# hy/ted2020-10.xml.gz
# uz/ted2020-10.xml.gz

(src)="1"> ՁԻԱՀի և թռչնագրիպի հետ կապված բոլոր տրամաբանական մտահոգությունների մասին մենք դեռ կլսենք հիանալի բժիշկ Հիանալիից : Ես ուզում եմ այլ հիվանդությույունների մասին խոսել. օրինակ ' սրտանոթային հիվանդության , շաքարախտի , հիպերտոնիայի : Այս բորոլրը կանխարգելելի են , մարդկանց առնվազն 95 տոկոսը կարող է բուժվել , եթե փոխի իր սննդակարգը և ապրելակերպը :
(trg)="1.1"> CPID va qush gripi haqida qayg 'urishga asos bor va biz ular haqida bugun kechroq ajoyib Doktor ajoyibdan eshitamiz Hozir esa men boshqa pandemiya haqida gapiraman .
(trg)="1.2"> Yani yurak qon kassalliklari , qand kassalligi va yuqori qon bosimi Bularning hammasini oldini olish mumkin eng kamida 95 % odamlarning orasida .
(trg)="1.3"> Bunga erishish uchun chunchaki dieta va hayot tarzini o 'zgartirish kerak .
(src)="2"> Եվ պատահում է այն , որ հիվանության գլոբաիզացիա է տեղի ունենում. մարդիք սկսում են ուտել այնպես , ինչպես մենք ենք ուտում , ապրել ' ինչպես մենք ենք ապրում և մահանալ ' ինչպես մենք ենք մահանում : Իսկ մեկ սերունդը , ինչպես օրինակ ' Ասիայինը , որը ժամանակին սրտային հիվանդության , գիրության և շաքարախտի ամենացածր տոկոսն ուներ , հիմա իր ամենաբարձր տոկոսն ունեցողներից մեկն է : Եվ Աֆրիկայի շատ քաղաքներում սրտանոթային հիվանդությունից մահացողների քանակը հասնում է ՄԻԱՎ-ից և ՁԻԱՀ-ից մահացողների քանակին :
(trg)="2.1"> Muammo shundaki , Kassalik globalizatsiyasi , yani dunyo bo 'ylab umumiylashuvi yuz bermoqda Odamlar bizga ( Amerikaliklarga ) o 'xshab ovqat yeydi , biz kabi yashaydi va huddi bizlardek vafot etadi .
(trg)="2.2"> Va bir avlodda , masalan , Osiyoda eng kam yurak kassaliklari , semizlik va qand kassaligi bor edi .
(trg)="2.3"> Hozir esa u eng yuqori darajaga ko 'tarilgan .
(trg)="2.4"> Va Afrikada yurak qon kasalliklari ko 'pgina davlatlardagi VICH va SPID sababchi bo 'lgan o 'lim bilan tenglashadi
(src)="3.1"> Այնպես որ , հեռանկարը շատ կրիտիկական է .
(src)="3.2"> Մենք պետք է զգալի փոփոխություն ստեղծենք , որը մեղմ ասած կփրկի միլիոնավոր մարդկանց կյանքը , և պետք է փորձարկենք կանխարգելիչ դեղամիջոցներ համաշխարհային մաշտաբով :
(trg)="3"> Man shuning uchun bizda juda muhim imkoniyat bor yani millionlan odamlarning hayotini o 'zgartiratish va butun dunyo bo 'ylab kasalliklarning oldini oladigan tibbiyotni amalga oshirish kerak bo 'ladi .
(src)="4"> Սրտի և արյունատար անոթների հիվանդությունը ոչ միայն մեր մոտ , բայց ամբողջ աշխարհով մեկ շարունակում է ավելի շատ մարդկանց կյանք խլել , քան բոլոր հիվանդությունները միասին վերցրած , մինչդեռ այն ոչ միայն կանխարգելելի է ,
(trg)="4"> Yurak va qon kasalliklari hali ham ko 'pgina odamlarning umriga zomin bo 'layapti-Nafaqat bu davlatda , balki butun jahon bo 'ylab- hamma narsani qo 'shgandagidan ham ko 'p odamlarni o 'ldiradi va eng asosiysi hamma bu kasalliklarning oldini olsa bo 'ladi
(src)="5"> այլ իրականում ' բուժելի : Եվ վերջին գրեթե 29-ը տարիների ընթացքում կարողացանք ցույց տալ , որ պարզապես փոխելով սննդակարգը և ապրելակերպը , կիրառելով ամենաբարձրագույն տեխնոլոգիական , թանկարժեք , արվեստի միջոցներ , ապացուցեցին այն , թէ որքան զորեղ կարող են լինել պարզ , ցածր տեխնոլոգիական և մատչելի միջամտությունները , ինչպես օրինակ քանակական արտեոգրաֆիան , մի տարի առաջ և մի տարի հետո , ինչպես նաև պոզիտիոն էմիսիոնային տոմոգրաֆիայի սրտի սկանավորում :
(trg)="5.1"> Bu nafaqat oldini olsa bo 'ladigan kasallik , aslida uni orqaga qaytarish ham mumkin .
(trg)="5.2"> Oxirgi 29 yil ichida biz shuni ko 'rsata oldikki , shunchaki turmush tarzi va ovqatlanishni o 'zgartirish bilan , qanchalik oddiy va texnologiyasiz hayotni saqlab qolish mumkinligini biz yuqori texnologiyalar va diqqa bilan hisoblash natijasida Xulosa qildik .
(trg)="5.3"> Avval , Arterigrafiya , avval va keyingi yillarda , va Yurak PET skanirovaniya tufayli
(src)="6"> Մի քանի ամիս առաջ մենք ցույց տվեցինք և տպագրեցինք մեր առաջին հետազոտությունը , որը ցույց է տալիս , որ դուք կարող եք իրականում կանգնեցնել կամ հետադարձել շականակագեղձի քաղցկեղը , եթե փոոփխություն մտցնեք սննդակարգի և ապրելկերպի մեջ , որի արդյունքում 70 տոկոսով շականակագեղձի քաղցկեղի աճը պակասել է կամ ընհամենը համեմատ իննը տոկոսով վերահսկողության խմբում կասեցնում է ուռուցքի աճը :
(trg)="6.1"> Biz buni bir nech oy avval ko 'rsatdik va Yakuniy ishimizni nahsr ettik .
(trg)="6.2"> Bu izlanishlar aslida siz kasallikni to 'xta olishingiz yoki orqaga qaytara olishingiz mumkinligini Prostata raki misolida ko 'rsatadi .
(trg)="6.3"> Bu ovqatlanish va turmush tarzini o 'zgartirish orqali 70 % Rak o 'simini kamaytirish yoki to 'xtatib qo 'yishini isbotladi .
(trg)="6.4"> Biz bu izlanishni kontrol guruhdagi 9 % natija bilan solishtirdik
(src)="7"> Եվ այստեղ ըստ Մագնիսական Ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի տվյալների կարմիրով երևում է շականակագեղձի քաղցկեղի գործողությունը … դուք կարող եք տեսնել , թէ ինչպես է այն անհետանում մի տարվա մեջ :
(trg)="7"> Magnetic Resonance Spektrosopiya natijalari bu erda ko 'rsatilgan Prostata o 'smasi qizil rangda Siz bir yildna keyin uning kishirayib ketganini ko 'ra olasiz ( bu erda )
(src)="8"> Հիմա մենք գերության համաճարակով ենք տառապում , դրանց թվի մեջ է մտնում չափահասների երկու երրորդը և երեխաների 15 տոկոսը : Ինձ , իրականում , անհանգստացնում է այն , որ շաքարախտը 70 տոկոսով աճել է վերջին 10 տարվա ընթացքում և սա հնարավոր է , որ լինի առաջին սերունդը որտեղ մեր երեխաների կյանքը ավելի կարճ կլինի , քան մերը : Դա շատ ցավալի է բայց կանխարգելի :
(trg)="8.1"> Yana bir narsa bu semizlik epidemiyasi .
(trg)="8.2"> Katta odamlarning 2 dan 3 qismi va bolalarning 15 % da uchraydi .
(trg)="8.3"> Men uchun eng qayg 'ulisi shundaki , Qand kassaligining 70 % ga ko 'payishi Oxirgi 10 yil ichida sodir bo 'ldi , va bu avlod bolalari qisqaroq hayot kechiradigan avlodning birnichisiga aylanishi mumkin albatta , bizga nisbatan qolishtirganda .
(trg)="8.4"> Bu juda achinarli va oldini olsa bo 'ladi .
(src)="9.1"> Այն , ինչ դուք հիմա տեսնում էք ընտրության ցուցանիշներ չեն , սրանք գեր մարդկանց թիվն է , որը սկում է ' 85 , ' 86 , ' 87 սրանք ըստ CDC վեբ կայքի տվյալների են ..
(src)="9.2"> ' 88 , ' 89 , ' 90 , ' 91 .. իսկ հիմա դուք նոր դաս եք տեսնում ' 92 , ' 93 , ' 94 , ' 95 , ' 96 , ' 97 , ' 98 , ' 99 , 2000 , 2001 , , եվ գնալով վիճակը վատանում է : Թվերի հարցում մենք շատ շռայլ ենք ( ծիծաղ ) Իսկ հիմա ինչ կարող ենք արդյոք սրա հետ անել : Դե գիտեք , միակ դիետան , որ օգնում էր շրջանցել սրտային հիվանդությունը և քաղցկեղը , ասիական դիետան էր :
(trg)="9.1"> Bu raqamalr saylov natijalari emas , balki semiz odamlar soni shtatlar bo 'yicha , 85 , 86 , 87 chi yillardan boshlab Kassaliklarni Boshqarish Markazidan olingan ma 'lumot .
(trg)="9.2"> Yana 88 , 89 , 90 , va 91 yillar bu yerda yangi kategoriya boshlanadi- 92 , 93 , 94 , 95 va 96 yillar va 97 , 98 , 99 , 2000 , 2001 yillarga kelib ahvol yana ham og 'irlashgan .
(trg)="9.3"> Biz " rivojlanayapmiz " Biz nima qila olamiz ?
(trg)="9.4"> Xo 'sh , siz bilgandek dieta yurak kasalliklarini orqaga qaytara olsihni ko 'rsatdik Hamda , rakni .
(trg)="9.5"> Bu dieta Osiyoliklar dietasi orqali amalga oshirildi
(src)="10"> Բայց ասիացիները սկսել են մեզ պես ուտել , այդ պատճառով էլ սկսել են մեր պես հիվանդանալ :
(trg)="10"> Lekin hozirda Osiyoliklar ham biz kabi ovqatlanishni boshlashgan va shuning uchun ham ularda kasalliklar ko 'paymoqda Huddi bizdagidek
(src)="11"> Այսպիսով ես շատ մեծ սննդային ընկերությունների հետ եմ աշխատել : Նրանք զվարճալի են , քարոզում են գայթակղիչ , մոդայիկ և հարմարավետ , առողջ սնունդ : Ես , McDonald-ի , PepsiCo-ի , ConAgra-ի , Safeway-ի և շուտով Del Monte-ի խորհրդատվական վահանակների ղեկավարն եմ , այդ պատճառով էլ գիտեմ ,
(trg)="11.1"> Shu sabable , men ko 'gina katta ovqat kompaniyalari bilan ishlayapman .
(trg)="11.2"> Sog 'lom ovqatlarni qiziqarli mazali va qulay ekanlgini ko 'rsatish ularning qo 'lidan keladi .
(trg)="11.3"> Men maslahat beruvchi rahbarlardan biriman , hususan Makdonalds va PepsiCo va ConAGra ba SAfeway lar uchun , va yaqinda Del MOnte ham shular qatoriga qo 'shildi .
(trg)="11.4"> Va ular mening fikrimni yaxhshi biznezga olib kelishini ta 'kidlayaptilar .
(src)="12"> որ այս ընկերությունների պաշտոնյանները սա շատ լավ բիզնես են համարում : Նրանք պատրաստվում են ասիական աղցաններ սարքել : Pepsi – ն իր եկամուտների աճի երկու երրորդը եկել է իրնեց այսպես ասած “ լավ ” սննդից :
(trg)="12.1"> Makdonaldslarda siz ko 'radigan salatlar bizning ishimiz natijasi bu Osiyoning Salatlaridan namuman bo 'ladi .
(trg)="12.2"> Pepsida esa , ularning foydasining 2 dan 3 qismi yaxshriqo mahsulotlaridan kelib chiqqan .
(src)="13"> Եվ եթե մենք կարող ենք դա անել , ապա կարիք չունենք գնել դեղամիջոցներ , որոնք իրականում անհրաժեշտ են ՄԻԱՎը , ՁԻԱՀը , մալարիան և թռչնի գրիպը բուժելու համար : Շնորհակալություն :
(trg)="13.1"> Va agar biz bunga erisha olsak , biz keyichalik dorilar resursini chindan ham kerakli bo 'lgan holatlar uchun yo 'naltira olamiz Masalan , SPID , VICH va Malariya kabi kasalliklarni davolash uchun hamda , qush gripining oldini olish uchun .
(trg)="13.2"> Rahmat .

# hy/ted2020-1044.xml.gz
# uz/ted2020-1044.xml.gz

(src)="1"> Իմ մեծ գաղափարը , որն իրականում շատ շատ փոքր միտք է , որը կարող է ճանապարհ հարթել միլիարդավոր մեծ գաղափարների համար , որոնք այս պահին քնած են մեր մեջ :
(trg)="1.1"> Mening katta g 'oyam juda ham kichik g 'oya .
(trg)="1.2"> U ayni paytda ichimizda uxlab yotgan milliardlab ulkan g 'oyalarni uyg 'ota oladi .
(src)="2"> Եվ իմ փոքր գաղափարը ' քունն է :
(trg)="2"> Shu ishni bajardigan mening kichkina bir g 'oyam uyqudir .
(src)="3"> ( Ծիծաղ ) ( Ծափահարություններ ) Սա նպատակասլաց կանանցով լի սենյակ է :
(trg)="3"> ( Kulgi ) ( Qarsaklar ) Bu ayollar to 'la xona .
(src)="4"> Այս սենյակում քնի պակասով տառապող կանայք կան :
(trg)="4"> Bu uyqusi kam ayollar to 'la xona .
(src)="5"> Ես իմ ծանր փորձի հետևանքով եմ զգացել քնի գինը :
(trg)="5"> Men qiyin usulni o 'rgandim- uyqining qadrini .
(src)="6"> Երկուսուկես տարի առաջ ես ուշաթափվեցի ուժասպառությունից :
(trg)="6"> Ikki yarim yil oldin men juda ko 'p charchaganim sababli hushimdan ketdim .
(src)="7"> Գլուխս հարվածեցի սեղանիս , այտոսկրս կոտրեցի ,
(trg)="7"> Boshimni stolga urib oldim , chakka suyagim sindi ,
(src)="8"> աջ աչքիս վրա հինգ կար դրեցին :
(trg)="8"> o 'ng ko 'zimda chiziq bo 'ldi .
(src)="9"> Եվ ես սկսեցի քնի գինը վերաբացահայտելու իմ ճահապարը :
(trg)="9"> Men uyquning qiymatini qayta anglash safarini boshladim .
(src)="10"> Եվ այդ ընթացքում , ես շատ բան իմացա : Ես հանդիպեցի բժիշկների , գիտնականների և հիմա ցանկանում եմ ձեզ պատմել , որ առավել արդյունավետ , առավել ոգեշնչված և երջանիկ կյանքի համար հարկավոր է բավարար քնել :
(trg)="10"> Shu borada , men bu haqida o 'qidim , shifokorlar , olimlar bilan uchrashdim va sizlraga shuni aytmoqchiman , unumliroq , g 'ayratli , quvonchli hayotga bo 'lgan yo 'l yetarlicha uxlashdir .
(src)="11"> ( Ծափահարություններ ) Եվ մենք , կանայք , պետք է դառնանք այս նոր հեղափոխության , այս նոր ֆեմինիստական խնդրի առաջնորդ :
(trg)="11"> ( Qarsaklar ) Biz ayollar bu yangi inqilobda , bu yangi feminist masalasida yo 'l boshlamoqchimiz .
(src)="12"> Մենք բառացիորեն պատրաստվում ենք անկողնու միջոցով հասնել բարձրունքի : ( Ծիծաղ ) ( Ծափահարություններ ) Քանի որ , դժբախտաբար , տղամարդկանց համար քնի պակասը դարձել է առնականության խորհրդանիշ :
(trg)="12.1"> Yuqoriga bo 'lgan yo 'limizga uhlab boramiz .
(trg)="12.2"> ( Kulgi ) ( Qarsaklar ) Afsuski , erkaklar uchun uyqusizlik erkaklarga hos ramz bo 'lib qolgan .
(src)="13"> Վերջերս մի տղայի հետ էի ճաշում , որը գլուխ էր գովում , որ միայն չորս ժամ է քնել նախորդ գիշեր :
(trg)="13.1"> Yaqinda , bir yigit bilan birga kechki ovqatda bo 'ldim .
(trg)="13.2"> U bir tun avval to 'rt soatgina uhlaganini maqtanib aytib bergandi .
(src)="14.1"> Քիչ էր մնում ասեի ( չնայած չասեցի ) .. ուզում էի ասել .
(src)="14.2"> « Գիտե ՞ ս ինչ : Եթե գոնե մի հինգ ժամ քնեիր , այս ճաշը գուցե շատ ավելի հետաքրքիր լիներ » :
(trg)="14"> Va men unga shunday degim keldi , -- lekin aytmadim -- shunday degim keldi , " Bilasizmi ? agar besh soat uxlaganingizda , bu kechki ovqatdagi suhbatimiz ancha qiziqarliroq bo 'lar edi . "
(src)="15"> ( Ծիծաղ ) Սա քնի պակասի մի նոր տեսակ է ' սեփական առավելությունը ցուցադրելու համար :
(trg)="15"> ( Kulgi ) Hozirgi paytda , uyqusizlikning shunday turi bor - yakka kurashish .
(src)="16.1"> Հատկապես այստեղ , Վաշինգտոնում , եթե որևէ մեկի հրավիրել նախաճաշի , և ասել .
(src)="16.2"> « Հանդիպենք ժամը 8-ի ՞ ն » :
(trg)="16"> Ayniqsa bu yerda Washingtonda , nonushtaga kim bilandir uchrashmoqchi bo 'lsangiz , siz " Soat sakkiz sizga to 'g 'ri keladimi ? " deb so 'raysiz ,
(src)="17.1"> Ամենայն հավանականությամբ ձեզ կպատասխանեն .
(src)="17.2"> « 8-ը արդեն ուշոտ է , բայց ոչինչ , ես կհասցնեմ մի ռաունդ թենիս խաղալ , մի երկու կոնֆերանս-զանգեր կանեմ և 8-ին կտեսնվենք » :
(trg)="17"> ehtimol ular sizga , " Soat sakkiz men uchun juda kech , lekin , mayli , ungacha tennis o 'ynab olaman va biroz konferents aloqada bo 'laman , so 'ngra siz bilan soat sakkizda uchrashaman . "
(src)="18"> Եվ նրանք կարծում են , որ դա նշանակում է , որ նրանք այդպիսի չտեսնված զբաղված և արդյունավետ են , սակայն իրականում դա այդպես չէ , քանի որ հիմա , մեր փայլուն ղեկավարները բիզնեսում , քաղաքականության մեջ , ֆինանսական ոլորտում , սարսափելի որոշումներ են կայացնում :
(trg)="18.1"> Ularning fikricha , bu ularning haddan ortiq band va mehnat sevarligini anglatadi , Haqiqatda esa , unday emas .
(trg)="18.2"> Chunki shu kunlarda biz tijorat , moliya , siyosat sohalarida juda o 'tkir qarorlar qabul qiladigan ajoyib rahbarlarni ko 'rganmiz .
(src)="19"> Այնպես որ բարձր I.Q.-ն , չի նշանակում , որ դուք լավ առաջնորդ եք , քանի որ առաջնորդության իմաստը նրանում է , որպեսզի հասցնել տեսնել այսբերգը , մինչև այն բախվի Տիտանիկի հետ :
(trg)="19"> Yuqori test balli sizning yaxshi rahbarligingizni anglatmaydi , chunki rahbarlikning asosi Titanikka to 'qnashishidan oldin , muz qoyasini ko 'ra bilishdadir .
(src)="20"> Իսկ մեր Տիտանիկների հետ չափից շատ այսբերգ է բախվել :
(trg)="20"> Bizda esa Titaniklarga to 'qnashgan juda ham ko 'p muz qoyalari bo 'ldi .
(src)="21"> Ինձ մոտ այնպիսի զգացում է , որ եթե Լեման եղբայրների բանկը կառավարեին Լեման եղբայրները և քույրերը , այն կարող էր դեռևս մնալ ջրի երեսին :
(trg)="21"> Aslida , menda shunday tuyg 'u bor : agar Lehman aka-ukalari Lehman aka-uka va opa-singillari bo 'lganida , ular hali ham shu atrofda bo 'lar edi .
(src)="22"> ( Ծափահարություններ ) Այն ժամանակ , երբ բոլոր եղբայրները զբաղված էին օրական 24 ժամ , շաբաթական 7 օր աշխատելով , քույրը , հավանաբար , կնկատեր այսբերգը , քանի որ նա կարթնանար 7,5 կամ 8 ժամվա քնից , և կհասցներ տեսնել ամբողջական պատկերը :
(trg)="22.1"> ( Qarsaklar ) Hamma aka-ukalar sutkasiga 24 soatu , haftasiga 7 kunlab juda , juda bog 'lanib qolishganida , balki opasi yoki singlisi muz qoyasini ko 'rgan bo 'lar edi .
(trg)="22.2"> Chunki , u yetti yarim yoki sakkiz soatli uyqudan uyg 'onib oldindagi katta rasmni ko 'ra olar edi .
(src)="23"> Այժմ մեզ բաժին են ընկել բազմաթիվ ճգնաժամներ ողջ աշխարհով մեկ : Այն , ինչը որ մեր անձականի համար օգտակար է , ինչը ավելի շատ ուրախություն , երախտագիտություն , արդյունավետություն կբերի մեր կյանք , կօգնի մեր կարիերային , նաև օգուտ կբերի ողջ աշխարհին :
(trg)="23.1"> Shunday qilib , ayni paytda dunyoda ko 'plab inqirozlarga yuz tutyapmiz .
(trg)="23.2"> Bu bizga shahsan yaxshi , hayotimizga ko 'proq quvonch , minnatdorchilik , ishlarda foydalik olib keladi va o 'zimizning ish sohamizda eng zo 'r bo 'lishimiz dunyo uchun ham eng yaxshi bo 'lgan hususiyatdir .
(src)="24"> Այնպես որ ես կոչ եմ անում ձեզ փակել աչքերը և բացահայտել այն մեծ գաղափարները , որոնք թաքնված են մեր մեջ : Անջատեք շարժիչները և ձեզ համար բացահայտեք քնի ուժը :
(trg)="24"> Men sizni ko 'zlaringizni yumib , bizning ichimizda yotgan buyuk g 'oyalarni anglashingizga , hamda dvigatelni o 'chirib , uyquning kuchini anglashigizga da 'vat etaman .
(src)="25"> Շնորհակալություն :
(trg)="25"> Rahmat !
(src)="26"> ( Ծափահարություններ )
(trg)="26"> ( Qarsaklar )

# hy/ted2020-1075.xml.gz
# uz/ted2020-1075.xml.gz

(src)="1"> Ես ցանկանում եմ , որ դուք նայեք այս երեխային :
(trg)="1"> Bu chaqaloqqa e 'tiboringizni qarating .
(src)="2"> Ձեզ , իհարկե , գրավում են նրա աչքերը և մաշկը , որին այնքան շատ եք ցանկանում դիպչել :
(trg)="2"> Sizning e 'tiboringizni jalb qilgan narsa chaqaloqning ko 'zlari va siz ushlashni yaxshi ko 'radigan terisi .
(src)="3"> Բայց այսօր ես պատրաստվում եմ խոսել մի բանի մասին , որը դուք չեք տեսնում ,
(trg)="3"> Bugun esa , sizlar ko 'ra olmaydigan narsa haqida gapirmoqchiman ,
(src)="4"> այն բանի մասին , թե ինչ է տեղի ունենում նրա փոքրիկ ուղեղում :
(trg)="4"> bu chaqaloqning kichkina miyasida nimalar sodir bo 'layotgani haqida gapiraman .
(src)="5"> Նյարդաբանության ժամանակակից գործիքները ցույց են տալիս մեզ , որ այնտեղ կատարվում են բավական բարդ գործողություններ :
(trg)="5"> Bu miyada sodir bo 'laytigan narsalar raketashunoslik ilmidan hech ham kam emasligini bizga nevrologiyaning zamonaviy asboblari ko 'rsatib beryapdi .
(src)="6"> Եվ այն , ինչ մենք ուսումնասիրում ենք , որոշ չափով կբացատրի այն , ինչը ռոմանտիկ գրողներն ու պոետները նկարագրել են որպես երեխայի ուղեղի « աստվածային բացություն » :
(trg)="6"> Va biz o 'rganayotganimiz romantik yozuvchi va shoirlar bolaning fikridagi " samoviy yorqinlik " deb tasvirlagan holat haqida tushuncha beradi .
(src)="7"> Այստեղ մենք տեսնում ենք հնդիկ մայր , ով խոսում է կորո լեզվով , որը նոր բացահայտված լեզու է :
(trg)="7"> Ko 'rib turganingiz Hindistondagi ona , u yangi kashf qilingan til - Koro tilida gapiryapdi .
(src)="8"> Եվ նա զրուցում է իր երեխայի հետ : Նա մեկն է
(trg)="8.1"> Va u chaqalog 'iga gapiryapdi .
(trg)="8.2"> Bu ona va
(src)="9"> այն 800 մարդկանցից , ովքեր խոսում են կորո լեզվով ' հասկանալով , որ լեզուն պահպանելու համար նրանք պետք է խոսեն այդ լեզվով իրենց երեխաների հետ :
(trg)="9"> Koro tilida gapiradigan dunyodagi 800 ta odamlar -- bu tilni saqlab qolish uchun chaqaloqlariga shu tilda gapirish kerakligini biladilar .
(src)="10"> Եվ ահա այստեղ է թաքնված հիմնական հանելուկը :
(trg)="10"> Bunda dolzarb jumboq bor .
(src)="11"> Ինչու ՞ հնարավոր չէ պահպանել լեզուն ' խոսելով մեծերի ' իմ ու քո հետ :
(trg)="11"> Nima uchun siz o 'zingizga va menga , ya 'ni o 'smirlarga , gapirish orqali tilni saqlay olmaysiz ?
(src)="12"> Իրականում այն կապված է մեր ուղեղի հետ :
(trg)="12"> Ho 'p , bu miyangizga bog 'liqdir .
(src)="13"> Մենք այստեղ տեսնում ենք , որ լեզուն ունի սովորելու կրիտիկական ժամանակահատված :
(trg)="13"> Tilni o 'rganish uchun dolzarb davr borligini bu yerda ko 'rib turibmiz .
(src)="14"> Այս պատկերը հասկանալու համար , անհրաժեշտ է գտնել ձեր տարիքը հորիզոնական առանցքի վրա :
(trg)="14"> Bu sahifani o 'qish usuli gorizontal chziqdagi yoshingizga qarashdir .
(src)="15"> ( Ծիծաղ ) Իսկ ուղղահայաց առանցքի վրա կտեսնեք երկրորդ լեզու սովորելու կարողությունը :
(trg)="15"> ( Kulgi ) Va vertikal chiziqda ikkinchi tilni o 'rganishga bo 'lgan qobiliyatingizni ko 'rasiz .
(src)="16"> Փոքրիկներն ու երեխաները հանճարներ են , մինչ կլրանա նրանց 7 տարին , որից հետո նկատվում է ունակությունների կանոնավոր անկում :
(trg)="16"> Chaqaloqlar va yosh bolalar yetti yoshga chiqquncha dahodirlar , undan so 'ngra muntazam ravishda sustlashish bo 'ladi .
(src)="17"> Սեռական հասունությունից հետո մենք լրիվ անհույս ենք ։
(trg)="17"> Yetuklikdan so 'ng , mashhurlikni yo 'qotamiz .
(src)="18"> Ոչ մի գիտնական չի ժխտում այս փաստը , բայց լաբորատորիաներն ողջ աշխարհով մեկ փորձում են բացահայտել , թե ինչու է այսպես :
(trg)="18"> Hech qaysi olimlar bu qiyalik haqida bahs qilmaydi , ammo butun dunyodagi laboratoriyalar buning nima uchun bunday usulda ishlashini aniqlashga harakat qilmoqdalar .
(src)="19"> Իմ փորձերը կենտրոնացած էին զարգացման առաջին կրիտիկական ժամանակահատվածի վրա , դա այն ժամանակահատվածն է , երբ փոքրիկները փորձում են հասկանալ , թե ինչ հնչյուններ են օգտագործվում իրենց լեզվում :
(trg)="19"> Mening laboratoriyamdagi ish rivojlanishdagi birinchi dolzarb davrga e 'tibor beradi -- va ayni o 'sha davrda chaqaloqlar o 'zlarining tilida qaysi tovushlar ishlatilishini o 'rganishga harakat qiladilar .
(src)="20"> Մենք կարծում ենք , որ իմանալով , թե ինչպես են ուսուցանվում հնչյունները , մենք կունենանք լեզուն ամբողջությամբ սովորելու մոդելը , հավանաբար նաև մանկության այն ժամանակահատվածների համար , որոնք պատասխանատու են սոցիալական , զգայական և ճանաչողական զարգացման համար :
(trg)="20.1"> Bizning fikrimizcha , chaqaloqlar tovushlarni qanday o 'rganishini o 'rganishimiz oqrali tilning boshqa rivojlanishiga nushamiz bo 'ladi .
(trg)="20.2"> Balki , shu bilan birga muomala , hissiyot va ong rivojlanishi uchun bolalikdagi dolzarb davrlarga ham nushamiz bo 'ladi .
(src)="21"> Այսպիսով , մենք սկսեցինք ուսումնասիրել մանուկներին ' օգտագործելով նույն մեթոդոլոգիան , որը կիրառում ենք ողջ աշխարհում և բոլոր լեզուների համար :
(trg)="21"> Shunday qilib , biz butun dunyoda qo 'llayotgan usul bilan chaqaloqlarni va hamma tillardagi tovushlarni o 'rganyapmiz .
(src)="22"> Մանկիկը նստում է ծնողի գրկում , իսկ մենք սովորեցնում ենք նրանց պտտել գլուխը հնչյունի փոփոխման ժամանակ , օրինակ ' « ա » -ից « ե » : Եթե նրանք դա անում են ճիշտ ժամանակին ,
(trg)="22"> Chaqaloq ota yoki onasining tizzasida o 'tiradi va biz ularni tovush o 'zgarganda , masalan , " ah " dan " ee " ga , -- masalan , " ah " dan " ee " Agar ular o 'z vaqtida shunday boshini burishsa ,
(src)="23"> սև արկղիկը լուսավորվում է և պանդան սկսում է թմբկահարել :
(trg)="23"> qora quti yorib ketadi va panda ayig 'i baraban chaladi .
(src)="24"> Վեց ամսական փոքրիկները հրճվանքի մեջ են սրանից :
(trg)="24"> Olti oylik chaqaloq bu vazifani juda sevadi .
(src)="25"> Ի ՞ նչ ենք մենք բացահայտել :
(trg)="25"> Ho 'sh , bundan nima o 'rgandik ?
(src)="26"> Աշխարհի բոլոր փոքրիկները , ինչպիսին ես նրանց անվանում , աշխարհի քաղաքացիներ են ,
(trg)="26"> Butun dunyodagi chaqaloqlar , mening tasvirlashimcha , dunyo fuqarolaridir ;
(src)="27"> նրանք կարող են տարբերակել բոլոր լեզուների հնչյունները , անկախ մեր կողմից փորձարկվող երկրից և լեզվից ։ Եվ սա շատ ուշագրավ է , քանի որ դուք և ես դա անել չենք կարող :
(trg)="27.1"> biz buni qaysi davlatda tekshirayotganimiz va qaysi tilni ishlatayotganimizdan qat 'iy nazar chaqaloqlar hamma tillardagi hamma tovushlarni ajrata oladilar .
(trg)="27.2"> Bu juda ham hayratlanarli , chunki siz va men buni bajara olmaymiz .
(src)="28"> Մենք մշակութային սահմաններ ունեցող լսողներ ենք : Մենք կարող ենք տարբերել մեր սեփական լեզվի հնչյունները
(trg)="28.1"> Bizlar madaniyatga bo 'glanib tinglaguvchilarmiz .
(trg)="28.2"> Bizlar chet tillaridagi tovushlarni emas ,
(src)="29"> բայց ոչ օտար լեզուների հնչյունները : Եվ հարց է ծագում ,
(trg)="29.1"> faqat o 'z tilimizdagi tovushlarni ajarata olamiz .
(trg)="29.2"> Ho 'sh , shunday savol keladi :
(src)="30"> ե ՞ րբ են աշխարհի այս քաղաքացիները վերածվում լեզվական սահմաններ ունեցող ընկալողների , ինչպիսին մենք ենք :
(trg)="30"> dunyoning shu fuqarolari qachon tilga bog 'liq tinglovchilarga aylanadi ?
(src)="31"> Եվ դրա պատասխանն է ՝ մինչև նրանց առաջին ծննդյան օրը :
(trg)="31"> Javob esa bunday : birinchi tug 'ilgan kunlaridan avval .
(src)="32"> Այստեղ մենք տեսնում ենք գլխի պտույտով փորձի ներկայացումը Տոկիոյի և ԱՄՆ-ի փոքրիկների հետ , այստեղ Սիեթլում , նրանք լսում էին « ռա » և « լա » հնչյունները , որոնք շատ կարևոր են անգլերեն լեզվում , բայց ոչ ճապոներենում :
(trg)="32"> Mana bu ko 'rib turganingiz Tokyo va AQSH dagi Seattle shahrida , yapon tili emas , balki ingliz tili uchun muhim bo 'lgan " ra " va " la " tovushlarini tinglaganda , chaqaloqlarning boshni burish bo 'yicha bajargan vazifasi .
(src)="33"> Այսպիսով , 6-8 ամսական երեխաների ցուցանիշները լիովին համընկնում են :
(trg)="33"> Olti oylikdan sakkiz oylikkacha bo 'lgan chaqaloqlar butunlay bir xil .
(src)="34"> Ընդամենը 2 ամիս անց ինչ-որ անհավանական բան է կատարվում :
(trg)="34"> Ikki oy keyin hayratlanarli narsa sodir bo 'ladi .
(src)="35"> ԱՄՆ-ի փոքրիկները սկսում են ավելի լավ տվյալներ ցուցադրել , իսկ Ճապոնիայի փոքրիկները ' ավելի վատ , բայց այդ փոքրիկների երկու խումբն էլ պատրաստվում են հենց այն լեզուն սովորելուն , որը նրանք պետք է ապագայում սովորեն : Եվ այսպես , հարցը հետևյալն է. ի ՞ նչ է պատահում
(trg)="35.1"> AQSH dagi chaqaloqlar bu vazifani ancha yaxshi bajara boshlaydilar , Yaponiyadagi chaqaloqlar esa ancha yomon bajaradilar , lekin chaqaloqlarning bu ikkala guruhi ham ayni o 'zlari o 'rganmoqchi bo 'lgan tilga tayyorlanyar .
(trg)="35.2"> Ho 'sh , savol bunday , bu muhim
(src)="36"> այդ 2 ամիսների ընթացքում :
(trg)="36"> ikki oy mobaynida nima sodir bo 'lyapdi ?
(src)="37"> Սա ձայնային զարգացման կրիտիկական զարգացման փուլն է , բայց ի ՞ նչ է կատարվում այդ ընթացքում :
(trg)="37"> Bu tovush rivojlanishi uchun juda dolzarb davr , ammo u yerda nima sodir bo 'lyapdi ?
(src)="38"> Երկու բան է կատարվում :
(trg)="38"> U yerda ikkita narsa sodir bo 'lyapdi .
(src)="39"> Առաջին. երեխաները շատ ուշադիր լսում են մեզ , և մեր խոսակցության ընթացքում վիճակագրություն են հավաքում , այո , վիճակագրություն են հավաքում : Ահա լսենք երկու մայրերին , ովքեր խոսում են մայրական լեզվով ,
(trg)="39.1"> Birinchisi chaqaloqlar bizlarni biror maqsad bilan tinglayapdi , ular bizlarning gapirishimizni tinglab , statistik ma 'lumot olyapdilar -- ha , ular statistic ma 'lumot olyapdilar .
(trg)="39.2"> Chaqaloqlarning tilida gapirayotgan ikkita onaning gapini eshiting --
(src)="40"> համընդհանուր լեզու , որը մենք օգտագործում ենք երեխաների հետ խոսելիս , առաջինը ' անգլերեն և մյուսը ' ճապոներեն :
(trg)="40"> bu biz yosh bolalar bilan gaplashadigan umumiy til -- birinchisi ingliz tilida va keyingisi yapon tilida .
(src)="41"> ( Տեսանյութ ) Անգլախոս մայր ․ Ես սիրում եմ քո մեծ կապույտ աչքերը ' այնքան գեղեցիկ և հրաշալի :
(trg)="41"> ( Video ) Ingliz ona : Oh , sening katta moviy ko 'zlaringni sevaman -- naqadar go 'zal va ajoyib ,
(src)="42.1"> Ճապոնացի մայրը . ( ճապոներեն ) Պատրիցիա Քուլ .
(src)="42.2"> Խոսքի ստեղծման ընթացքում , երբ երեխաները լսում են , նրանք վիճակագրական տվյալներ են հավաքում այն լեզվի մասին , որը լսում են :
(trg)="42"> yapon ona : ( yaponchada ) Patricia Kuhl : Nutq hosil qilish paytida , chaqaloqlar tinglaganida , ular eshitayotgan tili haqida statistic ma 'lumotlar olyapdilar .
(src)="43"> Եվ այդ տվյալների բազան մեծանում է :
(trg)="43"> Bu masofalar ortib boraveradi .
(src)="44"> Մենք հասկացանք , որ փոքրիկները շատ զգայուն են այդ վիճակագրության հանդեպ , և , որ անգլերենի ու ճապոներենի վիճակագրությունը շատ , շատ տարբեր է :
(trg)="44"> Biz chaqaloqlarning statistik ma 'lumotga e 'tiborchan ekanligini anglab yetdik , yapon va ingliz tillarining statistikasi esa bir biridadn juda , juda farq qiladi .
(src)="45"> Անգլերենն ունի բազում « ռ » -եր և « լ » -եր ,
(trg)="45"> Bu chizma-masofa ko 'rsatishi bo 'yicha
(src)="46"> ինչպես ցույց է տալիս բաշխումը :
(trg)="46"> ingliz tilida ko 'p R va L tovushlari bor .
(src)="47"> Ճապոներենի բաշխումը լիովին տարբեր է , այնտեղ մենք կարող ենք հաճախ հանդիպել միջանկյալ հնչյունների մի խումբ , որը հայտնի է , որպես ճապոներեն « ռ » :
(trg)="47"> Yapon tilidagi tovushlarning tarqalishi butunlay boshqacha , Yaponcha R deb ma 'lum bo 'lgan , bir necha o 'rta tovushlar borligini ko 'rib turibmiz .
(src)="48"> Այսպիսով , երեխաներն ուսումնասիրում են լեզվի վիճակագրությունը , և դա փոխում է նրանց ուղեղը ' աշխարհի քաղաքացիից նրանց դարձնելով մշակութային սահմաններով լսողների , ինչպիսին մենք ենք :
(trg)="48"> Shunday qilib , chaqaloqlar tilning statistikasini ongiga singdirib oladilar va bu ularning miyalarini o 'zgartiradi ; ularni dunyo fuqarolaridan huddi biz kabi madaniyatga bog 'langan tinglovchilarga aylantiradi .
(src)="49"> Բայց մենք ' մեծահասակներս , այլևս չենք ընդունում այդ վիճակագրությունը :
(trg)="49"> Ammo , biz o 'smirlar ana o 'sha statistikani bundan buyon ongimizga singdirmayapmiz .
(src)="50"> Մենք կառավարվում ենք այն հիշողություններով , որոնք ձևավորվել են վաղ զարգացման շրջանում :
(trg)="50"> Chunki ongimizda rivojlanishning ilk davrida shakllangan tushunchalar bizlarni boshqaradi .
(src)="51"> Եվ ահա մենք տեսնում ենք , որ այդ կրիտիկական ժամանակահատվածում տեղի է ունենում մոդելների փոփոխություն :
(trg)="51"> Mana bu ko 'rib turganimiz esa til rivojlanishi uchun dolzarb davr nima haqidaligi bo 'yicha modelimizni o 'zgartiryapdi .
(src)="52"> Քննարկելով խնդիրը մաթեմատիկական տեսանկյունից ' լեզվի ուսուցումը կարող է դադարել , երբ բաշխումը կարգավորվում է :
(trg)="52"> Matematik nuqtai nazardan muhokama qilishimiz bo 'yicha bu chizmadagi masofamiz bir tekis bo 'lganda til o 'rganish sekinlashishi mumkin .
(src)="53"> Իհարկե այն խնդիրներ է առաջացնում երկլեզու մարդկանց մոտ :
(trg)="53"> Bu esa ikki tilda gapiruvchi insonlar haqida ko 'p savollarni keltirib chiqaradi .
(src)="54"> Նրանք ստիպված են ուղեղում պահել երկու վիճակագրություն միաժամանակ և տեղափոխվել մեկից մյուսը ' կախված նրանից , թե ում հետ են խոսում :
(trg)="54"> Ikki tilda gapiruvchi insonlar bir paytning o 'zida ikkita statistikani onglarida saqlashi shart va kim bilan gaplashayotganligiga qarab , bitta statistikadan keyin boshqasini almashtirishlari kerak .
(src)="55"> Մենք հարցրեցինք ինքներս մեզ. կարո ՞ ղ են երեխաները վիճակագրություն հավաքել ամբողջովին նոր լեզուների մասին :
(trg)="55"> Biz o 'zimizga shunday savol berdik , chaqaloqlar butunlay yangi tilning statistikasini qabul qila oladilarmi ?
(src)="56"> Եվ մենք սա փորձարկեցինք ' առաջարկելով ամերիկացի երեխային , ով երբեք չէր լսել ոչ մի օտար լեզու , առաջին անգամ լսել չիներեն կրիտիկական ժամանակահատվածում :
(trg)="56"> Buni hech qachon ikkinchi til eshitmagan Amerikalik chaqaloqlarni til rivojlanishining dolzarb paytida ilk bor Mandarin tilini eshittirish orqali sinab ko 'rdik .
(src)="57"> Երբ միալեզու երեխաների հետ ենք փորձարկում , Թայպեյում կամ Սիեթլում չիներեն լեզվի հնչյունները , նրանք ցուցադրում են նույն արդյունքները :
(trg)="57"> Taipei va Seattleda Mandarin tilining tovushlari bo 'yicha bir tilda gapiruvchilarni tekshirganimizda ular huddi shunday nusxani ko 'rsatdi .
(src)="58"> 6-8 ամսականների արդյունքները լիովին նույնն էին :
(trg)="58"> 6-8 oyliklar butunlay bir xil .
(src)="59"> Երկու ամիս անց ինչ-որ անհասկանալի բան է կատարվում :
(trg)="59"> Ikki oy so 'ngra , g 'aroyib narsa sodir bo 'ladi .
(src)="60"> Թայվանի երեխաները ավելի լավ արդյունք են ցույց տալիս , իսկ ամերիկացի երեխաները ՝ ոչ :
(trg)="60"> Amerikalik chaqaloqlar emas , balki taiwanlik chaqaloqlar tovushlarni ancha yaxshi ajratyapdi .
(src)="61"> Եվ մենք տվեցինք ամերիկացի երեխաներին լսել չինարեն իրենց կրիտիկական ժամանակահատվածի ընթացքում :
(trg)="61"> Shu davrda Amerikalik chaqaloqlarga Mandarin tilini eshitdirdik .