# et/ted2020-1096.xml.gz
# kk/ted2020-1096.xml.gz

(src)="1"> New Yorgis olen ma arendusjuht vabaühenduses Robin Hood .
(trg)="1"> Нью Йорк қаласының Робин Гуд деп аталатын коммерциялық емес ұйымының даму бөлімін басқарамын .
(src)="2"> Kui ma ei võitle vaesuse vastu , võitlen ma tulekahjudega vabatahtlikus tuletõrjeüksuses komandoülema abina .
(trg)="2"> Кедейлікпен күресуден қолым босағанда өрт сөндірушілер тобына көмектесемін .
(src)="3"> Meie linnas , kus vabatahtlikud täiendavad oskuslikku töötajaskonda , tuleb sul tulekahjupaika jõuda üsna vara , et sul oleks üldse võimalust tegutseda .
(trg)="3"> Қалада өрт шықса , еріктілер өрт сөндірушілерге көмектесу үшін өрт шыққан жерге барынша ерте баруы қажет .
(src)="4"> Mäletan oma esimest tulekahju .
(trg)="4"> Алғашқы өрт сөндіру сәтім әлі есімде .
(src)="5"> Olin teine vabatahtlik sündmuskohal , nii et võimalus tegevusest osa saada oli päris suur .
(trg)="5.1"> Өрт орнына екінші болып келдім .
(trg)="5.2"> Көмектесуге тамаша мүмкіндік .
(src)="6"> Ometi oli see tõsine võitlus teiste vabatahtlikega , et saada vastutavalt komandoülemalt teada , mis meie ülesanded on .
(trg)="6"> Алайда бұл нағыз жарысқа ұқсады , басқа еріктілер капитаннан тапсырма алып , оның қасында болуға тырысып жатты .
(src)="7"> Kui ma leidsin komandoülema , oli tal käsil pinev jutuajamine majaomanikuga , kelle jaoks see oli kindlasti üks elu halvemaid päevi .
(trg)="7.1"> Капитанды тапқан кезімде , ол үй қожайынын жұбатып жатқан еді .
(trg)="7.2"> Сөзсіз , бұл – үй иесінің өміріндегі ең жаман күн болды .
(src)="8"> Oli kesköö , see naine seisis õues , paduvihmas , vihmavarju all , pidžaamas , paljajalu , ja ta maja oli leekides .
(trg)="8"> Түн ортасы , үй иесі нөсерлі жаңбырдың астында , қолында қолшатыр , жеңіл киінген , жалаңаяқ , ал үйі өртке оранып жатыр .
(src)="9.1"> Üks vabatahtlik oli saabunud vahetult enne mind - nimetagem teda Lex Luthoriks ...
(src)="9.2"> ( Naer ) ta jõudis komandoülemani enne mind ning teda paluti minna majja ja päästa koduomaniku koer .
(trg)="9"> Менен сәл ертерек келген бір ерікті , оны Лэкс Лютер деп атайық , ( Күлкі ) капитанға бірінші барды , оған үйдің ішіне кіруді және үй иесінің итін құтқаруды бұйырды .
(src)="10.1"> Koer !
(src)="10.2"> Jõllitasin kadedalt .
(trg)="10.1"> Ит !
(trg)="10.2"> Қызғаныштан өзегім өртенді .
(src)="11"> Siin oli üks jurist või finantsjuht , kes saab kogu oma ülejäänud elu teistele öelda , et ta läks põlevasse majja ja päästis ühe elusolendi ainult seepärast , et ta jõudis minust viis sekundit varem kohale .
(trg)="11.1"> Ол заңгер немесе қаржы меңгерушісі еді .
(trg)="11.2"> Сол бір оқиғасын басқаларға үнемі айтатын , жанып жатқан ғимараттың ішіне кіргенін , тірі жанның өмірін сақтап қалғанын , сондағысы меннен бес минутқа ғана ерте келді .
(src)="12"> Aga mina olin järgmine .
(trg)="12"> Келесі тапсырма маған берілді .
(src)="13"> Komandoülem viipas mind .
(trg)="13"> Капитан маған қолын бұлғап өзіне шақырды .
(src)="14"> Ta ütles : " Bezos , oleks vaja , et sa läheksid majja .
(trg)="14"> " Безос , үйге кір де , жоғары көтеріл " .
(src)="15"> Trepist üles , tulekahjust mööda , ja et sa tooksid sellele naisele paari kingi . "
(trg)="15"> Ал мен өрттің жанынан өтіп , жанымды шүберекке түйіп , үй иесінің аяқ киімін алып келу керек болдым .
(src)="16"> ( Naer ) Ausõna .
(trg)="16"> ( Күлкі ) Шын айтамын .
(src)="17.1"> Nii et mitte päris see , mida ma olin lootnud , aga ma läksin .
(src)="17.2"> Trepist üles , esikust läbi , mööda " päris " tuletõrjujatest , kes olid selleks ajaks tulekahju kontrolli alla saanud , suurde magamistuppa , et tuua paar kingi .
(trg)="17.1"> Әрине күткенім бұл емес еді. бірақ тапсырманы орындадым , жоғары көтеріліп , өрт сөндірушілердің жанынан өттім .
(trg)="17.2"> Олар болса , өртті тоқтатуға барын салып жатқан еді .
(trg)="17.3"> Ал мен , үй иесінің ұйықтайтын бөлмесінен аяқ киімін алып шықтым .
(src)="18"> Ma tean , mida te arvate , aga ma ei ole kangelane .
(trg)="18"> Сіздердің не ойлап жатқандарыңызды түсінемін , бірақ мен батыр емеспін .
(src)="19"> ( Naer ) Kandsin oma saagi alla tagasi , ja välisuksel kohtasin oma rivaali koos selle kalli koeraga .
(trg)="19"> ( Күлкі ) Олжамды алып төменге түстім , өз қарсыласымды және бағалы итті есік алдында кездестірдім .
(src)="20"> Viisime oma aarded majaomaniku juurde , kus , nagu võis arvata , sai mu rivaali saak palju enam tähelepanu kui minu oma .
(trg)="20"> Біз асыл қазынамызды үй иесіне әкелдік , сенесіздер ме , маған қарағанда қарсыласыма көп көңіл бөлінді .
(src)="21"> Mõned nädalad hiljem sai komando majaomanikult kirja , kus meid tänati sangarliku panuse eest tema kodu päästmisel .
(trg)="21"> Бірнеше апта өткен соң , өрт сөндіру бөлімшесіне үй иесінен хат келді , ол бізге батылдықпен үйін құтқарып қалғанымыз үшін алғыс білдірді .
(src)="22"> Erilist tähelepanu sai sõbralik žest , et keegi oli talle toonud isegi paari kingi .
(trg)="22"> Алғыс ішінде әлдебіреудің оған аяқ киімін алып келгенін айрықша атап өтіпті .
(src)="23"> ( Naer ) Nii elukutselisena Robin Hoodis kui ka vabatahtlikuna tuletõrjes olen ma näinud heldust ja heategusid , millel on grandioosne maht , aga ma olen näinud ka lahkust ja vaprust individuaalsel tasandil .
(trg)="23.1"> ( Күлкі ) Робин Гуд және ерікті өрт сөндіруші ретінде жасаған екі қызметте де жомарттық пен игі істердің үлкен ауқымда жасалып жатқанына куәмін .
(trg)="23.2"> Сонымен қатар , кісілік пен батырлықтың жекелей мысалдарына куә болып жүрмін .
(src)="24"> Ja teate , mida ma olen õppinud ?
(trg)="24"> Осының бәрінен не түйгенімді білесіздер ме ?
(src)="25"> Need kõik loevad .
(trg)="25"> Бұлардың бәрінде мән бар .
(src)="26"> Kui ma siin ruumis ringi vaatan , inimeste seas , kes on juba saavutanud või kes on saavutamas märkimisväärset edu , oleks mul anda selline nõuanne : ärge oodake .
(trg)="26.1"> Мүмкін осы бөлмеде жетістікке қол жеткізген немесе жетістік жолында айтарлықтай нәтижеге жеткен адамдар бар .
(trg)="26.2"> Барлығыңызға бір нәрсе айтайын : ешқашан күтпеңіз .
(src)="27"> Ärge oodake , kuni te teenite oma esimese miljoni , et anda oma panus kellegi ellu .
(trg)="27"> Алғашқы миллионға қол жеткізгенде біреуге көмектесемін деп күтпеңіз .
(src)="28"> Kui teil on midagi anda , andke kohe .
(trg)="28"> Егер сізде беретін нәрсе болса , қазір беріңіз .
(src)="29"> Jagage supiköögis suppi , koristage parki ,
(trg)="29.1"> Тегін тамақ таратыңыз .
(trg)="29.2"> Саябақты тазалаңыз .
(src)="30"> hakake mentoriks .
(trg)="30"> Ментор болыңыз .
(src)="31"> Mitte iga päev ei paku meile võimalust kellegi elu päästa , kuid iga päev pakub meile võimalust seda mõjutada .
(trg)="31"> Біреудің өмірін құтқарып қалу мүмкіндігі үнемі бола бермейді , бірақ әрбір күн біреудің өміріне әсер етуге мүмкіндік береді .
(src)="32"> Niisiis , astuge mängu ; päästke paar kingi .
(trg)="32.1"> Қалыс қалмаңыз .
(trg)="32.2"> Аяқ киімді құтқарыңыз .
(src)="33"> Suur tänu .
(trg)="33"> Рахмет .
(src)="34"> ( Aplaus ) Bruno Giussani : Mark , Mark , tule tagasi .
(trg)="34"> ( Қол шапалақтау ) Бруно Гьюсани : Марк , Марк , қайтып келіңіз .
(src)="35"> ( Aplaus ) Mark Bezos : Suur tänu .
(trg)="35"> ( Қол шапалақтау ) Марк Безос : Рахмет .

# et/ted2020-1183.xml.gz
# kk/ted2020-1183.xml.gz

(src)="1"> Mõned aastad tagasi tundsin , et olin jäänud paigalseisu , seega otsustasin järgida suurt ameerika filosoofi , Morgan Spurlock 'i ja proovida midagi uut , 30 päeva .
(trg)="1.1"> Бірнеше жыл бұрын өмірім тоқтап қалғандай сезіндім .
(trg)="1.2"> Сөйтіп , белгілі америкалық философ Морган Сперлоктың 30 күн жаңа нәрсе жаса деген кеңесіне сүйендім .
(src)="2"> Idee ise on tegelikult üsna lihtne .
(trg)="2"> Оның идеясы өте қарапайым .
(src)="3"> Mõtle millestki , mida oled alati tahtnud oma elule lisada ja proovi seda järgnevad 30 päeva .
(trg)="3"> Өміріңізді өзгерткіңіз келген сәттерді есіңізге түсіріңізші енді соны 30 күн жасап көруге тырысыңыз .
(src)="4"> Selgub , et 30 päeva on täpselt paras aeg selleks , et lisada uus harjumus või loobuda mõnest -- nagu uudiste vaatamine -- oma elus .
(trg)="4.1"> Шын мәнінде , 30 күн бір әдетке дағдылануға немесе бас тартуға қолайлы мерзім .
(trg)="4.2"> Мысалы , жаңалықтар көруден мәңгілікке бас тарту .
(src)="5"> On mõned asjad , mida ma õppisin nende 30-päevaste väljakutsetega .
(trg)="5"> Осы айда бірдеңені үйрендім .
(src)="6"> Esiteks , mööda tuhisevate ja unustatud kuude asemel oli aeg hulga meeldejäävam .
(trg)="6"> Біріншісі , бұрын уақыт зулап өтіп кететін , ал қазір өткен уақыттарым есімде жақсы сақтала бастады .
(src)="7"> See siin oli osa väljakutsest teha kuu aega iga päev üks foto .
(trg)="7"> Тәжірибе барысында күнде сурет түсіріп жүрдім .
(src)="8"> Ma mäletan täpselt , kus ma olin ja mida ma tegin tol päeval .
(trg)="8"> Қазір менің әр сәттерім және дәлме-дәл қайда болғаным есімде .
(src)="9"> Ma panin ka tähele , et kui hakkasin tegema rohkem ja raskemaid 30-päeva väljakutseid , siis mu enesekindlus kasvas .
(trg)="9"> Сонымен қатар , тапсырма санын ұлғайтып қиындатқанда сенімділігім артты .
(src)="10"> Ma muutusin laua taga olesklevast arvutinohikust selliseks tüübiks , kes sõidab jalgrattaga tööle --
(trg)="10"> Үнемі компьютердің алдында отыратын адамнан жұмысқа велосипедпен баратын болдым .
(src)="11"> lõbu pärast .
(trg)="11"> Көңіл көтеру үшін .
(src)="12"> Veel eelmisel aastal matkasin Kilimanjaro mäe otsa , mis on kõrgeim mägi Aafrikas .
(trg)="12"> ( күлкі ) Тіпті өткен жылы Африканың ең биік нүктесі Килиманджаро тауына шықтым .
(src)="13"> Ma poleks iial olnud nii seiklushimuline enne oma 30-päeva väljakutsete alustamist .
(trg)="13"> Осы 30 күндік тәжірибеден бұрын өмірімде мұнша " пысық " болған емеспін .
(src)="14"> Lisaks mõistsin , et kui sa midagi tõeliselt tahad , suudad sa 30 päeva teha mida iganes .
(trg)="14"> Менің түсінгенім , егер бірдеңені қаласаң , 30 күн ішінде мақсатқа қол жеткізе аласың .
(src)="15.1"> Oled sa kunagi tahtnud romaani kirjutada ?
(src)="15.2"> Igas novembris
(trg)="15"> Роман жазғың келген кезің болды ма ?
(src)="16"> püüavad kümned tuhanded inimesed kirjutada oma 50 000-sõnalise romaani 30 päevaga .
(trg)="16"> Әр қарашада мыңдаған адам 30 күнде 50 мың сөзден тұратын роман жазуға отырады .
(src)="17"> Nagu selgub , pead sa kõigest kirjutama 1667 sõna päevas , kuu aega .
(trg)="17.1"> Яғни , бір күнде 1,667 сөз жазып тұрсаңыз болды .
(trg)="17.2"> Бір ай бойы .
(src)="18"> Ja nii ma tegingi .
(trg)="18"> Мен дәл солай жасадым .
(src)="19"> Muuseas , nipp on mitte minna magama enne , kui oled päeva sõnade arvu täis kirjutanud .
(trg)="19"> Айтпақшы , бар құпиясы күнделікті мөлшерде жазбайынша ұйқыға кетпеуіңіз керек .
(src)="20"> Sa võid olla unevaeguses , kuid sa saad oma romaani valmis .
(trg)="20"> Бәлкім , шала ұйықтарсыз бірақ роман жазып бітіресіз .
(src)="21"> Kas mu raamat on siis järgmine suur ameerika romaan ?
(trg)="21"> Романым танымал америкалық кітапқа айналды ма ?
(src)="22.1"> Ei .
(src)="22.2"> Ma kirjutasin selle kuu ajaga .
(trg)="22.1"> Жоқ .
(trg)="22.2"> Оны бір айда жаздым ғой .
(src)="23"> See on kohutav .
(trg)="23"> Ол өте нашар шықты .
(src)="24"> Kuid oma ülejäänud elu jooksul , kui peaksin TEDi peol John Hodgman 'i kohtama , ei pea ma ütlema : " Ma olen arvutiteadlane . "
(trg)="24"> ( Күлкі ) Бірақ , осындай кештердің бірінде Джон Ходжманды кездестірсем , Өзімді ' ' Компьютер жүйесінің маманымын ' ' деп таныстырмаймын .
(src)="25"> Ei , ei , kui tahan , saan öelda : " Ma olen romaanikirjanik . "
(trg)="25.1"> Жо-жоқ !
(trg)="25.2"> Егер қаласам , өзімді " Жазушымын " дей аламын .
(src)="26"> ( naer ) Seega veel üks asi , mida tahaksin mainida .
(trg)="26"> ( Күлкі ) Қорыта келгенде , айтқым келегені мынау .
(src)="27"> Ma õppisin , et kui tegin väikeseid jätkusuutlikke muudatusi , asju , mida saaksin jätkata , oli tõenäosem , et nad jäid püsima .
(trg)="27"> Түсінгенім күнделікті , өзгерістер жасасаң , бір затты істесең , тез арада дағдыға айналады ,
(src)="28"> Suurtes ja hulludes väljakutsetes pole midagi halba .
(trg)="28"> Үлкен өзгерістер де өте жақсы ,
(src)="29"> Tegelikult on need väga lõbusad .
(trg)="29"> олар көп рақат береді .
(src)="30"> Aga on vähetõenäosem , et nad jäävad püsima .
(trg)="30"> Өзгерістерді қалыптастыру қиын
(src)="31"> Kui ma loobusin suhkrust 30 päevaks , nägi 31 . päev välja selline .
(trg)="31"> Тәттіні 30 күн бойы жемей жүргенімде , 31-і күні былай болды
(src)="32"> ( naer ) Nii et siin on minu küsimus sulle : Mida sa ootad ?
(trg)="32.1"> ( Күлкі ) Енді менің мынандай сұрағым бар .
(trg)="32.2"> Осы күнге дейін кімді күтіп жүрсіз ?
(src)="33"> Ma garanteerin , et järgnevad 30 päeva mööduvad , soovid sa seda või ei , seega miks mitte mõelda millestki , mida oled alati tahtnud proovida ja anda sellele võimalus
(trg)="33.1"> Маған сенсеңіз , алдағы 30 күн көзді ашып-жұмғанша өтіп кетеді .
(trg)="33.2"> Ендеше осы уақытта көптен бері істей алмай жүрген ісіңізді қолға алыңыз !
(src)="34"> järgneva 30 päeva jooksul .
(trg)="34"> Алдағы 30 күнде !
(src)="35"> Tänan !
(trg)="35"> Рақмет !
(src)="36"> ( aplaus )
(trg)="36"> ( Қошемет )

# et/ted2020-1195.xml.gz
# kk/ted2020-1195.xml.gz

(src)="1"> Inimkonna üks suurimaid unistusi on olnud lennata nagu lind .
(trg)="1"> Құстарша ұшу - адамзаттың арманы .
(src)="2"> Linnud on väga liikuvad .
(trg)="2"> Құстар өте епті .
(src)="3"> Neil suudavad lennata ilma pöörlevate seadmete abita lihtsalt lehvitades oma tiibu .
(trg)="3"> Олар айналмалы бөлшектер арқылы ұшпайды , тек қанаттарын қағу арқылы ғана ұшады .
(src)="4"> Vaatasime , kuidas linnud lendavad ja proovisime ehitada mudeli , mis oleks võimas , ülikerge ja suurepärase aerodünaamikaga , mis võimaldaks üksnes tiibu lehvitades iseseisvalt lennata ,
(trg)="4"> Біз құстарға қарадық та , қуатты , ультражеңіл моделін жасауға тырыстық , олар өздігінен және қанаттарын қағу арқылы ұшатын үздік аэродинамикалық ерекшеліктерге ие болуы тиіс .
(src)="5"> Mis oleks veel parem eeskuju kui hõbekajakas , kes suudab vabalt mere kohal tiirutada ja pikeerida .
(trg)="5"> Еркіндігімен теңіз үстінде қалқып , ұйтқитын шағаланы модель ретінде қолданудан артық не болуы мүмкін еді ?
(src)="6"> Panime kokku oma tiimi ,
(trg)="6"> Сөйтіп , біз команда жинадық .
(src)="7"> kuhu kuulub nii generaliste kui ka aerodünaamika eksperte , kes tunnevad purilennukite ehitust .
(trg)="7"> Оған әртүрлі ғылым өкілдерін : аэродинамика саласының , соның ішінде планер құрастыру саласының мамандары кірді .
(src)="8"> Eesmärgiks oli ehitada valmis ülikerge siseruumides lendav mudel , mis lendaks teie peade kohal .
(trg)="8"> Тапсырма ғимараттың ішінде ұшатын , төбемізде ұша алатын ультражеңіл модель құрастыру болатын .
(src)="9"> Olge siis pärast tähelepanelikud .
(trg)="9"> Сондықтан кейінірек абай болыңыз .
(src)="10"> ( Naer ) Probleem oli aga selles , kuidas ehitada see nii kerge , et keegi selle kukkudes viga ei saaks .
(trg)="10"> Мынадай бір мәселе болды : роботты жеңіл салмақты етіп , төмен құлаған жағдайда ешкім жарақат алмайтындай етіп құрастыру .
(src)="11"> Miks me selle asja üldse ette võtsime ?
(trg)="11"> Бұның бәрін неліктен жасап жатырмыз ?
(src)="12.1"> Meie firma tegutseb automaatikavaldkonnas ja meie eesmärgiks on teha väga kergeid seadmeid , kuna see on energiasäästlik .
(src)="12.2"> Tahame õppida paremini tundma pneumaatikat ja õhuvoolude juhtimist
(trg)="12"> Компаниямыз автоматтандыру саласында қызмет етеді , біз аса жеңіл салмақты құрылғыларды жасағымыз келеді , өйткені бұл - энергия жағынан тиімді , әрі пневматика ғылымы мен ауа ағыны құбылысы туралы көбірек білгіміз келеді .
(src)="13"> Palun kinnitage nüüd turvavöö ja pange mütsid pähe .
(trg)="13"> Дәл қазір белдіктеріңізді тағып , шлемдеріңізді киюлеріңізді өтінгім келіп отыр .
(src)="14"> Proovime nüüd korra SmartBirdi lennutada .
(trg)="14"> SmartBird роботын бір рет ұшырып көретін сияқтымыз .
(src)="15"> Aitäh !
(trg)="15"> Рахмет .
(src)="16"> ( Aplaus ) ( Kiiduavaldused , aplaus ) ( Aplaus ) ( Aplaus , kiiduavaldused ) Nüüd saame SmartBirdi lähemalt vaadata .
(trg)="16"> ( Қошемет ) ( Қошемет ) ( Қошемет ) Енді SmartBird роботын көре аламыз .
(src)="17"> Siin on üks mudel ilma välise kestata .
(trg)="17"> Мынаның сыртқы терісі жоқ .
(src)="18"> Tiiva ulatus on umbes kaks meetrit .
(trg)="18"> Қанаттарының құлашы шамамен екі метр .
(src)="19"> Pikkus on 1 meeter ja 6 sentimeetrit ja kaal kõigest 450 grammi .
(trg)="19"> Ұзындығы - 1 метр 6 сантиметр және салмағы - небәрі 450 грамм .
(src)="20"> See on valmistatud süsinikkiust .
(trg)="20"> Түгелімен көміртек талшықтарынан тұрады .
(src)="21"> Keskel on mootor ja ajam selle sees , kasutame seda mootori ringiajamiseks .
(trg)="21"> Ортасында мотор орналасқан , әрі ішінде механизмі бар , бұл механизмді мотор айналысын жеткізу үшін қолданамыз .
(src)="22"> Mootoris on kolm Halli tajurit , nii on täpselt teada , mis asendis tiib on .
(trg)="22"> Мотордың ішінде үш Хол тетігі бар , сондықтан қанаттың қай жерде орналасқанын білеміз .
(src)="23"> Kui nüüd lüüa tiibadega üles ja alla siis on võimalik lennata nagu lind .
(trg)="23"> Егер де қазір жоғары-төмен қозғалтсақ ... құстарша ұшу мүмкіндігіміз бар .
(src)="24"> Kui tiib lööb alla , on sel lai tõukepind , ja kui lööb üles , siis ei ole see lapiti ja tiiba on lihtsam üles tõsta .
(trg)="24"> Егер төмен түссеңіз , алға жылжитын үлкен кеңістікке ие боласыз , ал егер жоғары тұрсаңыз , қанаттар ондай үлкен емес , әрі жоғары серпілуге оңайырақ болады .
(src)="25"> Järgmise probleemina võtsime ette liikumise koordinatsiooni küsimuse .
(trg)="25"> Келесі жасағанымыз , яғни шешкен мәселеміз осы қозғалыстарды үйлестіру болды .
(src)="26"> Seda tuleb pöörata , liigutada üles ja alla .
(trg)="26"> Оны бұрап , жоғары және төмен жылжытуымыз керек болды .
(src)="27"> Tiib on liigendatud .
(trg)="27"> Қанатын екі бөліктедік .
(src)="28"> Liigendatud tiivaga on tõstejõud tiiva ülemisel osal ja tõukejõud tiiva alumisel osal .
(trg)="28"> Қос бөлікті қанат арқылы жоғарғысымен жоғары серпіліп , төменгі қанатпен алға серпіле аламыз .
(src)="29"> Nii saab mõõta ka aerodünaamilist efektiivsust .
(trg)="29"> Сондай-ақ біз аэродинамикалық тиімділігін қалай есептегенімізді көріп тұрмыз