# fil/ted2020-1016.xml.gz
# pl/ted2020-1016.xml.gz
(src)="1.1"> Hello .
(src)="1.2"> Ako po si Birke Baehr , 11-taong gulang .
(trg)="1"> Cześć , nazywam się Birke Baehr i mam 11 lat .
(src)="2"> Andito ako upang talakayin ang mga problema sa sistema ng produksyon ng pagkain .
(trg)="2"> Chcę opowiedzieć o problemach systemu żywienia .
(src)="3"> Una sa lahat , nais kong sabihin na ako 'y namamangha kung paano tayo napapaniwala ng mga pinapatalastas sa telebisyon at pampublikong paaralan at kahit saan ka man lumingon .
(trg)="3"> Na początek chciałbym powiedzieć , że naprawdę dziwi mnie to , jak łatwo dzieci wierzą w kampanie marketingowe i reklamy w telewizji , w szkołach , gdziekolwiek nie spojrzymy .
(src)="4"> Mukha yatang nais ng mga korporasyon na impluwensyahan ang mga batang katulad ko na pilitin ang aming mga magulang na bumili ng mga bagay na hindi nakabubuti para sa amin o sa ating planeta .
(trg)="4"> Odnoszę wrażenie , że korporacje chcą tak wpływać na dzieci , żeby zachęcały rodziców do kupowania rzeczy , które szkodzą nam i Ziemi .
(src)="5"> Lalo na sa mga bata , na naaakit sa makukulay na bagay at mga laruang gawa sa plastik .
(trg)="5"> Zwłaszcza małe dzieci są kuszone kolorowymi opakowaniami i plastikowymi zabawkami .
(src)="6"> Dapat kong aminin na ganoon din ako noon .
(trg)="6"> Przyznaję , że kiedyś sam byłem takim dzieckiem .
(src)="7"> Naisip ko din na ang lahat ng pagkain ay nagmumula sa malulusog at masasayang sakahan kung saan ang mga baboy ay naglalaro sa putik at ang mga baka ay kumakain ng damo buong araw .
(trg)="7"> Wydawało mi się też , że cała żywność pochodzi z małych , radosnych farm , gdzie świnki tarzają się w błocie , a krówki cały dzień skubią trawę .
(src)="8"> Natuklasan ko na hindi ito totoo .
(trg)="8"> Odkryłem , że to wcale tak nie wygląda .
(src)="9"> Nagsimula akong magsiyasat sa internet , mga libro at dokumentaryo , sa aking paglalakbay kasama ang aking pamilya .
(trg)="9"> Zacząłem szukać na ten temat informacji w Internecie , książkach , filmach dokumentalnych i w czasie podróży z moją rodziną .
(src)="10"> Natuklasan ko ang madilim na bahagi ng industriya ng produksyon ng pagkain .
(trg)="10"> Odkryłem ciemną stronę przemysłowej produkcji żywności .
(src)="11"> Una , ang artipisyal na paglikha ng mga buto at organismo .
(trg)="11"> Po pierwsze , genetycznie modyfikowane nasiona i organizmy .
(src)="12"> Kung saan ang mga buto ay hindi natural na ginagawa sa mga laboratoryo upang magbunga ng mga bagay na hindi natural -- tulad ng pagkuha ng DNA ng isda at ilagay ito sa DNA ng kamatis .
(trg)="12.1"> W laboratoriach manipuluje się nasionami , żeby stworzyć coś , co jest sprzeczne z naturą .
(trg)="12.2"> Bierze się DNA ryby i łączy się go z DNA pomidora - fuj !
(src)="13.1"> Nakakapangdiri .
(src)="13.2"> Hindi naman sa ayaw ko ng isda at kamatis , ngunit ito ay sadyang nakakapangilabot .
(trg)="13"> ( Śmiech ) Nie zrozumcie mnie źle , lubię ryby i pomidory , ale to jest po prostu przerażające .
(src)="14"> ( Tawanan ) Pagkatapos , ang mga buto ay itinatanim at nagkakabunga .
(trg)="14"> ( Śmiech ) Takie nasiona się sadzi i powstają z nich rośliny .
(src)="15"> Ang mga produkto nito ay napatunayan nang nagdudulot ng sakit na kanser at iba pang karamdaman sa mga hayop sa laboratoryo , at kinakain na ng mga tao ang mga produktong ito mula pa noong 1990s .
(trg)="15"> Udowodniono , że taka żywność powoduje raka i inne choroby u zwierząt laboratoryjnych , a my ją spożywamy od lat 90 .
(src)="16"> Karamihan sa atin ay walang malay na may ganitong isyu .
(trg)="16"> Większość nawet nie wie , że taka żywność istnieje .
(src)="17"> Alam niyo ba na may mga dagang kumain ng artipisyal na mais at napatunayang nagkasakit sa atay at bato ?
(trg)="17"> Szczury karmione genetycznie zmodyfikowaną kukurydzą cierpią na objawy zatrucia wątroby i nerek , wiedzieliście o tym ?
(src)="18"> Nagkaroon sila ng pamamaga , pagsusugat , at paglaki ng kanilang bato .
(trg)="18"> Objawy to zapalenie i uszkodzenie nerek oraz ich zwiększona masa .
(src)="19"> Subalit halos lahat ng mais na ating kinakain ay dumaan sa artipisyal na proseso .
(trg)="19"> Mimo tego , prawie cała kukurydza , którą spożywamy jest zmodyfikowana .
(src)="20"> Higit pa doon , ang mais ay sangkap sa maraming bagay .
(trg)="20"> Powiem nawet więcej , kukurydza to nie wszystko .
(src)="21"> Dapat pa bang banggitin ang mga sakahan na may ka lunos-lunos na kalagayan , ang tinatawag nilang CAFOS ( Confined Animal Feeding Operations ) .
(trg)="21"> Nawet nie chcę zaczynać o przemysłowej hodowli zwierząt zwanej CAFO .
(src)="22"> ( Tawanan ) Gamit ng mga modernong magsasaka ang mga kemikal mula sa fossil fuels at inihahalo sa lupa upang tumubo ang mga halaman .
(trg)="22.1"> ( Śmiech ) Tradycyjni rolnicy używają chemicznych nawozów produkowanych z paliw kopalnianych .
(trg)="22.2"> Mieszają je z glebą , żeby rośliny mogły rosnąć .
(src)="23"> Ginagawa nila ito dahil naubos na ang sustansya sa lupa dahil sa paulit-ulit na pagtatanim .
(trg)="23"> Dzięki temu nie pozbawiają gleby składników odżywczych , mimo ciągłej uprawy tej samej rośliny .
(src)="24"> Sunod ay ginagamitan nila ng kemikal ang mga prutas at gulay , tulad ng pesticides at herbicides , upang tanggalin ang mga masamang dahon at peste .
(trg)="24"> Potem opryskuje się rośliny kolejnymi szkodliwymi chemikaliami , jak pestycydy i herbicydy , żeby zabić wszystkie chwasty i szkodniki .
(src)="25"> Sa tuwing umuulan , ang mga kemikal na ito ay nanunuot sa lupa , at nahahalo sa mga katubigan , at nilalason ang ating tubig .
(trg)="25"> Deszcz spłukuje je wszystkie do gleby albo do rzek , zatruwając również wodę .
(src)="26"> Sunod ay ginagamitan nila ng radiation ang pagkain para humaba pa ang buhay nito , at nang maibiyahe pa nila ito ng milya-milya at dinadala sa mga pamilihan .
(trg)="26"> Następnie naświetla się żywność , żeby dłużej wytrzymała i przetrwała daleki transport z miejsca produkcji do supermarketów .
(src)="27.1"> Natanong ko rin ang aking sarili , paano ako magbabago ?
(src)="27.2"> Paano ko mababago ang mga ganitong bagay ?
(trg)="27.1"> A więc pytam , jak mogę to zmienić ?
(trg)="27.2"> Jak mogę na to wpłynąć ?
(src)="28"> Ito ang aking natuklasan .
(trg)="28"> Oto czego się dowiedziałem .
(src)="29"> Nadiskubre ko na may kilusan tungo sa mas maayos na pamamaraan .
(trg)="29"> Odkryłem , że ludzie chcą zmian .
(src)="30"> Parang kailan lang ay ninais kong maglaro sa NFL .
(trg)="30"> Kilka lat temu chciałem zostać zawodnikiem ligi futbolu amerykańskiego NFL .
(src)="31"> Sa halip , nagpasya akong maging magsasaka sa natural na pamamaraan .
(trg)="31"> Teraz zdecydowanie wolałbym zostać ekologicznym rolnikiem .
(src)="32"> ( Palakpakan ) Salamat .
(trg)="32"> ( Brawa ) Dziękuję .
(src)="33"> Sa gayong paraan , mas magiging kapaki-pakinabang ako .
(trg)="33"> W ten sposób mogę mieć wpływ na świat .
(src)="34"> Si Joel Salatin , kinukutya siyang isang baliw na magsasaka , dahil hindi siya nagpapadala sa sistema .
(trg)="34"> Tego pana , Joela Salatina , nazywają szalonym rolnikiem , ponieważ uprawia wbrew systemowi .
(src)="35"> Dahil ako ay home-schooled , nais ko siyang marinig balang araw .
(trg)="35"> Ponieważ uczę się w domu , poszedłem go kiedyś wysłuchać .
(src)="36"> Ang lalaking ito , " ang baliw na magsasaka , " na hindi gumagamit ng mga kemikal na pesticides , herbicides , o mga artipisyal na buto .
(trg)="36"> Ten szalony rolnik nie używa pestycydów i herbicydów ani genetycznie modyfikowanych nasion .
(src)="37"> At dahil doon , siya ay nabansagang " baliw " .
(trg)="37"> Dlatego system określił go " szalonym " .
(src)="38"> Nais kong sabihin na kaya nating lahat na gumawa ng pagbabago sa pamamagitan ng mahusay na pagpili , gaya ng pagbili ng ating pagkain diretso sa mga nakalalapit na magsasaka o sa ating mga kapitbahay .
(trg)="38"> Chcę , żebyście wiedzieli , że możemy to zmienić dokonując innych wyborów , kupując jedzenie od lokalnych dostawców lub sąsiadów , których znamy całe życie .
(src)="39"> May mga taong nagsasabi na ang natural at lokal na mga produkto ay mas mahal , pero totoo nga ba ?
(trg)="39"> Podobno jedzenie organiczne jest droższe , ale czy rzeczywiście ?
(src)="40"> Sa lahat ng mga bagay na aking natutunan tungkol sa sistema ng produksyon ng pagkain , 2 bagay lang ang ating pinagpipilian : ang bayaran ang magsasaka , o bayaran ang ospital .
(trg)="40"> Wszystko , czego się dowiedziałem o systemie żywienia mówi mi , że albo zapłacimy rolnikowi albo szpitalowi .
(src)="41"> ( Palakpakan ) Ngayon alam ko na ang aking pipiliin .
(trg)="41.1"> Wiem ...
(trg)="41.2"> ( Brawa ) Ja wiem , co bym wybrał .
(src)="42"> Nais kong malaman ninyo na mayroong mga sakahan -- tulad ng kay Bill Keener sa Sequatchie Cove Farm sa Tennessee -- kung saan ang kanyang mga baka ay kumakain ng damo at ang kanyang mga baboy na naglalaro sa putik , gaya ng inisip ko dati .
(trg)="42"> Musicie wiedzieć , że są gospodarstwa , jak należące do Billa Keenera " Sequatchie Cove " w Tennessee , gdzie krowy faktycznie jedzą trawę a świnie tarzają się w błocie , tak jak powinny .
(src)="43"> Minsan , ay nagpupunta ako sa sakahan ni Bill upang tumulong , at makita ko sa personal at malapitan kung saan galing ang kinakain kong karne .
(trg)="43"> Czasem odwiedzam Billa i mu pomagam , więc mogę osobiście i z bliska zobaczyć , skąd się bierze mięso , które jem .
(src)="44"> Naniniwala ako na kakain ang mga bata ng mas sariwang gulay at mas masustansiyang pagkain kung alam nila kung saan ito nagmumula .
(trg)="44"> Wierzę , że kiedyś dzieci będą jeść świeże warzywa i dobrą żywność , jeśli tylko będą więcej wiedzieć na ten temat .
(src)="45"> Marami ng mga palengke ang nagsusulputan sa bawat komunidad .
(trg)="45"> Powinniście wiedzieć , że coraz więcej jest rolniczych targów
(src)="46"> Nais kong malaman ninyo na mahilig ako at ang aking mga kapatid ng masustansyang baked kale chips .
(trg)="46"> oraz że ja , mój brat i siostra lubimy chipsy z kapusty włoskiej .
(src)="47"> Ibinabahagi ko ito saan man ako magpunta .
(trg)="47"> Opowiadam o tym wszędzie , gdzie jestem .
(src)="48"> Kamakailan lang , ikinuwento ng tiyuhin ko na binigyan niya ng cereal ang 6 na taong gulang kong pinsan .
(trg)="48"> Wujek opowiadał mi , jak chciał dać mojemu 6-letniemu kuzynowi płatki śniadaniowe .
(src)="49"> Tinanong niya kung gusto nito ng natural at organic na Toasted O 's o ang sugarcoated na flakes -- yung mga nakakahon na may cartoon character sa harap .
(trg)="49"> Zapytał , czy chce organiczne " Toasted O 's " czy płatki pokryte cukrem , wiecie , te z wielką , pasiastą postacią z kreskówki na pudełku .
(src)="50"> Sabi ng aking pinsan sa tatay niya na mas pipiliin nito ang organic Toasted O 's cereal kasi daw sabi ni Birke na hindi siya dapat kumain ng makikintab na cereal .
(trg)="50"> Mój mały kuzyn powiedział tacie , że woli organiczne " Toasted O 's " , bo Birke mówi , że nie powinno się jeść połyskujących płatków .
(src)="51"> At ganoon nga , mga kaibigan ang paraan upang tayo ay maglikha ng pagbabago isang bata bawat pagkakataon .
(trg)="51"> I tak , moi drodzy , zmienia się świat dziecko po dziecku .
(src)="52"> Sa susunod na ikaw ay patungo sa pamilihan , isipin ang produktong lokal , piliin ang natural , magkaroon ng sapat na kaalaman tungkol sa iyong magsasaka at sa produksyon ng pagkain .
(trg)="52"> Kiedy znów będziecie w sklepie spożywczym , myślcie lokalnie , wybierajcie organiczne produkty ,
(src)="53"> Salamat .
(trg)="53"> wiedzcie , co kupujecie i od kogo .
(src)="54"> ( Palakpakan )
(trg)="54.1"> Dziękuję .
(trg)="54.2"> ( Brawa )
# fil/ted2020-1044.xml.gz
# pl/ted2020-1044.xml.gz
(src)="1"> Ang aking malaking ideya ay isang napakaliit na ideya na maaaring buksan ang bilyun-bilyong malalaking ideya na hanggang ngayo 'y nakatago sa ating kamalayan .
(trg)="1"> Mój pomysł jest w bardzo prosty , ale może otworzyć nam drogę do miliardów wielkich pomysłów , które wciąż w nas drzemią .
(src)="2"> At ang maliit na ideyang iyon ay ang pagtulog .
(trg)="2"> A ten prosty pomysł to po prostu sen .
(src)="3"> ( Tawanan ) ( Palakpakan ) Ang kwartong ito ay puno ng mga kababaihang type-A .
(trg)="3"> ( Śmiech ) ( Brawa ) Ten pokój jest pełen kobiet z osobowością typu A.
(src)="4"> Ito ay kwarto ng mga babaeng kulang sa tulog .
(trg)="4"> Ten pokój jest pełen kobiet pozbawionych snu .
(src)="5"> Pahirapan ko itong natutunan , ang kahalagahan ng pagtulog .
(trg)="5.1"> Ja wybrałam trudną ścieżkę , aby docenić wartość snu .
(trg)="5.2"> Ja wybrałam trudną ścieżkę , aby docenić wartość snu .
(src)="6"> Dalawa-at-kalahating taon na ang nakakaraan , nahimatay ako sa sobrang pagod .
(trg)="6"> Dwa i pół roku temu zemdlałam z wycieńczenia .
(src)="7"> Nauntog ang ulo ko sa mesa .
(trg)="7"> Uderzyłam głową o biurko , złamałam kość policzkową
(src)="8"> Nadurog ang aking cheekbone , at may limang tahi malapit sa kanang mata .
(trg)="8"> i założono mi pięć szwów nad prawym okiem .
(src)="9"> At sinimulan ko ang paglalakbay sa pagtuklas ng kahalagahan ng pagtulog .
(trg)="9.1"> Wówczas rozpoczęłam podróż , dzięki której poznałam na nowo wartość snu .
(trg)="9.2"> Wówczas rozpoczęłam podróż , dzięki której poznałam na nowo wartość snu .
(src)="10"> At sa lahat ng aking pinagdaanan , nag-aral ako , kinausap ang mga doktor , mga siyentipiko , at andito ako ngayon upang sabihin na ang paraan sa mas produktibo , mas masigla , at mas masayang buhay ay ang magkaroon ng sapat na tulog .
(trg)="10"> W trakcie tej podróży studiowałam , spotykałam się z lekarzami , naukowcami , aby wreszcie przemawiać tutaj. i wreszcie jestem tutaj , aby powiedzieć wam , że sposobem na bardziej produktywne , inspirujące i wesołe życie - jest spanie. bardziej produktywne , inspirujące i wesołe życie - jest spanie .
(src)="11"> ( Palakpakan ) At tayong mga kababaihan ang mangunguna sa bagong pakikibaka , itong bagong isyung peminista .
(trg)="11"> ( Brawa ) A kobiety będą przewodzić tej nowej rewolucji , nowemu feministycznemu podejściu .
(src)="12.1"> Literal tayong matutulog papuntang tagumpay , literal .
(src)="12.2"> ( Tawanan ) ( Palakpakan ) Dahil sa kasamaang-palad para sa mga kalalakihan , ang kakulangan sa tulog ay naging sukatan ng pagiging lalaki .
(trg)="12.1"> Dosłownie " wyśpimy " naszą drogę na szczyt .
(trg)="12.2"> ( Śmiech ) ( Brawa ) Ponieważ niestety dla mężczyzn niedobór snu jest symbolem męskości .
(src)="13"> Kamakailan , nakasama ko sa hapunan ang isang lalaki na ipinagmayabang na apat na oras lang ang tulog niya nung isang gabi .
(trg)="13"> Ostatnia byłam na kolacji z facetem , który ględził o tym , jak to spał tylko 4 godziny poprzedniej nocy .
(src)="14.1"> At gusto ko sanang sabihin na -- pero hindi ko ginawa -- sasabihin ko na sana , " Alam mo ?
(src)="14.2"> Kung limang oras sana ' yun , mas interesante sana ang hapunang ito . "
(trg)="14.1"> Chciałam mu powiedzieć - chociaż nie powiedziałam - " Wiesz co ?
(trg)="14.2"> Gdybyś spał 5 godzin , ta kolacja byłaby dużo bardziej interesująca . "
(src)="15"> ( Tawanan ) Sa kasalukuyan , ang kakulangan sa pagtulog ay nagiging isang kompetisyon .
(trg)="15"> ( Śmiech ) Istnieje dzisiaj rodzaj współzawodnictwa w niedosypianiu .
(src)="16"> Tulad dito sa Washington , na kung makikipag-breakfast date ka , at tatanungin mo , " Pwede ba ang 8 : 00 ? "
(trg)="16"> Zwłaszcza w Waszyngtonie , jeśli próbujecie się umówić na śniadanie i zaproponujecie " Może o ósmej ?
(src)="17"> sasabihin nila sa 'yo , " Late na ' yang alas-otso , pero okay lang , makakapag-tennis pa ako at aasikasuhin ang ilang conference calls , bago tayo magkita ng 8 . "
(trg)="17"> " , usłyszycie najpewniej : " Ósma to dla mnie za późno , ale nie szkodzi , zagram wcześniej w tenisa , i wykonam kilka telefonów , zanim przyjdę na ósmą " .
(src)="18"> At paniwala nila ay napakaproduktibo nito at ang dami ng natatapos , ngunit sa totoo lang ay hindi talaga , dahil sa ngayon , marami tayong matatalinong lider sa negosyo , sa pananalapi , sa pulitika , na gumagawa ng mga maling pagpapasiya .
(trg)="18.1"> I wydaje im się , że to znaczy , że są bardzo zajęci i konstruktywni .
(trg)="18.2"> Ale w rzeczywistości nie są .
(trg)="18.3"> Bo mamy dzisiaj wielu genialnych liderów w biznesie , w finansach , w polityce , którzy podejmują okropne decyzje .
(src)="19"> Kaya ang mataas na I.Q. ay hindi sukatan ng pagiging magaling na lider , dahil ang tunay na kahulugan ng pamumuno ay ang kakayahang makita ang tipak ng yelo bago pa nito banggain ang Titanic .
(trg)="19.1"> Tak więc wysokie IQ nie czyni cię dobrym liderem .
(trg)="19.2"> Ponieważ istotną przewodzenia jest zdolność dostrzeżenia góry lodowej zanim uderzy w Titanica .
(src)="20"> Napakarami na ng mga yelong tumama sa ating mga Titanic .
(trg)="20"> A my mieliśmy zbyt wiele gór lodowych zderzających się z naszymi Titanicami .
(src)="21"> Katunayan , tingin ko na kung ang Lehman Brothers ay naging Lehman Brothers at Sisters , baka andito pa sila ngayon .
(trg)="21"> Mam nawet przeczucie , że gdyby Lehman Brothers było Lehman Brothers and Sisters , to wciąż jeszcze by istnieli .
(src)="22"> ( Palakpakan ) Habang ang lahat ng lalaki ay abala sa pagiging hyper-connected 24 / 7 , baka naman mapapansin ng babae ang tipak ng yelo , dahil nanggaling siya sa pito-at-kalahati o walong oras na tulog at makikita niya ang buong larawan .
(trg)="22"> ( Brawa ) Podczas gdy bracia byli zajęci byciem podpiętym do sieci 24 / 7 , być może siostra dostrzegłaby tę górę , bo obudziłaby się po przespanej solidnie nocy i mogła spokojnie ogarnąć szerszą panoramę .
(src)="23"> Kaya habang tayo 'y nahaharap sa napakaraming krisis sa ating mundo sa kasalukuyan , ang bagay na makakabuti sa 'tin sa personal na aspeto , ang bagay na magdudulot ng galak , pasasalamat , kahusayan sa ating buhay upang maging pinakamagaling sa kanya-kanyang karera ay siya ring makakabuti para sa mundo .
(trg)="23"> Stajemy dzisiaj twarzą w twarz z ogromnym kryzysem dotykającym dzisiaj świat : co jest dobre dla nas indywidualnie , co przyniesie więcej radości i wdzięczności , wydajności w naszych życiach , i będzie najlepsze dla naszych karier to to , co jest także najlepsze dla świata .
(src)="24"> Kaya hinihikayat ko kayo na ipikit ang inyong mga mata at tuklasin ang mahuhusay na mga ideya na nakatago sa kaloob-looban natin , ihinto ang mga makina at tuklasin ang bisa ng pagtulog .
(trg)="24"> Więc zalecam wam : zamknijcie oczy i odkryjcie te wspaniałe pomysły , które w was drzemią ; wyłączcie się na moment i odkryjcie moc snu .
(src)="25"> Salamat .
(trg)="25"> Dziękuję .
(src)="26"> ( Palakpakan )
(trg)="26"> ( Brawa )
# fil/ted2020-1106.xml.gz
# pl/ted2020-1106.xml.gz
(src)="1"> Alam ko ang iniisip ninyo .
(trg)="1"> Wiem , co sobie myślicie .
(src)="2"> Sa tingin ninyo , nawawala yata ako at maya maya ay may aakyat sa tanghalang ito at magbabalik sa akin sa dapat kong kaupuan .
(trg)="2"> Że zgubiłam drogę i ktoś za chwilę wejdzie na scenę , by taktownie zaprowadzić mnie za swoje miejsce .
(src)="3"> ( Palakpakan ) Nangyayari sa akin yan madalas sa Dubai
(trg)="3"> ( Brawa ) Często mi się do przydarza w Dubaju .
(src)="4"> Narito ka ba para magbakasyon ?
(trg)="4"> " Czy kochana pani jest na urlopie ? "
(src)="5"> ( Tawanan ) Binibisita mo ba ang mga anak mo ?
(trg)="5"> ( Śmiech ) " W odwiedzinach u dzieci ? "
(src)="6"> Gaano ka katagal dito ?
(trg)="6"> " Jak długo pani zostaje ? "
(src)="7"> Sa katunayan , ninanais kong magtagal .
(trg)="7"> Cóż , mam nadzieję , że jeszcze przez jakiś czas .
(src)="8"> Nakatira at nagtuturo ako sa lugar ng Gulf nang mahigit 30 taon .
(trg)="8"> Mieszkam i pracuję jako nauczycielka w Zatoce Perskiej od 30 lat .
(src)="9"> ( Palakpakan ) At sa mga panahong iyon , nakita ko ang maraming pagbabago .
(trg)="9"> ( Brawa ) Przez ten czas byłam światkiem wielu zmian .
(src)="10"> At ang bilang ng mga ito ay nakakapangilabot .
(trg)="10"> Ich ilość jest dość zaskakująca .
(src)="11"> At nais kong talakayin sa inyo ngayon ay tungkol sa mga wikang namamatay at ang globalisasyon ng Ingles .
(trg)="11"> Zamierzam dziś mówić o utracie języków i globalizacji angielskiego .
(src)="12"> Nais kong isalaysay sa inyo ang tungkol sa aking kaibigan na nagtuturo ng Ingles sa mga matatanda sa Abu Dhabi
(trg)="12"> Chcę wam opowiedzieć o mojej przyjaciółce , uczącej dorosłych angielskiego w Abu Dhabi .
(src)="13"> At isang mainam na araw , napagpasyahan nyang dalhin sila sa halamanan para turuan sila ng ilang salita tungkol sa kalikasan .
(trg)="13"> Otóż pewnego dnia postanowiła zabrać ich do ogrodu , żeby nauczyć ich słownictwa przyrodniczego .
(src)="14"> Ngunit sa huli ay siya ang natuto ng lahat ng salitang Arabo para sa mga halaman ng lugar , at kanilang mga gamit -- gamit sa panggagamot , pagpapaganda , pagluluto , at herbal
(trg)="14"> Ale w rezultacie to ona nauczyła się wszystkich arabskich nazw lokalnych roślin oraz ich zastosowań – w medycynie , kosmetykach , kuchni i zielarstwie .
(src)="15"> Paano natutunan ng mga mag-aaral ang lahat ng iyon ?
(trg)="15"> Jak jej uczniowie zdobyli tę wiedzę ?
(src)="16"> Tiyak , sa kanilang mga ninuno at maging sa ninuno ng kanilang mga ninuno .
(trg)="16"> Oczywiście , od swoich dziadków , czy nawet pradziadków .
(src)="17"> HIndi na natin kailangang pag-usapan kung gaano kahalaga ang kakayahang nating makipagtalastasan sa iba 't ibang salinlahi .
(trg)="17"> Nie muszę wam mówić , jak ważna jest komunikacja międzypokoleniowa .
(src)="18"> Ngunit ang nakakalungkot , ngayon , ang mga wika ay nagkakamatayan sa hindi kapanipaniwalang bilis .
(trg)="18"> Jednak obecnie , niestety , języki wymierają w bezprecedensowym tempie .
(src)="19"> May isang wikang namamatay sa loob ng 14 na araw .
(trg)="19"> Co 14 dni umiera jakiś język .
(src)="20"> Kasabay nito , ang Ingles ang itinuturing na pandaigdigang wika .
(trg)="20"> A jednocześnie angielski bezdyskusyjnie jest językiem globalnym .