# ltg/ted2020-1183.xml.gz
# pl/ted2020-1183.xml.gz

(src)="1"> Pyrma dažim godim es sasajutu , kai byutu īsasprīds kasdīnā , deļtuo izdūmuoju sekuot dyžanuo amerikaņu filosofa Morgana Sperloka pāduos i 30 dīnys paraudzeit kū jaunu .
(trg)="1"> Kilka lat temu , poczułem że wpadłem w rutynę i postanowiłem pójść w ślady świetnego amerykańskiego filozofa , Morgana Spurlocka i spróbować czegoś nowego przez 30 dni .
(src)="2"> Ideja ir cīši vīnkuorša .
(trg)="2"> Pomysł jest całkiem prosty .
(src)="3"> Aizadūmoj par kū taidu , kū sovā dzeivē vysod esi gribiejis padareit i paraugi tū cytys 30 dīnys .
(trg)="3"> Pomyślcie o czymś co zawsze chcieliście dodać do swojego życia i róbcie to przez następne 30 dni .
(src)="4"> Izaruoda , kai 30 dīnys ir taišni eistuo laika šaļts , kab dabuotu jaunu īrodumu voi pamastu kaidu vacū , pīvadumam , ziņu vieršonuos nu sovys dzeivis .
(trg)="4"> Okazuje się , że 30 dni to idealny okres aby wykształcić lub porzucić nawyk ... taki jak oglądanie wiadomości ... z waszego życia .
(src)="5"> Ir koč kas , kū īsavuiceju , dorūt itūs 30 dīnu aizdavumus .
(trg)="5"> Jest kilka rzeczy których się nauczyłem przez te 30 dniowe próby .
(src)="6"> Vysu pyrma mieneši naproskrieja garum , aizmiersteibā , i beja daudzi vairuok kū atguoduot .
(trg)="6"> Po pierwsze , zamiast uciekającego czasu , zapomnienia , dni stały się lepiej zapamiętywane .
(src)="7"> Daļa izaicynuojuma aizdavuma beja kotru mieneša dīnu sataiseit vīnu fotografeju .
(trg)="7"> To była część wyzwania robienia zdjęcia każdego dnia miesiąca .
(src)="8"> Es atguodoju , kur taišni beju i kū tymā dīnā dareju .
(trg)="8"> Pamiętam dokładnie gdzie byłem i co robiłem tego dnia .
(src)="9"> Pamaneju , ka kai dareju vaira i gryušuokus 30 dīnu aizdavumus , auga muna ticeiba sev .
(trg)="9"> Zauważyłem też , że gdy zacząłem robić te 30 dniowe wyzwania , podniosła się moja pewność siebie .
(src)="10"> Nū sātā sādūša datortuorpa es tyku par puiškinu , kurs brauc iz dorbu ar ritini .
(trg)="10"> Zmieniłem się z biurkowego komputerowca w gościa który jeździ rowerem do pracy ...
(src)="11"> Prīcys piec !
(trg)="11"> dla przyjemności .
(src)="12"> ( Smīklys ) Pārnajā godā saguoja izkuopt Kilimandžaro , aukstuokajā kolnā Afrikā .
(trg)="12"> A nawet w zeszłym roku zdobyłem Kilimanjaro , najwyższą górę Afryki .
(src)="13"> Pyrma izsuoču sovus 30 dīnu aizdavumus nikod nabyutu tveics piec taidim pīdzeivuojumim
(trg)="13"> Nie byłbym tak odważny przed moimi 30 dniowymi próbami .
(src)="14"> Es saprotu , ka eistyn koč kū gribi , tod 30 dīnuos var padareit vysa kuo !
(trg)="14"> Doszedłem też do wniosku , że jeśli czegoś naprawdę mocno chcesz , to możesz zrobić wszystko przez 30 dni .
(src)="15"> Asat nazkod gribiejuši pīraksteit romanu ?
(trg)="15.1"> Chcieliście kiedyś napisać powieść ?
(trg)="15.2"> Każdego listopada
(src)="16"> Kotru novembri desmitim tyukstūšu cylvāku 30 dīnu laikā rauga pīraksteit sovu 50 000 vuordu romanu nu nullis .
(trg)="16"> dziesiątki tysięcy ludzi próbuje napisać swoje 50,000 słów od podstaw w 30 dni .
(src)="17"> Izaruoda , kai jiusim tik viņ kai vīnu mienesi kotru dīnu juopīroksta 1 667 vuordi .
(trg)="17"> Okazuje się , że jedyne co trzeba zrobić to pisać 1,667 słów dzienie przez miesiąc .
(src)="18"> Tai es ari dareju .
(trg)="18"> Zrobiłem tak .
(src)="19"> Cyta vydā , nūslāpums ir naīt gulātu , cikom naasat pīrakstejuši ituos dīnys vuordus .
(trg)="19"> Tak na marginesie , nie idźcie spać dopóki nie napiszecie wszystkich słów przewidzianych na dany dzień .
(src)="20"> Jiusim varbyut byus mīga bods , nu dabeigsit sovu romanu .
(trg)="20"> Możecie być niewyspani , ale ukończycie powieść .
(src)="21"> Voi muna gruomota ir jauns dyžanais Amerikys romans ?
(trg)="21"> Czy moja książka jest kolejnym amerykańskim bestsellerem ?
(src)="22.1"> Nā !
(src)="22.2"> Es tū pīraksteju par vīnu mienesi !
(trg)="22.1"> Nie .
(trg)="22.2"> Napisałem ją w miesiąc .
(src)="23"> Jis ir baimeigs !
(trg)="23"> Jest straszna .
(src)="24"> ( Smīklys ) Tok vysu tuoļuokuo dzeivi , kod TED večerinkā sasateiku ar Džonu Hodžmenu , maņ nav juosoka : „ Es asu datorzynuotnīks . ”
(trg)="24"> Ale do końca życia , gdy spotkam Hodgmana na przyjęciu TED , nie muszę mówić " Jestem informatykiem . "
(src)="25"> Nā , nā , ka grybu , varu saceit : „ Asu rakstinīks . ”
(trg)="25"> Nie , teraz mogę powiedzieć , " Jestem pisarzem . "
(src)="26"> ( Smīklys ) Vei , pādejais , kū grybu saceit .
(trg)="26"> ( Śmiech ) Chciałbym wspomnieć o jeszcze jednej sprawie .
(src)="27"> Es īsavuiceju , ka dorūt mozys i ilgtspiejeigys puormejis , tū , kū es varu dareit ari iz prīšku , tys īrosts palyka .
(trg)="27"> Pojąłem , że gdy robiłem drobne , trwałe zmiany , czynności które wykonywałem stały się łatwiejsze do przywyknięcia .
(src)="28"> Lelim i trokim izaicynuojumim nav ni vainis .
(trg)="28"> Nie ma nic złego w potężnych i szalonych wyzwaniach .
(src)="29"> Eistyneibā , tī ir dyžan ļusteigi .
(trg)="29"> Właściwie , to kupa zabawy .
(src)="30"> Tok tī drūsai viņ nabyus īrodums .
(trg)="30"> Ale trudniej wykształcić sobie z nich nawyk .
(src)="31"> 30 dīnys atsasokūt nu cukra , 31 . dīna izaviere koč kai itai :
(trg)="31"> Gdy odstawiłem cukier na 30 dni , dzień 31 wyglądał tak .
(src)="32"> ( Smīklys ) Tai niu es jums vaicoju : Kuo jius vēļ gaidit ?
(trg)="32"> ( Śmiech ) Oto moje pytanie do was : Na co czekacie ?
(src)="33"> Es varu drūsai saceit , ka cytys 30 dīnys īs iz prīkšu taipat , kai guojušys. pateik jums tys voi nā , tod parkū napadūmuot par kū taidu , kū vysod asat gribiejs paraudzeit , i dareit tū !
(trg)="33"> Gwarantuję wam , że następne 30 dni będą mijały czy chcecie tego czy nie , dlaczego więc nie pomyśleć o czymś , czego zawsze chcieliście spróbować i dać temu szansę
(src)="34"> Cytys 30 dīnys .
(trg)="34"> przez następne 30 dni ?
(src)="35"> Paļdis .
(trg)="35"> Dzięki .
(src)="36"> ( Publika plaukšynoj )
(trg)="36"> ( Aplauz )

# ltg/ted2020-276.xml.gz
# pl/ted2020-276.xml.gz

(src)="1"> Sūpluok fizikai es asmu īsasaistejs ari cytur .
(trg)="1"> Poza fizyką zajmuję się też innymi rzeczami .
(src)="2"> Eisteneibā , itūšaļt vaira taišni cytuos lītuos .
(trg)="2"> Teraz nawet głównie innymi rzeczami .
(src)="3"> Vīna ir attuoluos attīceibys cylvāku volūdu vydā .
(trg)="3"> Jedna z nich to dalekie pokrewieństwa między ludzkimi językami .
(src)="4"> Profesionali viesturis volūdnīki ASV
(trg)="4"> Zawodowi językoznawcy diachroniczni w USA
(src)="5"> i Vokoru Eiropā pa lelam rauga turētīs par gobolu nu vyskaidom attuolom attīceibom ; lelim grupiejumim , cīši vacim grupiejumim , vacuokim kai zynomuos volūdu saimis .
(trg)="5"> i w Europie Zachodniej zwykle starają się unikać odległych związków , dużych grup , których korzenie sięgają o wiele dalej niż te znanych rodzin języków .
(src)="6.1"> Jim tys napateik ; Jī dūmoj , ka tei ir kaprize .
(src)="6.2"> Es nadūmoju , ka tai ir kaprize .
(trg)="6.1"> Nie lubią tego .
(trg)="6.2"> Myślą , że to poroniony pomysł .
(src)="7.1"> Ir nazcik genialu volūdnīku , puorsvorā krīvu , kurī pi tuo struodoj Santafe Iņstitutā i Moskovā .
(src)="7.2"> Es cīši grybātu redzēt , iz kureini tys nūvess .
(trg)="7.1"> Ja tak nie uważam .
(trg)="7.2"> Są pewni znakomici lingwiści , głównie Rosjanie , którzy pracują nad tym w Instytucie Santa Fe i w Moskwie , i ciekaw jestem , co z tego wyniknie .
(src)="8"> Voi tys eistyn nūvess pī vīna prīškguojieja pyrma kaidu 20 — 25 tyukstūšu godu ?
(trg)="8"> Czy naprawdę istniał jeden wspólny przodek jakieś 20-25 tys .
(src)="9"> I ka nu mes ītu vēļ tuoļuok pyrma ituo kūpeiguo prīškguojieja , kod , drūsai viņ , beja daudzu volūdu sovstarpeiga konkureņce ?
(trg)="9.1"> lat temu ?
(trg)="9.2"> A co było jeszcze wcześniej , kiedy przypuszczalnie rywalizowało ze sobą wiele języków ?
(src)="10.1"> Cik tuoli paguotnē tys īt ?
(src)="10.2"> Cik tuoli paguotnē īt myuslaiku volūda ?
(trg)="10"> Jak daleko sięgają korzenie dzisiejszego języka ?
(src)="11"> Cik daudzus dasmytus tyukstūšys godu tuoļā paguotnē tei īt ?
(trg)="11"> Ile dziesiątek tysięcy lat wstecz ?
(src)="12"> Kriss Aņdersons : Jums ir nūjauta voi nūceja par tū , kaids ir atsacejums ?
(trg)="12"> Chris Anderson : Ma pan jakieś przeczucie , nadzieję , jaka jest odpowiedź ?
(src)="13"> Marijs Gells-Manns : Es pasaceitu miniejumu , kai myuslaiku volūdom juobyut vacuokom kai olu zeimiejumi , olu graviejumi i olu skuļpturom , i daņču sūlim meikstajā muolā Vokoru Eiropys oluos Oriņakys periodā pyrma kaidu 35 000 godu voi seņuok .
(trg)="13.1"> Murray Gell-Mann : Stawiam na to , że współczesny język jest starszy niż jaskiniowe malowidła , ryty czy rzeźby , niż odciski tańczących stóp w glinie , w jaskiniach Europy Zachodniej z okresu oryniackiego , sprzed ok .
(trg)="13.2"> 35 tys .
(src)="14"> Es naspātu nūticēt , ka jī spieja tū vysu dareit , najādzūt myuslaiku volūdu .
(trg)="14.1"> lat lub starsze .
(trg)="14.2"> Nie wierzę , że mieliby tego dokonać bez współczesnego języka .
(src)="15"> Deļtuo es pīļaunu , kai patīsuo izceļsme ir vacuoka , mozuokais tikpoš vaca , kas zyn i vacuoka .
(trg)="15"> Podejrzewam więc , że prawdziwy początek leży tam lub nawet wcześniej .
(src)="16.1"> Nu tys nanūzeimoj , ka vysys , daudzys voi koč vairums nu myuslaiku zynuomuos volūdys navarieja izaceļt , pīvadumam , nū vīnys , kurei ir daudz jaunuoka , saceisim , 20 000 godu vaca voi liedzeigai .
(src)="16.2"> Tū mes saucam par šaurū vītu .
(trg)="16.1"> Choć nie znaczy to , że wszystkie czy większość znanych dziś języków nie mogłaby pochodzić od pewnego młodszego , powiedzmy sprzed 20 tys. lat .
(trg)="16.2"> To efekt wąskiego gardła .
(src)="17"> K.A. : Filipam Aņdersonam varieja byut taisneiba .
(trg)="17"> CA : Philip Anderson mógł mieć rację --
(src)="18"> Var byut , jius par tū zynat vaira kai kurs cyts .
(trg)="18"> być może wie pan o wszystkim więcej niż ktokolwiek inny .
(src)="19.1"> Deļtuo tys ir gūds .
(src)="19.2"> Paļdis jums , Marij Gell-Mann .
(trg)="19.1"> To był zaszczyt .
(trg)="19.2"> Dziękuję panu .
(src)="20"> ( Publika plaukšynoj )
(trg)="20"> ( Brawa )

# ltg/ted2020-755.xml.gz
# pl/ted2020-755.xml.gz

(src)="1"> Tai , īsadūmojat , ka stuovat nazkur Amerikā iz ūļneicys , i pi jums daīt japaņs i prosa : „ Atlaidit , kai sauc itū kvartalu ? ”
(trg)="1"> Wyobraźcie sobie , że stoicie na ulicy w Ameryce podchodzi do was Japończyk i mówi , „ Przepraszam , jak nazywa się ten kwartał ” ?
(src)="2.1"> Jius atsokat : „ Atlaidit .
(src)="2.2"> Nu , itei ir Oukstrita , tei ir Elmstrita .
(trg)="2"> Odpowiadacie : „ Przykro mi , ale to jest ulica Dębowa , a to Wiązowa .
(src)="3"> Tei ir 26 . sāta , tei — 27 . ”
(trg)="3"> To numer 26 , a to 27 . ”
(src)="4"> „ Lobi , ” jis atsoka , „ nu kai sauc itū kvartalu ? ”
(trg)="4"> A on mówi : „ Dobrze , ale jak nazywa się ten kwartał ? ”
(src)="5"> Jius sokat : „ Nu , kvartalim nav vuordu .
(trg)="5"> A wy na to : „ Kwartały nie mają nazw .
(src)="6"> Vuordi ir ūļneicom ; kvartali ir tik vītys bez vuordim ūļneicu vydā . ”
(trg)="6"> Ulice za to mają ; kwartały to tylko nienazwane przestrzenie między ulicami . "
(src)="7"> Jis nūīt drupeit apjucs i veilīs .
(trg)="7"> On odchodzi , nieco zmieszany i zawiedziony .
(src)="8"> Niu īsadūmojat , ka stuovat iz ūļneicys nazkur Japanā , jius pasagrīžat pret sūpluok cylvāku i vaicojat : „ Atlaidit , kai sauc itū ūļneicu ? ”
(trg)="8"> A teraz wyobraźcie sobie , że stoicie na ulicy , gdzieś w Japonii , i zwracacie się do osoby stojącej obok , „ Przepraszam , jak nazywa się ta ulica ? "
(src)="9"> Jis atsoka : „ Nu , itys ir 17 . kvartals , itys — 16 . kvartals . ”
(trg)="9"> A ten ktoś odpowiada : ” Tam jest kwartał 17 , a tu jest 16 . "
(src)="10"> I jius atsokat : „ Lobi , i kai sauc itū ūļneicu ? ”
(trg)="10"> A wy mówicie : „ Dobrze , ale jak się nazywa ta ulica ? "
(src)="11"> I jis atsoka : „ Nu , ūļneicom nav vuordu .
(trg)="11"> Na to on : „ Ulice nie mają nazw .
(src)="12"> Vuordi ir kvartalim .
(trg)="12"> Kwartały mają nazwy .
(src)="13.1"> Pasaverit Google Maps .
(src)="13.2"> Vei , 14 .,15 . , 16 . , 17 . , 18 . , 19 . kvartals .
(trg)="13.1"> Spójrzcie na Mapy Google .
(trg)="13.2"> Tu są kwartały 14 , 15 , 16 , 17 , 18 , 19 .
(src)="14.1"> Vysim kvartalim ir vuordi .
(src)="14.2"> Ūļneicys ir tik vītys bez vuordu kvartalu vydā .
(trg)="14.1"> Wszystkie mają nazwy .
(trg)="14.2"> Ulice zaś to tylko nienazwane przestrzenie pomiędzy nimi .
(src)="15"> I tod jius vaicojat : „ Lobi , a kai tod jius zinit sovu sātys adresu ? ”
(trg)="15"> Wtedy wy mówicie : „ Skąd wiesz jaki jest adres twojego mieszkania ? "
(src)="16"> „ Vīnkuorši , ” jis atsoka , „ itys ir ostoitais kvartals .
(trg)="16"> A on na to : „ To proste , tutaj jest dzielnica ósma .
(src)="17"> Es dzeivoju 17 . kvartalā , sātā numer vīns . ”
(trg)="17"> To kwartał nr 17 , dom nr 1 . "
(src)="18"> „ Lobi , ” jius sokat , „ nu , īmūt pa apleicīni , es īvāruoju , ka sātu numeri nav seceigi . ”
(trg)="18"> A wy : „ Ale idąc tą dzielnicą , zauważyłem , że numery domów są pomieszane . "
(src)="19.1"> Jis atsoka : „ Skaidrys , ka ir .
(src)="19.2"> Tuos ir numerātys piec tū pastateišonys seceibys .
(trg)="19.1"> On mówi : „ Ależ nie są .
(trg)="19.2"> Są uporządkowane według kolejności ich powstawania .
(src)="20"> Pyrmuo kvartalā pastateituo sāta ir sāta numer vīns .
(trg)="20"> Pierwszy dom zbudowany w kwartale ma numer 1 .
(src)="21"> Ūtrei pastateituo sāta ir sāta numer div .
(trg)="21"> Drugi ma numer 2 .
(src)="22"> Treša ir sāta numer treis .
(trg)="22.1"> Trzeci dom ma numer 3 .
(trg)="22.2"> To proste i oczywiste . "
(src)="23.1"> Vīgli !
(src)="23.2"> Logiski ! ”
(src)="23.3"> Deļtuo maņ pateik , kai myusim ir reizem juobrauc iz ūtru pasauļa molu , kab saprostu pījāmumus , kurūs mes seņuok nazynuojom i saprostu , ka ari pretejais var byut pareizs .
(trg)="23"> Uwielbiam to , że czasem musimy udać się na drugą stronę świata aby zdać sobie sprawę z założeń , o których istnieniu nie mieliśmy pojęcia , i uświadomić sobie , że ich przeciwieństwa też są prawdziwe .
(src)="24"> Tai , pīvadumam , Kīnā uorsti tur , ka jū dorbs ir ryupētīs , kab tu byutu vasals .
(trg)="24"> Na przykład , lekarze w Chinach wierzą , że ich praca polega na utrzymaniu ludzi w zdrowiu .
(src)="25.1"> Deļtuo sevkuru mienesi , kurū asat vasals , jius jim moksuojot , i , kod asat navasals , jums navajag jim moksuot , deļtuo ka jī nav kuorteigi darejuši sovu dorbu .
(src)="25.2"> Jī teik bogotuoki , kod jius asat vasali , a na navasali .
(trg)="25.1"> Dlatego płacisz za każdy miesiąc , w którym jesteś zdrowy , a kiedy jesteś chory , nie musisz im płacić , ponieważ to ich porażka zawodowa .
(trg)="25.2"> Wzbogacają się , kiedy jesteś zdrowy , nie chory .
(src)="26"> ( Plaukšīni ) Leluokajā daļā muzykys mes skaitam „ vīns ” kai pyrmū sitīni , muzykaluos frazys suokys .
(trg)="26"> ( Brawa ) W muzyce na ogół myślimy , że " raz " to pierwszy takt , początek muzycznej frazy .
(src)="27.1"> Vīns , div , treis , četri .
(src)="27.2"> Tok Vokoru Afrikys muzykā „ vīns ” teik skaiteits par frazys beigom , taipat kai atstarpe pyrma teikuma gola .
(trg)="27"> Raz , dwa , trzy , cztery. ale w muzyce Afryki Zachodniej " raz " jest uważany za koniec frazy , tak jak kropka na końcu zdania .
(src)="28.1"> Tū var dzierdēt na tik frazejumā , bet taipat i tymā , kai jī skaita ritmu .
(src)="28.2"> Div , treis , četri , vīns .
(trg)="28.1"> Można to usłyszeć nie tylko we frazowaniu , ale w ich sposobie liczenia w muzyce .
(trg)="28.2"> Dwa , trzy , cztery , raz .
(src)="29"> Taipat i itei karta ir preciza .
(trg)="29"> Ta mapa też jest prawidłowa .
(src)="30"> ( Smīklys ) Ir sokamvuords , ka , vysleidz kaidu patīsu lītu jius pasaceitu par Indeju , taipat i pretejais byus taisneiba .
(trg)="30"> ( Śmiech ) Mówi się , że cokolwiek można powiedzieć prawdziwego o Indiach , jego przeciwieństwo także jest prawdą .
(src)="31"> Deļtuo naaizmierssim , vysleidza , voi TED voi vysur cytur , kur var dzierdēt kaidys genialys idejis ir jums voi cytim , taipat i preteijais var byut taisneiba .
(trg)="31"> Więc nigdy nie zapominajmy , czy na TED , czy gdziekolwiek , że gdy pomyślisz lub usłyszysz coś mądrego , jego przeciwieństwo też może być prawdą .
(src)="32"> Lels jums paļdis !
(trg)="32"> Domo arigato gozaimashita ( po japońsku - bardzo dziękuję ) .