# fi/ted2020-1634.xml.gz
# ga/ted2020-1634.xml.gz
(src)="1.1"> Valokuvaaminen on ollut intohimoni siitä asti kun olin tarpeeksi vanha pitelemään kameraa .
(src)="1.2"> Tänään haluan kuitenkin jakaa kanssanne 15 tärkeintä valokuvaani , joista en ole itse ottanut ainoatakaan .
(trg)="1"> Bhí dúil agam sa bhfótagrafaíocht ón uair a bhí mé in ann ceamara a phiocadh suas , ach inniu ba mhaith liom na 15 grianghraif is ansa liom , a roinnt libh agus níor thóg mé aon cheann acu .
(src)="2"> Paikalla ei ollut ohjaajia tai stylistejä , ei mahdollisuutta uusintaotoksiin eikä edes valaistuksen hiomiseen .
(trg)="2"> Ní raibh aon stiúrthóirí ealaíne nó stílíthe ann ní raibh deis chun iad a thógáil arís , gan trácht ar an soilsiú .
(src)="3"> Itse asiassa , useimmat kuvista ovat satunnaisten turistien ottamia .
(trg)="3"> Mar a tharla sé , thóg turasóirí fánacha an chuid is mó acu .
(src)="4.1"> Tarinani alkaa New Yorkista , missä olin pitämässä puhetta .
(src)="4.2"> Vaimoni otti tämän kuvan , jossa tyttäreni on sylissäni hänen ensimmäisenä syntymäpäivänään .
(src)="4.3"> Olemme 57:nnen ja 5:nnen kadun kulmassa .
(trg)="4.1"> Tosaíonn mo scéal féin nuair a bhí mé i Nua Eabhrac le haghaidh coinne óráide , agus thóg mo bhean an grianghriaf dom lem ' iníon i mo bhaclainn agam ar a céad breithlá .
(trg)="4.2"> Táimid ar an gcúinne idir 57ú agus 5ú .
(src)="5"> Olimme sattumalta uudestaan New Yorkissa tasan vuoden päästä , joten päätimme ottaa saman kuvan uudestaan .
(trg)="5"> Mar a tharla sé , bhíomar ar ais i Nua Eabhrac an bhliain dár gcionn , agus bheartaíomar an grianghraif céanna a thógáil .
(src)="6"> Voittekin nähdä mihin tämä johtaa .
(trg)="6"> Feiceann sibh anois cad a tharla ina dhiaidh sin .
(src)="7"> Tyttäreni kolmannen syntymäpäivän lähestyessä vaimoni ehdotti , että veisin Sabinan takaisin New Yorkiin isä-tytär-matkalle ja jatkaisin samalla perinnettä .
(trg)="7"> Ag druidim i dtreo tríú bhreithlá m 'iníonsa , dúirt mo bhean liom " Cén fáth nach dteann tú ar ais go Nua Eabhrac le Sabina agus turas d 'athair agus d 'iníon a dhéanamh as , agus leanfaidh sibh ar aghaidh leis an traidisiún ?
(src)="8"> Silloin pyysimme ensimmäistä kertaa ohikulkevia turisteja ottamaan kuvamme .
(trg)="8"> B 'in an uair a thosaíomar ag iarraidh ar turasóirí fánacha an grianghraif a thógail .
(src)="9"> On ihmeellistä miten yleismaailmallista kameran ojentaminen täysin tuntemattomalle onkaan .
(trg)="9"> Tá sé suntasach cé chomh uilíoch is atá sé do cheamara a thabhairt do dhuine nach bhfuil aithne ar bith agat orthu .
(src)="10"> Kukaan ei ole ikinä kieltäytynyt eikä kukaan ole onneksi paennut kameramme kanssa .
(trg)="10"> Níor dhiúltaigh éinne ríomh , agus tá an t-ádh orainn nár goideadh an ceamara uainn .
(src)="11"> Silloin meillä ei ollut vielä aavistustakaan miten tärkeä tämä matka meille olisi .
(trg)="11"> Ag an am sin , ní raibh fhios againn cé chomh mór a rachadh an turas seo i bhfeidhm orainn .
(src)="12"> Siitä on todellakin tullut meille pyhä .
(trg)="12"> Tá sé fíorthabhachtach dúinn anois .
(src)="13.1"> Tämä on otettu vain pari viikkoa WTC-iskujen jälkeen .
(src)="13.2"> Muistan yrittäneeni selittää mitä sinä päivänä oli tapahtunut niin , että viisivuotiaskin ymmärtäisi .
(trg)="13"> Togadh an ceann seo cúpla seachtain díreach i ndiaidh 9 / 11 , agus thug mé faoi deara go raibh mé ag iarraidh eachtraí an lae a mhiniú ar bhealach a thuigeadh páiste .
(src)="14"> Nämä valokuvat eivät ole ainoastaan ikkunoita tiettyyn hetkeen tai edes tiettyyn matkaan .
(trg)="14"> Mar sin , ní hionann na grianghraifeanna seo agus moimint amháin , nó turas faoi leith .
(src)="15.1"> Ne ovat keinoja jäädyttää aika yhdeksi lokakuiseksi viikoksi ja katsoa ajassa taaksepäin .
(src)="15.2"> Miten muutumme vuodesta toiseen .
(src)="15.3"> Emme ainoastaan fyysisesti vaan kaikin tavoin .
(trg)="15"> Is bealach iad chun am a chalcadh le haghaidh seachtain amháin i Deireadh Fomhair agus macnamh a dhéanamh ar ar linne agus ar chonas a athraímíd ó bhliain go bliain , ní hamháin go fisiciúil , ach i ngach ghné .
(src)="16"> Sillä aina kun otamme uuden kuvan , näkökulmamme muuttuvat , tyttäreni saavuttaa uusia virstanpylväitä ja minä näen elämän hänen silmiensä kautta -- miten hän kokee ja näkee kaiken .
(trg)="16"> Mar nuair a thógaimid an grianghraf céanna , athraíonn ár dearcthaí , agus baineann sí marcanna nua dá saol amach agus is féidir liom an saol a fhéiceáil trína súile , agus conas a théann sí i ngleic le gach rud .
(src)="17"> Vaalimme yhdessä vietettyä aikaamme , ja odotamme sitä innolla koko vuoden .
(trg)="17"> Is aoibhinn linn an t-am fócasaithe a chaithimid le chéile agus bímid ag tnúth leis an bhliain ar fad .
(src)="18"> Hiljattain olimme kävelemässä eräällä matkoistamme , kun Sabina yllättäen pysähtyi ja osoitti nukkekaupan punaista markiisia , jota hän rakasti ollessaan pieni aikaisemmilla matkoillamme .
(trg)="18"> Le déanaí , ar thuras amháin , bhíomar ag siúil , agus stop sí ina seasamh , agus shín sí a méar chuig tairseach dearg siopa na bábóige a thaithin go mór léi nuair a bhí sí níos óige ar ár dturais níos luaithe .
(src)="19"> Hän kuvaili mitä oli tuntenut viisivuotiaana seistessään tismalleen samassa paikassa .
(trg)="19"> Agus cuireann sí in iúl dom conas mar a bhraith sí ar an láithreán sin agus í ina páiste de chúig bhliana d 'aois .
(src)="20"> Hän kertoi muistavansa sydämensä pakahtuneen , kun hän näki paikan ensimmäistä kertaa yhdeksän vuotta aiemmin .
(trg)="20"> Dúirt sí go gcuimhin léi a croí ag léimt amach as a hucht nuair a chonaic sí an áit sin don chéad uair naoi bhliain níos luaithe .
(src)="21"> Nykyisin hänen huomionsa New Yorkissa kiinnittyy kouluihin , sillä hän on päättänyt jatkaa opintojaan siellä .
(trg)="21"> Anois is é atá á lorg aici in Nua Eabhrac ná coláistí , mar tá sí cinnte go bhfreastalóidh sí ar scoil i Nua Eabhrac .
(src)="22"> Ymmärsin , että omistamistamme asioista ehkä tärkeimpiä ovat juuri muistot .
(trg)="22"> Agus buail smaoineamh mé : Ceann de na rudaí is tabhachtaí a chruthaímid ná cuimhní .
(src)="23"> Joten haluan jakaa ajatuksen aktiivisesta roolista muistojen tietoisessa luomisessa .
(trg)="23"> Mar sin , ba mhaith liom nós a roint libh : go nglacfaidh sibh ról gníomhach i gcruthú cuimhní .
(src)="24"> En tiedä teistä , mutta näiden 15 kuvan lisäksi en ole kovin monessa perhekuvassa .
(trg)="24"> N 'fheadar cad fúibhse , ach lasmuigh de na 15 ghrianghraif seo , nílim i mórán de na grianghraif teaghlaigh .
(src)="25"> Olen aina ottamassa valokuvaa .
(trg)="25"> Is mise a thógann na grianghraif i gconaí .
(src)="26"> Niinpä haluan rohkaista jokaista tänään osallistumaan valokuvaan , älkääkä epäröikö kysyä joltakin : " Ottaisitko meistä kuvan ? "
(trg)="26"> Mar sin , ba mhaith liom chuile duine anseo inniu a spreagadh chun a bheith sa ghrianghraif , agus ná bíodh drogall oraibh labhairt le duine éigint agus " An féidir leat ár ngrianghraf a thógáil " a chur orthu .
(src)="27.1"> Kiitos .
(src)="27.2"> ( Aplodeja )
(trg)="27"> Go raibh maith agaibh ( Bualadh bos )
# fi/ted2020-276.xml.gz
# ga/ted2020-276.xml.gz
(src)="1"> Fysiikan lisäksi olen ollut tekemisissä myös muiden asioiden parissa .
(trg)="1"> Bhuel , tá baint agam le rudaí eile seachas fisic
(src)="2"> Oikeastaan , enemmän nykyisin muiden asioiden parissa
(trg)="2"> I bhfirínne , in ábhair seachas fisic is mó faoi láthair .
(src)="3"> Yksi kohde on kielien kaukaiset sukulaisuussuhteet
(trg)="3"> Tá rud amháin faoi leith i dteangacha an chine daonna .
(src)="4"> Ammattimainen , historiallinen kielitiede Yhdysvalloissa
(trg)="4"> Déanann teangeolaithe gairmiúla , stairiúla sna SAM
(src)="5"> ja Läntisessä Euroopassa usein pyrkii olemaan etäällä kaukaisista sukulaissuhteista , suurista ryhmittymistä , ryhmittymistä , jotka ovat peräisin kaukaa historiasta , kauempaa , kuin tutut kieliperheet
(trg)="5"> agus in Iarthar na hEorpa iarracht chun cianchaidrimh a sheachaint ; grúpaí móra , grúpaí a théann i bhfad siar níos faide siar ná na teaghlaigh teanga cailiúla .
(src)="6.1"> He eivät pidä siitä .
(src)="6.2"> Heidän mielestä se on liiallista intoilua , minusta ei .
(trg)="6.1"> Cha dtaitníonn sé sin leo ; síleann gur raiméis í .
(trg)="6.2"> Ach , ní shílim gur amhlaidh atá .
(src)="7"> Eräät loistavat kielitieteilijät , useimmat venäläisiä , työskentelevät asian parissa Santa Fe -instituutissa ja Moskovassa Ja haluaisin nähdä mihin tämä johtaa .
(trg)="7"> Agus tá roinnt mhaith teangeolaithe iontacha , Rúisigh is mó , atá ag déanamh staidéir air sin ag Institiúd Santa Fe agus i Moscó , agus ba bhreá liom na torthaí a fheiceáil .
(src)="8"> Johtaako se yhteen alkukieleen noin 20 , 25000 vuotta sitten ?
(trg)="8"> An dtéann sé i bhfad siar go sinsear amháin 20,000 nó 25,000 bliain ó shin ?
(src)="9"> Ja entä jos menemme tätä yhtä alkukieltä kauemmas , kun oletettavasti käynnissä oli kilpailu usean kielen välillä ?
(trg)="9"> Agus cad é a tharlaíonn má théann muid níos faide siar roimh an tsinsir amháin sin , nuair is dócha go raibh iomaíocht idir roinnt mhaith teangacha ?
(src)="10.1"> Kuinka kauas taaksepäin mennään ?
(src)="10.2"> Kuinka kauas taaksepäin moderni kieli ylettyy ?
(trg)="10.1"> Cé chomh fada siar a théann sé sin ?
(trg)="10.2"> Cé chomh fada siar a théann teangacha an lae inniu ?
(src)="11"> Kunka monta kymmentä tuhatta vuotta taaksepäin se ylettyy ?
(trg)="11"> Cá mhéad mílte bliain a théann sé siar ?
(src)="12"> Chris Anderson : Onko sinulla aavistusta tai toivetta mikä vastaus voisi olla ?
(trg)="12"> Chris Anderson : An bhfuil cliú nó smaoineamh ar an fhreagra a bhfaighfear ?
(src)="13"> Murray Gell-Mann : Arvelisin , että nykyisen kielen täytyy olla vanhempi kuin luolamaalaukset , -kaiverrukset ja -veistokset ja tanssiaskelten jäljet pehmeässä savessa Länsi-Euroopan luolissa Aurignacian kaudella noin 35000 vuotta sitten tai aiemmin
(trg)="13"> Murray Gell-Mann : Bhuel , mheasfainn go gcaithfidh teangacha an lae inniu a bheith níos sine ná na pictiúir agus an ghreanadóireacht agus na dealraimh a tchítear sna huaimheanna agus lorg coise ó rincí a fágadh i gcré bhog uaimheanna in Iarthar na hEorpa. sa Tréimhse Aragnaisiúnach timpeall 35,000 bliain ó shin , nó níos túisce .
(src)="14"> En voi uskoa , että he tekivät kaikki nämä asiat ilman modernia kieltä .
(trg)="14"> Cha dtig liom a chreidbheáil go ndearna siad na rudaí seo go léir agus nach raibh cumas acu i dteanga nua-aimseartha .
(src)="15"> Joten arvelisin , että kielen todellinen alkuperä sijoittuu vähintään näin kauas , ehkä kauemmas .
(trg)="15"> Mar sin mheasfainn ar a laghad go dtéann na fréamhacha comh fada siar sin , agus b 'fhéidr níos faide arís .
(src)="16.1"> Mutta tämä ei tarkoita , että kaikki , monet tai useimmat nykyisistä kielistä eivät voisi polveutua ehkä paljon nuoremmasta kielestä , sanotaan 20 000 vuotta , tai jostakin sellaisesta .
(src)="16.2"> Kutsumme sitä pullonkaulaksi .
(trg)="16.1"> Ach , chan ionann é sin is a rá nach dtig leis na teangacha uilig , nó cuid mhaith acu , nó an chuid is mó acu , a bheith tagtha ó abraimis , 20,000 bliain ó shin , nó rud éigin cosúil leis sin .
(trg)="16.2"> Tugaimid caolas teanga air sin .
(src)="17"> CA : Philip Anderson on saattanut olla oikeassa .
(trg)="17"> CA : Bhuel , b 'fhéidir go raibh an ceart ag Philip Anderson .
(src)="18"> Sinä taidat tietää eniten kaikesta .
(trg)="18"> B 'fhéidir go bhfuil níos mó eolais agatsa ar achan rud ná duine ar bith eile .
(src)="19.1"> Tämä on ollut kunnia .
(src)="19.2"> Kiitos Murray Gell-Mann .
(trg)="19.1"> Mar sin , ónóir a bhí ann domhsa .
(trg)="19.2"> Go raibh maith agat a Mhurray Gell-Mann .
(src)="20"> ( Taputuksia )
(trg)="20"> ( Bualadh bos )