# la/ted2020-276.xml.gz
# tl/ted2020-276.xml.gz
(src)="1"> Cetera praeter res physicam mihi placent .
(trg)="1"> May iba akong pinagkakaabahalan , bukod sa pisika .
(src)="2"> pleraque nunc cetera .
(trg)="2"> Sa katunayan , ngayon mas madalas sa ibang bagay .
(src)="3"> Inter linguas cognatio est una ex his .
(trg)="3"> Isa dito ang malawak na ugnayan ng iba 't ibang wika ng mga tao .
(src)="4"> Ac docti linguistae historiales Civitatibus Foederatis
(trg)="4"> At lumalayo sa mga malayuang relasyon ang halos lahat ng mga propesyonal
(src)="5"> Europaeique plerumque vitant cognationes diffusas familiasque magnas familias cascas , cascior quam familias suetas .
(trg)="5"> at ng mga pangkasaysayang dalubwika sa Estados Unidos at sa Kanlurang Europa ; malaking pagpangkat , mga pagpapangkat na matagal nang namamalagi , mas matagal pa sa mga kilalang pamilya .
(src)="6.1"> Monstrosas arbitrantur .
(src)="6.2"> Immo ego haud monstrosas arbitror .
(trg)="6"> Ayaw nila yun ; sa tingin nila himaling ito .
(src)="7"> Perdocti linguistae , fere Russi , id petunt in instituto Sanctae Fidei et Moscua , et consummationem videre me iuvet .
(trg)="7.1"> Sa tingin ko , hindi .
(trg)="7.2"> At may mga napakatalinong mga dalubwika , karamihang mga Ruso , na nagtatrabaho sa Santa Fe Institute at sa Moscow , at gusto kong makita kung saan makararating ito .
(src)="8"> Accedetne ad matrem solam XX aut XXV milium abhinc annos ?
(trg)="8"> Makararating ba talaga ito sa isang ninuno ilang mga 20 , 25,000 na taong nakaraan ?
(src)="9"> Si etiam matrem solam excedemus , dum fortasse multae linguae se certent ?
(trg)="9"> At paano kung bumalik tayo sa nakaraan na higit pa sa ninuno na ito , noong siguro mayroong kompetisyon sa gitna ng mga wika ?
(src)="10.1"> Quo usque tandem continuat ?
(src)="10.2"> Quo tempore lingua moderna continuat ?
(trg)="10.1"> Gaano kalayo pa sa nakaraan ba yun ?
(trg)="10.2"> Gaano kalayo ang pinanggalingan ng makabagong wika ?
(src)="11"> Quot milium annorum continuat ?
(trg)="11"> Ilang nakaraang libu-libong taon ?
(src)="12"> Chris Anderson : Coniecturamne aut spes responsi habes ?
(trg)="12"> Chris Anderson : Mayroon ka bang kutob o di kaya inaasahang sagot dito ?
(src)="13"> Orator : Ut mihi videtur , lingua moderna vetustior quam picturae inscriptaque simulacrique in speluncis et vestigia saltatione in creta in spelunca Europae Occidentalis aetate Aurignacia XXXV millium abhinc annos , fortasse antehac .
(trg)="13"> Murray Gell-Mann : Sa palagay ko dapat mas nakatatanda ang makabagong wika kaysa sa mga larawan , mga ukit at mga lilok sa kuweba at mga yapak ng sayaw sa malambot na luwad sa mga kuweba ng Kanlurang Europa noong panahong Aurignacian mga 35,000 na taong nakaraan , or mas maaga .
(src)="14"> Homines omnia fecisse sed lingua moderna caruisse non credo .
(trg)="14"> Di ko mapaniwalaan na ginawa nila yun lahat tapos wala ring makabagong wika .
(src)="15"> Ergo mater vera saltim huc continuat et fortasse latior .
(trg)="15"> Ang hula ko , ang tunay na simula ay mga ganun nga o mas maaga pa .
(src)="16.1"> Immo non sequitur id quod omnes , aut multae aut plurimae , linguarum modernarum venire propriore quae XX millium abhinc annos nata est possunt .
(src)="16.2"> Angustiae appellantur .
(trg)="16.1"> Ngunit hindi nito ibig sabihin na di puwedeng manggaling ang lahat , o karamihan ng mga napatunayan na mga wika mula sa isang mas bago , ng siguro mga 20,000 na taong nakaraan , o parang ganun .
(trg)="16.2"> Ang tawag natin dito ay ang pagbo-bottleneck ( biglang pagsikip ng daloy ) .
(src)="17"> CA : Philippus Anderson recte fortasse dixit .
(trg)="17"> CA : Maaaring tama si Philip Anderson .
(src)="18"> Plura conctorum quam cuncti tu scias .
(trg)="18"> Maaaring mas maraming kang alam sa lahat kaysa kanino .
(src)="19.1"> Honor apud nos .
(src)="19.2"> Murraius Gell-Mann , gratias tibi .
(trg)="19.1"> Naging isang karangalan ito .
(trg)="19.2"> Maraming salamat Ginoong Murray Gell-Mann .
(src)="20"> ( plausus )
(trg)="20"> ( Palakpakan )