# ku/ted2020-10.xml.gz
# pl/ted2020-10.xml.gz
(src)="1"> لەگەڵ ئەو هەموو گرنگیدانە بە نەخۆشی ئایدز و ئەنفلۆنزای باڵندە هەندێک زانیاری تر لەو بارەیەوە دەبیستین لە لایەن زانای بلیمەت ، دکتۆر بریلیانت دەمەوێت باس لە چەند نەخۆشی یەکی تریش بکەم ، لەوانە نەخۆشی دڵ و مولولەکانی خوێن ، شەکرە و هەروەها بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن کە هەموو ئەم نەخۆشیانە دەکرێت ڕیگریان لێ بکرێت لانی کەم لە % ٩٥ ی خەڵکی دا تەنها بە گۆڕینی سیستمی خۆراکیان و شیوازی ژیانیان
(trg)="1"> Pomimo uzasadnionych obaw o AIDS i ptasią grypę -- usłyszymy jeszcze o tym od błyskotliwego Dr Brillianta -- usłyszymy jeszcze o tym od błyskotliwego Dr Brillianta -- chcę opowiedzieć o innych pandemiach , takich jak choroby układu krwionośnego , cukrzyca , nadciśnienie -- wszystkie są całkowicie do uniknięcia dla co najmniej 95 % ludzi , poprzez zmianę diety i stylu życia. wszystkie są całkowicie do uniknięcia dla co najmniej 95 % ludzi , poprzez zmianę diety i stylu życia. wszystkie są całkowicie do uniknięcia dla co najmniej 95 % ludzi , poprzez zmianę diety i stylu życia .
(src)="2"> ئەوەی کە ڕوو دەدات ئەوەیە کە نەخۆشییەکان بە جیهانی بوون ، چونکە خەڵکی وەک ئێمە نان دەخۆن ، وەک ئێمە دەژین ، هەروەها وەک ئێمەش دەمرن بە تایبەتی لە نەوەیەکی دیاری کراودا ، بۆ نمونە ئاسیا لە نزمترین ئاستی ڕێژەی نەخۆشییەکانی دڵ و قەڵەوی و شەکرەوە گۆڕدرا بۆ بەرزترین ئاست . لە ئەفریقاش ڕێژەی نەخۆشییەکانی دڵ یەکسانە بە ڕێژەی قوربانیانی ئایدز و ئەنفلۆنزای باڵندە لە زۆربەی وڵاتاندا
(trg)="2.1"> Obecnie występuje globalizacja chorób , gdzie ludzie Obecnie występuje globalizacja chorób , gdzie ludzie zaczynają jeść , żyć i umierać jak my .
(trg)="2.2"> W ciągu jednego pokolenia , Azja mając jeden z najniższych wskaźników W ciągu jednego pokolenia , Azja mając jeden z najniższych wskaźników chorób serca , otyłości i cukrzycy , doszła do najwyższych .
(trg)="2.3"> W Afryce , choroby układu krążenia chorób serca , otyłości i cukrzycy , doszła do najwyższych .
(trg)="2.4"> W Afryce , choroby układu krążenia powodują tyle samo zgonów co HIV i AIDS w większości krajów. powodują tyle samo zgonów co HIV i AIDS w większości krajów .
(src)="3"> کەواتە ئێمە ماوەیەکی کاتی ناسکمان هەیە ، کە پێویستە لەسەرمان گۆڕانکارییەکی گرنگ درووست بکەین کە بتوانێت کاریگەری لەسەر ژیانی ملیۆنەها کەس درووست بکات هەروەها کار بکەین لەسەر شیوازێکی پزیشکی لە پێوەرێکی جیهانی دا
(trg)="3"> Tak więc mamy wgląd w to , co co należy zrobić , aby wpłynąć na życie milionów ludzi , Tak więc mamy wgląd w to , co co należy zrobić , aby wpłynąć na życie milionów ludzi , Tak więc mamy wgląd w to , co co należy zrobić , aby wpłynąć na życie milionów ludzi , wdrażając medycynę zapobiegawczą na skalę globalną. wdrażając medycynę zapobiegawczą na skalę globalną .
(src)="4"> نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن ، تا ئێستاش زیاتر و زیاتر خەڵک دەکوژن نەک بەتەنها لەم وڵاتەدا ، بەڵکو لە سەر تا سەری جیهاندا -- لەگەڵ هەموو ئەمانەشدا دەتوانرێت ڕێگری لە تووشبوونی خەڵکی بەم نەخۆشیانە بکرێت
(trg)="4"> Choroby serca i naczyń krwionośnych wciąż zabijają więcej ludzi Choroby serca i naczyń krwionośnych wciąż zabijają więcej ludzi niż wszystkie inne choroby razem wzięte , lecz można im zapobiec prawie w każdym przypadku. niż wszystkie inne choroby razem wzięte , lecz można im zapobiec prawie w każdym przypadku .
(src)="5"> تەنها هێندە نی یە کە بتوانرێت ڕێگری بکرێن : بەڵکو لە ڕاستیدا دەکرێت پێچەوانەش بکرێنەوە . هەروەها لەم ٢٩ ساڵەی ڕابردوودا توانیمان ئەو ڕاستییە بخەینە ڕوو کە بە گۆڕینی ژەمە خواردنەکان و جۆرێتی ژیانمان دەتوانین ئەو کارە بکەین ، بە بەکارهێنانی ئامێری پێشکەوتووی گران بەها , کە پێوەرێکی تەواوە بۆ سەلماندنی بەهێزی ئەو تاکتیکە ساکارانە ئەو ڕاستیەمان سەلماند ، کە وەک کەمترین بڕی تێچوونی چارەسەر کردن تەماشا دەکرێن -- هەر وەها بە پێوانە کردن و لێکۆڵینەوە لە مولولەکانی خوێن بە ئامێری تایبەت لە ماوەی ساڵێکدا و ڕوانین لە مولولەکانی خوێن بە تیشک
(trg)="5.1"> Nie tylko można im zapobiec , ale nawet można je odwrócić .
(trg)="5.2"> Nie tylko można im zapobiec , ale nawet można je odwrócić .
(trg)="5.3"> Dziś w wyniku prostej zmiany diety i stylu życia , Dziś w wyniku prostej zmiany diety i stylu życia , opierając się o najnowsze osiągnięcia techniki badawczej , jesteśmy w stanie udowodnić jak proste i tanie jest to działanie .
(trg)="5.4"> Arteriografia ilościowa , przed i po roku , oraz tomograficzny obraz serca ( PET ) .
(trg)="5.5"> Arteriografia ilościowa , przed i po roku , oraz tomograficzny obraz serca ( PET ) .
(trg)="5.6"> Arteriografia ilościowa , przed i po roku , oraz tomograficzny obraz serca ( PET ) .
(src)="6"> چەند مانگێک لەمەوبەر -- هەستاین بە بڵاو کردنەوەی یەکەمین لێکۆڵینەوەمان ، ئەوەی نیشان دەدا کە ئێوە دەتوانن ڕێگری بکەن لە توشبوون بە شیرپەنجەی پڕۆستات بە گۆڕینی جۆرێتی ژیان و ژەمە خواردنەکەکان ، هەروەها لە سەدا ٧٠ ی قەبارەی خانە شێر پەنجەییەکان کەمدەکاتەوە ، یاخود گەشەکردنیان دەوەستێنێت ، بە بەراورد کردنیان لەگەڵ % ٩ ی خانەکانی تر
(trg)="6"> Kilka miesięcy temu opublikowaliśmy pierwsze studium pokazujące , że można zatrzymać Kilka miesięcy temu opublikowaliśmy pierwsze studium pokazujące , że można zatrzymać lub odwrócić rozwój raka prostaty przez zmiany w diecie i stylu życia , lub odwrócić rozwój raka prostaty przez zmiany w diecie i stylu życia , oraz w 70 % zredukować rozrost guza w porównaniu do jedynie 9 % w grupie kontrolnej. w porównaniu do jedynie 9 % w grupie kontrolnej .
(src)="7"> هەروەها لەم ( ئێم - ئاڕ-ئای ) یەدا دەبینن کە خانە توشبووەکان بە شێرپەنجە ڕەنگیان سورە -- دەتوانن ببینن کە چۆن پاش ساڵێک کەمبوونەتەوە
(trg)="7"> W spektroskopiach MRI i MR , aktywność guza prostaty pokazana jest na czerwono , W spektroskopiach MRI i MR , aktywność guza prostaty pokazana jest na czerwono , można zobaczyć , że zanika po roku .
(src)="8"> ئێستا نەخۆشی قەڵەوی لە ئارادایە : دوو لەسەر سێی لاوان و لەسەدا پانزەی منداڵان ئەم نەخۆشیەیان هەیە ، ئەوەی کە زۆر گرنگە بەلای منەوە ئەوەیە کە ڕێژەی نەخۆشی شەکرە بە ڕێژەی % ٧٠ زیادی کردووە لەم ١٠ ساڵەی ڕابردوودا ، کە پێدەچێت ئەمان ببنە یەکەمین جیل کە تێیدا منداڵەکانمان ژیانێکی کورتتریان هەبێت وەک لە ئێمە ، ئەمە جێگەی داخە ، هەروەها ئەمە دەتوانرێت ڕێگری لێ بکرێت
(trg)="8.1"> Obecnie mamy epidemię otyłości , na którą choruje 65 % dorosłych i 15 % dzieci .
(trg)="8.2"> Obecnie mamy epidemię otyłości , na którą choruje 65 % dorosłych i 15 % dzieci .
(trg)="8.3"> Liczba chorych na cukrzycę powiększyła się o 70 % w ciągu ostatnich 10 lat , i obecne pokolenie może żyć krócej niż my. w ciągu ostatnich 10 lat , i obecne pokolenie może żyć krócej niż my .
(trg)="8.4"> Jest to niestety smutne , ale można temu zapobiec .
(trg)="8.5"> Jest to niestety smutne , ale można temu zapobiec .
(src)="9"> ئەوان تەنها ئەنجامی هەڵبژاردنەکان نین ، بەڵکو ئەوان مرۆڤن -- ژمارەی تووشبوان بە قەڵەوی لە ویلایەتەکەماندا لە ٨٥ ، ٨٦ ، ، ٨٧-ەوە دەستی پێکردووە ، ئەمانە بە گوێرەی وێب سایتی کۆنترۆڵ کردنی نەخۆشییەکان ، ٨٨ ، ٨٩ ، ٩٠ ، ٩١ --- ئێوە ڕیکخستنێکی نوێ دەبینن -- ٩٢ ، ٩٣ ، ٩٤ . ٩٥ ، ٩٦ ، ٩٧ ، ٩٨ ، ٩٩ ، ٢٠٠٠ ، ٢٠٠١ -- تا بێت خراپتر دەبێت ، ئێمە ( بە سێوەیەک لە شێوەکان گەشە دەکەین ( پێکەنین ئێستا ، ئێما دەتوانین لەو بارەیەوە چی بکەین ؟ لە ڕاستیدا . ئێوە دەزانن کە ئەو شیوازە خواردنەی کە ئێمە بۆمان دەرکەوتووە کە دەتوانێت نەخۆشییەکانی دڵ ە شێرپەنجە پێچەوانە بکاتەوە ، شێوازی خواردنی ئاسیاییە
(trg)="9.1"> To nie są wyniki wyborcze , to jest liczba ludzi , którzy są otyli To nie są wyniki wyborcze , to jest liczba ludzi , którzy są otyli w poszczególnych stanach , zaczynając od lat 85 , 86 , 87 dane pochodzą ze strony CDC - lata ' 88 , '89 , '90 , '91 nowa kategoria - ' 92 , ' 93 , ' 94 , ' 95 , ' 96 , ' 97 , ' 98 , ' 99 , 2000 , 2001 - jest coraz gorzej .
(trg)="9.2"> Cofamy się w ewolucji .
(trg)="9.3"> Co możemy z tym zrobić ?
(trg)="9.4"> Dieta , którą odkryliśmy odwracająca choroby serca i raka , jest dietą azjatycką. odwracająca choroby serca i raka , jest dietą azjatycką .
(src)="10"> بەڵام خەڵکی ئاسیاش ئێستا وەک ئێمە نان دەخۆن ئەمەش هۆکاری ئەوەیە کە ئەوانیش نەخۆش دەکەون وەک ئێمە
(trg)="10.1"> Ale ludzie w Azji zaczynają jeść jak my , dlatego zaczynają chorować tak jak my .
(trg)="10.2"> Ale ludzie w Azji zaczynają jeść jak my , dlatego zaczynają chorować tak jak my .
(trg)="10.3"> Ale ludzie w Azji zaczynają jeść jak my , dlatego zaczynają chorować tak jak my .
(src)="11"> من لەگەڵ چەندین کۆمپانیای گەورەی خواردەمەنیدا کارم کردووە . دەتوانن خۆراکی خۆش و بە تام و هەروەها گونجاو لە ڕووی تەندروستییەوە ئامادە بکەن ، بۆ نمونە ، من بەڕێوبەرایەتی " ماکدۆناڵد و پیپسی و کۆناگرا و سەیف وەی " و هەروەها بەم زووانەش بەڕیوبەرایەتی " دێڵ مۆنت " دەکەم ، ئەوان دەڵێن ئەمە بازرگانییەکی باشە
(trg)="11.1"> Pracowałem z wielkimi koncernami spożywczymi .
(trg)="11.2"> Można tę dietę wylansować , tak aby okazała się modna .
(trg)="11.3"> Można tę dietę wylansować , tak aby okazała się modna .
(trg)="11.4"> Zasiadam w komitetach doradczych McDonalda Pepsico , Conagra , Safeway i Del Monte , wszyscy doszli do wniosku , że może to być dobry interes. wszyscy doszli do wniosku , że może to być dobry interes .
(src)="12"> ئەو زەڵاتانەی کە لە ماکدۆناڵد پێشکەش دەکرێن بەرهەمی کار کردنن -- بە نیازن زەڵاتەی ئاسیاییش بهێنن . لە کۆمپانیای پیپسیش ، دوو لەسەر سێی هۆکاری گەشەکردنیان خواردنە باشەکانیانە
(trg)="12.1"> Sałatki , które są w McDonaldach , pojawiły się dzięki tej pracy .
(trg)="12.2"> Sałatki , które są w McDonaldach , pojawiły się dzięki tej pracy .
(trg)="12.3"> Dwie trzecie dochodów Pepsi pochodzi z ich lepszej żywności .
(trg)="12.4"> Dwie trzecie dochodów Pepsi pochodzi z ich lepszej żywności .
(src)="13"> کەواتە ئەگەر بتوانین بەم شێوەیە کار بکەین ، ئەوکاتە دەتوانین ئەو داهاتانە بپارێزین کە بەکاریان دەهێنین بۆ کڕینی دەرمانی پێویست بۆ چارەسەرکردنی ئایدز و مەلاریا وە هەروەها ئەنفلۆنزای باڵندە . سوپاس
(trg)="13.1"> Więc jeśli to zrobimy , uwolnimy wtedy środki na zakupy leków , które naprawdę potrzebujemy , Więc jeśli to zrobimy , uwolnimy wtedy środki na zakupy leków , które naprawdę potrzebujemy , na kurację AIDS , HIV , malarii i dla zapobiegania ptasiej grypie .
(trg)="13.2"> Dziękuję. na kurację AIDS , HIV , malarii i dla zapobiegania ptasiej grypie .
(trg)="13.3"> Dziękuję .
# ku/ted2020-1006.xml.gz
# pl/ted2020-1006.xml.gz
(src)="1"> ئایا هەرگیز هەستت کردووە نقوم بویت کاتێ روبەڕوی کێشەیەکی ئاڵۆز بویتەوە ؟
(trg)="1"> Czy czujecie się czasem przytłoczeni kiedy stajecie przed złożonym problemem ?
(src)="2"> باشە ، هیوام وایە لە ماوەی کەمتر لە سێ خۆلەکدا ئەمە بگۆڕین
(trg)="2"> Mam nadzieję zmienić to w mniej niż trzy minuty
(src)="3"> هیوادارم قایلت بکەم بەوەی ئاڵۆز هەمیشە مانای ئاڵۆسکاو ناگەیەنێت
(trg)="3"> Mam nadzieję przekonać was , że złożone nie zawsze znaczy skomplikowane .
(src)="4"> بە لای منەوە ، نانێکی باگێتی باش کە تازە لە فڕن دەرهێنرابێت شتێکی ئاڵۆزە بەڵام نانێکی کاری و پیاز و زەیتونی سەوز و پەنیر شتێکی ئاڵۆسکاوە .
(trg)="4"> Dla mnie dobrze wykonana bagietka prosto z pieca jest złożona ale chleb cebulowy-curry z oliwkami i serem jest skomplikowany .
(src)="5"> من کەسێکی ژینگەناسم و ئاڵۆزی دەخوێنم .
(trg)="5"> Jestem ekologiem , badam złożoności , kocham je .
(src)="6"> من حەزم لە ئاڵۆزییە . و لێکۆڵینەوە لە ئاڵۆزییەکانی جیهانی سروشتیدا و لە پەیوەندییەکانی نێوان توخمەکاندا دەکەم .
(trg)="6"> I badam je w naturze - powiązania miedzy gatunkami .
(src)="7"> ئەمە تۆڕی خۆراکە یاخود نەخشەی خۆراکی نێوان توخمەکان کە لە دەریاچەکانی ئەلپاینی ناو چیاکانی کالیفۆرنیا دەژین .
(trg)="7"> Tutaj mamy sieć , albo mapę zależności pokarmowych miedzy gatunkami , które żyją w wysokogórskich jeziorach Kanady .
(src)="8"> ئەو تۆڕی خۆراکەش بەم جۆرە دەگۆڕێت کاتێ ماسییەکی بۆ زیاد بکرێ کە پێشتر لەو ژینگەیەدا نەبوبێت
(trg)="8"> Oto co dzieje się z tą siecią kiedy wprowadzimy obcy gatunek ryby .
(src)="9"> ئەو هەمو توخمە خۆڵەمێشییانە لەناودەچن
(trg)="9"> Wszystkie szare miejsca znikają .
(src)="10"> هەندێکیان لە راستیدا لەسەر لێواری لەناوچونن .
(trg)="10"> Niektóre faktycznie są na granicy wyginięcia .
(src)="11"> ئەو دەریاچانەی کە ماسییان هەیە مێشولەیان زۆرترە ، هەرچەندە ماسییەکان دەیانخۆن .
(trg)="11"> A nad jeziorami z tą rybą jest więcej komarów , mimo że ona się nimi żywi .
(src)="12"> ئەم کاریگەرییانە هەمویان نەزانراو بون . بەڵام ئێستا بۆمان دەرکەوتووە کە پێشبینیکراون .
(trg)="12"> Nikt się nie spodziewał takich efektów , teraz odkrywamy , że były do przewidzenia .
(src)="13"> ئێستا دەمەوێ چەند تێگەیشتنێکی گرنگتان بدەمێ سەبارەت بەو ئاڵۆزییەی لە ئێمە لە لێکۆڵینەوەی ژینگەدا فێری بوین کە رەنگە بە سەر کێشەکانی تریش دا بچەسپێت .
(trg)="13"> Chce się z wami podzielić kilkoma spostrzeżeniami o złożoności , których uczymy się od natury i mogą być zastosowane do innych problemów .
(src)="14"> یەکەمیان بریتییە کە توانا سادەکەی ئامێرە باشەکانی بینین کە یارمەتیمان دەدەن ئاڵۆزییەکە رون بکەینەوە و هانت دەدەن ئەو پرسیارانە بکەیت کە پێشتر نەتکردون
(trg)="14"> Po pierwsze to moc dobrych narzędzi do wizualizacji aby pomóc w uproszczeniu złożoności i zachęcić do zadawania pytań , o których wcześniej nie pomyśleliście .
(src)="15"> بۆ نمونە ، دەتوانیت بەرنامەی زیادکردنی کاربۆن دابنێیت لە رێگەی زنجیرەی دابینکردنەکانی ناو ژینگەکەوە یاخود پەیوەندیییە ناوەکییەکانی ناو یەکەی ژینگەکانی ئەو رەگەزانەی لەژێر مەترسی لەناوچوندان لە پارکی نەتەوەیی یۆسمیت دا .
(trg)="15"> Na przykład można prześledzić przepływ węgla przez jego kanały dostaw i korporacyjny ekosystem albo powiązania pomiędzy habitatami zagrożonych gatunków w Parku Narodowym Yosemite .
(src)="16"> دوای ئەوە ئەگەر بتەوێت پێشبینی ئەوە بکەیت کە کاریگەریی رەگەزێک چیە لەسەر رەگەزێکی تر تەنیا ئەگەر تەرکیز بکەیتە سەر ئەو پەیوەندییە و پاشان هەمو ئەوانی تر بشاریتەوە ئەوە لە راستیدا کەمتر پێشبینیکراوە وەک لەوەی بگەڕێیتەوە بۆ دواوە ، و هەمو سیستمەکە لەبەرچاو بگریت - واتە هەمو رەگەزەکان و هەمو پەیوەندییەکان و لەو جێگایەوە بایەخەکە لەسەر ئەو بازنەی کاریگەرییە دەبێت کە لە هەموی گرنگترە .
(trg)="16"> Po drugie , jeśli chce się przewidzieć wpływ jednego gatunku na inny , jeśli skupi się tylko na tym powiązaniu i wyblokuje pozostałe , układ staje się mniej przewidywalny , niż jeśli spojrzeć z dalszej perspektywy , rozważyć cały system i skupić się na najistotniejszych zależnościach .
(src)="17"> ئێمەش لە رێگەی لێکۆڵینەوەکانمان بۆمان دەرکەوتووە کە زۆر جار نزیک لەو خاڵەوە کە بایەخی پێ دەدەیت لە ماوەی نێوان یەک یان دو پلە .
(trg)="17"> To co odkrywamy w naszych badaniach , jest zwykle blisko centrum naszych zainteresowań oddalone o jedno lub dwa powiązania .
(src)="18"> کەواتە تا زیاتر بگەڕێیتەوە دواوە ، ئاڵۆزی لە ئامێز بگریت هەلی زیاتر هەیە کە وەڵامە سادەکان بدۆزیتەوە کە هەمیشە لەو وەڵامە سادەیە جیاوازە کە بەوە دەستت پێ کردبو .
(trg)="18"> Tak więc im bardziej się oddalać i obejmować całość , tym większe prawdopodobieństwo odnalezienia prostych odpowiedzi I często są one inne od tych z którymi się zaczynało .
(src)="19"> با تەماشای کێشەیەکی زۆر ئاڵۆز بکەین لە رێگەی حکومەتی ئەمریکاوە
(trg)="19"> Spójrzmy więc na bardzo złożony problem dzięki rządowi USA .
(src)="20"> ئەمە نەخشەی ستراتیجی روبەڕوبەنەوەی یاخیبونی ئەمریکایە لە ئەفغانستان
(trg)="20"> To jest diagram przeciwpartyzanckiej strategii w Afganistanie .
(src)="21"> ئەمە چەند مانگێک لەمەوبەر لە لاپەڕەی یەکەمی نیویۆرک تایمزدا بو
(trg)="21"> Był na okładce New York Timesa kilka miesięcy temu .
(src)="22"> دەستبەجێ راگەیاندنەکان گاڵتەیان پێ کرد بەوەی کە بە شێوەیەکی شێتانە ئاڵۆزە .
(trg)="22"> Natychmiast został obśmiany przez media jako szalenie skomplikowany .
(src)="23"> و ئامانجەکە وەک باسکرابو بریتی بو لە زیادکردنی پشتگیری جەماوەری بۆ حکومەتی ئەفغانستان .
(trg)="23"> A jego zadaniem było zdobycie poparcia dla Afgańskiego rządu .
(src)="24"> ئاشکرایە کە کێشەیەکی ئاڵۆزە بەڵام ئایا ئالۆسکاوە ؟
(trg)="24"> Ewidentnie złożony problem ale czy skomplikowany ?
(src)="25"> کاتێ کە ئەمەم لەسەر لاپەڕەی یەکەمی تایمز بینی وتم " زۆر باشە ، دواجار شتێکم بینی کە بتوانم پەیوەندی پێوە ببەستم
(trg)="25"> Kiedy zobaczyłem to na okładce Timesa , pomyślałem - Super , wreszcie coś do czego potrafię się odnieść .
(src)="26"> دەتوانم خۆمی پێوە سەرقاڵ بکەم . "
(trg)="26"> Mogę go rozpracować .
(src)="27"> باشە با دەست پێ بکەین . کەواتە بۆ یەکەمجار با دەستپێبکەین یەکەم تێگەیشتنی جیهان لەسەر نەخشەی سپاگێتی وەک تۆڕێکی رێکخراو
(trg)="27.1"> A więc do dzieła .
(trg)="27.2"> Oto po raz pierwszy światowa premiera tego spaghetti-diagramu w formie uporządkowanej sieci .
(src)="28"> ئەو خاڵەی بازنەی بە دەوردا کێشراوە ئەوەیە کە ئێمە هەوڵ دەدەین کاری تێ بکەین - واتە پشتگیری جەماوەری بۆ حکومەت .
(trg)="28"> Zakreślony węzeł , to ten na który chcemy wpłynąć -- powszechne poparcie dla rządu .
(src)="29"> ئێستاش دەتوانین تەماشای بکەین ، پلەیەک ، دو پلە و تا سێ پلە لە خاڵەکە دور بکەوینەوە و سێ بەشی نەخشەکە دەسڕینەوە کە دەکەوێتە دەرەوەی بازنەی کاریگەرییەکەوە
(trg)="29"> A więc teraz możemy spojrzeć jeden , dwa , trzy stopnie od tego konkretnego węzła i wyeliminować trzy czwarte diagramu będące poza strefą wpływu .
(src)="30"> لەناو ئەو بازنەیەدا زۆربەی ئەو خاڵانە کاریان لەسەر ناکرێت ، بۆ نمونە نەگونجاوی زەوی ناوچەکە و تەنیا بەشێکی زۆر کەمی لە کردەوەی سەربازی پێکهاتووە .
(trg)="30"> W tym obszarze większość czynników nie może być zmieniona jak ukształtowanie terenu , i tylko niektóre to działania wojskowe .
(src)="31"> زۆربەیان ناتوندوتیژن و بە گشتی دابەش دەکرێن بۆ دو جۆر : بەشداری چالاکانە لە کێبڕکێی رەگەزی و بیروباوەڕی ئایینی و گەشەیەکی رەوا و ئاشکرای ئابوری و دابینکردنی خزمەتگوزارییەکان
(trg)="31"> Większość nie wiąże się z przemocą i dzielą się na dwie szerokie kategorie : aktywne zaangażowanie w etniczne rywalizacje i przekonania religijne oraz sprawiedliwy , przejrzysty rozwój ekonomiczny i dostarczanie usług .
(src)="32"> من نازانم ئەمە چیە ، بەڵام دەتوانم ئەمە لە نەخشەکە تێ بگەم لە ماوەی ٢٤ چرکەدا .
(trg)="32"> Nie znam się na tym , ale to mogę odczytać z tego diagramu w 24 sekundy .
(src)="33"> کاتێ تۆ نەخشەیەکی لەم جۆرە دەبینیت ، دەمەوێت نەترسیت
(trg)="33"> Kiedy widzicie taki diagram , nie obawiajcie się .
(src)="34"> دەمەوێت خۆشحاڵ بیت . دەمەوێت ئاسودە بیت .
(trg)="34"> To powód do ekscytacji .
(src)="35"> چونکە رەنگە وەڵامی سادە دەربکەون .
(trg)="35"> Ponieważ mogą pojawić się proste odpowiedzi .
(src)="36"> ئێمە لە سروشتەوە فێری ئەوە بوین کە زۆر جار سادەیی دیوەکەی تری ئاڵۆزی پێکدەهێنێت .
(trg)="36"> W naturze odkrywamy że prostota często leży po drugiej stronie złożoności .
(src)="37"> کەواتە بۆ هەمو کێشەیەک ، تا زیاتر بگەڕێیتەوە بۆ دواوە و ئاڵۆزی قبوڵ بکەیت هەلێکی باشترت دەبێت بۆ دوبارە نزیکبونەوە بۆ ناو ئەو وردەکارییە سادانە کە زۆرترین گرنگییان هەیە .
(trg)="37"> Im bardziej się oddalasz od problemu aby zobaczyć jego złożoność , tym większe prawdopodobieństwo , że uda ci się dostrzec proste szczegóły , które znaczą najwięcej .
(src)="38"> سوپاس
(trg)="38"> Dziękuję
(src)="39"> -چەپڵە
(trg)="39"> ( Brawa )
# ku/ted2020-101.xml.gz
# pl/ted2020-101.xml.gz
(src)="1"> .زۆر سوپاس
(trg)="1"> Dziękuję bardzo .
(src)="2"> .ئێستا ، چیرۆکێکتان بۆ دەگێڕمەوە
(trg)="2"> Coś wam opowiem .
(src)="3"> ، کاتێک ، بە فڕۆکەکە گەشتم کرد و گەیشتم ، دوای گەشتێکی درێژ لە ڕۆژئاوای ئینگلاند ، کۆمپیتەرەکەم ، لاپتۆپە خۆشەوستەکەم ، تێکچوو .. وەها بوو .. ئۆه .. کەمێک لەوە ئەچوو .. ئەو لە ئەنجامدا .بەهەرحاڵ ، هەموو شتەکان تەقینەوە
(trg)="3"> Gdy wysiadłam z samolotu , po długiej podróży z zachodniej Anglii mój komputer , ukochany laptop , zwariował , i -- och ! -- mniej więcej tak ! -- a jego ekran -- właściwie wszystko - wysiadło .
(src)="4"> من لێرە چوومە لای پسپۆرانی ئایتی .بەڕێزێک کۆمپیتەرەکەی بۆ چاکردمەوە " گوتیشی ، " تۆ چیدەکەی لێرە ؟
(trg)="4"> Odwiedziłam tu speców od IT i jeden pan po naprawieniu mojego laptopa zapytał : " Co tutaj robisz ? "
(src)="5"> " ، گوتم " چەلۆ دەژەنم و کەمێکیش گۆرانی دەڵێم " .گوتی ، " ئۆە ، منیش لەو جۆرە چەلۆیە دەژەنم
(trg)="5"> a ja odparłam : " Gram na wiolonczeli i trochę śpiewam " On na to : " Och , w sumie ja też gram na wiolonczeli . "
(src)="6"> " منیش گوتم ، " بەڕاست تۆش ؟
(trg)="6"> Ja na to : " Naprawdę ? "
(src)="7"> ، بەهەرحاڵ ، کەواتە بۆ مەشقکردن لێرەی .لەبەرئەوەی ئەو مەزنەوە ، ئەو ناوی مارکە
(trg)="7"> Więc oto niespodzianka dla Was , jest fantastyczny i ma na imię Mark .
(src)="8"> ( چەپڵە ) هەروەها منیش بەهۆی هاوڕێکەمەوە .ثوماس دولبی خراومەتە ناو ئەو کارەوە
(trg)="8"> ( Brawa ) Jest ze mną współwinny tego wszystkiego : Thomas Dolby .
(src)="9"> ( چەپڵە ) ئەم گۆرانیە بە ناوی " .دوورتر لە خۆر "
(trg)="9"> ( Brawa ) Piosenka nosi tytuł : " Dalej niż Słońce . "
(src)="10"> ( مۆسیقا ) ♫ بە زنجیرە بایەکدا بانگم کردیت ♫ ♫ ... بەڵام تۆ نەتبیست ♫ ♫ تۆ ئەو ڕووەکەی کە پێویستت بە خاکی هەژارە ♫ ♫ من زۆر باش مامەڵەم لەگەڵ کردوویت ♫ ♫ تا دەستبەرداری گوڵەکان ببم ... ♫ ♫ ئۆهـ من زۆر شت بووم بۆ تۆ ... ♫ ♫ لە من دووریت وەک دووری خۆر ♫ ♫ لەوە دوورتریت کە من دەمویست ♫ ♫ دەمەوێت بچم بۆ باکور تا زۆرم سەرمابێ ♫ ♫ دڵم پشکۆی ژێر بەردە ♫ ♫ تۆ شایەنی ئەوە نیت ♫ ♫ تۆ شایەنی ئەوە نیت ♫ ♫ لەگەڵ هەژمارکردنی چاوەکانت ♫ ♫ خولانەوە دیمەنەکان ♫ ♫ تۆ ناتوانی بمبینی ♫ ♫ تۆ ناتوانی بمبینی ♫ ♫ گەر بە خۆم بڵێم بەسە ♫ ♫ باوەر بە خۆم دەکەم ♫ ♫ تۆ شایەنی ئەوە نیت ♫ ♫ دەریاکە لە سەرەوە دەیبەستێ ♫ ♫ تا بەر بە ڕوناکی بگرێت ♫ من لەگەڵ خۆشەویستیدا ♫ ♫ لە خۆشەویستیدام ♫ تۆ هەرگیز ئەو کەسە گونجاوە نیت ♫ لە چاوەکانی گێردا دا ♫ ♫ ( گێردا ناوی کسێکە ) ♫ پریشنگەکانی ئەو شتەی تۆی لێوە هاتیت ♫ ♫ هەموو ئەو پەپوولە بچوکانە شەوان دەفڕن ♫ ♫ تروسکەی ڕووناکی باوەڕ دەدرەوشێتەوە ♫ ♫ تۆ شایەنی ئەوە نیت ♫ ♫ تۆ شایەنی ئەوە نیت ♫ ♫ لەگەڵ هەژمارکردنی چاوەکانت ♫ ♫ خولانەوەی دیمەنەکان ♫ ♫ تۆ ناتوانی بمبینی ♫ ♫ گەر بە خۆم بڵێم بەسە ♫ ♫ باوەر بە خۆم دەکەم ♫ ♫ تۆ شایەنی ئەوە نیت ♫ ♫ لە من دووریت وەک دووریی خۆر ♫ ♫ لەوە دوورتریت کە من دەمویست ♫ ♫ دەمەوێت بچمە باکور ، زۆرم سەرمام دەبێ ♫ ♫ دڵم پشکۆی ژێر بەردە ♫ ♫ تۆ شایەنی ئەوە نیت ♫ ♫ تۆ شایەنی ئەوە نیت ♫ ♫ لەگەڵ هەژمارکردنی چاوەکانت ♫ ♫ خولانەوەی دیمەنەکان ♫ ♫ ... تۆ ناتوانی بمبینی ، نا ♫ ئەگەر بە خۆم بڵێم بەسە ♫ ♫ باوەڕ دەکەم ( چەپڵە ) .زۆر سوپاس
(trg)="10"> ♫ ♫ ♫ ♫ Wiatrem uchwycona zawołałam Ciebie ♫ ♫ lecz nie słyszałeś ... ♫ ♫ Jesteś jak pług co grzebie w marnej ziemi ♫ ♫ byłam dla ciebie zbyt dobra ♫ ♫ by dostać tylko kwiaty ... ♫ ♫ Och , byłam dla Ciebie zbyt piękna ... ♫ ♫ Dalej niż odległe słońce ♫ ♫ Dalej niż chciałabym żebyś był ♫ ♫ Na północy jest mi tak zimno ♫ ♫ Me serce niczym lawa pod skorupą ♫ ♫ Nie jesteś wart ♫ ♫ Nie jesteś wart ... ♫ ♫ Z tymi wyrachowanymi oczami ♫ ♫ Patrzącymi w otchłań ♫ ♫ Nie dostrzegasz mnie ♫ ♫ Nie dostrzegasz mnie ... ♫ ♫ A gdy wmówię sobie mocno ♫ ♫ To uwierzę ♫ ♫ Nie jesteś wart ♫ ♫ Morze zamarza ... ♫ ♫ by złapać światło ♫ ♫ Kocham być zakochana ♫ ♫ a ty nigdy nie byłeś tym jedynym ♫ ♫ w oczach Gerdy ♫ ♫ Odłamki tego czym się stałeś ♫ ♫ I ćmy , które krążą w nocy ♫ ♫ wierzą w elektryczny blask ♫ ♫ Nie jesteś wart ♫ ♫ Nie jesteś wart ♫ ♫ Z tymi wyrachowanymi oczami ♫ ♫ Patrzącymi w otchłań ♫ ♫ Nie widzisz mnie , nie widzisz ♫ ♫ I jeśli wmówię sobie mocno ♫ ♫ Uwierzę ♫ ♫ Nie jesteś wart ♫ ♫ Odleglejszy niż słońce ♫ ♫ Dalej niż chciałabym żebyś był ♫ ♫ Na północy jest mi tak zimno ♫ ♫ Me serce niczym lawa pod skorupą ♫ ♫ Nie jesteś wart ♫ ♫ Nie jesteś wart ♫ ♫ Z tymi wyrachowanymi oczami ♫ ♫ Patrzącymi w otchłań ♫ ♫ Nie widzisz mnie , nie widzisz ... ♫ ♫ I jeśli wmówię sobie mocno , uwierzę ... ♫ ( Brawa ) Dziękuję bardzo .
# ku/ted2020-1012.xml.gz
# pl/ted2020-1012.xml.gz
(src)="1"> شتێکی خۆش ڕوویدا له ڕێگه‌مدا بۆ ئه‌وه‌ی زیره‌ک بم له‌ناو باشترین ده‌رونناسه‌کان منداڵێکم هه‌بوو ئه‌وه ئەوە نیه کە ده‌مه‌وێت بیڵێم
(trg)="1.1"> Śmieszna rzecz przytrafiła mi się gdy stawałam się znakomitym , światowej klasy neuropsychologiem : urodziłam dziecko .
(trg)="1.2"> I nie , żebym chciała
(src)="2"> هه‌تا ئێستا من هه‌وڵم نه‌داوه زیره‌ک ببم ، له‌ناو باشترین ده‌رونناسه‌کان
(trg)="2"> kiedykolwiek zostać znakomitym , światowej klasy neuropsychologiem .
(src)="3"> ببوره ، تێد
(trg)="3"> Przykro mi , TED .
(src)="4"> به‌ڵام ، هه‌وڵمدا تازیره‌ک بم شه‌ڕ که‌رێک ( هه‌وڵ ده‌رێک ) له‌ناو باشترینه‌کان
(trg)="4"> Ale stałam się całkiem bystrym , światowej klasy martwicielem .
(src)="5"> یه‌کێک له هاوڕێ کچه‌کانم له خوێندنگای ماسته‌ردا ، ماری وتی ، کیم من دۆزیمه‌وه
(trg)="5"> Jedna z moich przyjaciółek z uniwersytetu , Marie , powiedziała : " Kim , rozgryzłam to .
(src)="6"> ئه‌وه نیه که تۆ ده‌ترسی زیاتر له که‌سانی تر ئه‌وه‌یه که تۆ زیاتر ڕاستگۆیت له‌باره‌ی که تۆ چه‌ند ده‌ترسی
(trg)="6"> Tu nie chodzi o to , że jesteś bardziej znerwicowana niż wszyscy inni , jesteś po prostu bardziej szczera na temat tego , jak znerwicowana jesteś . "
(src)="7"> زۆر به‌نهێنی هه‌ندێک وێنه‌م هێناوه تا نیشانی ئێوه‌ی بده‌م
(trg)="7"> Więc , w duchu pełnego obnażania się , przyniosłam zdjęcia , by je pokazać .
(src)="8"> واوووو
(trg)="8"> Oooooo .
(src)="9"> من ته‌نها ده‌ڵێم ، ته‌مموز
(trg)="9"> Powiem tylko - czerwiec .
(src)="10"> پێکه‌نین بێ ده‌نگی
(trg)="10"> ( Śmiech ) Zzzzzip
(src)="11"> بۆ دڵنیایی
(trg)="11"> dla bezpieczeństwa
(src)="12"> به‌ڵاکانی ئاو ئینجێک ئاو
(trg)="12"> Pływaczki -- przy calu wody .
(src)="13"> دواتر ، له‌کۆتایدا هه‌موویان خۆیان کۆکرده‌وه بۆ ( ٩٠ ) خوله‌که‌که‌ی ڕۆشتن بۆ شاخه‌کانی کۆپێر
(trg)="13"> I ostatnie , w pełnym rysztunku przygotowany na 90-minutową drogę do Copper Mountain .
(src)="14"> ئێوه تۆزێک هه‌ست به‌وه ده‌که‌ن
(trg)="14"> Wiecie , jak to jest .
(src)="15"> منداڵه‌که‌م ، ڤاندێر ئێستا ( ٨ ) ساڵانه
(trg)="15"> Moje dziecko , Vander , ma teraz osiem lat .
(src)="16"> له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی نه‌فره‌تی لێکراوه له‌گه‌ڵ تواناکانی یاری کردنم ئه‌و یاری تۆپی پێ ده‌کات
(trg)="16"> I , pomimo mojej ułomności sportowej , gra w piłkę .
(src)="17"> ئه‌و حه‌زی له‌یاری تۆپی پێ بوو
(trg)="17"> Interesuje go piłka nożna .
(src)="18"> ده‌یه‌وێت بزانێت چۆن یه‌ک چه‌رخه‌یه‌ک لێ بخوڕێت
(trg)="18"> Chce się nauczyć jazdy na monocyklu .
(src)="19"> که‌واته بۆچی من خه‌م ده‌خۆم ؟
(trg)="19"> Dlaczego więc się martwię ?
(src)="20"> چونکه ئه‌مه ئه‌وه‌یه که من ده‌مویست بیکه‌م ، ئه‌مه‌یه که من ده‌یڵێمه‌وه
(trg)="20"> Ponieważ to jest to , czym się zajmuję .
(src)="21"> ئه‌وه‌یه که ده‌یخوێنم ، ئه‌وه که هه‌ڵسوکه‌وتی له‌گه‌ڵ ده‌که‌م
(trg)="21.1"> Tego uczę .
(trg)="21.2"> To jest to , co badam .
(trg)="21.3"> To jest to , co leczę .
(src)="22"> وه ده‌زانم که منداڵان هه‌موو ساڵێک نه‌خۆش ده‌که‌ون
(trg)="22"> I wiem , że dzieci doznają wstrząsu mózgu każdego roku .
(src)="23"> له‌ڕاستیدا ، هه‌موساڵێک زیاتر له ( ٤ ) ملیۆن که‌س نه‌خۆش ده‌که‌ون و به بوراوه‌یی ده‌مێننه‌وه ئه‌و داتایانه له‌ناو منداڵانی خوار ( ١٤ ) ساڵن له‌ژووری فریاگوزاریه‌کاندا ده‌بینرێ
(trg)="23"> W rzeczywistości , ponad cztery miliony osób doznaje wstrząsu mózgu każdego roku , a są to dane dotyczące dzieci poniżej 14 roku życia , które widzieliśmy na pogotowiach .
(src)="24"> کاتێک منداڵان به بوراوه‌یی ده‌مێننه‌وه ئێمه باسی ئه‌وان ده‌که‌ین کاتێک زه‌نگه‌کان لێده‌دات به‌ڵام ئێمه به‌ڕاستی باسی چی ده‌که‌ین ؟
(trg)="24"> Kiedy dzieciaki doznają wstrząsu mózgu , stosujemy określenie : " zadzwonił im dzwon " [ wyrażenie używane do opisania stanu osoby , która uderzyła się w głowę ] lecz o czym tak naprawdę mówimy ?
(src)="25"> با ته‌ماشا بکه‌ین
(trg)="25"> Spójrzmy .
(src)="26"> باشه ، " ستارسکی و هوتچ " به‌بێ هیچ شتێک ، به‌ڵێ که‌واته ، ڕووداوێکی ئوتومبێل
(trg)="26.1"> Okej , tak , bez wątpienia " Starsky i Hutch " .
(trg)="26.2"> Wypadek samochodowy .
(src)="27"> ٤٠ میل له کاتژمێرێکدا بۆ گه‌شتن به به‌ربسته جێگیره‌که
(trg)="27"> Stała przeszkoda przy prędkości 40 mil na godzinę --
(src)="28"> ٣٥ جی ئێس
(trg)="28"> przeciążenie rzędu 35G .
(src)="29"> مشته کۆڵێکی به‌رزکردنه‌وه‌ی قورسایی بۆکسێک له ده‌موو چاوت بدات ٥٨ جی ئێس
(trg)="29"> Bokser wagi ciężkiej uderza Cię prosto w twarz -- 58G .
(src)="30"> ئه‌گه‌ر تێنه‌گه‌یشتویت ، جارێکی تر باسی ده‌که‌ینه‌وه
(trg)="30"> Jeśli to przegapiliście , spójrzmy jeszcze raz .
(src)="31"> ته‌ماشای لای ڕاستی شاشه‌که‌وه بکه
(trg)="31"> Patrzcie na prawą stronę ekranu .
(src)="32"> چی ده‌ڵێیت ؟
(trg)="32"> Co powiecie ?
(src)="33"> چه‌ند ( جی ئێس ) هه‌یه ؟
(trg)="33"> Ile G ?
(src)="34"> نزیک ٧٢
(trg)="34.1"> Blisko .
(trg)="34.2"> 72 .
(src)="35"> شێتانه ده‌بێت ئه‌گه‌ر بزانیت ١٠٣ جی ئێس
(trg)="35"> Nie do wiary - 103G .
(src)="36"> تێکڕای کاریگه‌ری بورانه‌وه‌که ٩٥ جی ئێسه
(trg)="36"> Średnia uderzenia potrzebna do wywołania wstrząsu mózgu to 95G .
(src)="37"> ئێستا ، کاتێک منداڵه‌که‌ی لای ڕاست هه‌ڵناستێت ده‌زانی که بورانه‌وه‌که ، له‌هۆش چوونە به‌ڵام ، ئه‌ی منداڵه‌که‌ی لای چه‌پ
(trg)="37.1"> Jeśli ten dzieciak po prawej się nie podnosi , wiemy , że doznał wstrząsu mózgu .
(trg)="37.2"> Ale co z tym dzieciakiem po lewej ,
(src)="38"> یان ئه‌و یاریزانه‌ی یاریگا به‌جێ ده‌هێڵێت ؟
(trg)="38"> lub tym sportowcem , który schodzi z boiska ?