stupňa .
(src)="53"> Ik weet dat jullie nog wat slecht nieuws over het milieu wilden – grapje – maar dit zijn dit zijn herhaalde dia 's ,
(trg)="52"> Teda ... viem , že ste čakali viac zlých správ ohľadom životného prostredia -- srandujem -- ale toto je rekapitulačná časť ,
(src)="54"> daarna toon ik nieuw materiaal over wat je eraan kunt doen .
(trg)="53"> a potom nahliadneme do nových materiálov okolo toho , čo môžete spraviť Vy .
(src)="55"> Ik wilde dieper ingaan op een aantal van deze zaken .
(trg)="54"> Ale predovšetkým by som niektoré veci rád ozrejmil .
(src)="56"> Ten eerste , dit is het vooruitzicht van het aandeel van de V.S. in de klimaatverandering als we op de oude voet doorgaan .
(trg)="55"> Po prvé , toto je predpoveď toho , kam sa Spojené štáty poberajú v súvislosti s globálnym otepľovaním , štýlom , akým žijeme dnes .
(src)="57"> Efficiëntie bij de eindgebruikers van energie is het makkelijkst haalbaar .
(trg)="56.1"> Efektivita koncového využitia elektriny a koncového využitia všetkej energie je žalostná .
(trg)="56.2"> Efektivita a uchovávanie :
(src)="58"> Efficiëntie en besparingen zijn geen kosten , maar winst .
(trg)="57"> to nie sú náklady , to je profit .
(src)="59"> Het teken klopt niet .
(trg)="58"> Značka je zlá .
(src)="60"> Dit is niet negatief , maar positief .
(trg)="59"> Nie je to niečo negatívne , je to naopak pozitívne .
(src)="61"> Dit zijn investeringen die zichzelf terugbetalen .
(trg)="60"> Toto sú investície , ktoré platia samy za seba .
(src)="62"> Maar ze zijn ook erg effectief in het bereiken van een koerswijziging .
(trg)="61"> Ale sú takisto veľmi náchylné , aby nás zviedli .
(src)="63"> Auto 's en vrachtwagens – ik heb het daarover gehad in de presentatie , maar je moet dit in het juiste perspectief zien .
(trg)="62"> Autá a nákladiaky -- Rozprával som o tom v ' slideshow ' ale chcem Vám to ozrejmiť bližšie .
(src)="64"> Het is een gemakkelijk en zichtbaar doel , en dat moet het ook zijn , maar er komt meer klimaatsvervuiling van gebouwen dan van auto 's en vrachtwagens .
(trg)="63"> Je to ľahký a viditeľný probém , a mal by byť , ale je tu omnoho viac znečisťovania pochádzajúceho z budov než z áut a nákladiakov .
(src)="65"> Auto 's en vrachtwagens zijn erg belangrijk , en we hebben de laagste eisen in de wereld
(trg)="64"> Autá a nákladiaky sú podstatné , u nás sú štandardy najnižšie na celom svete
(src)="66.1"> dus daar moeten we iets aan doen .
(src)="66.2"> Maar het is maar een deel van de puzzel .
(trg)="65.1"> a mali by sme s tým niečo robiť .
(trg)="65.2"> Ale to je súčasť celého problému .
(src)="67"> De efficiëntie van ander transport is net zo belangrijk als auto 's !
(trg)="66"> Efektivita ostatnej dopravy je rovnako dôležitá ako tá u áut a nákladiakov !
(src)="68"> Duurzame energiebronnen met het huidige niveau van de techniek kunnen zoveel verschil maken .
(trg)="67"> Obnoviteľné zdroje na úrovni súčasnej technologickej efektivity môžu spraviť veľký rozdiel , a to je to , čím sa páni Vinod , a John Doerr , a iní ,
(src)="69"> En Vinod en John Doerr en anderen , velen van jullie hier – veel mensen zijn hier direct bij betrokken – dit deel gaat veel sneller groeien dan deze verwachting toont .
(trg)="68"> mnohí z Vás tu -- priamo zaoberajú . -- táto časť bude narastať omnoho rýchlejšie ako to momentálne znázornenie ukazuje .
(src)="70"> CO2-opslag en afzondering – daar staat CCS voor – wordt vermoedelijk de grote klapper die ervoor zal zorgen dat we fossiele brandstoffen op een veilige manier kunnen gebruiken .
(trg)="69"> Uchovávanie CO2 a jeho izolácia - na obrázku ako CCS -- pravdepodobne poslúži ako nástroj na udržanie úrovne používania fosílneho paliva bezpečným spôsobom .
(src)="71"> We zijn er nog niet .
(trg)="70"> Ešte tam však zatiaľ nie sme .
(src)="72.1"> Ok , wat kun jij doen ?
(src)="72.2"> Uitstoot verminderen in je eigen huis .
(trg)="71.1"> OK .
(trg)="71.2"> Teraz , čo môžete spraviť ?
(src)="73"> De meeste van deze uitgaven leveren ook winst op .
(trg)="73"> Väčšina takýchto nákladov je takisto zisková .
(src)="74"> Isolatie , betere ontwerpen , groene elektriciteit kopen als dit kan .
(trg)="74"> Zateplenie , lepší dizajn , kupovanie ' zelenej ' elektriny kdekoľvek sa dá .
(src)="75"> Ik had het over auto 's – koop een hybride , ga met de trein .
(trg)="75"> Spomenul som automobily -- kúpte si hybrid .
(src)="76"> Zoek uit welke mogelijkheden je kunt toepassen , het is erg belangrijk .
(trg)="77"> Skúste prísť na iné spôsoby , ktoré môžu byť ešte lepšie .
(src)="77"> Wees een groene consument .
(trg)="79"> Buďte ' zelený ' spotrebiteľ .
(src)="78"> Je kunt bij al je aankopen kiezen tussen dingen met een sterk negatief effect of een veel minder zwaar effect op de globale klimaatcrisis .
(trg)="80"> Máte výber vo všetkom , čo kupujete , medzi vecami , ktoré majú veľký alebo omnoho menší dopad na naše okolie .
(src)="79"> Overweeg een CO2-neutraal leven te leiden .
(trg)="81.1"> Zvážte to .
(trg)="81.2"> Spravte rozhodnutie žiť život bez emisií .
(src)="80"> Voor de reclamemensen onder jullie , ik zou graag jullie advies en hulp krijgen over hoe dit te zeggen op een manier die de meeste mensen bereikt .
(trg)="82"> Tí z Vás , čo sú dobrí v brandingu ( reklame ) rád by som od Vás prijal radu a pomoc ako to povedať , aby som oslovil čo najviac ľudí .
(src)="81"> Het is gemakkelijker dan je denkt , echt waar .
(trg)="83"> Je to ľahšie než si myslíte .
(src)="82"> Veel van ons hebben deze beslissing genomen en het is erg gemakkelijk .
(trg)="85"> Mnohí z nás takéto rozhodnutie spravili a je to fakt celkom ľahké .
(src)="83"> Verminder je CO2 uitstoot met alle keuzes die je maakt en koop vervolgens CO2-certificaten voor wat je niet volledig hebt verminderd .
(trg)="86"> Znížte svoje emisie vo všetkých ohľadoch a rozhodnutiach , ktoré robíte , a potom kúpte alebo nadobudnite ' offsety ' na zvyšok , ktorý vlastnoručne nemôžete zredukovať.Aký to má význam je zhrnuté na www.climatecrisis.net .
(src)="85"> Daar vind je een CO2-rekenhulp .
(trg)="87"> Je tam emisná kalkulačka .
(src)="86"> Participant Productions is bij elkaar gekomen met mijn actieve betrokkenheid zijn de beste softwareontwikkelaars ter wereld bijeengekomen om deze esoterische wetenschap van CO2-berekeningen tot een consumentvriendelijke CO2-rekenhulp te vormen .
(trg)="88"> Participant Productions sa zvolali aj vďaka mojej spolupráci , najlepších producentov softwaru na svete na túto tajomnú vedu kalkulácie emisií s cieľom skonštruovať precíznu verziu emisnej kalkulačky .
(src)="87"> Je kunt precies berekenen hoeveel CO2 je uitstoot en je krijgt suggesties hoe deze te verminderen .
(trg)="89"> Môžete veľmi presne vypočítať aká je Vaša CO2 produkcia a následne Vám budú ukázané možnosti ako to zredukovať .
(src)="88"> Als in mei de film uitkomt zal deze een update naar 2.0 krijgen waarbij CO2-certificaten direct online besteld kunnen worden .
(trg)="90"> A predtým , než vyjde film v máji , to bude updatované do verzie 2.0 a budeme mať k dispozícii nákupy offsetov jedným klikom .
(src)="89"> Vervolgens kun je overwegen je bedrijf CO2-neutraal te maken .
(trg)="91"> Ďalšia vec , skúste to spraviť aj s Vašim vlastným biznisom .
(src)="90"> Sommigen hebben dit al gedaan en het is niet zo lastig als je denkt .
(trg)="92"> Opäť , niektorí z nás to spravili a skutočne to nie je tak ťažké ako si myslíte .
(src)="91"> Integreer klimaatoplossingen in al je innovaties of je nu uit de techniek , entertainment of design en architectuur komt .
(trg)="93"> Zakomponujte klimatické riešenia do všetkých Vašich inovácií , či je to biznis s techológiou alebo zábavou , alebo dizajn či architektúra .
(src)="92"> Investeer duurzaam .
(trg)="94"> Investujte udržateľne .
(src)="93"> Majora heeft het hier over gehad .
(trg)="95"> Majora to spomenul .
(src)="94"> Luister , als je geld investeert bij managers die je betaalt op basis van jaarevaluaties , moet je niet klagen over CEO management gebaseerd op kwartaalrapporten .
(trg)="96"> Počúvajte , ak ste investovali peniaze s manažérmi ktorých odmeňujete na báze ich celoročného výkonu , nikdy sa nesťažujte na priebežné štvrťročné výpisy .
(src)="95"> Men doet waarvoor je ze betaalt , en als ze inschatten hoeveel ze
(trg)="97"> Koniec koncov , ľudia za Vaše peňažné ohodnotenie spravia čo majú .
(src)="96"> betaald krijgen uit het kapitaal dat ze voor jou geïnvesteerd hebben gebaseerd op korte termijn winsten , dan krijg je korte termijn beslissingen .
(trg)="98"> A ak usudzujú , koľko dostanú z Vášho kapitálu , ktorý oni ako manažéri investovali na základe krátkodobých výnosov , budete musieť čeliť krátkodobým rozhodnutiam .
(src)="97"> Hierover is nog veel meer te zeggen .
(trg)="99"> O tom si viac povieme neskôr .
(src)="98"> Word een katalysator voor verandering .
(trg)="100"> Staňte sa katalyzátorom zmeny .
(src)="99"> Leer anderen hierover , leer er zelf over , praat erover .
(trg)="101"> Učte iných , učte seba samých , rozprávajte o tom .
(src)="100"> De film komt uit – de film is een filmversie van de presentatie die ik twee dagen geleden heb gegeven , maar dan leuker .
(trg)="102"> Film vyjde čoskoro -- je to vlastne filmové prevedenie prezentácie , ktorú som mal predvčerom , s tým , že je to omnoho zaujímavejšie .
(src)="101"> Hij komt uit in mei .
(trg)="103"> Vyjde to v máji .
(src)="102"> Veel van jullie hier hebben de mogelijkheid te zorgen dat veel mensen de film zien .
(trg)="104"> Mnohí z Vás , čo ste tu majú tú možnosť posunúť odkaz iným ľuďom , aby to videli .