# fr_ca/ted2020-1004.xml.gz
# ky/ted2020-1004.xml.gz
(src)="1"> Je suis ici aujourd 'hui pour partager avec vous mes photos des Lakota .
(trg)="1"> Мен бүгүн бул жерде Лакота жергесинде тартылган сүрөттөрүмдү көрсөтмөкчүмүн .
(src)="2"> Beaucoup d 'entre vous ont certainement entendu parler des Lakota , ou au moins du plus grand groupe de tribus appellés Sioux .
(trg)="2"> Көбүңүздөр Лакота тууралуу мурда уккансыздар , же жок дегенде андан чоңураак уруулар топтору жөнүндө мисалга , Сиу аттуу .
(src)="3"> Les Lakota sont l 'une des nombreuses tribus qui ont été expropriées et placées dans des camps de prisonniers de guerre , que l 'on appelle aujoud 'hui des réserves .
(trg)="3"> Лакота уруусу башка бир топ уруулардай эле өз жерлеринен көчүрүлүп согуш абактарынын туткуну болуп калган андай жерлер азыркы мезгилде резервация-корук деп аталат .
(src)="4"> La réserve de Pine Ridge , qui est le sujet de la présentation d 'aujourd 'hui , est située à environ 120 kilomètres au sud-est des Black Hills ( Collines Noires ) , dans le Dakota du Sud .
(trg)="4.1"> Pine Ridge ( Пайн Ридж ) аттуу резервациясы бүгүнкү алып баруумдун темасы болот .
(trg)="4.2"> Бул резервация Түштүк Дакотанын Black Hills ( Блэк Хилз ) деген жеринен болжол менен 120 км чакырым алыстыгында жайгашкан .
(src)="5"> Elle est parfois désignée sous le nom de Camp de Prisonniers de Guerre n ° 334 , et c 'est là que les Lakota vivent à présent .
(trg)="5"> Ал жерди кээ бирде дагы 334 номериндеги Согуш Абагынын Туткуну деп аташат , жана ушул жерде азыркы убакта Лакота уруусу жашайт .
(src)="6"> Maintenant , si certains d 'entre vous ont entendu parler de AIM , le mouvement Amerindien , ou de Russell Means , ou de Leonard Peltier , ou de la révolte à Oglala , alors vous savez que Pine Ridge est l 'épicentre des questions amerindiennes aux Etats-Unis .
(trg)="6"> Кана эмесе айткылачы , араңыздарда канчооңор AIM , башкача айтканда Америкалык Түпкүлүктүү Калктын Кыймылы тууралуу уктуңуздар эле же болбосо Russell Means ( Рассел Минз ) тууралуу , же Leonard Peltier ( Леонард Пелтиер ) жөнүндө , же Огалала уругунун бийликтегилер менен болгон тирешүүсүн билсеңиздер анда сиздер Пайн Ридж бул Америкадагы түпкүлүктүү элдин көйгөйлөрүн чечүү боюнча даана ортосу экендигин билесиздер .
(src)="7.1"> On m 'a demandé de vous parler aujourd 'hui de ma relation avec les Lakota , et c 'est quelque chose d 'assez difficile pour moi .
(src)="7.2"> Parce que , au cas où vous n 'auriez pas remarqué ma couleur de peau , je suis blanc , et c 'est une barrière énorme dans une réserve amerindienne .
(trg)="7.1"> Ошентип биздин бүгүнкү жолугушуубузда менден менин Лакота калкы менен болгон карым-катнашым тууралуу сүйлөп берүүнү суранышкан , а бирок чындыгында ушул жөнүндө сүйлөшүү мен үчүн абдан оор .
(trg)="7.2"> Анткени , эгер сиздер менин денемдин түсүн байкабай калсаңыздар , анда караңыздар , мен ак кишимин , анан бул жагдай Түпкүлүктүү калк резервациясында абдан чоң тоскоолдук болуп эсептелет .
(src)="8"> Vous allez voir beaucoup de personnes dans mes photos ,
(trg)="8"> Бүгүнкү менин сүрөттөрүмдө сиздер көп адамдарды көрөсүздөр ,
(src)="9"> avec qui je suis devenu très proche , et qui m 'ont accueilli comme un membre de leur famille .
(trg)="9"> ал кишилер менен мен аябай жакын мамилелерди түздүм жана алар мени бир туугандай кылып эле тозуп алышты .
(src)="10.1"> Ils m 'ont appellé frère et oncle , et m 'ont invité encore et encore pendant cinq ans .
(src)="10.2"> Mais à Pine Ridge ,
(trg)="10.1"> Алар мени ага жана тайаке деп аташып беш жыл бою кайра кайра үйлөрүнө чыкырып жатышты .
(trg)="10.2"> Бирок Пайн Риджде
(src)="11"> je serai toujours ce qu 'on appelle wasichu ,
(trg)="11"> мен ар дайым " Уасишу " деген ысым менен кала берем ,
(src)="12"> wasichu est un mot lakota , qui veut dire non-indien , mais il existe une autre signification de ce mot , " celui qui prend la meilleure viande " .
(trg)="12"> Уасишу Лакота тилиндеги сөз жана ал түпкүлүктүү калк эмес дегенди билдирет , Васишу деген сөздүн дагы бир котормосу " өзүнө эттин эң сонун бөлүгүн алган адамды " билгизет .
(src)="13"> Et c 'est ce sur quoi je voudrais me concentrer , celui qui prend les meilleurs morceaux de viande .
(trg)="13"> Менин сөзүмдүн маңызы мына ушунда - эттин эң сонун бөлүгүн алган адамда болмокчу .
(src)="14"> Ca signifie avide .
(trg)="14"> Бул ач көздүктү билдирет .
(src)="15"> Alors regardez autour de vous dans cet auditorium .
(trg)="15"> Мына ушул аудиторияда олтургандарды карагылачы .
(src)="16"> Nous sommes dans une école privé de l 'Ouest américain , assis dans des fauteuils en velours rouge , avec de l 'argent dans nos poches .
(trg)="16"> Биз мына Батыш Америкадагы жеке университеттеринде окуйбуз , азыр олтурганыбыз болсо кызыл тукабадан жабылган олтургучтар чөнтөктөрүбүздө тыйыныбыз жетиштүү .
(src)="17"> Et si l 'on regarde nos vies , nous avons effectivement pris les meilleurs morceaux de viande .
(trg)="17"> Биздин жашоолорубузду карасаңыздар , биз чындыгында эле эттин эң сонун бөлүктөрүн алганбыз .
(src)="18"> Alors regardons maintenant quelques photos de ces gens qui ont perdu pour que nous puissions gagner , et sachez que quand vous regardez ces visages ce ne sont pas simplement ceux des Lakota , ce sont ceux de tous les peuples indigènes .
(trg)="18"> Келгилечи бүгүн бул сүрөттөргө көңүл буралы көп нерселерге жетишсиз болгон адамдардын өмүрлөрүн көрөлү , аларды билели жана ал адамдардын беттерин көргөн сайын бул жалаң гана Лакота калкынын элестери эмес , бул баардык түпкүлүктүү калктын мүдөөсүн үчүн турган эл экендигин түшүнөлү .
(src)="19"> Sur cette feuille est notée l 'Histoire comme me l 'ont appris ma famille et mes amis Lakota .
(trg)="19"> Бул жөнөкөй кагаздын бетинде мен көргөн тарых барактары жана мен аны Лакота досторуман жана үй-бүлөмөн үйрөндүм .
(src)="20"> Ce qui suit est une chronologie des traités passés , des traités rompus et des massacres déguisés en batailles .
(trg)="20"> Бул тарых барактары сүйлөшүлгөн жана бузулган келишимдерге согуш деп көз боемочулук болгон кыргын болгон окуялар менен белгилүү .
(src)="21.1"> Cela commence en 1824 .
(src)="21.2"> " Ce qui est connu sous le nom de Bureau des Affaires Amerindiennes
(trg)="21.1"> Мен 1824 жыл менен баштаймын .
(trg)="21.2"> Түпкүлүктүү калк менен иштөө деп белгилүү болгон бөлүм
(src)="22"> est créé à l 'interieur du Departement de Guerre ce qui donne très tôt le ton aggressif de nos relations avec les Amerindiens .
(trg)="22"> Согуш Департаментинин карамагында ачылып , баскынчылыктын баштапкы деңгээлин Түпкүлүктүү калк менен боло турган кызматташтыкта белгилеп койгон .
(src)="23"> 1851 : Le premier traité de Fort Laramie est signé , définissant clairement les frontières de la nation Lakota .
(trg)="23"> 1851 жыл : Форд Ларами биринчи келишимине кол коюлган , ал болсо Лакота Улутунун чек аралырын так белгилешкен .
(src)="24"> D 'après le traité , ce territoire est une nation souveraine .
(trg)="24"> Келишимге ылайык , ошол жерлер эгемендүү улуттун жерлери деп эсептелет .
(src)="25"> Si ces frontières avaient été respectées et légalement elles devraient l 'être , alors voila ce à quoi les Etats-Unis ressembleraient aujourd 'hui .
(trg)="25"> Эгер келишимдеги чек аралар ошол бойдон калганда - жана ошол мыйзам негиздерине ылайык ошондой эле болушу абзел - анда бүгүнкү күндөрү Кошмо Штаттары мындай болмок .
(src)="26"> 10 ans plus tard ,
(trg)="26"> 10 жылдан кийин ,
(src)="27"> le " Homestead Act " , signé par le président Lincoln , à déclenché un raz de marée de colons blancs sur les terres des amérindiens .
(trg)="27"> Линкольн Президенти Homestead Act ( Хоумстед Экт ) аттуу мыйзамды чыгарат , ага ылайык Түпкүлүктүү калктын жерлерине көптөгөн ак кишилер отурукташат .
(src)="28"> 1863 : Le soulèvement des Sioux Santee au Minnesota se conclut par la pendaison de 38 d 'entre eux , la plus grande exécution de masse de l 'histoire des Etats-Unis .
(trg)="28"> 1863 : Минесота жерлеринде Санти Сиу калкынын көтөрүлүшү 38 Сиу адамдарын асып өлтүрүү менен аяктап , Ошол мезгилдеги Кошмо Штаттарынын эң чоң жазалоолорунан болот .
(src)="29"> Cette exécution a été ordonné par le Président Lincoln deux jours seulement après qu 'il ait signé la Proclamation d 'Emancipation .
(trg)="29"> Бул жазалоо Линкольн Президентинин буйругу болгон да ал эми ага чейин эки күн мурун Линкольн укуктарды теңдетүүгө багытталган Emancipation Proclamation ( Имансипейшн прокламейшн ) аттуу мыйзамга кол койгон болчу .
(src)="30.1"> 1866 , débuts de la ligne ferrovière transcontinentale - une nouvelle ère commence .
(src)="30.2"> Nous nous sommes approprié des terres pour construire les voies ferrées
(trg)="30.1"> 1866 жылы трансматериктик темир жолун куруу - жаңы заманы башталат .
(trg)="30.2"> Биз бул темир поездер үчүн жана ал жолдорду кыскартыш үчүн
(src)="31"> et tracer tout droit à travers le coeur de la nation Lakota .
(trg)="31"> жергиликтүү Лакота калкынын жерлерин тартып алдык .
(src)="32"> Nous avons jeté les traités par la fenêtre .
(trg)="32"> Келишимдердин дээрлик баардыгы ыргытылган болчу .
(src)="33.1"> En réponse , trois tribus , menées par le chef Lakota Red Cloud ( Nuage Rouge ) ont attaqué et vaincu l 'armée américaine à de nombreuses reprises .
(src)="33.2"> Je vais répéter cela encore une fois .
(trg)="33.1"> Ошондуктан Лакота калкынын үч уруулары чогулуп Кызыл Булут аттуу башчынын астында Кошмо Штаттардын аскер күчтөрүнө бир топ ирет чабуул жасап аларды утушат .
(trg)="33.2"> Мен ушул жерди кайталагым келет .
(src)="34"> Les Lakota ont vaincu l 'armée des Etats-Unis d 'Amérique !
(trg)="34"> Лакота Кошмо Штат аскерлерин утат .
(src)="35"> 1868 : La second traité de Fort Laramie est signé il garantie clairement la souveraineté de la grande nation Sioux ainsi que la propriété des Black Hills , sacrées pour les Lakota .
(trg)="35"> 1868 : Экинчи Форд Ларами келишими Улуу Сиу Улутунун эгемендүүлүгүнө даана кепилдик берет жана Лакота элинин Black Hills ( Блэк Хилз ) аттуу сыйык жерлерине ээ экендигин көрсөтөт .
(src)="36.1"> Le gouvernement a également promis des terres et des droits de chasse dans les états voisins .
(src)="36.2"> Nous avons promis que le pays de Powder River
(trg)="36.1"> Жана ошондой эле Кошмо Штат өкмөтү Лакота элине алардын жанында жайгашкан штаттарындагы башка жерлер боюнча жана уучулук боюнча укуктарын берүүгө сөз берет .
(trg)="36.2"> Биз мындан ары Powder River ( Паудер Ривер ) аймагы
(src)="37"> serait dorénavant fermé aux blancs .
(trg)="37"> ак адамдардын баардыгына жабылат деген убада бердик .
(src)="38"> Le traité paraissait une victoire totale pour Red Cloud et les Sioux .
(trg)="38"> Ошентип бул келишим Кызыл Булут менен Сиу үчүн чоң утуш болду .
(src)="39"> En effet , il s 'agit de la seule guerre de l 'Histoire américaine dans laquelle le gouvernement a négocié la paix en concédant toutes les demandes de l 'ennemi .
(trg)="39"> Чындыгында , Американын тарыхына таянсак жергиликтүү Америка өкмөтү тарыхта бир гана жолу ушул согушта тынчтык сүйлөшүүлөрун жүргүзүп душмандын баардык талаптарына баш ийген .
(src)="40"> 1869 : Le trancontinental est terminé .
(trg)="40"> 1869 : Трансматериктик темир жолунун салыныша аяктады .
(src)="41"> Il commence à transporter , entre autres choses , un grand nombre de chasseurs qui commencèrent la chasse industrielle du bison , éliminant une source de nourriture , d 'habillement et de refuge pour les Sioux .
(trg)="41"> Бул жол менен ары бери көп нерселер ташылып , алар менен кошо көптөгөн аңчылар да жүргүнчү болушуп буфало , жапайы букаларга , аңчылык кылышып , букалар менен дүн сатуулук боюнча ишкердүүлүктү башташты , жана аны менен бирдикте Сиу элинин азык-түлүк жана кийим-кечелер булактарын жойушту .
(src)="42"> 1871 : L 'Indian Appropriation Act , place les amérindiens sous la tutelle du gouvernement fédéral .
(trg)="42"> 1871 : Түпкүлүктүү калк боюнча бөлүштүрүү актысы бүтүн түпкүлүктүү калкты федералдык өкмөткө көз карандуу болгон чөлкөмдөргө айландырды .
(src)="43"> De plus , l 'armée à donné l 'ordre d 'interdire aux amérindiens de l 'ouest de sortir des réserves .
(trg)="43"> Буга кошумча атайын аскердик буйрук чыгарылып батыштык түпкүлүктүү калк резервациялардан тышка чыкпоого тыйуу салынат .
(src)="44"> A ce moment là , les amérindiens de l 'ouest sont devenus des prisonniers de guerre .
(trg)="44"> Бүтүндөй батыштык түпкүлүктүү калк ошол убакыттан баштап азыркы заманга чейин согуштун абактарында калуудо .
(src)="45"> Egalement en 1871 , nous avons mis fin au temps des signatures de traités .
(trg)="45"> 1871 жылы биз ошондой эле келишимдерди түзүү адатын токтоттук .
(src)="46"> Le problème des traités est qu 'ils permettent aux tribus d 'éxister en tant que nations souveraines , et nous ne pouvions pas nous le permettre ;
(trg)="46"> Анткени келишимдер боюнча уруулар эгемендүү улут катары жашашмак , бирок биз болсо андайды каалабайт элек ;
(src)="47"> nous avions des plans .
(trg)="47"> бизде башкача көз караштар бар болчу .
(src)="48"> 1874 : le général George Custer annonce la découverte d 'or en territoire Lakota , spécialement dans les Black Hills .
(trg)="48"> 1874 : George Custer ( Жорж Кастер ) генералы Лакота жергесинде алтын кендери табылгандыгы тууралуу жарыя салып чыкты , ал кендер өзгөчө Black Hills ( Блэк Хилз ) жергесинде болгону айтылды .
(src)="49"> La nouvelle de l 'or crée un afflux important de colons blancs vers la nation Lakota .
(trg)="49"> Алтындын бар экендиги Лакота улутунун айланасына ак адамдардын көптөгөн санда көчүп келүүсүнө алып келди .
(src)="50"> Custer recommande au Congrès de trouver un moyen de mettre fin aux traités passés avec les Lakota , et de le faire aussi vite que possible .
(trg)="50"> Кастер Конгресске атайын сунуш киргизет ага ылайык Лакота менен болгон келишим тез аранын ичинде токтотулуш кажети белгиленет .
(src)="51"> 1875 : La guerre des Lakota commence , à cause de la violation du traité de Fort Laramie .
(trg)="51"> 1875 : Лакота согушу башталат анын негизги себеби болуп Форт Ларами келишиминин бузулушу болот .
(src)="52"> 1876 : le 26 juillet alors qu 'elle va attaquer un village Lakota la 7eme unité de Cavalerie de Custer est écrasée lors de la bataille de Little Big Horn .
(trg)="52"> 1876 : Июль айынын 26сы Лакота кыштагын чалгындоо аракетинде Кастердин 7чи кавалерия бөлүгү талкаланат да бул кармаш Little Big Horn ( литл биг хорн ) - Кичинекей Чоң Мүйүз атына конот .
(src)="53"> 1877 : Le grand chef et guerrier Lakota appellé Crazy Horse ( Cheval Fou ) capitule à Fort Robinson .
(trg)="53"> 1877 : Crazy Horse ( крейзи хорз ) аттуу Лакота элинин мыкты берени жана башчысы Форт Робинзон жергесинде курчалат .
(src)="54"> Il est par la suite tué en détention .
(trg)="54"> Кийинчерек ал түрмөдөн өлтүрүлөт .
(src)="55"> 1877 est également l 'année où nous avons trouvé le moyen de contourner les traités de Fort Laramie .
(trg)="55"> Ошол эле 1877 жылы биз дагы бир амал таап Форт Ларами келишдерин одоно буздук .
(src)="56.1"> Un nouvel accord a été présenté aux chefs et dirigeants Sioux dans le cadre d 'une campagne connue sous le nom de " vendez ou mourrez de faim " .
(src)="56.2"> Signez ce papier où votre tribu n 'aura plus de nourriture .
(trg)="56.1"> Биз Сиу башчыларына жана аттуу-баштууларына жаңы келишим тартууладык ал келишим " сат же ачкалыкта кал " деген маанайда болгон .
(trg)="56.2"> Келишимге кол коюуу же болбосо урууң азык-түлүксүз калат деген шарттар коюлат .
(src)="57"> Seulement 10 % des hommes signèrent .
(trg)="57"> Ал келишимдерге калктагы улуулардын 10 пайызы гана кол коет .
(src)="58"> Le traité de Fort Laramie établissait un minimum de trois quart de la tribu pour la signature de cession de terres .
(trg)="58"> Форт Ларами келишимине ылайык уруунун жок дегенде үчтөн же төрттөн бир бөлүгү жерлерди берүү үкугуна ээ болгон .
(src)="59"> Cette clause a évidemment été ignorée .
(trg)="59"> Албетте келишимдеги бул берене жокко салынган .
(src)="60"> 1887 : Le " Dawes Act " .
(trg)="60"> 1887 : Dawes ( Доуз ) актысы .
(src)="61"> La propriété collective des terres des réserves prend fin .
(trg)="61"> Резервациядагы жерлерге болгон коомдук менчиктик аяктайт .
(src)="62"> Les réserves sont découpées en lot de 65 hectares qui sont distribués aux membres des tribus , et le surplus revient à l 'état .
(trg)="62"> Резервациялар 160 акр өлчөмдөгү бөлүкчө жерлерине бөлүнүп түпкүлүктүү калкка бөлүштүрүлөт жана калган үлүш жерлердин баары жоюлат .
(src)="63"> Les tribus ont ainsi perdu des milions d 'hectares .
(trg)="63"> Ошентип , уруулар миллиондогон акр өлчөмдөгү жерлерден ажырайт .
(src)="64"> Le rêve américain de la propriété privée de terres s 'est révélé être une manière très habile de diviser les réserves jusqu 'à ce qu 'il n 'en reste plus rien .
(trg)="64"> Америкалык жерге болгон жеке менчик кыялдануу ушундай амал жолу аркылуу келип резервация жерлеринен эч нерсе калмайынча бөлүштүрүлө берген .
(src)="65"> Cela a détruit les réserves , rendant encore plus facile de subdiviser et de vendre à chaque nouvelle génération .
(trg)="65"> Биринчиден , көчүп келүү резервацияларды талкалаган , жана аны андан ары бөлүштүрүп , майдалап сатуу муундан муунга улана берген .
(src)="66"> La majorité des terres en surplus et beaucoup de lots à l 'intérieur même des réserves sont maintenant aux mains de blancs , propriétaires de ranch .
(trg)="66"> Көпчүлүк үлүш жерлер жана резервациялардын чегинде жайгашкан көптөгөн жеке жерлер азыркы убакта ак фермерлердин колунда .
(src)="67"> Une fois de plus , le wasichu prend les meilleurs morceaux .
(trg)="67"> Кайрадан жакшы жерлерге Уасишу ээ болду .
(src)="68"> 1890 , une date qui est , je pense , la plus importante de cette présentation .
(trg)="68"> 1890 жыл менин оюмча бул слайттардын арасында эң маанилүү күн .
(src)="69.1"> C 'est l 'année de massacre de Wounded Knee ( Genou blessé ) .
(src)="69.2"> Le 29 décembre ,
(trg)="69.1"> Бул жылы Wounded Knee ( Вундид Нии ) аттуу кандуу коогалаңы болгон .
(trg)="69.2"> Декабрдын 29нда
(src)="70"> des toupes américaines encerclèrent un campement Sioux dans la crique de Wounded Knee et massacrèrent le chef Big Foot ainsi que 300 prisonniers de guerre , utilisant une nouvelle mitrailleuse tirant des balles explosives appellée " Hotchkiss gun " .
(trg)="70"> Америкалык аскерлер Вундид Нии булуңунда Сиу эли жайгашкан айылды курчоого алат жана Big Foot ( Биг Фуд ) аттуу эл башчысы менен бирдикте 300дөй жергиликтүү калкты аёсуз өлтүрүшөт , бул кандуу окуяда аскерлер жаңы куралды колдонушат ал автоматтык октор менен атылган Hotchkiss ( Хотчкис ) аттуу мылтыгы болгон .
(src)="71"> Pour cette soit-disant bataille la 7ème unité de Cavalerie a reçu 20 Medailles d 'Honneur du Congrès pour bravoure .
(trg)="71"> Бул салгылашуу деп аталган өлтүрүүлөр үчүн 20 Конгресстик эрдик үчүн медалдар 7чи кавалериянын жоокерлерине берилген .
(src)="72"> A l 'heure où je vous parle c 'est le plus grand nombre de médailles décernées pour un seule bataille .
(trg)="72"> Бүгүнкү күндө , салгылашуулардын арасындагы эң жогорку дэңгээлде ыйгарылган бул медал чоң сыйлыктуу медал болуп эсептелет .
(src)="73"> Plus de Medailles d 'Honneur ont été décernées pour le massacre sans discernement de femmes et d 'enfants que pour n 'importe quelle autre bataille de la Première Guerre Mondiale , de la Seconde Guerre Mondiale , le la guerre de Corée , du Vietnam , d 'Irak ou d 'Afghanistan .
(trg)="73"> Мына ушул медалдардын көпчүлүгү аялдар менен жаш балдарды ырайымсыз жок кылуу үчүн берилген мындай сыймыка жетүү Биринчи Дүйнөлүк согушта да , Экинчи Дүйнөлүк согушта да , Корея , Вьетнам , Ирак жана Афганистан согуштарында да болгон эмес .
(src)="74"> Le massacre de Wounded Knee est considéré comme étant la fin des guerres indiennes .
(trg)="74"> Вундид Нии кандуу коогалаңы түпкүлүктүү калктын согушунун аяктоосу деп эсептелет .
(src)="75"> A chaque fois que je visite le site de la fosse commune de Wounded Knee , je vois plus qu 'une sépulture pour les Lakota ou pour les Sioux , j 'y vois la tombe de tous les peuples indigènes .
(trg)="75"> Мен кайсыл гана жактагы Вундид Нииде каза тапкандардын жайларына барбайын , мен ал жайларды жалаң гана Лакота же Сиу элдердики эмес бирок баардык түпкүлүктүү элдердин жайларындай көрөм .
(src)="76"> Le saint homme , Black Elk , a dit , " Je ne savais pas alors , tout ce qui venait de prendre fin .
(trg)="76"> Black Elk ( Блэк Илк ) аттуу ыйык киши айткан бир сөз бар , " Ошондо эмне жок болуп , түгөнгөндүгүн мен билбей калдым .
(src)="77"> Quand j 'y repense à présent , du haut de la colline de mon grand âge , je vois encore les femmes et les enfants massacrés , étendus , entassés et épars , le long de ce ravin courbé , je les vois aussi bien que lorsque je les ai vu de mes yeux encore jeunes .
(trg)="77"> Азыркы карыган жашымда артымды кылчайып караганымда Баягы өтүп кеткен аялдар менен жаш балдардын ар тарапта үйүлүп жаткан денелери кадимки эле ийилген капчыгайды бойлоп мен аларды көргөндө сайды көргөндөй болуп алардын жаш көздөрү элесимде .
(src)="78"> Et je peux voir que quelque chsoe d 'autre est mort dans cette boue sanguinolante et fut enterré dans le blizzard .
(trg)="78"> Ошол кандуу жерде дагы башка нерсе түбөлүко жок болгондугун көрөм ал ажал октору менен кошо жерге көмүлгөн .
(src)="79"> Le rêve d 'un peuple est mort là-bas ,
(trg)="79"> Ал адамдардын келечеке болгон тилектери жок болгон ,
(src)="80"> et c 'était un rêve magnifique . "
(trg)="80"> жана ал тилектер аябай сонун болгон . "
(src)="81"> Avec cet évenement , une nouvelle ère de l 'Histoire amérinidenne a commencé .
(trg)="81"> Бүгүнкү күн менен Түпкүлүктүү Америка Элинин тарыхында жаңы доор пайда болду .
(src)="82.1"> Tout peut être mesuré avant Wounded Knee et après .
(src)="82.2"> Car c 'est à ce moment-là , avec les doigts sur les gachettes de ces mitrailleuses Hotchkiss que le gouvernement des Etats-Unis a ouvertement déclaré sa position sur les droits des amérindiens .
(trg)="82.1"> Баардык нерселерди ченесе болот Вундид Нии окуясына чейин жана андан кийин .
(trg)="82.2"> Анткени накта ошол учурда Хотчкисс мылтыктарын мээлеп туруп Америка өкмөтү түпкүлүктүү калктын укуктарына болгон көз карашын ачык көрсөткөн .
(src)="83.1"> Ils étaient fatigués des traités .
(src)="83.2"> Ils étaient fatigués des collines sacrées .
(trg)="83.1"> Анткени алар келишимдерден чарчаган .
(trg)="83.2"> Алар ыйык дөбөлөрдөн чарчаган .
(src)="84"> Ils étaient fatigués des dances des esprits .
(trg)="84"> Алар арбак бийлеринен чарчаган .
(src)="85"> Et ils étaient fatigués de tous les dérangements causés par les Sioux .
(trg)="85"> Иши кылса алар Сиу элинин келип чыккан баардык ыңгайсыздыктарга чарчаган .
(src)="86"> Alors ils ont sorti leurs canons .
(trg)="86"> Ошондуктан алар түпкүлүктүү калкка өзүлөрүнүн эрежелерин алып келишкен .
(src)="87"> " Tu veux être indien maintenant , " ont-ils dit le doigt sur la gachette .
(trg)="87"> " Мындан ары силер Түпкүлүктүү калк - Indian ( Индиан ) " болосуңар деп , мылтыктары менен жергиликтүү калкты мээлеп маселени чечишкен .
(src)="88"> 1900 : La population indienne aux Etats-Unis atteint son point le plus bas- moins de 250 000 , comparé aux 8 millions estimés en 1492 .
(trg)="88"> 1900 : Америкадагы Түпкүлүктүү калктын саны эң төмөнкү дэңгээлге жетти - 250,000 ден аз болду , салыштырып келгенде бул калк 1492 жылы 8 миллиондогон санды түзгөн .
(src)="89"> Avance rapide .
(trg)="89"> Шумдук ылдамдыктагы көрсөткүч .
(src)="90"> 1980 : La plus longue affaire non résolue de l 'Histoire des Etats-Unis la nation Sioux contre les Etats-Unis , a été reglé par la Cour Supreme des Etats-Unis .
(trg)="90"> 1980 : Америка тарыхындагы эң чоң убакытка созулган сот Сиу улуту менен Америка Кошмо Штаттарынын ортосундагы мамилени териштирип Американын Жогорку Соту тарабынан каралган .
(src)="91"> La cour a déterminé que , lorsque les Sioux se sont réinstallés dans les réserves et que 3 millions d 'hectares de leurs terres ont été ouverts aux chercheurs d 'or et aux pionniers , les termes du second traité de Fort Laramie ont été violés .
(trg)="91"> Соттун чечими боюнча , Сиу элин резервация жерлерине көчүрүү жана алардын жети миллион акр чакырымдагы жерлери жер изилдөөчүлөр жана отурукташа турган көчмөндөр үчүн берилгени Форд Ларами экинчи келишиминин шарттарынын одоно бузулгандыгы тууралуу тыянак чыгарган .
(src)="92.1"> La cour a déclaré que les Black Hills ont été saisies illégalement et que le prix inicial plus des intérêts devrait être versé à la nation Sioux .
(src)="92.2"> Comme paiement pour les Black Hills ,
(trg)="92.1"> Сотко ылайык Блэк Хилз жерлери мыйзамсыз түрдө тартылып алынган жана ал жерлердин алгачкы баасына пайыз кошулуп Сиу улутуна толук бойдон төлөнүшү керек деген тыянак чыгарылат .
(trg)="92.2"> Блэк Хилз үчүн төлөнө турган акы катары
(src)="93"> la cour n 'a versé que 106 millions de dollars à la nation Sioux .
(trg)="93"> Сот 106 миллион гана долларды Сиу улутуна берилсин деп чечим чыгарат .
(src)="94"> Les Sioux ont refusé cet argent et ont lancé ce cri de ralliement , " les Black Hills ne sont pas à vendre . "
(trg)="94"> Сиу эли ал акчадан баш тартат жана " Блэк Хилз жерлери сатылбайт " деген ураан менен кала берет .
(src)="95"> 2010 : Les statistiques sur la population amérindienne actuelle , plus d 'un siècle après le massacre de Wounded Knee , révèlent l 'héritage de la colonisation , des migrations forcées et des violations de traités .
(trg)="95"> 2010 : Бүгүнкү күндөгү Түпкүлүктүү калктын статистикасы , Вундид Нии коогалаңынан бир кылым убакыттан кийин , колониялык мурастын ачыка чыгышы , зомбулуктап элди көчүрүү жана келишимдердин одоно бузулган окуяларга бай болду .
(src)="96"> Le chômage dans la réserve de Pine Ridge varie entre 85 et 90 % .
(trg)="96"> Пайн Ридж Түпкүлүктүү калктын резервациясындагы жумушсуздук 85 жана 90 пайыз ортосунда белгиленет .
(src)="97.1"> L 'office du logement est dans l 'incapacité de construire de nouvelles structures , et les structures existantes tombent en ruines .
(src)="97.2"> Nombreux sont les sans abris ,
(trg)="97.1"> Америкадагы үй-жай менен камсыз кылуу кызматы жаңы үйлөрдү сала албайт , ал эми азыркы турган турак жайлар акырындан кыйрап жатышат .
(trg)="97.2"> Көпчүлүк эл үй-жайсыз ,
(src)="98"> et ceux qui ont une maison sont entassés dans des masures avec jusqu 'à cinq familles vivant sous le même toit .
(trg)="98"> ал эми үйлөрү барлар чирип бара жаткан имараттарда беш үй-бүлөөгө чейин жашашат .
(src)="99"> 39 % des maisons à Pine Ridge n 'ont pas l 'électricité .
(trg)="99"> Пайн Ридждеги 39 пайыз үйлөрүндө свет жок .
(src)="100"> Au moins 60 % des maisons de la réserve sont infestés de moisissure noire .
(trg)="100"> Резервациядагы дээрлик 60 пайыз үйлөр көк дат менен капталган .