# fr/ted2020-1176.xml.gz
# tt/ted2020-1176.xml.gz
(src)="1"> Vous savez , mon métier c' est d' écrire pour les enfants , et je suis probablement l' auteur pour enfants le plus lu d' Amérique , en fait .
(trg)="1.1"> Беләсезме , мин балалар өчен язам .
(trg)="1.2"> Мөгаен , Америкада мин иң күп укылган балалар язучысы .
(src)="2"> Je dis toujours au gens que je ne veux pas apparaitre en ayant l' air d' un scientifique .
(trg)="2"> Һәм мин һәрвакыт кешеләргә шулай дим : " мин галим кебек киенеп чыгыш ясарга теләмим " .
(src)="3"> Je peux venir habillé comme un fermier , ou habillé de cuir , et personne n' a jamais choisi l' agriculteur .
(trg)="3"> Мин фермер кебек яки күннән тегелгән куртка кия алам , һәм әлегә беркем фермерның костюмы сайламады .
(src)="4"> Je suis ici aujourd' hui pour vous parler de cercles et d' épiphanies .
(trg)="4"> Бүген мин сезнең белән зирәклек турында сөйләшергә телим .
(src)="5"> Et vous savez , une épiphanie , en général , c' est que vous vous apercevez de quelque chose que vous l' avez laissé tomber quelque part .
(trg)="5"> Һәм беләсезме , зирәклек ул сез кайчандыр югалткан , ә аннары соң тапкан нәрсә .
(src)="6"> Il vous faut faire le tour du pâté de maison pour voir que c' est une épiphanie .
(trg)="6"> Сезгә моның зирәклек икәнлеген аңлар өчен бөтен кварталны урап узырга кирәк .
(src)="7"> C' est un tableau qui représente un cercle .
(trg)="7"> Бу - түгәрәк рәсеме .
(src)="8"> C' est ce qu' a fait un de mes amis , Richard Bollingbroke .
(trg)="8"> Аны минем дустым , Ричард Боллингброк , ясады .
(src)="9"> C' est de ce genre de cercle compliqué que je vais vous parler .
(trg)="9"> Бу катлаулы түгәрәк , аның турында сезгә сөйләргә телим .
(src)="10"> Mon cercle a commencé dans les années 60 au lycée à Stow , Ohio où j' étais l' homo de la classe .
(trg)="10"> Минем түгәрәгем алтмышынчы елларда урта мәктәптә Стоуда , Огайода башланды анда мин шактый читкә кагылган идем .
(src)="11"> J' étais le type tabassé jusqu' au sang toutes les semaines dans le vestiaire des garçons , jusqu' à ce qu' un professeur me sauve la vie .
(trg)="11.1"> Мин атна саен бәдрәфтә каңга кадәр кыйналган егетләрдән идем .
(trg)="11.2"> Ә бервакыт укытучым минем гомеремне коткарды .
(src)="12"> Elle m' a sauvé la vie en me laissant aller au toilettes dans la salle des profs .
(trg)="12"> Ул миңа укытучылар бәдрәфен кулану рөхсәт белән мине коткарды .
(src)="13"> Elle l' a fait en secret ,
(trg)="13"> Ул моны сердә тотты
(src)="14"> elle l' a fait pendant 3 ans ,
(trg)="14"> ул моны өч ел буе эшләде .
(src)="15"> et j' ai du quitter la ville .
(trg)="15"> Аннары соң миңа башка шәһәргә китәргә кирәк булды .
(src)="16"> J' avais un pouce , j' avais 85 dollars , et j' ai fini à San Francisco , Californie -- j' ai trouvé un amant -- et dans les années 80 , pensé qu' il était nécessaire de commencer à travailler dans les organisations contre le SIDA .
(trg)="16"> Минем баш бармагым һәм 85 $ бар иде. һәм мин Сан Францискода , Калифорнияда калдым һәм Сиксәненче елларда мин СПИД белән шөгыльләнгән оешмага урнаштырга кирәк дип таптым .
(src)="17"> Il y a 3 ou 4 ans , j' ai un un coup de fil au milieu de la nuit de ce professeur , Madame Posten , qui a dit : " Il faut que je te vois .
(trg)="17.1"> Якынча өч-дүрт ел элек төн уртасында теге укытучым , Миссис Постен телефоннан шалтыратты .
(trg)="17.2"> Ул миңа " миңа сине күрергә кирәк .
(src)="18"> Je suis déçue que nous ne nous soyons jamais connus en tant qu' adultes .
(trg)="18"> Мин үзебезнең олылар кебек сөйләшмәгәнебезгә бик үкенәм .
(src)="19"> S' il te plait , pourrais-tu venir dans l' Ohio , et viens avec cet homme que je suis sure que tu as trouvé à présent .
(trg)="19"> Син минем яныма Огайога килә алсыңмы , һәм зинһар үзең белән йөргән кызныңны ал бу вакытка синең ул бардыр инде .
(src)="20"> Et il faut que je te dise que j' ai un cancer du pancréas et que j' aimerais que tu fasses vite . "
(trg)="20"> Шуны бел : минем ашказаны асты бизенең яман шеше. һәм зинһар өчен ашык бул .
(src)="21"> Et bien le lendemain nous étions à Cleveland .
(trg)="21"> Менә шулай итеп , икенче көнне без Кливлендка килдек .
(src)="22"> Nous l' avons regardée , nous avons ri , nous avons pleuré , et nous savions qu' il fallait qu' elle aille en clinique .
(trg)="22.1"> Без гаҗәпләндек , без көлдек , без еладык , һәм без аңа хоспис табарга кирәк икәнен белдек .
(trg)="22.2"> Без аңа хоспис таптык һәм анда илттек ,
(src)="23.1"> Nous lui en avons trouvé une , nous l' y avons fait admettre. et nous avons pris soin d' elle .
(src)="23.2"> Et nous avons veillé sur sa famille , parce qu' il le fallait ,
(trg)="23"> без аның артыннан һәм гаиләсе артыннан карадык , чөнки бу мәҗбүри булды , һәм аны ничек эшләргә кирәклеген белдек .
(src)="24"> c' est une chose que nous savions faire .
(trg)="24"> Һәм минем белән олыларча
(src)="25"> Et alors que cette femme qui voulait connaitre l' adulte que j' étais devenu m' a connu , elle s' est transformée en une boite de cendres qu' on a mis entre mes mains .
(trg)="25"> сөйләшергә теләгән хатын , көл әрҗәсенә әйләнде һәм минем кулыма эләкте. һәм
(src)="26"> Et ce qui s' est passé c' est que le cercle s' était refermé , c' était devenu un cercle , et cette épiphanie dont j' ai parlé s' est présentée d' elle-même .
(trg)="26.1"> бу түгәрәк ябылды , ул түгәрәк булды һәм мин моңа кадәр әйткән зирәклек миңа ачылды .
(trg)="26.2"> Зирәклек шуннан гыйбарәт :
(src)="27"> L' épiphanie est que la mort fait partie de la vie .
(trg)="27.1"> үлем – тормышның өлеше .
(trg)="27.2"> Ул минем гомеремне коткарды ,
(src)="28"> Elle m' avait sauvé la vie , mon compagnon et moi avons sauvé la sienne .
(trg)="28.1"> ә мин аның .
(trg)="28.2"> Һәм беләсезме , тормышның бу өлешендә
(src)="29"> Et vous savez , cette partie de la vie a besoin des mêmes choses que le reste de la vie .
(trg)="29.1"> безгә элекке әйберләр кирәк .
(trg)="29.2"> Безгә матурлык һәм хакыйкать кирәк ,
(src)="30"> Elle a besoin de vérité et de beauté et je suis si heureux qu' on en parle autant ici aujourd' hui .
(trg)="30.1"> һәм без бүген моның турында күп әйтелгәненә шатмые .
(trg)="30.2"> Шулай ук безгә
(src)="31.1"> Elle a aussi besoin -- elle a besoin de dignité , d' amour et de plaisir .
(src)="31.2"> Et c' est notre devoir de les donner .
(trg)="31.1"> яхшылык , мәхәббәт , ихтирам да кирәк .
(trg)="31.2"> Һәм безнең максатыбыз - боларны бирү .
(trg)="31.3"> Рәхмәт
(src)="32"> Merci .
(trg)="32"> кул чабу
(src)="33"> ( Applaudissements )
(trg)="33"> Тәмам .
# fr/ted2020-1183.xml.gz
# tt/ted2020-1183.xml.gz
(src)="1"> Il y a quelques années , j' avais l' impression d' être prisonnier de la routine , alors j' ai décidé de suivre les traces d' un grand philosophe américain , Morgan Spurlock , et d' essayer quelque chose de nouveau pendant 30 jours .
(trg)="1.1"> Берничә ел элек Миңа гадәти тормыш туйдырды .
(trg)="1.2"> Шуңа күрә мин бөек АКШ фәлсәфәчесе Морган Сперлок мисалына иярергә булдым .
(trg)="1.3"> 30 көн эчендә берәр яңа әйбер эшләргә .
(src)="2.1"> L' idée est en fait assez simple .
(src)="2.2"> Pensez à quelque chose que vous avez toujours eu envie de faire
(trg)="2"> Фикер шактый гади .
(src)="3"> et mettez-vous y pendant les 30 jours qui suivent .
(trg)="3"> Син электән тормышыңа өстәргә теләгән әйберне уйла Һәм 30 көн эчендә аны эшлә
(src)="4"> Il semble que 30 jours soit juste le bon laps de temps pour installer une nouvelle habitude ou en supprimer une ancienne , comme regarder les informations .
(trg)="4.1"> Шунысы кызык 30 көн гадәтне кабул итү яки бетерү өчен җитәрлек булып чыга .
(trg)="4.2"> Мәсәлән , хәбәрләрне бөтенләй караудан туктау .
(src)="5"> J' ai appris des choses en relevant ce défi des 30 jours .
(trg)="5"> 30 көн эчендә мин берничә әйбер аңладым
(src)="6"> La première , c' est que plutôt de laisser les mois filer , et de les oublier , mes journées sont devenues bien plus mémorables .
(trg)="6"> Беренчедән , элек айлар тиз очып китсә , хәзер вакыт кадерлерәк үтә .
(src)="7"> Ça , c' était un défi de prendre une photo tous les jours pendant un mois .
(trg)="7"> Бу вакыт эчендә мин һәр көнне яңа фото төшерергә сүз бирдем .
(src)="8"> Je me rappelle exactement où j' étais et ce que je faisais ce jour-là .
(trg)="8"> Һәм мин төгәл кайда булуымны һәм нәрсә эшләгәнемне хәтерлим .
(src)="9"> J' ai aussi remarqué qu' en relevant des défis de 30 jours plus nombreux et plus difficiles , j' avais de plus en plus confiance en moi .
(trg)="9"> Мин шуны да аңладым : 30 көндә күбрәк һәм сыйфатлырак эш эшләгәндә , минем үземә ышанычым артты .
(src)="10"> Je suis passé du mordu d' informatique collé à son bureau au gars qui va au travail à vélo -
(trg)="10"> Санак артында утыручы беркатлы кешедән мин эшкә велосипедта йөрүчегә әйләндем ,
(src)="11"> juste pour le plaisir !
(trg)="11"> Бары тик кызык өчен .
(src)="12"> L' an dernier , j' ai même entrepris l' ascension du Kilimandjaro , le mont le plus haut d' Afrique .
(trg)="12"> Ә узган елны мин Килиманджарога күтәрелдем , Африканың иң бөек тавы .
(src)="13"> Je n' aurais jamais été si aventurier avant de commencer mes défis de 30 jours .
(trg)="13"> 30-көнлек экспериментларны башлаганчы мин мондый хәрәкәтчән түгел идем .
(src)="14"> J' ai aussi découvert que si vous voulez quelque chose à tout prix , vous pouvez tout faire pendant 30 jours .
(trg)="14"> Шунысы ачыкланды : берәр нәрсәне бик нык теләсәң , аны 30 көн эчендә эшләп була .
(src)="15"> Avez-vous déjà eu envie d' écrire un roman ?
(trg)="15.1"> Сезнең китап язганыгыз бармы ?
(trg)="15.2"> Һәр ноябрь аенда
(src)="16"> Chaque année au mois de novembre , des dizaines de milliers de personnes essaient d' écrire leur propre roman de 50 000 mots en partant de zéro en 30 jours .
(trg)="16"> якынча ун меңләр кеше 50 мең сүздән торган роман язарга тырыша , 30 көн эчендә .
(src)="17"> En fait , tout ce que vous avez à faire , c' est d' écrire 1 667 mots par jour pendant un mois .
(trg)="17"> Димәк , шулай : бары тик көненә 1667 сүз язарга кирәк , ай дәвамында .
(src)="18"> C' est ce que j' ai fait .
(trg)="18"> Мин шулай эшләдем дә .
(src)="19"> Au fait , le secret c' est de ne pas aller se coucher avant d' avoir écrit vos mots de la journée .
(trg)="19"> Сүз уңаеннан , сер шунда : язып бетергәнче , йокларга ятарга ярамый .
(src)="20"> Vous manquerez peut-être de sommeil mais vous terminerez votre roman .
(trg)="20"> Бәлки , сезнең йокыгыз туймыдыр , ләкин романны сез язып бетерәсез .
(src)="21"> Est-ce que mon livre est le prochain grand roman américain ?
(trg)="21"> Минем китабым танылган роман була алдымы ?
(src)="22.1"> Non .
(src)="22.2"> Je l' ai écrit en un mois .
(trg)="22"> Юк , мин аны ай эчендә язып бетердем .
(src)="23"> Il est horrible .
(trg)="23"> Ул котычкыч !
(src)="24"> Mais pour le restant de mes jours , si je rencontre John Hodgman à une soirée TED , je n' aurais pas à lui dire : " je suis informaticien " .
(trg)="24"> Ләкин хәзердән башлап мин TED кичәсендә Джон Һоджманны очратсам , " мин санак белгече " дип әйтергә җыенмыйм .
(src)="25"> Non non , si je veux , je peux lui dire : " je suis romancier " .
(trg)="25"> Юк , теләсәм , мин хәзер " Мин язучы " диям .
(src)="26"> ( Rires ) Je voudrais dire une dernière chose .
(trg)="26"> ( Көлү ) Димәк , мин әйтергә теләгән соңгы әйбер .
(src)="27"> J' ai appris que quand je faisais des petits changements durables , des choses que je pourrais continuer à faire , il y avait plus de chance qu' elles persistent .
(trg)="27"> Мин кечкенә адымнар ясаган саен , һәм аларны даими эшләгәндә , алар гадәткә кереп китә .
(src)="28"> Il n' y a rien de mal à se lancer des défis de taille , des défis fous .
(trg)="28"> Зур , акылсыз үзгәрешләр дә яхшы ,
(src)="29"> En fait , ils sont très amusants ,
(trg)="29"> алар кызыклы булырга мөмкин ,
(src)="30"> mais il y a moins de chance qu' ils durent .
(trg)="30"> ләкин алар , мөгаен , гадәткә кермәячәк .
(src)="31"> Quand j' ai arrêté le sucre pendant 30 jours , le 31ème jour ressemblait à ça .
(trg)="31"> Мин 30 көнгә шикәрле ризыктан баш тарткач , 31 нче көн болай күренде ...
(src)="32"> ( Rires ) Alors j' ai une question pour vous : qu' attendez-vous ?
(trg)="32"> ( Көлү ) Димәк , сезгә соравым шул : Нәрсә сез тагын көтәсез ?
(src)="33.1"> Je vous garantis que les 30 prochains jours seront bientôt derrière vous , que vous ne le vouliez ou pas .
(src)="33.2"> Alors pourquoi ne pas penser à quelque chose que vous avez toujours eu envie d' essayer et tenter de s' y mettre
(trg)="33.1"> Сүз бирәм : киләсе 30 көн барыбер узачак .
(trg)="33.2"> Сез теләгәнчәме , әллә юкмы ?
(trg)="33.3"> Шуңа күрә сез һәрвакыт эшләргә теләгән берәр нәрсә турында уйлагыз , һәм аңа шанс бирегез ,
(src)="34"> pendant les 30 prochains jours ?
(trg)="34"> киләсе 30 көндә
(src)="35"> Merci .
(trg)="35"> Рәхмәт .
(src)="36"> ( Applaudissements )
(trg)="36"> ( Кул чабу )
# fr/ted2020-2208.xml.gz
# tt/ted2020-2208.xml.gz
(src)="1"> Bonjour .
(trg)="1"> Исәнмесез
(src)="2"> Je suis concepteur de jouets ,
(trg)="2"> Мин уенчыклар иҗат итүче
(src)="3.1"> avec le rêve de créer de nouveaux jouets qui n' ont jamais été vus avant .
(src)="3.2"> Depuis 9 ans , je travaille pour une société de jouets .
(trg)="3.1"> Мин шундый уенчыклар уйлап табарга уйлыйлм , андый уенчыклар әле бер кайчан да булмаган .
(trg)="3.2"> Мин тугыз ел элек уенчыклар эшләп чыгаручы компаниядә эшли башладым .
(src)="4"> Quand j' ai commencé à y travailler , je proposais de nombreuses nouvelles idées chaque jour .
(trg)="4"> Мин анда эшли башлаганда Үземнең босска һәрконне төрле идеяләр әйтә идем .
(src)="5"> Cependant , mon patron me demandait toujours si j' avais des données prouvant que le jouet se vendrait , et me disait de réfléchir au développement du produit ,
(trg)="5"> Минем босс һәрвакыт сорый иде Бу уенчыклар чыннан да сатылыр микән , дип Улычыкларны ясачанчы ул миңа базар монәсәбәтләрен өйрәнергә кушты .
(src)="6"> après une étude de marché .
(trg)="6"> Анализ , анализ , анализ
(src)="7"> J' ai donc analysé l' étude de marché avant de penser au produit .
(trg)="7"> Шулай итеп мин уенчыкларны эшләп чыгарганчы , базар хәлләрен өйрәндем .
(src)="8"> Cependant , à ce moment-là , je ne pouvais penser à quoi que ce soit de nouveau .
(trg)="8"> Ләкин ул вакытта мин әле яңа төр уенчыклар чыгару турында уйламадым .
(src)="9"> ( Rires ) Mes idées n' étaient pas originales .
(trg)="9"> ( Көлү ) Минем идеяләрем оригинал тугел иде .
(src)="10"> Je n' avais pas de nouvelles idées et j' en avais marre de réfléchir .
(trg)="10"> Бернинди яңа идеяләр дә башыма килми иде .
(src)="11"> C' était si difficile que je suis devenu mince .
(trg)="11"> Миңа бик авыр булды мин ябыктым хәттә
(src)="12.1"> ( Rires ) C' est vrai .
(src)="12.2"> ( Applaudissements ) Vous avez tous probablement vécu des expériences similaires et ressenti cela .
(trg)="12"> ( Көлү ) Бу шулай ( кул чабу ) Сезнең белән дә шундый вакытлар булгандыр .
(src)="13"> Votre patron est exigeant , les données , compliquées .
(trg)="13"> Сезгә дә босс белән авыр эшләргә , базар мөнәсэбәтләрен тикшерергә .
(src)="14"> Vous en avez marre de réfléchir .
(trg)="14"> Туры килгәндер .
(src)="15"> Aujourd' hui , je mets de côté les données .
(trg)="15"> Мин базарны тикшерүдән туктадым
(src)="16"> Créer de nouveaux jouets est mon rêve .
(trg)="16"> Мин базарны тикшерүдән туктадым
(src)="17"> Et maintenant , à la place des données , pour trouver de nouvelles idées , j' utilise un jeu du nom de Shiritori .
(trg)="17"> Хәзер анализлар ясау урынына мин сиритори дигән уенны карыйм , ул миңа яңа идеяләр бирә
(src)="18"> Aujourd' hui , j' aimerais vous présenter cette méthode .
(trg)="18"> Мин бүген бу методны күрсәтергә телим .
(src)="19.1"> Qu' est Shiritori ?
(src)="19.2"> Par exemple :
(trg)="19"> Нәрсә ул сиритори ?
(src)="20"> prenez les mots pomme , éléphant et trompette .
(trg)="20"> Менә мәсәл өчен алма , филне Һәм торбалар алыйк .
(src)="21"> Dans ce jeu , chacun à tour de rôle dit un mot qui commence avec la dernière lettre du mot précédent .
(trg)="21"> Бу уенда сез бер-бер артлы сүзләрне әйтәсез һәрбер сүз алдагы сүзнең соңгы хәрефеннән башланырга тиеш .
(src)="22"> C' est pareil en japonais et en anglais .
(trg)="22"> Бу уенда сез бер-бер артлы сүзләрне әйтәсез һәрбер сүз алдагы сүзнең соңгы хәрефеннән башланырга тиеш .
(src)="23"> Vous pouvez jouer Shiritori comme vous voulez : « neko , kora , raibu , burashi » etc. [ chat , cola , concert , brosse ] Beaucoup de mots aléatoires sortiront .
(trg)="23.1"> Сириторины ничек телисез шулай уйнарга була .
(trg)="23.2"> Песи , кола , конфета , щетка Бик күп очраклы сүзләр килен чыгарга мөмкин
(src)="24"> Vous forcez ces mots à se lier à votre réflexion et trouvez des idées .
(trg)="24"> Сезгә шундый сүзләрне ишетергә кирэк , сезгә алар яңа идея тудырырга ярдәм итсеннәр Мин шул вакыттан бирле яңа уенчыклар турында уйлый башладым .
(src)="25"> Dans mon cas par exemple , je veux faire des jouets , donc que pourrait être un jouet chat ?
(trg)="25"> Уенчык “ Песи ” – ул нинди булырга тиеш ?
(src)="26"> Un chat qui atterrit après un salto ?
(trg)="26.1"> !
(trg)="26.2"> Песи – югарыдан сальто ясап җиргә сикереп төшкәч нинди була .
(src)="27"> Ou alors un jouet avec du coca ?
(trg)="27"> Ә уенчык кола турында нәрсә әйтерсез ?
(src)="28"> Un pistolet en plastique tirant du coca et vous trempe ?
(trg)="28.1"> Кола белән ата торган уенчык мылтык ?
(trg)="28.2"> Ул кемгәдер сиптерә !
(src)="29"> ( Rires ) La clé est d' avoir des idées , même les plus ridicules .
(trg)="29"> ( Көлү ) Мәзәк идеяләр – әйбәт кенә , алар башка килен кенә торсыннар
(src)="30"> Plus vous produisez d' idées , plus vous êtes sûr d' en trouver des bonnes .
(trg)="30"> Идеяләр ни хәтле күп , шулар арасында бик яхшы идея дә була .
(src)="31.1"> Un brosse , par exemple .
(src)="31.2"> Pouvons-nous faire un jouet d' une brosse à dent ?
(trg)="31"> Мәсәлән , теш щеткасын уенчык итем буламы ?