# nb/ted2020-10.xml.gz
# nl/ted2020-10.xml.gz
(src)="1"> Med all den berettigede bekymring for AIDS og fugleinfluensa -- og vi skal høre om dette fra den glimrende Dr. Glimrende senere i dag -- Jeg vil gjerne snakke om den andre pandemien , som er hjerte-kar sykdom , diabetes , høyt blodtrykk -- alle disse kan fullstendig unngås for minst 95 prosent av folket , utelukkende ved å endre kosthold og livsstil .
(trg)="1.1"> De hele wereld maakt zich grote zorgen over AIDS en de vogelgriep , later vandaag horen we hier meer over van de briljante Dr .
(trg)="1.2"> Briliant .
(trg)="1.3"> Ik wil het hebben over de ándere pandemie , namelijk hart- en vaatziekten , diabetes en hoge bloeddruk .
(trg)="1.4"> Deze aandoeningen zijn compleet te voorkomen voor minstens 95 % van de mensen , simpelweg door dieet en levensstijl aan te passen .
(src)="2.1"> Og det som skjer er at det skjer en globalisering av sykdom , at folk som begynner å spise som oss , og leve som oss , og dø som oss .
(src)="2.2"> Og i en generasjon , for eksempel , Asia har gått fra å ha den laveste hyppighet av hjertesykdom , og fedme , og diabetes til en av de høyeste .
(src)="2.3"> Og i Afrika , er hjerte-kar sykdom like vanlig som HIV og AIDS dødsfall i de fleste landene .
(trg)="2.1"> Wat er momenteel gebeurt , is dat deze ziektes zich wereldwijd verspreiden .
(trg)="2.2"> Mensen over de hele wereld zijn gaan eten en leven zoals wij , en sterven dus ook zoals wij .
(trg)="2.3"> Binnen één generatie is Azië bijvoorbeeld van de laagste aantallen hartaandoeningen , overgewicht en diabetes in de wereld , gegroeid naar één van de plekken met het hoogste aantal slachtoffers .
(trg)="2.4"> Zelfs de meeste landen in Afrika kennen nu net zoveel sterfgevallen aan hartaandoeningen , als aan het HIV-virus en AIDS .
(src)="3"> Vi har et avgjørende tidsvindu for å gjøre en vesentlig forskjell som kan påvirke livene til bokstavelig talt millioner av mennesker , og praktisere forebegyggende medisin på en verdensomspennende målestokk .
(trg)="3"> Er is nu de gelegenheid om een belangrijk verschil te maken , wat de levens van letterlijk miljoenen mensen kan beïnvloeden , door middel van preventieve geneeskunde op een wereldwijde schaal .
(src)="4"> Hjerte-kar sykdommer dreper fremdeles flere folk -- ikke bare i dette landet , men også over hele verden -- enn alt annet til sammen , og likevel kan det forebygges fullt og helt for de fleste .
(trg)="4.1"> Hart- en vaatziekten zijn nog steeds verantwoordelijk voor meer sterfgevallen , niet alleen in dit land , maar overal in de wereld dan alle andere oorzaken tezamen .
(trg)="4.2"> Deze aandoeningen voor bijna iedereen geheel te voorkomen .
(src)="5.1"> Ikke bare kan det forebygges , det kan faktisk snus .
(src)="5.2"> Og i de siste nesten 29 årene , har vi vært i stand til å vise at ved å ganske enkelt endre kostholdet og livsstil , ved hjelp av veldig høyteknologiske , kostbare , toppmoderne tiltak for å vise hvor effektive disse veldig enkle og lite teknologiske og lite kostnadskrevende inngrep kan være .
(src)="5.3"> Kvantitativ arteriografi , før og etter et år , i tillegg til PET scanning av hjertet .
(trg)="5.1"> Ze zijn niet alleen te voorkomen , maar vaak zelfs omkeerbaar .
(trg)="5.2"> De afgelopen 29 jaar hebben we , door gebruik te maken van geavanceerde , state-of-the-art technologie , aan kunnen tonen dat er , middels simpele , goedkope , low-tech maatregelen grote veranderingen geboekt kunnen worden .
(trg)="5.3"> Je ziet hier arteriografie van een jaar er vóór en van een jaar later ,
(src)="6"> Vi påviste for noen måneder siden -- vi publiserte den første studiet som viser at du faktisk kan stanse eller snu fremgangen av prostatakreft ved å gjøre endringer i kosthold og livsstil , og 70 prosent tilbakegang i svulstvekst , eller veksthemming av tumoren , sammenliknet med kun 9 prosent i kontrollgruppen .
(trg)="6.1"> en de PET-scans van het hart .
(trg)="6.2"> Een aantal maanden geleden hebben we de eerste studie gepubliceerd , waarin wordt aangetoond dat de voortgang van prostaatkanker kan worden omgekeerd , door veranderingen aan te brengen in het dieet en de levensstijl .
(trg)="6.3"> De tumorgroei is 70 procent teruggedrongen , of zelfs geheel gestopt , vergeleken met slechts 9 procent bij de controle groep .
(src)="7"> Og i MRI og MR spektroskopien her , er prostata tumor aktiviteten vises med rødt -- du kan se den minske etter et år .
(trg)="7"> In de MRI en MR spectroscopie afbeeldingen die hier getoond worden , wordt de tumor-activiteit aangeduid in het rood , het is goed te zien
(src)="8.1"> Vi opplever nå en fedmeepidemi .
(src)="8.2"> To tredeler av de voksne og 15 prosent av barna .
(src)="8.3"> Det som virkelig bekymrer meg er at diabetes har økt med 70 prosent i de siste 10 årene , og dette er muligens den første generasjon der barna vil komme til å leve kortere liv enn vi gjør i dag .
(src)="8.4"> Det er sørgelig , og det kan forebygges .
(trg)="8.1"> dat deze een jaar later is afgenomen .
(trg)="8.2"> Er is een epidemie van overgewicht .
(trg)="8.3"> Twee derde van de volwassenen , en 15 procent van de kinderen hebben er last van .
(trg)="8.4"> Wat mij nog meer zorgen baart , is dat de gevallen van diabetes de afgelopen 10 jaar met 70 procent zijn toegenomen .
(trg)="8.5"> Dit kan wel eens de eerste generatie zijn waarvan de kinderen korter leven dan de ouders .
(trg)="8.6"> Dat is jammer , en het is te voorkomen .
(src)="9.1"> Dette er ikke valgresultater , dette er antall mennesker som er fete sortert etter stat , fra og med ' 85 , ' 86 , ' 87 -- de er fra CDC websiden -- ' 88 , ' 89 , ' 90 , ' 91 -- her kommer en ny gruppe -- ' 92 , ' 93 , ' ' 94 , ' 95 , ' 96 , ' 97 , ' 98 , ' 99 , 2000 , 2001 -- det blir verre .
(src)="9.2"> Vi er på en måte " tilbake-utviklende " Hva kan vi gjøre her ?
(src)="9.3"> Vel , kostholdet som vi har funnet kan reversere hjerte sykdom og kreft er et asiatisk kosthold .
(trg)="9.1"> Dit zijn niet de verkiezingsuitslagen , maar dit zijn de mensen , de aantallen mensen , welke overgewicht hebben , onderverdeelt per staat , beginnend in 1985 , ' 86 en ' 87 deze gegevens komen van de CDC-website , 1988 , ' 89 , ' 90 , ' 91 er komt een nieuwe categorie , 1992 , ' 93 , ' 94 , ' 95 , ' 96 1997 , ' 98 , ' 99 , 2000 , 2001 , het word steeds erger .
(trg)="9.2"> We zijn aan het ' devolueren ' .
(trg)="9.3"> ( Gelach ) Nu , wat kan eraan gedaan worden ?
(trg)="9.4"> We hebben een dieet gevonden dat hartaandoeningen en kanker kan terugdringen , dit is een dieet gebaseerd op Aziatische eetgewoonten .
(src)="10"> Men folk i Asia begynner å spise som oss som er grunnen til at de begynner å bli syke som oss .
(trg)="10"> Maar de mensen in Azië eten tegenwoordig net als wij , wat de reden is dat ze ook ziektes beginnen te krijgen zoals de onze .
(src)="11.1"> Derfor har jeg jobbet en hel del med de store mat selskapene .
(src)="11.2"> De kan gjøre det morsomt og sexy og hipt og sprø og bekvemt å spise sunnere mat , som -- jeg er formann for de rådgivende gruppene for McDonald 's , og PepsiCo , og ConAgra , og Safeway , og snart DelMonte , og de oppdager at det er god forretning .
(trg)="11.1"> Ik ben aan het werk geweest met een flink aantal van de grootste voedsel-producenten .
(trg)="11.2"> Zij kunnen het leuk en sexy en hip en lekker en makkelijk maken om gezonder te eten , ik neem bijvoorbeeld deel aan de adviesraad van McDonald 's , PepsiCo , ConAgra , Safeway en binnenkort ook Del Monte , en deze bedrijven zien in dat het goed zaken doen is .
(src)="12.1"> Salatene som du kan se på McDonald 's kommer fra dette arbeidet -- de vil få en asiatisk salat .
(src)="12.2"> Ved Pepsi , to tredeler av deres omsetningsvekst kommer fra de bedre matvarene .
(trg)="12.1"> De salades die je bij McDonald 's tegen komt , komen uit ons werk voort , ze zijn begonnen Aziatische salades te verkopen .
(trg)="12.2"> Pepsi dankt twee-derde van hun omzetgroei aan hun verbeterde voedsel .
(src)="13.1"> Og kan vi gjøre dette , så kan vi frigjøre ressurser for å kjøpe legemidler som du virkelig trenger for å behandle AIDS og HIV og malaria og for å forebebygge fugleinfluensa .
(src)="13.2"> Takk skal dere ha .
(trg)="13.1"> Als we dat voor elkaar krijgen , kunnen we middelen vrijmaken om geneesmiddelen te kopen die we echt nodig hebben , om AIDS , HIV en malaria te behandelen , en om de vogelgriep te voorkomen .
(trg)="13.2"> Bedankt voor uw aandacht .
# nb/ted2020-1006.xml.gz
# nl/ted2020-1006.xml.gz
(src)="1"> Føler du deg noen ganger overrumplet når du står ovenfor et komplekst problem ?
(trg)="1"> Voelt u zich wel eens volledig overrompeld als u wordt geconfronteerd met een complex probleem ?
(src)="2"> Vel , dette håper jeg på å få endret innen tre minutter .
(trg)="2"> Welnu , dat hoop ik te veranderen in nog geen drie minuten .
(src)="3"> Jeg ønsker å overbevise dere om at kompleksitet ikke alltid er det samme som komplisert .
(trg)="3"> Ik hoop u te overtuigen van het feit dat ' complex ' niet altijd ' gecompliceerd ' betekent .
(src)="4"> For meg , er en godt bakt baguette , rett ut av ovnen , komplekst , mens et karri-løk-grønn oliven-valmue-ostebrød er komplisert .
(trg)="4"> Een mooi gebakken stokbroodje , zo uit de oven , vind ik complex , maar een curry-ui-groene olijven-papaver-kaasbrood is gecompliceerd .
(src)="5"> Jeg er en økolog , og jeg studere kompleksitet .
(trg)="5"> Ik ben ecoloog en ik bestudeer complexiteit .
(src)="6.1"> Jeg elsker kompleksitet .
(src)="6.2"> Og jeg studerer dette i den naturlige verden , samhørigheten mellom artene .
(trg)="6.1"> Ik ben er gek op .
(trg)="6.2"> Ik bestudeer het in de natuur , de onderlinge verbondenheid van soorten .
(src)="7"> Her er et næringsnett , eller et kart over næringskjedene mellom arter som lever ved innsjøer i fjellene i California .
(trg)="7"> Hier is een voedsel-web , of een kaart van voedselketens tussen soorten die in bergmeren leven in de bergen van Californië .
(src)="8"> Og dette er hva som skjer med næringsnettet når det tilføres fisker som verken er innfødte eller har levd der tidligere .
(trg)="8"> En dit gebeurt er met die voedselkaart als deze bevolkt wordt met niet-inheemse vissen die er niet eerder hebben gewoond .
(src)="9"> Alle de nedtonede artene forsvinner .
(trg)="9"> Alle uitgegrijsde soorten verdwijnen .
(src)="10"> Noen er faktisk på grensen til å utryddelse .
(trg)="10"> Sommige worden daadwerkelijk met uitsterven bedreigd .
(src)="11"> Og innsjøene med fisk har mer mygg , selv om fiskene spiser de .
(trg)="11"> Er zijn meer muggen bij meren waar vis in zit , ook al eten ze de muggen .
(src)="12"> Disse effektene var uventet , men i tillegg oppdager vi at de er forutsigbare .
(trg)="12"> Dit waren allemaal onverwachte effecten , maar toch ontdekken we dat ze voorspelbaar zijn .
(src)="13"> Så jeg vil dele et par viktige innblikk om kompleksiteten vi lærer ved å studere naturen som kanskje kan brukes på andre områder .
(trg)="13"> Ik wil daarom een paar belangrijke inzichten met u delen over de complexiteit die we geleerd hebben door de natuur te bestuderen die wellicht toepasbaar zijn op andere problemen .
(src)="14"> Først har vi fordelen av gode visualiseringverktøy for å løse opp kompleksiteten og oppmuntre dere til å spørre spørsmål dere ikke har tenkt over .
(trg)="14"> Ten eerste : de kracht van goed visualiseringsgereedschap om complexiteit te helpen ontrafelen en je uit te dagen om vragen te stellen waar je eerder niet op kwam .
(src)="15"> For eksempel kan du plotte strømmen av karbon gjennom bedriftens leverandørkjeder i bedriftens økosystem , eller forbindelsene mellom inndelte leveområder for truede arter i Yosemite National Park .
(trg)="15"> Je kunt bijvoorbeeld de loop van koolstof volgen door bevoorradingsketens in een ecosysteem , of de onderlinge verbondenheid van stukjes habitat van bedreigde diersoorten in Yosemite National Park .
(src)="16"> Tingen er at , hvis du ønsker å spå effekten av en arts innflytelse på en annen , og fokuserer på denne koblingen , og så stryker resten , er det faktisk mindre forutsigbart enn om du tar et steg tilbake , ser på hele systemet -- alle arter og koblinger -- og fra dette stedet , peiler deg inn på påvirkningsområdet som teller mest .
(trg)="16"> Dan is het zo dat als je wilt voorspellen wat het effect van de ene soort op de andere is , als je je richt op die verbinding , en je de rest laat verdwijnen , dan is het uiteindelijk minder voorspelbaar dan wanneer je een stap naar achteren doet en het hele systeem beschouwt -- en vanaf die plek inzoomt op de invloedssfeer die er het meest toe doet .
(src)="17"> Vi oppdager med forskningen vår at dette ofte er veldig nærme punktet du interesserer deg for , faktisk innenfor 1-2 grader .
(trg)="17"> En we ontdekken via ons onderzoek dat dat vaak zeer plaatselijk geldt voor het knooppunt waar je je op richt , binnen één of twee niveaus .
(src)="18"> Jo flere steg du går bakover , og omfavner kompleksitet , desto større sjanse er det for at du finner enkle svar , som ofte er ulike de enkle svarene du startet med .
(trg)="18"> Dus hoe verder je naar achteren gaat en de complexiteit omarmt , des te groter is de kans dat je simpele antwoorden vindt , en die zijn vaak anders dan het simpele antwoord waar je mee begon .
(src)="19"> La oss bytte gir og se på et veldig komplekst problem , takket være USAs myndigheter .
(trg)="19"> We gaan een stap verder en bekijken een zeer complex probleem , met dank aan de regering van de VS .
(src)="20"> Dette er USAs antiopprørs-strategi i Afghanistan .
(trg)="20"> Dit is een diagram van de tegenopstand-strategie van de VS in Afghanistan .
(src)="21"> For noen måneder siden var den på forsiden av New York Times .
(trg)="21"> Het stond op de voorpagina van de New York Times een paar maanden geleden --
(src)="22"> Den ble latterliggjort av media for å være overkomplisert .
(trg)="22"> en werd meteen belachelijk gemaakt door de media omdat het zo idioot gecompliceerd was .
(src)="23"> Målet var å øke folkets støtte til den afghanske regjeringen .
(trg)="23"> Het doel was geformuleerd als : het vergroten van de steun voor de Afghaanse regering .
(src)="24"> Et opplagt komplekst problem , men er det så komplisert ?
(trg)="24"> Duidelijk een complex probleem , maar is het gecompliceerd ?
(src)="25.1"> Når jeg så dette på forsiden av The Times , tenkte jeg : " Flott !
(src)="25.2"> Endelig noe jeg kan relatere til .
(trg)="25.1"> Nou , toen ik dit zag op de voorpagina van de Times dacht ik : " Te gek .
(trg)="25.2"> Hier kan ik eindelijk iets mee .
(src)="26"> Jeg kan fordype meg i dette . "
(trg)="26"> Ik kan m 'n tanden er in zetten . "
(src)="27.1"> La oss gjøre det .
(src)="27.2"> La oss gjøre dette for første gang , et nytt blikk på denne spaghettien , som et ordnet nettverk .
(trg)="27.1"> Laten we het doen .
(trg)="27.2"> Daar gaan we , voor het allereerst , een wereldprimeur van dit spaghetti-diagram als een geordend netwerk .
(src)="28"> De sirkulære nodene er de vi prøver å påvirke -- folkets støtte overfor regjeringen .
(trg)="28"> Het omcirkelde knooppunt willen we beïnvloeden -- steun voor de regering .
(src)="29"> Og nå kan vi se , en grad .. to grader .. tre grader vekk fra noden og fjerne tre-kvart av diagrammet , alt utenfor påvirkningskulen .
(trg)="29"> En nu kunnen we dus één niveau , twee niveaus , drie niveaus diep vanaf dat knooppunt kijken en driekwart van het diagram wegdoen , wat buiten de invloedssfeer ligt .
(src)="30"> Innenfor denne kulen , er mesteparten av punktene ikke brukbare , slik som det kuperte terrenget , og en liten minoritet er faktisk militære tiltak .
(trg)="30"> Binnenin die sfeer zijn de meeste knooppunten niet te beïnvloeden , zoals de ruigheid van het terrein , en een hele kleine minderheid zijn militaire acties .
(src)="31"> De fleste er ikke-voldelige og de føyes inn i to brede kategorier : aktivt engasjement med etnisk rivalisering og religiøs tro , og enkel , oversiktlig økonomisk utvikling og servicetilbud .
(trg)="31"> De meeste zijn geweldloos en vallen in twee globale categorieën : actieve bemoeienis met etnische twisten en religieuze overtuigingen en eerlijke , transparante economische ontwikkeling en het beschikbaar stellen van diensten .
(src)="32"> Jeg vet ikke helt , men dette er hva jeg klarer å lese ut fra diagrammet på 24 sekunder .
(trg)="32"> Ik weet het niet , maar dat is wat ik uit het diagram kan ontcijferen in 24 seconden .
(src)="33"> Når du ser et diagram som dette , vil jeg ikke at dere skal bli redde .
(trg)="33"> Als u zo 'n diagram ziet moet u niet bang zijn .
(src)="34"> Jeg vil at dere skal bli begeistret .
(trg)="34.1"> Ik wil dat u blij bent .
(trg)="34.2"> Ik wil dat u opgelucht bent .
(src)="35.1"> Og lettet .
(src)="35.2"> Fordi enkle svar kan oppstå .
(trg)="35"> Want er kunnen simpele antwoorden uit voortkomen .
(src)="36"> I naturen oppdager vi at enkelheten often ligger på den andre siden av kompleksiteten .
(trg)="36"> We ontdekken dat eenvoud in de natuur vaak de keerzijde van complexiteit is .
(src)="37"> For et annet problem , jo mer du zoomer ut og omfavner kompleksiteten , desto større er sjansen for å zoome in på det enkle detaljene som betyr mest .
(trg)="37"> Dus voor elk probleem : hoe meer je uitzoomt en complexiteit omarmt , des te meer kans dat je inzoomt op de simpele details die het belangrijkst zijn .
(src)="38"> Takk skal dere ha .
(trg)="38"> Dank u .
(src)="39"> ( Applaus )
(trg)="39"> .
# nb/ted2020-1010.xml.gz
# nl/ted2020-1010.xml.gz
(src)="1"> Jeg vokste opp i en liten bygd i Canada , og jeg er en udiagnostisert dyslektiker .
(trg)="1"> Ik groeide op in een klein dorpje in Canada , en ik ben een ongediagnostiseerde dyslecticus .
(src)="2"> Jeg hadde en vanskelig tid på skolen .
(trg)="2"> Ik had echt een zware tijd op school
(src)="3"> Moren min fortalte meg faktisk senere at jeg var den lille ungen i bygda som gråt hele veien til skolen .
(trg)="3"> Mijn moeder vertelde me uiteindelijk dat ik het kleine jongetje in het dorp was dat de hele weg naar school huilde .
(src)="4"> Jeg rømte .
(trg)="4"> Ik liep weg .
(src)="5.1"> Jeg dro da jeg var 25 år gammel for å reise til Bali .
(src)="5.2"> Det var der jeg møtte min fantastiske kone , Cynthia , og sammen i løpet av 20 år , bygget vi opp en fantastisk juveler-forretning .
(trg)="5.1"> Ik vertrok naar Bali toen ik 25 jaar oud was .
(trg)="5.2"> En daar ontmoette ik mijn ongelofelijke echtgenote , Cynthia , en samen bouwden we in 20 jaar een verbazingwekkend sieradenbedrijf op .
(src)="6"> Det var et eventyr , og deretter pensjonerte vi oss .
(trg)="6"> Het was een sprookje , en toen gingen we met pensioen .
(src)="7"> Så tok hun meg med for å se en film som jeg egentlig ikke hadde noe lyst til å se .
(trg)="7"> Toen nam ze me mee naar een film die ik echt niet wilde zien .
(src)="8"> Den ødela livet mitt -- ( Latter ) " En ubehagelig sannhet " og Mr. Gore .
(trg)="8"> Die ruïneerde mijn leven -- ( Gelach ) " An inconvenient thruth " en meneer Gore .
(src)="9"> Jeg har fire barn , og om bare deler av det han sier er sant , kommer de ikke til å ha det livet jeg har hatt .
(trg)="9"> Ik heb vier kinderen , en zelfs als maar een deel van wat hij zegt waar is , krijgen ze niet het leven dat ik had .
(src)="10"> Og jeg bestemte der og da for at jeg ville bruke resten av livet på å gjøre det jeg kunne for å forbedre deres muligheter .
(trg)="10"> En ik besloot op dat moment dat ik de rest van mijn leven zou wijden om alles te doen wat ik kan om hun mogelijkheden te verbeteren .
(src)="11"> Så her er verden , og her er vi på Bali .
(trg)="11"> Dus hier is de wereld , en hier zijn we in Bali .
(src)="12"> Det er en bitte liten øy -- 100 km ganger 150 km .
(trg)="12"> Het is een piepklein eiland -- 100 bij 145 kilometer .
(src)="13"> Den har en intakt Hindu kultur .
(trg)="13"> Het heeft een intacte Hindu cultuur
(src)="14"> Cynthia og jeg var der .
(trg)="14"> Cynthia en ik waren daar .
(src)="15"> Vi hadde et fantastisk liv der , og vi bestemte oss for å gjøre noe uvanlig .
(trg)="15"> We hadden een schitterend leven daar , en we besloten iets ongebruikelijks te doen .
(src)="16"> Vi bestemte oss for å gi tilbake lokalt .
(trg)="16"> We besloten wat terug te geven lokaal .
(src)="17"> Og der er den ; den kalles den Grønne Skolen .
(trg)="17"> En hier is het dan , het heet de Groene School .
(src)="18"> Jeg vet den ikke ser ut som en skole , men det er noe vi bestemte oss for å gjøre og den er ekstremt , ekstremt grønn .
(trg)="18"> Ik weet dat het niet op een school lijkt , maar we besloten dit zo te doen , en het is extreem , extreem groen .
(src)="19"> Klasserommene har ingen vegger .
(trg)="19"> De klaslokalen hebben geen muren .
(src)="20"> Læreren skriver på en bambustavle .
(trg)="20"> De leraar schrijft op een bamboe schoolbord .
(src)="21"> Pultene er ikke firkantede .
(trg)="21"> De lessenaars zijn niet vierkant .
(src)="22"> På den Grønne Skolen smiler barna -- en uvanlig ting for en skole , spesielt for meg .
(trg)="22"> Op de Groene School lachen de kinderen -- ongebruikelijk voor school , vooral voor mij .
(src)="23"> Og vi praktiserer holisme .
(trg)="23"> En we beoefenen holisme .
(src)="24"> Og for meg er ideen at , om denne lille jenta uteksamineres som en hel person , er det en sjanse for at hun vil kreve en hel verden -- en hel verden -- til å leve på .
(trg)="24"> En voor mij is het vooral het idee dat , als dit meisje afstudeert als een volwaardig persoon , de kans bestaat dat zij een volwaardige wereld zal eisen -- een volwaardige wereld -- om op te leven .
(src)="25"> Våre barn tilbringer 181 dager på å gå på en skole i en boks .
(trg)="25"> Onze kinderen besteden 181 dagen met naar school gaan in een doos .
(src)="26"> De som bygde skolen min bygde også fengselet og galehuset av de samme materialene .
(trg)="26"> De mensen die mijn school bouwden bouwden ook de gevangenis en het krankzinnigengesticht uit dezelfde materialen .
(src)="27"> Så dersom denne herren har hatt sin holistiske utdannelse , ville han da sittet der ?
(trg)="27"> Dus als deze jongeman een holistische opleiding had gehad , zou hij daar dan zitten ?
(src)="28"> Ville han hatt flere muligheter i livet sitt ?
(trg)="28"> Zou hij meer mogelijkheden gehad hebben in zijn leven ?
(src)="29"> Klasserommet har naturlig lys .
(trg)="29"> De klassen hebben natuurlijk licht .
(src)="30.1"> De er nydelige .
(src)="30.2"> De er av bambus .
(trg)="30.1"> Ze zijn mooi .
(trg)="30.2"> Ze zijn bamboe .
(src)="31"> Brisen trekker gjennom dem .
(trg)="31"> Een briesje waait er doorheen .
(src)="32"> Og når den naturlige brisen ikke er nok , kan barna åpne bobler men ikke den typen bobler som du kjenner .
(trg)="32"> En als een natuurlijk briesje niet genoeg is , maken de kinderen bellen , maar niet het soort bellen dat u kent .
(src)="33"> Disse boblene er laget av naturlig bomull og gummi fra gummi-treet .
(trg)="33"> Deze bellen zijn gemaakt van natuurlijk katoen en rubber van de rubberboom .
(src)="34"> Så vi har egentlig forvandlet boksen til en boble .
(trg)="34"> Dus eigenlijk hebben we de doos veranderd in een bel .
(src)="35"> Og disse barna vet at smertefri klimakontroll muligens ikke blir en del av deres fremtid .
(trg)="35"> En deze kinderen weten dat pijnloze klimaatbeheersing waarschijnlijk geen onderdeel zal zijn van hun toekomst .
(src)="36"> Vi betaler regningen på slutten av måneden men de folkene som egentlig ender opp med å måtte betale regningen er våre barnebarn .
(trg)="36"> Wij betalen de rekening aan het eind van de maand , maar de mensen die werkelijk de rekening gaan betalen zijn onze kleinkinderen .
(src)="37"> Vi må lære barna at verden ikke er uknuselig .
(trg)="37"> We moeten onze kinderen leren dat de wereld niet onverwoestbaar is .
(src)="38"> Disse barna laget en liten grafitti på pultene sine , og da meldte de seg opp til to ekstra kurs .
(trg)="38"> Deze kinderen hadden op hun bureau zitten tekenen , en daarmee schreven ze zich in voor twee extra lessen .
(src)="39"> Det første var kalt sandpussing , og den andre var kalt re-voksing .
(trg)="39"> De eerste heette schuren , en de tweede heette opnieuw in de was zetten .
(src)="40"> Men etter at det skjedde eier de nå sine egne pulter .
(trg)="40"> Maar sinds dat is gebeurd , zijn die bureaus van hen .
(src)="41"> De vet at de kan kontrollere verden sin .
(trg)="41"> Ze weten dat ze hun wereld kunnen beheersen .
(src)="42"> Vi er koblet til strømnettet ; vi er ikke stolt av det .
(trg)="42"> We zijn aangesloten op het elektriciteitsnet ; we zijn er niet trots op .
(src)="43"> Men et fantastisk alternativ energi firma i Paris skal koble oss fra strømnettet med solenergi .
(trg)="43"> Maar een verrassend bedrijf voor alternatieve energie in Parijs gaat ons van het net afhalen met zonne-energie .
(src)="44"> Og dette er den andre spiralen som er bygget i verden i et to og en halv meter fall på en elv .
(trg)="44"> En dit ding is de tweede draaikolk in de wereld , bij twee en een halve meter verval in een rivier .
(src)="45"> Når turbinen settes inn , vil den produsere 8,000 watt med elektrisitet , dag og natt .
(trg)="45"> Als de turbine erbij komt , zal die 8000 watt elektriciteit produceren , dag en nacht .
(src)="46"> Og dere vet hva disse er .
(trg)="46"> En u weet wat dit zijn .
(src)="47"> Det er ingen steder man trekker ned .
(trg)="47"> Je kunt ze niet doortrekken .
(src)="48"> Og så lenge vi tar vårt avfall og blander med enorme mengder vann -- dere er alle veldig smarte , bare gjør regnestykket .
(trg)="48"> En zolang we ons afval mengen met een enorme hoeveelheid water -- u bent allemaal erg slim , bereken het zelf maar .