# fil/ted2020-1016.xml.gz
# zh_cn/ted2020-1016.xml.gz


(src)="1.1"> Hello .
(src)="1.2"> Ako po si Birke Baehr , 11-taong gulang .
(trg)="1"> 大家好 。 我叫Birke Baehr伯克 · 巴尔 , 11 岁 。

(src)="2"> Andito ako upang talakayin ang mga problema sa sistema ng produksyon ng pagkain .
(trg)="2"> 我要讲的是我们食物体系的问题 。

(src)="3"> Una sa lahat , nais kong sabihin na ako 'y namamangha kung paano tayo napapaniwala ng mga pinapatalastas sa telebisyon at pampublikong paaralan at kahit saan ka man lumingon .
(trg)="3"> 首先 , 我想说 我非常惊奇孩子们是多么容易就轻信 所有 在电视上 , 在公立学校 甚至随处可见的营销宣传和广告 。

(src)="4"> Mukha yatang nais ng mga korporasyon na impluwensyahan ang mga batang katulad ko na pilitin ang aming mga magulang na bumili ng mga bagay na hindi nakabubuti para sa amin o sa ating planeta .
(trg)="4"> 我觉得公司总是 试着让像我一样的孩子 要父母去买那些 对我们和对地球环境都不好的东西 。

(src)="5"> Lalo na sa mga bata , na naaakit sa makukulay na bagay at mga laruang gawa sa plastik .
(trg)="5"> 小孩子尤其 喜欢彩色包装 和塑料玩具 。

(src)="6"> Dapat kong aminin na ganoon din ako noon .
(trg)="6"> 我必须承认 , 我曾是他们中的一员 。

(src)="7"> Naisip ko din na ang lahat ng pagkain ay nagmumula sa malulusog at masasayang sakahan kung saan ang mga baboy ay naglalaro sa putik at ang mga baka ay kumakain ng damo buong araw .
(trg)="7"> 我也曾以为我们所有的食物 来自于开心小农场 , 那里整天有在泥浆里打滚的猪和遍地吃草的牛 。

(src)="8"> Natuklasan ko na hindi ito totoo .
(trg)="8"> 但我发现这不是真的 。

(src)="9"> Nagsimula akong magsiyasat sa internet , mga libro at dokumentaryo , sa aking paglalakbay kasama ang aking pamilya .
(trg)="9"> 我开始在 互联网 , 书本 , 纪录片 , 和与我家人的旅行中查找素材 。

(src)="10"> Natuklasan ko ang madilim na bahagi ng industriya ng produksyon ng pagkain .
(trg)="10"> 我发现了工业化食品体系的阴暗面 。

(src)="11"> Una , ang artipisyal na paglikha ng mga buto at organismo .
(trg)="11"> 首先谈谈转基因种子和转基因生物 。

(src)="12"> Kung saan ang mga buto ay hindi natural na ginagawa sa mga laboratoryo upang magbunga ng mga bagay na hindi natural -- tulad ng pagkuha ng DNA ng isda at ilagay ito sa DNA ng kamatis .
(trg)="12"> 这是指在实验室改造种子 , 进行培植 , 而不是用自然的方式种植 -- 就好比提取鱼类的DNA , 把它植入到西红柿的DNA中 -- 恶心 。

(src)="13.1"> Nakakapangdiri .
(src)="13.2"> Hindi naman sa ayaw ko ng isda at kamatis , ngunit ito ay sadyang nakakapangilabot .
(trg)="13"> 不要误解我 , 我喜欢鱼和西红柿 , 但这个只能令人毛骨悚然 。

(src)="14"> ( Tawanan ) Pagkatapos , ang mga buto ay itinatanim at nagkakabunga .
(trg)="14"> ( 笑声 ) 然后这些种子被种植 , 生长 。

(src)="15"> Ang mga produkto nito ay napatunayan nang nagdudulot ng sakit na kanser at iba pang karamdaman sa mga hayop sa laboratoryo , at kinakain na ng mga tao ang mga produktong ito mula pa noong 1990s .
(trg)="15"> 转基因的食物被证明 若是用于实验动物会引发癌症和其它问题 。 自从 1990 年代起 , 人们一直在吃 这些转基因的食物 。

(src)="16"> Karamihan sa atin ay walang malay na may ganitong isyu .
(trg)="16"> 多数人甚至不知道它们的存在 。

(src)="17"> Alam niyo ba na may mga dagang kumain ng artipisyal na mais at napatunayang nagkasakit sa atay at bato ?
(trg)="17"> 你知道吗 ? 老鼠吃了转基因谷物 会有肝和肾毒性作用的发生 。

(src)="18"> Nagkaroon sila ng pamamaga , pagsusugat , at paglaki ng kanilang bato .
(trg)="18"> 这包括肾炎 、 损伤和重量增加 。

(src)="19"> Subalit halos lahat ng mais na ating kinakain ay dumaan sa artipisyal na proseso .
(trg)="19"> 然而我们吃过的几乎所有谷物 都是某种程度的转基因作物 。

(src)="20"> Higit pa doon , ang mais ay sangkap sa maraming bagay .
(trg)="20"> 我要告诉你的是 , 任何食物里都有谷物的痕迹 。

(src)="21"> Dapat pa bang banggitin ang mga sakahan na may ka lunos-lunos na kalagayan , ang tinatawag nilang CAFOS ( Confined Animal Feeding Operations ) .
(trg)="21"> 更不用说集中动物饲养操作了 — — 简称CAFOS ( 美国集中畜牧经营 ) 。

(src)="22"> ( Tawanan ) Gamit ng mga modernong magsasaka ang mga kemikal mula sa fossil fuels at inihahalo sa lupa upang tumubo ang mga halaman .
(trg)="22"> ( 笑声 ) 传统农民使用化石燃料制成的化肥 , 这些肥料 和泥土混合 , 促进植物生长 。

(src)="23"> Ginagawa nila ito dahil naubos na ang sustansya sa lupa dahil sa paulit-ulit na pagtatanim .
(trg)="23"> 农民施肥是因为他们年复一年种植同样的作物 , 已经穷竭了土壤的所有养分 。

(src)="24"> Sunod ay ginagamitan nila ng kemikal ang mga prutas at gulay , tulad ng pesticides at herbicides , upang tanggalin ang mga masamang dahon at peste .
(trg)="24"> 接下来 , 他们喷洒更多化学物到水果蔬菜上 , 比如杀虫剂和除草剂 , 来杀死杂草和虫子 。

(src)="25"> Sa tuwing umuulan , ang mga kemikal na ito ay nanunuot sa lupa , at nahahalo sa mga katubigan , at nilalason ang ating tubig .
(trg)="25"> 当下雨的时候 , 这些化学物渗入土地 , 或流到我们水路 , 也污染我们的水域 。

(src)="26"> Sunod ay ginagamitan nila ng radiation ang pagkain para humaba pa ang buhay nito , at nang maibiyahe pa nila ito ng milya-milya at dinadala sa mga pamilihan .
(trg)="26"> 接着他们用辐射处理我们的食物 , 使其更保鲜 , 为了食物可运输千里 从产地运到超市货架 。

(src)="27.1"> Natanong ko rin ang aking sarili , paano ako magbabago ?
(src)="27.2"> Paano ko mababago ang mga ganitong bagay ?
(trg)="27"> 所以我自问 , 我能如何改变这些情况 ?

(src)="28"> Ito ang aking natuklasan .
(trg)="28"> 这是我发现的办法 :

(src)="29"> Nadiskubre ko na may kilusan tungo sa mas maayos na pamamaraan .
(trg)="29"> 我了解到了一个朝好的方向改变的方法 。

(src)="30"> Parang kailan lang ay ninais kong maglaro sa NFL .
(trg)="30"> 前一阵 , 我想成为一个美式橄榄球运动员 。

(src)="31"> Sa halip , nagpasya akong maging magsasaka sa natural na pamamaraan .
(trg)="31"> 但我决定我更愿意成为一个有机农业家 。

(src)="32"> ( Palakpakan ) Salamat .
(trg)="32"> ( 鼓掌 ) 谢谢 。

(src)="33"> Sa gayong paraan , mas magiging kapaki-pakinabang ako .
(trg)="33"> 那样的话我可以更多地改变世界 。

(src)="34"> Si Joel Salatin , kinukutya siyang isang baliw na magsasaka , dahil hindi siya nagpapadala sa sistema .
(trg)="34"> 这个人 , 乔伊 · 萨拉廷 , 被称为疯狂的农民 , 因为他的种植方法违反整个农业体系 。

(src)="35"> Dahil ako ay home-schooled , nais ko siyang marinig balang araw .
(trg)="35"> 因为我是在家受教育 , 有一天我去听他讲话 。

(src)="36"> Ang lalaking ito , " ang baliw na magsasaka , " na hindi gumagamit ng mga kemikal na pesticides , herbicides , o mga artipisyal na buto .
(trg)="36"> 这个人 , 这个疯狂的农民 不使用任何杀虫剂 , 除草剂 , 或者转基因种子 。

(src)="37"> At dahil doon , siya ay nabansagang " baliw " .
(trg)="37"> 因此从体系的角度看 , 他很疯狂 。

(src)="38"> Nais kong sabihin na kaya nating lahat na gumawa ng pagbabago sa pamamagitan ng mahusay na pagpili , gaya ng pagbili ng ating pagkain diretso sa mga nakalalapit na magsasaka o sa ating mga kapitbahay .
(trg)="38"> 我想让大家知道我们大家都可以有所作为 通过不同的选择 , 向当地农民 或者从我们熟知的邻居那儿直接购买食物 。

(src)="39"> May mga taong nagsasabi na ang natural at lokal na mga produkto ay mas mahal , pero totoo nga ba ?
(trg)="39"> 有人会说有机或者当地食物比较贵 , 但事实是否如此呢 ?

(src)="40"> Sa lahat ng mga bagay na aking natutunan tungkol sa sistema ng produksyon ng pagkain , 2 bagay lang ang ating pinagpipilian : ang bayaran ang magsasaka , o bayaran ang ospital .
(trg)="40"> 根据我所学到的关于食物体系的这些知识 , 我知道要么我们付钱给农民 , 要么付给医院 。

(src)="41"> ( Palakpakan ) Ngayon alam ko na ang aking pipiliin .
(trg)="41"> ( 鼓掌 ) 现在我已经知道怎么选择了 。

(src)="42"> Nais kong malaman ninyo na mayroong mga sakahan -- tulad ng kay Bill Keener sa Sequatchie Cove Farm sa Tennessee -- kung saan ang kanyang mga baka ay kumakain ng damo at ang kanyang mga baboy na naglalaro sa putik , gaya ng inisip ko dati .
(trg)="42"> 我想让大家知道还是有那样的农场 -- 比如田纳西州 , 比尔 · 科恩尔的塞曲驰湾农场 -- 那里牛儿吃草 , 猪泥地打滚 , 就如同我所想象的那样 。

(src)="43"> Minsan , ay nagpupunta ako sa sakahan ni Bill upang tumulong , at makita ko sa personal at malapitan kung saan galing ang kinakain kong karne .
(trg)="43"> 有时我会去比尔的农场做义工 , 所以我可以近距离亲自看到 我吃的肉来自于哪里 。

(src)="44"> Naniniwala ako na kakain ang mga bata ng mas sariwang gulay at mas masustansiyang pagkain kung alam nila kung saan ito nagmumula .
(trg)="44"> 我想让大家知道我认为 孩子们如果对食物了解更多 , 知道它们来自于哪里 , 他们就会愿意吃新鲜蔬菜和健康食物 。

(src)="45"> Marami ng mga palengke ang nagsusulputan sa bawat komunidad .
(trg)="45"> 我希望大家知道在每个社区 都在涌现农夫市场 。

(src)="46"> Nais kong malaman ninyo na mahilig ako at ang aking mga kapatid ng masustansyang baked kale chips .
(trg)="46"> 我想让大家知道我 , 我哥哥和我姐姐 真的喜欢吃烤羽衣甘蓝片 。

(src)="47"> Ibinabahagi ko ito saan man ako magpunta .
(trg)="47"> 无论我到哪里 , 都会向大家分享我的想法 。

(src)="48"> Kamakailan lang , ikinuwento ng tiyuhin ko na binigyan niya ng cereal ang 6 na taong gulang kong pinsan .
(trg)="48"> 不久以前 , 我叔叔说他给我六岁堂弟吃麦片时 ,

(src)="49"> Tinanong niya kung gusto nito ng natural at organic na Toasted O 's o ang sugarcoated na flakes -- yung mga nakakahon na may cartoon character sa harap .
(trg)="49"> 他问他是想要Toasted O 's有机麦片 还是糖衣玉米片 -- 大家晓得的 , 在包装正面有一个大幅带条纹卡通人物的那种 。

(src)="50"> Sabi ng aking pinsan sa tatay niya na mas pipiliin nito ang organic Toasted O 's cereal kasi daw sabi ni Birke na hindi siya dapat kumain ng makikintab na cereal .
(trg)="50"> 我小堂弟告诉他爸爸 他比较想要Toasted O 's的有机燕麦片 , 因为伯克说过 , 他不应该吃那些闪闪发光的燕麦片 。

(src)="51"> At ganoon nga , mga kaibigan ang paraan upang tayo ay maglikha ng pagbabago isang bata bawat pagkakataon .
(trg)="51"> 我的朋友们 , 这就是我们可以逐个劝说孩子们 让他们作出的改变 。

(src)="52"> Sa susunod na ikaw ay patungo sa pamilihan , isipin ang produktong lokal , piliin ang natural , magkaroon ng sapat na kaalaman tungkol sa iyong magsasaka at sa produksyon ng pagkain .
(trg)="52"> 所以下一次你在商店购物时 , 请为本地农业着想 , 选择有机食物 , 认识你的农夫 , 更好地了解你的食物 。

(src)="53"> Salamat .
(trg)="53"> 谢谢 。

(src)="54"> ( Palakpakan )
(trg)="54"> ( 鼓掌 )

# fil/ted2020-1044.xml.gz
# zh_cn/ted2020-1044.xml.gz


(src)="1"> Ang aking malaking ideya ay isang napakaliit na ideya na maaaring buksan ang bilyun-bilyong malalaking ideya na hanggang ngayo 'y nakatago sa ating kamalayan .
(trg)="1"> 我的绝妙想法 实际上看似微不足道 但是却能够激发 层出不穷的绝妙创意 这些想法雪藏于酣睡时我们的大脑中 。

(src)="2"> At ang maliit na ideyang iyon ay ang pagtulog .
(trg)="2"> 那么如何用我的想法使之释放呢 就是睡觉 。

(src)="3"> ( Tawanan ) ( Palakpakan ) Ang kwartong ito ay puno ng mga kababaihang type-A .
(trg)="3"> ( 笑声 ) ( 掌声 ) 在座的各位女士都是最优秀的人 。

(src)="4"> Ito ay kwarto ng mga babaeng kulang sa tulog .
(trg)="4"> 在座的各位女士 也都饱受睡眠不足的折磨 。

(src)="5"> Pahirapan ko itong natutunan , ang kahalagahan ng pagtulog .
(trg)="5"> 我不辍的思索着 , 睡眠的价值 。

(src)="6"> Dalawa-at-kalahating taon na ang nakakaraan , nahimatay ako sa sobrang pagod .
(trg)="6"> 两年半以前 , 我因过度劳累而晕倒 。

(src)="7"> Nauntog ang ulo ko sa mesa .
(trg)="7"> 头撞在了桌子上 , 下颌骨也骨折了 ,

(src)="8"> Nadurog ang aking cheekbone , at may limang tahi malapit sa kanang mata .
(trg)="8"> 我的右眼缝了 5 针 。

(src)="9"> At sinimulan ko ang paglalakbay sa pagtuklas ng kahalagahan ng pagtulog .
(trg)="9"> 而后我便开始 重新探索睡眠的价值 。

(src)="10"> At sa lahat ng aking pinagdaanan , nag-aral ako , kinausap ang mga doktor , mga siyentipiko , at andito ako ngayon upang sabihin na ang paraan sa mas produktibo , mas masigla , at mas masayang buhay ay ang magkaroon ng sapat na tulog .
(trg)="10"> 在这个过称中 , 我深入研究 , 与医学博士 , 科学家们会面 , 那么我今天想告诉大家 想要变的更加高效 , 更有激情 , 生活更加有趣 请保持睡眠充足 。

(src)="11"> ( Palakpakan ) At tayong mga kababaihan ang mangunguna sa bagong pakikibaka , itong bagong isyung peminista .
(trg)="11"> ( 掌声 ) 我们女性将要在这场新的革命中 新的女权主义争议中 , 引领潮流 。

(src)="12.1"> Literal tayong matutulog papuntang tagumpay , literal .
(src)="12.2"> ( Tawanan ) ( Palakpakan ) Dahil sa kasamaang-palad para sa mga kalalakihan , ang kakulangan sa tulog ay naging sukatan ng pagiging lalaki .
(trg)="12"> 我们就是要一路睡到制高点 , 没错 , 睡 ! ( 笑声 ) ( 掌声 ) 因为很不幸地 , 对男士们来说 , 睡眠不足成了男子汉气概的象征 。

(src)="13"> Kamakailan , nakasama ko sa hapunan ang isang lalaki na ipinagmayabang na apat na oras lang ang tulog niya nung isang gabi .
(trg)="13"> 我最近和一位男士一起吃晚餐 他和我吹嘘前一晚只睡了 4 个小时 。

(src)="14.1"> At gusto ko sanang sabihin na -- pero hindi ko ginawa -- sasabihin ko na sana , " Alam mo ?
(src)="14.2"> Kung limang oras sana ' yun , mas interesante sana ang hapunang ito . "
(trg)="14"> 其实我想对他说 -- 不过还是没说出口 -- 我想要说的是 , “ 你知道吗 ? 要是你能多睡一个小时 , 那今晚的谈话会比现在有趣的多 。 ”

(src)="15"> ( Tawanan ) Sa kasalukuyan , ang kakulangan sa pagtulog ay nagiging isang kompetisyon .
(trg)="15"> ( 笑声 ) 现在有一种睡眠不足 叫做 “ 虚荣心作祟 ” 。

(src)="16"> Tulad dito sa Washington , na kung makikipag-breakfast date ka , at tatanungin mo , " Pwede ba ang 8 : 00 ? "
(trg)="16"> 尤其是在华盛顿这里 , 如果你想预约一顿早餐 , 比如 , “ 八点钟怎么样 ? ”

(src)="17"> sasabihin nila sa 'yo , " Late na ' yang alas-otso , pero okay lang , makakapag-tennis pa ako at aasikasuhin ang ilang conference calls , bago tayo magkita ng 8 . "
(trg)="17"> 他们会说 , “ 八点钟对我来说太晚了 , 不过没关系 , 我可以在和你见面之前先 打上一局网球再打几个电话会议 。 ”

(src)="18"> At paniwala nila ay napakaproduktibo nito at ang dami ng natatapos , ngunit sa totoo lang ay hindi talaga , dahil sa ngayon , marami tayong matatalinong lider sa negosyo , sa pananalapi , sa pulitika , na gumagawa ng mga maling pagpapasiya .
(trg)="18"> 那么他们会认为这样意味着 他们是如此的忙碌和高效 , 但是事实却并非如此 , 因为当前世界 , 我们有十分精明的领导者 在商界 , 金融界 , 政界 , 他们却做了许多糟糕的决定 。

(src)="19"> Kaya ang mataas na I.Q. ay hindi sukatan ng pagiging magaling na lider , dahil ang tunay na kahulugan ng pamumuno ay ang kakayahang makita ang tipak ng yelo bago pa nito banggain ang Titanic .
(trg)="19"> 因此高智商 并不是成为一个好领导者的唯一先决条件 , 因为领导力的秘诀 在于能具有超乎常人 的预见力 。

(src)="20"> Napakarami na ng mga yelong tumama sa ating mga Titanic .
(trg)="20"> 但是事实上我们却 为此受到太多次的教训 。

(src)="21"> Katunayan , tingin ko na kung ang Lehman Brothers ay naging Lehman Brothers at Sisters , baka andito pa sila ngayon .
(trg)="21"> 事实上 , 我觉得 如果雷曼兄弟 换成雷曼兄妹的话 , 那么他们还不至于破产倒闭 。

(src)="22"> ( Palakpakan ) Habang ang lahat ng lalaki ay abala sa pagiging hyper-connected 24 / 7 , baka naman mapapansin ng babae ang tipak ng yelo , dahil nanggaling siya sa pito-at-kalahati o walong oras na tulog at makikita niya ang buong larawan .
(trg)="22"> ( 掌声 ) 因为当所有的男士们在忙着 像机器一样一刻不停的连轴转时 , 也许有一位女士会注意到将要来临的危机 , 因为她会从七个半小时或者八个小时的睡眠中醒来 并对全局形势 透彻于心 。

(src)="23"> Kaya habang tayo 'y nahaharap sa napakaraming krisis sa ating mundo sa kasalukuyan , ang bagay na makakabuti sa 'tin sa personal na aspeto , ang bagay na magdudulot ng galak , pasasalamat , kahusayan sa ating buhay upang maging pinakamagaling sa kanya-kanyang karera ay siya ring makakabuti para sa mundo .
(trg)="23"> 因此当我们面临 当今生活中的 重重危机时 , 在个人层面上睡个好觉对我们有利 , 在我们生活中 , 睡个好觉能够带给我们欢愉 , 感激 , 和高效 , 它也对我们的职业发展有利 , 同时睡个好觉也是世界上最美好的东西 。

(src)="24"> Kaya hinihikayat ko kayo na ipikit ang inyong mga mata at tuklasin ang mahuhusay na mga ideya na nakatago sa kaloob-looban natin , ihinto ang mga makina at tuklasin ang bisa ng pagtulog .
(trg)="24"> 因此我极力建议各位 合上双眼 发掘深藏于我们 思维中的妙思 , 停止机器般运转的身体并发现睡眠的魔力 。

(src)="25"> Salamat .
(trg)="25"> 谢谢大家 。

(src)="26"> ( Palakpakan )
(trg)="26"> ( 掌声 )

# fil/ted2020-1106.xml.gz
# zh_cn/ted2020-1106.xml.gz


(src)="1"> Alam ko ang iniisip ninyo .
(trg)="1"> 我知道你们在想什么 。

(src)="2"> Sa tingin ninyo , nawawala yata ako at maya maya ay may aakyat sa tanghalang ito at magbabalik sa akin sa dapat kong kaupuan .
(trg)="2"> 你们想我迷路了 , 有人马上会上台 把我领回到我的座位 。

(src)="3"> ( Palakpakan ) Nangyayari sa akin yan madalas sa Dubai
(trg)="3"> ( 掌声 ) 在迪拜老是有人这样问我 。

(src)="4"> Narito ka ba para magbakasyon ?
(trg)="4"> “ 亲爱的 , 来度假啊 ? ”

(src)="5"> ( Tawanan ) Binibisita mo ba ang mga anak mo ?
(trg)="5"> ( 笑声 ) “ 来看孩子们吗 ?

(src)="6"> Gaano ka katagal dito ?
(trg)="6"> 呆多久啊 ? ”

(src)="7"> Sa katunayan , ninanais kong magtagal .
(trg)="7"> 事实上 , 我希望我还能多在这儿呆几年呢 。

(src)="8"> Nakatira at nagtuturo ako sa lugar ng Gulf nang mahigit 30 taon .
(trg)="8"> 我在海湾地区已经生活和教书 有 30 多年了 。

(src)="9"> ( Palakpakan ) At sa mga panahong iyon , nakita ko ang maraming pagbabago .
(trg)="9"> ( 掌声 ) 在这期间 , 我目睹了很多变化 。

(src)="10"> At ang bilang ng mga ito ay nakakapangilabot .
(trg)="10"> 那些统计数据 是令人非常吃惊的 。

(src)="11"> At nais kong talakayin sa inyo ngayon ay tungkol sa mga wikang namamatay at ang globalisasyon ng Ingles .
(trg)="11"> 而我今天要跟你们讲的 是关于语种的消失 和英语的全球化 。

(src)="12"> Nais kong isalaysay sa inyo ang tungkol sa aking kaibigan na nagtuturo ng Ingles sa mga matatanda sa Abu Dhabi
(trg)="12"> 我想告诉你们 , 我的一个朋友 她在阿布扎比教成年人英语 。

(src)="13"> At isang mainam na araw , napagpasyahan nyang dalhin sila sa halamanan para turuan sila ng ilang salita tungkol sa kalikasan .
(trg)="13"> 一天 , 她决定带他们去花园 去教他们一些大自然用语 。

(src)="14"> Ngunit sa huli ay siya ang natuto ng lahat ng salitang Arabo para sa mga halaman ng lugar , at kanilang mga gamit -- gamit sa panggagamot , pagpapaganda , pagluluto , at herbal
(trg)="14"> 但是结果她反而学了所有 当地植被的阿拉伯名称 和它们的用途 -- 药用的 , 化妆用的 , 食用的 , 草药 。

(src)="15"> Paano natutunan ng mga mag-aaral ang lahat ng iyon ?
(trg)="15"> 那些学生是怎样得到这些知识的呢 ?

(src)="16"> Tiyak , sa kanilang mga ninuno at maging sa ninuno ng kanilang mga ninuno .
(trg)="16"> 当然是从他们的祖父母那里 甚至是他们的曾祖父母那里 。

(src)="17"> HIndi na natin kailangang pag-usapan kung gaano kahalaga ang kakayahang nating makipagtalastasan sa iba 't ibang salinlahi .
(trg)="17"> 本来我没有必要告诉你们能够 跨代交流是多么 重要 。

(src)="18"> Ngunit ang nakakalungkot , ngayon , ang mga wika ay nagkakamatayan sa hindi kapanipaniwalang bilis .
(trg)="18"> 但是 , 令人惋惜的是 , 今天 很多语种正在 以空前的速度消失着 。

(src)="19"> May isang wikang namamatay sa loob ng 14 na araw .
(trg)="19"> 每 14 天就有一种语言消失 。

(src)="20"> Kasabay nito , ang Ingles ang itinuturing na pandaigdigang wika .
(trg)="20"> 而同时 , 现在 英语又无可争辩地成为全球性语言 。