# et/ted2020-1140.xml.gz
# tl/ted2020-1140.xml.gz
(src)="1"> Mul on väga hea meel olla siin TEDil .
(trg)="1"> Nakakatuwa dito sa TED .
(src)="2"> Teate , ma arvan , et siin võib olla ettekandeid , mis käivad üle minu pea , aga kõige hämmastavamad asjad on need , mis toimuvad minu jalgade all .
(trg)="2"> Alam niyo , sa tingin ko may mga pagtatanghal na hindi ko lubusang maiintindihan , ngunit ang mga pinakamahuhusay na konsepto ay yaong mga tumatagos hanggang talampakan .
(src)="3"> Väikesed asjad siin elus , mille kipume vahel ära unustama nagu tolmeldamine , mida peame enesestmõistetavaks .
(trg)="3"> Ang maliliit na bagay sa buhay , na madalas nating nalilimutan , katulad ng polinasyon , na ating winawalang-bahala .
(src)="4"> Ei saa rääkida lugu tolmeldajatest -- mesilastest , nahkhiirtest , koolibridest ja liblikatest -- rääkimata lugu lilledest ja nende ühisest arenemisest 50 miljoni aasta jooksul .
(trg)="4"> Walang kwento tungkol sa mga pollinators -- mga bubuyog , paniki , hummingbirds , paru-paro -- nang hindi kinukwento ang istorya ng pagkakaroon ng mga bulaklak at kung paano sila nagkasabay sa ebolusyon sa loob ng 50 milyong taon .
(src)="5"> Olen filminud lilli intervallvõttega 24 tundi ööpäevas , seitse päeva nädalas , üle 35 aasta .
(trg)="5"> Kinukunan ko ang mga bulaklak gamit ang time-lapse 24 oras sa isang araw , 7 araw sa isang linggo , sa loob ng 35 taon .
(src)="6"> Vaadata nende liikumist - on nagu tants , millest ma kunagi ei väsi .
(trg)="6"> Ang mapanood silang gumalaw na parang isang sayaw ay hindi ko pagsasawaan .
(src)="7"> See täidab mind imetlusega ja avab mu südame .
(trg)="7"> Napupuno ako ng pagkamangha at binubuksan nito ang aking puso .
(src)="8"> Usun , et ilu ja võrgutamine on looduse vahend ellujäämiseks , sest me kaitseme seda , millesse oleme armunud .
(trg)="8"> Ang kagandahan at panghahalina , sa aking paniniwala , ay gamit ng kalikasan upang ito 'y magtagal , dahil napapangalagaan natin ang mga bagay na napapamahal sa atin .
(src)="9"> Nende suhe on armastuslugu , mis toidab Maad .
(trg)="9"> Ang kanilang ugnayan ay isang kwento ng pag-ibig na bumubuhay sa mundo .
(src)="10"> See meenutab meile , et oleme osa loodusest ja mitte ei seisa sellest eraldi .
(trg)="10"> Pinapaalala nito sa atin na kabahagi din tayo ng kalikasan , at hindi tayo nakahiwalay dito .
(src)="11"> Kui kuulsin kaduvatest mesilastest , mesilaspere kollapsi sündroomist , pani see mind tegutsema .
(trg)="11"> Nang narinig ko ang tungkol sa mga naglahong bubuyog , at sa Colony Collapse Disorder , ito ang nag-udyok sa akin na kumilos .
(src)="12"> Me sõltume tolmeldajatest , üle kolmandiku puu- ja köögiviljade puhul , mida sööme .
(trg)="12"> Umaasa tayo sa mga pollinators sa halos ikatlo ng lahat ng prutas at gulay na ating kinakain .
(src)="13"> Ja paljud teadlased usuvad , et see on kõige tõsisem inimkonna ees seisev probleem .
(trg)="13"> At maraming siyentipiko ang naniniwala na ito ang pinakaseryosong suliranin na kinakaharap ng sangkatauhan .
(src)="14"> See on õnnetus , mis hüüab tulles .
(trg)="14"> Dapat itong magsilbing babala .
(src)="15"> Kui nemad kaovad , kaome ka meie .
(trg)="15"> Kapag sila 'y naglaho , tayo din ay maglalaho .
(src)="16"> See tuletab meile meelde , et oleme osa loodusest ja peame selle eest hoolt kandma .
(trg)="16"> Pinapaalala nito na kabahagi tayo ng kalikasan at kailangan natin itong alagaan .
(src)="17"> Mind motiveeris tolmeldajate käitumist filmima küsimus , mille esitasin oma teadusnõunikele : " Mis motiveerib tolmeldajaid ? "
(trg)="17"> Ang nag-udyok sa 'kin na kunan ang kanilang gawain ay noong nagtanong ako sa aking mga tagapayo sa agham : " Ano ang nagpapagalaw sa mga pollinators ? "
(src)="18"> Nende vastus oli : " See on riski ja tasu küsimus . "
(trg)="18"> Sagot nila , " Iyon ay ang pagtataya sa mga panganib at gantimpala . "
(src)="19"> Nagu süütute silmadega laps küsisin : " Aga miks nii ? "
(trg)="19"> Gaya ng isang mausisang bata , nagtanong pa ako , " Bakit ganoon ? "
(src)="20"> Ja nemad ütlesid : " Sest nad tahavad ellu jääda . "
(trg)="20"> Sagot nila , " Marahil , dahil gusto nilang magtagal . "
(src)="21"> Ma jätkasin : " Miks ? "
(trg)="21"> Nagpatuloy pa ako , " Bakit ? "
(src)="22"> " Noh , et paljuneda . "
(trg)="22"> " Marahil , para magparami . "
(src)="23"> " Aga miks ? "
(trg)="23"> " Bakit naman ? "
(src)="24"> Ja ma arvasin , et nad ilmselt ütlevad : " Noh , tegelikult on selle kõige taga lihtsalt seks . "
(trg)="24"> At akala ko ang isasagot nila , " Marahil , dahil gusto nilang makipagtalik . "
(src)="25"> Ja Chip Taylor , meie monarhliblika ekspert vastas : " Miski ei kesta igavesti .
(trg)="25"> Sagot naman ni Chip Taylor , ang aming experto sa monarch butterfly , " Walang nagtatagal ng panghabambuhay .
(src)="26"> Kõik siin universumis kulub lõpuks ära . "
(trg)="26"> Ang lahat ng nasa kalawakan ay mawawala . "
(src)="27"> Ja see rabas mind .
(trg)="27"> At doon ako nawindang .
(src)="28"> Kuna sain aru , et loodus oli leiutanud paljunemise mehhanismiks , mis laseb elul edasi minna , elujõuks , mis kulgeb meist läbi ja seob meid elu evolutsiooniga .
(trg)="28"> Dahil naunawaan ko na inimbento ng kalikasan ang pagpaparami bilang mekanismo upang magpatuloy ang buhay , bilang puwersa sa bawat isa sa atin na nagdudugtong sa kabuuang ebolusyon .
(src)="29"> Kuigi harva palja silmaga nähtav , on see kokkupuutepunkt loomade ja taimede maailma vahel tõeliselt maagiline hetk .
(trg)="29"> Dahil bihirang nakikita ng ating payak na mata , ang ugnayang ito na pumapagitna sa mundo ng mga hayop at halaman ay tunay na kahanga-hanga .
(src)="30"> See on see müstiline hetk kus elu loob end üha uuesti , ikka ja jälle .
(trg)="30"> Ito 'y isang mahiwagang sandali kung saan nililikha ng buhay ang kanyang sarili , nang paulit-ulit .
(src)="31"> Nii et siin on veidi minu filminektarit .
(trg)="31"> Kaya heto ang mumunting dagta mula sa aking mga kuha .
(src)="32"> Ma loodan , et te joote , säutsute ja panete mulda mõned seemned , et tolmeldada üks sõbralik aed .
(trg)="32"> Umaasa ako na kayo 'y sisimsim , huhuni at magtatanim ng ilang buto upang makapagbunga ng isang maaliwas na hardin .
(src)="33"> Võtke alati aega , et nuusutada lilli , laske sel täita end iluga ja taasavastada see imelisuse tunne .
(trg)="33"> At lagi kayong maglaan ng oras upang amuyin ang mga bulaklak , at hayaan niyo na punuin kayo nito ng pagkahalina , at maalala ang pakiramdam ng pagkamangha .
(src)="34"> Siin siis mõned kaadrid filmist .
(trg)="34"> Heto ang ilan sa mga imahe mula sa aking kuha .
(src)="35"> ( Muusika ) ( Aplaus ) Aitäh .
(trg)="35"> ( Musika ) ( Palakpakan ) Salamat .
(src)="36"> Suur aitäh teile .
(trg)="36"> Maraming salamat .
(src)="37"> ( Aplaus ) Aitäh .
(trg)="37"> ( Palakpakan ) Salamat .
(src)="38"> ( Aplaus )
(trg)="38"> ( Palakpakan )
# et/ted2020-1183.xml.gz
# tl/ted2020-1183.xml.gz
(src)="1"> Mõned aastad tagasi tundsin , et olin jäänud paigalseisu , seega otsustasin järgida suurt ameerika filosoofi , Morgan Spurlock 'i ja proovida midagi uut , 30 päeva .
(trg)="1"> Ilang taon na ang nakalipas , pakiramdam ko ay lugmok na ako , kaya nagpasya akong sundan ang mga yapak ni Morgan Spurlock , isang magaling na pilosopo ng Amerika , na sumubok ng bago sa loob ng 30 araw .
(src)="2"> Idee ise on tegelikult üsna lihtne .
(trg)="2"> Simple lang ang ideyang ito .
(src)="3"> Mõtle millestki , mida oled alati tahtnud oma elule lisada ja proovi seda järgnevad 30 päeva .
(trg)="3"> Isipin mo ang isang bagay na gusto mong idagdag sa iyong karanasan at subukan mo iyon sa sumusunod na 30 araw .
(src)="4"> Selgub , et 30 päeva on täpselt paras aeg selleks , et lisada uus harjumus või loobuda mõnest -- nagu uudiste vaatamine -- oma elus .
(trg)="4"> Kung tutuusin , ang 30 araw ay sapat na panahon lang upang dagdagan o bawasan ang isang kasanayan -- gaya ng panood ng balita -- sa iyong buhay .
(src)="5"> On mõned asjad , mida ma õppisin nende 30-päevaste väljakutsetega .
(trg)="5"> May iilang bagay akong natutunan habang ginagawa ko ang mga 30-araw na hamon .
(src)="6"> Esiteks , mööda tuhisevate ja unustatud kuude asemel oli aeg hulga meeldejäävam .
(trg)="6"> Una , sa halip na lumipas ang mga buwan na madaling nalilimutan , nagiging mas madali itong matandaan .
(src)="7"> See siin oli osa väljakutsest teha kuu aega iga päev üks foto .
(trg)="7"> Bahagi ito ng hamon ko na kumuha ng litrato kada araw sa loob ng isang buwan .
(src)="8"> Ma mäletan täpselt , kus ma olin ja mida ma tegin tol päeval .
(trg)="8"> At natatandaan ko mismo kung saan at ano ang ginagawa ko sa araw na yan .
(src)="9"> Ma panin ka tähele , et kui hakkasin tegema rohkem ja raskemaid 30-päeva väljakutseid , siis mu enesekindlus kasvas .
(trg)="9"> Napansin ko din na habang pahirap ng pahirap ang mga 30-araw na hamon , lumalaki ang kumpansya ko sa sarili .
(src)="10"> Ma muutusin laua taga olesklevast arvutinohikust selliseks tüübiks , kes sõidab jalgrattaga tööle --
(trg)="10"> Mula sa pagiging nerd na nakaharap sa kompyuter noon ay nagbibisikleta na ngayon papuntang trabaho --
(src)="11"> lõbu pärast .
(trg)="11"> bilang katuwaan .
(src)="12"> Veel eelmisel aastal matkasin Kilimanjaro mäe otsa , mis on kõrgeim mägi Aafrikas .
(trg)="12.1"> Noong isang taon , inakyat ko ang Mt .
(trg)="12.2"> Kilimanjaro , ang pinakamatayog sa Aprika .
(src)="13"> Ma poleks iial olnud nii seiklushimuline enne oma 30-päeva väljakutsete alustamist .
(trg)="13"> Hindi ako magiging kasing-pangahas noong hindi ko pa sinimulan ang mga 30-araw na hamon .
(src)="14"> Lisaks mõistsin , et kui sa midagi tõeliselt tahad , suudad sa 30 päeva teha mida iganes .
(trg)="14"> Napagtanto ko din na kung gugustuhin mo lang talaga ang isang bagay , magagawa mo ang kahit ano sa loob ng 30 araw .
(src)="15.1"> Oled sa kunagi tahtnud romaani kirjutada ?
(src)="15.2"> Igas novembris
(trg)="15.1"> Nakapagsulat ka na ba ng nobela ?
(trg)="15.2"> Kada Nobyembre ng taon ,
(src)="16"> püüavad kümned tuhanded inimesed kirjutada oma 50 000-sõnalise romaani 30 päevaga .
(trg)="16"> sampung libong katao ang sumusubok magsulat ng nobelang may 50,000 na salita sa loob ng 30 araw .
(src)="17"> Nagu selgub , pead sa kõigest kirjutama 1667 sõna päevas , kuu aega .
(trg)="17"> Ang kailangan mo lang palang gawin ay sumulat ng 1,667 na salita kada araw sa loob ng isang buwan .
(src)="18"> Ja nii ma tegingi .
(trg)="18"> Kaya ginawa ko yun .
(src)="19"> Muuseas , nipp on mitte minna magama enne , kui oled päeva sõnade arvu täis kirjutanud .
(trg)="19"> Ang sikreto dito ay hindi ka maaring matulog hangga 't hindi mo natatapos ang pagsusulat para sa araw na iyon .
(src)="20"> Sa võid olla unevaeguses , kuid sa saad oma romaani valmis .
(trg)="20"> Maaring inaantok ka palagi , ngunit siguradong tapos mo ang nobela .
(src)="21"> Kas mu raamat on siis järgmine suur ameerika romaan ?
(trg)="21"> Maihahanay na ba sa mga pinakamahusay ang libro ko ?
(src)="22.1"> Ei .
(src)="22.2"> Ma kirjutasin selle kuu ajaga .
(trg)="22.1"> Siyempre hindi .
(trg)="22.2"> Sinulat ko lang iyon ng isang buwan .
(src)="23"> See on kohutav .
(trg)="23"> Ang pangit .
(src)="24"> Kuid oma ülejäänud elu jooksul , kui peaksin TEDi peol John Hodgman 'i kohtama , ei pea ma ütlema : " Ma olen arvutiteadlane . "
(trg)="24"> Pero sa natitirang bahagi ng buhay ko , kung magtatagpo kami ni ni John Hodgman sa isang TED party , hindi ko sasabihing , " Isa akong computer scientist . "
(src)="25"> Ei , ei , kui tahan , saan öelda : " Ma olen romaanikirjanik . "
(trg)="25"> Hindi , ngayon pwede ko nang sabihing " Isa akong nobelista . "
(src)="26"> ( naer ) Seega veel üks asi , mida tahaksin mainida .
(trg)="26"> ( Tawanan ) Ito ang huling bagay na nais kong banggitin .
(src)="27"> Ma õppisin , et kui tegin väikeseid jätkusuutlikke muudatusi , asju , mida saaksin jätkata , oli tõenäosem , et nad jäid püsima .
(trg)="27"> Natutunan ko na noong ginagawa ko ang mga paunti-unting pagbabago , mga gawaing kaya kong ulit-ulitin , ito 'y nagiging kaugalian .
(src)="28"> Suurtes ja hulludes väljakutsetes pole midagi halba .
(trg)="28"> Walang masama sa mga nakakabaliw na hamon .
(src)="29"> Tegelikult on need väga lõbusad .
(trg)="29"> Sa katunayan , nakakatuwa ang mga yun .
(src)="30"> Aga on vähetõenäosem , et nad jäävad püsima .
(trg)="30"> Pero mas mahirap silang ulitin .
(src)="31"> Kui ma loobusin suhkrust 30 päevaks , nägi 31 . päev välja selline .
(trg)="31"> Noong tinigil ko ang asukal sa loob ng 30 araw , ito na ang ika-31 araw .
(src)="32"> ( naer ) Nii et siin on minu küsimus sulle : Mida sa ootad ?
(trg)="32"> ( Tawanan ) Kaya ito ang tanong ko sa inyo : Ano pa ang hinihintay mo ?
(src)="33"> Ma garanteerin , et järgnevad 30 päeva mööduvad , soovid sa seda või ei , seega miks mitte mõelda millestki , mida oled alati tahtnud proovida ja anda sellele võimalus
(trg)="33"> Pinapangako ko na ang susunod na 30 araw ay lilipas din gustuhin mo man o hindi , kaya bakit hindi ka nalang sumubok ng bagay na dati mo pang pinapangarap gawin at pagsikapan
(src)="34"> järgneva 30 päeva jooksul .
(trg)="34"> sa susunod na 30 araw .
(src)="35"> Tänan !
(trg)="35"> Salamat .
(src)="36"> ( aplaus )
(trg)="36"> ( Tawanan )
# et/ted2020-1200.xml.gz
# tl/ted2020-1200.xml.gz
(src)="1"> Me oleme kaotamas oma kuulamisvõimet .
(trg)="1"> Nawawala ang ating pakikinig .
(src)="2"> Me veedame umbes 60 % oma suhtlusajast kuulates , kuid me pole selles eriti head .
(trg)="2"> Higit kumulang 60 porsyento ng ating oras sa pakikipag-usap ay nagagamit sa pakikinig , ngunit hindi natin ito pinagbubutihan .
(src)="3"> Meile jääb meelde ainult 25 % kuuldust .
(trg)="3"> 25 porsyento lang ng ating naririnig ang ating natatandaan .
(src)="4"> Mitte küll teile , mitte sellest jutust , kuid üldiselt on see tõsi .
(trg)="4"> Hindi naman ikaw , hindi dito , pero madalas ay totoo ito .
(src)="5"> Defineerime kuulamist kui helidest tähenduse loomist .
(trg)="5"> Isalarawan natin ang pakikinig bilang pagbibigay kahulugan sa tunog .
(src)="6"> See on vaimne protsess , see on filtreerimise protsess .
(trg)="6"> Ito 'y proseso sa utak , at proseso ng paghugot ng kahulugan .
(src)="7.1"> Meil on üsna ägedaid võtteid , et seda teha .
(src)="7.2"> Üks neist on mustrite äratundmine .
(trg)="7.1"> May mga astig na paraan tayo upang gawin ito .
(trg)="7.2"> Isa sa kanila ang pagkilala ng mga pattern .
(src)="8"> ( Rahvasumin ) Kui ma sellise peo ajal
(trg)="8"> ( Ingay ng mga tao ) Kaya , sa isang cocktail party gaya nito ,
(src)="9"> ütlen : " David , Sara , pange tähele ! " , siis mõned teist nõjatuvad kohe ettepoole .
(trg)="9"> kung sabihin ko , " David , Sara , makinig kayo , " ' ilan sa inyo ang walang kibo .
(src)="10"> Me tunneme ära mustrid , mis eristavad müra signaalist , ja eriti oma nimest .
(trg)="10"> Nakakapansin tayo ng patterns para mahiwalay ang ingay sa signal , at lalong lalo na ang ating pangalan .
(src)="11"> Eristamine on teine võte , mida kasutame .
(trg)="11"> Differencing ay isa pang paraan na ginagamit natin .
(src)="12.1"> Kui jätaksin selle müra peale rohkem kui paariks minutiks , siis te lakkate seda kuulmast .
(src)="12.2"> Me kuulame erisusi
(trg)="12.1"> Kung sakaling iiwan ko ang pink noise na ito ng ilang minuto , titigil nalang bigla ang pandinig mo .
(trg)="12.2"> Pinakikinggan natin ang naiiba ,
(src)="13"> ja jätame kõrvale samaks jäävad helid .
(trg)="13"> binabawas natin ang mga tunog na hindi nagbabago .
(src)="14"> On olemas suur valik filtreid ,
(trg)="14"> Mayroon iba 't ibang klaseng filter .
(src)="15"> mis viivad meid helide kogumist selleni , millele tähelepanu pöörame .
(trg)="15"> Nilalakbay tayo ng mga filter na ito mula sa kabuuang ingay tungo sa kung anong pinakikinggan natin .
(src)="16"> Enamik inimesi ei teadvusta neid filtreid üldse .
(trg)="16"> Hindi namamalayan ng karamihan ang mga filter na ito .
(src)="17"> Kuid mingil moel loovad nad meie tegelikkuse , sest nad ütlevad meile , mida me just praegu tähele paneme .
(trg)="17"> Pero , hinuhubog nila ang ating realidad , dahil sinasabi nila sa ating kung ano ang pinapansin natin ngayon .
(src)="18"> Ma toon selle kohta ühe näite .
(trg)="18"> Bibigyan kita ng isang halimbawa :
(src)="19"> Kavatsus on heli ja kuulamise juures väga tähtis .
(trg)="19"> Ang intensyon ay napakahalaga sa tunog , sa pakikinig .
(src)="20.1"> Kui ma abiellusin , lubasin oma naisele , et kuulan teda iga päev nagu esimest korda .
(src)="20.2"> Iga päev jääb mul selle lubaduse pidamisest vajaka .
(trg)="20.1"> Nung pinakasalan ko ang aking asawa , pinangako kong pakikinggan ko siya araw-araw na para bang unang beses kaming nagkita .
(trg)="20.2"> Hindi ko naman laging nagagawa iyon .
(src)="21"> ( Naer ) Kuid see on suurepärane kavatsus suhtes olles .
(trg)="21"> ( Tawanan ) Ngunit napakagandang hangarin iyon sa isang pakikipagrelasyon .
(src)="22.1"> Kuid see pole kõik .
(src)="22.2"> Heli asetab meid ajas ja ruumis kohale .
(trg)="22.1"> Hindi lang iyon .
(trg)="22.2"> Sinasabi din ng tunog ang ating kinalalagyan sa kalawakan at panahon .
(src)="23.1"> Kui te praegu selles ruumis silmad sulete , olete teadlikud ruumi suurusest helide võnkumise ja pindadelt tagasipõrkumise järgi .
(src)="23.2"> Te olete teadlikud , kui palju inimesi on teie ümber , sest kuulete teatud mikro-müra .
(trg)="23.1"> Kung ipipikit mo ang iyong mga mata sa kuwartong ito , masasabi mo pa ring malaki ang bulwagang ito dahil sa alingawngaw at sa pagbalik ng tunog mula sa mga pader .
(trg)="23.2"> At alam mo kung gaano karami ang taong nakapaligid sa iyo dahil sa micro-noises na natatanggap mo .
(src)="24"> Heli paigutab meid ka aega , sest helidesse on alati aeg " sisse ehitatud " .
(trg)="24"> At linulugar din tayo ng tunog sa oras , dahil ang tunog ay laging may oras na nakatatak .
(src)="25"> Tegelikult ma pakun , et kuulamine on peamine moodus aja voolamise tunnetamiseks minevikust tulevikku .
(trg)="25"> Sa katunayan , tingin ko , ang pakikinig ang pangunahing paraan na nararanasan natin ang paglipas ng panahon mula sa nakaraan hanggang hinaharap .
(src)="26.1"> Kõlavus on aeg ja tähendus - tõesti hea ütlemine .
(src)="26.2"> Ütlesin , et me oleme kaotamas kuulamisvõimet .
(trg)="26.1"> Kaya , " Sonority is time and meaning " -- napakagandang quote .
(trg)="26.2"> Sinabi ko kanina , nawawala na ang ating pakikinig .