Untitled Document

# kk/ted2020-1003.xml.gz
# zh_tw/ted2020-1003.xml.gz

(src)="1"> Бүгін мен этностық конфликт және азаматтық соғыс туралы айтамын .
(trg)="1"> 今天向各位演講的內容是「種族衝突以及內戰」

(src)="2"> Әдетте бұлар қызық тақырып емес , оның үстіне бұлар бұл конференция тақырыбы аясында жағымды жаңалық та тудырмайды .
(trg)="2"> 一般說來，這種主題不會振奮人心通常也不會傳達令人欣慰的好消息這就是今天研討會的議題

(src)="3"> Дегенмен , жағымды жаңалық та жоқ емес , бүгінде мұндай конфликтілер саны жиырма жыл бұрынғыдан әлдеқайда аз , бірақ , бәлкім ең маңыздысы – біз этностық конфликтілер мен соғыс санын азайтып , олардың тауқыметін жеңілдету үшін не істеу керектігін жақсырақ түсіне бастадық .
(trg)="3"> 然而，我們至少還有一些好消息：比起二十年前的情況這類衝突已經日趨減少也許更重要的是現在我們已經更加瞭解必須採取什麼方法才能減少種族衝突與內戰以及隨之而來的苦難

(src)="4"> Үш жайт маңызды : басшылық , дипломатия және институционалдық құрылым .
(trg)="4"> 其中包括三個顯著的因素：領導能力、外交手腕以及憲政設計

(src)="5.1"> Баяндамамда бұлардың неге және қаншалық маңызды екенін және олар маңызын жоғалтпауы үшін біздің не істей алатынымызды айтпақпын .
(src)="5.2"> Яғни , біз бәріміз аймақтық және әлемдік лидерлердің бейбітшілікті орнатып , оны баянды ете алу қабілетін қалай арттыра алатынымызды айтпақпын .
(trg)="5"> 今天的演講，我會著重在：這三者為什麼重要、有多重要以及我們能夠作些什麼以確保這三個重要的因素繼續發揮正面的影響力也就是，我們全人類如何貢獻心力以培養、琢磨當地與國際領袖締結休戰並長久維護和平的技巧

(src)="6"> Бәрін басынан бастайық .
(trg)="6"> 現在，我們先回到原點

(src)="7.1"> Азаматтық соғыс ондаған жылдар бойы басты ақпарат болып келеді .
(src)="7.2"> Әсіресе этностық конфликтілер халықаралық қауіпсіздікке қатер деп сипатталып келеді .
(trg)="7"> 幾十年來內戰一直是新聞標題的常客特別是種族衝突已經是持續不斷的重大國際安全威脅

(src)="8"> Осыдан жиырма жыл бұрын жаңалық жағымсыз , ал суреттер сұмдық болатын .
(trg)="8"> 過去二十年來壞消息不斷境況也令人憂心

(src)="9.1"> Жылдар бойғы текетірестен соң Грузияда жаппай зорлық-зомбылық басталды .
(src)="9.2"> 2008 жылғы тамызда .
(trg)="9"> 在喬治亞，經過多年的對峙於 2008 年八月再度爆發全面的暴力衝突

(src)="10"> Ушығып , Грузия мен Ресей арасындағы бес күндік соғысқа ұласты , бұл Грузияны тіпті бөлшектеп жіберді .
(trg)="10"> 迅速惡化為俄羅斯與喬治亞之間的五日戰爭導致喬治亞更為分崩離析

(src)="11"> Кенияда 2007 жылғы даулы президент сайлауы бұл туралы тек естігеніміз бар , тез арада этносаралық қақтығысқа , мыңдаған адамның өлімі мен босып кетуіне әкеп соқты .
(trg)="11"> 在肯亞， 2007 年備受爭議的總統選舉 — — 我們才剛聼到這件事的演講 — — 立刻轉變為嚴重的種族之間的暴力衝突成千上萬的人遭受殺害、流離失所

(src)="12"> Шри-Ланкада аз санды тамильдер мен саны көп сингалдар арасындағы ондаған жылға созылған соғыс 2009 жылы қанды қырғынға ұласты , 1983 жылдан бері мұнда 100 мыңға жуық адам опат болған .
(trg)="12"> 在斯里蘭卡少數族群泰米爾人與多數族群僧伽羅人之間數十年漫長的內戰於 2009 年演變為恐怖的血腥衝突在此之前，自 1983 年以來已經有將近十萬人死於內戰

(src)="13"> Қырғызстанда соңғы бірер аптаның ішінде қырғыз ұлты мен өзбек ұлтының арасында бұрын болмаған деңгейде қақтығыс болды .
(trg)="13"> 在吉爾吉斯，僅在前幾個星期之中吉爾吉斯族人與烏茲別克族人之間爆發了史無前例的暴力衝突

(src)="14"> Жүздеген адам өлді , 100 мыңнан астамы босып кетті , соның ішінде көп өзбек көрші орналасқан Өзбекстанға қарай қашты .
(trg)="14"> 數百人遭到殺害超過十萬人無家可歸其中包括許多逃到鄰國烏茲別克的烏茲別克族人

(src)="15"> Таяу Шығыста израиль-палестина конфликтісінің бітетін түрі жоқ , әрі оны түбірімен шешудің жолдарын табу күннен күнге қиындап барады .
(trg)="15"> 在中東地區以色列人與巴勒斯坦人之間的衝突持續不斷而我們愈來愈難以預見該如何達成可以令兩方接受、長久維持的和平方案

(src)="16"> Дарфур басты жаңалық қатарынан түсті , бірақ онда кісі өлтіру , бас сауғалап қашу әлі жалғасып жатыр , ондағы адамдардың ауыр тауқыметін айтып жеткізу қиын .
(trg)="16"> 達佛地區也許沒有出現在新聞標題上但是當地的殺戮與人民的流離失所從未間斷該地所製造的人間悲劇遠超過你我的想像

(src)="17"> Ал , Иракта қантөгіс қайта өршіді , ал соңғы парламент сайлауынан бері төрт-ақ ай өткен бұл ел әлі үкіметін жасақтаған да жоқ .
(trg)="17"> 在伊拉克終於再度面臨暴力衝突而伊拉克於四個月前進行的國會選舉直到目前仍無法籌組政府

(src)="18"> Бірақ , мұнда жақсы жаңалық айтуға келдім ,
(trg)="18"> 但是，我的演講帶來的是好消息

(src)="19"> Сонымен , бұлар – бұрынғының суреттері ме ?
(trg)="19"> 所以剛提到的都是過去的境況了嗎？

(src)="20"> Иә , Таяу Шығыс пен Ирактың , Дарфурдың және басқалардың сұрықсыз суреттерін қоспағанда , ұзақмерзімді тренд тұрғысынан жақсы жаңалықтар бар .
(trg)="20"> 雖然我們看到了悲慘灰暗的現狀存在於中東、達佛伊拉克、以及其他地區。以長期的趨勢來看我們確實有好消息

(src)="21"> Қырғиқабақ соғыс біткен жиырма жыл ішінде азаматтық соғыстардың жалпы саны азайып келеді .
(trg)="21"> 自從冷戰結束以來的二十年間內戰的數量呈現下降的趨勢

(src)="22"> 1990-жылдардың басында 50 шақты соғыс жүріп жатқан болса , қазір мұндай конфликтілер саны 30 пайызға азайған .
(trg)="22"> 從 1990 年代早期的高峰期大約有 50 場內戰而至今天，這種衝突的數量減少了百分之三十

(src)="23"> Азамат соғыстарында қаза тапқандар саны да он , жиырма жыл бұрынғымен салыстырғанда едәуір азайған .
(trg)="23"> 今日在內戰之中遭到殺害的人數也遠低於十年前或二十年前的數字

(src)="24"> Бірақ бұл трендтің екі қыры бар .
(trg)="24"> 但是，這個趨勢並不明顯

(src)="25.1"> Майдан даласында ең көп адам шығыны 1998-2001 жылдар аралығында тіркелген .
(src)="25.2"> Ол кезде жылына 80 мыңдай солдат , полицей мен жасақ қырылған .
(trg)="25"> 戰場上最多的死亡人數紀錄於 1998 年到 2001 年之間大約是每年八萬名軍人、警察、叛軍死於戰場

(src)="26"> Жауынгерлер ең аз өлген жыл – 2003 жыл , сол жылы 20 мың адам қаза тапты .
(trg)="26"> 最低的戰鬥人員死亡人數紀錄於 2003 年只有兩萬人死亡

(src)="27"> Содан бері жоғары-төмен құбылғанымен , жалпы тренд және ең маңызды жайт соңғы жиырма жылда көрсеткіштер төмендеп келеді .
(trg)="27"> 雖然數字上下起伏不定總體的趨勢 — — 也是最重要的關鍵 — — 明顯下降過去二十年來

(src)="28"> Бейбіт адамдар шығыны туралы ақпарлар да бұрынғыдай өте нашар емес .
(trg)="28"> 有關平民死亡的新聞與往昔比較亦相對減輕

(src)="29"> 1997-1998 жылдары 12 мың бейбіт тұрғын қасақана өлтірілген болса , он жылдан кейін бұл сан 4 мыңға дейін азайған .
(trg)="29"> 在 1997 年與 1998 年間超過一萬兩千位平民遭到蓄意屠殺十年之後遭到殺害的平民降低為四千人

(src)="30"> Яғни , үштен екіге азайған .
(trg)="30"> 數字減少了三分之二

(src)="31"> Егер 1994 жылғы Руандадағы геноцидті есепке алсақ , бұл сан тіпті аз боп көрінеді .
(trg)="31"> 如果我們列入 1994 年盧安達的種族屠殺下降的趨勢就更為明顯

(src)="32"> Ол кезде бірнеше айдың ішінде 800 мыңға жуық бейбіт тұрғын қырылған .
(trg)="32"> 那時在短短的幾個月之內就有八十萬平民遭到屠殺

(src)="33"> Бұл – сөзсіз үлкен жетістік , енді бұл сандарға ешқашан оралмау керек .
(trg)="33"> 這是我們後人永遠不可超越的殘暴罪行

(src)="34"> Мұнда тағы бір маңызды мәселе – бұл сандар оқиғаның бір жағын ғана айтады .
(trg)="34"> 我們也應該同樣謹記這些數字只代表著冰山的一角

(src)="35"> Бұл санаққа азамат соғысы салдарынан , мәселен , аштық пен аурудан өлгендер кірмеген .
(trg)="35"> 這些數字沒有列入因為內戰造成的飢荒、疾病種種惡果之下死亡的人數

(src)="36"> Сонымен қатар , олар жалпы жапа шеккендерді толық есепке алмайды .
(trg)="36"> 這些數字也無法真實地反映遭受各種苦難的平民百姓

(src)="37"> Ұрып-соғу , зорлау , этностық тазалау – адамдарды өлтірмеген күннің өзінде , азамат соғысындағы ең тиімді құрал болған .
(trg)="37"> 酷刑、強暴、種族淨化已經成為內戰之中極為有效令人生不如死的非致命性武器

(src)="38"> Басқаша айтсақ , этностық конфликт пен азамат соғысынан жапа шеккен бейбіт тұрғындар үшін жақсы соғыс не жаман бейбітшілік деген ұғымдар жоқ .
(trg)="38"> 換句話說對於遭受種族衝突、內戰苦果的平民百姓來說戰爭永遠是邪惡的和平永遠是良善

(src)="39"> Сондықтан , өлтірілген , жарақаттанған , зорланған , азапталған әр адам – қасірет , десе де , бүгінде бейбіт тұрғындар арасында адам шығынының он жыл бұрынғыдан әлдеқайда аз болуы – жақсы жаңалық .
(trg)="39"> 任何一位平民遭到殺害、傷殘、強暴、酷刑都不能輕視然而平民死亡的數字比起十年前已經明顯降低這項事實確實是好消息

(src)="40.1"> Бүгін бізде конфликтілер аз болады .
(src)="40.2"> Адам өлімі де аз .
(trg)="40"> 今日的衝突數量減少遭受殺害的人數下降

(src)="41"> Мұндағы ең басты сұрақ : мұның себебі неде ?
(trg)="41"> 我們當然要問一個核心問題：「為什麼減少？」

(src)="42"> Кей жағдайларда бір жақ соғыста жеңіске жетеді .
(trg)="42"> 某些案例之中是一方獲得了軍事勝利

(src)="43"> Түрлі шешімдері болуы мүмкін , бірақ адам шығынсыз , гуманитарлық салдарсыз шешілетіндері өте аз .
(trg)="43"> 這是一種解決方法但是這種解決方法很少是在沒有人員傷亡或是沒有人道代價之下達成的

(src)="44"> Шри-Ланкадағы " Тамиль жолбарыстарының " жеңілуі – осының ең жаңа мысалы дер едім , бірақ біз , сондай-ақ , Балқанда , Солтүстік Кавказда , Африканың көп бөлігінде әскери жолмен шешілгендерін де көрдік .
(trg)="44"> 斯里蘭卡的塔米爾之虎的戰敗我想是最近的一個血腥例子但是我們也在巴爾幹半島、南高加索以及非洲的大部分區域見過類似的所謂的血腥「軍事手段」

(src)="45"> Кей кездері оларға келіссөз арқылы реттеу немесе атысты тоқтату келісімдері қосылып , бітімгерлер жіберіледі .
(trg)="45"> 在其他的情況之中衝突者因為談判解決而接受讚揚或是至少達成停火協議接受和平部隊派駐

(src)="46"> Бірақ бұлар ешқашан да толық сәтті болған емес : Босния мен Герцеговина , бәлкім Грузия .
(trg)="46"> 但是這些情況並不表示成功獲得的和平波士尼亞與黑塞哥維那與喬治亞相比，更接近此種狀況

(src)="47"> Бірақ Африканың көп бөлігінде жағдайды әріптесім былай сипаттайды : " Сәрсенбі таңда геноцид болғалы тұрғанда сейсенбінің кешінде атысты уақытша тоқтату келісіміне келді " .
(trg)="47"> 但對於非洲的多數區域我的同事曾經如此形容：「星期二晚上的停火協議及時阻止了星期三早上正要開始的種族屠殺」

(src)="48"> Бірақ қайтадан жақсы жаңалыққа оралайық .
(trg)="48"> 我們回頭再看看好的消息

(src)="49"> Майдан алаңында шешімі болмағанымен , этностық конфликт пен азамат соғысының алдын алуға я тұрақты бейбітшілік орнатуға үш фактор әсер етуі мүмкін : басшылық , дипломатия және институционалдық құрылым .
(trg)="49"> 如果戰場之上無法獲得解決方案有三個因素可以阻止種族衝突與內戰或取得日後足以令人接受的和平領導能力、外交手腕以及憲政設計

(src)="50"> Солтүстік Ирландияның мысалын алайық .
(trg)="50"> 以北愛爾蘭為例

(src)="51"> Ғасырларға созылған жаушылдыққа , ондаған жылға созылған соғысқа , мыңдаған адамның қазасына қарамастан , 1998 жылы тарихи келісімге қол жетті .
(trg)="51"> 即使有著橫跨幾個世紀的仇恨數十年的暴力衝突數千人遭受殺害仍於 1998 年達成了歷史性的協議

(src)="52"> Оның бірінші нұсқасын сенатор Митчелл асқан шеберлікпен әзірледі .
(trg)="52"> 喬治．米切爾參議員十分有技巧地中介了雙方最初的協議版本

(src)="53"> Солтүстік Ирландиядағы бейбіт процесс ұзақ әрі сәтті болуы үшін қатысу мен келіссөзге байланысты нақты шарттар қоя білді .
(trg)="53"> 讓北愛爾蘭的和平進程能夠長久維持的關鍵是他為了雙方參與和談判加上了十分明確的條件

(src)="54"> Ең маңыздысы – бейбітшілікті толық сақтауға деген міндеттеме .
(trg)="54"> 在這些條件之中最重要的是只能使用和平手段的承諾

(src)="55"> Британ және ирланд үкіметтері келісімді қайта електен өткізіп отырғанымен , Солтүстік Ирландияда бейбітшілік пен тұрақтылық орнату райынан еш қайтқан емес .
(trg)="55"> 隨後的修訂協議因為英國與愛爾蘭政府從未動搖的和平決心迅速帶來了北愛爾蘭的和平與穩定

(src)="56"> 1998 жылы құрылған негізгі институттар мен олардың 2006 , 2008 жылдардағы жетілген формалары инновациялық болғаны сондай , кикілжің тараптарының мәселелерін шешіп , талаптарын орындады .
(trg)="56"> 於 1998 年起草的核心憲法以及 2006 與 2008 年對憲法的修訂具有十足創新的精神並讓所有互相衝突的黨派見到他們所關注的核心問題、需求獲得處理

(src)="57"> Келісімнің ішінде Солтүстік Ирландияда трансшекаралық институттармен билікті бөлісу шарттары пысықталған , Белфаст пен Дублинді жалғаған бұл шарттар " конфликтінің ирландиялық өлшемі " деген атқа ие болған .
(trg)="57"> 此份協議結合了北愛爾蘭分享權力的安排與超越國境的憲法連接了貝爾法斯特與都柏林以此承認了所謂的愛爾蘭地區的衝突

(src)="58"> Тағы бір маңыздысы – мұнда , сондай-ақ , жеке адамдардың да , қоғамдардың да құқықтарына көп көңіл бөлген .
(trg)="58"> 顯而易見這份憲法同時明確地保障了個人的權利與當地社群的權利

(src)="59"> Келісімнің талаптары күрделі болуы мүмкін , себебі , конфликтінің өзі де күрделі .
(trg)="59"> 也許這份協議的條款非常複雜但是在它背後的衝突也是同樣複雜

(src)="60"> Бәлкім , ең басты жетістік – жергілікті басшылар ымыраласу деңгейіне дейін өсті , әрдайым жылдам болмаса да , әрдайым шын жүректен болмаса да , ақыр соңында биіктік танытты .
(trg)="60"> 最重要的是當地領袖不斷地回應對於妥協讓步的反對意見不見得每次都迅速反應也不見得每次都充滿熱情但是最終證明他們締造了和平

(src)="61"> Ян Пейсли мен Мартин Макгиннес Бірінші министрі және оның орынбасары Солтүстік Ирландияны бірге басқарады деп кім ойлаған ?
(trg)="61"> 又有誰想像得到依安．佩斯利與馬丁．麥吉尼斯以首相與副首相的身份攜手共同領導北愛爾蘭政府

(src)="62"> Сосын , Солтүстік Ирландия ерекше мысал ма , әлде ол көбіне демократиялық және дамыған елдерде болатын құбылыс па ?
(trg)="62"> 然而，北愛爾蘭究竟是個特例？還是這種解釋一般只能套用在民主與已發展國家上？

(src)="63"> Жоқ , мүлде олай емес .
(trg)="63"> 絕非如此

(src)="64"> 2003 жылғы Либериядағы ұзаққа созылған соғыстың аяқталуы басшылықтың , дипломатияның және институттық құрылымның қаншалық маңызды екенін көрсетті , Македониядағы 2001 жылғы толыққанды азамат соғысының сәтті түрде алдын алу да , Индонезияның Ачех аймағында 2005 жылы қақтығыстың сәтті аяқталуы да сол сияқты .
(trg)="64"> 2003 年所結束利比亞漫長的內戰描繪了領導能力、外交手腕以及憲法設計的重要性這三個因素也成功阻止了 2001 年馬其頓即將爆發的全面內戰以及成功結束了 2005 年發生於印尼亞齊地區的衝突

(src)="65"> Осылардың барлығында жергілікті басшылар бейбітшілік орнатуға құлықты әрі қауқарлы болды , халықаралық қауымдастық келісімді талқылап , іске асыруда әзір тұрды , институттар да келісілген кездегі уәделерінде тұра білді .
(trg)="65"> 在這三個案例之中當地領袖皆願意、亦有能力締造和平國際社會也準備好協助他們談判與制定協議憲法制度則實踐了自從點頭同意那天開始各方黨派所許下的承諾

(src)="66"> Басшылыққа , дипломатияға және институттық құрылымдауға көз салу арқылы бейбітшілікке қол жеткізе алмаудың , не оны баянды ете алмаудың себептерін түсінеміз .
(trg)="66"> 注重領導能力、外交手腕與憲法設計也解釋了無法得到和平或是和平無法長久維持的原因

(src)="67"> Осло келісімдеріне артылған үміт Израиль-Палестина конфликтін аяқтауға жол аша алмады .
(trg)="67"> 人們對於奧斯陸協定所賦予的希望並沒有終結以色列人與巴勒斯坦人的衝突

(src)="68"> Келісім шешілуі тиіс мәселелердің барлығын толық қамти алмады .
(trg)="68"> 雙方需要解決的問題並沒有全部達成協議

(src)="69"> Бірақ жергілікті басшылар оларды кейін қарастырамыз деп уәде берген .
(trg)="69"> 結果，當地領袖承諾稍後重審協議

(src)="70"> Алайда мүмкіндікті пайдаланудың орнына , жергілікті және халықаралық басшылар артынша бөлектеніп кетті , оның үстіне екінші Интифада , 11 қыркүйек , Ауғанстан мен Ирактағы соғыс сияқты мәселелерге назар аударып кетті .
(trg)="70"> 他們並沒有抓住和平的機會當地與國際領袖不久之後即分崩離析並且因為隨後的第二次巴勒斯坦大起義、 9 / 11 事件阿富汗與伊拉克的戰爭而分心

(src)="71"> 2005 жылы қол қойылған Суданға қатысты жан-жақты келісім күткендегідей жан-жақты болмай шықты , оның кейбір шарттары солтүстік пен оңтүстік арасында ашық соғысқа жол ашуы мүмкін .
(trg)="71"> 蘇丹於 2005 年所簽署詳盡的和平協議最後證明它不如預期而且它的條款很可能埋下南北之間再次引發全面戰爭的種子

(src)="72"> Халықаралық дипломатия мен институттық олқылықтарға қарағанда басшылықтағы өзгерістер мен кемшіліктер бұған шамамен бірдей деңгейде кінәлі .
(trg)="72"> 領袖的更迭與缺乏領導能力以及國際外交無效的憲政三者同時導致了失敗的結局

(src)="73"> Шешілмеген шекара мәселелері , мұнай үшін талас , Дарфур қақтығысы , оңтүстіктегі тайпалар арасындағы қантөгіс және бүкіл Судан аумағында мемлекет мүмкіндіктерінің шектеулілігі Африканың ең ірі елінде тым сұрқай картинаны сомдап тұрған сияқты .
(trg)="73"> 尚未解決的國界問題、原油收益的爭議達佛正在進行的衝突都加劇了南蘇丹的部落暴力衝突也削弱了蘇丹對於全國的控制能力這些都為非洲最大的國家未來的前景繪製了一幅令人沮喪的畫像

(src)="74"> Соңғы мысал – Косово .
(trg)="74"> 最後一個例子：科索沃

(src)="75"> Косово мәселесін шешуде ортақ тоқтамға келе алмау , зорлық-зомбылық пен қақтығыс , соның кесірінен аймақтың де-факто бөлінуі көптеген факторлардың әсерінен болды .
(trg)="75"> 科索沃談判以失敗收場當地的暴力衝突、緊張情勢以及所導致的實質分裂都牽涉到眾多不同的因素

(src)="76"> Ең бастылары – үшеу .
(trg)="76"> 其中最關鍵的因素有三：

(src)="77"> Бірінші , жергілікті басшылардың өз талаптарын толық орындатудан басқаны ойламайтын өркөкіректігі .
(trg)="77"> 第一，各個當地領袖貪求自己的最高利益而不願妥協讓步

(src)="78"> Екінші , Батыс Косовоның тәуелсіздігін қолдаған кезден-ақ кібіртіктеп қалған халықаралық дипломатиялық әрекеттер .
(trg)="78"> 第二，國際外交所做的努力從一開始就因為西方國家支持科索沃獨立而遭到莫大的阻礙

(src)="79"> Үшіншіден , сербтер мен албандардың қажеттіліктерін толық өтеуге тиіс болған институттарды құрылымдауда қиялдың жетіспеуі .
(trg)="79"> 第三，制定足以同時保障塞爾維亞人與阿爾巴尼亞的憲法之時缺乏對於未來的想像力

(src)="80"> Дәл сол сияқты , мұнда да жақсы жаңалық бар : Косовода , және жалпы Балқан аймағында жоғары деңгейдегі , ресурсқа бай халықаралық өкілдіктің болуы және екі тараптағы жергілікті лидерлердің салыстырмалы түрде тізгінді тартуы 2008-ден бергі екі жылда жағдайдың неге тіпті нашарлап кетпегенін түсіндіреді .
(trg)="80"> 同樣地 — — 我們在此也有些好消息從 2008 開始至今兩年科索沃目前已有高階層、資源充足的國際勢力介入調停而且巴爾幹地區已經普遍地展現出雙方的當地領袖擁有相當的自制力讓事態不再繼續惡化

(src)="81"> Демек , нәтижесі ойдағыдай шықпаған кездердің өзінде де жергілікті лидерлер мен халықаралық қауымдастықтың таңдау еркі бар және олар бұдан да жақсы ете алады .
(trg)="81"> 所以，即使是情勢不甚樂觀的局面當地領袖與國際領袖仍有抉擇的空間他們擁有能力打造更好的未來

(src)="82"> Қырғиқабақ соғыс қырғиқабақ бейбітшілік сияқты жақсы бола қоймас , бірақ қырғиқабақ бейбітшілік шын соғыстан әлдеқайда жақсы .
(trg)="82"> 冷戰不會比冷和平來的更好但是冷和平總比戰爭爆發好得多

(src)="83"> Әрнеден дұрыс сабақ алу да – жақсылық .
(trg)="83"> 好消息也包括學習正確的教訓

(src)="84"> Сонымен , Израиль-Палестина жанжалының Солтүстік Ирландиядан , Судандағы азамат соғысынан , не Либериядан қандай айырмашылығы бар ?
(trg)="84"> 是什麼原因造成以色列人／巴勒斯坦人的衝突與北愛爾蘭不同的結局？導致蘇丹內戰與賴比瑞亞不同的結果？

(src)="85.1"> Сәтсіздіктер де , жеңістер де бізге бірнеше маңызды жайтты үйретеді .
(src)="85.2"> Егер біз жақсы жаңалықтар көп болсын десек осыларды көкейден шығармауымыз керек .
(trg)="85"> 成功與失敗都會給予我們必須謹記在心的教訓如果我們希望好消息持續下去。

(src)="86"> Біріншіден , басшылық .
(trg)="86"> 第一，領導能力

(src)="87"> Адам қолымен жасалған апаттар сияқты этностық конфликті мен азамат соғысы да табиғи нәрсе емес , сондықтан олардың алдын алу және реттеу өздігінен бола қалмайды .
(trg)="87"> 無論是種族衝突還是內戰都不是天災而是人禍阻止與解決紛爭不會如同天災結束一般水到渠成

(src)="88"> Басшылық бейбітшілікті сақтауға келгенде қауқарлы , батыл әрі көреген болуы керек .
(trg)="88"> 領導者必須有能力擁有決心與願景致力於締造和平

(src)="89"> Лидерлер өз арасында , қолдаушылар арасында байланыс орнатып , оларды бейбіт болашаққа бастайтын бұралаң да ауыр жолмен бірге алып өтуі керек .
(trg)="89"> 領導者之間必須合作團結彼此的追隨者以帶領他們踏上艱鉅的旅程一起走向和平的未來

(src)="90"> Екінші – дипломатия .
(trg)="90"> 第二，外交手腕

(src)="91"> Дипломатияға үлкен ресурс пен сенімділік қажет , әрі лидерлер мен қолдаушыларды бір мезетте қолпаштап әрі қысымға алып отыру керек .
(trg)="91"> 外交必須擁有充足的資源持續不斷努力以及施加於領袖與追隨者之上恰到好處的誘因與壓力

(src)="92.1"> Дипломатия оларға әділ компромиске келу үшін керек .
(src)="92.2"> Бұл оларға жергілікті , аймақтық және халықаралық араағайындардың үлкен коалициясы келісімді жүзеге асыру үшін қажет .
(trg)="92"> 外交必須協助他們達成彼此公平的妥協讓步也必須確保當地、區域與國際支持者之間廣大的聯盟以協助他們制定協議

(src)="93"> Үшінші – институттық құрылым .
(trg)="93"> 第三，憲政設計

(src)="94"> Институттық құрылымдау мәселелерге мұқият қарап , инновацияшыл ойлауды , икемді түрде , мол қаржымен орындауды қажет етеді .
(trg)="94"> 憲政設計需要對於問題的敏銳專注創新的思考以及具有彈性與資金充足的實施方法

(src)="95"> Ұрысушы тараптар өз айтқандарын орындауды талап етпей , бір-бірінің қажеттіліктерін ескеретін компромиске ұмтылуы тиіс .
(trg)="95"> 衝突的黨派必須從彼此的最高利益之下各讓一步以達成承認彼此需求的妥協結果

(src)="96"> Және олар бір-біріне таңған пікірден гөрі , келісімдерінің түп негізін көбірек ойлауы керек .
(trg)="96"> 而且他們必須思考協議的實質意義而不是他們想加諸其上的膚淺標籤

(src)="97"> Сондай-ақ ұрысушы тараптар келісімді орындау тоқтап қалған жағдайда келіссөз үстеліне қайтуға әзір болуы тиіс .
(trg)="97"> 衝突的黨派也必須在協議實行停滯不前的時候作好回到談判桌旁的準備

(src)="98"> Менің өз басым үшін осылардың ішіндегі ең басты сабақ – жергілікті халықтың бейбітшілікке ұмтылысы өте маңызды , бірақ ол зорлық-зомбылықты тоқтату немесе оның алдын алу үшін жеткіліксіз .
(trg)="98"> 以我個人的意見從這些例子得到最重要的教訓是：當地是否致力於和平至為重要光是這樣還不夠為了阻止或終結暴力衝突

(src)="99"> Бірақ ешқандай дипломатия да , институттық құрылымдау да жергілікті халықтың қателіктері мен оның салдарын жоя алмайды .
(trg)="99"> 再多的外交手段再多的憲法設計都不足以彌補當地的失敗和其後果

(src)="100"> Сондықтан , біз бейбітшілік орнатуға деген қабілет-қарымы , ерік-жігері мен көрегендігі бар жергілікті лидерлерді тәрбиелеуге күш салуымыз керек .
(trg)="100"> 所以，我們必須協助具有潛力的領導者以及擁有能力、願景、決心的領導者以創造和平