# lo/ted2020-66.xml.gz
# ro/ted2020-66.xml.gz


(src)="1"> ສະບາຍດີ . ພວກທ່ານເປັນແນວໃດແດ່ ?
(trg)="1"> Bună dimineața .

(src)="2"> ຜ່ານມາຄັກຫຼາຍ ແມ່ນບໍ ?
(trg)="2"> Ce mai faceți ?

(src)="3"> ຂ້າພະເຈົ້າເກືອບຫງາຍຍ້ອນສິ່ງທີ່ໄດ້ເກີດຂຶ້ນທັງໝົດ .
(trg)="3"> A fost grozav , nu-i așa ?

(src)="4"> ອັນທີ່ຈິງ , ຂ້າພະເຈົ້າວ່າຈະກັບດີກວ່າ .
(trg)="5"> De fapt , plec .

(src)="5"> ( ຫົວ ) ຜ່ານມາ ມີຢູ່ ສາມ ແກນ , ແມ່ນບໍ່ , ທີ່ໄດ້ຜ່ານກອງປະຊຸມ , ເຊິ່ງກ່ຽວພັນ ກັບສິ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າຢາກເວົ້າເຖິງ
(trg)="6"> ( Râsete ) Au fost trei teme în esența conferinței , relevante pentru ce vreau să discut .

(src)="6"> ອັນທີໜຶ່ງແມ່ນຫຼັກຖານອັນອັດສະຈັນ ຂອງຄວາມຄິດສ້າງສັນຂອງມະນຸດຊາດ ໃນບົດສະເໜີທັງໝົດທີ່ພວກເຮົາໄດ້ຟັງຜ່ານມາ ແລະ ຈາກໝົດທຸກຄົນທີ່ຢູ່ທີ່ນີ້ . ສະເພາະແຕ່ ຄວາມຫຼາກຫຼາຍ
(trg)="7"> Una dintre ele e extraordinara dovadă a creativității umane în toate prezentările de până acum și în lumea de aici , prin varietatea și gama largă a prezentărilor .

(src)="7"> ແລະ ຂອບເຂດ ຂອງມັນ ກໍ່ພໍແຮງແລ້ວ . ອັນທີສອງນັ້ນແມ່ນ ສິ່ງນີ້ ພາເຮົາມາຢູ່ໃນຈຸດທີ່ພວກເຮົາບໍ່ຮູ້ເລີຍວ່າແມ່ນຫຍັງຈະເກີດຂຶ້ນ , ໃນອະນາຄົດ .
(trg)="8"> A doua e că ne aflăm în situația că habar n-avem ce va fi în viitor .

(src)="8"> ບໍ່ຮູ້ເລີຍ ວ່າ ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ຈະຜັນຂະຫຍາຍໄປແນວທາງໃດ .
(trg)="9"> N-avem nici cea mai vagă idee despre ce-ar putea ieși .

(src)="9"> ຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມສົນໃຈໃນການສຶກສາ -
(trg)="10"> Mă interesează învățământul , de altfel constat că pe toți îi interesează .

(src)="11"> ບໍ່ແມ່ນບໍ ? ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່າສິ່ງນີ້ເປັນຕາສົນໃຈຫຼາຍ .
(trg)="11"> Nu-i așa ?

(src)="12"> ຖ້າທ່ານໄປຮ່ວມງານສັງສັນ , ແລະ ເວົ້າວ່າ
(trg)="12"> Mi se pare interesant când ești la o petrecere

(src)="13"> ທ່ານເຮັດວຽກໃນຂະແໜງສຶກສາ - ອັນທີ່ຈິງ , ທ່ານຈະບໍ່ຄ່ອຍໄດ້ໄປຮ່ວມງານສັງສັນດອກ , ເວົ້າແທ້ , ຖ້າທ່ານເຮັດວຽກໃນຂະແໜງສຶກສາ .
(trg)="13.1"> și spui că lucrezi în învățământ ...
(trg)="13.2"> De fapt nu prea te duci la petreceri , sincer să fiu ,

(src)="14"> ( ຫົວ ) ບໍ່ມີໃຜເຊີນທ່ານດອກ .
(trg)="14"> ( Râsete ) dacă lucrezi în învățământ , că nu te invită .

(src)="15"> ແລະ ກໍ່ບໍ່ມີໃຜຊວນທ່ານເປັນເທື່ອທີສອງ , ເຊິ່ງມັນກໍ່ແປກ . ຂ້າພະເຈົ້າວ່າມັນປະຫຼາດດີ .
(trg)="15"> ( Râsete ) Și nu te invită niciodată din nou ; mi se pare ciudat .

(src)="16"> ແຕ່ວ່າຖ້າທ່ານໄດ້ໄປ , ແລະ ບອກໃຜຜູ້ໜຶ່ງວ່າ , ຫັ້ນນ່າ , ເຂົາຖາມວ່າ , “ ເຈົ້າເຮັດວຽກຫຍັງ ? ”
(trg)="16"> Dar dacă ești invitat și te întreabă cineva cu ce te ocupi

(src)="17"> ແລ້ວ ທ່ານບອກວ່າທ່ານເຮັດວຽກໃນຂະແໜງສຶກສາ , ທ່ານຊິເຫັນໃບໜ້າຂອງເຂົາປາດສະຈາກສີເລືອດ .
(trg)="17"> și spui că lucrezi în învățământ , îi vezi cum se albesc la față .

(src)="18"> ເຂົາຈະເປັນປະມານວ່າ ,
(trg)="18.1"> „ O , Doamne , de ce eu ? ”
(trg)="18.2"> ( Râsete )

(src)="19"> “ ຈັ່ງແມ່ນຊາດ , ” ຫັ້ນນ່າ , “ ເປັນຫຍັງຕ້ອງແມ່ນກູ ? ຫາກໍ່ຊິໄດ້ອອກມາສັງສັນກັບໝູ່ເທື່ອທຳອິດໃນອາທິດ . ” ( ຫົວ )
(trg)="19"> „ Ies și eu o dată toată săptămâna . ”

(src)="20"> ແຕ່ຖ້າທ່ານຫາກຖາມກ່ຽວກັບການສຶກສາຂອງເຂົາ , ເຂົາຈະຈັບທ່ານຕິດຝາ . ເພາະວ່າມັນເປັນສິ່ງໜຶ່ງ ທີ່ລົງເລິກໃນຕົວຄົນເຮົາ , ຂ້າພະເຈົ້າເວົ້າຖືກບໍ ?
(trg)="20.1"> Dar dacă-i întrebi despre educația lor , te pun la perete .
(trg)="20.2"> Pentru că e unul din lucrurile la care ținem mult .

(src)="21"> ຄືກັບ ສາດສະໜາ , ເງິນຄຳ ແລະ ສິ່ງອື່ນໆ .
(trg)="21.1"> Am dreptate ?
(trg)="21.2"> La fel ca religia , banii și alte lucruri .

(src)="22"> ຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມສົນໃຈອັນໃຫຍ່ຫຼວງໃນການສຶກສາ , ແລະ ຄິດວ່າເຮົາທຸກຄົນມີຄືກັນໝົດ .
(trg)="22"> Sunt deci foarte interesat de educație și cred că toți suntem .

(src)="23"> ເຮົາມີສ່ວນໄດ້ສ່ວນເສີຍອັນໃຫຍ່ຫຼວງໃນການສຶກສາ , ສ່ວນໜຶ່ງຍ້ອນວ່າ ມັນແມ່ນການສຶກສານີ້ລະທີ່ຄວນຈະ ພາເຮົາໄປສູ່ອະນາຄົດທີ່ພວກເຮົາບໍ່ສາມາດເຂົ້າໃຈໄດ້ .
(trg)="23"> Avem un mare interes personal , parțial pentru că educația e cea care ne va duce la viitorul greu de imaginat .

(src)="24"> ຖ້າທ່ານລອງຄິດເບິ່ງ , ເດັກນ້ອຍທີ່ເລີ່ມເຂົ້າໂຮງຮຽນປີນີ້ ຈະກິນບຳນານໃນປີ 2065 .
(trg)="24"> Hai ne gândim : copiii care încep școala anul acesta se vor pensiona în 2065 .

(src)="25"> ບໍ່ມີໃຜຮູ້ - ເຖິງຈະມີຊ່ຽວຊານຕັ້ງຫຼາຍຄົນທີ່ໄດ້ແຫ່ຂະບວນມາໃນໄລຍະ 4 ວັນທີ່ຜ່ານມາ - ວ່າໂລກນີ້ຈະເປັນແນວໃດ ໃນອີກ 5 ປີ . ແຕ່ປານນັ້ນ ພວກເຮົາຍັງພັດ
(trg)="25"> Nimeni nu are habar – în ciuda acestei parade a cunoașterii din ultimele patru zile – cum va arăta lumea peste 5 ani .

(src)="26"> ຕ້ອງໄດ້ໃຫ້ການສຶກສາແກ່ເດັກນ້ອຍເຜື່ອໄວ້ . ສະນັ້ນ ການທີ່ບໍ່ສາມາດຄາດເດົາໄດ້ນັ້ນ , ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ,
(trg)="26"> Și totuși trebuie să-i educăm pentru viitor .

(src)="27"> ເປັນສິ່ງທີ່ມະຫັດສະຈັນ .
(trg)="27"> Impredictibilitatea aceasta e extraordinară .

(src)="28"> ແລະ ສ່ວນທີສາມ ໃນນີ້ ແມ່ນ ພວກເຮົາທຸກຄົນໄດ້ເຫັນພ້ອມກັນແລ້ວ ເຖິງ ສະມັດຖະນະອັນອັດສະຈັນທີ່ເດັກນ້ອຍມີ - ສະມັດຖະນະເພື່ອການປ່ຽນແປງຂອງເຂົາ .
(trg)="28"> Iar a treia parte – suntem totuși de acord cu toții – sunt aptitudinile extraordinare ale copiilor , aptitudinile de a inova .

(src)="29"> ຂ້າພະເຈົ້າໝາຍເຖິງ , ຊີເຣນາ ມື້ຄືນນີ້ ແມ່ນຄົນທີ່ມະຫັດສະຈັນ , ບໍ່ແມ່ນບໍ ? ພຽງແຕ່ເບິ່ງສິ່ງທີ່ລາວສາມາດເຮັດໄດ້ .
(trg)="29"> Aseară Sirena a fost o minune , nu-i așa ?

(src)="30"> ແລະ ລາວກໍ່ມີຈຸດພິເສດ , ແຕ່ຄັນຊິເວົ້າແລ້ວ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າລາວກໍ່ບໍ່ໄດ້ ພິເສດມາຕັ້ງແຕ່ຍັງນ້ອຍ .
(trg)="31"> Excepțională , dar nu atât de excepțională în raport cu vârsta copilăriei .

(src)="31"> ສິ່ງທີ່ທ່ານເຫັນນັ້ນແມ່ນຄົນຜູ້ໜຶ່ງທີ່ອຸທິດຕົນຢ່າງຍິ່ງ ຜູ້ທີ່ພົບກັບພອນສະຫວັນ . ແລະ ຂໍ້ສະເໜີຂອງຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນວ່າ
(trg)="32.1"> E o persoană extraordinar de dedicată care și-a descoperit un talent .
(trg)="32.2"> Eu afirm că toți copiii au talente extraordinare ,

(src)="32"> ເດັກທຸກຄົນມີພອນສະຫວັນຫຼາຍຫຼວງ . ແລະ ພວກເຮົາກໍ່ສິ້ນເປືອງສິ່ງນີ້ໄປ , ຢ່າງບໍ່ໃສ່ໃຈເລີຍ . ສະນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າຢາກເວົ້າກ່ຽວກັບການສຶກສາ ແລະ
(trg)="33"> iar noi le risipim , fără milă chiar .

(src)="33"> ຂ້າພະເຈົ້າຢາກເວົ້າກ່ຽວກັບຄວາມຄິດສ້າງສັນ .
(trg)="34"> Vreau să vorbesc despre educație și despre creativitate .

(src)="34"> ຈຸດຢືນຂອງຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນວ່າ ຄວາມຄິດສ້າງສັນໃນປະຈຸບັນ ແມ່ນສຳຄັນສຳລັບການສຶກສາທຽບເທົ່າກັບການຮູ້ໜັງສື , ແລະ ພວກເຮົາກໍ່ຄວນປະຕິບັດກັບທັງສອງສິ່ງໃນສະຖານະພາບດຽວກັນ .
(trg)="35"> Eu afirm că acum creativitatea e la fel de importantă în educație ca scrisul și cititul , și ar trebui să-i dăm aceeași importanță .

(src)="35"> ( ຕົບມື ) ຂອບໃຈ .
(trg)="36"> ( Aplauze ) Mulțumesc .

(src)="36"> ມື້ນີ້ກໍ່ມີເທົ່ານີ້ເດີ້ . ຂອບໃຈຫຼາຍໆ .
(trg)="37"> Asta a fost tot , să știți .

(src)="37"> ( ຫົວ ) ສະນັ້ນ , ຍັງອີກ 15 ນາທີ . ອັນ , ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເກີດທີ່ ... ບໍ່ແມ່ນ .
(trg)="38.1"> Vă mulțumesc .
(trg)="38.2"> ( Râsete ) Așadar , mai am 15 minute ...
(trg)="38.3"> ( Râsete )

(src)="38"> ( ຫົວ ) ຫວ່າງມໍ່ໆມານີ້ ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຍິນເລື່ອງດີໆເລື່ອງໜຶ່ງ - ຂ້າພະເຈົ້າມັກເລົ່າເລື່ອງນີ້ໃຫ້ຄົນຟັງ - ກ່ຽວກັບເດັກຍິງຜູ້ໜຶ່ງໃນຊົ່ວໂມງຮຽນແຕ້ມຮູບ . ລາວອາຍຸໄດ້ ຫົກ ປີ .
(trg)="39.1"> Păi , m-am născut la ...
(trg)="39.2"> ( Râsete ) Am auzit recent o poveste și-mi place s-o spun , despre o fetiță la ora de desen ; avea 6 ani , stătea în spate și desena .

(src)="39"> ແລະ ລາວນັ່ງຢູ່ຫຼັງສຸດ , ກຳລັງແຕ້ມຢູ່ , ແລະ ຄູໄດ້ເວົ້າວ່ານາງນ້ອຍຜູ້ນີ້ບໍ່ຄ່ອຍ ເອົາໃຈໃສ່ໃນໂມງຮຽນ , ແລະ ໃນຊົ່ວໂມງແຕ້ມຮູບແນວນີ້ລາວພັດໃສ່ໃຈ .
(trg)="40"> Învățătoarea spunea că fetița nu e niciodată atentă , dar la orele de desen era .

(src)="41"> ແລະ ເວົ້າວ່າ , “ ກຳລັງແຕ້ມຫຍັງ ? ” ແລະ ນາງນ້ອຍເວົ້າວ່າ , “ ແຕ້ມຮູບພະເຈົ້າ . ”
(trg)="42"> Iar fetița a spus : „ Îl desenez pe Dumnezeu . ”

(src)="42"> ແລະ ນາງຄູເວົ້າວ່າ , “ ແຕ່ບໍ່ມີໃຜຮູ້ໄດ໋ວ່າພະເຈົ້າມີໜ້າຕາເປັນແນວໃດ . ”
(trg)="43"> Învățătoarea a spus : „ Dar nimeni nu știe cum arată Dumnezeu . ”

(src)="43"> ແລະ ນາງນ້ອຍເວົ້າວ່າ , “ ຈັກໜ້ອຍເຂົາຫາກຊິຮູ້ . “
(trg)="44"> Iar fetița a spus : „ O să afle imediat ! ”

(src)="44"> ( ຫົວ ) ໃນຕອນທີ່ລູກຊາຍຂອງຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ ສີ່ ປີ ທີ່ປະເທດອັງກິດ - ອັນທີ່ຈິງ ລາວກໍ່ອາຍຸໄດ້ສີ່ປີຢູ່ທຸກບ່ອນຫັ້ນລະ , ເວົ້າແທ້ . ( ຫົວ ) ຖ້າເວົ້າໃຫ້ຖືກແທ້ , ບໍ່ວ່າລາວຊິໄດ້ໄປໃສ , ລາວກໍ່ໄດ້ມີອາຍຸ ສີ່ ປີ ໝົດທັງປີນັ້ນລະ .
(trg)="45.1"> ( Râsete ) Când fiul meu avea 4 ani , în Anglia ...
(trg)="45.2"> De fapt , avea 4 ani oriunde , ca să fiu sincer .

(src)="45"> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນລະຄອນຕອນເກີດຂອງພະເຈົ້າ . ທ່ານຈື່ເນື້ອເລື່ອງໄດ້ບໍ ? ​ ບໍ່ຫວາ , ມັນຍິ່ງໃຫຍ່ຂະໜາດ .
(trg)="47"> A jucat în piesa „ Nașterea Domnului ” .

(src)="46"> ມັນເປັນເລື່ອງທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ .
(trg)="48.1"> Vă amintiți povestea ?
(trg)="48.2"> A fost o poveste bună .

(src)="47"> ເມລ ກິບສັນ ຫຼິ້ນພາກຕໍ່ມາ .
(trg)="49"> Mel Gibson i-a făcut continuarea , poate ați văzut-o :

(src)="48"> ທ່ານອາດຈະໄດ້ເບິ່ງແລ້ວ : ເລື່ອງ “ Nativity II . ” ແຕ່ ເຈມສ ໄດ້ບົດຂອງ ໂຈເຊັຟ ,
(trg)="50"> „ Nașterea II ” .

(src)="49"> ເຊິ່ງເຮົາຕື່ນເຕັ້ນຫຼາຍ .
(trg)="51"> În fine , James l-a jucat pe Iosif și ne-am bucurat .

(src)="50"> ເຮົາຖືວ່າບົດນີ້ເປັນຕົວຫຼັກໜຶ່ງຂອງເລື່ອງ .
(trg)="52"> Consideram că e unul din rolurile principale .

(src)="51"> ໂຮງສະແດງໄດ້ເຕັມແຕ່ຄົນຂອງເຮົາທີ່ໃສ່ເສື້ອທີ່ມີລາຍຕີພິມວ່າ : “ ເຈມສ ໂຣບິນສັນ ແມ່ນ ໂຈເຊັຟ ! ” ( ຫົວ )
(trg)="53"> Am umplut locul cu „ agenți ” în tricouri : „ James Robinson ESTE Iosif ! ”

(src)="52"> ລາວບໍ່ຕ້ອງເວົ້າຫຍັງໃນເລື່ອງ , ແຕ່ທ່ານຮູ້ຕອນທີ່ ພະລາຊາທັງສາມເຂົ້າມາ .
(trg)="54"> El nu avea nimic de spus , dar știți partea când intră cei 3 regi .

(src)="53"> ພວກເຂົານຳຂອງຂວັນມາ , ແລະ ສິ່ງທີ່ພວກເຂົາຖືມາແມ່ນ ຄຳ , ກຳຍານ , ແລະ ຢາງໄມ້ຫອມ .
(trg)="55"> Intră cu daruri , aduc aur , tămâie și smirnă .

(src)="54"> ສິ່ງນີ້ໄດ້ເກີດຂຶ້ນແທ້ .
(trg)="56"> Chiar așa s-a întâmplat .

(src)="55"> ພວກເຮົາກະໄດ້ນັ່ງຢູ່ຫັ້ນລະ ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າພວກເຂົາໄປຂ້າມຕອນ . ເພາະວ່າເຮົາລົມນຳລູກຊາຍຫຼັງຈົບການສະແດງ ແລະ ເວົ້າວ່າ , “ ເຈົ້າບໍ່ເປັນຫຍັງບໍ ? ” ແລະ ລາວເວົ້າວ່າ , “ ໂດຍ , ເປັນຫຍັງ ? ມີຫຍັງຜິດໄປ ? ” ພວກເຂົາປ່ຽນຕົວ , ທໍ່ນັ້ນລະ .
(trg)="57.1"> Eram în sală și cred că au greșit ordinea .
(trg)="57.2"> Că l-am întrebat apoi pe James dacă așa trebuia . „ Da .
(trg)="57.3"> De ce , am greșit ? ”
(trg)="57.4"> Au schimbat ordinea , zic eu .

(src)="56"> ແຕ່ຈັ່ງໃດກໍ່ຕາມ , ເດັກຊາຍ ສາມ ຄົນເຂົ້າມາ -
(trg)="58"> Cei trei băieți au intrat

(src)="57"> ອາຍຸ ສີ່ ປີ ພ້ອມກັບຜ້າເຊັດມືພັນຫົວ - ​
(trg)="59"> – copii de 4 ani cu șervete pe cap – și au adus niște cutii .

(src)="58"> ແລະ ພວກເຂົາວາງກ່ອງທັງສາມລົງ , ແລະ ເດັກຊາຍຜູ້ທຳອິດເວົ້າວ່າ , “ ຂ້ອຍນຳຄຳມາໃຫ້ເຈົ້າ . ”
(trg)="60"> Primul a spus : „ Îți aduc aur . ”

(src)="59"> ແລະ ເດັກຊາຍຜູ້ທີສອງເວົ້າວ່າ , “ ຂ້ອຍນຳກຳຍານມາໃຫ້ເຈົ້າ . ”
(trg)="61"> Al doilea : „ Îți aduc smirnă . ”

(src)="60"> ແລະ ເດັກຊາຍຜູ້ທີສາມເວົ້າວ່າ , “ ແຟຣງ ສົ່ງອັນນີ້ມາ . ” ( ຫົວ )
(trg)="62"> Iar al treilea : „ Îți aduc tămâioasă . ”

(src)="61"> ຈຸດທີ່ຄ້າຍຄືກັນຂອງສອງເລື່ອງນີ້ແມ່ນວ່າ ເດັກນ້ອຍຈະລອງສ່ຽງເບິ່ງ .
(trg)="63"> ( Râsete ) Vedem în toate astea cum își asumă copiii riscuri .

(src)="62"> ຖ້າເຂົາບໍ່ຮູ້ , ເຂົາຈະລອງເຮັດເບິ່ງ .
(trg)="64"> Și dacă nu știu , tot încearcă .

(src)="63"> ຂ້າພະເຈົ້າເວົ້າແມ່ນບໍ ? ພວກເຂົາບໍ່ຢ້ານທີ່ຈະຜິດ . ບາດນີ້ , ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າການຜິດ ແມ່ນຄືກັນກັບຄວາມຄິດສ້າງສັນເດີ້ .
(trg)="65.1"> Am dreptate ?
(trg)="65.2"> Nu se tem de greșeli .

(src)="64"> ສິ່ງທີ່ພວກເຮົາຮູ້ແມ່ນ , ຖ້າເຈົ້າບໍ່ກຽມພ້ອມທີ່ຈະຜິດ , ເຈົ້າຈະບໍ່ມີວັນສ້າງສິ່ງທີ່ເປັນຕົ້ນສະບັບຂຶ້ນມາໄດ້ . ຖ້າເຈົ້າບໍ່ກຽມພ້ອມທີ່ຈະຜິດ .
(trg)="67.1"> Dar știm că dacă nu ești gata să greșești , nu vei crea niciodată ceva original .
(trg)="67.2"> Dacă nu ești gata să greșești .

(src)="65"> ແລະ ກວ່າເຂົາຊິກາຍມາເປັນຜູ້ໃຫຍ່ , ເດັກສ່ວນຫຼາຍໄດ້ສູນເສີຍສະມັດຖະພາບດ້ານນີ້ໄປແລ້ວ .
(trg)="68"> Până la maturitate majoritatea copiilor pierd acestă calitate .

(src)="66"> ພວກເຂົາໄດ້ກາຍມາເປັນຄົນທີ່ຢ້ານກົວການຜິດ .
(trg)="69"> Ajung să le fie frică să greșească .

(src)="67"> ແລະ ພວກເຮົາກໍ່ບໍລິຫານບໍລິສັດທັງຫຼາຍໃນລັກສະນະນີ້ , ພວກທ່ານ .
(trg)="70"> Conducem companiile în felul acesta , stigmatizăm greșelile .

(src)="69"> ລະບົບການສຶກສາແຫ່ງຊາດທີ່ຖືວ່າ ຄວາມຜິດພາດແມ່ນສິ່ງທີ່ເຮວຮ້າຍທີ່ສຸດທີ່ເຈົ້າຈະສາມາດເຮັດໄດ້ .
(trg)="71"> Acum în sistemele naționale de învățământ greșelile sunt cel mai rău lucru posibil .

(src)="70"> ແລະ ຜົນໄດ້ຮັບກໍ່ແມ່ນວ່າ ພວກເຮົາກຳລັງສຶກສາຄົນໃຫ້ພົ້ນຈາກ ສະມັດຖະພາບໃນການສ້າງສັນ .
(trg)="72"> Iar rezultatul e că educăm oamenii să-și piardă capacitățile creative .

(src)="71"> ປີກັດໂຊ ເຄີຍໄດ້ເວົ້າແລ້ວ . ລາວເວົ້າວ່າ ເດັກທຸກຄົນເກີດມາເປັນນັກສິລະປະໝົດ .
(trg)="73"> Picasso a spus odată că toți copiii se nasc artiști .

(src)="72"> ບັນຫາແມ່ນ ເຮັດແນວໃດເຮົາຈຶ່ງຊິຍັງເປັນນັກສິລະປະຢູ່ເມື່ອໃຫຍ່ຂຶ້ນມາ .
(trg)="74"> Problema e să rămânem artiști pe măsură ce creștem .

(src)="73"> ຂ້າພະເຈົ້າເຊື່ອໃນສິ່ງນີ້ຢ່າງຮຸນແຮງ , ວ່າພວກເຮົາບໍ່ໄດ້ໃຫຍ່ຂຶ້ນມາສູ່ຄວາມຄິດສ້າງສັນ , ພວກເຮົາໃຫຍ່ອອກຈາກມັນ . ຫຼື ອີກໃນໜຶ່ງ , ພວກເຮົາໄດ້ຮັບການສຶກສາໃຫ້ພົ້ນຈາກມັນ .
(trg)="75"> Eu sunt convins că pe măsură ce creștem creativitatea nu apare , ci dispare .

(src)="74"> ສະນັ້ນ ເປັນຫຍັງຈິ່ງເປັນແນວນີ້ ?
(trg)="76"> Mai precis , dispare în urma educației .

(src)="75"> ຂ້າພະເຈົ້າເຄີຍອາໄສຢູ່ ສແຕຣດຝອດ ອອນ ອາວອນ ຈົນເຖິງປະມານ ຫ້າ ປີ ກ່ອນ .
(trg)="77"> De ce oare ?

(src)="76"> ອັນທີ່ຈິງ , ພວກເຮົາໄດ້ຍ້າຍຈາກ ສແຕຣດຝອດ ຫາ ລອສ ແອງເຈລິສ . ສະນັ້ນ ທ່ານຄືຊິຈິນຕະນາການອອກວ່າມັນເປັນການປ່ຽນແປງທີ່ປາສະຈາກຂໍ້ຂັດຂ້ອງຂະໜາດໃດ .
(trg)="79"> De fapt de la Stratford ne-am mutat la Los Angeles .

(src)="77"> ( ຫົວ ) ອັນທີ່ຈິງແລ້ວ , ພວກເຮົາເຄີຍອາໄສຢູ່ບ່ອນທີ່ເອີ້ນວ່າ ສນິດເຕິຟີລດ , ຢູ່ນອກຂອງ ສແຕຣດຝອດ ໜ້ອຍໜຶ່ງ , ເຊິ່ງເປັນບ່ອນເກີດ ຂອງພໍ່ ຂອງ ເຊັກສເປຍ .
(trg)="81"> ( Râsete ) Mai precis locuiam la Snitterfield , lângă Stratford , unde e locul de naștere al tatălui lui Shakespeare .

(src)="78"> ທ່ານມີຄວາມຄິດອັນໃໝ່ເຂົ້າມາໃນຫົວບໍ ?
(trg)="82"> Vă vine vreun gând ?

(src)="79"> ຂ້າພະເຈົ້າມີ . ທ່ານບໍ່ຄິດຫາພໍ່ຂອງ ເຊັກສເປຍ , ແມ່ນບໍ ?
(trg)="83.1"> Mie da .
(trg)="83.2"> Nu vă gândeați că Shakespeare a avut un tată , așa e ?

(src)="80"> ທ່ານຄິດບໍ ? ເພາະທ່ານບໍ່ຄິດຫາ
(trg)="84"> Așa e ?

(src)="81"> ເຊັກສເປຍ ຕອນເປັນເດັກນ້ອຍ , ແມ່ນບໍ ?
(trg)="85"> Nu vi-l imaginați pe Shakespeare copil , așa e ?

(src)="82"> ເຊັກສເປຍ ຕອນມີອາຍຸ ເຈັດ ປີ ແມ່ນບໍ ? ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ເຄີຍຄິດກ່ຽວກັບອັນນີ້ມາກ່ອນ .​ ຂ້າພະເຈົ້າໝາຍຄວາມວ່າ , ລາວເຄີຍ
(trg)="86"> Shakespeare la 7 ani .

(src)="83"> ມີອາຍຸໄດ້ ເຈັດ ປີ ໃນຄັ້ງໜຶ່ງ .
(trg)="88"> Cândva trebuie să fi avut 7 ani și a avut și un profesor de engleză , nu ?

(src)="85"> ເຈົ້າຄິດວ່າມັນຊິເປັນຕາລຳຄານຂະໜາດໃດ ? ( ຫົວ ) “ ຕ້ອງພະຍາຍາມໜັກກວ່ານີ້ . ” ຖືກພໍ່ບອກໃຫ້ໄປນອນ , ທ່ານຄິດເບິ່ງ ,
(trg)="89"> ( Râsete ) Cât de enervant o fi fost ?

(src)="86"> ບອກ ເຊັກສເປຍ , “ ໄປນອນ , ດຽວນີ້ , ”
(trg)="91"> ( Râsete ) Îl trimitea tatăl lui la culcare : „ Culcă-te ACUM ! ”

(src)="87"> ບອກ ວິລລຽມ ເຊັກສເປຍ , “ ແລະ ກໍ່ວາງສໍລົງໄດ້ແລ້ວ .
(trg)="92"> Auzi , pe William Shakespeare .

(src)="88"> ແລະ ກໍ່ເຊົາເວົ້າແບບນັ້ນ .
(trg)="93"> „ Și pune jos creionul ! ”

(src)="89"> ມັນເຮັດໃຫ້ໝົດທຸກຄົນສັບສົນ . ” ( ຫົວ )
(trg)="95"> ( Râsete ) „ Zăpăcești lumea ! ”

(src)="90"> ຈັ່ງໃດກໍ່ຢ່າ , ພວກເຮົາໄດ້ຍ້າຍຈາກ ສແຕຣດຝອດ ຫາ ລອສ ແອງເຈລິສ , ແລະ ອັນທີ່ຈິງ ຂ້າພະເຈົ້າກໍ່ຢາກເວົ້າເຖິງການຍົກຍ້າຍໜ້ອຍໜຶ່ງ . ລູກຊາຍຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ໄດ້ຢາກມານຳ .
(trg)="96"> ( Râsete ) În fine , ne-am mutat din Stratford în Los Angeles și vă vorbesc puțin despre tranziție .

(src)="92"> ລູກຊາຍບໍ່ໄດ້ຢາກມາ ລອສ ແອງເຈລິສ .
(trg)="98"> el nu voia să vină în Los Angeles ; îi plăcea , dar avea o prietenă în Anglia .

(src)="94"> ລາວໄດ້ຮູ້ຈັກນາງເປັນເວລາໜຶ່ງເດືອນ .
(trg)="99"> Era dragostea vieții lui .

(src)="95"> ເຖິງແນວນັ້ນ , ເຂົາເຈົ້າໄດ້ສະຫຼອງວັນຄົບຮອບເທື່ອທີ ສີ່ ,
(trg)="100.1"> Sarah .
(trg)="100.2"> O știa de o lună .

(src)="96"> ເພາະວ່າມັນເປັນເວລາທີ່ຍາວນານ ຕອນທີ່ເຈົ້າອາຍຸພຽງແຕ່ 16 ປີ . ຈັ່ງໃດກໍ່ຕາມ , ລາວຜິດໃຈຢ່າງແຮງໃນຂະນະທີ່ຢູ່ເທິງຍົນ ,
(trg)="101.1"> ( Râsete ) Dar făcuseră deja a patra aniversare !
(trg)="101.2"> E mult o lună când ai 16 ani .

(src)="98"> ແລະ ພວກເຮົາກໍ່ຮູ້ສຶກໂລ່ງໃຈກ່ຽວກັບສິ່ງນີ້ຢູ່ , ເວົ້າແທ້ , ເພາະນາງແມ່ນເຫດຜົນຫຼັກຂອງການຍົກຍ້າຍອອກຈາກປະເທດຂອງພວກເຮົາ .
(trg)="103.1"> Iar noi ne bucuram , să vă spun sincer , pentru că ...
(trg)="103.2"> ( Râsete ) pentru că mai mult din cauza ei plecam din țară .

(src)="99"> ( ຫົວ ) ແຕ່ບາງຢ່າງກະທົບເຈົ້າ ເມື່ອເຈົ້າຍ້າຍມາ ອາເມຣິກາ ແລະ ເມື່ອເຈົ້າທ່ອງທ່ຽວໄປທົ່ວໂລກ : ລະບົບການສຶກສາທຸກບ່ອນໃນໂລກນີ້ ມີລຳດັບຊັ້ນຂອງວິຊາຮຽນອັນດຽວກັນໝົດ . ໝົດທຸກບ່ອນ .
(trg)="104"> ( Râsete ) Dar e surprinzător când te muți în SUA și umbli prin lume : toate sistemele de învățământ din lume au aceeași ierarhie a materiilor .

(src)="100"> ບໍ່ວ່າເຈົ້າຈະໄປບ່ອນໃດ . ເຈົ້າອາດຈະຄິດວ່າມັນຊິບໍ່ເປັນແນວນັ້ນ , ແຕ່ບໍ່ແມ່ນ .
(trg)="105"> Toate , nu contează unde mergi , deși ai crede că diferă .

(src)="101"> ຢູ່ສູງກວ່າໝູ່ໝົດແມ່ນ ເລກ ແລະ ພາສາ ,
(trg)="106"> Primele sunt matematica și limbile , apoi disciplinele umaniste ,

(src)="103"> ທຸກບ່ອນໃນໂລກນີ້ .
(trg)="107"> iar la coadă sunt artele , peste tot pe Pământ .

(src)="104"> ແລະ ກໍ່ເກືອບວ່າໃນທຸກລະບົບອີກ ,
(trg)="108"> Și aproape în orice sistem e o ierarhie în cadrul artelor :

(src)="105"> ຍັງມີລຳດັບຊັ້ນພາຍໃນສາຂາສີລະປະອີກ . ໃນໂຮງຮຽນ ການວາດແຕ້ມ ແລະ ດົນຕີ ແມ່ນໄດ້ຮັບສະຖານະທີ່ສູງ ກວ່າ ການສະແດງ ແລະ ເຕັ້ນ . ບໍ່ມີລະບົບການສຶກສາບ່ອນໃດໃນໂລກນີ້
(trg)="109"> arta și muzica au de regulă un statut mai important decât teatrul și dansul .

(src)="106"> ທີ່ສອນເຕັ້ນໃຫ້ກັບເດັກນ້ອຍທຸກໆມື້ ໃນລັກສະນະທີ່ເຮົາສອນເລກ .
(trg)="110"> Nu există niciun sistem de învățământ unde copiii să învețe zilnic dansul , așa cum învață matematică .

(src)="107"> ເປັນຫຍັງ ? ເປັນຫຍັງຈິ່ງບໍ່ເຮັດຕ່າງ ?
(trg)="111"> De ce ?

(src)="108"> ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າອັນນີ້ອ່າວສຳຄັນ .
(trg)="112"> De ce nu ?