# nl/ted2020-1.xml.gz
# pl/ted2020-1.xml.gz
(src)="1"> Hartelijk bedankt , Chris , het is werkelijk een eer
(trg)="1"> Bardzo dziękuję , Chris .
(src)="2.1"> de gelegenheid te hebben twee keer op dit podium te staan .
(src)="2.2"> Ik ben hiervoor erg dankbaar .
(trg)="2.1"> To prawdziwy zaszczyt mieć możliwość drugi raz stanąć w tym miejscu .
(trg)="2.2"> Jestem niezwykle wdzięczny .
(src)="3"> Ik ben zeer onder de indruk van deze conferentie , en ik wil jullie bedanken voor de vele aardige opmerkingen over wat ik eerder te zeggen had .
(trg)="3.1"> Jestem zachwycony tą konferencją .
(trg)="3.2"> Chce Wam wszystkim podziękować za miłe komentarze dotyczące mojej wypowiedzi poprzedniego wieczoru .
(src)="4"> Ik meen dit , ook omdat – ( Nepzucht ) – ik het nodig heb !
(trg)="4"> Mówię to szczerze , po części ponieważ -- ( Udawane łkanie ) -- jest mi to potrzebne .
(src)="5"> ( Gelach ) Bekijk het eens vanuit mijn perspectief !
(trg)="5"> ( Śmiech ) Postawcie się na moim miejscu !
(src)="6"> Ik heb acht jaar lang met de Air Force Two gevlogen .
(trg)="6"> Latałem wiceprezydenckim samolotem przez 8 lat .
(src)="7"> Nu moet ik mijn schoenen uitdoen om in een vliegtuig in te kunnen !
(trg)="7"> Teraz muszę zdejmować buty , żeby wejść na pokład samolotu .
(src)="8"> ( Gelach ) ( Applaus ) Ik zal een kort verhaal vertellen om te illustreren hoe dat voor mij is .
(trg)="8"> ( Śmiech i oklaski ) Opowiem Wam krótką historię , żeby wyjaśnic przez co przechodzę .
(src)="9"> Het is een waar gebeurd verhaal .
(trg)="9"> Ta historia jest prawdziwa w każdym calu .
(src)="10"> Kort nadat Tipper en ik het – ( Nepzucht ) – Witte Huis – verlieten ( Gelach ) – reden we van ons huis in Nashville naar een kleine boerderij van ons 80 kilometer ten oosten van Nashville –
(trg)="10"> Wkrótce po tym jak Tipper i ja opuściliśmy -- ( Udawane łkanie ) -- Biały Dom -- ( Śmiech ) Jechaliśmy z domu w Nashville na naszą małą farmę 80 km na wschód od Nashville
(src)="11"> we reden zelf .
(trg)="11"> - prowadziliśmy sami .
(src)="12"> Ik weet dat het voor jullie een kleinigheid is , maar – ( Gelach ) – ik keek in de achteruitkijkspiegel en plotseling zag ik het .
(trg)="12"> Wiem , że to brzmi jak błahostka , ale -- ( Śmiech ) Spojrzałem we wsteczne lusterko i nagle doznałem szoku
(src)="13"> Er reed geen autocolonne achter me .
(trg)="13"> Za mną nie było eskorty .
(src)="14"> Heb je wel eens gehoord van fantoompijn ?
(trg)="14"> Słyszeliście o bólu fantomowym ?
(src)="15"> ( Gelach ) We hadden een gehuurde Ford Taurus .
(trg)="15"> ( Śmiech ) Jechaliśmy wynajętym Fordem Taurusem .
(src)="16"> Het was etenstijd , dus we zochten naar een plek om wat te eten .
(trg)="16"> Była pora obiadu i zaczęliśmy rozglądać się za miejscem gdzie można coś zjeść .
(src)="17"> We reden op de I-40 .
(trg)="17"> Byliśmy na autostradzie I-40 .
(src)="18"> We kwamen bij afrit 238 : Lebanon , Tennessee .
(trg)="18"> Dotarliśmy do zjazdu nr 238 w Lebanon , w stanie Tennessee
(src)="19"> We gingen de snelweg af , en zochten naar een – we vonden een Shoney 's restaurant .
(trg)="19"> Na zjezdzie trafiliśmy na jedną z restauracji Shoney
(src)="20"> Een budget restaurantketen , voor het geval je het niet kent .
(trg)="20"> Sieć tanich rodzinnych restauracji - dla tych z Was , którzy nie wiedzą .
(src)="21"> We gingen binnen aan een tafeltje zitten , en de serveerster kwam en maakte veel commotie om Tipper .
(trg)="21.1"> Weszliśmy do środka i usiedliśmy przy stoliku .
(trg)="21.2"> Przyszła kelnerka i zrobiła wielkie zamieszanie z powodu Tipper .
(src)="22.1"> ( Gelach ) Ze nam de bestelling op en ging naar het stel aan het tafeltje naast ons .
(src)="22.2"> Ze praatte zo zacht dat ik echt mijn best moest doen om te horen wat ze zei .
(trg)="22"> ( Śmiech ) Przyjęła nasze zamówienie , po czym podeszła do pary siedzącej obok nas , zniżyła głos tak bardzo , że musiałem się mocno postarać , żeby usłyszeć co mówiła .
(src)="23"> En ze zei : " Ja , dat is voormalig vicepresident Al Gore met zijn vrouw Tipper . "
(trg)="23"> Powiedziała : " Tak , to były Wiceprezydent Al Gore i jego żona Tipper "
(src)="24"> Waarop de man zei : " Hij is ook diep gedaald hè ? "
(trg)="24.1"> Na co facet odpowiedział : " Ale się przejechał .. "
(trg)="24.2"> ( Śmiech )
(src)="25"> ( Gelach ) Ik heb een aantal openbaringen gehad .
(trg)="25"> To był szereg pewnego rodzaju objawień
(src)="26"> De volgende dag , en ook dit is echt waargebeurd , vloog ik met een G-5 naar Afrika om in Nigeria een speech te geven in Lagos , over energie .
(trg)="26"> Następnego dnia - kontynuując tą prawdziwą historię Wszedłem na pokład G-5 lecącego do Afryki , aby wygłosić przemowę w Nigerii w mieście Lagos , na temat energii .
(src)="27"> Ik begon de speech door hen te vertellen wat zojuist was gebeurd één dag eerder in Nashville .
(trg)="27"> Rozpocząłem przemówienie od opowiedzenia co wydarzyło się dzień wcześniej w Nashville .
(src)="28.1"> En ik vertelde het ongeveer zoals ik het net met jullie heb gedeeld .
(src)="28.2"> Tipper en ik reden zelf , Shoney 's , budget restaurantketen , wat de man had gezegd – ze lachten erom .
(trg)="28.1"> Opowiedziałem ją tak samo , jak przed chwilą opowiedziałem Wam .
(trg)="28.2"> Tipper i ja , Shoney 's , tania sieć rodzinnych restauracji , wypowiedź tamtego faceta - roześmiali się
(src)="29"> Ik gaf mijn speech en ging terug naar het vliegveld om naar huis te vliegen .
(trg)="29"> Skończyłem przemowę , po czym wróciłem na lotnisko , żeby polecieć do domu .
(src)="30"> Ik viel in het vliegtuig in slaap , tot we midden in de nacht op de Azoren landden voor brandstof .
(trg)="30"> W samolocie zasnąłem , do momentu kiedy w środku nocy wylądowaliśmy na Azorach , żeby zatankować .
(src)="31"> Ik werd wakker , ze openden de deur , ik ging naar buiten voor frisse lucht waarop ik een man over de landingsbaan zag rennen .
(trg)="31.1"> Obudziłem się , otworzono drzwi , poszedłem nabrać trochę świeżego powietrza .
(trg)="31.2"> I nagle zauważyłem mężczyznę biegnącego po pasie startowym
(src)="32.1"> Hij wapperde met een vel papier , en riep : " Bel Washington !
(src)="32.2"> Bel Washington ! "
(trg)="32.1"> Machał kartką papieru i krzyczał : " Dzwoń do Waszyngtonu !
(trg)="32.2"> Dzwoń do Waszyngtonu "
(src)="33.1"> Ik dacht , midden in de nacht , midden in de Atlantische oceaan , wat kan er in vredesnaam mis zijn in Washington ?
(src)="33.2"> Toen herinnerde ik me dat het van alles kon zijn .
(trg)="33.1"> Pomyślałem sobie , w środku nocy , na środku Atlantyku co może być nie tak w Waszyngtonie ?
(trg)="33.2"> Wtedy przypomniałem sobie , że w Waszyngtonie całkiem sporo rzeczy moze być nie tak .
(src)="34"> ( Gelach )
(trg)="34"> ( Śmiech )
(src)="35.1"> Wat bleek was dat mijn personeel van streek was omdat één van de persdiensten in Nigeria al een verhaal over mijn speech had geschreven .
(src)="35.2"> En het stond al in kranten in steden overal in de Verenigde Staten
(trg)="35"> Ale okazało się , że mój personel był niezwykle zmartwiony , ponieważ jeden z serwisów w Nigerii zdążył napisać artykuł na temat mojej przemowy , który wydrukowano w miastach na terenie całych Stanów Zjednoczonych .
(src)="36"> – Ook in Monterey , ik heb het nagekeken .
(trg)="36"> Ten wydrukowano w Monterey , sprawdziłem .
(src)="37.1"> Het verhaal begon zo : " Voormalig vicepresident Al Gore kondigde gisteren in Nigeria aan ' Mijn vrouw Tipper en ik zijn een budget restaurantketen gestart , genaamd Shoney 's en we werken er zelf . ' "
(src)="37.2"> ( Gelach ) Voordat ik weer op Amerikaanse bodem was hadden David Letterman en Jay Leno er al grappen over gemaakt – één van hen beeldde me af met een grote witte koksmuts , Tipper zei : " Nog een hamburger , met friet ! "
(trg)="37"> Artykuł rozpoczynał się słowami : Były wiceprezydent Al gore ogłosił wczoraj w Nigerii : " Wspólnie z moją żoną Tipper otworzyliśmy tanią , rodzinną restaurację , nazywając ja Shoney i sami ją prowadzimy " ( Śmiech ) Zanim wróciłem na teren USA David Letterman i Jay Leno zdążyli podchwycić temat jeden z nich pokazał mnie w wielkiej , białej czapce kucharskiej , a Tipper krzyczała , " Jeszcze jeden hamburger z frytkami ! "
(src)="38"> Drie dagen later kreeg ik een aardige , lange handgeschreven brief van mijn vriend , partner en collega Bill Clinton waarin stond : " Gefeliciteerd met je nieuwe restaurant , Al ! "
(trg)="38"> Trzy dni później dostałem długi , odręcznie napisany list od mojego przyjaciela i partnera Billa Clintona , w którym pisał " Gratulacje z okazji otwarcia restauracji , Al ! "
(src)="39"> ( Gelach ) We vieren elkaars successen graag .
(trg)="39"> ( Śmiech ) Cieszymy się nawzajem ze swoich życiowych sukcesów .
(src)="40"> Ik wilde praten over informatie-ecologie .
(trg)="40"> Zamierzałem mówić o ekologii informacji
(src)="41"> Maar aangezien ik van plan ben mijn hele leven naar TED te blijven komen kan ik daar misschien een andere keer over praten .
(trg)="41"> ale skoro już zaplanowałem sobie powracać do TED przez całe życie , może pomówię o tym innym razem .
(src)="42"> ( Applaus ) Chris Anderson : Afgesproken !
(trg)="42"> ( Oklaski ) Chris Anderson : Nie ma problemu !
(src)="43"> Al Gore : Ik wil het hebben over iets waar veel van jullie graag meer over wilden horen Wat kun je aan de klimaatcrisis doen ?
(trg)="43"> Skupię się na tym , co wielu z Was chciało abym rozwinął Co sami możecie zrobić w sprawie globalnego ocieplenia ?
(src)="44"> Ik wil eerst – Ik ga wat nieuwe afbeeldingen laten zien , en ik ga er vier of vijf herhalen .
(trg)="44"> Rozpocznę od pokazania kilku nowych slajdów , po czym streszczę cztery albo pięć z nich .
(src)="45"> De presentatie .
(trg)="45"> Co do pokazu slajdów .
(src)="46"> Ik ververs de presentatie elke keer dat ik hem geef .
(trg)="46"> Zawsze go aktualizuję przed prezentacją .
(src)="47"> Ik voeg nieuwe afbeeldingen toe omdat ik er elke keer meer over leer .
(trg)="47"> Dodaję nowe obrazy , ponieważ przy każdej prezentacji uczę się czegoś nowego .
(src)="48"> Het is als strandjutten .
(trg)="48"> To jak przeszukiwanie plaży .
(src)="49"> Elke wisseling van eb en vloed vind je meer schelpen .
(trg)="49"> Po każdym odpływie znajduje się nowe muszle .
(src)="50"> In de afgelopen twee dagen hebben we nieuwe temperatuurrecords voor januari gehad .
(trg)="50"> Zaledwie w ciągu ostatnich dwóch dni odnotowano nową najwyższą temperaturę w styczniu
(src)="51"> En dat alleen nog maar in de Verenigde Staten .
(trg)="51"> Mówimy tu o Stanach Zjednoczonych Ameryki .
(src)="52.1"> Het historisch gemiddelde voor januari is -1 graad Celcius .
(src)="52.2"> Vorige maand was het 5 graden .
(trg)="52.1"> Historyczna średnia temperatur w styczniu to 31 stopni .
(trg)="52.2"> W zeszłym miesiącu było 39,5 .
(src)="53"> Ik weet dat jullie nog wat slecht nieuws over het milieu wilden – grapje – maar dit zijn dit zijn herhaalde dia 's ,
(trg)="53.1"> Wiem , że chcecie więcej złych wieści na temat środowiska .
(trg)="53.2"> Żartuję .
(src)="54"> daarna toon ik nieuw materiaal over wat je eraan kunt doen .
(trg)="54"> To są podsumowujące slajdy , później przejdę do nowych materiałów o tym co Wy możecie zrobić .
(src)="55"> Ik wilde dieper ingaan op een aantal van deze zaken .
(trg)="55"> Ale chciałem jeszcze rozwinąć kilka z tych .
(src)="56"> Ten eerste , dit is het vooruitzicht van het aandeel van de V.S. in de klimaatverandering als we op de oude voet doorgaan .
(trg)="56.1"> Taki będzie wkład USA w globalne ocieplenie , jeśli nie wprowadzimy zmian , jak zwykle .
(trg)="56.2"> Wydajniejsze wykorzystywanie energii
(src)="57"> Efficiëntie bij de eindgebruikers van energie is het makkelijkst haalbaar .
(trg)="57"> jest łatwe do osiągnięcia .
(src)="58"> Efficiëntie en besparingen zijn geen kosten , maar winst .
(trg)="58"> Wydajność i konserwacja to nie wydatki , lecz zysk .
(src)="59"> Het teken klopt niet .
(trg)="59"> Takie myślenie jest błędne .
(src)="60"> Dit is niet negatief , maar positief .
(trg)="60"> Bilans nie jest negatywny , jest pozytywny .
(src)="61"> Dit zijn investeringen die zichzelf terugbetalen .
(trg)="61"> To są inwestycje , które się zwracają .
(src)="62"> Maar ze zijn ook erg effectief in het bereiken van een koerswijziging .
(trg)="62"> Są też jednak bardzo skuteczne w odwracaniu naszej uwagi .
(src)="63"> Auto 's en vrachtwagens – ik heb het daarover gehad in de presentatie , maar je moet dit in het juiste perspectief zien .
(trg)="63"> Samochody i ciężarówki - mówiłem o tym przy pokazie slajdów , ale chcę żebyście spojrzeli na to z szerszej perspektywy .
(src)="64"> Het is een gemakkelijk en zichtbaar doel , en dat moet het ook zijn , maar er komt meer klimaatsvervuiling van gebouwen dan van auto 's en vrachtwagens .
(trg)="64"> To jasny i widoczny problem , i tak powinno być , ale więcej zanieczyszczeń powodujących globalne ocieplenie pochodzi z budynków niż z samochodów i ciężarówek .
(src)="65"> Auto 's en vrachtwagens zijn erg belangrijk , en we hebben de laagste eisen in de wereld
(trg)="65"> Samochody osobowe i ciężarówki mają istotne znaczenie , a my mamy najniższe normy na świecie ,
(src)="66.1"> dus daar moeten we iets aan doen .
(src)="66.2"> Maar het is maar een deel van de puzzel .
(trg)="66.1"> więc powinniśmy poświęcić temu uwagę .
(trg)="66.2"> Jest to jednak tylko część układanki .
(src)="67"> De efficiëntie van ander transport is net zo belangrijk als auto 's !
(trg)="67"> Wydajność innych środków transportu jest równie ważna jak wydajność samochodów osobowych i ciężarowych !
(src)="68"> Duurzame energiebronnen met het huidige niveau van de techniek kunnen zoveel verschil maken .
(trg)="68"> Odnawialne źródła energii , na obecnym poziome technologicznej wydajności mogą sporo zdziałać , co Vinod , John Doerr i inni ,
(src)="69"> En Vinod en John Doerr en anderen , velen van jullie hier – veel mensen zijn hier direct bij betrokken – dit deel gaat veel sneller groeien dan deze verwachting toont .
(trg)="69"> wielu z Was - mnóstwa ludzi zaangażowanych w ten problem -- ten wycinek urośnie dużo szybciej niż ukazuje to prognoza .
(src)="70"> CO2-opslag en afzondering – daar staat CCS voor – wordt vermoedelijk de grote klapper die ervoor zal zorgen dat we fossiele brandstoffen op een veilige manier kunnen gebruiken .
(trg)="70"> Uchwycenie i Sekwestracja Węgla - od tego pochodzi skrót CCS ( ang. ) prawdopodobnie stanie się przełomową aplikacją dzięki której będziemy mogli kontynuować korzystanie z paliw kopalnych w bezpieczny sposób .
(src)="71"> We zijn er nog niet .
(trg)="71"> Jeszcze tego nie dopracowaliśmy .
(src)="72.1"> Ok , wat kun jij doen ?
(src)="72.2"> Uitstoot verminderen in je eigen huis .
(trg)="72.1"> Ok .
(trg)="72.2"> Co możecie zrobić ?
(src)="73"> De meeste van deze uitgaven leveren ook winst op .
(trg)="74"> Większość tych wydatków również się zwraca .
(src)="74"> Isolatie , betere ontwerpen , groene elektriciteit kopen als dit kan .
(trg)="75"> Izolacja , lepszy design , energooszczędna elektryczność .
(src)="75"> Ik had het over auto 's – koop een hybride , ga met de trein .
(trg)="76"> Wspominałem o pojazdach - kupcie hybrydę .
(src)="76"> Zoek uit welke mogelijkheden je kunt toepassen , het is erg belangrijk .
(trg)="78"> Wymyślajcie inne sposoby , które są dużo lepsze .
(src)="77"> Wees een groene consument .
(trg)="80"> Bądźcie zielonymi konsumentami .
(src)="78"> Je kunt bij al je aankopen kiezen tussen dingen met een sterk negatief effect of een veel minder zwaar effect op de globale klimaatcrisis .
(trg)="81"> Macie wybór we wszystkim co kupujecie - pomiędzy produktami zdecydowanie nieprzyjaznymi środowisku i tymi , które mają mniejszy wpływ na globalny kryzys klimatyczny ..
(src)="79"> Overweeg een CO2-neutraal leven te leiden .
(trg)="82.1"> Weźcie to pod uwagę .
(trg)="82.2"> Podejmijcie decyzję , aby używać odnawialnych źródeł energii .
(src)="80"> Voor de reclamemensen onder jullie , ik zou graag jullie advies en hulp krijgen over hoe dit te zeggen op een manier die de meeste mensen bereikt .
(trg)="83"> Od tych z Was , którzy są dobrzy w kreowaniu marek , Chciałbym porady i pomocy , co do tego jak mówić o tym w sposób , zrozumiały dla wszystkich .
(src)="81"> Het is gemakkelijker dan je denkt , echt waar .
(trg)="84"> To łatwiejsze niż myślicie .
(src)="82"> Veel van ons hebben deze beslissing genomen en het is erg gemakkelijk .
(trg)="86"> Bardzo wielu z nas podjęło taką decyzję i jest to naprawdę proste .
(src)="83"> Verminder je CO2 uitstoot met alle keuzes die je maakt en koop vervolgens CO2-certificaten voor wat je niet volledig hebt verminderd .
(trg)="87"> Zredukujcie emisję dwutlenku węgla poprzez wszystkie wybory , które podejmujecie , a potem spróbujcie wyrównać straty dla pozostałej części , której nie zredukowaliście .
(src)="84"> Wat dit betekent is uitgelegd op climatecrisis.net .
(trg)="88"> Na stronie climatecrisis.net można się z tym bliżej zapoznać .
(src)="85"> Daar vind je een CO2-rekenhulp .
(trg)="89"> Jest tam kalkulator emisji dwutlenku węgla .
(src)="86"> Participant Productions is bij elkaar gekomen met mijn actieve betrokkenheid zijn de beste softwareontwikkelaars ter wereld bijeengekomen om deze esoterische wetenschap van CO2-berekeningen tot een consumentvriendelijke CO2-rekenhulp te vormen .
(trg)="90"> " Participant Productions " , z moją pomocą , zebrało wiodących programistów świata w tej tajemnej dziedzinie kalkulacji emisji dwutnelku węgla by zaprojektowali kalkulator przyjazny dla użytkownika .
(src)="87"> Je kunt precies berekenen hoeveel CO2 je uitstoot en je krijgt suggesties hoe deze te verminderen .
(trg)="91"> Można bardzo precyzyjnie określić swój wkład w emisję CO2 i zapoznać sie z przedstawionymi opcjami by tę emisję zmniejszyć .
(src)="88"> Als in mei de film uitkomt zal deze een update naar 2.0 krijgen waarbij CO2-certificaten direct online besteld kunnen worden .
(trg)="92"> Do czasu ukazania się filmu w Maju , powinien już działać w wersji 2.0 z ofertami rekompensat za emisję CO2 dostępnymi już po kilku kliknięciach .
(src)="89"> Vervolgens kun je overwegen je bedrijf CO2-neutraal te maken .
(trg)="93"> Pomyślcie o prowadzeniu biznesu bez emisji CO2 .
(src)="90"> Sommigen hebben dit al gedaan en het is niet zo lastig als je denkt .
(trg)="94"> Niektórzy z nas tak zrobili , i nie jest tak trudno jak się wydaje .
(src)="91"> Integreer klimaatoplossingen in al je innovaties of je nu uit de techniek , entertainment of design en architectuur komt .
(trg)="95"> Włączcie rozwiązania przyjazne środowisku do wszystkich projektów innowacji niezależnie od tego czy jesteście z branży technologii czy rozrywki czy ze środowisk projektantów lub architektów .
(src)="92"> Investeer duurzaam .
(trg)="96"> Inwestujcie długotrwale .
(src)="93"> Majora heeft het hier over gehad .
(trg)="97"> Majora Carter mówiła o tym .
(src)="94"> Luister , als je geld investeert bij managers die je betaalt op basis van jaarevaluaties , moet je niet klagen over CEO management gebaseerd op kwartaalrapporten .
(trg)="98"> Posłuchajcie , jeśli zainwestowaliście pieniądze z menedżerami których wynagradzacie na podstawie rocznych wyników nigdy więcej narzekajcie na kwartalny raport dyrekcji .
(src)="95"> Men doet waarvoor je ze betaalt , en als ze inschatten hoeveel ze
(trg)="99"> Po jakimś czesie , ludzie zrobią to za co im płacicie .
(src)="96"> betaald krijgen uit het kapitaal dat ze voor jou geïnvesteerd hebben gebaseerd op korte termijn winsten , dan krijg je korte termijn beslissingen .
(trg)="100"> A jeśli zauawżą ile będą dostawać w oparciu o wasz kapitał który zainwestowali na krótkoterminowe inwestycje , wtedy będą podejmować krótkoterminowe decyzje .
(src)="97"> Hierover is nog veel meer te zeggen .
(trg)="101"> Dużo można powiedzieć na ten temat .
(src)="98"> Word een katalysator voor verandering .
(trg)="102"> Stańcie się katalizatorami zmian .
(src)="99"> Leer anderen hierover , leer er zelf over , praat erover .
(trg)="103"> Uczcie innych , uczcie się sami , rozmwaiajcie o tym .
(src)="100"> De film komt uit – de film is een filmversie van de presentatie die ik twee dagen geleden heb gegeven , maar dan leuker .
(trg)="104"> W maju ukaże się filmowa wersja pokazu slajdów przedstawionego dwa dni temu , która jest bardziej rozrywkowa .