# et/ted2020-1183.xml.gz
# tt/ted2020-1183.xml.gz

(src)="1"> Mõned aastad tagasi tundsin , et olin jäänud paigalseisu , seega otsustasin järgida suurt ameerika filosoofi , Morgan Spurlock 'i ja proovida midagi uut , 30 päeva .
(trg)="1.1"> Берничә ел элек Миңа гадәти тормыш туйдырды .
(trg)="1.2"> Шуңа күрә мин бөек АКШ фәлсәфәчесе Морган Сперлок мисалына иярергә булдым .
(trg)="1.3"> 30 көн эчендә берәр яңа әйбер эшләргә .
(src)="2"> Idee ise on tegelikult üsna lihtne .
(trg)="2"> Фикер шактый гади .
(src)="3"> Mõtle millestki , mida oled alati tahtnud oma elule lisada ja proovi seda järgnevad 30 päeva .
(trg)="3"> Син электән тормышыңа өстәргә теләгән әйберне уйла Һәм 30 көн эчендә аны эшлә
(src)="4"> Selgub , et 30 päeva on täpselt paras aeg selleks , et lisada uus harjumus või loobuda mõnest -- nagu uudiste vaatamine -- oma elus .
(trg)="4.1"> Шунысы кызык 30 көн гадәтне кабул итү яки бетерү өчен җитәрлек булып чыга .
(trg)="4.2"> Мәсәлән , хәбәрләрне бөтенләй караудан туктау .
(src)="5"> On mõned asjad , mida ma õppisin nende 30-päevaste väljakutsetega .
(trg)="5"> 30 көн эчендә мин берничә әйбер аңладым
(src)="6"> Esiteks , mööda tuhisevate ja unustatud kuude asemel oli aeg hulga meeldejäävam .
(trg)="6"> Беренчедән , элек айлар тиз очып китсә , хәзер вакыт кадерлерәк үтә .
(src)="7"> See siin oli osa väljakutsest teha kuu aega iga päev üks foto .
(trg)="7"> Бу вакыт эчендә мин һәр көнне яңа фото төшерергә сүз бирдем .
(src)="8"> Ma mäletan täpselt , kus ma olin ja mida ma tegin tol päeval .
(trg)="8"> Һәм мин төгәл кайда булуымны һәм нәрсә эшләгәнемне хәтерлим .
(src)="9"> Ma panin ka tähele , et kui hakkasin tegema rohkem ja raskemaid 30-päeva väljakutseid , siis mu enesekindlus kasvas .
(trg)="9"> Мин шуны да аңладым : 30 көндә күбрәк һәм сыйфатлырак эш эшләгәндә , минем үземә ышанычым артты .
(src)="10"> Ma muutusin laua taga olesklevast arvutinohikust selliseks tüübiks , kes sõidab jalgrattaga tööle --
(trg)="10"> Санак артында утыручы беркатлы кешедән мин эшкә велосипедта йөрүчегә әйләндем ,
(src)="11"> lõbu pärast .
(trg)="11"> Бары тик кызык өчен .
(src)="12"> Veel eelmisel aastal matkasin Kilimanjaro mäe otsa , mis on kõrgeim mägi Aafrikas .
(trg)="12"> Ә узган елны мин Килиманджарога күтәрелдем , Африканың иң бөек тавы .
(src)="13"> Ma poleks iial olnud nii seiklushimuline enne oma 30-päeva väljakutsete alustamist .
(trg)="13"> 30-көнлек экспериментларны башлаганчы мин мондый хәрәкәтчән түгел идем .
(src)="14"> Lisaks mõistsin , et kui sa midagi tõeliselt tahad , suudad sa 30 päeva teha mida iganes .
(trg)="14"> Шунысы ачыкланды : берәр нәрсәне бик нык теләсәң , аны 30 көн эчендә эшләп була .
(src)="15.1"> Oled sa kunagi tahtnud romaani kirjutada ?
(src)="15.2"> Igas novembris
(trg)="15.1"> Сезнең китап язганыгыз бармы ?
(trg)="15.2"> Һәр ноябрь аенда
(src)="16"> püüavad kümned tuhanded inimesed kirjutada oma 50 000-sõnalise romaani 30 päevaga .
(trg)="16"> якынча ун меңләр кеше 50 мең сүздән торган роман язарга тырыша , 30 көн эчендә .
(src)="17"> Nagu selgub , pead sa kõigest kirjutama 1667 sõna päevas , kuu aega .
(trg)="17"> Димәк , шулай : бары тик көненә 1667 сүз язарга кирәк , ай дәвамында .
(src)="18"> Ja nii ma tegingi .
(trg)="18"> Мин шулай эшләдем дә .
(src)="19"> Muuseas , nipp on mitte minna magama enne , kui oled päeva sõnade arvu täis kirjutanud .
(trg)="19"> Сүз уңаеннан , сер шунда : язып бетергәнче , йокларга ятарга ярамый .
(src)="20"> Sa võid olla unevaeguses , kuid sa saad oma romaani valmis .
(trg)="20"> Бәлки , сезнең йокыгыз туймыдыр , ләкин романны сез язып бетерәсез .
(src)="21"> Kas mu raamat on siis järgmine suur ameerika romaan ?
(trg)="21"> Минем китабым танылган роман була алдымы ?
(src)="22.1"> Ei .
(src)="22.2"> Ma kirjutasin selle kuu ajaga .
(trg)="22"> Юк , мин аны ай эчендә язып бетердем .
(src)="23"> See on kohutav .
(trg)="23"> Ул котычкыч !
(src)="24"> Kuid oma ülejäänud elu jooksul , kui peaksin TEDi peol John Hodgman 'i kohtama , ei pea ma ütlema : " Ma olen arvutiteadlane . "
(trg)="24"> Ләкин хәзердән башлап мин TED кичәсендә Джон Һоджманны очратсам , " мин санак белгече " дип әйтергә җыенмыйм .
(src)="25"> Ei , ei , kui tahan , saan öelda : " Ma olen romaanikirjanik . "
(trg)="25"> Юк , теләсәм , мин хәзер " Мин язучы " диям .
(src)="26"> ( naer ) Seega veel üks asi , mida tahaksin mainida .
(trg)="26"> ( Көлү ) Димәк , мин әйтергә теләгән соңгы әйбер .
(src)="27"> Ma õppisin , et kui tegin väikeseid jätkusuutlikke muudatusi , asju , mida saaksin jätkata , oli tõenäosem , et nad jäid püsima .
(trg)="27"> Мин кечкенә адымнар ясаган саен , һәм аларны даими эшләгәндә , алар гадәткә кереп китә .
(src)="28"> Suurtes ja hulludes väljakutsetes pole midagi halba .
(trg)="28"> Зур , акылсыз үзгәрешләр дә яхшы ,
(src)="29"> Tegelikult on need väga lõbusad .
(trg)="29"> алар кызыклы булырга мөмкин ,
(src)="30"> Aga on vähetõenäosem , et nad jäävad püsima .
(trg)="30"> ләкин алар , мөгаен , гадәткә кермәячәк .
(src)="31"> Kui ma loobusin suhkrust 30 päevaks , nägi 31 . päev välja selline .
(trg)="31"> Мин 30 көнгә шикәрле ризыктан баш тарткач , 31 нче көн болай күренде ...
(src)="32"> ( naer ) Nii et siin on minu küsimus sulle : Mida sa ootad ?
(trg)="32"> ( Көлү ) Димәк , сезгә соравым шул : Нәрсә сез тагын көтәсез ?
(src)="33"> Ma garanteerin , et järgnevad 30 päeva mööduvad , soovid sa seda või ei , seega miks mitte mõelda millestki , mida oled alati tahtnud proovida ja anda sellele võimalus
(trg)="33.1"> Сүз бирәм : киләсе 30 көн барыбер узачак .
(trg)="33.2"> Сез теләгәнчәме , әллә юкмы ?
(trg)="33.3"> Шуңа күрә сез һәрвакыт эшләргә теләгән берәр нәрсә турында уйлагыз , һәм аңа шанс бирегез ,
(src)="34"> järgneva 30 päeva jooksul .
(trg)="34"> киләсе 30 көндә
(src)="35"> Tänan !
(trg)="35"> Рәхмәт .
(src)="36"> ( aplaus )
(trg)="36"> ( Кул чабу )

# et/ted2020-349.xml.gz
# tt/ted2020-349.xml.gz

(src)="1.1"> Tere .
(src)="1.2"> Olen siin selleks , et rääkida , kui tähtis on kiita , imetleda ja tänada ning teha seda konkreetselt ja ehedalt .
(trg)="1.1"> Сәлам !
(trg)="1.2"> Мин монда сезгә мактау , соклану һәм рәхмәт әйтүнең әһәмиятен аңлатырга килдем .
(trg)="1.3"> Алар ихласлы булырга тиеш .
(src)="2"> Mind hakkas see huvitama , sest märkasin enda juures lapsena ja koguni veel mõned aastad tagasi , et tahtsin kedagi tänada , tahtsin kiita ja omakorda kiitust vastu võtta , kuid miskipärast ei teinud seda .
(trg)="2"> Мине күптән түгел үземдә шундый кызыклы мәсьәләгә игътибар иттем : Балачакта һәм хәзер дә мин берәр кемгә рәхмәт әйтергә теләсәм , кешеләрне мактарга теләсәм , яки мине мактасыннар дип теләгәндә , мин нигәдер туктый идем .
(src)="3"> Küsisin endalt , miks ?
(trg)="3"> Һәм мин үземнән сорадым : " Нигә ?
(src)="4"> Tundsin kohmetust , piinlikkust .
(trg)="4.1"> " .
(trg)="4.2"> Мин ояла идем , үземне әллә ничек хис итә идем .
(src)="5"> Mul tekkis küsimus , kas ma olen ainus , kellega on nii ?
(trg)="5"> Аннан соң шундый сорау туды : " Мин генә шулай эшлимме ? "
(src)="6"> Otsustasin seda uurida .
(trg)="6"> Мин моны белергә теләдем .
(src)="7"> Mul on vedanud , sest töötan võõrutuskeskuses , ja näen inimesi , kelle jaoks sõltuvus on elu ja surma küsimus .
(trg)="7.1"> Миңа реабилитация үзәгендә эшләү бәхете эләкте .
(trg)="7.2"> Шунда мин начар гадәтләре булган кешеләрнең тормышын һәм үлемен күрә идем .
(src)="8"> Selle taga võib olla midagi väga lihtsat - inimese suurim valu võib seisneda selles , et tema isa suri , ütlemata kunagi , et on tema üle uhke .
(trg)="8"> Кайчак авыруларның сәбәпләре бик гади була иде : мәсәлән , әтиләре үлгәндә " мин синең белән горурланам " дип әйтмәү .
(src)="9"> Siis ta kuuleb sõprade ja sugulaste käest , et isa rääkis kõigile teistele , kui uhke ta tema üle oli , aga pojale ei öelnud ta seda kunagi .
(trg)="9.1"> Ләкин алар аннары соң гаиләдән һәм дуслардан әтисе бөтенесе белән горурланганын әйткәнен ишетәләр .
(trg)="9.2"> Ләкин үз улына ул моны әйтмәгән .
(src)="10"> Sest ta ei teadnud , et pojal on vaja seda kuulda .
(trg)="10"> Әтисе улының моны ишетергә теләгәнен белмәгән .
(src)="11"> Minu küsimus on , et miks me ei küsi seda , mida vajame ?
(trg)="11"> Соравым шул : нигә без безгә кирәк булган әйберләрне сорамыйбыз ?
(src)="12"> Tean meest , kes on olnud 25 aastat abielus ja igatseb , et ta naine talle ütleks : " Aitäh , et sa leiba teenid , et mina võiksin lastega kodus olla , " aga ei küsi seda temalt .
(trg)="12.1"> Мин 25 ел элек өйләнгән ир кеше белән таныш , Ул хатыныннан мондый сүзләрне ишетергә тели : " Гаиләне ашатканың өчен рәхмәт , мин эшләмичә өйдә балалар белән утыра алам " .
(trg)="12.2"> Ләкин ул сорамый .
(src)="13"> Tean ühte naist , kes seda hästi oskab .
(trg)="13"> Мин тагын бер хатын-кызны беләм ,
(src)="14"> Kord nädalas läheb ta oma mehe juurde ja ütleb : " Tahaksin , et sa tänaksid mind kõige eest , mida ma kodu ja laste heaks tegin . "
(trg)="14"> ул ире белән атнага бер күрешә , һәм аңа : " Мин синең миңа рәхмәт әйтүеңне телим , кара өй һәм балалар өчен әллә ниләр эшләдем . "
(src)="15"> Mees vastab : " Oh , see on fantastiline ja see ... "
(trg)="15"> Ул : " Әйе , бу шәп , бик шәп " , ди .
(src)="16"> Kiitmine peab muidugi olema siiras , aga naine osutab ise initsiatiivi .
(trg)="16"> Мактау ихласлы булырга тиеш , ләкин моның хатын-кыз мондый җаваплылыкны үз өстенә ала .
(src)="17"> Minu sõbranna April , keda tunnen juba lasteaiast , tänab oma lapsi koduste toimetuste eest .
(trg)="17"> Минем балалар бакчасыннан бирле булган дустым , Эйприл , үз балаларына өй эше эшләгәне өчен рәхмәт әйтә .
(src)="18"> Ta ütles : " Miks mitte tänada , kuigi see on nende kohustus ? "
(trg)="18"> " Алар моны эшләргә тиеш булсалар да , ник рәхмәт әйтмәскә ?
(src)="19"> Küsimus on niisiis , miks ma seda vältisin ?
(trg)="19.1"> " , ди ул .
(trg)="19.2"> Менә сорау шундый : ник без моннан баш тартабыз ?
(src)="20"> Miks teised inimesed seda vältisid ?
(trg)="20"> Нигә кешеләр рәхмәттән баш тарта ?
(src)="21"> Miks ma suudan öelda : " Soovin oma biifsteeki keskmiselt küpsetatuna , mul on vaja number 38 kingi , " aga ma ei suuda öelda : " Palun kiida mind selle eest ? "
(trg)="21"> Нигә без : " Миңа алтынчы зурлыктагы аяк киеме кирәк , " - дибез , " Миңа уртача кыздырылган стэйк кирәк , " - дибез , Ә " мине мактагыз , " - дип әйтмибез ?
(src)="22"> Põhjuseks on , et ma annan enda kohta teada kriitilisi andmeid .
(trg)="22"> Чөнки шулай дигәндә без үзебез турында мөһим мәгълүматны
(src)="23"> Ma annan mõista , milles tunnen end ebakindlalt .
(trg)="23"> башка кешеләргә җиткерәбез .
(src)="24"> Ütlen välja , milles vajan teie abi .
(trg)="24"> Шулай итеп мин миңа ярдәм кирәклеген әйтәм .
(src)="25"> Aga ma kohtlen teid , oma lähiringkonda , justkui vaenlast .
(trg)="25"> Һәм мин якын булган кешеләрне үземнең дошманнарым кебек кабул итәм .
(src)="26"> Sest mida te võite nende andmetega peale hakata ?
(trg)="26"> Чөнки сез бу мәгълүмат белән нишли аласыз ?
(src)="27"> Võite mind eirata .
(trg)="27"> Сез миңа дәшми аласыз .
(src)="28"> Võite neid kurjasti ära kasutada .
(trg)="28"> Сез миңа начарлык эшли аласыз .
(src)="29"> Või siis võite minu vajadusi täita .
(trg)="29"> Яки миңа ярдәм итә аласыз .
(src)="30"> Ma viisin oma jalgratta hooldusesse ja nad tegid sellega midagi , mille nimi on " kodarate timmimine " .
(trg)="30.1"> Бервакыт мин үземнең сәпидемне төзәтергә теләдем .
(trg)="30.2"> Аның тәгәрмәчләре белән проблема чыкты .
(src)="31"> Mulle öeldi : " Teate , kui kodaraid timmida , sõidab ratas palju paremini . "
(trg)="31"> Эшче егет миңа : " Беләсезме , без тәгәрмәчләрне төзәткәч , ул күпкә яхшырак йөри " .
(src)="32"> Sain sama ratta tagasi , nad olid eemaldanud väikesed ebatasasused ratastelt , millel olin kaks ja pool aastat ringi sõitnud ning jalgratas oli nagu uus .
(trg)="32.1"> Миңа шул ук сәпидне бирделәр , алар анда булган бөтен кечкенә проблемаларны төзәткәннәр .
(trg)="32.2"> Минем сәпид элеккечә яңа кебек иде .
(src)="33"> Niisiis esitan teile kõigile väljakutse .
(trg)="33"> Шулай итеп , мин сездән
(src)="34"> Tahan , et te oma kodaraid timmiksite : öelge ausalt , millist kiitust teil on vaja kuulda .
(trg)="34"> үзегезнең сәпидегезнең тәгәрмәчләрен төзәтүегезне сорыйм : Сезгә нәрсә кирәклеген ихласлы әйтегез .
(src)="35.1"> Mida teil on vaja kuulda ?
(src)="35.2"> Minge koju oma naise juurde , küsige temalt , mida ta vajab .
(trg)="35.1"> Сез нәрсә ишетергә телисез ?
(trg)="35.2"> Хатыныгыз янына барыгыз , Һәм аңа нәрсәләр кирәк дип сорагыз ?
(src)="36"> Minge koju oma mehe juurde - mida tema vajab ?
(trg)="36.1"> Ирегез янына барыгыз ?
(trg)="36.2"> Аңа нәрсә кирәк ?
(src)="37"> Minge koju ja küsige seda ning siis aidake inimesi enda lähedal .
(trg)="37"> Өйгә барыгыз , сорагыз , аннан соң башкаларга ярдәм итегез .
(src)="38"> See on lihtne .
(trg)="38"> Бу бик җиңел .
(src)="39"> Miks me peaksime sellest hoolima ?
(trg)="39"> Ләкин ни өчен без моның турында уйларга тиеш ?
(src)="40"> Me räägime ülemaailmsest rahust .
(trg)="40"> Без дөньяда татулык телибез .
(src)="41"> Kuidas suudame saavutada ülemaailmset rahu keset erinevaid kultuure ja keeli ?
(trg)="41"> Ничек төрле мәдәниятләр , телләр арасында дуслык булдырырга ?
(src)="42"> Minu meelest algab see kodust , neist , kes elavad sama katuse all .
(trg)="42"> Минемчә , бу гаиләдән гаиләгә күчәргә тиеш .
(src)="43"> Ajame kõigepealt asjad oma koduhoovis korda .
(trg)="43"> Әйдәгез үзебезнең гаиләдән башлыйк .
(src)="44"> Ma tahan tänada kogu tänast publikut , et te olete suurepärased abikaasad , emad , sõbrad , tütred , pojad .
(trg)="44"> Һәм мин монда утыручыларга яхшы ирләр , хатыннар , әниләр , дуслар , балалар булганыгыз өчен рәхмәт әйтәсем килә .
(src)="45"> Võib-olla pole keegi teile seda kunagi öelnud , aga te olete oma tööga tõesti väga hästi hakkama saanud .
(trg)="45"> Бәлки , моны сезгә беркем дә әйтмәгәндер , ләкин сез зур эш эшлисез .
(src)="46"> Aitäh teile , et te siin olete , et te kohale tulite ja muudate oma ideedega maailma .
(trg)="46"> Монда булуыгыз белән , үзегезнең фикерләрегез белән дөньяны үзгәртүегез өчен рәхмәт .
(src)="47"> Aitäh teile .
(trg)="47"> Зур рәхмәт .
(src)="48"> ( Aplaus )
(trg)="48"> ( Алкышлар )

# et/ted2020-70.xml.gz
# tt/ted2020-70.xml.gz

(src)="1.1"> See on tegelikult 2-tunnine loeng õpilastele , mille surusin kokku 3 minutisse .
(src)="1.2"> Kõik sai alguse lennukis teel TEDile
(trg)="1.1"> Мин бу чыгышымны 2 сәгать дәвамында мәктәптә ясадым .
(trg)="1.2"> Хәзер аны 3 минутка кыскарттым .
(trg)="1.3"> Барысы да бер көнне TED-ка юл тоткан хәлдә , очкычта башланды .
(src)="2.1"> 7 aastat tagasi .
(src)="2.2"> Minu kõrval istus
(trg)="2.1"> Җиде ел элек .
(trg)="2.2"> Минем янымда
(src)="3"> teismeline koolitüdruk , kes oli pärit väga vaesest perest .
(trg)="3.1"> Яшүсмер , мәктәп укучысы утырды .
(trg)="3.2"> Ул бик факыйрь гаиләдән иде .
(src)="4.1"> Ta tahtis oma elus midagi saavutada ning küsis minult väga lihtsa küsimuse .
(src)="4.2"> " Kuidas saada edukaks ? "
(trg)="4.1"> Ул тормышында нәрсәгәдер ирешергә теләгән иде , Һәм ул миңа кечкенә гади сорау бирде .
(trg)="4.2"> " Уңышка нәрсә китерә ?
(src)="5"> Tundsin end väga halvasti ,
(trg)="5.1"> " , диде ул .
(trg)="5.2"> Мин югалып калдым .
(src)="6"> sest ei osanud anda head vastust .
(trg)="6"> Аңа җавап бирә алмадым .
(src)="7"> Tulin lennukist maha ja jõudsin TEDile .
(trg)="7"> Очкычтан төшкәч , мин TED-ка килдем .
(src)="8"> Ning mõtlesin , jessas , ma olen ruumis , mis on täis edukaid inimesi !
(trg)="8"> Һәм мин уйлап куйдым : мин бит уңышлы кешеләр тулган бүлмә уртасында !
(src)="9"> Miks mitte küsida neilt , mis on aidanud neil edukaks saada , ja öelda see siis lastele edasi ?
(trg)="9.1"> Нигә алардан уңыш серен сорамаска ? !
(trg)="9.2"> Һәм аны балаларга ачмаска ?
(src)="10"> Siin me oleme , pärast 7 aastat ja 500 intervjuud , ning ma räägin teile , mis teeb inimese edukaks ja paneb tedikad tegutsema .
(trg)="10.1"> Димәк , җиде ел узган , 500 әңгәмә ясалган .
(trg)="10.2"> Һәм мин сезгә уңышка илткән серләрне ачам .
(trg)="10.3"> TED-чыларны нәрсә илһамландыра ?
(src)="11"> Esimene asi on vaimustus .
(trg)="11"> Беренче әйбер - дәрт .
(src)="12"> Freeman Thomas ütles : " Mind ajendab see , kui ma millestki vaimustun . "
(trg)="12"> Фримен Томас сүзләренчә , " Мине дәртем алып барды " .
(src)="13"> Tedikad teevad asju armastusest , mitte raha pärast .
(trg)="13"> TED-чылар эшләрен яратып эшли , алар акча өчен эшләми .
(src)="14"> Carol Coletta ütles : " Olen nõus maksma , et saaksin teha seda mida teen . "
(trg)="14"> Кэрол Колетта сүзләренчә , " Миңа эшемне эшләр өчен , мин башкаларга түләргә әзермен " .
(src)="15"> Ja huvitaval kombel , kui teha midagi armastusest , siis tuleb ka raha .
(trg)="15"> Иң кызыгы шунда : Эшне яратып эшләсәң , акча барыбер килер .
(src)="16.1"> Töö !
(src)="16.2"> Rupert Murdoch ütles mulle : " Kõik on tulnud raske tööga .
(trg)="16.1"> Эшлә !
(trg)="16.2"> Руперт Мэрдок әйткәнчә , " күп эшләргә кирәк " !