# ga/ted2020-276.xml.gz
# gl/ted2020-276.xml.gz

(src)="1"> Bhuel , tá baint agam le rudaí eile seachas fisic
(trg)="1"> Ben , ademais da física , estou enleado noutras cousas .
(src)="2"> I bhfirínne , in ábhair seachas fisic is mó faoi láthair .
(trg)="2"> De feito , agora estou principalmente noutras cousas .
(src)="3"> Tá rud amháin faoi leith i dteangacha an chine daonna .
(trg)="3"> Unha delas é a relación distante entre as diferentes linguas humanas .
(src)="4"> Déanann teangeolaithe gairmiúla , stairiúla sna SAM
(trg)="4"> Os profesionais , lingüistas históricos nos EEUU
(src)="5"> agus in Iarthar na hEorpa iarracht chun cianchaidrimh a sheachaint ; grúpaí móra , grúpaí a théann i bhfad siar níos faide siar ná na teaghlaigh teanga cailiúla .
(trg)="5"> e en Europa Occidental , tentan de maneira especial manterse lonxe de calquera relación afastada no tempo , das grandes agrupacións , agrupacións que se remontan moito no tempo , moito máis cás familias familiares .
(src)="6.1"> Cha dtaitníonn sé sin leo ; síleann gur raiméis í .
(src)="6.2"> Ach , ní shílim gur amhlaidh atá .
(trg)="6"> Eles non gustan disto , cren que son excentricidades .
(src)="7"> Agus tá roinnt mhaith teangeolaithe iontacha , Rúisigh is mó , atá ag déanamh staidéir air sin ag Institiúd Santa Fe agus i Moscó , agus ba bhreá liom na torthaí a fheiceáil .
(trg)="7.1"> Eu non .
(trg)="7.2"> E hai algúns lingüistas brillantes , a maioría rusos , que están a traballar nisto no Instituto de Santa Fe e en Moscú , e a min encantaríame ver a onde os leva .
(src)="8"> An dtéann sé i bhfad siar go sinsear amháin 20,000 nó 25,000 bliain ó shin ?
(trg)="8"> Lévanos realmente a un único antepasado de hai uns 20 ou 25 000 anos ?
(src)="9"> Agus cad é a tharlaíonn má théann muid níos faide siar roimh an tsinsir amháin sin , nuair is dócha go raibh iomaíocht idir roinnt mhaith teangacha ?
(trg)="9"> E que pasa se imos máis alá de este antepasado único , cando imaxino que había unha competición entre moitas linguaxes ?
(src)="10.1"> Cé chomh fada siar a théann sé sin ?
(src)="10.2"> Cé chomh fada siar a théann teangacha an lae inniu ?
(trg)="10.1"> Como de lonxe se remonta isto ?
(trg)="10.2"> Ata onde se remontan as linguas modernas ?
(src)="11"> Cá mhéad mílte bliain a théann sé siar ?
(trg)="11"> Cantas decenas de miles de anos ?
(src)="12"> Chris Anderson : An bhfuil cliú nó smaoineamh ar an fhreagra a bhfaighfear ?
(trg)="12"> Vostede ten o presentimento ou a esperanza de cal é a resposta ?
(src)="13"> Murray Gell-Mann : Bhuel , mheasfainn go gcaithfidh teangacha an lae inniu a bheith níos sine ná na pictiúir agus an ghreanadóireacht agus na dealraimh a tchítear sna huaimheanna agus lorg coise ó rincí a fágadh i gcré bhog uaimheanna in Iarthar na hEorpa. sa Tréimhse Aragnaisiúnach timpeall 35,000 bliain ó shin , nó níos túisce .
(trg)="13"> Ben , supoño que as linguas modernas deben ser máis antigas cás pinturas , os gravados e as esculturas das cavernas e as pisadas de baile na lama das cavernas de Europa Occidental , no período Auriñacense hai uns 35 000 anos ou máis .
(src)="14"> Cha dtig liom a chreidbheáil go ndearna siad na rudaí seo go léir agus nach raibh cumas acu i dteanga nua-aimseartha .
(trg)="14"> Eu non podo crer que fixeran todas esas cousas e non tiveran xa unha linguaxe moderna .
(src)="15"> Mar sin mheasfainn ar a laghad go dtéann na fréamhacha comh fada siar sin , agus b 'fhéidr níos faide arís .
(trg)="15"> Así que eu diría que a verdadeira orixe se remonta polo menos ata ese momento e , se cadra , máis .
(src)="16.1"> Ach , chan ionann é sin is a rá nach dtig leis na teangacha uilig , nó cuid mhaith acu , nó an chuid is mó acu , a bheith tagtha ó abraimis , 20,000 bliain ó shin , nó rud éigin cosúil leis sin .
(src)="16.2"> Tugaimid caolas teanga air sin .
(trg)="16.1"> Pero isto non significa que todas , ou moitas , ou a maioría das linguas que se coñecen na actualidade non proveñan dunha moito máis nova ca iso , como de hai 20 000 anos , ou algo polo estilo .
(trg)="16.2"> É o que chamamos unha conxestión .
(src)="17"> CA : Bhuel , b 'fhéidir go raibh an ceart ag Philip Anderson .
(trg)="17"> Ben , pode que Philip Anderson tivese razón .
(src)="18"> B 'fhéidir go bhfuil níos mó eolais agatsa ar achan rud ná duine ar bith eile .
(trg)="18"> Vostede debe saber máis de todo que ninguén .
(src)="19.1"> Mar sin , ónóir a bhí ann domhsa .
(src)="19.2"> Go raibh maith agat a Mhurray Gell-Mann .
(trg)="19.1"> Así que , foi todo un honor .
(trg)="19.2"> Grazas Murray Gell-Mann .
(src)="20"> ( Bualadh bos )
(trg)="20"> ( Aplausos )