# la/ted2020-276.xml.gz
# pl/ted2020-276.xml.gz
(src)="1"> Cetera praeter res physicam mihi placent .
(trg)="1"> Poza fizyką zajmuję się też innymi rzeczami .
(src)="2"> pleraque nunc cetera .
(trg)="2"> Teraz nawet głównie innymi rzeczami .
(src)="3"> Inter linguas cognatio est una ex his .
(trg)="3"> Jedna z nich to dalekie pokrewieństwa między ludzkimi językami .
(src)="4"> Ac docti linguistae historiales Civitatibus Foederatis
(trg)="4"> Zawodowi językoznawcy diachroniczni w USA
(src)="5"> Europaeique plerumque vitant cognationes diffusas familiasque magnas familias cascas , cascior quam familias suetas .
(trg)="5"> i w Europie Zachodniej zwykle starają się unikać odległych związków , dużych grup , których korzenie sięgają o wiele dalej niż te znanych rodzin języków .
(src)="6.1"> Monstrosas arbitrantur .
(src)="6.2"> Immo ego haud monstrosas arbitror .
(trg)="6.1"> Nie lubią tego .
(trg)="6.2"> Myślą , że to poroniony pomysł .
(src)="7"> Perdocti linguistae , fere Russi , id petunt in instituto Sanctae Fidei et Moscua , et consummationem videre me iuvet .
(trg)="7.1"> Ja tak nie uważam .
(trg)="7.2"> Są pewni znakomici lingwiści , głównie Rosjanie , którzy pracują nad tym w Instytucie Santa Fe i w Moskwie , i ciekaw jestem , co z tego wyniknie .
(src)="8"> Accedetne ad matrem solam XX aut XXV milium abhinc annos ?
(trg)="8"> Czy naprawdę istniał jeden wspólny przodek jakieś 20-25 tys .
(src)="9"> Si etiam matrem solam excedemus , dum fortasse multae linguae se certent ?
(trg)="9.1"> lat temu ?
(trg)="9.2"> A co było jeszcze wcześniej , kiedy przypuszczalnie rywalizowało ze sobą wiele języków ?
(src)="10.1"> Quo usque tandem continuat ?
(src)="10.2"> Quo tempore lingua moderna continuat ?
(trg)="10"> Jak daleko sięgają korzenie dzisiejszego języka ?
(src)="11"> Quot milium annorum continuat ?
(trg)="11"> Ile dziesiątek tysięcy lat wstecz ?
(src)="12"> Chris Anderson : Coniecturamne aut spes responsi habes ?
(trg)="12"> Chris Anderson : Ma pan jakieś przeczucie , nadzieję , jaka jest odpowiedź ?
(src)="13"> Orator : Ut mihi videtur , lingua moderna vetustior quam picturae inscriptaque simulacrique in speluncis et vestigia saltatione in creta in spelunca Europae Occidentalis aetate Aurignacia XXXV millium abhinc annos , fortasse antehac .
(trg)="13.1"> Murray Gell-Mann : Stawiam na to , że współczesny język jest starszy niż jaskiniowe malowidła , ryty czy rzeźby , niż odciski tańczących stóp w glinie , w jaskiniach Europy Zachodniej z okresu oryniackiego , sprzed ok .
(trg)="13.2"> 35 tys .
(src)="14"> Homines omnia fecisse sed lingua moderna caruisse non credo .
(trg)="14.1"> lat lub starsze .
(trg)="14.2"> Nie wierzę , że mieliby tego dokonać bez współczesnego języka .
(src)="15"> Ergo mater vera saltim huc continuat et fortasse latior .
(trg)="15"> Podejrzewam więc , że prawdziwy początek leży tam lub nawet wcześniej .
(src)="16.1"> Immo non sequitur id quod omnes , aut multae aut plurimae , linguarum modernarum venire propriore quae XX millium abhinc annos nata est possunt .
(src)="16.2"> Angustiae appellantur .
(trg)="16.1"> Choć nie znaczy to , że wszystkie czy większość znanych dziś języków nie mogłaby pochodzić od pewnego młodszego , powiedzmy sprzed 20 tys. lat .
(trg)="16.2"> To efekt wąskiego gardła .
(src)="17"> CA : Philippus Anderson recte fortasse dixit .
(trg)="17"> CA : Philip Anderson mógł mieć rację --
(src)="18"> Plura conctorum quam cuncti tu scias .
(trg)="18"> być może wie pan o wszystkim więcej niż ktokolwiek inny .
(src)="19.1"> Honor apud nos .
(src)="19.2"> Murraius Gell-Mann , gratias tibi .
(trg)="19.1"> To był zaszczyt .
(trg)="19.2"> Dziękuję panu .
(src)="20"> ( plausus )
(trg)="20"> ( Brawa )