# ky/ted2020-1183.xml.gz
# tl/ted2020-1183.xml.gz
(src)="1.1"> Бир нече жыл мурун өзүмдү көнүмүш адат жашоомдо токтоп калгандай сездим .
(src)="1.2"> Ошондо , улуу Америкалык философ - Морган Спарлоктун кылган иштерин туурап , жаңы нерсени 30 күндүн ичинде баштайын деп чечтим .
(trg)="1"> Ilang taon na ang nakalipas , pakiramdam ko ay lugmok na ako , kaya nagpasya akong sundan ang mga yapak ni Morgan Spurlock , isang magaling na pilosopo ng Amerika , na sumubok ng bago sa loob ng 30 araw .
(src)="2"> Бул ойдун мааниси абдан жөнөкөй .
(trg)="2"> Simple lang ang ideyang ito .
(src)="3"> Өзүңүздүн жашооңузду байыта турган бир нерсе жөнүндө ойлонуп , ошону 30 күндүн ичинде ишке ашырганга аракет кылыңыз .
(trg)="3"> Isipin mo ang isang bagay na gusto mong idagdag sa iyong karanasan at subukan mo iyon sa sumusunod na 30 araw .
(src)="4"> Байкап көрсө , 30 күндүн ичиндеги убакыт жаңы адатты уйрөнүүгө же эски адаттан айрылууга туура келген мезгил экен - мисалы , жаңылыктарды көрүүнү жашооңуздан алып салуу .
(trg)="4"> Kung tutuusin , ang 30 araw ay sapat na panahon lang upang dagdagan o bawasan ang isang kasanayan -- gaya ng panood ng balita -- sa iyong buhay .
(src)="5"> Мен ушул 30 күндүк өзгөрүүнүн ичинде бир топ нерселерди үйрөндүм .
(trg)="5"> May iilang bagay akong natutunan habang ginagawa ko ang mga 30-araw na hamon .
(src)="6"> Биринчиден , мурда айлар учуп , унутулса , бир айдан кийин , ар бир маал эсте сакталып жатты .
(trg)="6"> Una , sa halip na lumipas ang mga buwan na madaling nalilimutan , nagiging mas madali itong matandaan .
(src)="7"> Өзгөрүүнүн жаңы нерсеси катары , мен бир ай боюнча ар күнүмдү сүрөткө тарттым .
(trg)="7"> Bahagi ito ng hamon ko na kumuha ng litrato kada araw sa loob ng isang buwan .
(src)="8"> Ырас , кайсы жерде болгонум жана эмне кылганым толугу менен эсимде болду .
(trg)="8"> At natatandaan ko mismo kung saan at ano ang ginagawa ko sa araw na yan .
(src)="9"> Дагы байкап көрсөм , 30 күндүк өзгөрүүлөрүм канчалык кыйыныраак болгон сайын , өзүмө ишеничим көбөйдү .
(trg)="9"> Napansin ko din na habang pahirap ng pahirap ang mga 30-araw na hamon , lumalaki ang kumpansya ko sa sarili .
(src)="10"> Компьютерден башы чыкпаган окумуш сөрөйдөн жумушка ыракат алуу үчүн велосипед айдаган
(trg)="10"> Mula sa pagiging nerd na nakaharap sa kompyuter noon ay nagbibisikleta na ngayon papuntang trabaho --
(src)="11"> адамга айландым .
(trg)="11"> bilang katuwaan .
(src)="12"> Бул аз келгенсип , мен былтыр Килиманджаронун чокусуна чыктым , ал Африкадагы эң бийик тоо болуп эсептелет .
(trg)="12.1"> Noong isang taon , inakyat ko ang Mt .
(trg)="12.2"> Kilimanjaro , ang pinakamatayog sa Aprika .
(src)="13"> Мен ушул 30 күндүк өзгөрүүлөргө чейин мындай нерселерди такыр кылган эмесмин .
(trg)="13"> Hindi ako magiging kasing-pangahas noong hindi ko pa sinimulan ang mga 30-araw na hamon .
(src)="14"> Менин көзүм жетти , эгер бир нерсени абдан катуу кааласаңыз , 30 күндүн ичинде ар нерсени ишке ашырсаңыз болот экен .
(trg)="14"> Napagtanto ko din na kung gugustuhin mo lang talaga ang isang bagay , magagawa mo ang kahit ano sa loob ng 30 araw .
(src)="15.1"> Жашооңузда бир көркөм кара сөз жазгыңыз келди беле ?
(src)="15.2"> Ар жылы ноябрда ,
(trg)="15.1"> Nakapagsulat ka na ba ng nobela ?
(trg)="15.2"> Kada Nobyembre ng taon ,
(src)="16"> он миңдеген адамдар 50 000 сөздөн турган чыгарманы 30 күндүн ичинде башынан баштап жазганга аракет кылышат .
(trg)="16"> sampung libong katao ang sumusubok magsulat ng nobelang may 50,000 na salita sa loob ng 30 araw .
(src)="17"> Ал үчүн бир айдын ичинде күнүнө 1,667 сөз жазыш керек экен .
(trg)="17"> Ang kailangan mo lang palang gawin ay sumulat ng 1,667 na salita kada araw sa loob ng isang buwan .
(src)="18"> Мен ошондой кылдым .
(trg)="18"> Kaya ginawa ko yun .
(src)="19"> Баса , ийгиликтин сыры - баардык сөздөрдү жазып бүтмөйүнчө , уктабаш керек .
(trg)="19"> Ang sikreto dito ay hindi ka maaring matulog hangga 't hindi mo natatapos ang pagsusulat para sa araw na iyon .
(src)="20"> Балким сиз уйкудан айрыласыз , бирок көркөм кара сөзүңүздү бүтүрөсүз .
(trg)="20"> Maaring inaantok ka palagi , ngunit siguradong tapos mo ang nobela .
(src)="21"> Эми менин китебим Американын улуу көркөм кара сөз чыгармасына киреби ?
(trg)="21"> Maihahanay na ba sa mga pinakamahusay ang libro ko ?
(src)="22.1"> Жок .
(src)="22.2"> Мен аны бир айдын гана ичинде жаздым .
(trg)="22.1"> Siyempre hindi .
(trg)="22.2"> Sinulat ko lang iyon ng isang buwan .
(src)="23"> Ал абдан начар .
(trg)="23"> Ang pangit .
(src)="24"> А бирок мындан ары , мисалы , TED кечесинде Джон Ходжманды кезиксем , " Мен компьютер адисимин " деп айткаңга мажбур эмесмин .
(trg)="24"> Pero sa natitirang bahagi ng buhay ko , kung magtatagpo kami ni ni John Hodgman sa isang TED party , hindi ko sasabihing , " Isa akong computer scientist . "
(src)="25"> Албетте эмесмин , бирок кааласам , " Мен жазуучумун " деп айтсам болот .
(trg)="25"> Hindi , ngayon pwede ko nang sabihing " Isa akong nobelista . "
(src)="26"> ( Күлкү ) Дагы сизге айта турган акыркы сөзүм -
(trg)="26"> ( Tawanan ) Ito ang huling bagay na nais kong banggitin .
(src)="27"> мен жаңы , туруктуу өзгөрүүлөрдү кылганда , алар менин күнүмдүк адаттарыма батыраак айланганын түшүндүм .
(trg)="27"> Natutunan ko na noong ginagawa ko ang mga paunti-unting pagbabago , mga gawaing kaya kong ulit-ulitin , ito 'y nagiging kaugalian .
(src)="28"> Чоң , шумдук өзгөрүүлөрдүн эч жаман нерсеси жок .
(trg)="28"> Walang masama sa mga nakakabaliw na hamon .
(src)="29"> Чынында , алар абдан кызыктуу болушу мүмкүн .
(trg)="29"> Sa katunayan , nakakatuwa ang mga yun .
(src)="30"> Бирок алар ар дайым адаттарга айланаары күмөн .
(trg)="30"> Pero mas mahirap silang ulitin .
(src)="31"> Мен 30 күндүн ичинде шекер колдонбой калганда , 31-чи күн ушуга окшош болгон .
(trg)="31"> Noong tinigil ko ang asukal sa loob ng 30 araw , ito na ang ika-31 araw .
(src)="32"> ( Күлкү ) Анда эмесе менин суроом сизге мындай : Сиз эмнени күтүп жатасыз ?
(trg)="32"> ( Tawanan ) Kaya ito ang tanong ko sa inyo : Ano pa ang hinihintay mo ?
(src)="33"> Мен сизге кепилдик бере алам , каалайсызбы же каалабайсызбы , келе жаткан 30 күн дагы өтөт. ошондуктан , ар дайым жасагыңыз келген нерсе жөнүндө ойлонуп , эмки 30 күндүн ичинде аны ишке
(trg)="33"> Pinapangako ko na ang susunod na 30 araw ay lilipas din gustuhin mo man o hindi , kaya bakit hindi ka nalang sumubok ng bagay na dati mo pang pinapangarap gawin at pagsikapan
(src)="34"> ашырганга аракет кылыңыз .
(trg)="34"> sa susunod na 30 araw .
(src)="35"> Ыракмат .
(trg)="35"> Salamat .
(src)="36"> ( Кол чабуу )
(trg)="36"> ( Tawanan )
# ky/ted2020-276.xml.gz
# tl/ted2020-276.xml.gz
(src)="1"> Физикадан башка мен бөтөн нерселерди да изилдеп жатам .
(trg)="1"> May iba akong pinagkakaabahalan , bukod sa pisika .
(src)="2"> Чындыгында , азыр аларга убакытымдын көпчүлүгүн кетирем .
(trg)="2"> Sa katunayan , ngayon mas madalas sa ibang bagay .
(src)="3"> Алардын бири - бул адам тилдердин алыс мамилелери .
(trg)="3"> Isa dito ang malawak na ugnayan ng iba 't ibang wika ng mga tao .
(src)="4"> АКШнын жана Батыш Европанын
(trg)="4"> At lumalayo sa mga malayuang relasyon ang halos lahat ng mga propesyonal
(src)="5"> адис тарыхый лингвисттери алыс мамилелерди , чоң топторду , жана тааныш тил бүлөлөрдөн байыркы топторду изилдөөдөн көбүнчө качып жүрүшөт .
(trg)="5"> at ng mga pangkasaysayang dalubwika sa Estados Unidos at sa Kanlurang Europa ; malaking pagpangkat , mga pagpapangkat na matagal nang namamalagi , mas matagal pa sa mga kilalang pamilya .
(src)="6.1"> Алар аны жаман көрөт .
(src)="6.2"> Бул кербездик деп ойлошот .
(src)="6.3"> Бул кербездик эмес деп ойлойм .
(trg)="6"> Ayaw nila yun ; sa tingin nila himaling ito .
(src)="7.1"> Санта Фе институтунда жана Москвада мыкты лингвисттер , негизинен орустар , ошону изилдеп жатышат .
(src)="7.2"> Ошо изилдөөлөр эмнеге жеткирет экенин көргүм келет .
(trg)="7.1"> Sa tingin ko , hindi .
(trg)="7.2"> At may mga napakatalinong mga dalubwika , karamihang mga Ruso , na nagtatrabaho sa Santa Fe Institute at sa Moscow , at gusto kong makita kung saan makararating ito .
(src)="8"> 20-25 миң жыл мурун тилдердин бир жалпы түпкү атасы бар болгону туурабы ?
(trg)="8"> Makararating ba talaga ito sa isang ninuno ilang mga 20 , 25,000 na taong nakaraan ?
(src)="9"> Ошо бир түпкү атасынан мурунураак заманында карасак мүмкүн ушу убакытта көп тилдердин арасында мелдеш болчу .
(trg)="9"> At paano kung bumalik tayo sa nakaraan na higit pa sa ninuno na ito , noong siguro mayroong kompetisyon sa gitna ng mga wika ?
(src)="10.1"> Ошол качан болчу ?
(src)="10.2"> Азыркы тилдер канча жашта ?
(trg)="10.1"> Gaano kalayo pa sa nakaraan ba yun ?
(trg)="10.2"> Gaano kalayo ang pinanggalingan ng makabagong wika ?
(src)="11"> Канча миң жыл мурун ал бар болчу ?
(trg)="11"> Ilang nakaraang libu-libong taon ?
(src)="12"> Крис Андерсон : Жообу эмне экенин болжолуңуз барбы ?
(trg)="12"> Chris Anderson : Mayroon ka bang kutob o di kaya inaasahang sagot dito ?
(src)="13"> Мюррей Гелл-Манн : Менин оюмча азыркы тилдер үңкүр сүрөттөн да , үңкүр скульптуралардан да , 35000 жыл мурда Ориньяк доорудан Батыш Европанын үңкүрлөрдө топуракта бий кадамдардан да эскирээк .
(trg)="13"> Murray Gell-Mann : Sa palagay ko dapat mas nakatatanda ang makabagong wika kaysa sa mga larawan , mga ukit at mga lilok sa kuweba at mga yapak ng sayaw sa malambot na luwad sa mga kuweba ng Kanlurang Europa noong panahong Aurignacian mga 35,000 na taong nakaraan , or mas maaga .
(src)="14"> Ушундай нерселерди азыркыдай тилсиз жасоо мүмкүн эмес деп эсептеймин .
(trg)="14"> Di ko mapaniwalaan na ginawa nila yun lahat tapos wala ring makabagong wika .
(src)="15"> Ошентип , менин оюмча тилдин чын теги ушундай байыркы же андан да байыркыраак .
(trg)="15"> Ang hula ko , ang tunay na simula ay mga ganun nga o mas maaga pa .
(src)="16.1"> Бирок ошондой болсо да мүмкүн азыркы текшерген тилдерин көбү эртерээк , мисалы 20000 жыл , тилден болуп чыккан .
(src)="16.2"> Ошол мүмкүнчүлүгү бизге эң чоң кыйындык .
(trg)="16.1"> Ngunit hindi nito ibig sabihin na di puwedeng manggaling ang lahat , o karamihan ng mga napatunayan na mga wika mula sa isang mas bago , ng siguro mga 20,000 na taong nakaraan , o parang ganun .
(trg)="16.2"> Ang tawag natin dito ay ang pagbo-bottleneck ( biglang pagsikip ng daloy ) .
(src)="17"> Крис Андерсон : Мүмкүн Филип Андерсон туура айткан .
(trg)="17"> CA : Maaaring tama si Philip Anderson .
(src)="18"> Сиз башка кишилерден бардык нерсе боюнча көбүрөөк билесиз го .
(trg)="18"> Maaaring mas maraming kang alam sa lahat kaysa kanino .
(src)="19.1"> Бул мен үчүн чоң урмат .
(src)="19.2"> Ыракмат , Мюррей Гелл-Манн .
(trg)="19.1"> Naging isang karangalan ito .
(trg)="19.2"> Maraming salamat Ginoong Murray Gell-Mann .
(src)="20"> ( Кол чабуулар )
(trg)="20"> ( Palakpakan )