# mg/ted2020-285.xml.gz
# nb/ted2020-285.xml.gz


(src)="1"> Tetikasa an-dalam-panatanterahana izy ity izay niainga tamin 'ny fanehoan-kevitra voaray nandritra ny zaikabe TED tamin 'ny 2 taona lasa , momban 'ny fitehirizana ireo vaksiny .
(trg)="1"> Dette er et prosjekt i utvikling basert på noen kommentarer som ble gjort ved TED for to år siden om nødvendigheten av å kunne lagre vaksiner .

(src)="2.1"> ( Mozika ) [ Eto amin 'ity planeta ity ] [ izay misy olona 1.6 lavitrisa ] [ tsy manana herinaratra ] [ tsy manana vata fampangatsiahana ] [ na koa angovo tahiry . ]
(src)="2.2"> [ Olana lehibe izany ] [ Misy fiantraikany ratsy amin 'ny : ] [ fihanak 'ireo aretina maro ] [ fitahirizana sakafo sy fanafody ] [ ary hatsaran 'ny fiainana . ]
(trg)="2"> ( musikk ) [ På denne planeten ] [ 1,6 milliarder mennesker ] [ mangler tilgang til strøm ] [ kjøling ] [ og lagret brensel ] [ dette er et problem ] [ det påvirker : ] [ spredningen av sykdom ] [ lagringen av mat og medisiner ] [ og livskvaliteten ]

(src)="3.1"> [ Ito ary ny tetika : fampangatsiahana tsy lafo sady tsy mampiasa herinaratra … ] [ … entona fandrehitra na karazana fandoro hafa ] [ Fotoana hanomezako fampianarana kely momban 'ny " thermodynamique " ] [ sy ny tantaran 'ny vata fampangatsiahana mitroka sy mihodina mitsitapitapy izao . ] 29 taona lasa , nisy mpampianatra thermo anay niresaka fitrohana sy fampangatsiahana .
(src)="3.2"> Isan 'ireo zavatra mbola miraikitra ato an-tsaiko izany .
(src)="3.3"> Mitovitovy be amin 'ny motera Stirling ilay izy : nahafinaritra saingy tsy hainay hoe afaka anaovana inona ilay izy .
(src)="3.4"> I Ferdinand Carre no namorona azy io tamin 'ny 1858 ,
(trg)="3.1"> [ så her er planen : billig kjøling som ikke bruker strøm ... ] [ ... propan , gass , parafin eller forbruksvarer ] [ på tide med litt termodynamikk ] [ og historien til den Vekselvirkende Absorpsjonskjøleren ] Så for 29 år siden , hadde jeg denne termolæreren som snakket om absorpsjon og kjøling .
(trg)="3.2"> Det er en av de tingene som klistret seg til hjernebarken .
(trg)="3.3"> Det minnet veldig om en stirlingmotor : Den var kul , men man visste ikke hva den kunne brukes til .
(trg)="3.4"> Og den ble oppfunnet i 1858 av denne fyren Ferdinand Carré ,

(src)="4"> saingy tsy afaka nanamboatra zavatra avy amin 'io izy noho ireo fitaovana tamin 'izany vanimpotoana izany .
(trg)="4"> men han kunne faktisk ikke lage noe med den på grunn av datidens redskap .

(src)="5"> Ilay kanadiana jorery , Power Crosley dia nivarotra ity zavatra antsoina hoe Icyball ity tamin 'ny 1928 , hevitra tena maranitra izy ity ,
(trg)="5"> Denne gale kanadieren som het Powell Crosley kommersialiserte denne tingen kalt isballen i 1928 , og det var en virkelig fiks idé ,

(src)="6"> ka hazavaiko anareo ny antony tsy nahatafita azy , kanefa asehoko etoana aloha ny fomba fiasany .
(trg)="6"> og jeg kommer til hvorfor det ikke virket , men her er hvordan det virker .

(src)="7"> Misy bola roa mifampihataka lavitra .
(trg)="7"> Det er to kuler og de er fysisk separert .

(src)="8.1"> Ny iray dia ranoka miasa izay ahitana rano sy " ammoniaque " ary ny ilany hafa kosa dia kadobo ( condensateur ) .
(src)="8.2"> Hafanaina ny ilany , ilay ilany mafana .
(trg)="8.1"> Den ene har en arbeidsvæske , vann og ammoniakk , og den andre er en kondensator .
(trg)="8.2"> Man varmer opp den ene siden , den varme siden .

(src)="9"> Mietona ny " ammoniaque " ary mifampifanizina ny andaniny .
(trg)="9"> ammoniakken fordamper og den re-kondenseres på den andre siden .

(src)="10"> Avela hangatsiaka amin 'ny mari-pana tsotra , avy eo , mandritra ny fientonan 'ny ammoniaque sy ny fifangaroany amin 'ny rano amin 'ilay ilany nafana teo aloha iny , manome vokatra mampangatsiaka tena mahery ilay izy .
(trg)="10"> Man lar det avkjøles til romtemperatur , og da , når ammoniakken re-fordamper og kombineres med vannet tilbake på den varme siden , skaper det en kraftig kjølende effekt .

(src)="11"> Hevitra tena tsara izay tsy nandeha akory : nipoaka mihitsy ary .
(trg)="11"> Så det var en god idé som ikke virket i det hele tatt : den eksploderte .

(src)="12"> Ahazoana tsindrin-drivotra mahery ny ammoniaque
(trg)="12"> Fordi bruker man ammoniakk får man usedvanlig høyt trykk

(src)="13.1"> rehefa hafanaina tsara .
(src)="13.2"> Nahatratra 400psi izany .
(src)="13.3"> Ny ammoniaque dia poizina .
(trg)="13.1"> om man varmet dem feil .
(trg)="13.2"> Det oversteg 400 psi .
(trg)="13.3"> Ammoniakken var giftig .

(src)="14"> Ka niparitaka be ilay izy .
(trg)="14"> Det sprutet overalt .

(src)="15"> Saingy lazaiko hatrany fa hevitra mahaliana ilay izy .
(trg)="15"> Men det var en ganske interessant tanke likevel .

(src)="16"> Tamin 'ny taona 2006 , afaka miroso amin 'izay ny andrana vokatrin 'ny fandrosoan 'ny haikajy .
(trg)="16"> Så , det kjekke med 2006 er at det er mye veldig bra utregningsarbeid man kan gjøre .

(src)="17.1"> Nasaina nandray anjara ny sampana thermodynamique rehetra tao Stanford .
(src)="17.2"> Niasa be momban 'ny " dynamique des fluides " tamin 'ny solosaina izahay .
(trg)="17.1"> Så vi fikk hele termodynamikkavdelingen på Stanford involvert .
(trg)="17.2"> En hel del datakalkuleringer på fluiddynamikk .

(src)="18"> Voaporofonay fa ny ankamaroan 'ny teknika fampangatsiahana ny ammoniaque dia diso .
(trg)="18"> Vi beviste at det meste av ammoniakkens kjøletabeller er feil .

(src)="19.1"> Nahita singa fampangatsihana tsy poiziny izahay ka afaka miasa amin 'ny tsindrin-drivotra ambany .
(src)="19.2"> Niantso ekipa avy any Englandy izahay --
(trg)="19.1"> Vi fant noen ikke-giftige kjølevæsker som virket bra ved lavt damp trykk .
(trg)="19.2"> Bringte inn et team fra Storbritannia --

(src)="20"> Tany tsinona no ahitana olona mahay io resaka fampangatsiahana io -- ary nanamboatra toera fanaovana andrana izahay ary nanaporofo fa azo atao ny manamboatra vata fampatsiahana tsy misy poizina amin 'ny tsindry ambany .
(trg)="20"> det er en hel masse kjøle-folk , viser det seg , i Storbritannia -- og bygget en test-rigg , og beviste at faktisk kunne vi lage en lavtrykks , ikke-giftig kjøleenhet .

(src)="21"> Toy izao ny fiasany .
(trg)="21"> Så dette er hvordan den fungerer .

(src)="22.1"> Apetraka eo amin 'ny afo ketrika .
(src)="22.2"> Ny ankamaroan 'ny olona izao dia mampiasa afo fahandroana ,
(trg)="22.1"> Du legger den på et bål .
(trg)="22.2"> De fleste lager mat på bål , rundt om i verden ,

(src)="23"> na avy amin 'ny tain-drameva na kitay io .
(trg)="23"> med kamelruker eller trevirke .

(src)="24"> Avela hafana mandritra ny 30 minitra ka avela hangatsika adiny iray avy eo .
(trg)="24"> Det varmes i omtrent 30 minutter , og avkjøles i en time .

(src)="25"> Apetraka ao anaty tavy ary avela hangatsiaka mandritra ny 24 ora .
(trg)="25"> Putt den i en beholder og den vil kjøle i et døgn .

(src)="26"> Ohatran 'ity ilay izy .
(trg)="26"> Slik ser den ut .

(src)="27.1"> Ito zao no santiona fahadimy .
(src)="27.2"> Mbola tsy vita tanteraka ito .
(trg)="27.1"> Dette er den femte prototypen .
(trg)="27.2"> Den er ikke helt ferdig .

(src)="28"> Milanga 3,6 kg ary toy izao indray ny fiasany :
(trg)="28"> Veier omtrent 3,6 kilo og slik virker den .

(src)="29.1"> Apetraka ao anaty tavy 15 litatra , ary mangatsiaka ho azy hatramin 'ny mari-pàna miteraka ranomandry ilay izy , ventin-drefy telo miiba ny aotra .
(src)="29.2"> Atao mandritra ny 24 ora sy ao anaty tontolo 30 ventin-drefy Celsius .
(trg)="29"> Du putter den inn i en 15-liters beholder , omtrent 3 gallons , og den vil kjøle ned til rett over frysepunktet , tre grader over frysepunktet , i 24 timer i et miljø på 30 grader Celcius .

(src)="30.1"> Tena mora vidy izy ity .
(src)="30.2"> Mieritreritra hamokatra betsaka izahay izay hamidy 25 dolara ,
(trg)="30.1"> Den er veldig billig .
(trg)="30.2"> Vi tror vi kan bygge disse i større volum for omtrent 25 dollar ,

(src)="31.1"> ary karazany hafa amin 'ny vidiny 40 dolara .
(src)="31.2"> Ny tanjonay dia afaka hampangatsiaka
(trg)="31.1"> og i mindre volum for omtrent 40 dollar .
(trg)="31.2"> Og vi tror dette kan gjøre avkjøling til

(src)="32"> ny olona rehetra tsy ankanavaka .
(trg)="32"> noe som alle kan ha .

(src)="33.1"> Misaotra indrindra .
(src)="33.2"> ( Tehaka mirefodrefotra )
(trg)="33.1"> Takk .
(trg)="33.2"> ( Applaus )

# mg/ted2020-70.xml.gz
# nb/ted2020-70.xml.gz


(src)="1.1"> Inty dia famelabelarana adin ’ ny roa izay nataoko ho an ’ ny mpianatra , nofintinina telo minitra eto .
(src)="1.2"> Ny tantara dia niantomboka tao anaty fiaramanidina , raha hamonjy ny TED aho ,
(trg)="1.1"> Dette er egentlig en to timers presentasjon jeg gir til elever på videregående , kuttet ned til tre minutter .
(trg)="1.2"> Og alt startet en dag på et fly , på vei til TED ,

(src)="2"> fito taona lasa izay. nipetraka teo ankaikiko ,
(trg)="2.1"> syv år siden .
(trg)="2.2"> I setet ved siden av meg

(src)="3"> Nisy mpianatra , vehivavy tanora iray , avy amina fianankaviana sahirana .
(trg)="3"> var det en elev fra videregående , en tenåring , og hun kom fra en fattig familie .

(src)="4.1"> Nanana finiavana ny hampivoatra ny fiainany izy , ary nametraka fanontaniana tsotra dia tsotra tamiko .
(src)="4.2"> Hoy izy , « Inona no mitondra ho amin ’ ny fahombiazana ?
(trg)="4.1"> Hun ville gjøre noe ut av livet sitt , og spurte meg et enkelt lite spørsmål .
(trg)="4.2"> Hun sa : " Hva leder til suksess ? "

(src)="5.1"> » .
(src)="5.2"> Tsy azoko ny aiko ,
(trg)="5"> Og jeg ble svar skyldig ,

(src)="6"> satria tsy afaka nanome valiny tsara sy mahafa-po ho azy aho .
(trg)="6"> for jeg kunne ikke gi henne et godt svar .

(src)="7"> Koa nivoaka ny fiaramanidina aho ary namonjy ny TED .
(trg)="7"> Så jeg gikk av flyet og kom til TED .

(src)="8.1"> Tonga saina aho ...
(src)="8.2"> Odry ! hay marina moa izaho eto anivon 'ireoto olona maro izay azo lazaina fa tafita ato amin 'ity toerana ity !
(trg)="8"> Så tenker jeg at ; jeg er jo midt i et rom fullt av suksessfulle personer !

(src)="9"> Ka maninona moa raha mba manontany azy ireo ny anton 'ny nitondra azy ireo tamin 'ny fahombiazana , mba ahafahako mampita izany amin 'ny ankizy ?
(trg)="9"> Så hvorfor ikke spørre dem hva som hjalp dem å oppnå suksess , og fortelle det videre til ungene ?

(src)="10"> Indro mifanatrika indray isika , 7 taona aty aoriana izay nahafahako nanatanteraka fanadihadihana miisa 500 , ka afahako hilaza amin 'izay ireo fepetra tena mitondra ho amin 'ny fahombiazana ary mety hampietana anareo mpikambana ao amin 'ny TED .
(trg)="10"> Så her er vi , syv år og 500 intervjuer senere , og jeg skal fortelle dere hva som virkelig fører til suksess og driver TED-folk .

(src)="11"> Ny voalohany amin ’ izy rehetra dia ny fahafinaretana
(trg)="11"> Den første tingen er lidenskap .

(src)="12"> Hoy Freeman Thomas : “ izaho dia natosiky ny fahafinaretana ”
(trg)="12"> Freeman Thomas sier " Jeg er drevet av min lidenskap " .

(src)="13"> reo mpikambana ao amin ’ ny TED dia nanantanteraka ampitiavana , fa tsy noho ny vola tsy akory .
(trg)="13"> TED-folk gjør det for kjærlighet , ikke for penger .

(src)="14"> Carol Coletta nilaza hoe : “ Mandoa vola amin ’ ny olona aho mba hanantanteraka izay ataoko ” .
(trg)="14"> Carol Coletta sier " Jeg ville betalt noen for å få gjøre det jeg gjør " .

(src)="15"> Ary ny tena mahaliana indrindra dia : raha manao zavatra am-pitiavana ianao dia manaraka ho azy ny vola .
(trg)="15"> Og det interessante er , at om du gjør det av kjærlighet , kommer pengene etterhvert .

(src)="16.1"> Miasà !
(src)="16.2"> Hoy i Rupert Murdoch tamiko , " Fikelezan 'aina no tena izy .
(trg)="16.1"> Arbeid !
(trg)="16.2"> Rupert Murdoch sa til meg " Det er hardt arbeid .

(src)="17.1"> Tsy misy zavatra mora izany .
(src)="17.2"> Nefa tena mahita fahafinaretana ihany koa aho . "
(trg)="17.1"> Ingenting kommer lett .
(trg)="17.2"> Men jeg har mye moro . "

(src)="18.1"> Fahafinaretana hoy izy ?
(src)="18.2"> I Rupert ve no nilaza izany ?
(trg)="18.1"> Sa han moro ?
(trg)="18.2"> Rupert ?

(src)="19.1"> Eny !
(src)="19.2"> Sady miasa no mahita fahafinaretana ny mpikambana ao amin 'ny TED .
(src)="19.3"> Ary tena miasa mafy izy ireo .
(trg)="19.1"> Ja !
(trg)="19.2"> TEDstere har det moro på jobb .
(trg)="19.3"> Og de jobber hardt .

(src)="20"> Azoko ihany tamin 'ny farany fa tsy ny asa no mangeja azy ireo , fa ny fahitana fahafinaretana .
(trg)="20"> Jeg fant ut at de ikke er arbeidsnarkomane , de er arbeidsgladomane .

(src)="21.1"> Mahiratra !
(src)="21.2"> Hoy izy i Alex Garden : « Mba hahombiazana dia mifantoha amina zavatra iray
(trg)="21.1"> God !
(trg)="21.2"> Alex Garden sier " For å bli suksessfull må du førdype deg i noe

(src)="22.1"> ary ataovy izay hampahiratra anao amin ’ io sehatra io . »
(src)="22.2"> Tsy misy fahagagana ; fa fihezahana , fihezahana , fihezahana hatrany .
(trg)="22.1"> og bli skikkelig god i det . "
(trg)="22.2"> Det er ingen magiske triks , det er øvelse , øvelse , øvelse .

(src)="23"> Ary mila mifantoka ihany koa .
(trg)="23"> Og det er fokus .

(src)="24"> Hoy i Norman Jewison tamiko : « Amiko ilay izy dia miankina amin ’ ny fahaizanao mifantoka amina zavatra iray »
(trg)="24"> Norman Jewison sa til meg , " Jeg tror det gjelder å ha fokus på én ting " .

(src)="25.1"> Ary fikirizana !
(src)="25.2"> Hoy i David Gallo , « Mikiriza ianareo »
(trg)="25.1"> Og press !
(trg)="25.2"> David Gallo sier " Press deg selv .

(src)="26"> Na ara-batana , na ara-tsaina dia tokony hiezaka sy hikiry hatrany ianareo !
(trg)="26"> Fysisk , mentalt , du må presse , presse , presse . "

(src)="27"> Aza menamenatra , tohero koa ny fisalalasalana misy ao aminareo .
(trg)="27"> Press deg forbi dårlig selvtillit og ikke vær sjenert .

(src)="28"> Goldie Hawn dia niteny hoe : “ Izaho dia tsy mba natoky tena firy .
(trg)="28"> Goldie Hawn sier " Jeg hadde alltid mine tvil .

(src)="29"> Sady tsy dia nahomby tsara aho no tsy dia natsilo saina tsara .
(trg)="29"> Jeg var ikke god nok , jeg var ikke smart nok .

(src)="30"> Tsy nihevitra mihitsy aho hoe hahavita inona . ”
(trg)="30"> Jeg trodde ikke jeg ville klare det . "

(src)="31"> Eny e , tsy moramora ange zany mamporisika ny tena izany e ! ! ary izany indrindra no antony mampisy ny reny .
(trg)="31"> Det er ikke alltid lett å presse seg selv , og det er grunnen til at de oppfant mødre .

(src)="32"> LOL Frank Gehry -- Hoy I Frank Gehry tamiko , “ Ny reniko no namporisika ahy . ”
(trg)="32"> ( Latter ) Frank Gehry -- Frank Gehry sa til meg , " Min mor presset meg . "

(src)="33.1"> Ny fanampiana !
(src)="33.2"> Hoy i Sherwin Nuland tamiko hoe : « Voninahitra ho ahy ny manampy amin ’ ny maha dokotera ahy »
(trg)="33.1"> Bidra !
(trg)="33.2"> Sherwin Nuland sier " Det var et privilegium å kunne bidra som en lege . "

(src)="34"> Mazava ho azy , maro ny ankizy milaza amiko hoe any aoriana any , te hanam-bola be izy ireo .
(trg)="34"> Mange unger forteller meg at de vil bli millionærer .

(src)="35"> Ary ny zavatra voalohany avaliko azy ireo dia : « Eny , tsy tokony ny tenanareo aloha no karakarainareo ; fa tokony hitondra zavatra manan-danja ho an ’ ny hafa hanampiana azy aloha ianareo .
(trg)="35"> Og det første jeg sier til dem er : " OK , men du kan ikke bidra til deg selv , du må bidra med noe av verdi til andre .

(src)="36"> Toy izany no maha mpanakarena ny olona . »
(trg)="36"> Fordi det er sånn folk blir rike . "

(src)="37"> Ny Hevitra ! i Bill Gates izay mpikambana ato amin ’ ny TED dia nanambara hoe : « manana hevitra aho ,
(trg)="37.1"> Idéer .
(trg)="37.2"> TEDster Bill Gates sier " Jeg hadde en idé --

(src)="38"> ‘ ndeha hanorina ny orinasa voalohany mamokatra “ logiciel ” ho an ’ ireo solon-tsaina aho » .
(trg)="38"> om å grunnlegge det første mikro-datamaskin programvare selskapet . "

(src)="39"> Afaka milaza aminareo aho fa hevitra tsara tokoa izany .
(trg)="39"> Jeg tør påstå det var en ganske god idé .

(src)="40"> Ary tsy misy fahagagana ny amin ’ ny fanantaterahana izany , ny fanaovana zavatra tsotra ihany no vaha-olana .
(trg)="40"> Og det er ingen magi i kreativiteten for å komme på slike idéer , det er bare å gjøre noen enkle grep .

(src)="41"> Ary efa maro ireo porofo efa voalazako .
(trg)="41"> Og jeg har masse bevis .

(src)="42"> Ary farany , manana FAHARETANA !
(trg)="42.1"> Stå-på-vilje .
(trg)="42.2"> Joe Kraus sier :

(src)="43"> Hoy i Joe Kraus , « Ny faharetana no antony voalohany iankinanan ’ ny fahombiazana .
(trg)="43"> " Stå-på-vilje er grunnen nummer én for å oppnå suksess . "

(src)="44.1"> » Tsy maintsy manana faharetana isika na dia ao anatin ’ ny faharesena tanteraka aza . .
(src)="44.2"> Tsy maintsy manana faharetana isika na dia tafiditra anaty K.I.Z.O aza
(trg)="44.1"> Du må stå på gjennom nederlag .
(trg)="44.2"> Du må stå på gjennom dritt !

(src)="45"> izany hoe : voa -Kiana , voa-Ilika , voa-Zimba , Voa-Ory . »
(trg)="45"> Som forøvrig står for " Kritikk , Avvisning , Drittsekker og Press . "

(src)="46"> LOL Koa araka izany , ny valiny lehibe ho an ’ io fanontaniana io dia tsotra ihany : Mandoava 4,000 $ ( vidim-pidirana ) ary tongava aty amin ’ i TED .
(trg)="46"> ( Latter ) Så , det store -- svaret på dette enkle spørsmålet er lett : Betal 4000 dollar og kom til TED .

(src)="47"> Na raha tsy mety izany dia ampiharo ireo zavatra valo ireo -- ary matokisa ahy , ireo zavatra valo ireo no mitondra ho amin ’ ny fahombiazana .
(trg)="47"> Eller om det ikke går , gjør de åtte tingene -- og tro meg , dette er de åtte store tingene som fører til suksess .

(src)="48"> Misaotra ny mpikambana ao amin ’ ny TED aho ho an ’ ireo fanadihadihana rehetra natao .
(trg)="48"> Takk til alle TED-folk for alle intervjuene !