# ml/ted2020-1858.xml.gz
# sw/ted2020-1858.xml.gz


(src)="1"> എന ക്ക് അന്ന് 10 വയസ്സ യ രുന്നു അച്ഛന ട പ്പ ഒരു ഉല്ല സ യ ത്ര അട ര ണ്ട ക് മലന രകള ല , ഒരു വ ജന പ്രദ ശത്ത ക്ക് ന്യൂ യ ർക്ക്‌ സ്റ്റ റ്റ്ന്റ വടക്ക ഭ കത്ത യ രുന്നു അത്
(trg)="1"> Nilikuwa na miaka 10 katika tukiwa safari ya kambi na baba yangu Katika milima ya Adirondack , eneo la nyika Kaskazini mwa jimbo la New York .

(src)="2"> അന്ന രു സുന്ദരമ യ ദ വസമ യ രുന്നു
(trg)="2"> Ilikuwa ni siku nzuri sana .

(src)="3"> ക ട് മ ന്ന ത ളങ്ങുന്നുണ്ട യ രുന്നു
(trg)="3"> Msitu ulikuwa unang 'aa .

(src)="4"> സുര്യൻ ഇലകള ച യമട ച്ച ച ല്ല് പ ല ആക്ക യ രുന്നു ഞങ്ങൾ കടന്നു പ കുന്ന ആ ഒരു വഴ ഇല്ല യ രുന്നുവ ങ്ക ൽ ഞങ്ങൾക്ക് പറയ മ യ രുന്നു ഞങ്ങള ണ് ആദ്യമ യ് അവ ട ക ലുകുത്ത യ മനുഷ്യര ന്ന് .
(trg)="4"> Jua lilifanya majani yawake kama kioo , na kama si kwa njia tuliyofuata , tungejifanya kama wanadamu wa kwanza kupita eneo lile .

(src)="5"> ഞങ്ങള് ഞങ്ങളുട ക്യ മ്പ് സ്ഥലത്ത് എത്ത
(trg)="5"> tukafika katka eneo letu la kufanyia kambi .

(src)="6"> അത് ച ങ്കുത്ത യ സ്ഥലത്ത് ച ര ച്ചു ക ട്ട യ ഷ ഡ്‌ ( പ ല ) ആയ രുന്നു സ്‌ഫട ക പ ല സുന്ദരമ യ തട കത്ത നര ക ഞ ന് നടുക്കുന്ന ഒരു ക ഴ്ച കണ്ടു
(trg)="6"> ilikuwa ni eneo linalotazama ziwa zuri sana , nilipogundua kitu kibaya .

(src)="7"> ആ ത ഴ്വരയുട പ റകു വശ ഒരു ചവര്‍ക്കൂമ്പ ര ആയ രുന്നു ഏകദ ശ 40 ചതുരശ്ര അട യ ള വരു അത് അഴുക യ ആപ്പ ളു ചുരുട്ട കൂട്ട യ അലുമ ന യ ഫ യ ലുകളു പ ന്ന ഒരു ചത്ത സ്ന കരു
(trg)="7"> nyuma ya eneo hilo kulikuwa na dampo kama futi za mraba 40 likiwa na matufaa yaliyooza na makaratasi ya madini ya aluminium na vitu vilivyokufa ,

(src)="8"> ഞ ന് ആശ്ചര്യഭര തന യ രുന്നു ഞ ന് വളര ദ ഷ്യത്ത ലു അത ട പ്പ ആശയക്കുഴപ്പത്ത ലു ആയ രുന്നു
(trg)="8"> nilishangazwa sana , niliingiwa na hasira , na kuchanganyikiwa pia .

(src)="9"> തവളമട ക്കുന്നവര് അവര് ക ണ്ടുവന്ന സ ധന തന്ന എടുത്തു കളയ ൻ പ ലു മട യന്മ ര യ രുന്നു അവര്ക്ക് ശ ഷ ആരുവന്നു വൃത്ത യ ക്കു എന്ന ണ് അവര്കരുതുന്നത് ?
(trg)="9"> Wapiga kambi wazembe walioshindwa kuchukua vile walivyokuja navyo , walifikiri ni nani atakayesafisha kama si wao ?

(src)="10"> ആ ച ദ്യ എന്ന ല് തങ്ങ ന ന്നു അത് കുറച്ചുകൂട ലള തമ യ
(trg)="10"> Swali hili lilikaa ndani yangu , lilirahisishwa kidogo .

(src)="11"> നമുക്ക് പ ന്ന ല ആര ണ് വൃത്ത യ ക്കുന്നത് ?
(trg)="11"> nani atakayesafisha baada yetu ?

(src)="12"> ' ന / നമുക്ക് ' അന്നത ന ന ങ്ങള് എങ്ങന ച ത്ര കര ച്ച ലു ... അല്ല ങ്ക ല് അത് എവ ട ആണ ങ്ക ലു ..... ഇസ്ത ന്ബുള ല ണ ങ്ക ലു ആര ണ് വൃത്ത്ത യ കുന്നത് ?
(trg)="12"> vyovyote utakavyofanya au popote utakapotuweka , nani takayesafisha baada yetu Instanbul ?

(src)="13"> റ യ ഡ ജ ന ര യ ലു ആര ണ് വൃത്ത്ത യ കുന്നത് ? പ ര സ ലു അല്ല ങ്ക ല് ലണ്ടന ല് ?
(trg)="13"> nani takayesafisha baada yetu Rio ? au Paris na London ?

(src)="14"> ഇവ ട ന്യൂയ ര്ക ല ണ ങ്ക ലത് ... ശുച കരണ വകുപ്പ് വൃത്ത യ ക്കു 11000 ടണ്‍ വര മ ല ന്യവു 2000 ടണ്‍ വര പുതുക്ക ഉപയ ഗ ക്ക വുന്ന വസ്തുക്കളു
(trg)="14"> Hapa New York , Idara ya Usafi wa mazingira inasafisha baada yetu , kiasi cha tani 11,000 za uchafu na tani 2000 za uchafu wa kuchakatwa kila siku .

(src)="15"> എന ക്ക് അവര വ്യക്ത പരമ യ അറ യണമ യ രുന്നു
(trg)="15"> nilitaka niwajue kama watu binafsi .

(src)="16"> ആര ണ് ആ ജ ല ച യ്യുന്നത ന്നു എന ക്ക് അറ യണമ യ രുന്നു
(trg)="16"> nilitaka kujua nani anyefanya kazi hii .

(src)="17"> ആ യുണ ഫ ധര ച്ച ൽ എങ്ങന ഇര ക്കു ആ ഭ ര ചുമക്കുന്നത് എങ്ങന യ യ ര ക്കു ?
(trg)="17"> inakuwaje kuvaa sare na kuchukua mzigo huo ?

(src)="18"> അത നു ഞ ൻ അവര ട പ്പ ഒരു ഗവ ഷണപദ്ധത ആര ഭ ച്ചു
(trg)="18"> kwa hiyo nikaazisha utafiti nao .

(src)="19"> ഞ ൻ ട്രക്ക ൽ യ ത്ര ച യ്യുകയു ആ വഴ കള ലൂട നടക്കുകയു ആളുകള അവരുട ഓഫ സ ലു വ ടുകള ലു കൂട ക്ക ഴ്ച നടത്ത നഗരത്ത ൽ എല്ല യ ടത്തു ഒരുപ ട്‌ മനസ്സ ല ക്ക പക്ഷ അപ്പഴു ഞ ൻ പുറമ ന ന്നുള്ള ഒര ള യ രുന്നു
(trg)="19"> nilipanda magari yao na nikaanza kuzunguka nao nikawahoji watu katika ofisi na maeneo mengine kila sehemu ya mji , nilijifunza mengi , lakini bado nilikuwa mtu wa nje tu .

(src)="20"> എന ക്ക് ഗഹനമ യ പഠ ക്കണമ യ രുന്നു
(trg)="20"> nilitaka kujua zaidi .

(src)="21"> അത ന ൽ ഞ ൻ ശുച കരണ ത ഴ ല ള യ യ ജ ല ഏറ്റ ടുത്തു
(trg)="21"> kwa hiyo niomba kazi ya usafi wa mazingira .

(src)="22"> ഇപ്പ ൾ ഞ ൻ ട്രക്ക ൽ യ ത്ര ച യ്യുകയല്ല , അത ട ക്കുകയ ണ്
(trg)="22"> sikupanda tu magari tena. bali niliyaendesha .

(src)="23"> യന്ത്ര ഉപയ ഗ ച്ചുള്ള ചൂലുകൾ പ്രവര്ത പ ച്ചു , മഞ്ഞ് ഉഴുതു മ റ്റ
(trg)="23"> nikatumia mafagio ya kwenye magari na nikawa nakusanya barafu .

(src)="24"> അത രു ശ്രദ്ധ യമ യ ക ര്യമ യ രുന്നു ഒരു ആശ്ചര്യജനകമ യ പഠനവു
(trg)="24"> ilikuwa ni neema ya ajabu na elimu moja ya ajabu sana .

(src)="25"> എല്ല രു ച ത ച്ചത് ആ ദുര്ഗന്ധത്ത കുറ ച്ച യ രുന്നു
(trg)="25"> kila mtu anauliza juu ya harufu .

(src)="26"> ഉണ്ട യ രുന്നു .. പക്ഷ ന ങ്ങൾ വ ജ ര ക്കുന്ന അത്ര മ ശമ യ രുന്ന ല്ല ച ല ദ വസങ്ങള ൽ അത് മ ശമ യ രുന്നു ന ങ്ങൾ പ ട്ട ന്ന് തന്ന അതുമ യ പ രുത്തപ ടു
(trg)="26"> ipo , lakini si kama kali unavyofikiri , na katika siku ambazo inakuwa kali sana , unaizoe mara moja .

(src)="27"> ഭ രവുമ യ പ രുത്തപ്പ ട ൻ കൂടുതൽ സമയ എടുക്കു
(trg)="27"> uzito unachukua muda kuuzoea .

(src)="28"> കുറ വര്ഷമ യ ഈ ജ ല ച യ്യുന്ന ആളുകള എന ക്കറ യ മ യ രുന്നു എന്ന ട്ടു അവരുട ശര ര പ രുതപ ട്ട രുന്ന ല്ല ശര രത്ത ന്മ ൽ ഭ ര ചുമക്കുന്നത ന്റ ബുദ്ധ മുട്ട് ടണ്‍ കണക്ക ന് ചവറ് ഓര ആഴ്ചയു
(trg)="28"> Niliwafahamu watu waliokuwa katika kazi miaka kadhaa ambao miili yao ilikuwa inaendelea kuzoea mzigo huo katika miili yao tani za uchafu kila wiki .

(src)="29"> എന്ന ൽ അത ൽ അപകട ഉണ്ട്
(trg)="29"> halafu pia kuna hatari .

(src)="30"> ത ഴ ൽ ക ര്യ ലയത ന്റ കണക്കുപ്രക ര ശുച കരണ ജ ല അപകടകരമ യ 10 ജ ല കള ൽ ഒന്ന ണ് ര ജ്യത്ത ല ത ഴ ലുകള ൽ വ ച്ച് അത് എന്തുക ണ്ട ന്നു ഞ ൻ പഠ ച്ചു
(trg)="30"> Kulingana na idara ya takwimu za kazi , Kazi ya usafi wa mazingira ni moja kati ya kazi 10 za hatari sana Katika nchi , na nilijifunza kwa nini .

(src)="31"> മുഴുവൻ ദ വസവു ന ങ്ങൾ ഗത ഗത നടുക്ക യ ര ക്കു അത് ന ങ്ങളുട ചുറ്റ ലു വളര്ന്നു ക ണ്ട ര ക്കു
(trg)="31"> Uko katika foleni kila siku , inakuzunguka

(src)="32"> അത നു ന ങ്ങള മറ കടന്നു പ കണo വ ഹന യ ത്രക്ക ർ പലപ്പ ഴു അവര ശ്രദ്ധ ക്ക റ ല്ല
(trg)="32"> wanataka kukupita , kwa hiyo madereva hawajali .

(src)="33"> അത് ജ ല ക്ക ർക്ക് വളര ദ ഷ ച യ്യു
(trg)="33"> hii ni mbaya sana kwa mfanyakazi .

(src)="34"> കൂട ത ചവറ ൽ തന്ന ധ ര ള അപകടങ്ങളുണ്ട് ച ലപ്പ ൾ അത് ട്രക്ക ൽ ന ന്ന് പുറത്ത ക്കു ത റ ച്ചു വ ഴു ഭയങ്കരമ യ അപകട വരുത്തുകയു ച യ്യു
(trg)="34"> na uchafu wenyewe umejaa sumu nyingi ambao unaruka nje ya gari na kusababisha madhara .

(src)="35"> ചവറ ന്റ ശമനമ ല്ല യ്മയു ഞ ൻ പഠ ച്ചു
(trg)="35"> nikajifunza pia uking 'ang 'ani wa taka

(src)="36"> ന ങ്ങൾ അത ന്റ ന യന്ത്രത്ത ൽ ന ന്നു ഒന്ന് മ റ ന ന്ന ൽ ട്രക്ക ന്റ പ റക ൽ ന ന്നു നഗരത്ത ല ക്ക ന്നു ന ക്ക യ ൽ ന ങ്ങൾക്ക് മനസ്സ ല കു ചവറു എന്നത് പ്രകൃത യുട അത ല ക്കു തന്ന യുള്ള ഒരു തള്ളല ണ ന്ന്
(trg)="36"> unapushuka na kuuangalia mji kutokea kwenye gari la taka , unaelewa kuwa taka ni kama nguvu ya asili .

(src)="37"> അത ന്റ വരവ് ഒര ക്കലു അവസ ന ക്കുന്ന ല്ല
(trg)="37"> haiachi kuja .

(src)="38"> ശ്വസന അല്ല ങ്ക ൽ ചുറ്റ ത്ത ര ച്ച ല്‍ പ ല യ ണ്
(trg)="38"> na pia ni kama aina ya upumuaji au mzunguko .

(src)="39"> അത പ്പ ഴു ചല ച്ചു ക ണ്ട ര ക്കു
(trg)="39"> lazima iwe katika mwendo wakati wote .

(src)="40"> അവ ട ത്തന്ന യ ണ് അത ൻറ കളങ്ക
(trg)="40"> halafu tena kuna unyanyapaa .

(src)="41"> യുന ഫ മ ട്ടു കഴ ഞ്ഞ് പ ന്ന ന ങ്ങള ആരു ശ്രദ്ധ ക്ക ല്ല ആര ങ്ക ലു എന്ത ങ്ക ലു ക ര്യത്ത ന് ന ങ്ങള ട് പര ഭവ ക്കുന്നത്‌ വര അത യത്‌ ന ങ്ങളുട ട്രക്ക്‌ ഗത ഗത ബ്ല ക്ക് ച യ്ത പ ല അല്ല ങ്ക ല് അവരുട വ ട നടുത്ത് വ ശ്രമ ക്കുകയ അവര് ഭക്ഷണ കഴ ക്കുന്ന ടത്ത് ന ങ്ങള് ക പ്പ കുട ക്കുകയ അപ്പ ള് അവര് വന്നു ന ങ്ങള പുച്ച്ച ക്കു എന്ന ട്ട് പറയു ആ ഭ ഗത്ത ന്നു ന ങ്ങള കണ്ടുപ കരുത ന്ന്
(trg)="41"> unavaa sare , unakuwa kama hauonekani mpaka mtu anapokasirishwa na kwa sababu kama umezuia magari kwa kutumia gari lako , au umepumzika karibu sana na nyumba yake , au unakunywa kahawa katika sehemu yao ya kulia chakula , watakuja na kukushutumu , na kukwambia hawatak kukuona karibu yao .

(src)="42"> ഈ അപമ ന എന ക്ക് വ പര ത ര്ത്ഥകമ യ ത ന്ന ക രണ ഞ ന് വ ശ്വസ ക്കുന്നത് വൃത്ത യ ക്കുന്ന ജ ല ക്ക ര ണ് പ്രധ നപ്പ ട്ട അധ്വ ന ശക്ത ത രുവുകള ല് , അത നു 3 ക രണ ഉണ്ട്
(trg)="42"> unyanyapaa huu naona unashangaza sana , kwa sababu naamini kuwa wafanyakazi wa usafi wa mazingira ni wafanyakazi muhimu sana katika mitaa ya mji , kwa sababu tatu .

(src)="43"> അവര ണ് പ തു ആര ഗ്യത്ത ന്റ ആദ്യത്ത കവല്ക ര്
(trg)="43"> wao ndio walinzi wa kwanza wa afya ya jamii .

(src)="44"> അവര് ചവറു ന ക്ക ച യ്ത ല്ല ങ്ക ല് ദ വസവു ഫലപ്രദമ യു ക ര്യശ ഷ യ ടു കൂട അത് പുറത്തു പരക്കു അത ല് അടങ്ങ യ അപകടങ്ങള് ഭ ഷണ പ ടുത്തു വളര യ ഥ ര്‍ത്ഥ്യമ യ തന്ന
(trg)="44"> kama hawakusanyi taka kwa ufanisi na usahihi kila siku , zinaanza kutoka katika sehemu zilizotunzwa na madhara yake yanatutishia wote katika ya halisi kabisa .

(src)="45"> നൂറ്റ ണ്ട്കള ള നമ്മുട കൂട ഉണ്ട യ രുന്ന മഹ മ ര കള് ത ര്ച്ചുവരു അത നമ്മ ഉപദ്രവ ക്കു
(trg)="45"> magonjwa tuliyoyadhibiti kwa miaka mingi yanaibuka tena na kutudhuru .

(src)="46"> സമ്പദ്ഘടനയ്ക്ക് അവര വ ണ
(trg)="46"> Uchumi unahitaji wanyakazi hawa .

(src)="47"> നമുക്ക് പഴയ സ ധന ഒഴ വ ക്ക ൻ പറ്റ ല ങ്ക ൽ പുത യ സ ധന വ ക്ക ന് സ്ഥല ഉണ്ട ക ല്ല അപ്പ ള് സമ്പദ്ഘടനയുട യന്ത്ര തുള്ള ക്കള ക്കു ഉപഭ ഗത്ത ന്റ ക ര്യത്ത ല് ന വ ട്ടുവ ഴ്ച ച യത ല്
(trg)="47"> Kama hatuwezi kutupa vitu vya zamani , hakuwezi kukawa na nafasi ya vitu vipya , kwa hiyo injini za uchumi zinashindwa kuendelea kwa kuwa hakuna matumizi

(src)="48"> ഞ ന് മുതല ള ത്തവ്യവസ്ഥ ത ക്ക് വ ണ്ട വ ദ ക്കുകയല്ല , അവ തമ്മ ലുള്ള ബന്ധ പറഞ്ഞു എന്നു മ ത്ര
(trg)="48"> Sipigii debe ubepari , lakini najaribu kuonyesha uhusiano uliopo .

(src)="49"> അത ന ഞ ന് വ ള ക്കു നമ്മുട ശര ശര , അത്യ വശ്യ ന ത്യ ന സ ഭവ ക്കുന്നത ന്റ ഗത വ ഗത
(trg)="49"> Lakini pia kuna kile nachoita na mwendo wa wastani wetu

(src)="50"> അത് ക ണ്ട് ഞ ന് ഉദ്ദ ശ ച്ചത് എത്ര പ ട്ട ന്ന ണ് ന സമരസപ്പ ട്ടത് ... സമക ല കമ യ ദ വസവു ക ലവു കട്ന്നുപ കുന്നത ന ട്
(trg)="50"> Na hii namaanisha ni haraka kiasi gani tumezoea kwenda katika siku hizi za sasa .

(src)="51"> സ ധ രണയ യ ന ശ്രദ്ധ ക ണ ക്ക റ ല്ല , നന്ന ക്കുന്നത ല , വൃത്ത യ ക്കുന്നത ല ക പ്പ കുധ ച്ച കപ്പു ഷ പ ഗ് ബ ഗു എടുത്ത് കളയ ന .. ഒരു വ ള്ള കുപ്പ യ
(trg)="51"> Hatujali , marekebisho , safi tulichochukua katika kikombe cha kahawa , chupa yetu ya maji .

(src)="52"> ന ഉപയ ഗ ക്കുന്നു പുറത്ത ക്ക് എറ യുന്നു പ ന്ന അത ന കുറ ച്ച് മറന്നു ക രണ നമുക്ക് അറ യ അത നു ആളുണ്ട് അത ല്ല എടുത്തു ദുര കളയ ന യ ആളുണ്ട് .
(trg)="52"> Tunatumia , tunatupa , tunazisahau , Kwa sababu tunajua kuna wafanyakazi upande wa pili wataochukua wote .

(src)="53"> അത ന ല് ഇന്ന് എന ക്ക് ച ല ന ര്‍ദ്ദ ശങ്ങളുണ്ട് പ തുശുച ത്വന ലവ രത്ത കുറ ച്ച് ച ന്ത ക്ക ന യ .. ച ലപ്പ ള് അത് കളങ്ക മ ച്ചപ്പ ടുത്ത നു സഹ യ ക്കു എന്ന ട്ട് അവര ഈ സ ബ ഷന്നത്ത ന്റ ബ ഗ മ ക്ക നു മനുഷ്യഗുണമുള്ളതു ഉറപ്പുള്ളതു ഒരു നഗരത്ത എങ്ങന ന ര്മ ക്ക
(trg)="53"> Sasa nataka nitoe mapendekezo ya kufikiria kuhusu usafi ambayo yatapunguza unyanyapaa na kuwaingiza katika mazungumzo haya ya jinsi ya kuwa na mji unaokua kistaarabu .

(src)="54"> അവരുട ജ ല എന ക്ക് ത ന്നുന്നത് ഒരു പ്ര ര്ത്ഥന ക്രമ പ ല യ ണ്
(trg)="54"> Kazi yao ni ile inayojirudia rudia .

(src)="55"> അവര് എന്നു ത രുവ ലുണ്ട് .. ത ള ത്മകമ യ ,
(trg)="55"> wako mitaani kila siku ,

(src)="56"> മ ക്ക ഇടങ്ങള ലു അവര്ക്ക് യൂണ ഫ റ ഉണ്ട്
(trg)="56"> Wakiwa na sare zao katika miji mingi

(src)="57"> എപ്പ ഴ ണ് അവര പ്രത ക്ഷ ക്ക ണ്ട ത ന്നു ന ങ്ങള്ക്ക് അറ യ
(trg)="57"> Unajua wakati gani wa kuwategemea .

(src)="58"> കൂട ത അവരുട ജ ല ക ണ്ട് നമുക്ക് നമ്മുട ജ ല ച യ്യ നു സ ധ ക്കുന്നു
(trg)="58"> Kazi yao inasabisha sisi pia tufanye kazi .

(src)="59"> അവര് സ്ഥ രപ്രത്യ ശയുട ഒരു രൂപ ആണ്
(trg)="59"> Ni kama uhakikisho

(src)="60"> അവര് ന ലന ര്ത്തുന്ന ആ ഒഴുക്ക് നമ്മ നമ്മ ല് ന ന്ന് തന്ന രക്ഷ ക്കുന്നു നമ്മുട തന്ന അഴുക്ക ല് ന ന്നു നമ്മുട വല ച ര യലുകള ൽന ന്നു ആ ഒഴുക്ക് ന ലന ര്ത്തണ എപ്പ ഴു ... എന്ത് വ ലക ടുത്തു
(trg)="60"> Ambao unaendelea kutufanya tuwe salama , mbali na uchafu wetu wenyewe na hali lazima iendelezwe kila wakati bila kujali chochote .

(src)="61"> 2001 ല September 11 -ന് ശ ഷ ഒരു ദ വസ വൃത്ത യ ക്കുന്ന ട്രക ന്റ മുരള്ച്ച ഞ ന് ക ട്ട് എന്റ ച റ യ കുട്ട യ എടുത്തു ഞ ന് ത ഴ ട്ട് ഓട അവ ട ഒരു മനുഷ്യന് പ പ്പറ ന്റ പുനരുത്പ ദന നടത്തുന്നു എല്ല ബുധന ഴ്ചയു ച യ്യുന്ന പ ല
(trg)="61"> Siku ya Septemba 11 , 2001 , Na nilisikia muungurumo wa gari la usafi mtaani , nikamchukua mwanangu mchanga na kukimbilia chini kulikuwa na mtu ambaye alikuwa anachakata karatasi kama afanyavyo kila Jumatano .

(src)="62"> അയ ളുട ആ ജ ല ക്ക് ഞ ന് നന്ദ പറഞ്ഞു ആ ദ വസ മുഴുവനു പക്ഷ ഞ ന് കരയ ന് തുടങ്ങ
(trg)="62"> Na nikawa najaribu kumshukuru kwa kazi yake katika siku hii , lakini nikaanza kulia .

(src)="63"> അയ ള് എന്ന ന ക്ക എന്ന ട്ട് തല കുലുക്ക അയ ള് പറഞ്ഞു നമ്മള് നന്ന യ ര ക്ക ന് പ കുന്നു
(trg)="63"> akaniangalia , akatingisha kichwa , akisema , " Tutakuwa salama .

(src)="64"> നമ്മള് നന്ന യ ര ക്ക ന് പ കുന്നു
(trg)="64"> " Tutakuwa salama . "

(src)="65"> അത നു ശ ഷമ ണു ഞ ന് തുടങ്ങ യതു എന്റ വൃത യക്കുന്നത ന ട്പ്പമുള്ള ഗവ ഷണ ഞ ന് അയ ള പ ന്നയു കണ്ടു
(trg)="65"> Ilikuwa ni baadae nilipoanza utafiti wangu wa usafi wa mazingira , nikakutana na mtu yule tena .

(src)="66"> അയ ളുട പ ര് പ ല .. പലപ്പ ഴു ഞങ്ങള് ഒരുമ ച്ചു ജ ല ച യ്തു ഞങ്ങള് സുഹൃത്തുക്കള യ
(trg)="66"> Jina lake ni Paulie , tulifanya kazi pamoja mara nyingi , tulikuwa marafiki wazuri .

(src)="67"> പ ല ശര യ യ രുന്നു എന്നു വ ശ്വസ ക്കണമ യ രുന്നു എന ക്ക്
(trg)="67"> Nataka kuamini Paulie alikuwa sahihi .

(src)="68"> നമ്മള് നന്ന യ ര ക്ക ന് പ കുന്നു
(trg)="68"> Kwamba tutakuwa salama .

(src)="69"> പക്ഷ രണ്ട മത് സജ്ജ കര ക്ക നുള്ള നമ്മുട ശ്രമ എങ്ങന യ ണ നമ്മള് ഒരു വ ശ ആയ ഈ ഗ്രഹത്ത ല് ന ലന ന്നത് നമ്മള് ഉള്പ ടുതുകയു കണക്ക ല ടുക്കുകയു വ ണ എല്ല ച ലവുകളു , ശര യ യ മ നുഷ കമ യ ജ ല യുട ച ലവു ഉള്പ ട
(trg)="69"> lakini katika jitahidi zetu za kutengeneza jinsi kama viumbe tutakavyoendelea kuishi katika dunia hii , lazima tuunganishe na kuangalia gharama zote , ikiwemo gharama za kazi .

(src)="70"> നമ്മള് അറ ഞ്ഞ ര ക്കുകയു വ ണ ആ ജ ല ച യ്യുന്നവര ല ക്ക്‌ എത്ത നു അവരുട പ്ര ഗത്ഭ്യ ലഭ ക്ക നു അങ്ങ ന നമുക്ക് ച ന്ത ക്ക ന് പറ്റു ഉറപ്പുവരുത്ത നുള്ള വ്യവസ്ഥ ത എങ്ങന ഉണ്ട ക്കു ഒരു പക്ഷ ത രുവ രത്ത ല് ന ന്നുള്ള പുനരുല്പ തന ത്ത ല് ന ന്നു നമ്മ ഒഴുവ ക്ക യ ക്ക 40 വര്ഷത്ത ള അത് ശ്രദ്ധ യമ യ വ ജയമ യ രുന്നു USA മുഴുവന യു ല കത്ത മ്പ ടു നമ്മ വ ശ ലമ യ ഒരു ചക്രവ ളത്ത ല ക്ക് ഉയര്ത നു അവ ട നമ്മള് മറ്റു തരത്ത ലുള്ള ചവര്കള് ത രയു അത് കുറവ യ ര ക്കു ഉല്പ ദനത്ത ൽ ന ന്നു വ്യവസ യത്ത ല് ന ന്നു ഉള്ളത്
(trg)="70"> pia tutakuwa na taarifa za kuwafikia watu wanaofanya kazi hizo na kupata utaalam wao jinsi tunavyofikiri kuhusu , kutengeneza mifumo endelevu ambayo inatuchukua kutoka katika uchakataji , ambao ni mafanikio makubwa katika miaka 40 , Katika nchi yote ya Marekani , na nchi mbalimbali duniani kote , na kutupeleka juu zaidi ambako tutaangalia aina nyingine za uchafu ambazo zinaweza zikapunguzwa kutoka viwandani .

(src)="71"> മുന സ പ്പൽ ചവര് എന്നു ന പറയുന്നതു ര ജ്യത ന്റ മ ത്തത്ത ലൂള്ളത ന്റ 3 ശതമ നമ വരൂ
(trg)="71"> uchafu katika miji , jinsi tunavyofikiri tunapoongelea uchafu , unakaribia asilimia tatu ya uchafu wote katika taifa

(src)="72"> അത് ശ്രദ്ധ യമ യ ഒരു കണക്ക ണ്
(trg)="72"> ni takwimu za kushangaza .

(src)="73"> അതുക ണ്ട് ന ങ്ങളുട ദ വസത്ത ന്റ ഒഴുക്ക ല് ന ങ്ങളുട ജ വ തത്ത ന്റ ഒഴുക്ക ല് അടുത്ത തവണ വൃത്ത യ ക്കുന്ന ഒര ള കണ്ട ല് ഒരു ന മ ഷ എടുത്ത് അവര പര കന ക്കുക
(trg)="73"> katika siku zako , katika maisha yako , utakapomwona mtu ambaye kazi yake ni kufanya usafi , chukua muda kuwatambua .

(src)="74"> ഒരു ന മ ഷ എടുത്ത് നന്ദ പറയുക
(trg)="74"> chukua muda wako kuwashukuru .

(src)="75"> കയ്യട
(trg)="75"> ( Makofi )

# ml/ted2020-2059.xml.gz
# sw/ted2020-2059.xml.gz


(src)="1"> ഡ : മ ർട്ട ൻ ലൂഥർ ക ഗ് ജൂന യർ 1968 ല അദ്ദ ഹത്ത ൻറ സ വ ൽ റ റ്റ്സ ന കുറ ച്ചുള്ള പ്രസ ഗത്ത ൽ പറഞ്ഞു : " ഒടുവ ൽ , നമ്മുട ശത്രുക്കളുട വ ക്കുകൾ അല്ല ന ഓര്‍ക്കുക മറ ച്ച് , നമ്മുട സുഹൃത്തുക്കളുട മ ന ആയ ര ക്കു "
(trg)="1.1"> Dokta .
(trg)="1.2"> Martin Luther King Jr. mnamo mwaka 1968 katika hotuba yake akiongelea haki za kiraia alisema , " Wakati wa mwisho , hatutakumbuka maneno ya adui zetu bali tutakumbuka ukimya wa marafiki zetu "

(src)="2"> ഒരു അധ്യ പകൻ എന്ന ന ലയ ൽ , ഈ സന്ദ ശ ഞ ൻ ഉൾക്ക ണ്ടു
(trg)="2"> Kama mwalimu , nimetazama ujumbe huu kiundani .

(src)="3"> എന്നു നമുക്ക് ചുറ്റു , മ നത്ത ൻറ അനന്തരഫലങ്ങൾ നമുക്ക് ക ണ അവ സ്വയ വ ള വ കുന്നു , വ വ ചന , അക്രമ , വ ശഹത്യ , യുദ്ധ എന്ന രൂപങ്ങള ൽ
(trg)="3"> Kila , miongoni mwetu , tunayaona madhara ya ukimya yakijionyesha katika hali ya kutengwa , vurugu , mauaji ya kimbari na vita .

(src)="4"> പഠന മുറ കള ൽ , ഞ ൻ എന്‍റ വ ദ്യ ർത്ഥ കള ആഹ്വ ന ച യ്തത് അവരുട ജ വ തത്ത ല ന ശ്ശബ്ദതകള കവ തയ ലൂട കണ്ട ത്ത ന ണ് .
(trg)="4"> Darasani , huwa nawapa changamoto wanafunzi wangu kuchunguza ukimya uliopo katika maisha yao kupitia ushairi

(src)="5"> ആ ശൂന്യസ്ഥല ന റക്ക ൻ ഞങ്ങൾ ഒരുമ ച്ച് , പ്രവർത്ത ക്കു അവയ ത ര ച്ചറ യ ൻ , അവക്ക് പ രു നൽക ൻ , അവ ലജ്ജയുട ഉറവ ട അല്ല എന്ന് മനസ്സ ല ക്ക ൻ
(trg)="5"> Tunafanya kazi pamoja kuziba mapengo , kuweza kutambua , kupatia majina , kuelewa kwamba hawahitaji kuwa chanzo cha aibu .

(src)="6"> എന്‍റ പഠന മുറ യ ൽ ഒരു സ സ്ക ര സൃഷ്ട ക്ക ൻ അവ ട വ ദ്യ ർഥ കൾക്ക് സുരക്ഷ തമ യ മ നവുമ യുള്ള അടുപ്പ പങ്കുവ ക്ക ൻ ന ല് പ്രധ ന തത്ത്വങ്ങള്‍ ഞ ൻ ബ ർഡ ൽ പത ച്ചു അത് എന്‍റ ക്ല സ്സ ന്‍റ മുൻഭ ഗത്ത യ രുന്നു , വർഷ ര ഭത്ത ൽ അത ൽ എല്ല വ ദ്യ ർത്ഥ കളു ഒപ്പു വ ക്കുന്നു : ശ്രദ്ധയ ട വ യ ക്കുന്നു , എഴുതുന്നു , കൃത്യമ യ യ ഥ ര്‍ത്ഥ്യ വ്യക്തമ ക്കുന്നു .
(trg)="6"> Katika juhudi za kutengeneza utamaduni katika darasa langu ambapo wanafunzi hujisikia salama kusema yale yaliyo ndani ya mioyo yao katika ukimya wao Nina kanuni nne kuu nilizozibandika ukutani mbele ya darasa langu , ambapo kila mwanafunzi hutia saini mwanzo wa mwaka. kusoma kwa makini , kuandika kwa utambuzi , kuongea kwa ufasaha , kusema ukweli .

(src)="7"> ആ അവസ നത്ത ആശയത്ത ക്കുറ ച്ച് ഞ ൻ വളര ച ന്ത ച്ചു . ന ങ്ങള ട് സത്യ പറയ
(trg)="7"> Ninajikuta ninawaza sana kuhusu pointi ya mwisho , kusema ukweli wako .

(src)="8"> ഞ ൻ ത ര ച്ചറ ഞ്ഞു എന്‍റ വ ദ്യ ർത്ഥ കള ട് തുറന്ന് പറയുമ്പ ള്‍ , ഞ ൻ എന്‍റ സത്യ പറയ ണ്ട വരുന്നു . ഞ ൻ പര ജയപ്പ ട്ട സമയങ്ങള ക്കുറ ച്ച് തുറന്നു സമ്മത ക്ക ണ്ട വരുന്നു .
(trg)="8"> Nikatambua ya kwamba kama ningewaambia wanafunzi wangu waongee , Nilitakiwa kusema ukweli wangu na kuwa mkweli kuhusu nyakati nilizowahi shindwa kufanya hivyo .

(src)="9"> ന്യൂ ഓർല ൻസ ല ഒരു കത്ത ല ക്കന്‍ കുടു ബത്ത ല കുട്ട യ യ ട്ട് വളവ , ഒരു ന മ്പുക ലത്ത് ഞ ൻ പഠ ച്ചത് ഒര ള്‍ക്ക് സ ധ്യമ യ ഏറ്റവു മഹത്ത യ ക ര്യ എന്തു ഉപ ക്ഷ ക്ക നുള്ള കഴ വ ണ് . സവ ശ ഷമ യ ഉള്ളത ക്ക ത്യജ ക്കുക ദ വപര ശുദ്ധ മനസ്സ ല ക്ക യ ന്നു സ ക്ഷ്യപ്പ ടുത്ത ൻ .
(trg)="9"> Huwa nawaambia kwamba kukua , katika familia ya Kikatoliki jiji la New Orleans , wakati wa majivu nilikuwa siku zote nikifundishwa kwamba kitu cha maaana ambacho mtu anaweza kufanya ni kutoa kitu kwa wengine , kutoa sadaka kwa kile unachokijali sana kudhihirisha kwa Mungu kwamba unaelewa wema wake .

(src)="10"> സ ഡ , മക്‌ഡ ണ ൾഡ് , ഫ്രഞ്ച് ഫ്ര സ് ഫ്രഞ്ച് ചു ബനങ്ങളു , അത ന ടയ ലുള്ളതു ഞ ൻ ഉപ ക്ഷ ച്ചു
(trg)="10"> Nimetoa soda , McDonald 's , French fries , Busu , na kila kitu .

(src)="11"> പക്ഷ ഒരുവർഷ , ഞ ൻ പ്രസ ഗ ച്ച ല്ല
(trg)="11"> Lakini mwaka fulani , nilitoa sauti yangu .

(src)="12"> എന ക്ക് ഉപ ക്ഷ ക്ക വുന്നത ൽ അമൂല്യമ യത് എന്‍റ സ്വന്ത ശബ്ദമ യ രുന്നു , ഞ നത് ത ര ച്ചറ യ ത്തതു പ ല അത് വളര മുമ്പ ഉപ ക്ഷ ച്ചു കഴ ഞ്ഞ രുന്നു
(trg)="12"> Nilitambua ya kuwa kitu pekee cha maana sana ambacho ningetoa kama sadaka ilikuwa ni sauti yangu , lakini ilikuwa kama sijatambua kama nilishawahi kutoa muda mrefu sana uliopita .

(src)="13"> എന്‍റ ജ വ ത ഞ ൻ ച ലവഴ ച്ചത് ജനങ്ങള്‍ക്ക് ഇഷ്ടപ്പ ടുന്നത് സ സ ര ച്ച ണ് . അവർക്ക് വ ണ്ട പലത നു പകരമ യ , അപരന്‍റ മനസ്സ ക്ഷ യല്ല ഞ ൻ എന്ന് സ്വയ പറഞ്ഞുക ണ്ട് ക രണ എന ക്ക് ഇപ്പ ഴു എൻ്റ അസ്‌ത ത്വത്ത ൽ ജ വ ക്കുന്നത് എങ്ങന എന്ന് കണ്ട ത്ത ണ്ടതുണ്ട് അത ന ൽ ച ലപ്പ ൾ ഞ ൻ ഒന്നു പറയ ല്ല ന ശ്ശബ്ദദത ക ണ്ട് അജ്ഞതയ പ്ര ണ പ്പ ക്കുക , സ ധൂകര ക്ക ൻ വ ക്കുകൾ ആവശ്യമ ല്ല എന്ന് അറ യ ല്ല യ രുന്നു അത ന്റ ന ലന ൽപ് അ ഗ കര ക്ക ൻ .
(trg)="13"> Nimetumia muda wangu mwingi katika maisha kuwaambia watu vitu walivyotaka kusikia badala ya vitu walivyovihitaji , nikaiambia nafsi yangu sikuhitajika kuwa dhamira ya mtu yoyote kwa sababu natakiwa kutambua kuwa mwenyewe , kwa hivyo muda mwingine siwezi sema chochote , kuukubali ujinga kwa ukimya wangu , bila kujua ya kwamba ukweli hauhitaji maneno ili kusaidia uwepo wake .

(src)="14"> സ്വവര്‍ഗ്ഗ നുര ഗ യ യ എന്ന ക രണത്ത ൽ ക്ര സ്ത്യൻ അട ക ണ്ടപ്പ ഴു , ഞ ൻ എന്റ ക ശയ ൽ ക യ ട്ടു ന ന്നു . എന്ന ട്ട് ഒന്നു ക ണ ത്തത് പ ല തല ത ഴ്ത്ത നടന്നു
(trg)="14"> Wakistro walipopigwa kwa kuwa mashoga , Niliweka mikono yangu mfukoni na nikaondoka kichwa chini kama vile sijaona kilichotokea .

(src)="15"> ആഴ്ചകള ള എന ക്ക് എൻ്റ ല ക്കർ ഉപയ ഗ ക്ക ൻ പറ്റ യ ല്ല ക രണ ആ പൂട്ട ല സ ക്ഷ ക ണുമ്പ ൾ എൻ്റ ചുണ്ടുകൾക്ക് ഞ ൻ ഒരു പൂട്ട് ഇട്ടതു പ ല എന ക്ക് ത ന്നു ഭവനരഹ തന യ മനുഷ്യൻ എന്ന ന ക്ക യപ്പ ൾ അയ ളുട കണ്ണുകൾ വ റുത പരതുന്നുണ്ട യ രുന്നു ഒന്ന് ക ണ നുള്ള അർഹത അയ ൾക്കുണ്ട് എന്ന് ഉറപ്പുവരുത്ത ൻ
(trg)="15"> Sikutumia kabati langu kwa wiki kadhaa kwa sababu bolt katika kufuli inanikumbusha kama ile niliyoweka katika mdomo wangu wakati mwanaume mmoja asiye na sehemu ya kuishi aliponiangalia kwa macho ya kuonyesha ya kuashiria anahitaji nimuangalie .

(src)="16"> അയ ൾക്ക് ഭക്ഷണ ക ടുക്കുന്നത ന ക്ക ൾ ഞ ൻ എന്റ ക യ ലുള്ള Apple ൻറ പ്രതലത്ത ൽ സ്പർശ ക്കുന്നത ൽ വ്യ പൃതന യ രുന്നു
(trg)="16"> Nilijali sana kutumia kifaa changu cha kielectroniki cha Apple kuliko kumlisha mtu yule asiye na makazi .

(src)="17"> പണ സ ഭര ക്കുന്ന പര പ ട യ ൽ ആ സ്ത്ര പറഞ്ഞു , " ഞ ൻ ന ങ്ങള ക്കുറ ച്ചു വളര അഭ മ ന ക്കുന്നു .
(trg)="17"> Pale mwanamke mmoja katika tafrija ya kuchangisha harambee aliposema " Ninajisikia fahari sana kwako "

(src)="18"> ദര ദ്രരു ബുദ്ധ ഹ നമ യ കുട്ട കള പഠ പ്പ ക്കുക എന്നത് വളര ബുദ്ധ മുട്ടുള്ള ഒരു ക ര്യമ യ ര ക്കു " ഞ ൻ എന്റ ചുണ്ടു കട ച്ചുപ ട ച്ചു , ക രണ ഞങ്ങൾക്ക് അവരുട പണ വ ണമ യ രുന്നു എന്റ വ ദ്യ ർത്ഥ കൾക്ക് അവരുട അന്തസ്സ ന ക്ക ളു ഉപര യ യ .
(trg)="18"> Itakuwa ngumu sana kufundisha Niling 'ata mdomo wangu , kwa sababu muda huo tulikuwa tukihitaji mchango wake zaidi ya wanafunzi wanavyohitaji heshima yao .

(src)="19"> ഞങ്ങൾ ഒരുപ ട് സമയ ച ലവഴ ച്ചു ആളുകൾ പറയുന്നത്‌ ശ്രദ്ധ ച്ചുക ണ്ട് അവർ ത ര ശ്രദ്ധ ക്ക ത്ത ക ര്യങ്ങൾ ഞങ്ങൾ വ രളമ യ ശ്രദ്ധ ക ടുക്കുന്നു
(trg)="19"> Tunatumia muda mwingi kusikiliza vitu ambavyo watu wanasema lakini hatutilii maanani katika vitu ambavyo hawasemi .

(src)="20"> മ ന ഭയത്ത ന്റ അവശ ഷ്‌ടമ ണ്
(trg)="20"> Ukimya ni mabaki ya uoga .

(src)="21"> അത് ന ങ്ങളുട വ കല്യത്ത ത ട്ടറ യല ണ് ന ങ്ങളുട ന വ ന വ ട്ട യ ടുമ്പ ഴുള്ള ത വ്രവ ദന
(trg)="21"> Ni hali ya kuhisi mapungufu yako yakinyonga ulimi wako .

(src)="22"> അത് ന ങ്ങളുട ന ഞ്ച ൽ ന ന്നു പ ൻവ ങ്ങുന്ന വ യു ആണ് ക രണ അത നു ന ങ്ങളുട ശ്വ സക ശത്ത ൽ സുരക്ഷ തത്വ ത ന്ന ത്തത ന ൽ
(trg)="22"> Hewa inatoka katika kifua chako kwa sababu inahisi haipo salama katika mapafu yako .

(src)="23"> മ ന റുവ ണ്ടയ ല കൂട്ടക്ക ലയ ണ് .
(trg)="23.1"> Ukimya ni sawa na mauaji ya kimbari ya Rwanda .
(trg)="23.2"> Ukimya ni kimbunga cha Katrina .

(src)="24"> മ ന കത്ര നയ ണ് . ശവശര ര പ ത യ നുള്ള ബ ഗുകൾ ത ർന്നു പ കുമ്പ ൾ ന ങ്ങൾ ക ൾക്കുന്നത ണ് അത്
(trg)="24"> Ni kile unachosikia pale mifuko ya maiti inapokuwa imeisha .

(src)="25"> ക ണ മുറുക്ക ക ട്ട യ ശ ഷ ക ൾക്കുന്ന ശബ്ദ ആണ് അത്
(trg)="25"> Ni sauti unayosikia pale kamba inapokazwa .