# mr/ted2020-22979.xml.gz
# sw/ted2020-22979.xml.gz


(src)="1"> सर्द झ ल्य वर तुम्ह ग ळ अथव इन्जेक्शन घेत क य ह ते त्य ने तुमच्य जखम लवकर भरत त क ?
(trg)="1"> Je kama unaweza kuchukua kidonge au chanjo na kama ukawa unapona mafua , unaweza kuponya jeraha kwa urahisi ?

(src)="2"> शस्त्रक्र य व अपघ त नंतर क ह आठवडे इस्प तळ त रह वे ल गते . शस्त्रक्र येचे ड ग व जखम म गे रह त त . क रण आपण त्य इन्द्र य ंच पुनर्न र्म त करू शकत न ह ,
(trg)="2"> Leo , kama tukiwa na upasuaji au ajali , tunakaa hospitalini kwa wiki , na mara nyingi tunabaki na makovu na madhara ya uchungu kwa uwezo wetu wa kutengeneza au kukuza afya , na viungo visivyo na jeraha .

(src)="3"> य ब बत म स धने न र्म ण करू ल गले ज्य ने आपल्य प्रत क र शक्त स नव्य पेश न र्म ण करण्य च्य सूचन म ळत ल .
(trg)="3"> Nafanya kazi kujenga vifaa vinavyofundisha mfumo wetu wa kinga ili utupe alama za kukuza tishu mpya .

(src)="4"> जसे लस प्रत क र शक्त स सूचन देत असते . र ग व रुद्ध लढण्य च अगद तसेच आपण र ग प्रत क र शक्त स सूचन देऊ शकू . जखम लवकर भरण येण्य ब बत व पेश न र्म त ब बत .
(trg)="4"> Kama tu chanjo inavyofundisha mwili wetu kupigana na magonjwa , badala yake tunaweza fundisha mfumo wetu wa kinga kujenga tishu na kuponya majeraha kwa urahisi .

(src)="5"> शून्य तून अवयव च पुनर्न र्म त ज दू आहे असे व टेल . पण पृथ्व वर असे अनेक ज व आहेत जे गम वलेले अवयव पुनर्न र्म ण करत त .
(trg)="5"> Sasa , kukuza sehemu za mwili kutoka popote inaweza kuonekana kama uchawi , lakini kuna viumbe kadhaa vinavyoweza kutimiza mafanikio haya .

(src)="6"> क ह सरडे तुटलेल शेपट पुन्ह न र्म ण करत त . स ल म ंडरच तुटलेल ह त पुन्ह उगवत . म नव चे यकृत असेच आहे . यकृत च अर्ध भ ग गम वल्य नंतरह ते पूर्ववत ह ऊ शकते .
(trg)="6"> Baadhi ya mijusi inaweza kukuza mikia yao , yule salamanda mnyenyekevu anaweza kukuza kabisa mkono wake , na hata binadamu tu wanaweza kukuza ini lao baada ya kupoteza zaidi ya nusu ya uzito wao wa awali .

(src)="7"> ह ज दू घडवून आणण्य स ठ व स्तव कते जवळ ज ण्य स ठ शर र पेश च न र्म त व जखम भरून येणे य च म म ह त म ळव त आहे . प्रत क र शक्त च्य सूचन ंवरआध र त
(trg)="7"> Ili kufanya uchawi huu kuwa karibu zaidi na ukweli , nina fanya uchunguzi wa jinsi mwili wetu unaweza kuponya majeraha na kujenga tishu kupitia maelekezo kutoka mfumo wa kinga .

(src)="8"> गुढघ दुख प सून ते स यनसच्य वैत ग आणण ऱ्य अवस्थेपर्यंत . र ग प्रत क रशक्त आपल्य शर र चे र ग प सून संरक्षण करते .
(trg)="8"> Kutoka kwenye mkato wa goti lako mpaka maambukizi ya sinus yanayoboa , mfumo wetu wa kinga unalinda mwili wetu na hatari .

(src)="9"> म प्रत क रशक्त व श रद आहे . शर र चे बच व तंत्र ज्ञ न ज णून घेतल्य ने मल क ह रहस्ये कळल त . ज मल आढळल खरचटल्य वर तसेच त्वच क पल गेल्य वर .
(trg)="9"> Mimi ni immunolojisti na kwa kutumia ninachojua kuhusu mfumo wa ulinzi wa mwili wetu , niliweza kutambua wachezaji wakuu kwenye mapambano ya kujenga mikato na michubuko yetu .

(src)="10"> जे स धन म आज ह त ळ त आहे त्य च व च र केल त्य ंच्य स्न यू पुनर्न म त च्य क्षमतेवर य स धन ंच दुख वलेल्य स्न यूवर व पर करून हे आमच्य गट स आढळले , त्य स धन त आण सभ वत ल म ठ्य प्रम ण त प्रत क रशक्त पेश ह त्य .
(trg)="10"> Tunapoangalia vifaa vinavyojaribiwa kwa sasa kwa uwezo wao wa kusaidia kukuza misuli , timu yetu imeona kua baada ya kutibu msuli uliojeruhiwa na vifaa hivi , kulikua na idadi kubwa ya seli za kinga ndani ya kifaa na inayozunguka msuli .

(src)="11"> य स ठ पह . य पेश ज व णूश लढण्य स ठ संसर्ग स्थ न न ध वत , त्य जखमेकडे ध वत त .
(trg)="11"> Hivyo kwa sababu hii , badala ya seli za kinga kukimbilia kwenye maambukizi kupigana na bakteria , zinakimbilia kuelekea kwenye jeraha .

(src)="12"> मल त्य त एक व श ष्ट प्रत क रक पेश आढळल . त ल मदतन स ट पेश म्हणते . जे स धन म अवयव त ट कले ह ते त्य त त्य पेश ह त्य . ज्य न र्व व दपणे जखम बऱ्य करण ऱ्य ह त्य .
(trg)="12"> Nimegundua aina maalum ya seli za kinga , ni msaidizi T kiini , ilikua inapatikana ndani ya kile kifaa nilichokipanda na ni muhimu kabisa kwa ajili ya uponyaji jeraha .

(src)="13"> जसे लह नपण तुमच्य पेन्स लचे ट क ज ते तेव्ह तुम्ह ते पुन्ह क ढत श र्पनर व परून . तसेच आपण बरे ह ऊ शकत . पण हे क ह न यम त बरे ह ण्य स रखे न ह . तेव्ह जखमेच ड ग रह त
(trg)="13"> Sasa , kama tu ulivyokua mdogo na ukavunja penseli yako na kujaribu kugundisha kwa pamoja tena , tunaweza kupona , lakini inaweza isiwe njia inayofanya kazi zaidi , na tutapata kovu .

(src)="14"> य ट पेश जेव्ह नसत त तेव्ह स्वस्थ स्न यू ऐवज , आपले स्न यूत चरब पेश आढळत त . जर अश्य चरब पेश स्न यूत असत ल तर ते मजबूत नसत त .
(trg)="14"> Hivyo kama hatuna hizi msaidizi T kiini , badala ya misuli yenye afya , misuli yetu inatengeneza seli za mafuta ndani yake , na kama kuna mafuta kwenye misuli yetu , haina nguvu .

(src)="15"> आपल प्रत क रक प्रण ल व परून , शर र पुनर्न र्म त करते , ड ग म गे न ठेवत . आण पुन्ह पूर्ववत स्थ त प्र प्त करते .
(trg)="15"> Sasa , kutumia mfumo wetu wa kinga , miili yetu inaweza kukua tena bila haya makovu na kuonekana kama ilivyokua kabla hata hatujajeruhiwa .

(src)="16"> जखम झ ल्य वरह , म य स धन ंच न र्म त कर त आहे . ज्य ने संकेत म ळेल नव्य उत न र्म त च . प्रत क र शक्त च प्रत स द बदलून .
(trg)="16"> Nina fanya kazi kutengeneza vifaa vinavyotuma alama za kujenga tishu mpya kwa kubadilisha mwitikio wa kinga .

(src)="17"> आपण एख दे उपकरण शर र त स्थ प त केल्य वर प्रत क रशक्त त्य स प्रत स द देते .
(trg)="17"> Tunajua kua muda wowote kifaa kinapopandwa mwilini mwetu , mfumo wa kinga utaitikia kwake .

(src)="18"> हे हृदय त बसव लेल्य पेसमेकर प सून इन्सुल न पंप पर्यंत खरे आहे . तसेच ते खरे ठरते आमच्य उपकरण ब बत .
(trg)="18"> Hii hutofautiana kwanzia kipima mapigo ya moyo mpaka pampu za insulini mpaka vifaa ambavyo wanatumia wahandisi ili kujaribu kujenga tishu mpya .

(src)="19"> जेव्ह आम्ह हे शर र त स्थ प त करत तेव्ह प्रत क र शक्त क ह पेश व प्र ट न न र्म ण करत त . स्टेम सेलच्य क म त त्य बदल घडवून आणू शकत त .
(trg)="19"> Hivyo ninapoweka hicho kifaa , au kiguzo , ndani ya mwili , mfumo wa kinga hutengeneza mazingira madogo ya seli na protini ambazo zinaweza badili jinsi seli shina zetu zinavyoishi .

(src)="20"> जसे हव म न तुमच्य शर र वर व श र र क क्र य ंवर पर ण म करते . जसे तुम्ह ध वत न क व घर बसून नेटफ्ल क्स वर ल च त्रपट प हत न तसेच प्रत क र शक्त चे पर्य वरण क म करते . स्टेम सेलच व ढ आण व क स य वर पर ण म करते .
(trg)="20"> Sasa , kama hali ya hewa inavyoathiri shughuli zetu za siku , kama kwenda kukimbia au kukaa ndani na kutazama kipindi kizima cha TV kwenye Netflix , mazingira ya kinga ya kiguzo inaathiri jinsi seli shina zetu zinavyokua na kuendelea .

(src)="21"> जर चुक चे संकेत म ळ ले जसे नेटफ्ल क्स स रखे तर आपल्य त स्न यूऐवज चरब पेश न र्म ण ह त त .
(trg)="21"> Kama tunakua na ishara za mbovu , tuseme kama ishara za Netflix , tunapata seli za mafuta badala ya misuli .

(src)="22"> ह स्थ प त कर वय च स धने व व ध वस्तू प सून बनव त त , प्ल स्ट क प सून , नैसर्ग क स धन प सून . व व ध ज ड च्य अत सूक्ष्म फ यबर प सून , कम अध क सच्छ द् तेच्य स्पन्ज प सून व व ध क ठ ण्य प तळ चे जेल व परून
(trg)="22"> Viguzo hivi vimetengenezwa na aina nyingi tofauti ya vitu , kwanzia plastiki mpaka vitu vinavyopatikana kiasili , nyuzi ndogo zinazotofautiana unene , sifongo ambazo zina matundu makubwa au madogo , jeli zenye ugumu unaotofautiana .

(src)="23"> य श व य संश धक ंन श धलेल स धने य आध रे क ल ंतर ने संकेत म ळत त .
(trg)="23"> Na watafiti wanaweza hata kutengeneza vifaa kutoa ishara tofauti na mda .

(src)="24"> थ डक्य त आपण पेश ंन हवे तसे न चवू शकत . त्य ंन य ग्य अस रंगमंच , सूचन देऊन हे व व ध पेश स ठ व व ध प्रक रे कर वे ल गते , जसे द ग्दर्शक रंगमंच चे नेपथ्य करत . जसे र म व रुद्ध र वण दृश्य त
(trg)="24"> Hivyo kwa maneno mengine , tunaweza kupanga maonyesho hayaya Broadway ya seli kwa kuzipa jukwaa , sehemu na heshima sahihi inayoweza kubadilishwa kwa tishu tofauti , kama tu mtengenezaji anavyobadilisha jukwaa kwa " Les Mis " dhidi ya " Little Shop of Horrors . "

(src)="25"> म क ह व श ष्ट संकेत एकत्र त कर त आहे . जे नक्कल करत ल पुनर्रचनेच्य प्रत स द च .
(trg)="25"> Nina changanya aina maalum za ishara ambazo zinaiga jinsi miili yetu inavyojibu maumivu kutusaidia kua wapya .

(src)="26"> भव ष्य त आपल्य ल द सेल जखमेच ड ग म गे न ठेवण रे बँडेज जखम बर करण र लस , व तळण र स्म यू भर व
(trg)="26"> Huko mbeleni , tutaona bandi ya misaada ambayo ni kizuia kovu , kijazo cha msuli kinachofinyangika au hata chanjo inayoponya jeraha .

(src)="27"> पण हे ल गल च घडण र न ह अन्य प्रण्य स म न .
(trg)="27"> Sasa , hatutaweza kuamka kesho na kuweza kuponywa kama Wolverine .

(src)="28"> पुढ ल मंगळव र व अन्य द वश
(trg)="28"> Pengine hata sio Jumanne ijayo pia .

(src)="29"> पण य प्रगत ने , तसेच प्रत क र शक्त च्य पुनर्न र्म त क र्य च आपल्य ल ब ज र त स धने भव ष्य त म ळू ल गत ल . ज आपल्य शर र च्य बच व तंत्र स व अवयव पुनर्न र्म त स मदत करत ल . एक द वस अस येईल आपण स ल म ंडरश स्पर्ध करु .
(trg)="29"> Ila na haya maednelelo , na kufanya kazi na mfumo wetu wa kinga kusaidia kuunda tishu na kutibu majeraha , tunaweza kuanza kuona bidhaa kwenye soko zinazofanya kazi na mfumo wa ulinzi mwilini kusaidia kutengeneza upya , na labda siku moja tutaweza kua sambamba na salamander .

(src)="30"> आभ र आहे .
(trg)="30"> Asante .

(src)="31"> ( ट ळ्य )
(trg)="31"> ( Makofi )

# mr/ted2020-2501.xml.gz
# sw/ted2020-2501.xml.gz


(src)="1"> ह य .
(trg)="1"> Habari

(src)="2"> मल प्रेक्षक ंन एक प्रश्न व च र यच आहे . लह नपण तुम्ह कध ख टं ब लल त ?
(trg)="2"> Ngoja niiulize hadhira swali : Ulishawahi kudanganya ukiwa mtoto ?

(src)="3"> त स असेल तर कृपय ह त वर कर ल ?
(trg)="3"> Kama uliwahi , unaweza kunyanyua mkono tafadhali ?

(src)="4"> व ! आजवर भेटलेल्य ल क ंपैक ह सर्व त प्र म ण क ल कं आहेत .
(trg)="4"> Wow ! hili ni kundi la watu wakweli kuliko wote niliowahi kukutana nao .

(src)="5"> ( हश ) गेल्य २० वर्ष ंप सून , लह न मुलं ख टं ब ल यल कसं श कत त त्य च म अभ्य स करत आहे
(trg)="5"> ( Kicheko ) Hadi sasa kwa miaka 20 iliyopita , Nimekuwa nikisoma jinsi watoto wanavyojifunza kudanganya .

(src)="6"> आण आज आम्ह केलेले क ह श ध म तुमच्य सम र म ंडण र आहे .
(trg)="6"> Na leo , nitawashirikisha baadhi ya ugunduzi tulioupata .

(src)="7"> सुरुव त ल म तुम्ह ल श्र . र चर्ड मेस न य ंच ग ष्ट स ंगण र आहे , र चर्ड हे म झे म त्र आण एक प्र थम क श ळेत मुख ध्य पक आहेत .
(trg)="7"> Ila kwa kuanza , nitawaambia hadithi kutoka kwa Bwana Richard Messina , ambaye ni rafiki yangu na mkuu wa shule ya msingi .

(src)="8"> एक द वस त्य ंन एक फ न आल .
(trg)="8"> Alipokea simu siku moja .

(src)="9"> पल कडून आव ज आल : श्र . मेस न , म झ मुलग ज न आज श ळेत येण र न ह . क रण त आज र आहे .
(trg)="9"> Aliyepiga akasema , " Bwana Messina , mtoto wangu Johnny hatakuja shuleni leo kwasababu anaumwa . "

(src)="10"> श्र . मेस न ंन व च रले , " क ण ब लत आहे ? "
(trg)="10"> Bwana Messina akauliza , " Naongea na nani , tafadhali ? "

(src)="11"> पल कडून आव ज आल : " म म झे ब ब ब लत य . "
(trg)="11"> Na aliyepiga akasema , " Mimi ni baba yangu . "

(src)="12"> ( हश ) तर य ग ष्ट वरून --- ( हश ) लह न मुले आण ख टं ब लणं य वद्दल स म न्यत आपले त न समज य ब बत असत त .
(trg)="12"> ( Kicheko ) Sasa hadithi hii -- ( Vicheko ) inajumlisha vizuri sana imani tatu zilizo zoeleka tulizonazo kuhusu watoto na kudanganya .

(src)="13"> एक , लह न मुलं फक्त प्र थम क श ळेत गेल्य नंतरच ख टं ब ल यल सुरु करत त .
(trg)="13"> Moja , watoto huja tu kusema uongo baada ya kuingia shule ya msingi .

(src)="14"> द न , मुल ंन सफ ईद रपणे ख टं ब लत येत न ह .
(trg)="14"> Mbili , watoto hawadanganyi vizuri .

(src)="15"> आपण म ठ म णसं त्य ंचं ख टं ब लणं सहज पकडू शकत .
(trg)="15"> Watu wazima twaweza kugundua uwongo wao .

(src)="16"> आण त न , जर मुलं लह नपण च ख टं ब लत असत ल , तर त्य ंच्य च र त्र्य त क ह तर ख ट आहे , आण पुढे ज ऊन ते आयुष्यभर स ठ अट्टल ख ट रडे ह ण र आहेत .
(trg)="16"> Na tatu , kama watoto watadanganya katika umri mdogo sana , lazima watakuwa na makosa kitabia , na watakuja kuwa wagonjwa wa kudanganya maishani .

(src)="17"> पण खरं तर ह तं असं , क हे सर्व समज चुक चे ठरत त .
(trg)="17"> Hivyo inaonekana kwamba imani zote tatu hazikuwa sahihi .

(src)="18"> आपण य लह न मुल ंस बत केवळ अंद ज ब ंधण्य चे खेळ खेळत असत .
(trg)="18"> Tumekuwa tukifanya mchezo wa kukisia na watoto dunia nzima .

(src)="19"> एक उद हरण देत .
(trg)="19"> Huu ni mfano

(src)="20"> य खेळ मध्ये आम्ह मुल ंन क र्डवरच संख्य अंद जे ओळख यल स ंग तल .
(trg)="20"> Hivyo katika mchezo huu , tunauliza watoto kukisia namba kwenye kadi .

(src)="21"> आण जर संख्य ओळखुन ते ज ंकले , तर त्य ंन म ठं बक्ष स म ळण र ह तं .
(trg)="21"> Na tunawaambia wakishinda mchezo , watapata zawadi kubwa .

(src)="22"> खेळ च्य मध्येच एकद आम्ह क रण क ढून ख ल च्य ब हेर आल .
(trg)="22"> Lakini katikati ya mchezo , tunatoa udhuru na kutoka kwenye chumba .

(src)="23"> आण ख ल तून ब हेर येण्य पूर्व ' क र्ड बघू नक ' असं मुल ंन स ंगून आल .
(trg)="23"> Na kabla ya kutoka kwenye chumba , tunawaambia wasichungulie kwenye kadi .

(src)="24"> अर्थ तच , आम्ह ख ल मध ल प्रत्येक ह लच ल ट पण्य स ठ आत छुपे कॅमेरे बसवले ह ते .
(trg)="24"> Bila shaka , tuna kamera zilizofichwa katika chumba kuangalia kila hatua yao .

(src)="25"> मुल ंच ज ंकण्य च इच्छ इतक त व्र ह त , क ९० % पेक्ष ज स्त मुल ंन आम्ह ब हेर ज त च क र्डमध्ये ड क वून प ह ले .
(trg)="25"> Kwasababu haja ya kushinda mchezo ni kubwa sana , zaidi ya asilimia 90 ya watoto watachungulia mara tutakapotoka chumbani .

(src)="26"> ( हश ) इथे कळ च प्रश्न ह आहे : जेव्ह आम्ह परत आत आल्य वर मुल ंन व च रू क , तुम्ह ड क वून प ह ले आहे क ? तेव्ह मुलं कबूल करत ल , क केलेल्य न यम त डल्य बद्दल ख टं ब लत ल ?
(trg)="26"> ( Kicheko ) Swali la msingi ni : Tutakaporudi na kuuliza watoto Kama wamechungulia au la , watoto waliochungulia watakiri au watadanganya kuhusu makosa yao ?

(src)="27"> आम्ह ल असं आढळलं क देश , धर्म , ल ंग कुठलेह अस , द न वर्षे वय च ३० % मुलं ख टं ब लल , तर ७० % मुल ंन खरं ब लून त्य ंच्य चुक च कबुल द ल .
(trg)="27"> Tuligundua kwamba bila kujali jinsia , nchi , au dini , katika umri wa miaka miwili , asilimia 30 hudanganya , asilimia 70 husema ukweli kuhusu makosa yao .

(src)="28"> त न वर्षे वय च्य मुल ंपैक ५० % मुले ख टं ब लल तर ५० % मुल ंन खरं स ंग तले .
(trg)="28"> Katika umri wa miaka mitatu , asilimia 50 hudanganya na asilimia 50 husema kweli .

(src)="29"> च र वर्षे वय च्य मुल ंपैक ८० % पेक्ष ज स्त मुलं ख टं ब लल .
(trg)="29"> Katika umri wa miaka minne , zaidi ya asilimia 80 hudanganya .

(src)="30"> आण च र वर्ष ंपेक्ष ज स्त वय च सर्व ध क मुलं ख टं ब लल .
(trg)="30"> Na baada ya miaka minne , watoto wengi hudanganya .

(src)="31"> तर तुम्ह बघू शकत , ख टं ब लणं हे खरचं म ठं ह ण्य च्य प्रक्र येतल च एक भ ग आहे .
(trg)="31"> Hivyo unaweza kuona , kudanganya ni sehemu halisi ya kuendelea .

(src)="32"> आण क ह मुलं वय च्य दुसऱ्य वर्ष च ख टं ब ल यल सुरुव त करत त .
(trg)="32"> Na baadhi ya watoto huanza kusema uwongo wakiwa na umri mdogo wa miaka miwili .

(src)="33"> आत जर य लह न मुल ंकडे ब रक ईने लक्ष देऊ .
(trg)="33"> Hivyo sasa , tuangalie kwa ukaribu watoto wadogo .

(src)="34"> सगळ्य जण ंपैक फक्त क ह जणच क ख टं ब लत त ?
(trg)="34"> Kwanini baadhi na sio wote watoto wadogo hudanganya ?

(src)="35"> स्वयंप क करत न तुम्ह ल च ंगले पद र्थ बनवण्य स ठ च ंगले स ह त्य जरूर चे असते .
(trg)="35"> Katika mapishi unahitaji viungo vizuri kupika chakula kizuri .

(src)="36"> आण ख टं ब लण्य स ठ द न प्रक रचे स ह त्य ल गते .
(trg)="36"> Na uongo mzuri unahitaji viungo viwili vikuu .

(src)="37"> पह ल महत्त्व च ग ष्ट म्हणजे मन च स द्ध ंत , क ंव मन तलं व चण्य च क्षमत .
(trg)="37"> Kiungo kikuu cha kwanza ni nadharia ya akili , au uwezo wa kusoma- akili .

(src)="38"> मन तलं व चणे , म्हणजेच हे समजून घेणे क न रन र ळ्य ल क ंचं न रन र ळ्य पर स्थ त बद्दलचं ज्ञ न वेगळं असतं . ह च ' मल क य म ह त आहे ' ' आण तुल क य म ह त आहे ' य तल फरक ओळखण्य च क्षमत !
(trg)="38"> Kusoma akili ni uwezo wa kujua kwamba watu tofauti wana ufahamu tofauti kuhusu hali fulani na uwezo wa kutofautisha kati ya ninachojua na kile unachojua

(src)="39"> मन तलं ओळखणे हे ख टं ब लण्य स ठ महत्त्व चं आहे क रण ख टं ब लण्य च ह च आध र असत क " तुम्ह ल म ह त न ह ए , जे मल म ह त आहे ! "
(trg)="39"> Kusoma akili ni muhimu kwa kudanganya kwasababu ya msingi wa kudanganya ni najua hujui ninachojua .

(src)="40"> म्हणूनच म तुमच्य श ख टं ब लू शकत !
(trg)="40"> Hivyo , naweza kukudanganya .

(src)="41"> न ट ख टं ब लण्य स ठ ल गण र दुसर महत्त्व च घटक म्हणजे स्वयंन यंत्रण
(trg)="41"> Kiungo cha pili muhimu

(src)="42"> हे म्हणजे स्वत चे ब लणे , ह वभ व आण देहब ल न यंत्र त करण्य च क्षमत , ज्य मुळे तुम्ह ख त्र णे ख टं ब लू शकत !
(trg)="42"> Ni uwezo wa kudhibiti maneno yako , kuonyesha hisia usoni na lugha ya mwili , ili kwamba unaweza kusema uongo thabiti .

(src)="43"> आण आम्ह ल आढळून आलं , क त लह न मुलं ज्य ंच्य कडे मन व चण्य च आण स्वयंन यंत्रण च प्रगत क्षमत असते , ते आध ख टं ब लू ल गत त . आण ते अध क स ळसूदपणे ख टं ब लू शकत त .
(trg)="43"> Na tulikuta kwamba wale watoto wadogo walio na uwezo mkubwa wa kusoma akili na uwezo wa kujidhibiti husema uwongo mapema na ni waongo wa kisasa .

(src)="44"> हे उघड आहे क सम ज त न ट र हण्य स ठ य द न्ह क्षमत आपल्य स ठ सुद्ध आवश्यक आहेत .
(trg)="44"> Kama inavyokuwa , uwezo huu wa aina mbili ni muhimu pia kwetu sote kuweza kufanya kazi katika jamii yetu .

(src)="45"> व स्तव क मन तलं व चण्य त आण आत्मन यंत्रण मध्ये कमतरत य ग ष्ट व ढ मध ल गंभ र समस्य ंश संबंध त आहे . उद . एड एचड आण ऑट झम
(trg)="45"> Ki ukweli , kushindwa kusoma akili na uwezo wa kujidhibiti vinahusianishwa na matatizo makubwa ya ukuaji , kama ADHD na usonji .

(src)="46"> म्हणून जर तुम्ह ल द न वर्षे वय चं कुण पह्ल य ंद ख टं ब लत न आढळलं , तर क ळज करण्य ऐवज तुम्ह ते स जरं कर यल हवं -- ( हश ) क रण त्य च अर्थ ह त क तुमचं मुल व ढ च्य नव न टप्प्य वर येउन प ह चलं आहे !
(trg)="46"> Hivyo ukigundua mtoto wako wa miaka miwili anakudanganya kwa mara ya kwanza , badala ya kushtushwa , unatakiwa usherehekee -- ( Kicheko ) kwasababu inaashiria kwamba mtoto wako amefikia hatua mpya ya ukuaji wa kawaida .

(src)="47"> आत , मुलं ख टं ब लण्य त कच्च असत त क ?
(trg)="47"> Sasa , watoto hawadanganyi vizuri ?

(src)="48"> त्य ंचं ख टं तुम्ह लगेच ओळखू शक ल क ?
(trg)="48"> Unafikiri unaweza kugundua udanganyifu wao kirahisi ?

(src)="49"> तुम्ह ल एक प्रयत्न करून बघ यल आवडेल क ?
(trg)="49"> Ungependa kujaribu ?

(src)="50"> ह ? ठ क आहे .
(trg)="50.1"> Ndio ?
(trg)="50.2"> Sawa .

(src)="51"> मग म तुम्ह ल द न च त्रफ त द खवत .
(trg)="51"> Sasa nitakuonyesha video mbili

(src)="52"> य च त्रफ त त , मुलं संश धक ंच्य प्रश्न ल उत्तरे देण र आहेत . " तू च रून प ह लस ?
(trg)="52"> Kwenye video , watoto watajibu maswali ya utafiti , " Ulichungulia ? "

(src)="53"> क ? " तुम्ह मल संग यच प्रयत्न कर क णचं मूल ख टं ब लतयं आण क ण खरं स ंगतयं .
(trg)="53"> Sasa jaribu kuniambia mtoto yupi anadanganya na mtoto yupi anasema ukweli .

(src)="54"> इथे आहे मूल क्रम ंक एक .
(trg)="54"> Huyu ni mtoto namba moja .

(src)="55"> तुम्ह तय र आह त न ?
(trg)="55"> Uko tayari ?

(src)="56"> प्र ढ : तू च रून प ह लसं क ?
(trg)="56"> ( Video ) Mtu : Ulichungulia ?

(src)="57"> मूल : न ह . क ंग ल : आण आत दुसरे मूल .
(trg)="57"> Mtoto : Hapana Kang Lee : Na huyu ni mtoto namba mbili .

(src)="58"> प्र ढ : तू च रून प ह लसं क ?
(trg)="58"> ( Video ) Mtu : Ulichungulia ?

(src)="59"> मूल : न ह . क ंग ल : जर तुम्ह ल व टत असेल क पह ले मूल ख टे ब लत आहे , तर कृपय ह त वर कर .
(trg)="59.1"> Mtoto : Hapana .
(trg)="59.2"> KL : OK , kama unafikiri mtoto namba moja anadanganya , tafadhali inua mkono wako .

(src)="60"> आण जर तुम्ह ल व टत असेल क दुसरे मूल ख टे ब लत आहे , तर ह त वर कर .
(trg)="60"> Na kama unafikiri mtoto namba mbili anadanganya , tafadhali inua mkono wako .

(src)="61"> ठ क आहे , आत व स्तव क पह त , पह ले मूल खरे ब लत आहे , आण दुसरे ख टं .
(trg)="61"> OK , kusema ukweli , mtoto namba moja anasema ukweli , mtoto namba mbili anadanganya .

(src)="62"> बहुद तुमच्य पैक बरेच लह न मुल ंच ख टेपण पकडण्य त खूप कच्चे आह त .
(trg)="62"> Inaonekana wengi wenu sio wagunduzi wazuri wa uwongo wa watoto .

(src)="63"> ( हश ) आम्ह अश च प्रक रचे अनेक खेळ खेळले आहेत . अनेक आण अनेकव ध प्रक रच्य ल क ंस बत !
(trg)="63"> ( Kicheko ) Sasa , tumeshiriki kwenye michezo sawasawa na watu wazima wengi sana kutoka sehemu zote za maisha .

(src)="64"> आण आम्ह त्य ंन च त्रफ त द खवत .
(trg)="64"> Na tunawaonyesha video nyingi .

(src)="65"> अर्ध्य च त्रफ त ंमध्ये मुलं ख टं ब ललेल असत त .
(trg)="65"> Katika nusu ya video , watoto walidanganya .

(src)="66"> उरलेल्य अर्ध्य च त्रफ त ंमध्ये मुलं खरं ब ललेल असत त .
(trg)="66"> Katika nusu ya video nyingine , watoto walisema ukweli .

(src)="67"> आत बघूय प्र ढ ल कं कश व गल आहेत .
(trg)="67"> Ngoja tuone watu wazima hawa walifanyaje .

(src)="68"> इथे बरेच खरं ब लण रे आण ख टं ब लण रे असल्य ने जर तुम्ह ढ बळ अंद ज ब ंधलेत , तर ते बर बर न घण्य च ५० % संध आहे .
(trg)="68"> Kwasababu kuna waongo wengi kama wasema kweli , ukikisia kwa kubahatisha , kunauwezekano wa asilimia 50 ukapatia .

(src)="69"> त्य मुळे जर तुमच अचूकत ५० % च्य आसप स असेल , तर त्य च अर्थ तुम्ह ख टेपण पकडण्य त खूपच कच्चे आह त !
(trg)="69"> Hivyo ikiwa usahihi wako ni takriban asilimia 50 , inamaanisha wewe ni mgunduzi mbaya wa uwongo wa watoto .