# es/ted2020-1.xml.gz
# mk/ted2020-1.xml.gz
(src)="1"> Muchas gracias Chris .
(trg)="1"> Ти благодарам многу Крис .
(src)="2.1"> Y es en verdad un gran honor tener la oportunidad de venir a este escenario por segunda vez .
(src)="2.2"> Estoy extremadamente agradecido .
(trg)="2.1"> И навистина е голема чест да имаш можност да дојдеш на оваа сцена двапати .
(trg)="2.2"> Крајно сум благодарен .
(src)="3"> He quedado conmovido por esta conferencia , y deseo agradecer a todos ustedes sus amables comentarios acerca de lo que tenía que decir la otra noche .
(trg)="3"> Воодушевен сум од оваа конференција , и сакам да ви се заблагодарам на сите за многуте убави коментари околу тоа што имав да го кажам пред некоја вечер .
(src)="4"> Y digo eso sinceramente , en parte porque -- ( Sollozos fingidos ) -- ¡ lo necesito !
(trg)="4"> И го велам ова искрено , делумно бидејќи -- ( лажно плаче ) -- потребно ми е !
(src)="5"> ( Risas ) ¡ Pónganse en mi posición !
(trg)="5"> ( смеа ) Ставете се во мојата кожа !
(src)="6"> Volé en el avión vicepresidencial por ocho años .
(trg)="6"> Осум години летав со авионот на потпретседателот на САД .
(src)="7"> ¡ Ahora tengo que quitarme mis zapatos o botas para subirme a un avión !
(trg)="7"> А сега треба да ги соблечам моите чевли или чизми за да влезам во авион !
(src)="8"> ( Risas ) ( Aplausos ) Les diré una rápida historia para ilustrar lo que ha sido para mí .
(trg)="8"> ( Смеа ) ( Аплауз ) Ќе ви кажам една кратка приказна за да ви ја илустрирам мојата ситуација .
(src)="9"> Es una historia verdadera -- cada parte de esto es verdad .
(trg)="9"> Ова е вистинска приказна -- секој дел од неа е вистинит .
(src)="10"> Poco después de que Tipper y yo dejamos la -- ( Sollozos fingidos ) -- Casa Blanca -- ( Risas ) -- estábamos viajando desde nuestra casa en Nashville a una pequeña granja que tenemos 50 millas al este de Nashville --
(trg)="10"> Одкако сопругата Типер и јас ја напуштивме -- ( лажен плач ) -- Белата Куќа -- ( Смеа ) -- се возевме од нашиот дом во Нешвил до една мала фарма која ја имаме 50 милји источно од Нешвил --
(src)="11"> conduciendo nosotros mismos .
(trg)="11"> се возевме самите себеси .
(src)="12"> Sé que suena como cualquier cosa para ustedes , pero -- ( Risas ) -- miré en el retrovisor y de repente simplemente me golpeó .
(trg)="12"> Знам дека ви звучи како мала работа , но -- ( Смеа ) -- Погледнав во ретровизорот и одеднаш ми светна .
(src)="13"> No había caravana de vehículos allá atrás .
(trg)="13"> Немаше поворка од коли позади мене .
(src)="14"> ¿ Han escuchado del dolor del miembro fantasma ?
(trg)="14"> Сте слушнале за синдромот кога мислите дека ве боли екстремитет којшто ви е всушност ампутиран ?
(src)="15"> ( Risas ) Éste era un Ford Taurus rentado .
(trg)="15"> ( Смеа ) Автомобилот беше изнајмен Форд Таурус .
(src)="16"> Era la hora de la cena , y comenzamos a buscar un lugar para comer .
(trg)="16"> Беше време за вечера , и почнавме да бараме место за да јадеме .
(src)="17"> Estábamos en la I-40 .
(trg)="17"> Бевме на патот И-40 .
(src)="18"> Llegamos a la Salida 238 , Líbano , Tennessee .
(trg)="18"> Стигнаме до излезот 238 , кај Лебанон во Тенеси .
(src)="19"> Nos alejamos de la salida , comenzamos a buscar un -- encontramos un restaurante Shoney 's .
(trg)="19"> Се исклучивме кај излезот , и почнавме да бараме -- најдовме еден Шоуни ресторан .
(src)="20"> Cadena de restaurantes familiar de bajo costo , para aquellos de ustedes que no lo saben .
(trg)="20"> За тие од вас што не чуле за Шоуни , тоа е ланец на нискобуџетни семејни ресторани .
(src)="21"> Entramos y nos sentamos en el área reservada , y la mesera llegó y mostró una gran conmoción por Tipper .
(trg)="21"> Влеговме внатре и седнавме во едно сепаре , и келнерката дојде , и се возбуди многу поради Типер ( Смеа )
(src)="22"> ( Risas ) Tomó nuestra orden , y luego fuimos hacia la pareja en el área reservada junto a nosotros , y ella bajó tanto su voz que realmente tuve que aguzar el oído para escuchar lo que estaba diciendo .
(trg)="22"> Ја запиша нашата нарачка , а потоа отиде до двојката што седеше во соседното сепаре , го намали својот глас толку многу што морав навистина да се напрегам за да ја слушнам .
(src)="23"> Y ella dijo " Sí , ése es el antiguo Vice Presidente Al Gore y su esposa Tipper " .
(trg)="23"> И рече " Да , тоа е поранешниот подпретседател Ал Гор и неговата сопруга Типер . "
(src)="24"> Y el hombre dijo , " Ha llegado hasta aquí abajo por un largo camino , ¿ no ? "
(trg)="24"> И човекот рече " Се има спуштено многу ниско , зар не ? "
(src)="25"> Ha habido una especie de serie de epifanías .
(trg)="25"> ( Смеа ) Имав своевидна серија на просветлувања .
(src)="26"> Justo al día siguiente , continuando con una historia totalmente verdadera , me subí a un G-5 para volar a Africa para dar un discurso en Nigeria , en la ciudad de Lagos , sobre el tema de energía .
(trg)="26"> Следниот ден , во продолжение на мојата целосно вистинска приказна , се качив на Г-5 да летам до Африка за да оддржам говор во Нигерија , во градот Лагос ; темата беше енергија .
(src)="27"> Y comenzé el discurso diciéndoles la historia de lo que me acababa de suceder el día anterior en Nashville .
(trg)="27"> И го почнав говорот раскажувајќи им ја приказната за тоа што се случи претходниот ден во Нешвил .
(src)="28.1"> Y la conté bastante del mismo modo en que la acabo de compartir con ustedes .
(src)="28.2"> Tipper y yo íbamos conduciendo nosotros mismos , Shoney 's , cadena de restaurantes familiar de bajo costo , lo que el hombre dijo -- ellos se rieron .
(trg)="28.1"> Им ја раскажав горе-долу на истиот начин на којшто пред малку ја споделив со вас .
(trg)="28.2"> Типер и ја се возевме самите себеси , Шоуни , ланец на нискобуџетни семејни ресторани , што кажа оној човек -- тие се смееа .
(src)="29"> Di mi discurso , luego regresé afuera hacia el aeropuerto para volar de regreso a casa .
(trg)="29"> Го оддржав мојот говор , потоа се вратив на аеродромот за да го фатам летот за дома .
(src)="30"> Me quedé dormido en el avión , hasta que durante la media noche aterrizamos en las Islas Azores para recargar combustible .
(trg)="30"> Спиев во авионот , до моментот кога во сред ноќ , слетавме на Азорните Острови за да наполниме гориво .
(src)="31"> Me desperté , abrieron la puerta , salí a tomar algo de aire fresco , y presté atención y había un hombre corriendo a lo largo de la pista de aterrizaje .
(trg)="31"> Се разбудив , вратата беше отворена , излегов малку на свеж воздух , погледнав наоколу и видов еден човек како трча по пистата .
(src)="32.1"> Y estaba agitando un papel , y estaba gritando , " ¡ Llamen a Washington !
(src)="32.2"> ¡ Llamen a Washington ! "
(trg)="32.1"> Мавташе со некој лист , и викаше , " Јавете се во Вашинтон !
(trg)="32.2"> Јавете се во Вашингтон ! "
(src)="33.1"> Y pensé hacia adentro , en medio de la noche , en medio del Atlántico , ¿ qué en el mundo podría estar mal en Washington ?
(src)="33.2"> Entonces recordé que podría ser un montón de cosas .
(trg)="33.1"> И си помислив , во сред ноќ , на сред Атлантик што ли е тоа што може да се случува во Вашингтон ?
(trg)="33.2"> Тогаш ми текна дека може да се еден куп работи .
(src)="34"> ( Risas )
(trg)="34"> ( Смеа )
(src)="35.1"> Pero lo que resultó ser fue que mi personal estaba extremadamente alterado porque uno de los servicios de teletipo en Nigeria ya había escrito una historia acerca de mi discurso .
(src)="35.2"> Y ya había sido imprimida en ciudades a todo lo largo de los Estados Unidos de América .
(trg)="35.1"> Но тоа што на крај се дозна е дека мојот персонал беше крајно вознемирен бидејќи една новинска агенција во Нигерија веќе имала напишано сторија за мојот говор .
(trg)="35.2"> И веќе се испечатила во градови ширум САД
(src)="36"> -- fue imprimida en Monterrey , chequé .
(trg)="36"> -- беше испечатена во Монтереј , проверив .
(src)="37.1"> Y la historia comenzaba , " El ex vicepresidente Al Gore anunció en Nigeria ayer , ' Mi esposa Tipper y yo hemos abierto un restaurante familiar de bajo costo , llamado Shoney 's , y lo estamos manejando nosotros mismos ' " .
(src)="37.2"> Antes de que pudiera regresar a suelo norteamercano , David Letterman y Jay Leno ya se habían puesto manos a la obra -- uno de ellos me tenía en un gran sombrero blanco de chef , Tipper estaba diciendo , " ¡ Una hamburguesa más , con papas ! "
(trg)="37"> И сторијата почнуваше , " Поранешниот потпретседател Ал Гор изјави вчера во Нигерија , ' Мојата сопруга Типер и јас отворивме нискобуџетен семеен ресторан наречен Шоуни , и го управуваме сами . ' " ( Смеа ) Пред да имав време да се вратам на Американско копно , Дејвид Летерман и Џеј Лено веќе имаа почнато -- еден од нив покажа слика од мене со голема бела шефовска капа , и Типер како вели , " Уште еден бургер , со помфрит ! "
(src)="38"> Tres días después , me llegó una bonita y larga carta escrita a mano de mi amigo y compañero y colega Bill Clinton diciendo , " ¡ Felicidades por el nuevo restaurante , Al ! "
(trg)="38"> Три дена подоцна , добив едно убаво , долго , на рака напишано писмо од мојот пријател и партнер и колега Бил Клинтон во коe што се велеше , " Честитки за новиот ресторан , Ал ! "
(src)="39"> ( Risas ) Nos gusta celebrar los éxitos del uno y otro en la vida .
(trg)="39"> ( Смеа ) Сакаме да си ги славиме успесите во нашите животи .
(src)="40"> Iba a dar una plática acerca de ecología de la información ,
(trg)="40"> Планирав да зборувам за информациска екологија .
(src)="41"> pero estaba pensando que puesto que planeé hacer un hábito de por vida el venir a TED , que tal vez podría hablar acerca de eso otro día .
(trg)="41"> Но мислев , бидејќи планирам да создадам доживотна навика да се враќам на ТЕД , можеби ќе зборувам за тоа некој друг пат ( Аплауз )
(src)="42"> ( Aplausos ) Chris Anderson : ¡ Es un trato !
(trg)="42"> Крис Андерсон : Договорено !
(src)="43.1"> Al Gore : Quiero enfocarme sobre lo que muchos de ustedes han dicho que les gustaría que diera más detalles .
(src)="43.2"> ¿ Qué pueden hacer ustedes acerca de la crisis climática ?
(trg)="43.1"> Ал Гор : Сакам да се фокусирам на оние работи за кои многумина од вас побараа да ги објаснам подетално .
(trg)="43.2"> Што можете да направите за климатската криза ?
(src)="44"> Quiero empezar con -- voy a mostrar unas nuevas imágenes , y voy a recapitular sólo cuatro o cinco .
(trg)="44"> Сакам да почнам со -- Ќе ви покажам некои нови слики , и ќе рекапитулирам само четири-пет .
(src)="45"> Ahora , la presentación de diapositivas .
(trg)="45"> Сега , презентацијата на слајдови .
(src)="46"> Actualizo la presentación de diapositivas cada vez que la doy .
(trg)="46"> Ја ажурирам презентацијата секој пат .
(src)="47"> Agrego nuevas imágenes porque aprendo más acerca de ello cada vez que la doy .
(trg)="47"> Додавам нови слики бидејќи учам нешто ново секој пат кога ја покажувам .
(src)="48"> Es como el mar y las playas ¿ saben ?
(trg)="48"> Тоа е како пречешлување на плажата , знаете ?
(src)="49"> Cada vez que una marea entra y sale , encuentras algunas conchas más .
(trg)="49"> Секој пат кога плимата ќе надојде и потоа ќе си отиде , наоѓата уште по некоја школка .
(src)="50"> Sólo en los últimos dos días , obtuvimos los nuevos récords de temperatura en enero .
(trg)="50"> Во последните два дена , ги имавме новите рекордни температури за Јануари .
(src)="51"> Esto es sólo para los Estados Unidos de América .
(trg)="51"> Ова е само за САД .
(src)="52.1"> Promedio histórico para enero de 31 grados .
(src)="52.2"> El pasado mes fue de 39.5 grados .
(trg)="52.1"> Историски , просекот за Јануари е 0 степени целзиусови .
(trg)="52.2"> Минатиот месец беше 4 степени .
(src)="53"> Ahora , sé que querían más malas noticias acerca del medio ambiente . -- estoy bromeando -- pero éstas son las diapositivas de recapitulación ,
(trg)="53"> Знам дека сакавте уште повеќе лоши вести за животната средина -- се шегувам -- но ова се слајдовите каде што резимирам ,
(src)="54"> y luego voy a abordar nuevo material acerca de lo que ustedes pueden hacer .
(trg)="54"> а потоа ќе навлезам во новиот материјал околу тоа што вие можете да направите .
(src)="55"> Pero quería dar más detalles sobre un par de éstas .
(trg)="55"> Но сакав да образложам некои од овие .
(src)="56"> Primero que nada , aquí es donde estamos proyectados llegar con la contribución de Estados Unidos al calentamiento global , con el estatus quo de siempre .
(trg)="56.1"> Најпрво , ова е каде планираме да стигнеме со придонесот на САД кон глобалното затоплување , во вообичаени услови .
(trg)="56.2"> Ефикасност во крајното користење на струјата и користењето на целата енергија
(src)="57"> Eficiencia en electricidad de consumo final y consumo final de toda la energía es la fruta que está al alcance .
(trg)="57"> е лесно дофатливо .
(src)="58"> Eficiencia y conservación : no es un costo , es una ganancia .
(trg)="58"> Ефикасност и конзервација. не е трошок , туку е профит .
(src)="59"> El signo es erróneo .
(trg)="59"> Знакот е погрешен .
(src)="60"> No es negativo , es positivo .
(trg)="60"> Не е негативно , туку е позитивно .
(src)="61"> Éstas son las inversiones que se pagan sólas .
(trg)="61"> Овие инвестиции се самоисплатливи .
(src)="62"> Pero también son muy efectivas en desviar nuestro camino .
(trg)="62"> Но исто така тие се многу ефективни во скршнувањето од нашиот пат .
(src)="63"> Autos y camiones -- hablé sobre eso en la presentación de diapositivas , pero quiero que lo pongan en perspectiva .
(trg)="63"> Автомобили и камиони - зборував за тоа во презентацијата , но сакам да го ставите во перспектива .
(src)="64"> Es un objetivo de inquietud fácil y visible , y debería serlo , pero hay más contaminación del calentamiento global que proviene de esos edificios que de autos y camiones .
(trg)="64"> Тоа е лесна , видлива цел на грижа , и треба да биде , но има повеќе загадување кое придонесува кон глобално затоплување а кое доаѓа од градбите а не од автомобилите или камионите .
(src)="65"> Los autos y camiones son muy significativos , y tenemos los estándares más bajos en el mundo ,
(trg)="65"> Автомобилите и камионите се многу значајни , и ние ги имаме најниските стандарди во светот ,
(src)="66"> y entonces deberíamos encarar eso , pero es parte del rompecabezas .
(trg)="66.1"> и треба да го направиме нешто во врска со тоа .
(trg)="66.2"> Но тоа е дел од сложувалката .
(src)="67"> ¡ Otra eficiencia de transportación es tan importante como los autos y camiones !
(trg)="67"> Нашата ефикасност во транспортот е исто толку битна колку и самите автомобили и камиони !
(src)="68"> Los renovables a los niveles actuales de eficiencia tecnológica pueden hacer esta gran diferencia , y con lo que Vinod , y John Doerr , y otros ,
(trg)="68"> Обновливите ресурси со моменталното ниво на технолошка ефикасност можат да направат толку разлика , и со тоа што Винод и Џон Доер , и други ,
(src)="69"> muchos de ustedes aquí -- mucha gente directamente involucrada en esto -- esta cuña va a crecer mucho más rápidamente de lo que la actual proyección la presenta .
(trg)="69"> многу од вас тука -- многу луѓе директно инволвирани во ова -- овој дел ќе расте многу побрзо од моменталните проекции .
(src)="70"> Carbón capturado y secuestrado -- eso es lo que CCS significa -- es probable que se convierta en la aplicación determinante que nos posibilitará continuar utilizando combustibles fósiles en un modo que sea seguro .
(trg)="70"> Собирањето и изолирањето на јаглерод диоксидот -- на скратено CCS -- најверојатно ќе стане новата најбарана апликација што ќе ни овозможи да продолжиме да ги користиме фосилните горива на начин којшто е безбеден .
(src)="71"> Todavía no muy cerca .
(trg)="71"> Сеуште не сме таму .
(src)="72.1"> OK .
(src)="72.2"> Ahora , ¿ qué pueden hacer ?
(trg)="72.1"> Во ред .
(trg)="72.2"> Сега , што можете вие да направите ?
(src)="73"> Reduzcan emisiones en sus casas .
(trg)="73"> Намалете ги загубите во вашиот дом .
(src)="74"> La mayoría de estos gastos también son redituables .
(trg)="74"> Многу од овие трошоци се исто така профитабилни .
(src)="75"> Aislamiento , mejor diseño , compren electricidad verde donde puedan .
(trg)="75"> Инсулација , подобар дизајн , купување на ' зелена ' енергија кога имате можност за тоа .
(src)="76"> Mencioné automóviles -- compren un híbrido .
(trg)="76"> Ги споменав автомобилите -- купете хибридно возило .
(src)="78"> Piensen en otras de las opciones que son mucho mejores .
(trg)="77"> Пронајдете други опции што се подобри .
(src)="79"> Es importante .
(trg)="78"> Многу е битно .
(src)="80"> Sean consumidores verdes .
(trg)="79"> Бидете ' зелени ' потрошувачи .
(src)="81"> Tienen opciones con todo lo que compran , entre cosas que tienen un efecto severo o un mucho menor efecto severo sobre la crisis climática global .
(trg)="80"> Имате избор со се што купувате , помеѓу работи коишто имаат груб ефект или многу помалку груб ефект на глобалната климатска криза .
(src)="82.1"> Consideren esto .
(src)="82.2"> Tomen una decisión de vivir una vida neutral de carbón .
(trg)="81.1"> Размислете околу ова .
(trg)="81.2"> Донесете одлука да живеете јаглерод-неутрален живот .
(src)="83"> Aquellos de ustedes que son buenos en el desarrollo de marcas , Me encantaría obtener su consejo y ayuda sobre cómo decir esto en un modo que se concecte con la mayoría de la gente .
(trg)="82"> Оние од вас коишто се добри во брендирање , би сакал ваш совет и помош околу тоа како да го наречеме ова нешто ( климатската криза ) на начин што ќе значи нешто за повеќето од луѓето .
(src)="84"> Es más fácil de lo que creen .
(trg)="83"> Полесно е отколку што мислите .
(src)="85"> Realmente lo es .
(trg)="84"> Навистина е .
(src)="86"> Muchos de nosotros aquí adentro hemos tomado esa decisión y realmente es muy fácil .
(trg)="85"> Многу од нас тука ја имаат веќе донесено таа одлука и е навистина доста лесно .
(src)="87"> Reduzcan sus emisiones de dióxido de carbono con todo el rango de opciones que tienen y luego compren o adquieran compensaciones para el resto que no han reducido completamente .
(trg)="86"> намалете ги зрачењата на јаглерод диоксид со целиот спектар на одлуки што ги носите и потоа доплатете или допринесете за остатокот од зрачењата што не сте ги комплетно намалиле .
(src)="88"> Y lo que significa es ampliado en climatecrisis.net .
(trg)="87"> А што тоа значи е детално објаснето на www.climatecrisis.net
(src)="89"> Hay una calculadora de carbón .
(trg)="88"> Има калкулатор за јаглеродни зрачења .
(src)="90"> Participant Productions reunió , con mi activa participación , a los líderes mundiales en escritura de software sobre esta misteriosa ciencia del cálculo de carbón para construir una calculadora de carbón amigable para el consumidor .
(trg)="89"> Продукцијата Партиципант ги собра , со моја активна инволвираност , водечките софтвер креатори во светот за оваа таинствена наука на калкулирање на јаглеродот , да конструираат калкулатор за јаглеродни зрачења којшто е лесен за користење .
(src)="91"> Ustedes pueden con mucha precisión calcular cuáles son sus emisiones de CO2 y entonces se les dará opciones para reducir
(trg)="90"> Можете многу прецизно да пресметате кои се вашите CO2 зрачења , и потоа ќе ви бидат дадени опции за тоа како да ги намалите .
(src)="92"> y para cuando la película salga en mayo , esto será actualizado a 2.0 y tendremos compras de compensaciones a través de clicks .
(trg)="91"> И до моментот кога ќе се појави филмот во Мај , ова ќе биде ажурирано во 2.0 верзија и ќе имате можност со еден клик да купите компензации за вашите зрачења .
(src)="93"> Después , consideren convertir su negocio a neutral en carbono .
(trg)="92"> Понатаму , размислете околу тоа да го направите вашиот бизнис јаглерод-неутрален .
(src)="94"> De nuevo , algunos de nosotros hemos hecho eso , y no es tan difícil como ustedes creen .
(trg)="93"> Повторно , некои од нас го имаат тоа направено , и не е толку тешко колку што мислите .
(src)="95.1"> Integren soluciones climáticas en todas sus innovaciones .
(src)="95.2"> Ya sea que ustedes sean de la tecnología , o del entetenimiento , o comunidades de diseño y arquitectura .
(trg)="94"> Интегрирајте климатски решенија во сите ваши иновации , без разлика дали се од областа на технологијата , или забавата , или од дизајнот и архитектурата .
(src)="96"> Inviertan de manera sostenible .
(trg)="95"> Оддржливо инвестирајте .
(src)="97"> Majora mencionó esto .
(trg)="96"> Маџора го спомена ова .
(src)="98"> Escuchen , si han invertido dinero con administradores que compensan con base en la ejecución anual , nunca se quejen de nuevo acerca de administraciones de ejecutivos reportadas trimestralmente .
(trg)="97"> Слушнете , ако имате инвестирано пари со менаџери коишто ги наградувате на база на годишните перформанси , немојте веќе да се жалите за кварталните менаџмент извештаи .
(src)="99"> Con el tiempo , la gente hace lo que se le paga por hacer .
(trg)="98"> Со тек на време , луѓето го прават тоа за кое што ги плаќате .
(src)="100"> Y si ellos juzgan cuánto se les va a pagar con el capital de ustedes que ellos han invertido , basados en los rendimientos de corto plazo , van a obtener decisiones de corto plazo .
(trg)="99"> И ако тие судат колку ќе бидат платени според капиталот кој што го инвестирале , на база на краткорочните резултати , ќе добите краткорочни одлуки .
(src)="101"> Mucho más que decir acerca de eso .
(trg)="100"> Има уште многу да се каже околу тоа .