# es/ted2020-1016.xml.gz
# fil/ted2020-1016.xml.gz


(src)="1.1"> Hola .
(src)="1.2"> Mi nombre es Birke Baehr y tengo 11 años .
(trg)="1.1"> Hello .
(trg)="1.2"> Ako po si Birke Baehr , 11-taong gulang .

(src)="2"> He venido aquí hoy para hablar de lo que está mal en el sistema alimentario .
(trg)="2"> Andito ako upang talakayin ang mga problema sa sistema ng produksyon ng pagkain .

(src)="3"> En primer lugar quisiera decir que me sorprende lo fácil que resulta convencer a los niños con la comercialización y la publicidad en la TV , en las escuelas públicas y casi en cualquier parte que miremos .
(trg)="3"> Una sa lahat , nais kong sabihin na ako 'y namamangha kung paano tayo napapaniwala ng mga pinapatalastas sa telebisyon at pampublikong paaralan at kahit saan ka man lumingon .

(src)="4"> Me parece que las empresas siempre tratan de que los niños como yo hagan que sus padres compren cosas que no son buenas ni para nosotros ni para el planeta .
(trg)="4"> Mukha yatang nais ng mga korporasyon na impluwensyahan ang mga batang katulad ko na pilitin ang aming mga magulang na bumili ng mga bagay na hindi nakabubuti para sa amin o sa ating planeta .

(src)="5"> A los niños pequeños , sobre todo , les atraen los envoltorios coloridos y los juguetes de plástico .
(trg)="5"> Lalo na sa mga bata , na naaakit sa makukulay na bagay at mga laruang gawa sa plastik .

(src)="6"> Debo admitir que yo solía ser así .
(trg)="6"> Dapat kong aminin na ganoon din ako noon .

(src)="7"> Solía pensar que todos los alimentos provenían de estas granjitas felices , con cerdos en el barro y vacas pastando en la hierba todo el día .
(trg)="7"> Naisip ko din na ang lahat ng pagkain ay nagmumula sa malulusog at masasayang sakahan kung saan ang mga baboy ay naglalaro sa putik at ang mga baka ay kumakain ng damo buong araw .

(src)="8"> Pero descubrí que esto no es cierto .
(trg)="8"> Natuklasan ko na hindi ito totoo .

(src)="9"> Empecé a consultar estas cosas en la web , en libros y documentales , en mis viajes con la familia .
(trg)="9"> Nagsimula akong magsiyasat sa internet , mga libro at dokumentaryo , sa aking paglalakbay kasama ang aking pamilya .

(src)="10"> Descubrí el lado oscuro del sistema alimentario industrial .
(trg)="10"> Natuklasan ko ang madilim na bahagi ng industriya ng produksyon ng pagkain .

(src)="11"> Primero están los organismos y semillas genéticamente modificados .
(trg)="11"> Una , ang artipisyal na paglikha ng mga buto at organismo .

(src)="12"> Es decir , cuando se manipula una semilla en un laboratorio para hacer algo no previsto por la Naturaleza -como tomar el ADN de un pez y ponerlo en el ADN de un tomate- ¡ qué asco !
(trg)="12"> Kung saan ang mga buto ay hindi natural na ginagawa sa mga laboratoryo upang magbunga ng mga bagay na hindi natural -- tulad ng pagkuha ng DNA ng isda at ilagay ito sa DNA ng kamatis .

(src)="13"> No me malinterpreten , me gustan el pescado y los tomates , pero esto es horrible .
(trg)="13.1"> Nakakapangdiri .
(trg)="13.2"> Hindi naman sa ayaw ko ng isda at kamatis , ngunit ito ay sadyang nakakapangilabot .

(src)="14"> ( Risas ) Se plantan las semillas y luego crecen .
(trg)="14"> ( Tawanan ) Pagkatapos , ang mga buto ay itinatanim at nagkakabunga .

(src)="15.1"> Y producen alimentos que , se ha demostrado en animales de laboratorio , que provocan cáncer y otros problemas .
(src)="15.2"> La gente ha estado comiendo alimentos producidos así desde los años 90 .
(trg)="15"> Ang mga produkto nito ay napatunayan nang nagdudulot ng sakit na kanser at iba pang karamdaman sa mga hayop sa laboratoryo , at kinakain na ng mga tao ang mga produktong ito mula pa noong 1990s .

(src)="16"> Y la mayoría ni siquiera sabe que existen .
(trg)="16"> Karamihan sa atin ay walang malay na may ganitong isyu .

(src)="17"> ¿ Sabían que las ratas que comieron maíz genéticamente modificado presentaron síntomas de toxicidad hepática y renal ?
(trg)="17"> Alam niyo ba na may mga dagang kumain ng artipisyal na mais at napatunayang nagkasakit sa atay at bato ?

(src)="18"> Entre otras : inflamación y lesiones renales , y aumento de peso de los riñones .
(trg)="18"> Nagkaroon sila ng pamamaga , pagsusugat , at paglaki ng kanilang bato .

(src)="19"> Casi todos los granos que comemos son alterados genéticamente en alguna medida .
(trg)="19"> Subalit halos lahat ng mais na ating kinakain ay dumaan sa artipisyal na proseso .

(src)="20"> Y déjenme decirles , hay cereales en todo .
(trg)="20"> Higit pa doon , ang mais ay sangkap sa maraming bagay .

(src)="21"> Y ni siquiera me refiero a las operaciones concentradas de alimentación animal. llamadas CAFOS , en inglés .
(trg)="21"> Dapat pa bang banggitin ang mga sakahan na may ka lunos-lunos na kalagayan , ang tinatawag nilang CAFOS ( Confined Animal Feeding Operations ) .

(src)="22"> ( Risas ) Los agricultores típicos usan fertilizantes químicos hechos de combustibles fósiles que mezclan con la tierra para hacer crecer las plantas .
(trg)="22"> ( Tawanan ) Gamit ng mga modernong magsasaka ang mga kemikal mula sa fossil fuels at inihahalo sa lupa upang tumubo ang mga halaman .

(src)="23"> Lo hacen porque han despojado al suelo de todos los nutrientes cultivando lo mismo una y otra vez .
(trg)="23"> Ginagawa nila ito dahil naubos na ang sustansya sa lupa dahil sa paulit-ulit na pagtatanim .

(src)="24"> Después se fumigan frutas y vegetales con químicos nocivos , como pesticidas y herbicidas , para matar malezas e insectos .
(trg)="24"> Sunod ay ginagamitan nila ng kemikal ang mga prutas at gulay , tulad ng pesticides at herbicides , upang tanggalin ang mga masamang dahon at peste .

(src)="25"> Cuando llueve estos productos químicos se filtran en la tierra , o se escurren por las vías fluviales , envenenando el agua también .
(trg)="25"> Sa tuwing umuulan , ang mga kemikal na ito ay nanunuot sa lupa , at nahahalo sa mga katubigan , at nilalason ang ating tubig .

(src)="26"> Luego se irradian los alimentos , tratando de hacer que duren más tiempo , para que puedan viajar miles de kilómetros desde los cultivos hasta los supermercados .
(trg)="26"> Sunod ay ginagamitan nila ng radiation ang pagkain para humaba pa ang buhay nito , at nang maibiyahe pa nila ito ng milya-milya at dinadala sa mga pamilihan .

(src)="27.1"> Así que me pregunto : ¿ cómo puedo cambiar ?
(src)="27.2"> ¿ Cómo cambiar estas cosas ?
(trg)="27.1"> Natanong ko rin ang aking sarili , paano ako magbabago ?
(trg)="27.2"> Paano ko mababago ang mga ganitong bagay ?

(src)="28"> Esto es lo que me enteré .
(trg)="28"> Ito ang aking natuklasan .

(src)="29"> Descubrí que hay un movimiento para hacer mejor las cosas .
(trg)="29"> Nadiskubre ko na may kilusan tungo sa mas maayos na pamamaraan .

(src)="30"> Hace un tiempo yo quería ser jugador de fútbol profesional .
(trg)="30"> Parang kailan lang ay ninais kong maglaro sa NFL .

(src)="31"> Pero decidí que mejor voy a ser agricultor orgánico .
(trg)="31"> Sa halip , nagpasya akong maging magsasaka sa natural na pamamaraan .

(src)="32"> ( Aplausos ) Gracias .
(trg)="32"> ( Palakpakan ) Salamat .

(src)="33"> De esa manera puedo lograr un mayor impacto en el mundo .
(trg)="33"> Sa gayong paraan , mas magiging kapaki-pakinabang ako .

(src)="34"> A este hombre , Joel Salatin , lo llaman granjero loco porque cultiva en contra del sistema .
(trg)="34"> Si Joel Salatin , kinukutya siyang isang baliw na magsasaka , dahil hindi siya nagpapadala sa sistema .

(src)="35"> Como estudio en casa un día fui a oírle hablar .
(trg)="35"> Dahil ako ay home-schooled , nais ko siyang marinig balang araw .

(src)="36"> Este hombre , este granjero loco , no usa pesticidas ni herbicidas , ni semillas genéticamente modificadas .
(trg)="36"> Ang lalaking ito , " ang baliw na magsasaka , " na hindi gumagamit ng mga kemikal na pesticides , herbicides , o mga artipisyal na buto .

(src)="37"> Y por eso el sistema lo considera un loco .
(trg)="37"> At dahil doon , siya ay nabansagang " baliw " .

(src)="38"> Quiero que sepan que todos podemos marcar una diferencia , tomar decisiones diferentes , comprando alimentos directamente a los agricultores locales , o a nuestros vecinos que conocemos desde siempre .
(trg)="38"> Nais kong sabihin na kaya nating lahat na gumawa ng pagbabago sa pamamagitan ng mahusay na pagpili , gaya ng pagbili ng ating pagkain diretso sa mga nakalalapit na magsasaka o sa ating mga kapitbahay .

(src)="39"> Algunos dicen que los alimentos orgánicos o locales son más caros pero , ¿ es verdad ?
(trg)="39"> May mga taong nagsasabi na ang natural at lokal na mga produkto ay mas mahal , pero totoo nga ba ?

(src)="40"> Con todo lo que he estado aprendiendo sobre el sistema alimentario me parece que , o le pagamos al agricultor , o le pagamos al hospital .
(trg)="40"> Sa lahat ng mga bagay na aking natutunan tungkol sa sistema ng produksyon ng pagkain , 2 bagay lang ang ating pinagpipilian : ang bayaran ang magsasaka , o bayaran ang ospital .

(src)="41"> ( Aplausos ) Yo definitivamente sé qué elegiría .
(trg)="41"> ( Palakpakan ) Ngayon alam ko na ang aking pipiliin .

(src)="42"> Quiero que sepan que hay granjas por allí -como la granja Sequachie Cove de Bill Keener en Tennessee- donde las vacas comen hierba y los cerdos se revuelcan en el lodo , como yo pensaba .
(trg)="42"> Nais kong malaman ninyo na mayroong mga sakahan -- tulad ng kay Bill Keener sa Sequatchie Cove Farm sa Tennessee -- kung saan ang kanyang mga baka ay kumakain ng damo at ang kanyang mga baboy na naglalaro sa putik , gaya ng inisip ko dati .

(src)="43"> A veces voy a la granja de Bill como voluntario para ver de cerca y en persona de dónde viene la carne que como .
(trg)="43"> Minsan , ay nagpupunta ako sa sakahan ni Bill upang tumulong , at makita ko sa personal at malapitan kung saan galing ang kinakain kong karne .

(src)="44"> Quiero que sepan que creo que los niños van a comer vegetales frescos y buena comida si saben más sobre esto y de dónde viene realmente .
(trg)="44"> Naniniwala ako na kakain ang mga bata ng mas sariwang gulay at mas masustansiyang pagkain kung alam nila kung saan ito nagmumula .

(src)="45"> Quiero que sepan que hay mercados agrícolas en todas las comunidades , cada vez más .
(trg)="45"> Marami ng mga palengke ang nagsusulputan sa bawat komunidad .

(src)="46"> Quiero que sepan que a mi hermano , a mi hermana y a mí nos gusta la col verde al horno .
(trg)="46"> Nais kong malaman ninyo na mahilig ako at ang aking mga kapatid ng masustansyang baked kale chips .

(src)="47"> Trato de compartir esto donde quiera que vaya .
(trg)="47"> Ibinabahagi ko ito saan man ako magpunta .

(src)="48"> No hace mucho tiempo , mi tío dice que le ofreció cereal a mi primo de 6 años .
(trg)="48"> Kamakailan lang , ikinuwento ng tiyuhin ko na binigyan niya ng cereal ang 6 na taong gulang kong pinsan .

(src)="49"> Le preguntó si quería los orgánicos tostados o los recubiertos de azúcar -- los que tienen el personaje a rayas en la tapa .
(trg)="49"> Tinanong niya kung gusto nito ng natural at organic na Toasted O 's o ang sugarcoated na flakes -- yung mga nakakahon na may cartoon character sa harap .

(src)="50"> Mi primito le dijo a su padre que prefería comer el cereal orgánico tostado porque Birke dijo que no debería comer cereales brillantes .
(trg)="50"> Sabi ng aking pinsan sa tatay niya na mas pipiliin nito ang organic Toasted O 's cereal kasi daw sabi ni Birke na hindi siya dapat kumain ng makikintab na cereal .

(src)="51"> Y así , mis amigos , es cómo podemos marcar la diferencia : de a un niño a la vez .
(trg)="51"> At ganoon nga , mga kaibigan ang paraan upang tayo ay maglikha ng pagbabago isang bata bawat pagkakataon .

(src)="52"> Así que la próxima vez que hagan las compras piensen local elijan lo orgánico , conozcan al agricultor , conozcan el alimento .
(trg)="52"> Sa susunod na ikaw ay patungo sa pamilihan , isipin ang produktong lokal , piliin ang natural , magkaroon ng sapat na kaalaman tungkol sa iyong magsasaka at sa produksyon ng pagkain .

(src)="53"> Gracias .
(trg)="53"> Salamat .

(src)="54"> ( Aplausos )
(trg)="54"> ( Palakpakan )

# es/ted2020-1044.xml.gz
# fil/ted2020-1044.xml.gz


(src)="1"> Mi gran idea es una idea muy , muy pequeña , que puede liberar millones de grandes ideas que hoy están latentes dentro de nosotros .
(trg)="1"> Ang aking malaking ideya ay isang napakaliit na ideya na maaaring buksan ang bilyun-bilyong malalaking ideya na hanggang ngayo 'y nakatago sa ating kamalayan .

(src)="2"> La pequeña idea que lo hará posible es el sueño .
(trg)="2"> At ang maliit na ideyang iyon ay ang pagtulog .

(src)="3"> ( Risas ) ( Aplausos ) Esta es una sala de mujeres de clase A.
(trg)="3"> ( Tawanan ) ( Palakpakan ) Ang kwartong ito ay puno ng mga kababaihang type-A .

(src)="4"> Esta es una sala de mujeres con déficit de sueño .
(trg)="4"> Ito ay kwarto ng mga babaeng kulang sa tulog .

(src)="5"> Y aprendí en carne propia el valor del sueño .
(trg)="5"> Pahirapan ko itong natutunan , ang kahalagahan ng pagtulog .

(src)="6"> Hace dos años y medio me desmayé de cansancio .
(trg)="6"> Dalawa-at-kalahating taon na ang nakakaraan , nahimatay ako sa sobrang pagod .

(src)="7"> Di con la cabeza en el escritorio y me fracturé el mentón .
(trg)="7"> Nauntog ang ulo ko sa mesa .

(src)="8"> Tengo cinco puntos de sutura en el ojo derecho .
(trg)="8"> Nadurog ang aking cheekbone , at may limang tahi malapit sa kanang mata .

(src)="9"> Así empecé el viaje para redescubrir el valor del sueño .
(trg)="9"> At sinimulan ko ang paglalakbay sa pagtuklas ng kahalagahan ng pagtulog .

(src)="10"> Y durante ese viaje estudié , visité médicos , científicos , y estoy aquí para contarles que el camino hacia una vida más productiva , inspirada y alegre es dormir bien .
(trg)="10"> At sa lahat ng aking pinagdaanan , nag-aral ako , kinausap ang mga doktor , mga siyentipiko , at andito ako ngayon upang sabihin na ang paraan sa mas produktibo , mas masigla , at mas masayang buhay ay ang magkaroon ng sapat na tulog .

(src)="11"> ( Aplausos ) Y las mujeres vamos a dar el primer paso en esta nueva revolución , en este nuevo asunto feminista .
(trg)="11"> ( Palakpakan ) At tayong mga kababaihan ang mangunguna sa bagong pakikibaka , itong bagong isyung peminista .

(src)="12.1"> Llegaremos a la cima , literalmente durmiendo más .
(src)="12.2"> ( Risas ) ( Aplausos ) Porque , por desgracia , para los hombres dormir poco se ha vuelto un símbolo de virilidad .
(trg)="12.1"> Literal tayong matutulog papuntang tagumpay , literal .
(trg)="12.2"> ( Tawanan ) ( Palakpakan ) Dahil sa kasamaang-palad para sa mga kalalakihan , ang kakulangan sa tulog ay naging sukatan ng pagiging lalaki .

(src)="13"> Hace poco estaba cenando con un tipo que se jactaba de haber dormido sólo cuatro horas la noche anterior .
(trg)="13"> Kamakailan , nakasama ko sa hapunan ang isang lalaki na ipinagmayabang na apat na oras lang ang tulog niya nung isang gabi .

(src)="14.1"> Y yo tenía ganas de decirle , pero no se lo dije , tenía ganas de decirle : " ¿ sabes qué ? "
(src)="14.2"> Si hubieses dormido cinco horas esta cena habría sido mucho más interesante " .
(trg)="14.1"> At gusto ko sanang sabihin na -- pero hindi ko ginawa -- sasabihin ko na sana , " Alam mo ?
(trg)="14.2"> Kung limang oras sana ' yun , mas interesante sana ang hapunang ito . "

(src)="15"> ( Risas ) Hay una suerte de competencia basada en la falta de sueño .
(trg)="15"> ( Tawanan ) Sa kasalukuyan , ang kakulangan sa pagtulog ay nagiging isang kompetisyon .

(src)="16"> Sobre todo aquí en Washington , si uno dice de reunirse a desayunar , si uno dice " ¿ Qué les parece a las ocho ? "
(trg)="16"> Tulad dito sa Washington , na kung makikipag-breakfast date ka , at tatanungin mo , " Pwede ba ang 8 : 00 ? "

(src)="17"> Es probable que respondan : " A las ocho es muy tarde para mí pero está bien , puedo jugar un partido de tenis hacer un par de llamadas y reunirme contigo a las ocho " .
(trg)="17"> sasabihin nila sa 'yo , " Late na ' yang alas-otso , pero okay lang , makakapag-tennis pa ako at aasikasuhin ang ilang conference calls , bago tayo magkita ng 8 . "

(src)="18"> Y piensan que eso quiere decir que están tremendamente ocupados y son muy productivos pero la verdad es que no lo son porque en la actualidad hemos tenido líderes brillantes en los negocios , las finanzas y la política que tomaron decisiones terribles .
(trg)="18"> At paniwala nila ay napakaproduktibo nito at ang dami ng natatapos , ngunit sa totoo lang ay hindi talaga , dahil sa ngayon , marami tayong matatalinong lider sa negosyo , sa pananalapi , sa pulitika , na gumagawa ng mga maling pagpapasiya .

(src)="19"> Tener alto coeficiente intelectual no implica ser un buen líder porque la esencia del liderazgo es ser capaz de ver el témpano antes de chocar con el Titanic .
(trg)="19"> Kaya ang mataas na I.Q. ay hindi sukatan ng pagiging magaling na lider , dahil ang tunay na kahulugan ng pamumuno ay ang kakayahang makita ang tipak ng yelo bago pa nito banggain ang Titanic .

(src)="20"> Y hemos tenido demasiados témpanos impactando Titanics .
(trg)="20"> Napakarami na ng mga yelong tumama sa ating mga Titanic .

(src)="21"> De hecho , me da la sensación de que si Lehman Brothers ( hermanos , NT ) fuesen Lehman Brothers and Sisters ( hermanos y hermanas , NT ) habrían sobrevivido .
(trg)="21"> Katunayan , tingin ko na kung ang Lehman Brothers ay naging Lehman Brothers at Sisters , baka andito pa sila ngayon .

(src)="22"> ( Aplausos ) Mientras los hermanos estaban ocupados , híper-conectados 24x7 , quizá la hermana habría notado el témpano porque luego de dormir 7 u 8 horas habría despertado en condiciones de ver el panorama general .
(trg)="22"> ( Palakpakan ) Habang ang lahat ng lalaki ay abala sa pagiging hyper-connected 24 / 7 , baka naman mapapansin ng babae ang tipak ng yelo , dahil nanggaling siya sa pito-at-kalahati o walong oras na tulog at makikita niya ang buong larawan .

(src)="23"> Así a medida que enfrentamos las crisis múltiples del mundo actual , lo que es bueno a nivel personal , lo que nos va a dar más alegría , gratitud , y eficacia a nuestras vidas , lo mejor para nuestras propias carreras , es también lo mejor para el mundo .
(trg)="23"> Kaya habang tayo 'y nahaharap sa napakaraming krisis sa ating mundo sa kasalukuyan , ang bagay na makakabuti sa 'tin sa personal na aspeto , ang bagay na magdudulot ng galak , pasasalamat , kahusayan sa ating buhay upang maging pinakamagaling sa kanya-kanyang karera ay siya ring makakabuti para sa mundo .

(src)="24"> Por eso les pido que cierren los ojos y descubran las grandes ideas que se encuentran dentro de nosotros , que apaguen los motores y descubran el poder del sueño .
(trg)="24"> Kaya hinihikayat ko kayo na ipikit ang inyong mga mata at tuklasin ang mahuhusay na mga ideya na nakatago sa kaloob-looban natin , ihinto ang mga makina at tuklasin ang bisa ng pagtulog .

(src)="25"> Gracias .
(trg)="25"> Salamat .

(src)="26"> ( Aplausos )
(trg)="26"> ( Palakpakan )

# es/ted2020-1106.xml.gz
# fil/ted2020-1106.xml.gz


(src)="1"> Sé lo que están pensando .
(trg)="1"> Alam ko ang iniisip ninyo .

(src)="2"> Creen que me he perdido , que alguien va a subir al escenario para devolverme a mi sitio amablemente .
(trg)="2"> Sa tingin ninyo , nawawala yata ako at maya maya ay may aakyat sa tanghalang ito at magbabalik sa akin sa dapat kong kaupuan .

(src)="3"> ( Aplausos ) Siempre me pasa lo mismo en Dubái .
(trg)="3"> ( Palakpakan ) Nangyayari sa akin yan madalas sa Dubai

(src)="4"> " ¿ De vacaciones , señora ?
(trg)="4"> Narito ka ba para magbakasyon ?

(src)="5.1"> " .
(src)="5.2"> ( Risas ) " ¿ Vino a visitar a sus hijos ?
(trg)="5"> ( Tawanan ) Binibisita mo ba ang mga anak mo ?

(src)="6"> ¿ Cuánto tiempo se quedará ?
(trg)="6"> Gaano ka katagal dito ?

(src)="7.1"> " .
(src)="7.2"> De hecho , creo que todavía un poco más .
(trg)="7"> Sa katunayan , ninanais kong magtagal .

(src)="8"> He vivido y trabajado en el Golfo durante más de 30 años .
(trg)="8"> Nakatira at nagtuturo ako sa lugar ng Gulf nang mahigit 30 taon .

(src)="9"> ( Aplausos ) Durante este tiempo , he visto muchos cambios .
(trg)="9"> ( Palakpakan ) At sa mga panahong iyon , nakita ko ang maraming pagbabago .

(src)="10.1"> Esa cifra es impactante .
(src)="10.2"> [ Lenguas del mundo .
(src)="10.3"> Hoy : 6000 .
(trg)="10"> At ang bilang ng mga ito ay nakakapangilabot .

(src)="11.1"> En 90 años : 600 ] .
(src)="11.2"> Hoy quiero hablarles de la desaparición de lenguas y de la globalización del inglés .
(trg)="11"> At nais kong talakayin sa inyo ngayon ay tungkol sa mga wikang namamatay at ang globalisasyon ng Ingles .

(src)="12"> Quiero hablarles de mi amiga , profesora de inglés para adultos en Abu Dabi .
(trg)="12"> Nais kong isalaysay sa inyo ang tungkol sa aking kaibigan na nagtuturo ng Ingles sa mga matatanda sa Abu Dhabi

(src)="13"> Un buen día , decidió llevarlos al jardín para enseñarles vocabulario .
(trg)="13"> At isang mainam na araw , napagpasyahan nyang dalhin sila sa halamanan para turuan sila ng ilang salita tungkol sa kalikasan .

(src)="14"> Pero fue ella la que terminó aprendiendo todas los términos árabes para las plantas locales , así como sus usos : médicos , cosméticos , gastronómicos , paramédicos ...
(trg)="14"> Ngunit sa huli ay siya ang natuto ng lahat ng salitang Arabo para sa mga halaman ng lugar , at kanilang mga gamit -- gamit sa panggagamot , pagpapaganda , pagluluto , at herbal

(src)="15"> ¿ Cómo sabían todo eso sus alumnos ?
(trg)="15"> Paano natutunan ng mga mag-aaral ang lahat ng iyon ?

(src)="16"> Lo habían aprendido de sus abuelos o incluso de sus bisabuelos .
(trg)="16"> Tiyak , sa kanilang mga ninuno at maging sa ninuno ng kanilang mga ninuno .

(src)="17"> No hace falta que les diga lo importante que es la comunicación intergeneracional .
(trg)="17"> HIndi na natin kailangang pag-usapan kung gaano kahalaga ang kakayahang nating makipagtalastasan sa iba 't ibang salinlahi .

(src)="18"> Sin embargo , hoy día las lenguas están desapareciendo más rápido que nunca .
(trg)="18"> Ngunit ang nakakalungkot , ngayon , ang mga wika ay nagkakamatayan sa hindi kapanipaniwalang bilis .

(src)="19"> Cada 14 días desaparece una lengua ;
(trg)="19"> May isang wikang namamatay sa loob ng 14 na araw .

(src)="20"> y , simultáneamente , el inglés es la lengua mundial por excelencia .
(trg)="20"> Kasabay nito , ang Ingles ang itinuturing na pandaigdigang wika .