# fil/ted2020-1016.xml.gz
# sv/ted2020-1016.xml.gz
(src)="1.1"> Hello .
(src)="1.2"> Ako po si Birke Baehr , 11-taong gulang .
(trg)="1.1"> Hej .
(trg)="1.2"> Jag heter Birke Baehr , och jag är 11 år gammal .
(src)="2"> Andito ako upang talakayin ang mga problema sa sistema ng produksyon ng pagkain .
(trg)="2"> Jag kom hit idag för att prata om vad som är fel på vårt matsystem .
(src)="3"> Una sa lahat , nais kong sabihin na ako 'y namamangha kung paano tayo napapaniwala ng mga pinapatalastas sa telebisyon at pampublikong paaralan at kahit saan ka man lumingon .
(trg)="3"> Först skulle jag vilja säga att jag är förvånad över hur lätt man får barn att tro på all reklam och annonsering på TV , i skolorna och i princip överallt .
(src)="4"> Mukha yatang nais ng mga korporasyon na impluwensyahan ang mga batang katulad ko na pilitin ang aming mga magulang na bumili ng mga bagay na hindi nakabubuti para sa amin o sa ating planeta .
(trg)="4"> Jag tycker det verkar som att företag hela tiden försöker få barn som mig att påverka sina föräldrar till att köpa grejer som egentligen inte är bra för oss eller för planeten .
(src)="5"> Lalo na sa mga bata , na naaakit sa makukulay na bagay at mga laruang gawa sa plastik .
(trg)="5"> Särskilt små barn dras till färgglada förpackningar och plastleksaker .
(src)="6"> Dapat kong aminin na ganoon din ako noon .
(trg)="6"> Jag måste erkänna att jag var en av dem .
(src)="7"> Naisip ko din na ang lahat ng pagkain ay nagmumula sa malulusog at masasayang sakahan kung saan ang mga baboy ay naglalaro sa putik at ang mga baka ay kumakain ng damo buong araw .
(trg)="7"> Jag trodde också att all vår mat kom från små , glada gårdar där grisar rullade sig i lera och kor betade gräs hela dagarna .
(src)="8"> Natuklasan ko na hindi ito totoo .
(trg)="8"> Men jag upptäckte att detta inte var sant .
(src)="9"> Nagsimula akong magsiyasat sa internet , mga libro at dokumentaryo , sa aking paglalakbay kasama ang aking pamilya .
(trg)="9"> Jag började kolla in de här grejerna på internet , i böcker och i dokumentärfilmer när jag reste med min familj .
(src)="10"> Natuklasan ko ang madilim na bahagi ng industriya ng produksyon ng pagkain .
(trg)="10"> Jag upptäckte de mörka sidorna av industrialiserad livsmedelsindustri .
(src)="11"> Una , ang artipisyal na paglikha ng mga buto at organismo .
(trg)="11"> Först har vi genetiskt modifierade frön och organismer .
(src)="12"> Kung saan ang mga buto ay hindi natural na ginagawa sa mga laboratoryo upang magbunga ng mga bagay na hindi natural -- tulad ng pagkuha ng DNA ng isda at ilagay ito sa DNA ng kamatis .
(trg)="12"> Det är när ett frö manipuleras i ett laboratorium för att kunna göra något som det inte var avsett för naturligt -- som att ta DNA från en fisk och sätta in det i en tomats DNA - blää .
(src)="13.1"> Nakakapangdiri .
(src)="13.2"> Hindi naman sa ayaw ko ng isda at kamatis , ngunit ito ay sadyang nakakapangilabot .
(trg)="13"> Missförstå mig rätt , jag gillar fisk och tomater , men detta är bara läskigt .
(src)="14"> ( Tawanan ) Pagkatapos , ang mga buto ay itinatanim at nagkakabunga .
(trg)="14"> ( Skratt ) Fröna planteras sedan , och växer .
(src)="15"> Ang mga produkto nito ay napatunayan nang nagdudulot ng sakit na kanser at iba pang karamdaman sa mga hayop sa laboratoryo , at kinakain na ng mga tao ang mga produktong ito mula pa noong 1990s .
(trg)="15.1"> Maten de producerar har visat sig orsaka cancer och andra problem hos labbdjur .
(trg)="15.2"> Och folk har ätit mat producerad på detta vis sedan 1990-talet .
(src)="16"> Karamihan sa atin ay walang malay na may ganitong isyu .
(trg)="16"> Och de flesta vet inte ens att det existerar .
(src)="17"> Alam niyo ba na may mga dagang kumain ng artipisyal na mais at napatunayang nagkasakit sa atay at bato ?
(trg)="17"> Visste ni att råttor som äter genetiskt modifierad majs har visat tecken på förgiftning i lever och njurar ?
(src)="18"> Nagkaroon sila ng pamamaga , pagsusugat , at paglaki ng kanilang bato .
(trg)="18"> Till exempel njurinflammation , njurskador och ökad njurvikt .
(src)="19"> Subalit halos lahat ng mais na ating kinakain ay dumaan sa artipisyal na proseso .
(trg)="19"> Ändå är nästan all majs som vi äter genetiskt modifierad på något vis .
(src)="20"> Higit pa doon , ang mais ay sangkap sa maraming bagay .
(trg)="20"> Och låt mig säga , det finns majs i allt .
(src)="21"> Dapat pa bang banggitin ang mga sakahan na may ka lunos-lunos na kalagayan , ang tinatawag nilang CAFOS ( Confined Animal Feeding Operations ) .
(trg)="21"> Jag ska inte ens börja prata om utfodring av instängda djur , så kallad CAFOS .
(src)="22"> ( Tawanan ) Gamit ng mga modernong magsasaka ang mga kemikal mula sa fossil fuels at inihahalo sa lupa upang tumubo ang mga halaman .
(trg)="22"> ( Skratt ) Vanliga bönder använder kemiska gödningsmedel gjorda av fossila bränslen som de blandar i jorden för att få grödorna att växa .
(src)="23"> Ginagawa nila ito dahil naubos na ang sustansya sa lupa dahil sa paulit-ulit na pagtatanim .
(trg)="23"> De gör detta för att de har dränerat jorden på alla näringsämnen efter att ha odlat samma gröda om och om igen .
(src)="24"> Sunod ay ginagamitan nila ng kemikal ang mga prutas at gulay , tulad ng pesticides at herbicides , upang tanggalin ang mga masamang dahon at peste .
(trg)="24"> Sedan besprutas frukt och grönsaker med mer skadliga kemikalier som bekämpningsmedel , för att döda ogräs och skadeinsekter .
(src)="25"> Sa tuwing umuulan , ang mga kemikal na ito ay nanunuot sa lupa , at nahahalo sa mga katubigan , at nilalason ang ating tubig .
(trg)="25"> När det regnar , rinner dessa kemikalier ner i marken eller ner i våra vattendrag , och förgiftar vårt vatten också .
(src)="26"> Sunod ay ginagamitan nila ng radiation ang pagkain para humaba pa ang buhay nito , at nang maibiyahe pa nila ito ng milya-milya at dinadala sa mga pamilihan .
(trg)="26"> Sedan bestrålar de vår mat , för att den ska hålla längre , så den kan fraktas tusentals kilometer från var den odlas till våra matbutiker .
(src)="27.1"> Natanong ko rin ang aking sarili , paano ako magbabago ?
(src)="27.2"> Paano ko mababago ang mga ganitong bagay ?
(trg)="27.1"> Så jag frågar mig själv , hur kan jag förändras ?
(trg)="27.2"> Hur kan jag förändra dessa saker ?
(src)="28"> Ito ang aking natuklasan .
(trg)="28"> Och detta är vad jag kom fram till .
(src)="29"> Nadiskubre ko na may kilusan tungo sa mas maayos na pamamaraan .
(trg)="29"> Jag upptäckte att det finns en rörelse för ett bättre sätt .
(src)="30"> Parang kailan lang ay ninais kong maglaro sa NFL .
(trg)="30"> För ett tag sedan ville jag bli fotbollsspelare i NFL .
(src)="31"> Sa halip , nagpasya akong maging magsasaka sa natural na pamamaraan .
(trg)="31"> Men jag bestämde mig för att hellre bli ekologisk bonde .
(src)="32"> ( Palakpakan ) Salamat .
(trg)="32"> ( Applåder ) Tack .
(src)="33"> Sa gayong paraan , mas magiging kapaki-pakinabang ako .
(trg)="33"> På det viset kan jag påverka världen mer .
(src)="34"> Si Joel Salatin , kinukutya siyang isang baliw na magsasaka , dahil hindi siya nagpapadala sa sistema .
(trg)="34"> Den här mannen , Joel Salatin , kallas för en galen bonde eftersom han odlar emot systemet .
(src)="35"> Dahil ako ay home-schooled , nais ko siyang marinig balang araw .
(trg)="35"> Jag är hemskolad , så jag kunde gå och lyssna på honom när han talade en dag .
(src)="36"> Ang lalaking ito , " ang baliw na magsasaka , " na hindi gumagamit ng mga kemikal na pesticides , herbicides , o mga artipisyal na buto .
(trg)="36"> Denna man , den galna bonden , använder inga bekämpningsmedel eller genetiskt modifierat utsäde .
(src)="37"> At dahil doon , siya ay nabansagang " baliw " .
(trg)="37"> På grund av detta kallas han galen , av systemet .
(src)="38"> Nais kong sabihin na kaya nating lahat na gumawa ng pagbabago sa pamamagitan ng mahusay na pagpili , gaya ng pagbili ng ating pagkain diretso sa mga nakalalapit na magsasaka o sa ating mga kapitbahay .
(trg)="38"> Jag vill att ni ska veta att vi alla kan göra skillnad genom att göra annorlunda val , genom att köpa vår mat direkt från lokala bönder eller från grannar som vi har känt hela vårt liv .
(src)="39"> May mga taong nagsasabi na ang natural at lokal na mga produkto ay mas mahal , pero totoo nga ba ?
(trg)="39"> En del säger att ekologisk eller närproducerad mat är dyrare , men är den verkligen det ?
(src)="40"> Sa lahat ng mga bagay na aking natutunan tungkol sa sistema ng produksyon ng pagkain , 2 bagay lang ang ating pinagpipilian : ang bayaran ang magsasaka , o bayaran ang ospital .
(trg)="40"> Med allt detta som jag lärt mig om systemet , tycker jag det verkar som att vi antingen betalar bonden , eller sjukhuset .
(src)="41"> ( Palakpakan ) Ngayon alam ko na ang aking pipiliin .
(trg)="41"> ( Applåder ) Jag vet absolut vilket jag skulle välja .
(src)="42"> Nais kong malaman ninyo na mayroong mga sakahan -- tulad ng kay Bill Keener sa Sequatchie Cove Farm sa Tennessee -- kung saan ang kanyang mga baka ay kumakain ng damo at ang kanyang mga baboy na naglalaro sa putik , gaya ng inisip ko dati .
(trg)="42"> Jag vill att ni ska veta att det finns gårdar där ute -- som Bill Cainer på Squeachie Cove Farm i Tennessee - hans kor äter gräs och hans grisar rullar faktiskt i lera , precis som jag trodde .
(src)="43"> Minsan , ay nagpupunta ako sa sakahan ni Bill upang tumulong , at makita ko sa personal at malapitan kung saan galing ang kinakain kong karne .
(trg)="43"> Jag åker till Bills gård ibland och hjälper till där , så att jag kan se på nära håll var köttet jag äter kommer ifrån .
(src)="44"> Naniniwala ako na kakain ang mga bata ng mas sariwang gulay at mas masustansiyang pagkain kung alam nila kung saan ito nagmumula .
(trg)="44"> Jag vill att ni ska veta att jag tror att barn skulle äta färska grönsaker och bra mat om de visste mer om den och varifrån den egentligen kommer .
(src)="45"> Marami ng mga palengke ang nagsusulputan sa bawat komunidad .
(trg)="45"> Jag vill att ni ska veta att det finns bondemarknader som dyker upp i alla samhällen .
(src)="46"> Nais kong malaman ninyo na mahilig ako at ang aking mga kapatid ng masustansyang baked kale chips .
(trg)="46"> Jag vill att ni ska veta att jag , min bror och min syster faktiskt gillar att äta grönkålschips .
(src)="47"> Ibinabahagi ko ito saan man ako magpunta .
(trg)="47"> Jag försöker dela med mig av detta vart jag än går .
(src)="48"> Kamakailan lang , ikinuwento ng tiyuhin ko na binigyan niya ng cereal ang 6 na taong gulang kong pinsan .
(trg)="48"> För inte så länge sedan , sa min morbror att han erbjudit min sexårige kusin flingor .
(src)="49"> Tinanong niya kung gusto nito ng natural at organic na Toasted O 's o ang sugarcoated na flakes -- yung mga nakakahon na may cartoon character sa harap .
(trg)="49"> Han frågade ifall han ville ha ekologiska Toasted O ' s eller sockertäckta flingor -- ni vet , de där med en stor randig tecknad figur på förpackningen .
(src)="50"> Sabi ng aking pinsan sa tatay niya na mas pipiliin nito ang organic Toasted O 's cereal kasi daw sabi ni Birke na hindi siya dapat kumain ng makikintab na cereal .
(trg)="50"> Min lilla kusin sa till sin pappa att han hellre ville ha de ekologiska flingorna eftersom Birke hade sagt att han inte skulle äta glittriga flingor .
(src)="51"> At ganoon nga , mga kaibigan ang paraan upang tayo ay maglikha ng pagbabago isang bata bawat pagkakataon .
(trg)="51"> Och det , mina vänner , är hur vi kan göra skillnad , ett barn i taget .
(src)="52"> Sa susunod na ikaw ay patungo sa pamilihan , isipin ang produktong lokal , piliin ang natural , magkaroon ng sapat na kaalaman tungkol sa iyong magsasaka at sa produksyon ng pagkain .
(trg)="52"> Så nästa gång du är i matbutiken , tänk lokalt , välj ekologiskt , känn din bonde och känn din mat .
(src)="53"> Salamat .
(trg)="53"> Tack .
(src)="54"> ( Palakpakan )
(trg)="54"> ( Applåder )
# fil/ted2020-1044.xml.gz
# sv/ted2020-1044.xml.gz
(src)="1"> Ang aking malaking ideya ay isang napakaliit na ideya na maaaring buksan ang bilyun-bilyong malalaking ideya na hanggang ngayo 'y nakatago sa ating kamalayan .
(trg)="1"> Min stora idé är en mycket liten idé som kan väcka en miljard stora idéer som för tillfället sover inuti oss .
(src)="2"> At ang maliit na ideyang iyon ay ang pagtulog .
(trg)="2"> Och min lilla idé som kan åstakomma detta är sömn .
(src)="3"> ( Tawanan ) ( Palakpakan ) Ang kwartong ito ay puno ng mga kababaihang type-A .
(trg)="3"> ( Skratt ) ( Applåder ) Detta är ett rum fullt av kvinnor av personlighetstyp A.
(src)="4"> Ito ay kwarto ng mga babaeng kulang sa tulog .
(trg)="4"> Detta är ett rum fullt av kvinnor som lider av sömnbrist .
(src)="5"> Pahirapan ko itong natutunan , ang kahalagahan ng pagtulog .
(trg)="5"> Och jag lärde mig värdet av sömn den svåra vägen .
(src)="6"> Dalawa-at-kalahating taon na ang nakakaraan , nahimatay ako sa sobrang pagod .
(trg)="6"> För två och ett halvt år sedan svimmade jag av utmattning .
(src)="7"> Nauntog ang ulo ko sa mesa .
(trg)="7"> Jag slog huvudet i skrivbordet , bröt kindbenet
(src)="8"> Nadurog ang aking cheekbone , at may limang tahi malapit sa kanang mata .
(trg)="8"> och fick sy fem stygn kring höger öga .
(src)="9"> At sinimulan ko ang paglalakbay sa pagtuklas ng kahalagahan ng pagtulog .
(trg)="9"> Och jag påborjade resan mot att återupptäcka värdet av sömn .
(src)="10"> At sa lahat ng aking pinagdaanan , nag-aral ako , kinausap ang mga doktor , mga siyentipiko , at andito ako ngayon upang sabihin na ang paraan sa mas produktibo , mas masigla , at mas masayang buhay ay ang magkaroon ng sapat na tulog .
(trg)="10"> Och i den processen studerade jag , träffade läkare och vetenskapsmän , och jag är här för att berätta för er att nyckeln till ett mer produktivt , mer inspirerat och gladare liv är att sova tillräckligt .
(src)="11"> ( Palakpakan ) At tayong mga kababaihan ang mangunguna sa bagong pakikibaka , itong bagong isyung peminista .
(trg)="11"> ( Applåder ) Och vi kvinnor kommer att leda vägen i denna nya revolution , denna nya feministiska fråga .
(src)="12.1"> Literal tayong matutulog papuntang tagumpay , literal .
(src)="12.2"> ( Tawanan ) ( Palakpakan ) Dahil sa kasamaang-palad para sa mga kalalakihan , ang kakulangan sa tulog ay naging sukatan ng pagiging lalaki .
(trg)="12.1"> Vi kommer att bokstavligen sova oss ända till toppen .
(trg)="12.2"> ( Skratt ) ( Applåder ) För tyvärr så har sömnbrist blivit en virilitetssymbol bland män .
(src)="13"> Kamakailan , nakasama ko sa hapunan ang isang lalaki na ipinagmayabang na apat na oras lang ang tulog niya nung isang gabi .
(trg)="13"> Jag var nyligen på middag med en kille som skröt att han bara hade fått fyra timmars sömn kvällen innan .
(src)="14.1"> At gusto ko sanang sabihin na -- pero hindi ko ginawa -- sasabihin ko na sana , " Alam mo ?
(src)="14.2"> Kung limang oras sana ' yun , mas interesante sana ang hapunang ito . "
(trg)="14.1"> Och jag ville säga till honom -- men jag gjorde det inte -- jag ville säga , " Vet du vad ?
(trg)="14.2"> Om du hade sovit fem timmar skulle den här middagen ha varit mycket intressantare . "
(src)="15"> ( Tawanan ) Sa kasalukuyan , ang kakulangan sa pagtulog ay nagiging isang kompetisyon .
(trg)="15"> ( Skratt ) Det finns nu en ny sorts sömnbrist baserat på bräckande .
(src)="16"> Tulad dito sa Washington , na kung makikipag-breakfast date ka , at tatanungin mo , " Pwede ba ang 8 : 00 ? "
(trg)="16"> Om du försöker boka ett frukostmöte , särskilt här i Washington , och säger , " Vad sägs om klockan åtta ? "
(src)="17"> sasabihin nila sa 'yo , " Late na ' yang alas-otso , pero okay lang , makakapag-tennis pa ako at aasikasuhin ang ilang conference calls , bago tayo magkita ng 8 . "
(trg)="17"> är det troligt att du får till svar , " Åtta är för sent för mig , men det är okej , jag kan passa in en tennismatch och ett par konferenssamtal innan jag möter dig klockan åtta . "
(src)="18"> At paniwala nila ay napakaproduktibo nito at ang dami ng natatapos , ngunit sa totoo lang ay hindi talaga , dahil sa ngayon , marami tayong matatalinong lider sa negosyo , sa pananalapi , sa pulitika , na gumagawa ng mga maling pagpapasiya .
(trg)="18"> Och de tror att det här betyder att de är så otroligt upptagna och produktiva när de egentligen inte är det , eftersom vi för närvarande har briljanta ledare inom näringsliv , finans och politik som har fattat förfärliga beslut .
(src)="19"> Kaya ang mataas na I.Q. ay hindi sukatan ng pagiging magaling na lider , dahil ang tunay na kahulugan ng pamumuno ay ang kakayahang makita ang tipak ng yelo bago pa nito banggain ang Titanic .
(trg)="19"> Så en hög I.Q. betyder inte att du är en bra ledare eftersom ledarskapens essens är att kunna se isberget innan det träffar Titanic .
(src)="20"> Napakarami na ng mga yelong tumama sa ating mga Titanic .
(trg)="20"> Och alldeles för många isberg har träffat våra Titanics .
(src)="21"> Katunayan , tingin ko na kung ang Lehman Brothers ay naging Lehman Brothers at Sisters , baka andito pa sila ngayon .
(trg)="21"> Jag har faktiskt en känsla att om Lehman Brothers hade varit Lehman Brothers and Sisters skulle de forfarande finnas kvar .
(src)="22"> ( Palakpakan ) Habang ang lahat ng lalaki ay abala sa pagiging hyper-connected 24 / 7 , baka naman mapapansin ng babae ang tipak ng yelo , dahil nanggaling siya sa pito-at-kalahati o walong oras na tulog at makikita niya ang buong larawan .
(trg)="22"> ( Applåder ) Medan alla bröderna var upptagna med att vara hyper-kontaktbara dygnet runt , kanske en syster skulle ha märkt isberget eftersom hon skulle ha vaknat från en sju och en halv eller åtta timmars sömn och hade kunnat se helheten .
(src)="23"> Kaya habang tayo 'y nahaharap sa napakaraming krisis sa ating mundo sa kasalukuyan , ang bagay na makakabuti sa 'tin sa personal na aspeto , ang bagay na magdudulot ng galak , pasasalamat , kahusayan sa ating buhay upang maging pinakamagaling sa kanya-kanyang karera ay siya ring makakabuti para sa mundo .
(trg)="23"> Så när vi nu står inför alla de flerfaldiga kriser i vår värld just nu så är det som är bra för oss personligen , det som kommer att ge oss mer glädje , tacksamhet och effektivitet i våra liv , och det som är bäst för våra egna karriärer också det som är bäst för världen .
(src)="24"> Kaya hinihikayat ko kayo na ipikit ang inyong mga mata at tuklasin ang mahuhusay na mga ideya na nakatago sa kaloob-looban natin , ihinto ang mga makina at tuklasin ang bisa ng pagtulog .
(trg)="24"> Så jag uppmanar er att sluta ögonen och upptäcka de fantastiska idéer som sover inom oss , att slå av motorn och upptäcka sömnens kraft .
(src)="25"> Salamat .
(trg)="25"> Tack .
(src)="26"> ( Palakpakan )
(trg)="26"> ( Applåder )
# fil/ted2020-1106.xml.gz
# sv/ted2020-1106.xml.gz
(src)="1"> Alam ko ang iniisip ninyo .
(trg)="1"> Jag vet vad ni tänker .
(src)="2"> Sa tingin ninyo , nawawala yata ako at maya maya ay may aakyat sa tanghalang ito at magbabalik sa akin sa dapat kong kaupuan .
(trg)="2"> Ni tänker att jag har gått fel , och att någon strax kommer upp på scenen för att hjälpa mig tillbaka till min plats .
(src)="3"> ( Palakpakan ) Nangyayari sa akin yan madalas sa Dubai
(trg)="3"> ( Applåder ) Jag får höra det hela tiden i Dubai .
(src)="4"> Narito ka ba para magbakasyon ?
(trg)="4"> " Är du här på semester , raring ? "
(src)="5"> ( Tawanan ) Binibisita mo ba ang mga anak mo ?
(trg)="5"> ( Skratt ) " Kommit hit för att besöka barnen ? "
(src)="6"> Gaano ka katagal dito ?
(trg)="6"> " Hur länge stannar du ? "
(src)="7"> Sa katunayan , ninanais kong magtagal .
(trg)="7"> Förhoppningsvis ytterligare ett tag .
(src)="8"> Nakatira at nagtuturo ako sa lugar ng Gulf nang mahigit 30 taon .
(trg)="8"> Jag har bott och undervisat vid Persiska viken i över trettio år .
(src)="9"> ( Palakpakan ) At sa mga panahong iyon , nakita ko ang maraming pagbabago .
(trg)="9"> ( Applåder ) Under den tiden har jag sett en hel del förändringar .
(src)="10"> At ang bilang ng mga ito ay nakakapangilabot .
(trg)="10"> Statistiken är rätt så chockerande .
(src)="11"> At nais kong talakayin sa inyo ngayon ay tungkol sa mga wikang namamatay at ang globalisasyon ng Ingles .
(trg)="11"> Och idag vill jag tala med er om språkförlust och engelskans globalisering .
(src)="12"> Nais kong isalaysay sa inyo ang tungkol sa aking kaibigan na nagtuturo ng Ingles sa mga matatanda sa Abu Dhabi
(trg)="12"> Jag vill berätta om min vän som undervisade i engelska för vuxna , i Abu Dhabi .
(src)="13"> At isang mainam na araw , napagpasyahan nyang dalhin sila sa halamanan para turuan sila ng ilang salita tungkol sa kalikasan .
(trg)="13"> En vacker dag tog hon med sig studenterna ut i trädgården för att lära dem lite naturvokabulär .
(src)="14"> Ngunit sa huli ay siya ang natuto ng lahat ng salitang Arabo para sa mga halaman ng lugar , at kanilang mga gamit -- gamit sa panggagamot , pagpapaganda , pagluluto , at herbal
(trg)="14"> Men det slutade med att det var hon som fick lära sig alla arabiska ord för de lokala växterna , likväl som deras användningsområden -- medicinska , kosmetiska , i matlagning , som örter .
(src)="15"> Paano natutunan ng mga mag-aaral ang lahat ng iyon ?
(trg)="15"> Hur fick studenterna all den kunskapen ?
(src)="16"> Tiyak , sa kanilang mga ninuno at maging sa ninuno ng kanilang mga ninuno .
(trg)="16"> Från sina mor- och farföräldrar förstås och även från sina föräldrars mor- och farföräldrar .
(src)="17"> HIndi na natin kailangang pag-usapan kung gaano kahalaga ang kakayahang nating makipagtalastasan sa iba 't ibang salinlahi .
(trg)="17"> Jag behöver inte tala om för er hur viktigt det är att kunna kommunicera över generationsgränserna .
(src)="18"> Ngunit ang nakakalungkot , ngayon , ang mga wika ay nagkakamatayan sa hindi kapanipaniwalang bilis .
(trg)="18"> Men idag är det tyvärr så att språk dör ut i en aldrig förut skådad takt .
(src)="19"> May isang wikang namamatay sa loob ng 14 na araw .
(trg)="19"> Det dör ett språk var fjortonde dag .
(src)="20"> Kasabay nito , ang Ingles ang itinuturing na pandaigdigang wika .
(trg)="20"> Och på samma gång är engelska det oomtvistade globala språket .