Untitled Document

# fil/ted2020-1016.xml.gz
# my/ted2020-1016.xml.gz

(src)="1.1"> Hello .
(src)="1.2"> Ako po si Birke Baehr , 11-taong gulang .
(trg)="1"> ဟဲလို ၊ က ွန်တ ့အမည်က Birke Baehr ၊ အသက်က ၁၁ နှစ်ပ ။

(src)="2"> Andito ako upang talakayin ang mga problema sa sistema ng produksyon ng pagkain .
(trg)="2"> ဒီန ့ ဒီကိုလ တ က က ွန်တ ်တို့ရဲ့ စ စရ စနစ် မှ တ ပ ဖို့ပ ။

(src)="3"> Una sa lahat , nais kong sabihin na ako 'y namamangha kung paano tayo napapaniwala ng mga pinapatalastas sa telebisyon at pampublikong paaralan at kahit saan ka man lumingon .
(trg)="3"> ဦ ဆုံ အန နဲ့ ပ ခ င်တ က ကလ တွ ဟ တီဗီမှ ၊ အမ ပိုင်က င် တွ မှ နဲ့ သင်က ည့်လ ရ အတ ်မ မ က စ ကွက်ဖ က်တ တွ ၊ က ်င အ လုံ ကို အလွယ်တကူအယုံသွင် ခံရတ က ွန်တ ်တကယ်ပဲ အံ့သ မိပုံကိုပ ။

(src)="4"> Mukha yatang nais ng mga korporasyon na impluwensyahan ang mga batang katulad ko na pilitin ang aming mga magulang na bumili ng mga bagay na hindi nakabubuti para sa amin o sa ating planeta .
(trg)="4"> က ွန်တ ့အမ င်တ ့ စီ ပွ ရ လုပ်ငန် တွ ဟ က ွန်တ ့လို ကလ တွ ကို သူတို့ မိဘတွ ကို က ွန်တ ်တို့ ( သို့ ) ကမ္ဘ အတွက် အမ ဲ မက င် တ ဝယ်ခိုင် ဖို့ က ို ပမ် န သလိုပ

(src)="5"> Lalo na sa mga bata , na naaakit sa makukulay na bagay at mga laruang gawa sa plastik .
(trg)="5"> အထူ သဖ င့် ကလ ပ က်စတွ ဟ ရ င်စုံထုပ်ပို ခ င် နဲ့ ပလပ်စတစ်ရုပ်တွ က ဆွဲဆ င်တ ခံရတယ် ။

(src)="6"> Dapat kong aminin na ganoon din ako noon .
(trg)="6"> ဝန်ခံရမှ က က ွန်တ ်လည် တစ်ယ က်အပ ဝင်ဖ စ်ခဲ့ဖူ တ ပ ။

(src)="7"> Naisip ko din na ang lahat ng pagkain ay nagmumula sa malulusog at masasayang sakahan kung saan ang mga baboy ay naglalaro sa putik at ang mga baka ay kumakain ng damo buong araw .
(trg)="7"> စ စရ အ လုံ ဟ တစ်န ကုန် ဝက်တွ ရွံ့ထဲလူ က နွ တွ စ က က်မှ မ က်စ တဲ့ ပ ်စရ ခ ံလ တွ ကန လ တယ်လို့ က ွန်တ ်လည် တွ ခဲ့ဖူ တယ် ။

(src)="8"> Natuklasan ko na hindi ito totoo .
(trg)="8"> တွ ့ရှိလိုက်ရတ က ဒ ဟ မမှန်ဘူ ဗ ။

(src)="9"> Nagsimula akong magsiyasat sa internet , mga libro at dokumentaryo , sa aking paglalakbay kasama ang aking pamilya .
(trg)="9"> အင်တ နက်မှ ၊ စ အုပ်တွ မှ ၊ သတင် ရုပ်ရှင်တွ မှ မိသ စုနဲ့ ခရီ တွ မှ ဒီပစ္စည် ကို စတင်စုံစမ် မိတယ် ။

(src)="10"> Natuklasan ko ang madilim na bahagi ng industriya ng produksyon ng pagkain .
(trg)="10"> စက်မှုလုပ်ငန် အစ အစ စနစ်ရဲ့ မက င် တဲ့ဘက်ကို တွ ့ရှိခဲ့တယ် ။

(src)="11"> Una , ang artipisyal na paglikha ng mga buto at organismo .
(trg)="11"> ဦ ဆုံ မ ို ရို ဗီဇပ င်ထ တဲ့ သစ်စ ့တွ နဲ့ အက င်တွ ရှိပ တယ် ။

(src)="12"> Kung saan ang mga buto ay hindi natural na ginagawa sa mga laboratoryo upang magbunga ng mga bagay na hindi natural -- tulad ng pagkuha ng DNA ng isda at ilagay ito sa DNA ng kamatis .
(trg)="12"> သစ်စ ့တစ်စ ့ဟ လက်တွ ့ခန် မှ သဘ ဝကန မရည်ရွယ်တဲ့ တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ ပုံဖ ်ခံရတဲ့အခ ဥပမ င ရဲ့ DNA ကိုယူပ ီ ခရမ် ခ ဉ်သီ ထဲ ထည့်တဲ့အခ ပ ။ ရွံလိုက်တ ။

(src)="13.1"> Nakakapangdiri .
(src)="13.2"> Hindi naman sa ayaw ko ng isda at kamatis , ngunit ito ay sadyang nakakapangilabot .
(trg)="13"> အထင်မမှ နဲ့ဦ ၊ က ွန်တ ် င နဲ့ ခရမ် ခ ဉ်သီ က ိုက်ပ တယ် ၊ ဒ ပ မဲ့ ဒ က တ ့ က ခ မ် စရ ပ ။

(src)="14"> ( Tawanan ) Pagkatapos , ang mga buto ay itinatanim at nagkakabunga .
(trg)="14"> ( ရယ်သံမ ) န က် ဒီသစ်စ ့တွ စိုက်တယ် ၊ က ီ ထွ တယ် ။

(src)="15"> Ang mga produkto nito ay napatunayan nang nagdudulot ng sakit na kanser at iba pang karamdaman sa mga hayop sa laboratoryo , at kinakain na ng mga tao ang mga produktong ito mula pa noong 1990s .
(trg)="15"> သူတို့ထုတ်တဲ့အစ က စမ် သပ်တိရိစ္ဆ န်တွ မှ ကင်ဆ နဲ့ အခ ပ ဿန တွ ဖ စ်စ တ သက်သ ပ က လူတွ ဟ ဒီနည် နဲ့ ထုတ်လုပ်တဲ့ စ စရ တွ ကို စ န က တ ၁၉၉၀ နှစ်လွန်တွ ကတည် ကပ ။

(src)="16"> Karamihan sa atin ay walang malay na may ganitong isyu .
(trg)="16"> လူအမ စုက ဒ တွ ရှိတ ကိုတ င် မသိက ဘူ ။

(src)="17"> Alam niyo ba na may mga dagang kumain ng artipisyal na mais at napatunayang nagkasakit sa atay at bato ?
(trg)="17"> မ ို ရို ဗီဇပ င် ထ တဲ့ ပ င် ကို စ တဲ့က ွက်တွ အသည် နဲ့ က က်ကပ် အဆိပ်သင့်တဲ့ လက္ခဏ တွ ပ ်လ တ သင်တို့သိလ ။

(src)="18"> Nagkaroon sila ng pamamaga , pagsusugat , at paglaki ng kanilang bato .
(trg)="18"> က က်ကပ်ရ င်တ ၊ အန တွ နဲ့ က က်ကပ်အလ ခ ိန် တို တ တွ ပ တယ် ။

(src)="19"> Subalit halos lahat ng mais na ating kinakain ay dumaan sa artipisyal na proseso .
(trg)="19"> က ွန်တ ်တို့စ တဲ့ ပ င် အ လုံ နီ နီ ဟ တစ်နည် နည် မ ို ရို ဗီဇ ပ င် လဲထ တ ပ ။

(src)="20"> Higit pa doon , ang mais ay sangkap sa maraming bagay .
(trg)="20"> ပ ီ တ ့ ပ ပ ရစ ၊ ပ င် ဟ အ လုံ မှ ပ ပ တယ် ။

(src)="21"> Dapat pa bang banggitin ang mga sakahan na may ka lunos-lunos na kalagayan , ang tinatawag nilang CAFOS ( Confined Animal Feeding Operations ) .
(trg)="21"> CAFOS ( လှ င်ပိတ် သတ္တဝ က ွ တဲ့ စစ်ဆင်ရ ) စဖို့ထိတ ့ က ွန်တ ့ကို မပို့ပ နဲ့ ။

(src)="22"> ( Tawanan ) Gamit ng mga modernong magsasaka ang mga kemikal mula sa fossil fuels at inihahalo sa lupa upang tumubo ang mga halaman .
(trg)="22"> ( ရယ်သံမ ) သမ ရို က လယ်သမ တွ က အပင်တွ က ီ စ ဖို့ မ စ တွ နဲ့ ရ စပ်တဲ့ ရုပ်က ွင် လ င်စ က လုပ်တဲ့ ဓ တ်မ ဩဇ တွ သုံ တယ် ။

(src)="23"> Ginagawa nila ito dahil naubos na ang sustansya sa lupa dahil sa paulit-ulit na pagtatanim .
(trg)="23"> ဒ လုပ်တဲ့အက င် က သီ နှံတစ်မ ို တည် ကို ထပ်က ထပ်က စိုက်တ ကန မ ဆီလွှ က ဩဇ ဓ တ်အ လုံ ကို ခွ ခ ွတ်လိုက်တ က င့်ပ ။

(src)="24"> Sunod ay ginagamitan nila ng kemikal ang mga prutas at gulay , tulad ng pesticides at herbicides , upang tanggalin ang mga masamang dahon at peste .
(trg)="24"> ပိုဘ ဖ စ်တဲ့ ဓ တုပစ္စည် တွ အသီ နဲ့ဟင် ရွက်တွ ပ ် ဖ န် တယ် ၊ ဥပမ ပ င် နဲ့ ပို တွ သတ်ဖို့ ပို သတ်ဆ ၊ ပ င် သတ်ဆ တွ ပ ့ ။

(src)="25"> Sa tuwing umuulan , ang mga kemikal na ito ay nanunuot sa lupa , at nahahalo sa mga katubigan , at nilalason ang ating tubig .
(trg)="25"> မို ရွ တ ့ ဒီဓ တုပစ္စည် တွ က မ က ီ ထဲ စိမ့်ဝင်တယ် ၊ ( သို့ ) ရ စီ က င် ထဲကို ပ သွ က ရ ကိုလည် အဆိပ်သင့်စ တယ် ။

(src)="26"> Sunod ay ginagamitan nila ng radiation ang pagkain para humaba pa ang buhay nito , at nang maibiyahe pa nila ito ng milya-milya at dinadala sa mga pamilihan .
(trg)="26"> န က် သူတို့က စ စရ ကို က က ခံအ င် ရ င်ခ ည်ပ တ ့ စိုက်ပ ို ရ န ရ ကန စူပ မ ကက်တွ ထိ ဒ က မိုင်ထ င်ခ ီ ရ က်သွ နိုင်တယ် ။

(src)="27.1"> Natanong ko rin ang aking sarili , paano ako magbabago ?
(src)="27.2"> Paano ko mababago ang mga ganitong bagay ?
(trg)="27"> ဒီတ ့ ကိုယ်ကိုယ်ကို မ တယ် ၊ ဒ တွ ကို ဘယ်လို င ပ င် နိုင်လဲ ။

(src)="28"> Ito ang aking natuklasan .
(trg)="28"> ဒ က က ွန်တ ် တွ ့ရှိတ ပ ။

(src)="29"> Nadiskubre ko na may kilusan tungo sa mas maayos na pamamaraan .
(trg)="29"> ပိုက င် တဲ့ နည် တစ်ခုအတွက် လှုပ်ရှ မှုတစ်ခုရှိတ တွ ့ခဲ့တယ် ။

(src)="30"> Parang kailan lang ay ninais kong maglaro sa NFL .
(trg)="30"> ခဏလ က် န က်ပ န်လိုက်ရင် က ွန်တ ်က NFL ဘ လုံ သမ ဖ စ်ခ င်ခဲ့တ ။

(src)="31"> Sa halip , nagpasya akong maging magsasaka sa natural na pamamaraan .
(trg)="31"> ဒီအစ သဘ ဝမ ဩဇ သုံ လယ်သမ ဖ စ်ဖို့သ ဆုံ ဖ တ်လိုက်တယ် ။

(src)="32"> ( Palakpakan ) Salamat .
(trg)="32"> ( လက်ခုပ်သံမ ) က ဇူ တင်ပ တယ် ။

(src)="33"> Sa gayong paraan , mas magiging kapaki-pakinabang ako .
(trg)="33"> ဒီနည် နဲ့ ကမ္ဘ ကို ပိုက ီ က ယ်တဲ့ အက ို သက်ရ က်မှုပ နိုင်တယ်

(src)="34"> Si Joel Salatin , kinukutya siyang isang baliw na magsasaka , dahil hindi siya nagpapadala sa sistema .
(trg)="34"> ဒီလူက Joel Salatin သူ့ကို လယ်သမ အရူ လို့ ခ ်က တယ် ၊ သူဟ စနစ်ကို ဆန့်က င် စိုက်ပ ို လို့ပ ။

(src)="35"> Dahil ako ay home-schooled , nais ko siyang marinig balang araw .
(trg)="35"> က ွန်တ ့က အိမ်မှ ပဲ စ သင်တ ဆိုတ ့ တစ်န ့ သူပ တ သွ န ထ င်ခဲ့တယ် ။

(src)="36"> Ang lalaking ito , " ang baliw na magsasaka , " na hindi gumagamit ng mga kemikal na pesticides , herbicides , o mga artipisyal na buto .
(trg)="36"> ဒီလူ ၊ ဒီ " လယ်သမ အရူ " ဟ ပို သတ်ဆ တွ ၊ ပ င် သတ်ဆ တွ ၊ ( သို့ ) မ ို ရို ဗီဇပ င် ထ တဲ့ သစ်စ ့တွ မသုံ ဘူ ။

(src)="37"> At dahil doon , siya ay nabansagang " baliw " .
(trg)="37"> ဒီအတွက် စနစ်အရ သူ့ကို ငက င်လို့ အခ ်ခံရတယ် ။

(src)="38"> Nais kong sabihin na kaya nating lahat na gumawa ng pagbabago sa pamamagitan ng mahusay na pagpili , gaya ng pagbili ng ating pagkain diretso sa mga nakalalapit na magsasaka o sa ating mga kapitbahay .
(trg)="38"> သိစ ခ င်တ က က ွန်တ ်တို့အ လုံ မတူတဲ့ ရွ ခ ယ်မှုတွ ဖန်တီ ရင် ဒ သတွင် လယ်သမ တွ ( သို့ ) လက်တွ ့သိတဲ့ အိမ်နီ န ခ င် ဆီက စ စရ တိုက်ရိုက်ဝယ်ရင် ပ င် လဲမှုတစ်ခု လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတ ပ ။

(src)="39"> May mga taong nagsasabi na ang natural at lokal na mga produkto ay mas mahal , pero totoo nga ba ?
(trg)="39"> သဘ ဝ ( သို့ ) ဒ သစ က ပိုစ က ီ တယ်ပ က တယ် ။ ဒ ပ မဲ့ ဒ က တကယ်လ ။

(src)="40"> Sa lahat ng mga bagay na aking natutunan tungkol sa sistema ng produksyon ng pagkain , 2 bagay lang ang ating pinagpipilian : ang bayaran ang magsasaka , o bayaran ang ospital .
(trg)="40"> စ စရ စနစ်အက င် က ွန်တ ်လ ့လ သိရှိခဲ့တ အ လုံ နဲ့ဆိုရင် က ွန်တ ့အထင် က ွန်တ ်တို့ဟ လယ်သမ ဖ စ်စ ( သို့ ) ဆ ရုံကိုဖ စ်စ ပ နိုင်တ ပ ။

(src)="41"> ( Palakpakan ) Ngayon alam ko na ang aking pipiliin .
(trg)="41"> ( လက်ခုပ်သံမ ) အခု ဘယ်ဟ ရွ မလဲဆိုတ အတိအက သိတယ် ။

(src)="42"> Nais kong malaman ninyo na mayroong mga sakahan -- tulad ng kay Bill Keener sa Sequatchie Cove Farm sa Tennessee -- kung saan ang kanyang mga baka ay kumakain ng damo at ang kanyang mga baboy na naglalaro sa putik , gaya ng inisip ko dati .
(trg)="42"> သိစ ခ င်တ က ဟ ဟိုမှ လယ်တွ ရှိပ တယ် ၊ ဥပမ Tennessee က Sequatchie Cove Farm မှ ရှိတဲ့ Bill Keener သူ့နွ တွ က မ က်စ ပ ီ ဝက်တွ က ရွှံ့ထဲလူ တယ် ၊ တွ ခဲ့သလိုပဲလ ။

(src)="43"> Minsan , ay nagpupunta ako sa sakahan ni Bill upang tumulong , at makita ko sa personal at malapitan kung saan galing ang kinakain kong karne .
(trg)="43"> တစ်ခ တစ်လ Bill ရဲ့ခ ံသွ ပ ီ လုပ်အ ပ တ က ွန်တ ်စ တဲ့ အသ က ဘယ်ကလ တယ်ဆိုတ အနီ ကပ် ၊ ကိုယ်တွ ့ မ င်နိုင်တယ်လ ။

(src)="44"> Naniniwala ako na kakain ang mga bata ng mas sariwang gulay at mas masustansiyang pagkain kung alam nila kung saan ito nagmumula .
(trg)="44"> သိစ ခ င်တ က ကလ တွ ဟ စ စရ အက င် နဲ့ ဘယ်ကလ တယ်ဆိုတ ပိုသိရင် င ၊ လတ်ဆတ်တဲ့ အသီ အရွက်နဲ့ အစ က င် တွ ကို စ က မယ်လို့ ယုံက ည်တ ပ ။

(src)="45"> Marami ng mga palengke ang nagsusulputan sa bawat komunidad .
(trg)="45"> သိစ ခ င်တ က ပ ်လ န တဲ့ ရပ်ကွက်တိုင် မှ လယ်သမ စ တွ ရှိတယ်ဆိုတ ပ ။

(src)="46"> Nais kong malaman ninyo na mahilig ako at ang aking mga kapatid ng masustansyang baked kale chips .
(trg)="46"> သိစ ခ င်တ က က ွန်တ ် ၊ ညီနဲ့ ၊ ညီမတို့ဟ ကိုက်လန် မီ ဖုတ်ပ တွ စ တ ကိုက ိုက်တယ်

(src)="47"> Ibinabahagi ko ito saan man ako magpunta .
(trg)="47"> က ွန်တ ်သွ တဲ့ န ရ တိုင် ဒ ကိုမ ှဝ တယ် ။

(src)="48"> Kamakailan lang , ikinuwento ng tiyuhin ko na binigyan niya ng cereal ang 6 na taong gulang kong pinsan .
(trg)="48"> သိပ်မက ခင်က ဦ လ က က ွန်တ ့ ခ က်နှစ်သ ညီဝမ် ကွဲကို အဟ ရ ပ တယ်တဲ့ ။

(src)="49"> Tinanong niya kung gusto nito ng natural at organic na Toasted O 's o ang sugarcoated na flakes -- yung mga nakakahon na may cartoon character sa harap .
(trg)="49"> သဘ ဝ Toasted O 's ( သို့ ) သက ဖုံ ထ တဲ့ အလွှ တွ ယူမလ လို့သူကိုမ တ ့ သိတယ်န ် ၊ အရှ ့မှ အစင် အက ီ က ီ နဲ့ က တွန် ရုပ်နဲ့ဟ လ ၊

(src)="50"> Sabi ng aking pinsan sa tatay niya na mas pipiliin nito ang organic Toasted O 's cereal kasi daw sabi ni Birke na hindi siya dapat kumain ng makikintab na cereal .
(trg)="50"> က ွန်တ ့ ဝမ် ကွဲညီလ က သူ့အဖ ကိုပ တ က သူ သဘ ဝ Toasted O 's အဟ ရကိုပဲစ ခ င်တယ် ၊ Birke က အရ င်လက်လက် အဟ ရကို သူမစ သင့်ဘူ လို့ပ လို့တဲ့ ။

(src)="51"> At ganoon nga , mga kaibigan ang paraan upang tayo ay maglikha ng pagbabago isang bata bawat pagkakataon .
(trg)="51"> မိတ်ဆွ တို့ ဒ က တစ်က ိမ်ကို ကလ တစ်ယ က် ပ င် လဲမှုတစ်ခု လုပ်ပ ပုံပ ။

(src)="52"> Sa susunod na ikaw ay patungo sa pamilihan , isipin ang produktong lokal , piliin ang natural , magkaroon ng sapat na kaalaman tungkol sa iyong magsasaka at sa produksyon ng pagkain .
(trg)="52"> ဒီတ ့ န က်တစ်ခ ကုန်စုံဆိုင်သွ တဲ့အခ ဒ သခံတွင် တွ ၊ သဘ ဝရွ ၊ လယ်သမ နဲ့ စ စရ သိအ င်လုပ်ပ ။

(src)="53"> Salamat .
(trg)="53"> က ဇူ တင်ပ တယ် ။

(src)="54"> ( Palakpakan )
(trg)="54"> ( လက်ခုပ်သံမ )

# fil/ted2020-1044.xml.gz
# my/ted2020-1044.xml.gz

(src)="1"> Ang aking malaking ideya ay isang napakaliit na ideya na maaaring buksan ang bilyun-bilyong malalaking ideya na hanggang ngayo 'y nakatago sa ating kamalayan .
(trg)="1"> က ွန်မရဲ့ က ီ မ တဲ့ စိတ်ကူ ဆိုတ ကတ ့ အရမ် ၊ အရမ် ကို သ ငယ်တဲ့ စိတ်ကူ လ တစ်ခုဟ လက်ရှိလ လ ဆယ်မှ က ွန်မတို့ရဲ့ ကိုယ်တွင် မှ ပုန် အိပ်န တဲ့ သန် ထ င်နဲ့ခ ီပ ီ ရှိန တဲ့ က ီ က ယ်တဲ့ စိတ်ကူ တွ ကို ဖ ်ထုတ်ပ နိူင်ဖို့ပ ။

(src)="2"> At ang maliit na ideyang iyon ay ang pagtulog .
(trg)="2"> ဒ ကိုပ ုလုပ်ပ မယ့် က ွန်မရဲ့ စိတ်ကူ လ ဆိုတ ကတ ့ အိပ်စက်ခ င် ပ ပဲ ။

(src)="3"> ( Tawanan ) ( Palakpakan ) Ang kwartong ito ay puno ng mga kababaihang type-A .
(trg)="3"> ( ရယ်သံမ ) ( လက်ခုပ်တီ သံမ ) ဒ ဟ ဆိုရင် ပ ိုင်ဆိုင်မှုအ ပ င် ထန်တဲ့ အမ ို သမီ တွ ရဲ့ အခန် တစ်ခုပ ့ ။

(src)="4"> Ito ay kwarto ng mga babaeng kulang sa tulog .
(trg)="4"> ဒ ကတ ့ အိပ်ရ မဝတဲ့ အမ ို သမီ တွ ရဲ့ အခန် ပ ။

(src)="5"> Pahirapan ko itong natutunan , ang kahalagahan ng pagtulog .
(trg)="5"> ပ ီ တ ့ က ွန်မဟ အိပ်စက်ခ င် ရဲ့တန်ဖို ကို ခက်ခက်ခဲခဲနဲ့ လ ့လ သင်ယူခဲ့ရတ ပ ။

(src)="6"> Dalawa-at-kalahating taon na ang nakakaraan , nahimatay ako sa sobrang pagod .
(trg)="6"> လွန်ခဲ့တဲ့ ( ၂ ) နှစ်ခွဲလ က်ကပ ၊ က ွန်မဟ ခ ကုန်လက်ပန် က ပ ီ မ ့လဲက သွ ခဲ့လို့

(src)="7"> Nauntog ang ulo ko sa mesa .
(trg)="7"> က ွန်မရဲ့ ခ င် ဟ စ ရ စ ပွဲနဲ့ ဆ င့်မိသွ ခဲ့တယ် ။ က ွန်မ မ ရို က ို သွ ခဲ့တယ်လ ။

(src)="8"> Nadurog ang aking cheekbone , at may limang tahi malapit sa kanang mata .
(trg)="8"> ည ဖက်မ က်လုံ မှ ( ၅ ) ခ က်ခ ုပ်လိုက်ရတ ပ ့ ။

(src)="9"> At sinimulan ko ang paglalakbay sa pagtuklas ng kahalagahan ng pagtulog .
(trg)="9"> န က်တ ့ အိပ်စက်ခ င် ရဲ့တန်ဖို ကို ပ န်လည်ဖွ ရှ ဖို့ ခရီ စတင်ခဲ့ပ တယ် ။

(src)="10"> At sa lahat ng aking pinagdaanan , nag-aral ako , kinausap ang mga doktor , mga siyentipiko , at andito ako ngayon upang sabihin na ang paraan sa mas produktibo , mas masigla , at mas masayang buhay ay ang magkaroon ng sapat na tulog .
(trg)="10"> အဲဒီဖ စ်စဉ်မှ က ွန်မ လ ့လ ခဲ့တယ် ၊ ဆ ဖက်ဆိုင်ရ ဆရ ဝန်တွ ၊ သိပ္ပံပည ရှင်တွ နဲ့ တွ ့ဆုံခဲ့ပ တယ် ။ ပ ီ တ ့ က ွန်မဒီမှ ရှင်တို့အ လုံ ကို ပ ပ မှ ကတ ့ ပိုပ ီ အက ို ဖ စ်ထွန် တဲ့ ၊ ပိုပ ီ စိတ်ကူ စိတ်သန် ထက်မ က်တဲ့ ပိုပ ီ စိတ်ခ မ် သ ရတဲ့ ဘဝတစ်ခုကို ရှ က ံဖို့နည် လမ် ကတ ့ အိပ်ရ ဝဝ အိပ်ခ င် ပဲ ဖ စ်တယ်ဆိုတ ပ ။

(src)="11"> ( Palakpakan ) At tayong mga kababaihan ang mangunguna sa bagong pakikibaka , itong bagong isyung peminista .
(trg)="11"> ( လက်ခုပ်သံမ ) ဒီတ ့ ဒီတ ်လှန်ရ အသစ်မှ နည် လမ် ကို ဦ ဆ င်သွ ရမှ ကတ ့ က ွန်မတို့ အမ ို သမီ တွ ပဲ ၊ အမ ို အရ လှုပ်ရှ မှု အသစ်ပ ့ရှင် ။

(src)="12.1"> Literal tayong matutulog papuntang tagumpay , literal .
(src)="12.2"> ( Tawanan ) ( Palakpakan ) Dahil sa kasamaang-palad para sa mga kalalakihan , ang kakulangan sa tulog ay naging sukatan ng pagiging lalaki .
(trg)="12"> က ွန်မတို့တွ ဟ တကယ်ကို အမ င့်ဆုံ ထိကို အိပ်စက်က တ ့မှ န ် ၊ တကယ်န ် ။ ( ရယ်သံမ ) ( လက်ခုပ်သံမ ) အက င် ကတ ့ အမ ို သ တွ အတွက်တ ့ စိတ်မက င် စရ ပဲပ ့ရှင် ၊ အိပ်ရ ပ က်ခ င် ဆိုတ က ယ က် ပီသတဲ့ အမှတ်သည တစ်ခုဖ စ်န ပ ီကို ။

(src)="13"> Kamakailan , nakasama ko sa hapunan ang isang lalaki na ipinagmayabang na apat na oras lang ang tulog niya nung isang gabi .
(trg)="13"> မက သ ခင်က သူဟ မန ့ညတုန် က အိပ်ခ ိန် ( ၄ ) န ရီပဲ ရခဲ့ပ တယ်လို့ က ွ လုံ လ ထုတ်တဲ့ ငနဲတစ်က င်နဲ့ ညစ စ န ခဲ့တုန် ကပ ့ ။

(src)="14.1"> At gusto ko sanang sabihin na -- pero hindi ko ginawa -- sasabihin ko na sana , " Alam mo ?
(src)="14.2"> Kung limang oras sana ' yun , mas interesante sana ang hapunang ito . "
(trg)="14"> က ွန်မဖ င့် သူ့ကို ပ ခ င်လိုက်တ .... ဒ ပ မဲ့ က ွန်မ မပ ခဲ့ပ ဘူ ။ က ွန်မပ ခ င်လိုက်တ က " နင်သိလ ၊ နင့်မှ အိပ်ခ ိန် ( ၅ ) န ရီမ ရှိခဲ့ရင် ဒီညစ စ ပွဲက ဒိထက် အရမ် ကိုကိုပ ီ စိတ်ဝင်စ ဖို့က င် မယ်ဆိုတ လ "

(src)="15"> ( Tawanan ) Sa kasalukuyan , ang kakulangan sa pagtulog ay nagiging isang kompetisyon .
(trg)="15"> ( ရယ်သံမ ) အခုအခ မှ အိက်ရ ပ က်တ ကိုပဲ ဂုဏ်တုဂုဏ်ပ ိုင် လုပ်န က တ မ ို က ရှိသ တယ် ။

(src)="16"> Tulad dito sa Washington , na kung makikipag-breakfast date ka , at tatanungin mo , " Pwede ba ang 8 : 00 ? "
(trg)="16"> အထူ သဖ င့် ဟ ဒီ ဝ ရှင်တန်မှ ပ ့ ။ တကယ်လို့ ရှင်က မနက်စ စ ဖို့ ခ ိန် ဖို့ က ို စ တယ်ဆိရင် ၊ ရှင်ပ မှ က " ( ၈ ) န ရီဆိုရင် ဘယ်လိုသဘ ရလဲဟ ့ " ပ ့ ။

(src)="17"> sasabihin nila sa 'yo , " Late na ' yang alas-otso , pero okay lang , makakapag-tennis pa ako at aasikasuhin ang ilang conference calls , bago tayo magkita ng 8 . "
(trg)="17"> သူတို့ပ နိူင်ခ ရှိတ က " င ့အတွက်တ ့ ( ၈ ) န ရီဆိုရင် အတ ်န က်က သွ ပ ီကွ ၊ ဒ ပ မဲ့ ရပ တယ်ကွ ၊ င တင် နစ်တစ်ပွဲလ က်ဝင်ရိုက်ပ ီ တယ်လီဖုန် အစည် အဝ လ အနည် အက ဉ် လုပ်လို့ရတ ပ ့ ၊ ပ ီ တ ့ မင် နဲ့ ( ၈ ) န ရီမှ တွ ့တ ပ ့ကွ " လို့လ ။

(src)="18"> At paniwala nila ay napakaproduktibo nito at ang dami ng natatapos , ngunit sa totoo lang ay hindi talaga , dahil sa ngayon , marami tayong matatalinong lider sa negosyo , sa pananalapi , sa pulitika , na gumagawa ng mga maling pagpapasiya .
(trg)="18"> အင် သူတို့ထင်တ က သူတို့တွ ဟ အင်မတန်ကိုမှ အလုပ်တွ ရှုပ်န ပ ီ ၊ အရ ရ က်န တယ်ဆိုတဲ့ သဘ သက်ရ က်န တယ်ပ ့လ ။ ဒ ပ မဲ့ တကယ်က သူတို့အလုပ်ရှုပ်န တ မဟုတ်ပ ဘူ ။ ဘ ဖ စ်လို့လဲဆိုတ ့ လ လ ဆယ်အန နဲ့ က ွန်မတို့မှ ရှိတဲ့ အရမ် ကိုတ ်တဲ့ ခ င် ဆ င်တွ စီ ပွ ရ မှ ၊ ဘဏ္ဍ ရ မှ ၊ နိူင်ငံရ တွ မှ ဆို ဝ တဲ့ ဆုံ ဖ တ်ခ က်တွ ခ န လိုက်က တ မ ။

(src)="19"> Kaya ang mataas na I.Q. ay hindi sukatan ng pagiging magaling na lider , dahil ang tunay na kahulugan ng pamumuno ay ang kakayahang makita ang tipak ng yelo bago pa nito banggain ang Titanic .
(trg)="19"> ဒီတ ့ အိုင်က ူ အမှတ်မ င့်တယ်ဆိုတ နဲ့ လူတစ်ယ က်ဟ ခ င် ဆ င်က င် တစ်ယ က်လို့ ပ လို့မရဘူ ။ ဘ ဖ စ်လို့လဲဆိုတ ့ ခ င် ဆ င်မှုဆိုတ ရဲ့ အနှစ်သ ရဟ Titanics သင်္ဘ ကို မတိုက်မိခင်က ရ ခဲစိုင်က ီ ကို မ င်နိူင်တဲ့ အစွမ် ရှိခ င် ပ ။

(src)="20"> Napakarami na ng mga yelong tumama sa ating mga Titanic .
(trg)="20"> န က်ပ ီ က ွန်မတို့ရဲ့ Titanics ကို တိုက်တိုက်န က တဲ့ ရ ခဲစိုင်တွ က က ွှန်မတို့ဆီမှ အနမတဂ္ဂ ရှိန တယ်လ ။

(src)="21"> Katunayan , tingin ko na kung ang Lehman Brothers ay naging Lehman Brothers at Sisters , baka andito pa sila ngayon .
(trg)="21"> တကယ်တ ့ က ွန်မခံစ မိတ က Lehman Brothers ဟ Lehman Brothers and Sisters ဖ စ်ခဲ့က မယ်ဆိုရင် သူတို့တွ ဒီအနီ တစ်ဝိုက်မှ ရှိန ဦ မှ ပ ။

(src)="22"> ( Palakpakan ) Habang ang lahat ng lalaki ay abala sa pagiging hyper-connected 24 / 7 , baka naman mapapansin ng babae ang tipak ng yelo , dahil nanggaling siya sa pito-at-kalahati o walong oras na tulog at makikita niya ang buong larawan .
(trg)="22"> ( လက်ခုပ်သံမ ) ညီအစ်ကိုတွ က ( ၂၄ ) န ရီ ( ၇ ) ရက်ပတ်လုံ အလွန်အမင် ခ ိတ်ဆက်ပ ီ အလုပ်ရှုပ်န ခဲ့တုန် မှ ညီအစ်မတစ်တွ ကတ ့ ရ ခဲစိုင်တွ ကို သတိပ ုမိက င် ပ ုမိခဲ့ပ လိမ့်မယ် ၊ ဘ ဖ စ်လို့လဲဆိုတ ့ သူမဟ အိပ်ခ ိန် ( ၇ ) န ရီခွဲ ၊ ( ၈ ) န ရီကန နိူ ထခဲ့မိမှ ဖ စ်ပ ီ ရုပ်ပုံလွှ က ီ က ီ ကို မ င်နိူင်စွမ် ရှိခဲ့လိမ့်မှ ပ ့လ ။

(src)="23"> Kaya habang tayo 'y nahaharap sa napakaraming krisis sa ating mundo sa kasalukuyan , ang bagay na makakabuti sa 'tin sa personal na aspeto , ang bagay na magdudulot ng galak , pasasalamat , kahusayan sa ating buhay upang maging pinakamagaling sa kanya-kanyang karera ay siya ring makakabuti para sa mundo .
(trg)="23"> ဒီတ ့ အခုအခ ိန်မှ က ွန်မတို့တွ ဟ ကမ္ဘ က ီ ထဲမှ ရှိတဲ့ အလုံ စုံသ ဘ က ပ်နံက ပ် တစ်သီတစ်တန် နဲ့ ရင်ဆိုင်က ုံတွ ့ န ရစဉ်မှ တစ်ဦ ခ င် အဆင့်မှ ဘ ကမ က ွန်မတို့အတွက် က င် တ လဲ ၊ ဘ ကမ က ွန်မတို့ရဲ့ဘဝထဲကို ပ ်ရွင်မှု ၊ က ဇူ တရ ၊ ထိရ က်ထက်မ က်မှုတွ ကို ဆ င်က ဉ် ပ လ လိမ့်မလဲ ၊ ကမ္ဘ က ီအတွက်လည် အက င် ဆုံ ဖ စ်တဲ့ က ွန်မတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင် သက်မွ မှုလုပ်ငန် အတွက် အက င် ဆုံ ဖ စ်တ က ဘ လဲဆိုတ ပ ့လ ။

(src)="24"> Kaya hinihikayat ko kayo na ipikit ang inyong mga mata at tuklasin ang mahuhusay na mga ideya na nakatago sa kaloob-looban natin , ihinto ang mga makina at tuklasin ang bisa ng pagtulog .
(trg)="24"> ဒီတ ့ အ လုံ ကို က ွန်မ တိုက်တွန် ခ င်တ က ရှင်တို့ရဲ့မ က်စိတွ ကို ပိတ်လိုက်ပ ီ ၊ က ွန်မတို့ရဲ့ ကိုယ်တွင် မှ ခိုအ င် န တဲ့ က ီ က ယ်တဲ့ စိတ်ကူ တွ ကို ရှ ဖွ က ဖို့ပ ။ ရှင်တို့ရဲ့ အင်ဂ င်တွ ကို ပိတ်ပ ီ ၊ အိပ်စက်ခ င် ရဲ့ အစွမ် ကို ရှ ဖွ က ဖို့ပ ။

(src)="25"> Salamat .
(trg)="25"> က ဇူ တင်ပ တယ်ရှင် ။

(src)="26"> ( Palakpakan )
(trg)="26"> ( လက်ခုပ်သံမ )

# fil/ted2020-1106.xml.gz
# my/ted2020-1106.xml.gz

(src)="1"> Alam ko ang iniisip ninyo .
(trg)="1"> ရှင်တို့တွ န တ က ွန်မသိတယ် ၊

(src)="2"> Sa tingin ninyo , nawawala yata ako at maya maya ay may aakyat sa tanghalang ito at magbabalik sa akin sa dapat kong kaupuan .
(trg)="2"> ရှင်တို့ ထင်တ က က ွန်မ လမ် မှ လ ပ ီ ခဏန ရင် တစ်ယ က်ယ က်က စင်ပ ်တက်လ က က ွန်မကို ထိုင်ခုံဆီ ခ ်သွ မယ်ပ ့လ ။

(src)="3"> ( Palakpakan ) Nangyayari sa akin yan madalas sa Dubai
(trg)="3"> ( လက်ခုပ်သံမ ) Dubai မှ က ွန်မ တစ်ခ ိန်လုံ အဲဒီလို ဖ စ်န က ပ ။

(src)="4"> Narito ka ba para magbakasyon ?
(trg)="4"> ဒီမှ အ လပ်ရက်မို့လ ၊ ကလ တို့ ။

(src)="5"> ( Tawanan ) Binibisita mo ba ang mga anak mo ?
(trg)="5"> ( ရယ်သံမ ) " ကလ တွ ဆီ လ လည်ပ ဦ လ ။

(src)="6"> Gaano ka katagal dito ?
(trg)="6"> " ဘယ်လ က် က က တည် မလဲ ။ "

(src)="7"> Sa katunayan , ninanais kong magtagal .
(trg)="7"> အင် တကယ်က နည် နည် ပိုက ဖို့ မ ှ ်လင့်တ ပ ။

(src)="8"> Nakatira at nagtuturo ako sa lugar ng Gulf nang mahigit 30 taon .
(trg)="8"> က ွန်မ Gulf မှ န ပ ီ စ သင်န တ အနှစ် ၃၀ က ်ပ ပ ီ ။

(src)="9"> ( Palakpakan ) At sa mga panahong iyon , nakita ko ang maraming pagbabago .
(trg)="9"> ( လက်ခုပ်သံမ ) ဒီက လအတွင် အပ င် အလဲ အမ က ီ တွ ့ထ တယ် ။

(src)="10"> At ang bilang ng mga ito ay nakakapangilabot .
(trg)="10"> ကဲ ကိန် ဂဏန် က အတ ်လန့်စရ ပ ။

(src)="11"> At nais kong talakayin sa inyo ngayon ay tungkol sa mga wikang namamatay at ang globalisasyon ng Ingles .
(trg)="11"> ဒီန ့ ရှင်တို့ကို ပ ခ င်တ က ဘ သ စက ဆုံ ရှုံ မှုနဲ့ အင်္ဂလိပ်စ ကမ္ဘ မှ ပ ံ့လ န တဲ့အက င် ပ ။

(src)="12"> Nais kong isalaysay sa inyo ang tungkol sa aking kaibigan na nagtuturo ng Ingles sa mga matatanda sa Abu Dhabi
(trg)="12"> ရှင်တို့ကို Abu Dhabi မှ လူက ီ တွ ကို အင်္ဂလိပ်စ သင်န တဲ့ သူငယ်ခ င် အက င် ပ ခ င်တယ် ။

(src)="13"> At isang mainam na araw , napagpasyahan nyang dalhin sila sa halamanan para turuan sila ng ilang salita tungkol sa kalikasan .
(trg)="13"> ဒ နဲ့ သ ယ တဲ့ တစ်န ့မှ ဒီလူတွ ကို သဘ ဝ ဝ ဟ ရ သင်ပ ဖို့ ဥယ ဉ်ထဲ ခ ်သွ ဖို့ သူမ ဆုံ ဖ တ်လိုက်တယ်

(src)="14"> Ngunit sa huli ay siya ang natuto ng lahat ng salitang Arabo para sa mga halaman ng lugar , at kanilang mga gamit -- gamit sa panggagamot , pagpapaganda , pagluluto , at herbal
(trg)="14"> ဒ ပ မဲ့ ဒ သတွင် အပင်တွ အတွက် အ ရပ် စက လုံ တွ ကို သင်တ နဲ့ ပ ီ သွ တ က သူမပ ။ ယင် တို့ရဲ့ အသုံ တွ ၊ ဆ ဝ သုံ တွ ၊ အလှအပ ၊ အခ က်အပ ုတ် ၊ ပရဆ တွ ပ ့ ။

(src)="15"> Paano natutunan ng mga mag-aaral ang lahat ng iyon ?
(trg)="15"> ဒီက င် သ တွ ဒီဗဟုသုတတွ ဘယ်လိုရခဲ့လဲ ။

(src)="16"> Tiyak , sa kanilang mga ninuno at maging sa ninuno ng kanilang mga ninuno .
(trg)="16"> တကယ်က သူတို့ အဖို ၊ အဖွ တွ နဲ့ ဘို ဘ တွ ဆီကတ င်ပ ။

(src)="17"> HIndi na natin kailangang pag-usapan kung gaano kahalaga ang kakayahang nating makipagtalastasan sa iba 't ibang salinlahi .
(trg)="17"> မ ို ဆက်တွ ကို ဖ တ်သန် ပ ီ ဆက်သွယ်နိုင်ဖို့ ဘယ်လို အရ က ီ ပုံကို ရှင်တို့ကို ပ ပ ဖို့ မလိုပ ဘူ ။

(src)="18"> Ngunit ang nakakalungkot , ngayon , ang mga wika ay nagkakamatayan sa hindi kapanipaniwalang bilis .
(trg)="18"> ဒ ပ မဲ့ ဝမ် နည် စရ က ဒီန ့ခ တ်မှ ဘ သ စက တွ ဟ မက ုံစဖူ နှုန် နဲ့ ကွယ်ပ က်န က တယ် ။

(src)="19"> May isang wikang namamatay sa loob ng 14 na araw .
(trg)="19"> ၁၄ ရက်မှ ဘ သ စက တစ်ခု ကွယ်ပ က်တယ် ။

(src)="20"> Kasabay nito , ang Ingles ang itinuturing na pandaigdigang wika .
(trg)="20"> ကဲ တစ်ခ ိန်တည် မှ အင်္ဂလိပ်က မင င် နိုင်တဲ့ ကမ္ဘ ့သုံ ဘ သ ။