# lo/ted2020-814.xml.gz
# ms/ted2020-814.xml.gz

(src)="1"> ສະນັ້ນ , ທ່ານຍິງ ແລະທ່ານຊາຍ , ທີ່ TED ພວກເຮົາເວົ້າຫຼາຍກ່ຽວກັບຄວາມເປັນຜູ້ນຳ ແລະການສ້າງກະແສ .
(trg)="1"> Tuan-tuan dan puan-puan di TED kita banyak berbicara mengenai kepimpinan dan bagaimana memulakan sebuah gerakan .
(src)="2"> ສະນັ້ນ ລອງມາເບິ່ງການສ້າງກະແສອັນໜຶ່ງເນາະ , ຕັ້ງແຕ່ຕົ້ນຈົນຈົບເລີຍ , ພາຍໃນເວລາບໍ່ຮອດ 3 ນາທີ ແລ້ວຖອນເອົາບົດຮຽນຈາກຕົວຢ່າງນີ້ .
(trg)="2"> Mari kita tonton sebuah gerakan yang sedang terbentuk , dari mula sampai akhir , dalam kurang tiga minit dan ambil iktibar daripadanya .
(src)="3"> ກ່ອນອື່ນໝົດ , ແນ່ນອນວ່າທ່ານຮູ້ , ວ່າຜູ້ນຳຕ້ອງມີຄວາມກ້າ ທີ່ຈະໂດດເດັ່ນ ແລະເປັນໂຕຕາຫຼົກ .
(trg)="3"> Pertama , tentu anda tahu , seorang pemimpin perlu berani untuk menonjolkan diri dan diperkecilkan .
(src)="4"> ແຕ່ສິ່ງທີ່ລາວກຳລັງເຮັດເປັນສິ່ງທີ່ເຮັດຕາມງ່າຍ .
(trg)="4"> Tetapi apa yang sedang dia buat mudah untuk diikut .
(src)="5"> ສະນັ້ນ ນີ້ແມ່ນຜູ້ຕາມຄົນທຳອິດຂອງລາວ ທີ່ມີບົດບາດສຳຄັນ ; ລາວຈະສະແດງໃຫ້ຄົນອື່ນເຫັນວ່າຄວນຕາມແນວໃດ .
(trg)="5.1"> Ini dia pengikut pertamanya yang memikul peranan penting .
(trg)="5.2"> Dia akan tunjukkan kepada orang lain bagaimana untuk mengikut .
(src)="6"> ບາດນີ້ , ສັງເກດເບິ່ງ ວ່າຜູ້ນຳນັ້ນ ໄດ້ໂອບຮັບເອົາລາວຢ່າງເທົ່າທຽມ .
(trg)="6"> Sekarang , perhatikan pemimpin itu memeluknya sebagai tanda setaraf .
(src)="7"> ສະນັ້ນ , ບາດນີ້ ມັນຈິ່ງບໍ່ກ່ຽວກັບຜູ້ນຳອີກແລ້ວ ; ມັນກ່ຽວກັບພວກເຂົາ , ຈຳນວນຫຼາຍ .
(trg)="7"> Jadi , sekarang bukan lagi mengenai pemimpin itu ; ia mengenai mereka , secara jemaah .
(src)="8"> ບາດນີ້ , ຫັ້ນເດ ລາວເອີ້ນເອົາໝູ່ລາວມາອີກ .
(trg)="8"> Sekarang , lihat itu , dia memanggil kawan-kawannya .
(src)="9"> ບາດນີ້ , ຖ້າທ່ານສັງເກດ ຈະເຫັນວ່າຜູ້ຕາມຄົນທຳອິດ ແມ່ນຮູບແບບຂອງການເປັນຜູ້ນຳໃນຕົວມັນເອງທີ່ຖືກເບິ່ງຂ້າມ .
(trg)="9"> Sekarang , jika anda perasan , pengikut yang pertama sebenarnya ialah bentuk kepimpinan yang tidak boleh diremehkan .
(src)="10"> ມັນຕ້ອງໃຊ້ຄວາມກ້າໃນການທີ່ຈະຢືນຂຶ້ນຈັ່ງຊັ້ນ .
(trg)="10"> Ia perlukan keberanian untuk menjadi terserlah seperti itu .
(src)="11"> ຜູ້ຕາມຄົນທີອິດແມ່ນສິ່ງທີ່ປ່ຽນ ຄົນບ້າຄົນໜຶ່ງໃຫ້ກາຍເປັນຜູ້ນຳ .
(trg)="11"> Pengikut yang pertama yang menjadikan seseorang " tidak waras " itu menjadi pemimpin .
(src)="12"> ( ຫົວ ) ( ຕົບມື ) ຫັ້ນເດ ມາລະ ຜູ້ຕາມຄົນທີສອງ .
(trg)="12"> ( Ketawa ) ( Tepuk tangan ) Nampaknya pengikut kedua menyertai mereka .
(src)="13"> ບາດນີ້ບໍ່ແມ່ນຄົນບ້າຜູ້ດຽວລະ , ບໍ່ແມ່ນຄົນບ້າ 2 ຄົນລະ - 3 ຖືເປັນກຸ່ມໄດ້ລະ , ແລະເມື່ອເປັນກຸ່ມກໍ່ເປັນຂ່າວໄດ້ .
(trg)="13"> Sekarang bukan seorang , bukan dua orang , tetapi tiga orang dan tiga orang sudah ramai .
(src)="14"> ສະນັ້ນ ກະແສຕ້ອງເປັນສິ່ງສາທາລະນະ .
(trg)="14"> Jadi , sebuah gerakan mesti berada di khalayak umum .
(src)="15"> ສິ່ງສຳຄັນແມ່ນການເປີດເຜີຍ ບໍ່ແມ່ນເພື່ອເປີດເຜີຍຜູ້ນຳ , ແຕ່ແມ່ນຜູ້ຕາມ ເພາະທ່ານຈະເຫັນວ່າຜູ້ຕາມຄົນໃໝ່ ຈະຮຽນແບບຜູ້ຕາມຄົນກ່ອນ , ບໍ່ແມ່ນຈາກຜູ້ນຳ .
(trg)="15"> Adalah penting , bukan sahaja menonjolkan pemimpinnya , tetapi juga pengikutnya sebab anda dapati pengikut yang baru akan mencontohi pengikut , bukan pemimpinya .
(src)="16"> ບາດນີ້ , ອີກ 2 ຄົນມາລະເດ , ແລະຕໍ່ມາທັນທີ , ອີກ 3 ຄົນ .
(trg)="16"> Sekarang , dua orang lagi datang dan sejurus selepas itu , tiga orang lagi .
(src)="17"> ບາດນີ້ເຮົາໄດ້ການເຄື່ອນໄຫວລະ . ນີ້ແມ່ນຈຸດປ່ຽນ .
(trg)="17.1"> Kini kita sudah ada momentum .
(trg)="17.2"> Inilah detik penentuya .
(src)="18"> ບາດນີ້ເຮົາໄດ້ກະແສລະ .
(trg)="18"> Kini sebuah gerakan telah wujud .
(src)="19"> ສະນັ້ນ , ສັງເກດເບິ່ງເນາະ , ເມື່ອຫຼາຍຄົນເຂົ້າຮ່ວມ , ມັນຈະສ່ຽງໜ້ອຍກວ່າ .
(trg)="19"> Perhatikan , semakin ramai orang menyertainya , semakin kurang risikonya .
(src)="20"> ສະນັ້ນ ຜູ້ທີ່ຍັງຕັດສິນໃຈບໍ່ໄດ້ກ່ອນໜ້ານີ້ , ບາດນີ້ບໍ່ມີເຫດຜົນທີ່ຈະບໍ່ຮ່ວມແລ້ວ .
(trg)="20"> Mereka yang berkecuali sebelum ini , kini tidak ada alasan lagi untuk tidak ikut .
(src)="21"> ເຂົາຈະບໍ່ເປັນຈຸດເດັ່ນ , ເຂົາຈະບໍ່ຖືກຫົວຂວັນ , ແຕ່ເຂົາຈະເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງກຸ່ມທີ່ນຳໜ້າ ຖ້າເຂົາຟ້າວ .
(trg)="21.1"> Mereka tidak akan terserlah .
(trg)="21.2"> Mereka tidak akan diejek .
(trg)="21.3"> Tetapi mereka boleh jadi sebahagian dari khalayak " yang popular " jika mereka cepat .
(src)="22"> ( ຫົວ ) ສະນັ້ນ , ໃນນາທີຕໍ່ໜ້າ , ທ່ານຈະເຫັນຄົນທີ່ມັກຈະຈັບຢູ່ກັບກຸ່ມກ້ອນເຂົ້າມາຮ່ວມ ເພາະໃນທີ່ສຸດ ພວກເຂົາຈະເປັນຕົວຕາຫຼົກ ຖ້າພວກເຂົາບໍ່ເຂົ້າມາຮ່ວມ .
(trg)="22"> ( Ketawa ) Jadi , dalam beberapa minit lagi anda dapat lihat mereka yang masih bersama-sama khayalak sebab akhirnya mereka akan diejek kerana tidak ikut serta .
(src)="23"> ແລະນັ້ນກໍ່ແມ່ນວິທີສ້າງກະແສ .
(trg)="23"> dan begitulah bagaimana anda memulakan sebuah gerakan .
(src)="24"> ແຕ່ເຮົາມາສະຫຼຸບຄືນບົດຮຽນຈາກຕົວຢ່າງນີ້ .
(trg)="24"> Mari kita imbas kembali iktibar dari peristiwa ini .
(src)="25"> ສະນັ້ນ ກ່ອນອື່ນໝົດ , ຖ້າທ່ານເປັນປະເພດ , ທີ່ຄືກັນກັບອ້າຍທີ່ເຕັ້ນເປືອຍຄີງ ທີ່ຢືນຢູ່ຜູ້ດຽວ , ໃຫ້ຈື່ຄວາມສຳຄັນຂອງການທະນຸທະໜອມ ຜູ້ຕາມຄົນທຳອິດຂອງທ່ານ ໃຫ້ສະເໝີກັບຕົນເອງ ສະນັ້ນ ຈຸດສຳຄັນຈິ່ງແມ່ນກະແສ , ບໍ່ແມ່ນຕົນເອງ .
(trg)="25"> Pertama , jika anda jenis orang , seperti lelaki yang menari seorang diri tanpa baju itu , ingatlah pentingnya memupuk beberapa orang pengikut awal anda supaya setaraf dengan anda supaya jelas tujuannya ialah mengenai gerakan itu , dan bukan anda .
(src)="26"> ໂອເຄ , ແຕ່ເຮົາອາດພາດບົດຮຽນທີ່ແທ້ຈິງໃນທີ່ນີ້ .
(trg)="26"> Okey , tetapi mungkin kita terlepas pandang iktibar yang sebenar di sini .
(src)="27"> ບົດຮຽນທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດ , ຖ້າທ່ານສັງເກດ - ທ່ານເຫັນບໍ່ ? - ແມ່ນວ່າການເປັນຜູ້ນຳ ໄດ້ຖືກຍົກຍ້ອງເກີນເຫດໂພດ .
(trg)="27"> Iktibar yang terbesar , jika anda perasan -- anda dapat saksikan -- ialah kepimpinan sesuatu yang terlampau diagung-agungkan ,
(src)="28"> ທີ່ວ່າ , ​ແມ່ນຢູ່ , ຜູ້ຊາຍເປືອຍຄີງເປັນຜູ້ລິເລີ່ມ , ແລະລາວຈະໄດ້ຄຸນງາວຄວາມດີທັງໝົດ , ແຕ່ທີ່ຈິງແລ້ວແມ່ນຜູ້ຕາມຄົນທຳອິດຕ່າງຫາກ ທີ່ປ່ຽນຄົນບ້າຜູ້ໜຶ່ງໃຫ້ກາຍເປັນຜູ້ນຳ .
(trg)="28"> memang betul , lelaki tanpa baju itu orang yang pertama , dan dia patut mendapat pujian , tetapi hakikatnya pengikut yang pertama itulah yang menjadikan lelaki keseorangan itu menjadi seorang pemimpin .
(src)="29"> ສະນັ້ນ , ເມື່ອມີຄົນບອກວ່າເຮົາທຸກຄົນຄວນເປັນຜູ້ນຳ , ນັ້ນອາດເປັນສິ່ງທີ່ບໍ່ມີໝາກຜົນກໍ່ເປັນໄດ້ .
(trg)="29"> Jadi , dalam masa kita semua digesa menjadi pemimpin , ia tidak akan mendatangkan kesan ,
(src)="30"> ຖ້າທ່ານສົນໃຈທີ່ຈະສ້າງກະແສແທ້ໆ , ກໍ່ຂໍໃຫ້ມີຄວາມກ້າທີ່ຈະຕາມ ແລະສະແດງໃຫ້ຄົນອື່ນເຫັນວ່າຄວນຕາມແນວໃດ .
(trg)="30"> Jika anda berazam mahu memulakan sebuah gerakan , beranikan diri untuk mengikuti dan menunjukkan orang lain bagaimana menjadi pengikut .
(src)="31"> ແລະເມື່ອທ່ານເຫັນຄົນບ້າຜູ້ໜຶ່ງທີ່ກຳລັງເຮັດໃນສິ່ງທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ , ຂໍໃຫ້ມີຄວາມກ້າທີ່ຈະເປັນຜູ້ທຳອິດ ທີ່ຈະລຸກຂຶ້ນໄປຮ່ວມນຳ .
(trg)="31"> Bila anda jumpa orang yang melakukan sesuatu yang hebat seorang diri , beranikan diri untuk menjadi orang yang pertama ke depan dan bersama-samanya .
(src)="32"> ແລະບ່ອນທີ່ດີທີ່ສຸດທີ່ຈະເຮັດໃນສິ່ງນີ້ , ກໍ່ແມ່ນທີ່ TED ແຫ່ງນີ້ນັ້ນເອງ .
(trg)="32"> Dan tempat yang paling sesuai untuk melakukannya ialah di TED .
(src)="33"> ຂໍຂອບໃຈ .
(trg)="33"> Terima kasih .
(src)="34"> ( ຕົບມື )
(trg)="34"> ( Tepuk tangan )

# lo/ted2020-865.xml.gz
# ms/ted2020-865.xml.gz

(src)="1"> ຂ້າພະເຈົ້າເຄີຍມາທີ່ນີ້ແລ້ວຕອນສີ່ປີກ່ອນ ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າກໍ່ຈື່ໄດ້ ໃນສະໄໝນັ້ນ ທີ່ບົດສະເໜີຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຖືກເອົາຂຶ້ນອິນເຕີເນັດເທື່ອ
(trg)="1"> Saya di sini 4 tahun lepas , dan saya masih ingat , ketika itu , syarahan TED belumpun dimuat naik .
(src)="2"> ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າເພິ່ນໄດ້ເອົາໃສ່ໃນກັບໃຫ້ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມ TED ຊຸດບັນທຶກການສະເໜີໃນຮູບແບບ DVD ທີ່ຄົນເອົາເມືອບ້ານແລ້ວໄວ້ເທິງຫິ້ງ ແລະກໍ່ຍັງຢູ່ບ່ອນຫັ້ນບໍ່ມີໃຜຈັບມາເບິ່ງອີກ
(trg)="2"> Rasanya , ia diberi kepada wargaTED dalam kotak satu set kotak DVD , yang diletakkan di atas rak , dan masih disitu .
(src)="3"> ( ຫົວ ) ແລະອັນທີ່ຈິງ ຄຣິສ ໄດ້ໂທຫາຂ້າພະເຈົ້າ ອາທິດໜຶ່ງຫຼັງຈາກທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຂຶ້ນສະເໜີ ແລະ ລາວເວົ້າວ່າ “ ພວກເຮົາຈະເລີ່ມເອົາບັນທຶກພາບບົດສະເໜີຂຶ້ນອິນເຕີເນັດ
(trg)="3.1"> ( Ketawa ) Dan sebenarnya , Chris hubungi saya seminggu selepas syarahan saya , katanya " Kami akan mula muat naik .
(trg)="3.2"> " Boleh kami muat naik video kamu ? "
(src)="4"> ພວກເຮົາເອົາບົດຂອງເຈົ້າຂຶ້ນໄດ້ບໍ ” ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າເວົ້າວ່າ “ ໄດ້ແທ້ ”
(trg)="4"> Saya jawab , " Boleh saja . "
(src)="5"> ແລະ ສີ່ປີຕໍ່ມາ ຄືທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເວົ້າຫັ້ນລະ ມີຄົນເບິ່ງສີ່ ... ອັນ ມີຄົນ ດາວໂຫຼດ ສີ່ລ້ານເທື່ອ
(trg)="5"> 4 tahun kemudian , ia telah dimuat turun sebanyak 4 juta kali .
(src)="6"> ຄັນຊັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ເຮົາອາດສາມາດຄູນ 20 ຫຼື ປະມານນັ້ນ ເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຈຳນວນຂອງຄົນທີ່ໄດ້ເບິ່ງບົດສະເໜີຂອງຂ້າພະເຈົ້າແທ້
(trg)="6"> Rasanya ia boleh didarab dengan 20 atau lebih untuk mengetahui jumlah penonton .
(src)="7"> ແລະ ຄຣິສ ເວົ້າວ່າ ມີຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ
(trg)="7"> Dan kata Chris , ramai yang ternanti-nanti video saya .
(src)="8"> ບັນທຶກພາບຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ( ຫົວ ) ( ຕົບມື ) ... ທ່ານບໍ່ຮູ້ສຶກບໍ
(trg)="8"> ( Ketawa ) ( Tepukan ) Apa pendapat kamu ?
(src)="9"> ( ຫົວ ) ສະນັ້ນ ງານໃນເທື່ອນີ້ ຈິ່ງໄດ້ຖືກບັນຈົງຈັດຂຶ້ນ ເພື່ອໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າມາຢືນຢູ່ຕໍ່ໜ້າພວກທ່ານອີກເທື່ອໜຶ່ງ ສະນັ້ນ ກໍ່ແມ່ນໂອກາດນີ້ລະ
(trg)="9.1"> ( Ketawa ) Ucapan kali ini telah dirancang sebagai sambungan untuk anda semua .
(trg)="9.2"> Ayuh kita mulakan .
(src)="10"> ( ຫົວ ) ທ່ານ ອາລ ກໍລ ໄດ້ກ່າວ ທີ່ກອງປະຊຸມ TED ທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຂຶ້ນກ່າວສີ່ປີກ່ອນ ແລະ ເພິ່ນໄດ້ເວົ້າກ່ຽວກັບວິກິດສະພາບພູມອາກາດ
(trg)="10"> ( Ketawa ) Al Gore telah berucap di seminar TED pada masa 4 tahun lalu dan berucap tentang krisis iklim .
(src)="11"> ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າກໍ່ໄດ້ກ່າວພາດພິງເຖິງສິ່ງທີ່ເພິ່ນໄດ້ເວົ້າ ໃນຕອນທ້າຍຂອງການສະເໜີຂອງຂ້າພະເຈົ້າ
(trg)="11"> Saya menyebut tentang syarahannya pada akhir syarahan saya .
(src)="12"> ສະນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າກໍ່ຢາກສືບຕໍ່ຈາກຈຸດນັ້ນ ເພາະຂ້າພະເຈົ້າມີເວລາແຕ່ 18 ນາທີ ເທົ່ານັ້ນ ເວົ້າແທ້
(trg)="12"> Jadi , saya mahu mulakan dari situ kerana sebenarnya saya cuma ada 18 minit .
(src)="13"> ສະນັ້ນ ດັ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າວ່າ ( ຫົວ ) ຄືທີ່ທ່ານຮູ້ , ເພິ່ນເວົ້າຖືກ
(trg)="13"> ( Ketawa ) Seperti yang disebut tadi -- ( Ketawa ) Ternyata , dia benar .
(src)="14"> ຂ້າພະເຈົ້າໝາຍຄວາມວ່າ ເຮົາມີວິກິດສະພາບພູມອາກາດອັນໃຫຍ່ຫຼວງ ເຊິ່ງເຫັນໄດ້ແຈ້ງ ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າຖ້າຄົນບໍ່ເຊື່ອເລື່ອງນີ້ ເຂົາເຈົ້າຄວນອອກມາເບິ່ງຢູ່ນອນເຮືອນຫຼາຍຂຶ້ນ
(trg)="14"> Maksud saya , sememang ada krisis iklim dan jika ada yang tidak percaya , mereka perlu kerap keluar rumah .
(src)="15"> ( ຫົວ ) ແຕ່ ຂ້າພະເຈົ້າເຊື່ອວ່າເຮົາຍັງມີວິກິດພູມອາກາດອັນທີສອງ ເຊິ່ງກໍ່ຮ້າຍແຮງຄືກັນ ເຊິ່ງມີຕົ້ນຕໍມາຈາກບ່ອນດຽວກັນ ແລະ ເປັນອັນທີ່ພວກເຮົາຕ້ອງໄດ້ແກ້ໄຂຢ່າງຮີບດ່ວນຄືກັນ
(trg)="15"> ( Ketawa ) Namun saya percaya ada krisis iklim kedua , yang mana sama teruk , yang mempunyai punca yang sama , yang perlu ditangani dengan segera juga .
(src)="16"> ແລະ ສິ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໝາຍເຖິງນີ້ - ແລະ ໃນດ້ານໜຶ່ງ ທ່ານອາດຈະເວົ້າວ່າ “ ເບິ່ງດຸ ຂ້ອຍພໍແລ້ວ ຂ້ອຍມີວິກິດພູມອາກາດອັນໜຶ່ງແລ້ວ
(trg)="16"> Anda mungkin berkata , " Beginilah , saya tak perlukan ini .
(src)="17"> ຂ້ອຍບໍ່ຕ້ອງການອັນທີສອງອີກ ”
(trg)="17"> Saya punyai satu krisis iklim , saya tak perlukan yang kedua . "
(src)="18"> ແຕ່ ອັນນີ້ແມ່ນວິກິດ ທີ່ບໍ່ແມ່ນຂອງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ເຖິງຂ້າພະເຈົ້າຈະເຊື່ອວ່ານັ້ນແມ່ນຄວາມຈິງ ແຕ່ແມ່ນວິກິດຂອງຊັບພະຍາກອນບຸກຄົນ
(trg)="18"> ( Ketawa ) Namun ini bukanlah krisis sumber alam- walaupun saya berpendapat begitu -- tetapi ia krisis sumber manusia .
(src)="19"> ຂ້າພະເຈົ້າເຊື່ອ ຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ດັ່ງທີ່ຜູ້ສະເໜີຫຼາຍທ່ານໄດ້ຂຶ້ນມາກ່າວໃນຫຼາຍວັນທີ່ຜ່ານມາ ວ່າພວກເຮົານຳໃຊ້ ພູມປັນຍາຂອງພວກເຮົາ ແບບບໍ່ສົມບູນ
(trg)="19"> Saya yakin , seperti yang telah dijelaskan oleh ramai penceramah beberapa hari lalu , bahawa kita tidak memanfaatkan bakat yang ada .
(src)="20"> ຫຼາຍຄົນໃຊ້ຊີວິດທັງໝົດຂອງພວກເຂົາໄປ ໂດຍທີ່ບໍ່ມີການສຳຜັດເຖິງພູມປັນຍາອັນແທ້ຈິງຂອງເຂົາເອງວ່າແມ່ນຫຍັງແທ້ ຫຼືວ່າມີອັນໃດທີ່ສາມາດເວົ້າເຖິງໄດ້
(trg)="20"> Ramai orang menjalani kehidupan mereka tanpa menyedari bakat yang mereka ada , atau pun sedar sekiranya mereka berbakat .
(src)="21"> ຂ້າພະເຈົ້າພົບປະກັບຄົນທຸກປະເພດ ທີ່ບໍ່ຄິດວ່າເຂົາເຮັດຫຍັງໄດ້ດີເລີຍ
(trg)="21"> Saya jumpa ramai orang yang menyangka mereka tiada kelebihan apa .
(src)="22"> ອັນທີ່ຈິງ ໄລຍະນີ້ ຂ້າພະເຈົ້າຂ້ອນຂ້າງແບ່ງໂລກນີ້ອອກເປັນສອງປະເພດ
(trg)="22"> Sebenarnya , saya membahagikan dunia ini kepada dua kumpulan .
(src)="23"> ເຈເຣມີ ເບັນແທັມ ນັກປັດຊະຍາປະໂຫຍດ ຄັ້ງໜຶ່ງໄດ້ປ້ອງກັນການຖົກຖຽງເລື່ອງນີ້
(trg)="23"> Jeremy Bentham , seorang ahli falsafah utilitarian ulung pernah berhujah begini .
(src)="24"> ເພິ່ນໄດ້ເວົ້າວ່າ “ ໃນໂລກນີ້ມີຄົນຢູ່ສອງປະເພດ ພວກທີ່ແບ່ງໂລກອອກເປັນສອງສ່ວນ ແລະ ພວກທີ່ບໍ່ແບ່ງ ”
(trg)="24"> Katanya , " Ada dua jenis manusia di dunia ini : yang membahagi dunia kepada dua jenis dan yang tidak . "
(src)="25"> ( ຫົວ ) ອັນ ຂ້າພະເຈົ້າແບ່ງ
(trg)="25"> ( Ketawa ) Saya jenis pertama .
(src)="26"> ( ຫົວ ) ຂ້າພະເຈົ້າພົບປະກັບຄົນທຸກປະເພດ ທີ່ບໍ່ມັກໃນສິ່ງທີ່ພວກເຂົາເຮັດ
(trg)="26"> ( Laughter ) Saya jumpai banyak jenis manusia yang tidak menikmati kerja mereka .
(src)="27"> ພວກເຂົາພຽງແຕ່ໃຊ້ຊີວິດ ໄປກັບມັນ
(trg)="27"> Mereka sekadar menjalani kehidupan seharian .
(src)="28"> ພວກເຂົາບໍ່ໄດ້ຄວາມສຸກຈາກສິ່ງທີ່ພວກເຂົາເຮັດ
(trg)="28"> Mereka tidak gembira dengan apa yang dilakukan .
(src)="29"> ພວກເຂົາອົດທົນກັບມັນ ແທນທີ່ຈະມ່ວນກັບມັນ ແລະ ລໍຖ້າວັນພັກທ້າຍອາທິດ
(trg)="29"> Mereka melaluinya dan tidak menikmatinya , dan menantikan hujung minggu .
(src)="30"> ແຕ່ ຂ້າພະເຈົ້າກໍ່ໄດ້ພົບກັບຄົນ ທີ່ຮັກສິ່ງທີ່ພວກເຂົາເຮັດ ແລະ ບໍ່ຄິດວ່າພວກເຂົາຈະຢາກເຮັດອັນອື່ນໄດ້
(trg)="30"> Saya juga temui mereka yang menyukai apa yang dilakukan dan tidak mahu menukar apa yang dilakukan .
(src)="31"> ຖ້າທ່ານບອກພວກເຂົາວ່າ “ ບໍ່ຕ້ອງເຮັດອັນນີ້ອີກ ” ພວກເຂົາຄືຊິສົງໄສວ່າທ່ານເວົ້າເຖິງຫຍັງ ເພາະມັນບໍ່ແມ່ນສິ່ງທີ່ເຂົາເຮັດ ມັນແມ່ນສິ່ງທີ່ພວກເຂົາເປັນ ພວກເຂົາຈະເວົ້າວ່າ
(trg)="31"> Jika anda kata , " Hentikan kerja ini , " mereka tidak akan memahaminya .
(src)="32"> “ ແຕ່ນີ້ແມ່ນຂ້ອຍ ເຈົ້າຮູ້ບໍ່
(trg)="33"> Kata mereka , " Tetapi inilah diri saya .
(src)="33"> ມັນຄືຊິເປັນເລື່ອງໂງ່ທີ່ຂ້ອຍຈະຖິ້ມມັນໄປ ເພາະວ່າ ມັນເຂົ້າເຖິງຄວາມເປັນຕົວຂ້ອຍທີ່ແທ້ຈິງ ”
(trg)="34"> Alangkah bodoh jika saya tinggalkannya , kerana ia mencerminkan diri saya . "
(src)="34"> ແລະ ຄົນທີ່ເປັນແບບນີ້ກໍ່ບໍ່ມີຫຼາຍ
(trg)="35"> Tidak ramai yang begitu .
(src)="35"> ອັນທີ່ຈິງ ໃນດ້ານກົງກັນຂ້າມ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ມີພຽງຄົນກຸ່ມນ້ອຍທີ່ເປັນແນວນີ້
(trg)="36"> Malah , sebaliknya , sebilangan kecil manusia masih bersikap begitu .
(src)="36"> ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າມີຫຼາຍ ຄຳອະທິບາຍສຳລັບສິ່ງທີ່ເປັນຢູ່
(trg)="37"> Dan saya rasa terdapat penjelasan yang munasabah .
(src)="37"> ແລະ ສູງສຸດໃນນັ້ນ ແມ່ນການສຶກສາ ຍ້ອນວ່າການສຶກສາ ໃນທາງໜຶ່ງ ແຍກຫຼາຍໆຄົນອອກ ຈາກພອນສະຫວັນໂດຍທຳມະຊາດຂອງເຂົາ
(trg)="38"> Antaranya penyumbang utamanya adalah pendidikan , kerana pendidkan , secara tidak langsung , mengenepikan ramai orang dari bakat semulajadi mereka .
(src)="38"> ແລະ ຊັບພະຍາກອນບຸກຄົນ ກໍ່ຄືກັບ ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ມັນມັກຖືກຝັງຢູ່ເລິກໆ
(trg)="39"> Dan sumber manusia adalah seperti sumber alam ; ia seringkali tertanam jauh .
(src)="39"> ເຈົ້າຕ້ງອໄປຊອກຫາມັນ ມັນບໍ່ນອນຊະຊາຍຢູ່ເທິງພື້ນຜິວ
(trg)="40"> Anda perlu mencarinya , ia tidal mudah dijumpai di permukaan .
(src)="40"> ເຈົ້າຕ້ອງສ້າງເຫດການແວດລ້ອມໃຫ້ມັນສະແດງຕົວອອກມາ
(trg)="41"> Anda perlu cipta suasana yang membolehkannya menonjolkan diri .
(src)="41"> ແລະ ທ່ານອາດຄິດວ່າ ການສຶກສາຈະເປັນຫົນທາງທີ່ຈະສ້າງໃຫ້ມັນເກີດຂຶ້ນ ແຕ່ສ່ວນຫຼາຍ ບໍ່ແມ່ນ
(trg)="42"> Dan anda mungkin berasa pendidikan akan membuatnya muncul , kebiasaannya , tidak .
(src)="42"> ລະບົບການສຶກສາທຸກອັນໃນໂລກ ໃນຂະໜະນີ້ ກຳລັງຖືກປະຕິຮູບ ແລະ ມັນຍັງບໍ່ພໍ
(trg)="43"> Setiap sistem pendidikan di dunia sedang melalui pembaharuan dan ia tidak mencukupi .
(src)="43"> ການປະຕິຮູບແມ່ນບໍ່ມີປະໂຫຍດຫຍັງໝົດ ຍ້ອນວ່າມັນພຽງແຕ່ຍົກລະດັບຮູບແບບທີ່ໃຊ້ບໍ່ໄດ້
(trg)="44"> Pembaharuan tidak berguna , kerana ia sekadar membaiki model yang telah rosak .
(src)="44"> ສິ່ງທີ່ພວກເຮົາຕ້ອງການ - ແລະ ຄຳນີ້ກໍ່ໄດ້ຖືກນຳໃຊ້ຫຼາຍເທື່ອໃນຫຼາຍວັນທີ່ຜ່ານມາ - ບໍ່ແມ່ນການວິວັດທະນາການ ແຕ່ແມ່ນການປະຕິວັດທາງການສຶກສາ
(trg)="45"> Apa yang diperlukan -- dan istilah ini kerap digunakan kebelakangan ini -- ia bukan evolusi tapi revolusi dalam pendidikan .
(src)="45"> ສິ່ງນີ້ຕ້ອງໄດ້ແປງຮູບ ໄປເປັນແນວໃໝ່
(trg)="46"> Ia perlu diterjemah kepada perkara lain .
(src)="46"> ( ຕົບມື ) ສິ່ງທ້າທາຍແທ້ໆອັນໜຶ່ງ ແມ່ນການປ່ຽນແປງຂັ້ນພື້ນຖານ
(trg)="47"> ( Tepukan ) Antara cabaran sebenarnya adalah menginovasi dasar pendidikan .
(src)="47"> ໃນການສຶກສາ ການປ່ຽນແປງແມ່ນຍາກ ຍ້ອນມັນໝາຍຄວາມເຖິງການເຮັດຫຍັງ ທີ່ຄົນບໍ່ເຫັນວ່າມັນງ່າຍເປັນສ່ວນຫຼາຍ ມັນໝາຍເຖິງການທ້າທາຍສິ່ງທີ່ພວກເຮົາຖືເປັນຕາຍຕົວ
(trg)="48"> Inovasi adalah sukar , kerana ini bermakna sesuatu yang tidak digemari perlu dilakukan , kebanyakannya .
(src)="48"> ສິ່ງທີ່ພວກເຮົາຄິດວ່າມັນແຈ່ມແຈ້ງແລ້ວ
(trg)="49"> Ia bermaksud mencabar perkara yang dianggap remeh , perkara yang dianggap jelas .
(src)="49"> ບັນຫາທີ່ໃຫຍ່ຫຼວງສຳລັບການປະຕິຮູບ ຫຼື ການແປງຮູບ ແມ່ນການປົກຄອງແບບຜະເດັດການຂອງສາມັນສຳນຶກ -
(trg)="50"> Masalah utama reformasi atau transformasi adalah perlawanan akal wajar .
(src)="50"> ສິ່ງທີ່ຄົນຄິດ “ ສິ່ງນີ້ ມັນບໍ່ສາມາດເຮັດໄປທາງອື່ນໄດ້ ຍ້ອນວ່ານີ້ແມ່ນວິທີທີ່ເພິ່ນໄດ້ເຮັດຜ່ານມາ ”
(trg)="51"> Perkara yang dianggap , " Tidak boleh mengguna cara lain , hanya ini caranya . "
(src)="51"> ຂ້າພະເຈົ້າ ໄດ້ຊອກເຫັນຄຳເວົ້າອັນຍິ່ງໃຫຍ່ອັນໜຶ່ງຂອງ ອັບບຣາຮຳ ລິນຄອນ ຜູ້ທີ່ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າພວກທ່ານຄົງຈະດີໃຈທີ່ຈະໄດ້ຍິນຄຳເວົ້າຂອງເພິ່ນໃນເວລານີ້
(trg)="52"> Saya teringat kata-kata Abraham Lincoln , rasanya anda pasti suka saya menyebutnya pada saat ini .
(src)="52"> ( ຫົວ ) ເພິ່ນໄດ້ກ່າວສິ່ງນີ້ໃນເດືອນທັນວາ ປີ 1862 ຕໍ່ກັບກອງປະຊຸມປະຈຳປີຄັ້ງທີສອງຂອງສະພາ Congress
(trg)="53"> ( Ketawa ) Beliau ucapkan ini pada Disember 1862 di perjumpaan Kongres tahunan kedua .
(src)="53"> ຂ້າພະເຈົ້າຄວນອະທິບາຍວ່າ ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ມີຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນເວລານັ້ນເລີຍ
(trg)="54"> Perlu ditekankan yang saya tidak tahu apa yang berlaku pada masa itu .
(src)="54"> ພວກເຮົາບໍ່ສອນປະຫວັດສາດຂອງອາເມລິກາ ໃນປະເທດອັງກິດ
(trg)="55"> Kami tidak pelajari sejarah Amerika di Britain .
(src)="55"> ( ຫົວ ) ພວກເຮົາຂົ່ມມັນໄວ້ ທ່ານກໍ່ຮູ້ ວ່າມັນແມ່ນນະໂຍບາຍຂອງເຮົາ
(trg)="56.1"> ( Ketawa ) Kami rahsiakannya .
(trg)="56.2"> Ini polisi kami .
(src)="56"> ( ຫົວ ) ສະນັ້ນ ບໍ່ຕ້ອງສົງໄສເລີຍວ່າ ສິ່ງທີ່ເປັນຕາສົນໃຈຄົງໄດ້ເກີດຂຶ້ນໃນເດືອນທັນວາ ປີ 1862 ເຊິ່ງຄົນອາເມລິກັນໃນທີ່ນີ້ ຄົງຈະຮູ້ດີ
(trg)="57"> ( Ketawa ) Sudah pasti , ada peristiwa menarik sedang berlaku , yang mana warga Amerika dikalangan kami pasti tahu .
(src)="57"> ແຕ່ ເພິ່ນໄດ້ເວົ້າອັນນີ້ “ ຄວາມເຊື່ອ ຂອງອາດີດທີ່ມິດງຽບ ແມ່ນບໍ່ພຽງພໍຕໍ່ກັບປະຈຸບັນອັນດຸເດືອດ
(trg)="58"> Tetapi katanya : " Dogma sejarah lalu yang disembunyikan tidak kuat untuk hadapi masalah hari ini .
(src)="58"> ເວລານີ້ ແມ່ນກອງສູງດ້ວຍຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ແລະ ພວກເຮົາຕ້ອງສູງຂຶ້ນໄປກັບເວລາ ”
(trg)="59"> Cabarannya penuh dengan kepayahan , dan kita perlu bangkit seiring dengan cabaran . "
(src)="59"> ຂ້າພະເຈົ້າມັກອັນນີ້ຫຼາຍ ບໍ່ແມ່ນສູງຂຶ້ນໄປທຽບມັນ ສູງຂຶ້ນໄປກັບມັນ
(trg)="60"> Saya sukakannya .
(src)="60"> “ ເນື່ອງຈາກກໍລະນີຂອງເຮົາແມ່ນອັນໃໝ່ ສະນັ້ນ ພວກເຮົາກໍ່ຕ້ອງຄິດແນວໃໝ່ ແລະ ປະຕິບັດແນວໃໝ່
(trg)="62"> " Memandangkan cabaran kita baru , makanya kita perlu berfikir dan bertindak cara baru .
(src)="61"> ພວກເຮົາຕ້ອງປົດປ່ອຍຕົນເອງ ຫຼັງຈາກນັ້ນ ແລ້ວພວກເຮົາຈິ່ງຈະຮັກສາປະເທດຊາດຂອງເຮົາ
(trg)="63"> Merdekakan diri kita dan selamatkan negara kita . "
(src)="62"> ຂ້າພະເຈົ້າມັກຄຳນີ້ “ ປົດປ່ອຍ ”
(trg)="64"> Saya suka istilah " merdekakan . "
(src)="63"> ທ່ານຮູ້ບໍ່ວ່າມັນໝາຍເຖິງຫຍັງ
(trg)="65"> Anda tahu maknanya ?
(src)="64"> ທີ່ວ່າມັນມີແນວຄວາມຄິດທີ່ເຮົາທັງໝົດຫຼົງສະເໜ່ຢູ່ ທີ່ເຮົາພຽງແຕ່ຖືເປັນຕາຍຕົວ ຄືກັບວ່າມັນເປັນກົດຕາມທຳມະຊາດ , ສິ່ງທີ່ມັນຄວນຈະເປັນ
(trg)="66"> Bahawa ada pemikiran yang membelenggu kita , yang mana ianya diambil mudah dianggap sebagai perkara biasa , cara biasa ianya dilakukan .
(src)="65"> ແລະ ແນວຄວາມຄິດຫຼາຍອັນຂອງເຮົາ ກໍ່ໄດ້ຖືກສ້າງຂຶ້ນ ບໍ່ແມ່ນເພື່ອປະເຊີນໜ້າກັບສະຖານະການຂອງສັດຕະວັດນີ້ ແຕ່ເພື່ອຕໍ່ສູ້ກັບສະພາບການຂອງສັດຕະວັດກ່ອນ
(trg)="67"> Banyak idea kita telah sedia dicipta , bukan untuk menghadapi situasi zaman ini , tetapi untuk menghadapi cabaran zaman dulu .
(src)="66"> ແຕ່ຫົວຂອງເຮົາຊຳ້ພັດຍັງຖືກສະກົດຢູ່ກັບອັນເກົ່າ ແລະ ພວກເຮົາຕ້ອງປົດປ່ອຍຕົນເອງຈາກສິ່ງເຫຼົ່ານີ້
(trg)="68"> Tetapi minda kita masih terbelenggu olehnya , dan kita telah memerdekakan diti kita daripada mereka .