# et/ted2020-1634.xml.gz
# ga/ted2020-1634.xml.gz
(src)="1.1"> Fotograafia on olnud minu kirg ajast , mil olin piisavalt vana , et kaamerat käes hoida , kuid täna soovin teiega jagada 15 oma kõige väärtuslikumat fotot .
(src)="1.2"> Ja mina pole neist ühegi autor .
(trg)="1"> Bhí dúil agam sa bhfótagrafaíocht ón uair a bhí mé in ann ceamara a phiocadh suas , ach inniu ba mhaith liom na 15 grianghraif is ansa liom , a roinnt libh agus níor thóg mé aon cheann acu .
(src)="2"> Mängus polnud kunstilisi juhte ega stiliste , neid ei olnud vaja uuesti pildistada ning isegi valgustus ei olnud oluline .
(trg)="2"> Ní raibh aon stiúrthóirí ealaíne nó stílíthe ann ní raibh deis chun iad a thógáil arís , gan trácht ar an soilsiú .
(src)="3"> Tegelikult on enamuse autoriteks turistidest möödakäijad .
(trg)="3"> Mar a tharla sé , thóg turasóirí fánacha an chuid is mó acu .
(src)="4.1"> Mu lugu algab tööreisiga New Yorki , kus mu naine tegi minust pildi , millel hoian süles oma tütart tema esimesel sünnipäeval .
(src)="4.2"> Olime 57 . ja 5 . tänava nurgal .
(trg)="4.1"> Tosaíonn mo scéal féin nuair a bhí mé i Nua Eabhrac le haghaidh coinne óráide , agus thóg mo bhean an grianghriaf dom lem ' iníon i mo bhaclainn agam ar a céad breithlá .
(trg)="4.2"> Táimid ar an gcúinne idir 57ú agus 5ú .
(src)="5"> Täpselt aasta hiljem sattusime taas New Yorki ja otsustasime teha samasuguse pildi .
(trg)="5"> Mar a tharla sé , bhíomar ar ais i Nua Eabhrac an bhliain dár gcionn , agus bheartaíomar an grianghraif céanna a thógáil .
(src)="6"> Ilmselt aimate , kuhu lugu tüürib .
(trg)="6"> Feiceann sibh anois cad a tharla ina dhiaidh sin .
(src)="7"> Tütre kolmanda sünnipäeva lähenedes ütles naine : " Minge Sabinaga jälle New Yorki isa-tütre reisile ning jätkake traditsiooni . "
(trg)="7"> Ag druidim i dtreo tríú bhreithlá m 'iníonsa , dúirt mo bhean liom " Cén fáth nach dteann tú ar ais go Nua Eabhrac le Sabina agus turas d 'athair agus d 'iníon a dhéanamh as , agus leanfaidh sibh ar aghaidh leis an traidisiún ?
(src)="8"> Sellest alates palusime mööduvatel turistidel meid pildistada .
(trg)="8"> B 'in an uair a thosaíomar ag iarraidh ar turasóirí fánacha an grianghraif a thógail .
(src)="9"> On lausa imestusväärne , kui levinud on žest ulatada oma kaamera võhivõõrale .
(trg)="9"> Tá sé suntasach cé chomh uilíoch is atá sé do cheamara a thabhairt do dhuine nach bhfuil aithne ar bith agat orthu .
(src)="10"> Ealeski pole keegi keeldunud ning õnneks pole keegi ka kunagi kaameraga ära jooksnud .
(trg)="10"> Níor dhiúltaigh éinne ríomh , agus tá an t-ádh orainn nár goideadh an ceamara uainn .
(src)="11"> Sel ajal polnud meil aimugi , kui palju see reis meie elu muudab .
(trg)="11"> Ag an am sin , ní raibh fhios againn cé chomh mór a rachadh an turas seo i bhfeidhm orainn .
(src)="12"> See on tõesti meile pühaks saanud .
(trg)="12"> Tá sé fíorthabhachtach dúinn anois .
(src)="13"> See siin on tehtud nädal pärast 11 . septembri terrorirünnakut , tol päeval avastasin end püüdmas juhtunut selgitada sel moel , et 5-aastane seda mõista suudaks .
(trg)="13"> Togadh an ceann seo cúpla seachtain díreach i ndiaidh 9 / 11 , agus thug mé faoi deara go raibh mé ag iarraidh eachtraí an lae a mhiniú ar bhealach a thuigeadh páiste .
(src)="14"> Need pildid palju enamat kui ühe hetke või isegi kindla reisi vahendajad .
(trg)="14"> Mar sin , ní hionann na grianghraifeanna seo agus moimint amháin , nó turas faoi leith .
(src)="15"> Need võimaldavad meil ühel nädalal oktoobris aja seisma panna , möödunud aegu meenutada ning näha , kuidas me muutume aastate vältel nii füüsiliselt , kui igas muus mõttes .
(trg)="15"> Is bealach iad chun am a chalcadh le haghaidh seachtain amháin i Deireadh Fomhair agus macnamh a dhéanamh ar ar linne agus ar chonas a athraímíd ó bhliain go bliain , ní hamháin go fisiciúil , ach i ngach ghné .
(src)="16"> Sest ajaperioodil , mil neid samu pilte teeme , meie vaated muutuvad , tema jõuab uute verstapostideni ning mul õnnestub näha elu läbi tema silmade , läbi selle , kuidas ta suhtleb ning ümbritsevat tajub .
(trg)="16"> Mar nuair a thógaimid an grianghraf céanna , athraíonn ár dearcthaí , agus baineann sí marcanna nua dá saol amach agus is féidir liom an saol a fhéiceáil trína súile , agus conas a théann sí i ngleic le gach rud .
(src)="17"> See teineteisele pühendatud aeg , mida koos veedame , on miski , mida me terve aasta väärtustame ning ootame .
(trg)="17"> Is aoibhinn linn an t-am fócasaithe a chaithimid le chéile agus bímid ag tnúth leis an bhliain ar fad .
(src)="18"> Hiljuti ühel reisil , kui me parasjagu kõndisime , peatus ta äkitselt ning osutas ühe nukupoe punasele päevavarjule , mis oli talle väiksena alati meeldinud meie eelmistel reisidel .
(trg)="18"> Le déanaí , ar thuras amháin , bhíomar ag siúil , agus stop sí ina seasamh , agus shín sí a méar chuig tairseach dearg siopa na bábóige a thaithin go mór léi nuair a bhí sí níos óige ar ár dturais níos luaithe .
(src)="19"> Ja ta kirjeldas mulle oma tundeid , mida ta 5-aastasena tundis täpselt sama koha peal seistes .
(trg)="19"> Agus cuireann sí in iúl dom conas mar a bhraith sí ar an láithreán sin agus í ina páiste de chúig bhliana d 'aois .
(src)="20"> Ta ütles , et ta mäletab teda vallanud rõõmutunnet , kui ta seda kohta 9 aastat tagasi esimest korda nägi .
(trg)="20"> Dúirt sí go gcuimhin léi a croí ag léimt amach as a hucht nuair a chonaic sí an áit sin don chéad uair naoi bhliain níos luaithe .
(src)="21"> Ja nüüd käib ta New Yorgis otsimas ülikoole , sest ta on pähe võtnud sinna õppima minna .
(trg)="21"> Anois is é atá á lorg aici in Nua Eabhrac ná coláistí , mar tá sí cinnte go bhfreastalóidh sí ar scoil i Nua Eabhrac .
(src)="22"> Ja äkki ma taipasin , et ühel kõige olulisemal kohal meie elus on mälestused .
(trg)="22"> Agus buail smaoineamh mé : Ceann de na rudaí is tabhachtaí a chruthaímid ná cuimhní .
(src)="23"> Seega soovin ma kutsuda inimesi üles ohje enda kätte haarama ning teadlikult mälestusi looma .
(trg)="23"> Mar sin , ba mhaith liom nós a roint libh : go nglacfaidh sibh ról gníomhach i gcruthú cuimhní .
(src)="24"> Ma ei tea , kuidas on teiega , kuid peale nende 15 foto ei ole mind just paljudel perepiltidel ,
(trg)="24"> N 'fheadar cad fúibhse , ach lasmuigh de na 15 ghrianghraif seo , nílim i mórán de na grianghraif teaghlaigh .
(src)="25"> mina olen alati pildistaja .
(trg)="25"> Is mise a thógann na grianghraif i gconaí .
(src)="26"> Ma tahaksin täna kõiki julgustada pildile jääma ning mitte kõhklema küsida : " Kas te teeksite meist pilti ? "
(trg)="26"> Mar sin , ba mhaith liom chuile duine anseo inniu a spreagadh chun a bheith sa ghrianghraif , agus ná bíodh drogall oraibh labhairt le duine éigint agus " An féidir leat ár ngrianghraf a thógáil " a chur orthu .
(src)="27.1"> Ma tänan teid .
(src)="27.2"> ( Aplaus )
(trg)="27"> Go raibh maith agaibh ( Bualadh bos )
# et/ted2020-276.xml.gz
# ga/ted2020-276.xml.gz
(src)="1"> Ma tegelen lisaks füüsikale ka muude asjadega .
(trg)="1"> Bhuel , tá baint agam le rudaí eile seachas fisic
(src)="2"> Õigupoolest , praegu , enamjaolt just teiste asjadega .
(trg)="2"> I bhfirínne , in ábhair seachas fisic is mó faoi láthair .
(src)="3"> Üks neist asjadest on kaugeleulatuvad sugulussidemed inimkeelte vahel .
(trg)="3"> Tá rud amháin faoi leith i dteangacha an chine daonna .
(src)="4"> Nimelt , professionaalsed ajaloolise keele uurijad Ameerika Ühendriikides
(trg)="4"> Déanann teangeolaithe gairmiúla , stairiúla sna SAM
(src)="5"> ja Lääne-Euroopas üritavad enamasti eemale hoida mistahes kaugeleulatuvatest sidemetest ; suurtest grupeeringutest , grupeeringutest , mis ulatuvad kaugele minevikku , kaugemale kui meile teada-tuntud keelkonnad .
(trg)="5"> agus in Iarthar na hEorpa iarracht chun cianchaidrimh a sheachaint ; grúpaí móra , grúpaí a théann i bhfad siar níos faide siar ná na teaghlaigh teanga cailiúla .
(src)="6"> Neile see ei meeldi ; nad peavad seda veidrike pärusmaaks .
(trg)="6.1"> Cha dtaitníonn sé sin leo ; síleann gur raiméis í .
(trg)="6.2"> Ach , ní shílim gur amhlaidh atá .
(src)="7.1"> Ma küll ei arva , et see nii oleks .
(src)="7.2"> On mõned suurepärased keeleuurijad , enamasti venelased , kes parasjagu töötavad selle kallal Santa Fe Instsituudis ja Moskvas , ja ma sooviks väga näha , kuhu see kõik viib .
(trg)="7"> Agus tá roinnt mhaith teangeolaithe iontacha , Rúisigh is mó , atá ag déanamh staidéir air sin ag Institiúd Santa Fe agus i Moscó , agus ba bhreá liom na torthaí a fheiceáil .
(src)="8"> Kas see tõesti viib üheainsa eelkäijani , umbes 20-25 000 aastat tagasi ?
(trg)="8"> An dtéann sé i bhfad siar go sinsear amháin 20,000 nó 25,000 bliain ó shin ?
(src)="9"> Ja mis siis , kui me läheme sellest ühisest eelkäijast veelgi kaugemale , mil eeldatavasti oli olelusvõitlus mitmete keelte vahel ?
(trg)="9"> Agus cad é a tharlaíonn má théann muid níos faide siar roimh an tsinsir amháin sin , nuair is dócha go raibh iomaíocht idir roinnt mhaith teangacha ?
(src)="10.1"> Kui ammu see oli ?
(src)="10.2"> Kui vana on nüüdisaegne keel ?
(trg)="10.1"> Cé chomh fada siar a théann sé sin ?
(trg)="10.2"> Cé chomh fada siar a théann teangacha an lae inniu ?
(src)="11"> Mitu kümmend tuhat aastat võib ta vana olla ?
(trg)="11"> Cá mhéad mílte bliain a théann sé siar ?
(src)="12"> Chris Anderson : On teil mingit aimdust või lootust , mis vastus sellele küsimusele võiks olla ?
(trg)="12"> Chris Anderson : An bhfuil cliú nó smaoineamh ar an fhreagra a bhfaighfear ?
(src)="13"> Murray Gell-Mann : Noh , mina pakuksin , et nüüdisaegne keel peab olema vanem kui koopamaalingud ja koopauuristused ning kooparaided ja Lääne-Euroopa pehmesse savisse jäädvustunud jäljed tantsusammudest , mis ulatuvad tagasi Aurignaatsia ajastusse , 35 000 või rohkem aastat tagasi .
(trg)="13"> Murray Gell-Mann : Bhuel , mheasfainn go gcaithfidh teangacha an lae inniu a bheith níos sine ná na pictiúir agus an ghreanadóireacht agus na dealraimh a tchítear sna huaimheanna agus lorg coise ó rincí a fágadh i gcré bhog uaimheanna in Iarthar na hEorpa. sa Tréimhse Aragnaisiúnach timpeall 35,000 bliain ó shin , nó níos túisce .
(src)="14"> Ma ei usu , et nad suutsid teha kõiki neid asju , ent mitte omada nüüdisaegset keelt .
(trg)="14"> Cha dtig liom a chreidbheáil go ndearna siad na rudaí seo go léir agus nach raibh cumas acu i dteanga nua-aimseartha .
(src)="15"> Seega ma pakun , et tegelikult on keele algupära vähemalt nõnda vana või ehk vanemgi .
(trg)="15"> Mar sin mheasfainn ar a laghad go dtéann na fréamhacha comh fada siar sin , agus b 'fhéidr níos faide arís .
(src)="16.1"> Aga see ei tähenda , et kõik või paljud või enamus tänapäeval uuritud keeltest ei pruugiks pärineda hoopis palju varasemast ajaloost , ütleme näiteks 20 000 aastat tagasi või midagi sinnakanti .
(src)="16.2"> Me kutsume seda " pudelikaelaks " .
(trg)="16.1"> Ach , chan ionann é sin is a rá nach dtig leis na teangacha uilig , nó cuid mhaith acu , nó an chuid is mó acu , a bheith tagtha ó abraimis , 20,000 bliain ó shin , nó rud éigin cosúil leis sin .
(trg)="16.2"> Tugaimid caolas teanga air sin .
(src)="17"> CA : Philip Anderson 'il võis tõesti olla õigus , et
(trg)="17"> CA : Bhuel , b 'fhéidir go raibh an ceart ag Philip Anderson .
(src)="18"> ehk tead just sina kõigest rohkem kui ei keegi teine .
(trg)="18"> B 'fhéidir go bhfuil níos mó eolais agatsa ar achan rud ná duine ar bith eile .
(src)="19.1"> Ühesõnaga , on olnud meeldiv .
(src)="19.2"> Tänud teile , Murray Gell-Mann .
(trg)="19.1"> Mar sin , ónóir a bhí ann domhsa .
(trg)="19.2"> Go raibh maith agat a Mhurray Gell-Mann .
(src)="20"> ( Aplaus )
(trg)="20"> ( Bualadh bos )