# ka/ted2020-102.xml.gz
# nb/ted2020-102.xml.gz
(src)="1"> მინდა გესაუბროთ ჩემ ერთ პრობლემაზე იმაზე , რომ მე ფილოსოფოსი ვარ
(trg)="1"> Jeg skal snakke om et problem som jeg har nemlig det at jeg er filosof .
(src)="2"> ( სიცილი ) როცა წვეულებაზე ვარ , ხალხი მეკითხება რას ვსაქმიანობ და მე ვეუბნები , " პროფესორი ვარ " , მათ თვალები უშეშდებათ .
(trg)="2"> ( Latter ) Når jeg går til en fest og folk spør meg hva jeg driver med og jeg svarer " Jeg er professor " , får øynene deres et glassaktig uttrykk .
(src)="3"> როცა მე ვარ აკადემიურ კოქტეილის წვეულებაზე გარშემო სულ პროფესორები არიან და ისინი მეკითხებიან რა სფეროში ვმოღვაწეობ და მე ვპასუხობ " ფილოსოფია " , მათი თვალები უშეშდებათ .
(trg)="3"> Når jeg går til en akademisk tilstelning og alle rundt meg er professorer , vil de spørre meg om hvilket felt jeg jobber i og jeg sier filosofi - får øynene deres et glassaktig uttrykk .
(src)="4"> ( სიცილი ) როცა მე ფილოსოფოსების წვეულებაზე ვარ ( სიცილი ) და ისინი მეკითხებიან რაზე ვმუშაობ და მე ვპასუხობ : " ცნობიერებაზე " , მათ არ უშეშდებათ თვალები , ისინი ეჭვიანად ბრეცენ ტუჩებს .
(trg)="4"> ( Latter ) Når jeg går til en fest for filosofer ( Latter ) og de spør hva jeg jobber med og jeg sier bevissthet , blir ikke øynene deres glassaktige -- leppene strammer seg .
(src)="5"> ( სიცილი ) და მე ვისმენ დაცინვას , ხით-ხითს და ღრენას , რადგან ისინი ფიქრობენ რომ : " ეს შეუძლებელია შეუძლებელია ცნობიერების ახსნა " .
(trg)="5.1"> Latter Og jeg høster spott , brumming og murring fordi de tenker , " Det er umulig !
(trg)="5.2"> Du kan bare ikke forklare bevissthet . "
(src)="6"> ზედმეტი თავდაჯერებულობაა ვიფიქროთ , რომ შეგვიძლია ცნობიერების ახსნა , ეს უდავოა .
(trg)="6"> Den reneste dristige frekkhet å tenke at du kan forklare bevissthet er rett og slett et umulig spørsmål .
(src)="7"> ჩემი აწ გარდაცვლილი მეგობარი , ბობ ნოზიკი , მშვენიერი ფილოსოფოსი ერთ-ერთ საკუთარ წიგნში , " ფილოსოფიური ახსნები " მიმოიხილავს ფილოსოფიის ეთოსს , თუ როგორ უდგებიან ფილოსოფოსები საქმეს .
(trg)="7"> Min nylig avdøde venn Bob Nozick , en utmerket filosof , kommenterer i en av sine bøker , " Filosofiske forklaringer " , omkring filosofiens etos ( " kultur og moral " ) måten filosofer utøver sitt yrke .
(src)="8"> და ის ამბობს რომ : " ფილოსოფოსებს უყვართ რაციონალური არგუმენტი "
(trg)="8"> Og han sier , vel , " Filosofer liker veldig godt rasjonelle argumenter . "
(src)="9"> და ის ამბობს " იდეალური არგუმენტი ფილოსოფოსთა უმეტესობისთვის არის , როცა შენ მსმენელებს უკეთებ შესვალს და შემდეგ აძლევ მათ შედეგებსა და დასკვნებს და თუ ისინი არ გაიზიარებენ დასკვნებს , დაიხოცებიან .
(trg)="9"> Og han sier , " Det kan virke som om det ideelle argumentet for de fleste filosofer er å gi publikum premissene og så gir du dem slutninger og konklusjonen , som om de skulle dø om de ikke aksepterer konklusjonen .
(src)="10"> მათ უბრალოდ თავები უსკდებათ " აზრი იმაშია , რომ არგუმენტმა უნდა გააპოს თქვენი ოპონენტი
(trg)="10.1"> Hodene deres eksploderer . "
(trg)="10.2"> Poenget her er å ha et argument som er så kraftfullt at det slår ut dine opponenter .
(src)="11"> სინამდვილეში კი ეს საერთოდ ვერ ცვლის ადამიამების წარმოდგენებს
(trg)="11"> Men når det kommer til stykket endrer jo ikke det folks hoder i det hele tatt .
(src)="12"> ძალიან ძნელია ადამიანთა წარმოდგენების შეცვლა ისეთ რამეზე როგორიც ცნობიერებაა და საბოლოოდ მივხვდი რატომ .
(trg)="12"> Det er veldig vanskelig å endre folks forestillinger om noe slikt som bevissthet , og jeg fant til slutt ut hvorfor det er slik .
(src)="13"> მიზეზი ის არის , რომ ყველა არის ექსპერტი ცნობიერებაში .
(trg)="13"> Grunnen er at enhver av oss er en ekspert på bevissthet .
(src)="14"> ჩვენ იმ დღეს მოვისმინეთ , რომ ყველას აქვს მყარი აზრი ვიდეო თამაშებზე
(trg)="14"> Vi hørte her en av dagene at alle har sterke meninger om videospill .
(src)="15"> ყველას აქვს აზრი მაშინაც კი როცა ისინი არ არიან ექსპერტები
(trg)="15"> Alle har en oppfatning om et videospill , men de er ikke eksperter .
(src)="16"> და ისინი არც თვლიან თავებს ვიდეო თამაშების ექსპერტებად , უბრალოდ მყარი აზრი აქვთ .
(trg)="16"> Men de ser ikke på seg selv som eksperter på videospill , de har nå en gang sterke meninger .
(src)="17"> დარმწუნებული ვარ ხალხი , რომელიც მუშაობს , მაგალითად კლიმატის ცვლილებებზე და გლობალურ დათბობაზე , ან ინტერნეტის მომავალზე , ხვდება ადამიანებს ვისაც აქვთ ძალიან მყარი წარმოდგენები იმაზე თუ რა მოხდება მომავალში ,
(trg)="17"> Jeg føler meg sikker på at folk her som jobber med , la oss si klimaendringer og global oppvarming , eller framtiden til internett , møter mennesker som bærer på veldig sterke meninger om hva som kommer til å skje .
(src)="18"> მაგრამ სავარაუდოდ ისინი არ განიხილავენ ამ აზრებს როგორც ექსპერტულს .
(trg)="18"> Men de tenker nok ikke på slike meninger som ekspertise .
(src)="19"> ეს უბრალოდ მყარი წარმოდგენებია .
(trg)="19"> De er bare sterke meninger .
(src)="20"> სამაგიეროდ რაც შეეხება ცნობიერებას , ხალხი როგორც ჩანს ფიქრობს , ყოველი ჩვენგანი ფიქრობს : " მე ექსპერტი ვარ ,
(trg)="20"> Men når det gjelder bevissthet , synes folk å mene , hver en eneste av oss vil tenke , " Jeg er eksperten .
(src)="21"> მხოლოდ იმით რომ ცნობიერი ვარ , ყველაფერი ვიცი მასზე "
(trg)="21"> Ganske enkelt i kraft av å være bevisst , så vet jeg alt om det . "
(src)="22"> და როცა შენს თეორიას უყვები ისინი ამბობენ : " არა , არა , ცნობიერება
(trg)="22"> Og så kommer du med din teori og de sier , " Nei , nei , det er ikke slik bevissthet er !
(src)="23"> ეს არ არის , თქვენ არასწორად გესმით "
(trg)="23"> Nei , du tar helt feil . "
(src)="24"> და ისინი ამას ამბობენ განმაცვიფრებელი თავდაჯერებულობით .
(trg)="24"> Og dette sier de med en utrolig selvsikkerhet .
(src)="25"> რასაც მე დღეს ვაპირებ , არის ამ თქვენი თავდაჯერებულობის მორყევა , რადგან ვიცი ეს გრძნობა მე თვითონ ვგრძნობ მას .
(trg)="25.1"> Og det jeg kommer til å prøve meg på i dag er å skake opp selvsikkerheten deres .
(trg)="25.2"> Fordi jeg kjenner til denne følelsen -- jeg kan kjenne den selv .
(src)="26"> მე მინდა შევარყიო თქვენი თავდაჯერებულობა იმაში , რომ თქვენ იცით საკუთარი შიდა გონება რომ თქვენ თვითონ ხართ თქვენი ცნობიერების განმკარგავი .
(trg)="26"> Jeg vil sette denne tilliten hos dere på prøve som går utpå at dere kjenner deres egen innerste " sjel " -- at dere selv har kontroll over egen bevissthet .
(src)="27"> ეს არის დღევანდელი დღის განრიგი .
(trg)="27"> Dette er tema for i dag .
(src)="28"> ახლა , ამ მშვენიერ ნახატზე ჩანს ფიქრის ღრუბელი , ფიქრის ბუშტები .
(trg)="28"> Dette fine bilde viser en tanke-boble .
(src)="29"> მგონი ყველა ხვდება ეს რას ნიშნავს .
(trg)="29"> En tanke-boble som jeg tror alle og enhver her forstår hva betyr .
(src)="30"> ეს გამოსახავს ცნობიერების ნაკადს .
(trg)="30"> Det skal fremstille strømmen av bevissthet .
(src)="31"> ეს ყველაზე საყვარელი ცნობიერების ნახატია ,
(trg)="31"> Dette er mitt favorittbilde av bevissthet som er blitt laget .
(src)="32"> რაც კი ოდესმე შესრულებულა ეს სოლ სტაინბერგია , ნიუ იორკერის ყდა .
(trg)="32"> Det er en Saul Steinberg så klart -- det var et omslag fra New Yorker .
(src)="33"> და აქ ყმაწვილი უყურებს ბრაქის ნახატს .
(trg)="33"> Og denne karen her titter på et maleri av Braque .
(src)="34"> ის მას ახსენებს სიტყვა ბაროქს , ბარაქს , ბარქ ( ყეფა ) , პუდელს , სუზან რ ... და აი ის გაიტაცეს ფიქრებმა .
(trg)="34"> Som minner ham om ordene barokk , brakker , bark , puddel , Suzanne R. -- han er helt av banen .
(src)="35"> ეს არის ცნობიერების ნაკადის შესანიშნავი გამოხატულება და თუ თქვენ მას გაყვებით , ბევრ რამეს შეიტყობთ ამ კაცზე
(trg)="35"> Det er en fantastisk bevissthetsstrøm her og hvis dere følger den , vil dere finne ut en hel del om denne mannen .
(src)="36"> რაც მე განსაკუთრებით მომწონს ამ ნახატში არის ის რომ სტაინბერგმა კაციც პუანტილისტის სტილში დახატა .
(trg)="36"> Det jeg liker spesielt i dette bildet , også er at Steinberg har framstilt denne mannen i en slags pointilistisk stil .
(src)="37"> ეს გვახსენებს იმას , რაც რობ ბრუკსმა თქვა გუშინ : " რანი ვართ ჩვენ , რაა ყოველი ჩვენთაგანი , რა ხარ შენ , რა ვარ მე დაახლოებით 100 ტრილიონი პატარა უჯრედოვანი რობოტი "
(trg)="37"> Den minner oss , som Rod Brooks sa i går : hva vi er , det enhver av oss er -- hva dere er , hva jeg er -- er omkring 100 billioner av små cellulære roboter .
(src)="38"> ეს არის რისგანაც შევგდებით .
(trg)="38"> Det er dette vi er laget av .
(src)="39"> სხვა არაფერი. ჩვენ მხოლოდ უჯრედებისგან შევდგებით 100 ტრილიონი მათგანისგან .
(trg)="39.1"> Absolutt ingen andre bestanddeler .
(trg)="39.2"> Vi består utelukkende av celler , omtrent 100 billioner av dem .
(src)="40"> არცერთი მათგანი არ არის ცნობიერი. არცერთმა თქვენი უჯრედთაგანმა , არ იცის ვინ ხართ და არც აინტერესებს .
(trg)="40"> Ikke en eneste av disse cellene er bevisst , ikke en eneste av disse cellene vet hvem dere er , eller ville brydd seg .
(src)="41"> ეს რაღაცნაირად უნდა ავხსნათ. როგორ გამოდის , რომ როცა ერთად შეკრებთ გუნდს არმიას , ბატალიონს 100 მილიონობით პატარა არაცნობიერი უჯრედებისა , თითოეულს არც თუ ისე განსხვავებულებს ბაქტერიისგან , ეს არის შედეგი , შეხედეთ ამას .
(trg)="41.1"> På en eller annen måte må vi forklare hvordan det er mulig at når vi setter sammen lag , arméer , bataljoner av hundrevis av millioner av små robot-aktige ubevisste celler -- egentlig ikke så veldig forskjellige fra bakterier , hver eneste av dem resultatet er dette .
(trg)="41.2"> Bare se på dette .
(src)="42"> შინაარსი , აი ფერი , აი აზრები , მეხსიერება აი ისტორია და რაღაცნაირად ეს მთელი ცნობიერების შინაარსი , მიიღწევა ნეირონების ხროვის ინტენსიური აქტივობით .
(trg)="42.1"> Innholdet her -- det fins farge , det er ideer og det er minner , det er historie .
(trg)="42.2"> Og på en eller annen måte er alt dette innholdet av bevissthet utrettet av den travle aktiviteten av denne store mengden av nevroner .
(src)="43"> რანაირად არის ეს შესაძლებელი ? ბევრი ფიქრობს რომ ეს სრულიად შეუძლებელია
(trg)="43.1"> Hvordan er dette mulig ?
(trg)="43.2"> Mange tror det ikke er mulig i det hele tatt .
(src)="44"> ისინი ფიქრობენ , " არა , შეუძლებელია ცნობიერების რამე ბუნებრივი ახსნა არსებობდეს "
(trg)="44"> De tenker , " Nei , det kan ikke finnes noen naturalistisk forklaringsmåte for bevisstheten . "
(src)="45"> ეს არის ჩემი მეგობრის ლი სიგელის შესანიშნავი წიგნი , რომელიც არის რელიგიის პროფესორი ჰავაის უნივერსიტეტში ის ასევე მაგიის ექსპერტია , ქუჩის ინდური მაგიის ექსპერტი , სწორედ ამაზეა ეს წიგნიც : " მაგიის ქსელი "
(trg)="45"> Dette er en fabelaktig bok av min venn ved navn Lee Siegel , som er professor i religion , ved Universitetet i Hawaii , faktisk , og han er en dyktig tryllekunstner , og en ekspert på gatemagi i India , som er det boken handler om , " Det magiske nettet . "
(src)="46"> და იქ არის ნაწყვეტი , რომელიც მინდა გაგიზიაროთ .
(trg)="46"> Og det er en passasje i boka som jeg veldig gjerne vil dele med dere .
(src)="47"> ის ძალიან თვალსაჩინოდ აღწერს პრობლემას .
(trg)="47"> Det uttrykker meget godt det vi snakker om .
(src)="48"> " მე ვწერ წიგნს მაგიაზე , - ვამბობ მე , მეკითხებიან - ნამდვილ მაგიაზე ? " ნამდვილ მაგიაში ხალხი სასწაულს გულისხმობს , სასწაულმოქმედებს და ზებუნებრივ ძალებს .
(trg)="48.1"> " Jeg skriver en bok om magi , " forklarer jeg , og jeg blir spurt , " ekte magi ? "
(trg)="48.2"> Med ekte magi mener folk mirakler , overnaturlige handlinger og makter .
(src)="49"> " არა , - ვპასუხობ მე - სხვადასხვა ხრიკებზე და არა ნამდვილ მაგიაზე " სხვა სიტყვებით , ნამდვილი მაგია არის მაგია , რომელიც არ არსებობს სინამდვილეში. მაშინ როცა ნამდვილი მაგია რომლის შესრულება სინამდვილეში შეიძლება , არაა ნამდვილი .
(trg)="49.1"> " Nei , " svarer jeg .
(trg)="49.2"> " Lureknep , ikke ekte magi . "
(trg)="49.3"> Ekte magi , med andre ord , betyr magi som ikke er ekte , mens den magien som er ekte , altså den som faktisk kan gjøres , er altså ikke ekte magi . "
(src)="50"> ( სიცილი ) ზუსტად ასევე ფიქრობს ბევრი ცნობიერებაზეც .
(trg)="50"> ( Latter ) Nå er jo dette måten mange føler om bevissthet .
(src)="51"> ( სიცილი ) ნამდვილი ცნობიერება არაა ხრიკების ნაკრები .
(trg)="51"> ( Latter ) Ekte bevissthet er ikke et knippe med knep .
(src)="52"> თუ თქვენ მას ხსნით როგორც ხრიკების ნაკრებს მაშინ ის არა არის ნამდვილი ცნობიერება .
(trg)="52"> Om dere skal forklare dette som et knippe med knep , så er det ikke ekte bevissthet , hva det enn måtte være .
(src)="53"> როგორც მარვინმა და სხვა ადამიანებმა თქვეს : " ცნობიერება - სწორედ ხრიკების ნაკრებია "
(trg)="53"> Og , som Marvin sier , og som andre har sagt , " Bevissthet er en koffert med triks . "
(src)="54"> ამის გამო ბევრი ადამიანი სრულიად დაუკმაყოფილებელია და სკეპტიკურია , ჩემი ცნობიერების ახსნის მცდელობების მიმართ
(trg)="54"> Det vil si at ganske så mange rett og slett er utilfreds og skeptisk når det kommer til mine forsøk å forklare bevissthet .
(src)="55"> ამაშია მთელი პრობლემა. ამიტომ ახლა ისეთი რამ უნდა გავაკეთო , რაც ბევრ თქვენგანს არ მოეწონება , იმავე მიზეზით , რა მიზეზითაც არ გიყვართ , როცა ფოკუსს გიხსნიან .
(trg)="55.1"> Dette er altså problemet .
(trg)="55.2"> Jeg må derfor prøve å gjøre noe på en måte som mange av dere ikke vil like , av samme grunn som dere ikke liker å bli forklart hvordan et magisk triks virker .
(src)="56"> რამდენ თქვენგანს უნდა ხოლმე , როცა ვინმე საზრიანი იწყებს ამა თუ იმ ფოკუსის ახსნას , აიფაროს ყურებზე ხელი და თქვას : " არა , არა , არ მინდა ვიცოდე ,
(trg)="56"> Hvor mange av dere , om noen -- en eller annen bedreviter -- prøver å fortelle dere hvordan et bestemt magisk triks gjøres , får lyst til å dekke til ørene og si , " Nei , nei , jeg vil ikke vite det !
(src)="57"> ინტრიგას ნუ დამიმსხვრევთ. მე მირჩევნია არ ვიცოდე .
(trg)="57.1"> Ikke ta spenningen fra meg .
(trg)="57.2"> Jeg vil heller forbli uvitende .
(src)="58"> არ მითხრათ როგორ კეთდება "
(trg)="58"> Ikke gi meg forklaringen . "
(src)="59"> მე აღმოვაჩინე რომ ბევრი ზუსტად ასე ფიქრობს ცნობიერებაზეც .
(trg)="59"> Mange føler det slik med bevissthet , har jeg funnet ut .
(src)="60"> და ბოდიში , თუ მე თავს გახვევთ სიცხადეს და გარკვეულობას .
(trg)="60"> Og jeg beklager det om jeg prakker på dere noe klarhet , noe forståelse .
(src)="61"> სჯობს დაგვტოვოთ თუ არ გინდათ იცოდეთ რაღაცეები ამ ხრიკების შესახებ .
(trg)="61"> Om dere ikke vil vite noe om disse triksene , er det nok best om dere går nå .
(src)="62"> მაგრამ მე ყველაფრის ახსნას არ ვაპირებ .
(trg)="62"> Men jeg skal ikke avsløre alt for dere .
(src)="63"> მე ვაპირებ მოვიქცე ისე , როგორც ფილოსოფოსები იქცევიან .
(trg)="63"> Jeg skal gjøre det filosofer pleier å gjøre .
(src)="64"> აი როგორ ხსნის ფილოსოფოსი ქალის გახერხვის ფოკუსს
(trg)="64"> Her har dere måten en filosof forklare nummeret med damen som sages i to .
(src)="65"> ხომ იცით ეს ფოკუსი ?
(trg)="65"> Dere kjenner til nummeret med damen saget i to ?
(src)="66"> ფილოსოფოსი ამბობს : " მე ვაპირებ აგიხსნათ როგორ ხდება ეს
(trg)="66"> Filosofen sier , " Jeg skal forklare dere hvordan dette gjøres .
(src)="67"> საქმე იმაშია , რომ სინამდვილეში ილუზიონისტი არ ხერხავს ქალს შუაზე "
(trg)="67"> Vel , tryllekunstneren sager jo egentlig ikke damen i to "
(src)="68"> ( სიცილი ) " ის მხოლოდ ამის ილუზიას გიქმნით " თქვენ ეკითხებით :
(trg)="68"> ( Latter ) " Han bare får dere til å tro at han gjør dette . "
(src)="69"> " როგორ აკეთებს ამას ? "
(trg)="69"> Og dere sier " Ja , og hvordan gjør han nå dette ? "
(src)="70"> ის ამბობს : " ეს ჩემი სფერო არაა მაპატიეთ "
(trg)="70"> Han sier , " Å , det er ikke min avdeling , beklager det . "
(src)="71"> ( სიცილი ) ამრიგად , მე ვაპირებ გაჩვენოთ როგორ ხსნის ფილოსფოსი ცნობიერებას .
(trg)="71"> ( Latter ) Nå skal jeg altså vise hvordan filosofer forklarer bevissthet .
(src)="72"> მაგრამ ასევე ვეცდები გაჩვენოთ , რომ ცნობიერება არც ისე შესანიშნავია თქვენი ცნობიერება არც ისე განმაცვიფრებელია როგორც თქვენ სავარაუდოდ ფიქრობდით .
(trg)="72"> Men jeg skal også forsøke å vise dere at bevissthet ikke er så fantastisk -- deres egen bevissthet er ikke så storslått -- som dere kanskje trodde .
(src)="73"> აი , სხვათაშორის კიდევ ერთი რამ , რაზეც ლი სიგელი თავის წიგნში საუბრობს .
(trg)="73"> Dette er noe , forresten , som Lee Siegel snakker om i sin bok .
(src)="74"> ის აღფრთოვანებულია იმით , თუ როგორ ატარებს ფოკუსს და ამის შემდეგ ხალხი მზად არის დაიფიცოს , რომ ის აკეთებდა X , Y და Z-ს მაშინ როცა
(trg)="74"> Han forbauser seg over hvordan han vil gjøre et trylleshow , og etterpå vil folk sverge på at de så ham gjøre X , Y og Z. Han gjorde aldri disse tingene .
(src)="75"> მას ისინი არ გაუკეთებია და არც კი უცდია .
(trg)="75"> Han prøvde ikke engang å gjøre disse tingene .
(src)="76"> ადამიანის მეხსიერების გაზვიადებულია ის , რაც ადამიანებს ეჩვენებათ რომ ნახეს .
(trg)="76"> Folks hukommelse blir blåst opp til det de trodde de så .
(src)="77"> და ასევეა ცნობიერების შემთხვევაშიც .
(trg)="77"> Og det samme gjelder for bevissthet .
(src)="78"> ახლა , ვნახოთ ეს თუ იმუშავებს. მოდით უბრალოდ ვუყუროთ
(trg)="78.1"> La oss nå se om dette vil fungere .
(trg)="78.2"> Fint .
(src)="79"> უყურეთ ყურადღებით .
(trg)="79.1"> La oss titte på dette .
(trg)="79.2"> Se nøye på dette .
(src)="80"> მე ვმუშაობ ახალგაზრდა კომპიუტერულ ანიმატორ-დოკუმენტალისტ ნიკ დიმერთან და ეს დემო რგოლია , რომელიც მან გამიკეთა დიდი პროექტის ნაწილი , რომელმაც ზოგიერთი შეიძლება დააინტერესოს
(trg)="80"> Jeg samarbeider med en ung data-animasjons arkivar ved navn Nick Deamer , og dette er en liten demo som han har laget for meg , det er en del av et større prosjekt som kanskje noen av dere vil fatte interesse for .
(src)="81"> ჩვენ ვეძებთ სპონსორს .
(trg)="81"> Vi er på jakt etter en finansiell bakmann .
(src)="82"> ეს სრულმეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმია ცნობიერებაზე .
(trg)="82"> Det dreier seg om en spillefilm-lang dokumentar om bevissthet .
(src)="83"> მაშ , ყველამ ნახეთ რა შეიცვალა არა ?
(trg)="83"> Ok , dere har alle sett hva som endret seg , eller hva ?
(src)="84"> ვინ შენიშნა , რომ ამ კვადრატებიდან თითოეულმა შეიცვალა ფერი ?
(trg)="84"> Hvor mange av dere har lagt merke til at hvert eneste av disse kvadratene har skiftet farge ?
(src)="85"> თითოეილმა. კიდევ ერთხელ გავუშვებ .
(trg)="85.1"> Hvert eneste .
(trg)="85.2"> Jeg skal vise dere det ved å spille det av en gang til .
(src)="86"> მაშინაც კი როცა იცით , რომ ყველა მათგანი შეიცვლის ფერს , ეს მაინც ძალიან ძნელი შეამჩნევია. უფრო დიდი კონცენტრაციაა საჭირო , იმისთვის რომ რამე ცვლილება შენიშნოთ .
(trg)="86.1"> Selv om dere vet at alle endrer farge , er det veldig vanskelig å se det .
(trg)="86.2"> Dere må konsentrere dere for å fange opp hvilken som helst av dem .
(src)="87"> ეს ერთ-ერთი მაგალითია ბევრიდან იმ ფენომენის დემოსტრირებისთვის , რომელსაც ახლა იკვლევენ .
(trg)="87"> Dette her et et eksempel -- et av mange -- av et fenomen som nå undersøkes en god del .
(src)="88"> მე ეს ვიწინასწარმეტყველე , ჩემი 1991 წლის წიგნის " ცნობიერების ახსნა " ბოლო გვერდებზე. სადაც ვთქვი , რომ თუ თქვენ მსგავს ექსპერიმენტებს ჩაატარებთ , აღმოაჩენთ რომ ადამიანები ვერ ამჩნევენ დიდ ცვლილებებსაც კი .
(trg)="88"> Det er et fenomen jeg spådde i de siste sidene av min bok fra 1991 , " Bevissthet forklart , " hvor jeg sa at hvis dere gjør slike eksperimenter , vil dere finne at folk ikke klarer å plukke opp virkelig store endringer .
(src)="89"> თუ ბოლოს დრო დაგვრჩება , მე გაჩვენებთ ბევრად უფრო თვალსაჩინო მაგალითს .
(trg)="89"> Om det blir tid igjen på slutten , viser jeg dere et mye mer dramatiske tilfelle .
(src)="90"> მაშ , რაინაირადაა შესაძლებელი , რომ ყველა ეს ცვლილება ხდება და ჩვენ მათ ვერ ვაცნობიერებთ ?
(trg)="90"> Hvordan er det mulig med alle disse endringene som skjer , og at vi ikke er bevisst dem ?
(src)="91"> ცოტა ხნის წინ ჯეფ ჰოკინსმა ახსენა თვალის მოძრაობა თუ როგორ მოძრაობს ჩვენი თვალი , სამჯერ ოთხჯერ წამში
(trg)="91"> Vel , tidligere i dag nevnte Jeff Hawkins måten øynene flytter seg , måten øynene deres beveger seg rundt tre eller fire ganger i sekundet .
(src)="92"> მან არ აღნიშნა სიჩქარე. თქვენი თვალი მუდმივად მოძრაობაშია. აქეთ-იქით , უყურებს თვალებს , ცხვირს , იდაყვებს , უყურებს საინტერესო რამეებს გარშემო .
(trg)="92.1"> Han nevnte ikke hastigheten .
(trg)="92.2"> Øynene deres er i stadig bevegelse , beveger seg rundt , der de ser etter øyne , neser , elbuer , i sin søken etter interessante ting i verden .
(src)="93"> და იქ სადაც თქვენი თვალი არ იყურება , თქვენ მეტად სუსტი მხედველობა გაქვთ .
(trg)="93"> Og der øyet deres ikke ser etter , er dere usedvanlig svekket i synet .
(src)="94"> ეს იმიტომ რომ თვალის ფოსო , ნაწილი რომელაც აქვს მაღალი გარჩევადობა , მხოლოდ ცერა თითის ფრჩხილის ხელა , გაწვდილ ხელზე .
(trg)="94"> Det skjer fordi den foveale del av øyet deres , som er høy-oppløsnings delen , og som er bare på størrelsen av en tommelfingernegl som holdes en armlengde unna .
(src)="95"> ეს მხოლოდ მცირე ნაწილია .
(trg)="95"> Det er detalj delen .
(src)="96"> ის არ ჩანს ასეთი არა ?
(trg)="96"> Det ser ikke akkurat sånn ut , gjør det vel ?
(src)="97"> ის არ ჩანს ასეთი , მაგრამ სწორედ ასეთია
(trg)="97"> Det ser ikke slik ut , men det er slik det er .
(src)="98"> თქვენ იღებთ გაცილებით ნაკლებ ინფორმაციას ვიდრე ფიქრობთ .
(trg)="98"> Dere får inn en hel del mindre informasjon enn dere tror .
(src)="99"> აი სრულიად განსხვავებული ეფექტი .
(trg)="99.1"> Her kommer en helt annen type effekt .
(trg)="99.2"> Dette er et maleri av Bellotto .
(src)="100"> ეს ბელოტოს ნახატია. ჩრდილოეთ კაროლინის მუზეუმიდან არის .
(trg)="100"> Det finnes i museum i North Carolina .