# id/ted2020-1003.xml.gz
# kk/ted2020-1003.xml.gz
(src)="1"> Hari ini saya ingin berbicara pada anda tentang konflik etnis dan perang sipil .
(trg)="1"> Бүгін мен этностық конфликт және азаматтық соғыс туралы айтамын .
(src)="2"> Hal ini biasanya bukan topik yang menyenangkan , bukan juga topik yang biasanya menghasilkan kabar baik yang merupakan tema konferensi ini .
(trg)="2"> Әдетте бұлар қызық тақырып емес , оның үстіне бұлар бұл конференция тақырыбы аясында жағымды жаңалық та тудырмайды .
(src)="3"> Tapi , bukan hanya pada akhirnya ada beberapa kabar baik untuk dibicarakan tentang berkurangnya konflik-konflik seperti itu saat ini dibandingkan dua dekade sebelumnya , tapi mungkin yang lebih penting lagi adalah bahwa kita juga telah mencapai tingkat saling pengertian yang jauh lebih baik tentang apa yang bisa dilakukan untuk lebih banyak lagi mengurangi jumlah konflik etnis dan perang sipil dan penderitaan yang ditimbulkannya .
(trg)="3"> Дегенмен , жағымды жаңалық та жоқ емес , бүгінде мұндай конфликтілер саны жиырма жыл бұрынғыдан әлдеқайда аз , бірақ , бәлкім ең маңыздысы – біз этностық конфликтілер мен соғыс санын азайтып , олардың тауқыметін жеңілдету үшін не істеу керектігін жақсырақ түсіне бастадық .
(src)="4"> Tiga hal muncul ke permukaan : kepemimpinan , diplomasi dan disain institusi .
(trg)="4"> Үш жайт маңызды : басшылық , дипломатия және институционалдық құрылым .
(src)="5"> Apa yang akan saya fokuskan dalam pembicaraan saya adalah mengapa hal tersebut penting , bagaimana hal itu berperan , dan apa yang kita semua bisa lakukan untuk memastikan faktor-faktor itu terus berperan secara benar , yang berarti , bagaimana kita semua bisa berkontribusi untuk mengembangkan dan memanfaatkan kemampuan dari para pemimpin lokal dan global untuk mewujudkan perdamaian dan mempertahankannya .
(trg)="5.1"> Баяндамамда бұлардың неге және қаншалық маңызды екенін және олар маңызын жоғалтпауы үшін біздің не істей алатынымызды айтпақпын .
(trg)="5.2"> Яғни , біз бәріміз аймақтық және әлемдік лидерлердің бейбітшілікті орнатып , оны баянды ете алу қабілетін қалай арттыра алатынымызды айтпақпын .
(src)="6"> Tapi mari kita mulai dari awal .
(trg)="6"> Бәрін басынан бастайық .
(src)="7"> Perang sipil telah menjadi berita utama selama beberapa dekade hingga sekarang , dan khususnya konflik etnis telah menjadi sesuatu yang hampir selalu muncul sebagai ancaman utama terhadap keamanan internasional .
(trg)="7.1"> Азаматтық соғыс ондаған жылдар бойы басты ақпарат болып келеді .
(trg)="7.2"> Әсіресе этностық конфликтілер халықаралық қауіпсіздікке қатер деп сипатталып келеді .
(src)="8"> Saat ini selama hampir dua dekade , berita-berita tentang hal itu buruk dan gambar - gambar yang ada menakutkan .
(trg)="8"> Осыдан жиырма жыл бұрын жаңалық жағымсыз , ал суреттер сұмдық болатын .
(src)="9"> Di Georgia , setelah bertahun-tahun mengalami kebuntuan kita menyaksikan munculnya kembali kekerasan yang begitu hebat pada bulan Agustus 2008 .
(trg)="9.1"> Жылдар бойғы текетірестен соң Грузияда жаппай зорлық-зомбылық басталды .
(trg)="9.2"> 2008 жылғы тамызда .
(src)="10"> Hal ini dengan cepat berkembang menjadi sebuah perang 5 hari antara Rusia dan Georgia , yang membuat Georgia makin terbagi-bagi .
(trg)="10"> Ушығып , Грузия мен Ресей арасындағы бес күндік соғысқа ұласты , бұл Грузияны тіпті бөлшектеп жіберді .
(src)="11"> Di Kenya , pemilu presiden yang diadakan tahun 2007 -- kami baru saja mendengar tentang hal ini -- dengan cepat berubah menjadi kekerasan antaretnis berskala tinggi dan pembunuhan dan penelantaran ribuan orang .
(trg)="11"> Кенияда 2007 жылғы даулы президент сайлауы бұл туралы тек естігеніміз бар , тез арада этносаралық қақтығысқа , мыңдаған адамның өлімі мен босып кетуіне әкеп соқты .
(src)="12"> Di Sri Lanka , perang sipil selama satu dekade antara kelompok minoritas Tamil dengan mayoritas Sinhala mencapai klimaks yang berdarah di tahun 2009 , setelah mungkin sekitar 100.000 orang kehilangan nyawa sejak 1983 .
(trg)="12"> Шри-Ланкада аз санды тамильдер мен саны көп сингалдар арасындағы ондаған жылға созылған соғыс 2009 жылы қанды қырғынға ұласты , 1983 жылдан бері мұнда 100 мыңға жуық адам опат болған .
(src)="13"> Di Kyrgyzstan , baru beberapa minggu yang lalu , sebuah kekerasan dengan tingkat yang tak terduga sebelumnya , muncul antara etnis Kyrgyz dan etnis Uzbek .
(trg)="13"> Қырғызстанда соңғы бірер аптаның ішінде қырғыз ұлты мен өзбек ұлтының арасында бұрын болмаған деңгейде қақтығыс болды .
(src)="14"> Ratusan orang terbunuh , dan lebih dari 100.000 orang kehilangan tempat tinggal termasuk banyak orang dari etnis Uzbek yang melarikan diri ke negara tetangga Uzbekistan .
(trg)="14"> Жүздеген адам өлді , 100 мыңнан астамы босып кетті , соның ішінде көп өзбек көрші орналасқан Өзбекстанға қарай қашты .
(src)="15"> Di Timur Tengah , konflik antara penduduk Israel dan Palestina terus berlangsung tanpa henti. dan bahkan menjadi lebih sulit untuk melihat bagaimana sebuah solusi berkelanjutan yang bisa dilakukan dapat tercapai .
(trg)="15"> Таяу Шығыста израиль-палестина конфликтісінің бітетін түрі жоқ , әрі оны түбірімен шешудің жолдарын табу күннен күнге қиындап барады .
(src)="16"> Darfur mungkin telah lolos dari berita-berita utama , tapi pembunuhan dan penelantaran orang-orang di sana terus berlanjut. dan penderitaan yang telah diciptakannya sangat sulit untuk dilukiskan .
(trg)="16"> Дарфур басты жаңалық қатарынан түсті , бірақ онда кісі өлтіру , бас сауғалап қашу әлі жалғасып жатыр , ондағы адамдардың ауыр тауқыметін айтып жеткізу қиын .
(src)="17"> Dan akhirnya di Irak , kekerasan mulai bertambah lagi , dan negara tersebut belum membentuk sebuah pemerintahan empat bulan setelah pemilihan anggota parlemennya .
(trg)="17"> Ал , Иракта қантөгіс қайта өршіді , ал соңғы парламент сайлауынан бері төрт-ақ ай өткен бұл ел әлі үкіметін жасақтаған да жоқ .
(src)="18"> tapi tunggu dulu , pembicaraan ini seharusnya tentang kabar baik .
(trg)="18"> Бірақ , мұнда жақсы жаңалық айтуға келдім ,
(src)="19"> Jadi apakah semua ini adalah gambaran dari masa lalu ?
(trg)="19"> Сонымен , бұлар – бұрынғының суреттері ме ?
(src)="20.1"> Baik , tanpa mengesampingkan gambaran kelabu dari Timur Tengah , Darfur , Irak , dan tempat-tempat lainnya .
(src)="20.2"> Ada satu kecenderungan jangka panjang yang menunjukkan beberapa kabar baik .
(trg)="20"> Иә , Таяу Шығыс пен Ирактың , Дарфурдың және басқалардың сұрықсыз суреттерін қоспағанда , ұзақмерзімді тренд тұрғысынан жақсы жаңалықтар бар .
(src)="21"> Lebih dari dua dekade setelah berakhirnya Perang Dingin , telah terjadi penurunan secara menyeluruh dalam jumlah perang sipil .
(trg)="21"> Қырғиқабақ соғыс біткен жиырма жыл ішінде азаматтық соғыстардың жалпы саны азайып келеді .
(src)="22"> Sejak puncaknya di awal tahun 90-an , di mana terjadi sekitar 50 perang sipil , sekarang jumlah konflik yang ada lebih rendah 30 persen .
(trg)="22"> 1990-жылдардың басында 50 шақты соғыс жүріп жатқан болса , қазір мұндай конфликтілер саны 30 пайызға азайған .
(src)="23"> Jumlah orang yang terbunuh di dalam perang sipil juga telah berkurang jauh saat ini dibandingkan jumlahnya satu atau dua dekade yang lalu .
(trg)="23"> Азамат соғыстарында қаза тапқандар саны да он , жиырма жыл бұрынғымен салыстырғанда едәуір азайған .
(src)="24"> Tapi kecenderungan ini meragukan .
(trg)="24"> Бірақ бұл трендтің екі қыры бар .
(src)="25"> Angka tertinggi kematian dalam peperangan terjadi antara tahun 1998 dan 2001 , di mana sekitar 80.000 tentara , polisi dan pemberontak terbunuh setiap tahun .
(trg)="25.1"> Майдан даласында ең көп адам шығыны 1998-2001 жылдар аралығында тіркелген .
(trg)="25.2"> Ол кезде жылына 80 мыңдай солдат , полицей мен жасақ қырылған .
(src)="26"> Angka terendah untuk korban peperangan terjadi di tahun 2003 , di mana hanya 20.000 orang yang terbunuh .
(trg)="26"> Жауынгерлер ең аз өлген жыл – 2003 жыл , сол жылы 20 мың адам қаза тапты .
(src)="27"> Meskipun ada kenaikan dan penurunan setelah itu , kecenderungan totalnya -- dan inilah bagian yang penting -- jelas-jelas mengarah pada penurunan pada dua dekade terakhir .
(trg)="27"> Содан бері жоғары-төмен құбылғанымен , жалпы тренд және ең маңызды жайт соңғы жиырма жылда көрсеткіштер төмендеп келеді .
(src)="28"> Berita mengenai korban warga sipil juga tidak seburuk yang sebelumnya terjadi
(trg)="28"> Бейбіт адамдар шығыны туралы ақпарлар да бұрынғыдай өте нашар емес .
(src)="29"> Dari angka lebih dari 12.000 warga sipil yang dengan sengaja dibunuh dalam perang sipil pada tahun 1997 dan 1998 , satu dekade setelahnya , angka ini menjadi 4.000 .
(trg)="29"> 1997-1998 жылдары 12 мың бейбіт тұрғын қасақана өлтірілген болса , он жылдан кейін бұл сан 4 мыңға дейін азайған .
(src)="30"> Terjadi penurunan sebesar dua pertiganya .
(trg)="30"> Яғни , үштен екіге азайған .
(src)="31"> Penurunan ini bahkan akan lebih jelas bila kita mempertimbangkan kasus pembantaian di Rwanda di tahun 1994 .
(trg)="31"> Егер 1994 жылғы Руандадағы геноцидті есепке алсақ , бұл сан тіпті аз боп көрінеді .
(src)="32"> Pada saat itu 800.000 warga sipil dibunuh hanya dalam beberapa bulan saja .
(trg)="32"> Ол кезде бірнеше айдың ішінде 800 мыңға жуық бейбіт тұрғын қырылған .
(src)="33"> Ini benar-benar sebuah pencapaian yang tidak bisa diabaikan begitu saja .
(trg)="33"> Бұл – сөзсіз үлкен жетістік , енді бұл сандарға ешқашан оралмау керек .
(src)="34"> Yang juga penting untuk diperhatikan data ini hanya mengungkapkan sebagian dari keseluruhan cerita .
(trg)="34"> Мұнда тағы бір маңызды мәселе – бұл сандар оқиғаның бір жағын ғана айтады .
(src)="35"> Data ini tidak termasuk mereka yang meninggal dunia sebagai akibat dari perang sipil , seperti kelaparan atau penyakit .
(trg)="35"> Бұл санаққа азамат соғысы салдарынан , мәселен , аштық пен аурудан өлгендер кірмеген .
(src)="36"> Dan data ini juga tidak mempertimbangkan penderitaan warga sipil yang lebih umum .
(trg)="36"> Сонымен қатар , олар жалпы жапа шеккендерді толық есепке алмайды .
(src)="37"> Penyiksaan , pemerkosaan dan pembersihan etnis telah menjadi senjata , sering tidak mematikan , yang sangat efektif di dalam perang sipil .
(trg)="37"> Ұрып-соғу , зорлау , этностық тазалау – адамдарды өлтірмеген күннің өзінде , азамат соғысындағы ең тиімді құрал болған .
(src)="38"> Dengan kata lain , bagi warga sipil yang merasakan akibat konflik etnis dan perang sipil , tidak pernah ada perang yang baik dan tidak pernah ada perdamaian yang buruk .
(trg)="38"> Басқаша айтсақ , этностық конфликт пен азамат соғысынан жапа шеккен бейбіт тұрғындар үшін жақсы соғыс не жаман бейбітшілік деген ұғымдар жоқ .
(src)="39"> Untuk itu , meskipun hanya satu warga sipil terbunuh , dilukai , diperkosa atau disiksa -- satu saja sudah terlalu banyak , fakta bahwa jumlah korban warga sipil telah menurun saat ini dibandingkan satu dekade yang lalu , adalah kabar baik .
(trg)="39"> Сондықтан , өлтірілген , жарақаттанған , зорланған , азапталған әр адам – қасірет , десе де , бүгінде бейбіт тұрғындар арасында адам шығынының он жыл бұрынғыдан әлдеқайда аз болуы – жақсы жаңалық .
(src)="40"> Jadi , saat ini konflik yang ada lebih sedikit di mana jumlah orang yang terbunuh juga berkurang .
(trg)="40.1"> Бүгін бізде конфликтілер аз болады .
(trg)="40.2"> Адам өлімі де аз .
(src)="41"> Dan pertanyaan besarnya tentu , adalah mengapa ?
(trg)="41"> Мұндағы ең басты сұрақ : мұның себебі неде ?
(src)="42"> Dalam beberapa kasus , adalah kemenangan dari salah satu pihak militer
(trg)="42"> Кей жағдайларда бір жақ соғыста жеңіске жетеді .
(src)="43"> Ini seperti sebuah solusi , tapi yang seperti ini sangat jarang terjadi tanpa ada korban manusia atau konsekuensi kemanusiaan .
(trg)="43"> Түрлі шешімдері болуы мүмкін , бірақ адам шығынсыз , гуманитарлық салдарсыз шешілетіндері өте аз .
(src)="44"> Kekalahan Macan Tamil di Sri Lanka mungkin contoh paling baru dari kasus ini tapi kita telah melihat hal yang serupa dengan yang disebut solusi militer ini di Balkan , di Kaukasus Selatan dan di sebagian besar Afrika .
(trg)="44"> Шри-Ланкадағы " Тамиль жолбарыстарының " жеңілуі – осының ең жаңа мысалы дер едім , бірақ біз , сондай-ақ , Балқанда , Солтүстік Кавказда , Африканың көп бөлігінде әскери жолмен шешілгендерін де көрдік .
(src)="45"> Sering kali , disertai dengan pendirian pemukiman penduduk atau setidaknya perjanjian gencatan senjata , dan pasukan penjaga perdamaian diturunkan .
(trg)="45"> Кей кездері оларға келіссөз арқылы реттеу немесе атысты тоқтату келісімдері қосылып , бітімгерлер жіберіледі .
(src)="46"> Tapi sangat jarang terjadi di mana hal itu menjadi kesuksesan yang bergema -- Bosnia dan Herzegovina mungkin lebih lagi di Georgia .
(trg)="46"> Бірақ бұлар ешқашан да толық сәтті болған емес : Босния мен Герцеговина , бәлкім Грузия .
(src)="47"> Tapi di banyak tempat di Afrika seorang kolega saya sekali waktu berkata seperti ini , " Gencatan senjata di Selasa malam tercapai tepat waktu untuk pembantaian yang dimulai pada hari Rabu pagi . "
(trg)="47"> Бірақ Африканың көп бөлігінде жағдайды әріптесім былай сипаттайды : " Сәрсенбі таңда геноцид болғалы тұрғанда сейсенбінің кешінде атысты уақытша тоқтату келісіміне келді " .
(src)="48"> Tapi mari lihat kembali kabar baiknya .
(trg)="48"> Бірақ қайтадан жақсы жаңалыққа оралайық .
(src)="49"> Bila tidak ada solusi yang tercapai di lapangan tiga faktor dapat dipertimbangkan untuk mencegah konflik etnis dan perang sipil , atau proses perdamaian berkelanjutan sesudahnya : kepemimpinan , diplomasi dan disain institusi .
(trg)="49"> Майдан алаңында шешімі болмағанымен , этностық конфликт пен азамат соғысының алдын алуға я тұрақты бейбітшілік орнатуға үш фактор әсер етуі мүмкін : басшылық , дипломатия және институционалдық құрылым .
(src)="50"> Ambil contoh Irlandia Utara .
(trg)="50"> Солтүстік Ирландияның мысалын алайық .
(src)="51"> Meskipun ada ratusan tahun permusuhan , puluhan tahun kekerasan dan ribuan orang terbunuh , di tahun 1998 terwujud sebuah persetujuan bersejarah .
(trg)="51"> Ғасырларға созылған жаушылдыққа , ондаған жылға созылған соғысқа , мыңдаған адамның қазасына қарамастан , 1998 жылы тарихи келісімге қол жетті .
(src)="52"> Tahap awal persetujuan tersebut dimediasi dengan sangat baik oleh Senator George Mitchell .
(trg)="52"> Оның бірінші нұсқасын сенатор Митчелл асқан шеберлікпен әзірледі .
(src)="53"> Dengan sangat penting , untuk kesuksesan jangka panjang dari proses perdamaian di Irlandia Utara , beliau memberlakukan syarat-syarat yang sangat jelas untuk berpartisipasi dan negosiasi .
(trg)="53"> Солтүстік Ирландиядағы бейбіт процесс ұзақ әрі сәтті болуы үшін қатысу мен келіссөзге байланысты нақты шарттар қоя білді .
(src)="54"> Yang sangat penting dari hal tersebut adalah sebuah komitmen untuk jalan perdamaian yang ekslusif .
(trg)="54"> Ең маңыздысы – бейбітшілікті толық сақтауға деген міндеттеме .
(src)="55"> Revisi yang selanjutnya dari persetujuan tersebut difasilitasi oleh pemerintah Inggris dan Irlandia , yang tidak pernah goyah dalam determinasi mereka untuk membawa perdamaian dan stabilitas di Irlandia Utara .
(trg)="55"> Британ және ирланд үкіметтері келісімді қайта електен өткізіп отырғанымен , Солтүстік Ирландияда бейбітшілік пен тұрақтылық орнату райынан еш қайтқан емес .
(src)="56"> Institusi - institusi utama ini yang didirikan di tahun 1998 dan hasil modifikasinya di tahun 2006 dan 2008 benar-benar sangat inovatif dan memungkinkan semua pihak yang terlibat dalam konflik melihat bahwa segala kepentingan dan permintaannya didengarkan .
(trg)="56"> 1998 жылы құрылған негізгі институттар мен олардың 2006 , 2008 жылдардағы жетілген формалары инновациялық болғаны сондай , кикілжің тараптарының мәселелерін шешіп , талаптарын орындады .
(src)="57"> Persetujuan ini menggabungkan sebuah persetujuan pembagian kekuasaan di Irlandia Utara dengan institusi - institusi lintas perbatasan yang menghubungkan Belfast dan Dublin dan oleh karena itu menghargai apa yang disebut dimensi Irlandia dari konflik tersebut .
(trg)="57"> Келісімнің ішінде Солтүстік Ирландияда трансшекаралық институттармен билікті бөлісу шарттары пысықталған , Белфаст пен Дублинді жалғаған бұл шарттар " конфликтінің ирландиялық өлшемі " деген атқа ие болған .
(src)="58"> Dan dengan sangat jelas , juga ada sebuah fokus yang jelas tidak saja untuk hak-hak individual tapi juga untuk hak-hak komunitas .
(trg)="58"> Тағы бір маңыздысы – мұнда , сондай-ақ , жеке адамдардың да , қоғамдардың да құқықтарына көп көңіл бөлген .
(src)="59"> Pasal-pasal dalam persetujuan itu mungkin saja rumit , tapi begitu pula konflik yang menjadi latar belakangnya .
(trg)="59"> Келісімнің талаптары күрделі болуы мүмкін , себебі , конфликтінің өзі де күрделі .
(src)="60"> Mungkin yang terpenting adalah. para pemimpin lokal berulang kali menjawab tantangan untuk berkompromi , tidak selalu cepat dan tidak selalu dengan penuh antusias , tetapi pada akhirnya mereka berhasil melakukannya .
(trg)="60"> Бәлкім , ең басты жетістік – жергілікті басшылар ымыраласу деңгейіне дейін өсті , әрдайым жылдам болмаса да , әрдайым шын жүректен болмаса да , ақыр соңында биіктік танытты .
(src)="61"> Siapa yang bisa membayangkan Ian Paisley dan Martin McGuinness akan menjalankan Irlandia Utara bersama-sama sebagai menteri utama dan wakilnya ?
(trg)="61"> Ян Пейсли мен Мартин Макгиннес Бірінші министрі және оның орынбасары Солтүстік Ирландияны бірге басқарады деп кім ойлаған ?
(src)="62"> Tapi memang Irlandia Utara adalah sebuah contoh yang unik , atau apakah penjelasan seperti ini hanya berlaku secara lebih luas di negara-negara yang demokratis dan maju ?
(trg)="62"> Сосын , Солтүстік Ирландия ерекше мысал ма , әлде ол көбіне демократиялық және дамыған елдерде болатын құбылыс па ?
(src)="63"> Tentu saja tidak .
(trg)="63"> Жоқ , мүлде олай емес .
(src)="64"> Akhir dari perang sipil yang berkepanjangan di Liberia pada tahun 2003 menggambarkan pentingnya kepemimpinan , diplomasi dan disain institusi sama seperti suksesnya pencegahan dari perang sipil dalam skala penuh di Makedonia di tahun 2001 , atau suksesnya penyelesaian konflik di Aceh di Indonesia di tahun 2005 .
(trg)="64"> 2003 жылғы Либериядағы ұзаққа созылған соғыстың аяқталуы басшылықтың , дипломатияның және институттық құрылымның қаншалық маңызды екенін көрсетті , Македониядағы 2001 жылғы толыққанды азамат соғысының сәтті түрде алдын алу да , Индонезияның Ачех аймағында 2005 жылы қақтығыстың сәтті аяқталуы да сол сияқты .
(src)="65"> Dalam tiga kasus tersebut , para pemimpin lokal memiliki niat dan kemampuan untuk menciptakan perdamaian , masyarakat international siap menunggu untuk membantu mereka bernegosiasi dan mengimplementasikan suatu persetujuan dan institusi-institusi itu telah mampu memenuhi janji yang mereka pegang pada saat mereka mencapai persetujuan .
(trg)="65"> Осылардың барлығында жергілікті басшылар бейбітшілік орнатуға құлықты әрі қауқарлы болды , халықаралық қауымдастық келісімді талқылап , іске асыруда әзір тұрды , институттар да келісілген кездегі уәделерінде тұра білді .
(src)="66"> Dengan memfokuskan pada kepemimpinan , diplomasi dan disain institusi , juga membantu menjelaskan kegagalan dalam mencapai perdamaian , atau dalam mempertahankannya .
(trg)="66"> Басшылыққа , дипломатияға және институттық құрылымдауға көз салу арқылы бейбітшілікке қол жеткізе алмаудың , не оны баянды ете алмаудың себептерін түсінеміз .
(src)="67"> Harapan yang ditumpukan di Kesepakatan Oslo tidak menuju pada sebuah penyelesaian untuk konflik Israel-Palestina .
(trg)="67"> Осло келісімдеріне артылған үміт Израиль-Палестина конфликтін аяқтауға жол аша алмады .
(src)="68"> TIdak semua isu yang harus diselesaikan tercakup di dalam persetujuan-persetujuan tersebut .
(trg)="68"> Келісім шешілуі тиіс мәселелердің барлығын толық қамти алмады .
(src)="69"> Namun , para pemimpin lokal berkomitmen untuk meninjau kembali hal itu kemudian .
(trg)="69"> Бірақ жергілікті басшылар оларды кейін қарастырамыз деп уәде берген .
(src)="70"> Tapi ketika mereka seharusnya mengambil kesempatan ini , para pemimpin lokal dan internasional terpecah dan teralihkan perhatiannya oleh kasus Intifada kedua , peristiwa 9 / 11 dan perang di Afghanistan dan Irak .
(trg)="70"> Алайда мүмкіндікті пайдаланудың орнына , жергілікті және халықаралық басшылар артынша бөлектеніп кетті , оның үстіне екінші Интифада , 11 қыркүйек , Ауғанстан мен Ирактағы соғыс сияқты мәселелерге назар аударып кетті .
(src)="71"> Persetujuan perdamaian untuk Sudan yang komprehensif yang ditandatangani tahun 2005 ternyata kurang komprehensif daripada yang dibayangkan dan pasal-pasalnya mungkin malah memuat bibit-bibit kembalinya sebuah perang pada skala penuh antara utara dan selatan .
(trg)="71"> 2005 жылы қол қойылған Суданға қатысты жан-жақты келісім күткендегідей жан-жақты болмай шықты , оның кейбір шарттары солтүстік пен оңтүстік арасында ашық соғысқа жол ашуы мүмкін .
(src)="72"> Pergantian dan kelemahan dalam kepemimpinan , lebih berperan dalam hal ini daripada diplomasi internasional dan kegagalan institusi bertanggung jawab untuk hal ini dalam tingkat yang sama besarnya .
(trg)="72"> Халықаралық дипломатия мен институттық олқылықтарға қарағанда басшылықтағы өзгерістер мен кемшіліктер бұған шамамен бірдей деңгейде кінәлі .
(src)="73"> Masalah perbatasan yang tidak terselesaikan , sengketa hasil minyak , konflik yang berkelanjutan di Darfur , kekerasan antarsuku yang memburuk di daerah selatan dan kemampuan pemerintah yang lemah secara umum di seluruh Sudan melengkapi sebuah gambaran yang sangat menyedihkan dari sebuah kondisi di negara terbesar di Afrika ini .
(trg)="73"> Шешілмеген шекара мәселелері , мұнай үшін талас , Дарфур қақтығысы , оңтүстіктегі тайпалар арасындағы қантөгіс және бүкіл Судан аумағында мемлекет мүмкіндіктерінің шектеулілігі Африканың ең ірі елінде тым сұрқай картинаны сомдап тұрған сияқты .
(src)="74"> Satu contoh akhir : Kosovo .
(trg)="74"> Соңғы мысал – Косово .
(src)="75"> Kegagalan untuk mencapai sebuah solusi melalui negosiasi untuk Kosovo dan kekerasan , ketegangan serta permisahan de facto yang menjadi hasilnya memiliki sebab-sebab tersendiri dengan banyak faktor-faktor yang berbeda .
(trg)="75"> Косово мәселесін шешуде ортақ тоқтамға келе алмау , зорлық-зомбылық пен қақтығыс , соның кесірінен аймақтың де-факто бөлінуі көптеген факторлардың әсерінен болды .
(src)="76"> Tiga hal terpenting di antaranya adalah :
(trg)="76"> Ең бастылары – үшеу .
(src)="77"> Pertama , kerasnya pendirian para pemimpin lokal yang tidak mau mengurangi permintaan maksimal mereka .
(trg)="77"> Бірінші , жергілікті басшылардың өз талаптарын толық орындатудан басқаны ойламайтын өркөкіректігі .
(src)="78"> Kedua , upaya diplomasi internasional yang telah terganggu sejak awal oleh dukungan pihak Barat untuk kemerdekaan Kosovo .
(trg)="78"> Екінші , Батыс Косовоның тәуелсіздігін қолдаған кезден-ақ кібіртіктеп қалған халықаралық дипломатиялық әрекеттер .
(src)="79"> dan ketiga , kurangnya imajinasi saat penentuan disain institusi yang sebenarnya dapat menjawab permintaan - permintaan baik dari pihak Serbia maupun Albania .
(trg)="79"> Үшіншіден , сербтер мен албандардың қажеттіліктерін толық өтеуге тиіс болған институттарды құрылымдауда қиялдың жетіспеуі .
(src)="80"> Di lain pihak -- dan di sini kita punya beberapa kabar baik lagi -- dengan adanya fakta bahwa terdapat kehadiran lembaga internasional tingkat tinggi dengan sumber daya memadai di Kosovo dan daerah Balkan secara umum dan fakta bahwa para pemimpin dari kedua belah pihak telah cukup mampu untuk menahan diri menjelaskan mengapa keadaan tidak menjadi lebih buruk dalam dua tahun terakhir ini sejak 2008 .
(trg)="80"> Дәл сол сияқты , мұнда да жақсы жаңалық бар : Косовода , және жалпы Балқан аймағында жоғары деңгейдегі , ресурсқа бай халықаралық өкілдіктің болуы және екі тараптағы жергілікті лидерлердің салыстырмалы түрде тізгінді тартуы 2008-ден бергі екі жылда жағдайдың неге тіпті нашарлап кетпегенін түсіндіреді .
(src)="81"> Jadi bahkan dalam situasi-situasi di mana hasilnya kurang optimal para pemimpin lokal dan internasional memiliki pilihan , dan mereka dapat membuatnya menjadi lebih baik .
(trg)="81"> Демек , нәтижесі ойдағыдай шықпаған кездердің өзінде де жергілікті лидерлер мен халықаралық қауымдастықтың таңдау еркі бар және олар бұдан да жақсы ете алады .
(src)="82"> Perang dingin tidaklah sebaik sebuah perdamaian dingin , tapi sebuah perdamaian dingin tetap lebih baik daripada sebuah perang yang panas .
(trg)="82"> Қырғиқабақ соғыс қырғиқабақ бейбітшілік сияқты жақсы бола қоймас , бірақ қырғиқабақ бейбітшілік шын соғыстан әлдеқайда жақсы .
(src)="83"> Ada kabar baik juga tentang mempelajari hal yang benar .
(trg)="83"> Әрнеден дұрыс сабақ алу да – жақсылық .
(src)="84"> Jadi apa yang membedakan konflik Israel-Palestina dengan perang sipil di Irlandia Utara atau perang sipil di Sudan dari kejadian serupa di Liberia ?
(trg)="84"> Сонымен , Израиль-Палестина жанжалының Солтүстік Ирландиядан , Судандағы азамат соғысынан , не Либериядан қандай айырмашылығы бар ?
(src)="85"> Semua kesuksesan dan kegagalan tersebut mengajarkan kita beberapa hal yang sangat penting yang perlu kita renungkan bila kita menginginkan kabar baik ini berlanjut .
(trg)="85.1"> Сәтсіздіктер де , жеңістер де бізге бірнеше маңызды жайтты үйретеді .
(trg)="85.2"> Егер біз жақсы жаңалықтар көп болсын десек осыларды көкейден шығармауымыз керек .
(src)="86"> Pertama , kepemimpinan .
(trg)="86"> Біріншіден , басшылық .
(src)="87"> Sama halnya dengan fakta bahwa konflik etnis dan perang sipil bukanlah sesuatu yang alami , melainkan bencana buatan manusia , pencegahan dan pemecahanya tidak terjadi secara otomatis juga .
(trg)="87"> Адам қолымен жасалған апаттар сияқты этностық конфликті мен азамат соғысы да табиғи нәрсе емес , сондықтан олардың алдын алу және реттеу өздігінен бола қалмайды .
(src)="88"> Kepemimpinan perlu memiliki kemampuan , determinasi dan visi dalam komitmennya pada perdamaian .
(trg)="88"> Басшылық бейбітшілікті сақтауға келгенде қауқарлы , батыл әрі көреген болуы керек .
(src)="89"> Para pemimpin perlu menjalin hubungan satu sama lain dan juga dengan pengikut mereka , dan mereka perlu membawa serta para pengikutnya itu dalam sebuah perjalanan yang sering kali sulit menuju masa depan yang damai .
(trg)="89"> Лидерлер өз арасында , қолдаушылар арасында байланыс орнатып , оларды бейбіт болашаққа бастайтын бұралаң да ауыр жолмен бірге алып өтуі керек .
(src)="90"> Kedua , diplomasi .
(trg)="90"> Екінші – дипломатия .
(src)="91"> Diplomasi memerlukan sumber daya yang memadai , berkelanjutan , dan dapat menerapkan insentif dan tekanan dengan tepat pada para pemimpin dan pengikutnya .
(trg)="91"> Дипломатияға үлкен ресурс пен сенімділік қажет , әрі лидерлер мен қолдаушыларды бір мезетте қолпаштап әрі қысымға алып отыру керек .
(src)="92"> Hal ini diperlukan untuk membantu mereka mencapai kompromi yang seimbang , dan diperlukan untuk memastikan bahwa sebuah koalisi yang luas dari para pendukung di tingkat lokal , regional dan internasional membantu mereka mengimplementasikan persetujuan mereka .
(trg)="92.1"> Дипломатия оларға әділ компромиске келу үшін керек .
(trg)="92.2"> Бұл оларға жергілікті , аймақтық және халықаралық араағайындардың үлкен коалициясы келісімді жүзеге асыру үшін қажет .
(src)="93"> Ketiga , disain institusi .
(trg)="93"> Үшінші – институттық құрылым .
(src)="94"> Disain institusi membutuhkan fokus yang mendalam pada isu-isu yang ada , pemikiran inovatif dan implementasi yang fleksibel dan memiliki dana yang cukup .
(trg)="94"> Институттық құрылымдау мәселелерге мұқият қарап , инновацияшыл ойлауды , икемді түрде , мол қаржымен орындауды қажет етеді .
(src)="95"> Pihak-pihak yang berkonflik perlu meninggalkan permintaan-permintaan maksimal dan mengarah kepada kompromi yang menghargai kebutuhan-kebutuhan pihak lain ..
(trg)="95"> Ұрысушы тараптар өз айтқандарын орындауды талап етпей , бір-бірінің қажеттіліктерін ескеретін компромиске ұмтылуы тиіс .
(src)="96"> Dan mereka perlu untuk berpikir mengenai substansi dari persetujuan mereka melebihi label-label yang ingin mereka tampilkan .
(trg)="96"> Және олар бір-біріне таңған пікірден гөрі , келісімдерінің түп негізін көбірек ойлауы керек .
(src)="97"> PIhak-pihak yang berkonflik juga perlu mempersiapkan diri untuk kembali ke meja perundingan bila implementasi dari persetujuan tersebut terhambat .
(trg)="97"> Сондай-ақ ұрысушы тараптар келісімді орындау тоқтап қалған жағдайда келіссөз үстеліне қайтуға әзір болуы тиіс .
(src)="98"> Bagi saya pribadi , pelajaran paling penting dari semua ini adalah : komitmen lokal untuk perdamaian sangat penting , tapi sering kali tidak cukup untuk mencegah atau menghentikan kekerasan .
(trg)="98"> Менің өз басым үшін осылардың ішіндегі ең басты сабақ – жергілікті халықтың бейбітшілікке ұмтылысы өте маңызды , бірақ ол зорлық-зомбылықты тоқтату немесе оның алдын алу үшін жеткіліксіз .
(src)="99"> Meskipun begitu , tidak ada pernah ada cukup diplomasi atau disain institusi yang dapat mengatasi kegagalan di tingkat lokal dan segala akibat yang disebabkannya .
(trg)="99"> Бірақ ешқандай дипломатия да , институттық құрылымдау да жергілікті халықтың қателіктері мен оның салдарын жоя алмайды .
(src)="100"> Untuk itu , kita harus melakukan investasi dalam membangun pemimpin-pemimpin para pemimpin yang memiliki kemampuan , visi dan determinasi untuk menciptakan perdamaian .
(trg)="100"> Сондықтан , біз бейбітшілік орнатуға деген қабілет-қарымы , ерік-жігері мен көрегендігі бар жергілікті лидерлерді тәрбиелеуге күш салуымыз керек .