# lv/ted2020-1183.xml.gz
# tt/ted2020-1183.xml.gz
(src)="1"> Pirms dažiem gadiem es sajutos , ka būtu iestidzis rutīnā , tādēļ nolēmu sekot diženā amerikāņu filosofa Morgana Sperloka pēdās un pamēģināt ko jaunu 30 dienas .
(trg)="1.1"> Берничә ел элек Миңа гадәти тормыш туйдырды .
(trg)="1.2"> Шуңа күрә мин бөек АКШ фәлсәфәчесе Морган Сперлок мисалына иярергә булдым .
(trg)="1.3"> 30 көн эчендә берәр яңа әйбер эшләргә .
(src)="2"> Doma patiesībā ir diezgan vienkārša .
(trg)="2"> Фикер шактый гади .
(src)="3"> Iedomājieties ko tādu , ko vienmēr esat vēlējies iekļaut dzīvē un pamēģiniet to nākamās 30 dienas .
(trg)="3"> Син электән тормышыңа өстәргә теләгән әйберне уйла Һәм 30 көн эчендә аны эшлә
(src)="4"> Izrādās , 30 dienas ir tieši īstais laika posms , lai tiktu pie jauna ieraduma vai atmestu kādu veco , piemēram , ziņu skatīšanos no savas dzīves .
(trg)="4.1"> Шунысы кызык 30 көн гадәтне кабул итү яки бетерү өчен җитәрлек булып чыга .
(trg)="4.2"> Мәсәлән , хәбәрләрне бөтенләй караудан туктау .
(src)="5"> Veicot šos 30 dienu uzdevumus , es šo to iemācījos .
(trg)="5"> 30 көн эчендә мин берничә әйбер аңладым
(src)="6"> Pirmkārt , tā vietā , lai mēneši paskrietu garām , aizmirstībā , pavadītais laiks daudz labāk palika atmiņā .
(trg)="6"> Беренчедән , элек айлар тиз очып китсә , хәзер вакыт кадерлерәк үтә .
(src)="7"> Daļa viena uzdevuma bija katru mēneša dienu uzņemt pa fotogrāfijai .
(trg)="7"> Бу вакыт эчендә мин һәр көнне яңа фото төшерергә сүз бирдем .
(src)="8"> Es atceros , kur tieši atrados un ko todien darīju .
(trg)="8"> Һәм мин төгәл кайда булуымны һәм нәрсә эшләгәнемне хәтерлим .
(src)="9"> Es arī ievēroju , ka , pieķeroties vairāk un grūtākiem 30 dienu uzdevumiem , auga mana pašpārliecība .
(trg)="9"> Мин шуны да аңладым : 30 көндә күбрәк һәм сыйфатлырак эш эшләгәндә , минем үземә ышанычым артты .
(src)="10"> No mājās dirnoša datortārpa es kļuvu par tādu čali , kurš uz darbu brauc ar divriteni .
(trg)="10"> Санак артында утыручы беркатлы кешедән мин эшкә велосипедта йөрүчегә әйләндем ,
(src)="11"> Prieka pēc !
(trg)="11"> Бары тик кызык өчен .
(src)="12"> ( Smiekli ) Pat pagājušogad man sanāca uzkāpt Kilimandžāro , augstākajā Āfrikas kalnā .
(trg)="12"> Ә узган елны мин Килиманджарога күтәрелдем , Африканың иң бөек тавы .
(src)="13"> Pirms sāku savus 30 dienu uzdevumus es nekad nebūtu bijis tik piedzīvojumu kārs .
(trg)="13"> 30-көнлек экспериментларны башлаганчы мин мондый хәрәкәтчән түгел идем .
(src)="14"> Es arī nonācu pie secinājuma , ja tiešām kaut ko ļoti vēlaties , tad 30 dienās varat paveikt jebko .
(trg)="14"> Шунысы ачыкланды : берәр нәрсәне бик нык теләсәң , аны 30 көн эчендә эшләп була .
(src)="15"> Vai esat kādreiz gribējuši sarakstīt romānu ?
(trg)="15.1"> Сезнең китап язганыгыз бармы ?
(trg)="15.2"> Һәр ноябрь аенда
(src)="16"> Katru novembri desmitiem tūkstošu cilvēku 30 dienu laikā mēģina uzrakstīt savu 50 000 vārdu romānu no nulles .
(trg)="16"> якынча ун меңләр кеше 50 мең сүздән торган роман язарга тырыша , 30 көн эчендә .
(src)="17"> Izrādās , jums tik vien kā katru mēneša dienu jāuzraksta pa 1 667 vārdiem .
(trg)="17"> Димәк , шулай : бары тик көненә 1667 сүз язарга кирәк , ай дәвамында .
(src)="18"> Tā es arī darīju .
(trg)="18"> Мин шулай эшләдем дә .
(src)="19"> Starp citu , noslēpums ir neiet gulēt , kamēr neesat uzrakstījis šīs dienas vārdus .
(trg)="19"> Сүз уңаеннан , сер шунда : язып бетергәнче , йокларга ятарга ярамый .
(src)="20"> Jums varbūt būs miega bads , taču pabeigsiet savu romānu .
(trg)="20"> Бәлки , сезнең йокыгыз туймыдыр , ләкин романны сез язып бетерәсез .
(src)="21"> Vai mana grāmata ir nākamais lieliskais Amerikas romāns ?
(trg)="21"> Минем китабым танылган роман була алдымы ?
(src)="22.1"> Nē !
(src)="22.2"> Es to sarakstīju pa mēnesi !
(trg)="22"> Юк , мин аны ай эчендә язып бетердем .
(src)="23"> Tas ir briesmīgs !
(trg)="23"> Ул котычкыч !
(src)="24"> ( Smiekli ) Taču atlikušo dzīvi , ja TED ballītē satieku Džonu Hodžmenu , man nav jāsaka : „ Es esmu datorzinātnieks . ”
(trg)="24"> Ләкин хәзердән башлап мин TED кичәсендә Джон Һоджманны очратсам , " мин санак белгече " дип әйтергә җыенмыйм .
(src)="25"> Nē , nē , ja vēlos , varu teikt : „ Esmu rakstnieks . ”
(trg)="25"> Юк , теләсәм , мин хәзер " Мин язучы " диям .
(src)="26"> ( Smiekli ) Lūk , pēdējais , ko vēlos minēt .
(trg)="26"> ( Көлү ) Димәк , мин әйтергә теләгән соңгы әйбер .
(src)="27"> Es iemācījos , ka , veicot mazas , ilgtspējīgas izmaiņas , lietas , ko varu turpināt darīt , tām bija tieksme palikt .
(trg)="27"> Мин кечкенә адымнар ясаган саен , һәм аларны даими эшләгәндә , алар гадәткә кереп китә .
(src)="28"> Lieliem un trakiem izaicinājumiem nav ne vainas .
(trg)="28"> Зур , акылсыз үзгәрешләр дә яхшы ,
(src)="29"> Patiesībā , tie ir ļoti jautri .
(trg)="29"> алар кызыклы булырга мөмкин ,
(src)="30"> Taču tie visdrīzāk nekļūs par ieradumu .
(trg)="30"> ләкин алар , мөгаен , гадәткә кермәячәк .
(src)="31"> Uz 30 dienām atsakoties no cukura , 31 . diena izskatījās apmēram šādi :
(trg)="31"> Мин 30 көнгә шикәрле ризыктан баш тарткач , 31 нче көн болай күренде ...
(src)="32"> ( Smiekli ) Tā nu es jums jautāju : Ko jūs vēl gaidāt ?
(trg)="32"> ( Көлү ) Димәк , сезгә соравым шул : Нәрсә сез тагын көтәсез ?
(src)="33"> Es varu galvot , ka nākamās 30 dienas tāpat ies uz priekšu , patīk jums tas vai nē , kādēļ tad nepadomāt par ko tādu , ko vienmēr esat gribējis pamēģināt , un iemēģināt roku !
(trg)="33.1"> Сүз бирәм : киләсе 30 көн барыбер узачак .
(trg)="33.2"> Сез теләгәнчәме , әллә юкмы ?
(trg)="33.3"> Шуңа күрә сез һәрвакыт эшләргә теләгән берәр нәрсә турында уйлагыз , һәм аңа шанс бирегез ,
(src)="34"> Nākamās 30 dienas .
(trg)="34"> киләсе 30 көндә
(src)="35"> Paldies .
(trg)="35"> Рәхмәт .
(src)="36"> ( Aplausi )
(trg)="36"> ( Кул чабу )
# lv/ted2020-349.xml.gz
# tt/ted2020-349.xml.gz
(src)="1.1"> Sveicināti .
(src)="1.2"> Es vēlos runāt ar jums par uzslavas , apbrīnojuma un pateicības vārdu nozīmi , un par šo vārdu konkrētības un patiesuma nozīmi .
(trg)="1.1"> Сәлам !
(trg)="1.2"> Мин монда сезгә мактау , соклану һәм рәхмәт әйтүнең әһәмиятен аңлатырга килдем .
(trg)="1.3"> Алар ихласлы булырга тиеш .
(src)="2"> Mani tas ieinteresēja , jo es pamanīju , ka pusaudzes gados un pat vēl pirms dažiem gadiem es labprāt būtu gribējusi pateikt „ paldies ” kādam , es labprāt būtu gribējusi kādu uzslavēt , un labprāt būtu gribējusi dzirdēt citu uzslavas sev tomēr tā nenotika .
(trg)="2"> Мине күптән түгел үземдә шундый кызыклы мәсьәләгә игътибар иттем : Балачакта һәм хәзер дә мин берәр кемгә рәхмәт әйтергә теләсәм , кешеләрне мактарга теләсәм , яки мине мактасыннар дип теләгәндә , мин нигәдер туктый идем .
(src)="3"> Un tad es sev pajautāju — kāpēc ?
(trg)="3"> Һәм мин үземнән сорадым : " Нигә ?
(src)="4"> Es kautrējos un man bija kauns .
(trg)="4.1"> " .
(trg)="4.2"> Мин ояла идем , үземне әллә ничек хис итә идем .
(src)="5"> Un tad es uzdevu sev citu jautājumu — vai tikai es tā jūtos ?
(trg)="5"> Аннан соң шундый сорау туды : " Мин генә шулай эшлимме ? "
(src)="6"> Tāpēc es nolēmu papētīt .
(trg)="6"> Мин моны белергә теләдем .
(src)="7"> Man ir paveicies , jo es strādāju rehabilitācijas iestādē un redzu cilvēkus , kas izaicina dzīvību un nāvi atkarību dēļ .
(trg)="7.1"> Миңа реабилитация үзәгендә эшләү бәхете эләкте .
(trg)="7.2"> Шунда мин начар гадәтләре булган кешеләрнең тормышын һәм үлемен күрә идем .
(src)="8"> Reizēm šāds gala rezultāts ir vienkārši tāpēc , ka kādu visvairāk ir sāpinājis tas , ka tēvs ir nomiris , tā arī nekad nepasakot , ka lepojas ar savu dēlu .
(trg)="8"> Кайчак авыруларның сәбәпләре бик гади була иде : мәсәлән , әтиләре үлгәндә " мин синең белән горурланам " дип әйтмәү .
(src)="9"> Bet tad šim cilvēkam ģimene un draugi stāsta , ka tēvs visiem citiem ir ar lepnumu stāstījis par viņu , tomēr pašam dēlam to tā arī nepateica .
(trg)="9.1"> Ләкин алар аннары соң гаиләдән һәм дуслардан әтисе бөтенесе белән горурланганын әйткәнен ишетәләр .
(trg)="9.2"> Ләкин үз улына ул моны әйтмәгән .
(src)="10"> Tā notika , jo tēvs nezināja , ka dēlam tas ir jādzird .
(trg)="10"> Әтисе улының моны ишетергә теләгәнен белмәгән .
(src)="11"> Mans jautājums ir — kāpēc mēs nelūdzam to , kas mums ir vajadzīgs ?
(trg)="11"> Соравым шул : нигә без безгә кирәк булган әйберләрне сорамыйбыз ?
(src)="12"> Pazīstu kādu kungu , kurš ir precējies 25 gadus , viņš ilgojas no sievas dzirdēt : „ Paldies , ka esi apgādnieks un ļauj man palikt mājās kopā ar bērniem , ” bet viņš to nepalūdz .
(trg)="12.1"> Мин 25 ел элек өйләнгән ир кеше белән таныш , Ул хатыныннан мондый сүзләрне ишетергә тели : " Гаиләне ашатканың өчен рәхмәт , мин эшләмичә өйдә балалар белән утыра алам " .
(trg)="12.2"> Ләкин ул сорамый .
(src)="13"> Pazīstu kādu sievieti , kurai tas savukārt labi padodas .
(trg)="13"> Мин тагын бер хатын-кызны беләм ,
(src)="14.1"> Viņa ik nedēļu , satiekot savu vīru , saka : „ Es no sirds vēlos , lai tu pasaki man „ paldies ” par to , ko es daru mājās un bērnu labā . ”
(src)="14.2"> ( Smiekli )
(trg)="14"> ул ире белән атнага бер күрешә , һәм аңа : " Мин синең миңа рәхмәт әйтүеңне телим , кара өй һәм балалар өчен әллә ниләр эшләдем . "
(src)="15"> Un viņš vienmēr atbild : „ Tas ir lieliski , tas patiešām ir lieliski . ”
(trg)="15"> Ул : " Әйе , бу шәп , бик шәп " , ди .
(src)="16"> Šādai uzslavai ir jābūt nesamākslotai , un viņa to pilnībā apzinās .
(trg)="16"> Мактау ихласлы булырга тиеш , ләкин моның хатын-кыз мондый җаваплылыкны үз өстенә ала .
(src)="17"> Eiprila , mana draudzene jau kopš bērnudārza laikiem , saka „ paldies ” saviem bērniem par paveiktajiem mājas darbiem .
(trg)="17"> Минем балалар бакчасыннан бирле булган дустым , Эйприл , үз балаларына өй эше эшләгәне өчен рәхмәт әйтә .
(src)="18"> Viņa atzīst : „ Kāpēc gan lai es nepateiktu „ paldies ” , pat , ja viņiem tika likts šos darbus izdarīt ? ”
(trg)="18"> " Алар моны эшләргә тиеш булсалар да , ник рәхмәт әйтмәскә ?
(src)="19"> Tāpēc man jājautā — kāpēc es to bloķēju ?
(trg)="19.1"> " , ди ул .
(trg)="19.2"> Менә сорау шундый : ник без моннан баш тартабыз ?
(src)="20"> Kāpēc to bloķē citi cilvēki ?
(trg)="20"> Нигә кешеләр рәхмәттән баш тарта ?
(src)="21"> Kāpēc gan es varu pateikt : „ Man , lūdzu , pusceptu steiku ” vai „ man , lūdzu , 39 . izmēra kurpes ” , bet nevaru pateikt : „ Lūdzu , uzslavējiet mani ” .
(trg)="21"> Нигә без : " Миңа алтынчы зурлыктагы аяк киеме кирәк , " - дибез , " Миңа уртача кыздырылган стэйк кирәк , " - дибез , Ә " мине мактагыз , " - дип әйтмибез ?
(src)="22"> Tā notiek , jo es par sevi jums pastāstu slēptāko patiesību .
(trg)="22"> Чөнки шулай дигәндә без үзебез турында мөһим мәгълүматны
(src)="23"> Es jums pastāstu par reizēm , kad nejūtos droši .
(trg)="23"> башка кешеләргә җиткерәбез .
(src)="24"> Es jums stāstu par gadījumiem , kad man vajag jūsu palīdzību .
(trg)="24"> Шулай итеп мин миңа ярдәм кирәклеген әйтәм .
(src)="25"> Es izturos pret jums , saviem tuvākajiem , kā pret saviem ienaidniekiem .
(trg)="25"> Һәм мин якын булган кешеләрне үземнең дошманнарым кебек кабул итәм .
(src)="26"> Jo ko gan jūs varētu pasākt , zinot patiesību par mani ?
(trg)="26"> Чөнки сез бу мәгълүмат белән нишли аласыз ?
(src)="27"> Jūs varētu pret mani izturēties nevērīgi .
(trg)="27"> Сез миңа дәшми аласыз .
(src)="28"> Jūs varētu man nodarīt pāri .
(trg)="28"> Сез миңа начарлык эшли аласыз .
(src)="29"> Vai arī jūs varētu apmierināt manu vajadzību .
(trg)="29"> Яки миңа ярдәм итә аласыз .
(src)="30"> Interesants gadījums , reiz nogādāju savu riteni uz apkopi , un viņi tik vien kā nospieķoja riteņus .
(trg)="30.1"> Бервакыт мин үземнең сәпидемне төзәтергә теләдем .
(trg)="30.2"> Аның тәгәрмәчләре белән проблема чыкты .
(src)="31"> Puisis vien piebilda ; „ Ziniet , nospieķojot riteņus divriteni patiešām kļūst labāks . "
(trg)="31"> Эшче егет миңа : " Беләсезме , без тәгәрмәчләрне төзәткәч , ул күпкә яхшырак йөри " .
(src)="32.1"> Es saņemu atpakaļ to pašu divriteni , kura riteņiem viņi tik vien kā iztaisnojuši nelielos izliekumus .
(src)="32.2"> Šis divritenis man ir bijis divarpus gadus , un nu tas ir gluži kā jauns .
(trg)="32.1"> Миңа шул ук сәпидне бирделәр , алар анда булган бөтен кечкенә проблемаларны төзәткәннәр .
(trg)="32.2"> Минем сәпид элеккечә яңа кебек иде .
(src)="33"> Tāpēc es vēlos jūs visus izaicināt .
(trg)="33"> Шулай итеп , мин сездән
(src)="34"> Vēlos , lai jūs nospieķojat savus riteņus : esiet godīgi par uzslavām , ko vēlaties dzirdēt .
(trg)="34"> үзегезнең сәпидегезнең тәгәрмәчләрен төзәтүегезне сорыйм : Сезгә нәрсә кирәклеген ихласлы әйтегез .
(src)="35.1"> Ko jūs vēlaties dzirdēt ?
(src)="35.2"> Dodieties mājās pie sievas un pajautājiet viņai , kas viņai ir vajadzīgs ?
(trg)="35.1"> Сез нәрсә ишетергә телисез ?
(trg)="35.2"> Хатыныгыз янына барыгыз , Һәм аңа нәрсәләр кирәк дип сорагыз ?
(src)="36"> Dodieties mājup pie vīra , kas šobrīd ir vajadzīgs viņam ?
(trg)="36.1"> Ирегез янына барыгыз ?
(trg)="36.2"> Аңа нәрсә кирәк ?
(src)="37"> Dodieties mājās , uzdodiet sev šos jautājumus un palīdziet apkārt esošajiem cilvēkiem .
(trg)="37"> Өйгә барыгыз , сорагыз , аннан соң башкаларга ярдәм итегез .
(src)="38"> Tas taču ir vienkārši .
(trg)="38"> Бу бик җиңел .
(src)="39"> Kāpēc gan mums par to būtu jāsatraucas ?
(trg)="39"> Ләкин ни өчен без моның турында уйларга тиеш ?
(src)="40"> Mēs daudz runājam par mieru pasaulē .
(trg)="40"> Без дөньяда татулык телибез .
(src)="41"> Kā gan nodrošināt mieru pasaulē , ja pastāv tik dažādas kultūras un valodas ?
(trg)="41"> Ничек төрле мәдәниятләр , телләр арасында дуслык булдырырга ?
(src)="42"> Manuprāt , tas viss sākas ģimenēs un starp cilvēkiem , kuri dzīvo zem viena jumta .
(trg)="42"> Минемчә , бу гаиләдән гаиләгә күчәргә тиеш .
(src)="43"> Tāpēc sāksim ar savu pagalmu .
(trg)="43"> Әйдәгез үзебезнең гаиләдән башлыйк .
(src)="44"> Es vēlos jums , visiem klātesošajiem , pateikt „ paldies ” par to , ka esat lieliski vīri , lieliskas mātes , draugi , meitas un dēli .
(trg)="44"> Һәм мин монда утыручыларга яхшы ирләр , хатыннар , әниләр , дуслар , балалар булганыгыз өчен рәхмәт әйтәсем килә .
(src)="45"> Iespējams , neviens to jums nav iepriekš teicis , bet jūs esat paveikuši patiešām labu darbu .
(trg)="45"> Бәлки , моны сезгә беркем дә әйтмәгәндер , ләкин сез зур эш эшлисез .
(src)="46"> Paldies , ka esat šeit , par to , ka atnācāt un maināt pasauli ar savām idejām .
(trg)="46"> Монда булуыгыз белән , үзегезнең фикерләрегез белән дөньяны үзгәртүегез өчен рәхмәт .
(src)="47"> Paldies .
(trg)="47"> Зур рәхмәт .
(src)="48"> ( Aplausi )
(trg)="48"> ( Алкышлар )
# lv/ted2020-70.xml.gz
# tt/ted2020-70.xml.gz
(src)="1"> Šī patiesībā ir divu stundu prezentācija , ko pasniedzu vidusskolēniem , saīsināta līdz trim minūtēm .
(trg)="1.1"> Мин бу чыгышымны 2 сәгать дәвамында мәктәптә ясадым .
(trg)="1.2"> Хәзер аны 3 минутка кыскарттым .
(trg)="1.3"> Барысы да бер көнне TED-ка юл тоткан хәлдә , очкычта башланды .
(src)="2"> Tas viss sākās kādudien lidmašīnā , kad devos uz TED pirms septiņiem gadiem .
(trg)="2.1"> Җиде ел элек .
(trg)="2.2"> Минем янымда
(src)="3"> Man blakus sēdēja vidusskolniece , pusaudze , un viņa nāca no ļoti nabadzīgas ģimenes .
(trg)="3.1"> Яшүсмер , мәктәп укучысы утырды .
(trg)="3.2"> Ул бик факыйрь гаиләдән иде .
(src)="4"> Viņa gribēja dzīvē kaut ko sasniegt un uzdeva man ļoti vienkāršu jautājumu .
(trg)="4.1"> Ул тормышында нәрсәгәдер ирешергә теләгән иде , Һәм ул миңа кечкенә гади сорау бирде .
(trg)="4.2"> " Уңышка нәрсә китерә ?
(src)="5"> Viņa jautāja : „ Kas noved pie panākumiem ? ”
(trg)="5.1"> " , диде ул .
(trg)="5.2"> Мин югалып калдым .
(src)="6"> Es sajutos ļoti slikti , jo nespēju viņai sniegt labu atbildi .
(trg)="6"> Аңа җавап бирә алмадым .
(src)="7"> Es izkāpju no lidmašīnas un ierodos TED ,
(trg)="7"> Очкычтан төшкәч , мин TED-ка килдем .
(src)="8"> un nodomāju , jēziņ , es taču esmu telpā , kas pilna ar veiksmīgiem cilvēkiem !
(trg)="8"> Һәм мин уйлап куйдым : мин бит уңышлы кешеләр тулган бүлмә уртасында !
(src)="9"> Kāpēc gan nepajautāt , kas palīdzēja gūt panākumus viņiem un nenodot to tālāk bērniem ?
(trg)="9.1"> Нигә алардан уңыш серен сорамаска ? !
(trg)="9.2"> Һәм аны балаларга ачмаска ?
(src)="10"> Te nu mēs esam , septiņus gadus , 500 intervijas vēlāk , un es tūlīt pateikšu , kas patiešām noved pie panākumiem , un dzen uz priekšu TEDerus .
(trg)="10.1"> Димәк , җиде ел узган , 500 әңгәмә ясалган .
(trg)="10.2"> Һәм мин сезгә уңышка илткән серләрне ачам .
(trg)="10.3"> TED-чыларны нәрсә илһамландыра ?
(src)="11"> Pirmais ir aizrautība .
(trg)="11"> Беренче әйбер - дәрт .
(src)="12"> Frīmens Tomass teica : „ Mani dzen uz priekšu aizrautība . ”
(trg)="12"> Фримен Томас сүзләренчә , " Мине дәртем алып барды " .
(src)="13"> TEDeri dara to prieka , nevis naudas dēļ .
(trg)="13"> TED-чылар эшләрен яратып эшли , алар акча өчен эшләми .
(src)="14"> Kerola Koleta saka : „ Es otram maksātu , lai viņš darītu to , ko daru es . ”
(trg)="14"> Кэрол Колетта сүзләренчә , " Миңа эшемне эшләр өчен , мин башкаларга түләргә әзермен " .
(src)="15"> Interesanti ir tas , ka darot to prieka pēc , nauda nāk pati pa sevi .
(trg)="15"> Иң кызыгы шунда : Эшне яратып эшләсәң , акча барыбер килер .
(src)="16.1"> Darbs !
(src)="16.2"> Ruperts Mēdoks man teica : „ Tas viss ir smags darbs .
(trg)="16.1"> Эшлә !
(trg)="16.2"> Руперт Мэрдок әйткәнчә , " күп эшләргә кирәк " !