# ga/ted2020-1634.xml.gz
# sl/ted2020-1634.xml.gz
(src)="1"> Bhí dúil agam sa bhfótagrafaíocht ón uair a bhí mé in ann ceamara a phiocadh suas , ach inniu ba mhaith liom na 15 grianghraif is ansa liom , a roinnt libh agus níor thóg mé aon cheann acu .
(trg)="1.1"> Fotografija je bila moja strast odkar sem zmogel držati fotoaparat .
(trg)="1.2"> Danes bi rad z vami delil svojih petnajst najdragocenejših slik , a nobene nisem posnel sam .
(src)="2"> Ní raibh aon stiúrthóirí ealaíne nó stílíthe ann ní raibh deis chun iad a thógáil arís , gan trácht ar an soilsiú .
(trg)="2"> Ni bilo umetniških vodij , možnosti ponovitve posnetka ali upoštevanja svetlobe .
(src)="3"> Mar a tharla sé , thóg turasóirí fánacha an chuid is mó acu .
(trg)="3"> Večino fotografij so posneli naključni turisti .
(src)="4.1"> Tosaíonn mo scéal féin nuair a bhí mé i Nua Eabhrac le haghaidh coinne óráide , agus thóg mo bhean an grianghriaf dom lem ' iníon i mo bhaclainn agam ar a céad breithlá .
(src)="4.2"> Táimid ar an gcúinne idir 57ú agus 5ú .
(trg)="4.1"> Moja zgodba se prične , ko sem bil v New Yorku zaradi nekega predavanja .
(trg)="4.2"> Moja žena je posnela tole fotografijo , kjer držim svojo hčer na njen prvi rojstni dan .
(trg)="4.3"> Bili smo na vogalu 57 . ulice in 5 . avenije .
(src)="5"> Mar a tharla sé , bhíomar ar ais i Nua Eabhrac an bhliain dár gcionn , agus bheartaíomar an grianghraif céanna a thógáil .
(trg)="5"> Naključno smo se v New York vrnili točno leto dni kasneje in se odločili , da posnamemo enako fotografijo .
(src)="6"> Feiceann sibh anois cad a tharla ina dhiaidh sin .
(trg)="6"> Najbrž veste , kaj sledi .
(src)="7"> Ag druidim i dtreo tríú bhreithlá m 'iníonsa , dúirt mo bhean liom " Cén fáth nach dteann tú ar ais go Nua Eabhrac le Sabina agus turas d 'athair agus d 'iníon a dhéanamh as , agus leanfaidh sibh ar aghaidh leis an traidisiún ?
(trg)="7"> Bližal se je hčerin tretji rojstni dan in je žena predlagala , da se vrneva v New York in nadaljujeva najino tradicijo .
(src)="8"> B 'in an uair a thosaíomar ag iarraidh ar turasóirí fánacha an grianghraif a thógail .
(trg)="8"> Mimoidoče turiste sva prosila , da naju slikajo .
(src)="9"> Tá sé suntasach cé chomh uilíoch is atá sé do cheamara a thabhairt do dhuine nach bhfuil aithne ar bith agat orthu .
(trg)="9"> Neverjetno , kako univerzalna je gesta , s katero popolnega neznanca prosiš za fotografijo .
(src)="10"> Níor dhiúltaigh éinne ríomh , agus tá an t-ádh orainn nár goideadh an ceamara uainn .
(trg)="10"> Nihče še ni odklonil ali pobegnil z našim fotoaparatom .
(src)="11"> Ag an am sin , ní raibh fhios againn cé chomh mór a rachadh an turas seo i bhfeidhm orainn .
(trg)="11"> Takrat se nama ni sanjalo , da bo ta izlet spremenil najino življenje .
(src)="12"> Tá sé fíorthabhachtach dúinn anois .
(trg)="12"> Ta tradicija nama je postala zelo pomembna .
(src)="13"> Togadh an ceann seo cúpla seachtain díreach i ndiaidh 9 / 11 , agus thug mé faoi deara go raibh mé ag iarraidh eachtraí an lae a mhiniú ar bhealach a thuigeadh páiste .
(trg)="13.1"> Tale je bila posneta le tedne po 11 . septembru .
(trg)="13.2"> Svoji petletnici sem skušal razložiti , kaj se je takrat zgodilo .
(src)="14"> Mar sin , ní hionann na grianghraifeanna seo agus moimint amháin , nó turas faoi leith .
(trg)="14"> Te fotografije so mnogo več kot spomini na določen trenutek ali izlet .
(src)="15"> Is bealach iad chun am a chalcadh le haghaidh seachtain amháin i Deireadh Fomhair agus macnamh a dhéanamh ar ar linne agus ar chonas a athraímíd ó bhliain go bliain , ní hamháin go fisiciúil , ach i ngach ghné .
(trg)="15.1"> Omogočijo nama , da ustaviva čas za teden dni v oktobru .
(trg)="15.2"> Da razmisliva , kaj sva doživela in kako sva se spremenila .
(trg)="15.3"> V vsakem pogledu , ne le navzven .
(src)="16"> Mar nuair a thógaimid an grianghraf céanna , athraíonn ár dearcthaí , agus baineann sí marcanna nua dá saol amach agus is féidir liom an saol a fhéiceáil trína súile , agus conas a théann sí i ngleic le gach rud .
(trg)="16.1"> Ko posnameva enako fotografijo , se najin pogled na svet spremeni .
(trg)="16.2"> Hči dosega nove mejnike , jaz pa lahko vidim življenje skozi njene oči .
(trg)="16.3"> Spoznam , kako se sporazumeva in opazuje .
(src)="17"> Is aoibhinn linn an t-am fócasaithe a chaithimid le chéile agus bímid ag tnúth leis an bhliain ar fad .
(trg)="17"> Tega časa , ki ga bova preživela skupaj , se veseliva celo leto .
(src)="18"> Le déanaí , ar thuras amháin , bhíomar ag siúil , agus stop sí ina seasamh , agus shín sí a méar chuig tairseach dearg siopa na bábóige a thaithin go mór léi nuair a bhí sí níos óige ar ár dturais níos luaithe .
(trg)="18.1"> Na nedavnem izletu sva se sprehajala in ona se nenadoma ustavi .
(trg)="18.2"> S prstom pokaže na rdeč baldahin nad trgovino z igračami , ki jo je imela tako rada na naših prejšnjih izletih .
(src)="19"> Agus cuireann sí in iúl dom conas mar a bhraith sí ar an láithreán sin agus í ina páiste de chúig bhliana d 'aois .
(trg)="19"> Povedala mi je , kako se je počutila , ko je kot petletnica stala na tem kraju .
(src)="20"> Dúirt sí go gcuimhin léi a croí ag léimt amach as a hucht nuair a chonaic sí an áit sin don chéad uair naoi bhliain níos luaithe .
(trg)="20"> Rekla je , da ji je srce močno razbijalo , ko je trgovino zagledala prvikrat pred devetimi leti .
(src)="21"> Anois is é atá á lorg aici in Nua Eabhrac ná coláistí , mar tá sí cinnte go bhfreastalóidh sí ar scoil i Nua Eabhrac .
(trg)="21"> Zdaj pa v New Yorku išče primerno fakulteto , ker je odločena , da bo tam študirala .
(src)="22"> Agus buail smaoineamh mé : Ceann de na rudaí is tabhachtaí a chruthaímid ná cuimhní .
(trg)="22.1"> Zadelo me je .
(trg)="22.2"> Ena najpomembnejših stvari je ustvarjanje spominov .
(src)="23"> Mar sin , ba mhaith liom nós a roint libh : go nglacfaidh sibh ról gníomhach i gcruthú cuimhní .
(trg)="23"> Zato želim , da aktivno sodelujete pri ustvarjanju spominov .
(src)="24"> N 'fheadar cad fúibhse , ach lasmuigh de na 15 ghrianghraif seo , nílim i mórán de na grianghraif teaghlaigh .
(trg)="24"> Če odštejem teh petnajst slik , sem redko prisoten na družinskih fotografijah .
(src)="25"> Is mise a thógann na grianghraif i gconaí .
(trg)="25"> Ponavadi sem jaz tisti , ki fotografira .
(src)="26"> Mar sin , ba mhaith liom chuile duine anseo inniu a spreagadh chun a bheith sa ghrianghraif , agus ná bíodh drogall oraibh labhairt le duine éigint agus " An féidir leat ár ngrianghraf a thógáil " a chur orthu .
(trg)="26.1"> Zato želim danes vse spodbuditi , da stopite pred kamero tudi sami .
(trg)="26.2"> In naj vam ne bo nerodno neznanca vprašati : " Bi naju lahko fotografirali ? "
(src)="27"> Go raibh maith agaibh ( Bualadh bos )
(trg)="27.1"> Hvala .
(trg)="27.2"> ( Aplavz )
# ga/ted2020-276.xml.gz
# sl/ted2020-276.xml.gz
(src)="1"> Bhuel , tá baint agam le rudaí eile seachas fisic
(trg)="1"> Poleg fizike se ukvarjam še z drugimi stvarmi .
(src)="2"> I bhfirínne , in ábhair seachas fisic is mó faoi láthair .
(trg)="2"> V bistvu se trenutno ukvarjam predvsem z drugimi stvarmi .
(src)="3"> Tá rud amháin faoi leith i dteangacha an chine daonna .
(trg)="3"> Ena stvar je daljna povezava med človeškimi jeziki .
(src)="4"> Déanann teangeolaithe gairmiúla , stairiúla sna SAM
(trg)="4"> Profesionalni zgodovinski jezikoslovci v ZDA
(src)="5"> agus in Iarthar na hEorpa iarracht chun cianchaidrimh a sheachaint ; grúpaí móra , grúpaí a théann i bhfad siar níos faide siar ná na teaghlaigh teanga cailiúla .
(trg)="5"> in Zahodni Evropi se večinoma poskušajo izogniti vsakršnim daljnim povezavam ; velikim skupinam , skupinam , ki izvirajo iz daljne preteklosti , ki so bolj oddaljene kot znane družine .
(src)="6.1"> Cha dtaitníonn sé sin leo ; síleann gur raiméis í .
(src)="6.2"> Ach , ní shílim gur amhlaidh atá .
(trg)="6.1"> To jim ni všeč ; menijo , da je to noro .
(trg)="6.2"> Jaz ne menim , da je noro .
(src)="7"> Agus tá roinnt mhaith teangeolaithe iontacha , Rúisigh is mó , atá ag déanamh staidéir air sin ag Institiúd Santa Fe agus i Moscó , agus ba bhreá liom na torthaí a fheiceáil .
(trg)="7.1"> Nekateri drugi sijajni jezikoslovci , predvsem Rusi , pa preučujejo to temo na Inštitutu Santa Fe in v Moskvi .
(trg)="7.2"> Zelo me zanima , kaj bodo ugotovili .
(src)="8"> An dtéann sé i bhfad siar go sinsear amháin 20,000 nó 25,000 bliain ó shin ?
(trg)="8"> Ali jeziki res izvirajo iz enega samega prednika izpred 20 ali 25 000 let ?
(src)="9"> Agus cad é a tharlaíonn má théann muid níos faide siar roimh an tsinsir amháin sin , nuair is dócha go raibh iomaíocht idir roinnt mhaith teangacha ?
(trg)="9"> Kaj pa je bilo še pred tem edinim prednikom , ko naj bi številni jeziki tekmovali med seboj ?
(src)="10.1"> Cé chomh fada siar a théann sé sin ?
(src)="10.2"> Cé chomh fada siar a théann teangacha an lae inniu ?
(trg)="10.1"> Koliko časa nazaj sega to ?
(trg)="10.2"> Koliko časa nazaj sega moderni jezik ?
(src)="11"> Cá mhéad mílte bliain a théann sé siar ?
(trg)="11"> Koliko deset tisočev let sega to nazaj ?
(src)="12"> Chris Anderson : An bhfuil cliú nó smaoineamh ar an fhreagra a bhfaighfear ?
(trg)="12"> Chris Anderson : Imate kakšno idejo ali upanje , kako se glasi odgovor ?
(src)="13"> Murray Gell-Mann : Bhuel , mheasfainn go gcaithfidh teangacha an lae inniu a bheith níos sine ná na pictiúir agus an ghreanadóireacht agus na dealraimh a tchítear sna huaimheanna agus lorg coise ó rincí a fágadh i gcré bhog uaimheanna in Iarthar na hEorpa. sa Tréimhse Aragnaisiúnach timpeall 35,000 bliain ó shin , nó níos túisce .
(trg)="13"> Murray Gell-Mann : Menim , da je moderni jezik starejši kot jamske poslikave , jamske grafike , jamske skulpture in plesni koraki v mehki glini v jamah Zahodne Evrope iz aurignacienskega obdobja pred 35 000 leti , ali še prej .
(src)="14"> Cha dtig liom a chreidbheáil go ndearna siad na rudaí seo go léir agus nach raibh cumas acu i dteanga nua-aimseartha .
(trg)="14"> Ne morem verjeti , da so naredili vse te stvari in da hkrati niso imeli modernega jezika .
(src)="15"> Mar sin mheasfainn ar a laghad go dtéann na fréamhacha comh fada siar sin , agus b 'fhéidr níos faide arís .
(trg)="15"> Menim , da jezik v resnici izvira iz tega časa ali še od prej .
(src)="16.1"> Ach , chan ionann é sin is a rá nach dtig leis na teangacha uilig , nó cuid mhaith acu , nó an chuid is mó acu , a bheith tagtha ó abraimis , 20,000 bliain ó shin , nó rud éigin cosúil leis sin .
(src)="16.2"> Tugaimid caolas teanga air sin .
(trg)="16.1"> Toda to ne pomeni , da vsi ali veliko ali večina danes potrjenih jezikov ne bi mogla izvirati iz enega jezika , ki je veliko mlajši , na primer 20 000 let .
(trg)="16.2"> Temu pravimo ozko grlo .
(src)="17"> CA : Bhuel , b 'fhéidir go raibh an ceart ag Philip Anderson .
(trg)="17"> CA : Philip Anderson je morda imel prav .
(src)="18"> B 'fhéidir go bhfuil níos mó eolais agatsa ar achan rud ná duine ar bith eile .
(trg)="18"> Morda res veste več o vsem kot kdorkoli drug .
(src)="19.1"> Mar sin , ónóir a bhí ann domhsa .
(src)="19.2"> Go raibh maith agat a Mhurray Gell-Mann .
(trg)="19.1"> Bilo nam je v čast .
(trg)="19.2"> Hvala , Murray Gell-Mann .
(src)="20"> ( Bualadh bos )
(trg)="20"> ( Aplavz )