# eo/ted2020-1183.xml.gz
# ltg/ted2020-1183.xml.gz

(src)="1"> Antaŭ kelkaj jaroj , mi sentis , ke mi estis rutiniĝinta , kaj decidis sekvi la spurojn de la granda usona filozofo Morgan Spurlock kaj mi provis ion novan dum 30 tagoj .
(trg)="1"> Pyrma dažim godim es sasajutu , kai byutu īsasprīds kasdīnā , deļtuo izdūmuoju sekuot dyžanuo amerikaņu filosofa Morgana Sperloka pāduos i 30 dīnys paraudzeit kū jaunu .
(src)="2"> La ideo estas fakte tre simpla .
(trg)="2"> Ideja ir cīši vīnkuorša .
(src)="3"> Pensu pri io , kion vi ĉiam volis aldoni al via vivo kaj provu ĝin dum la venontaj 30 tagoj .
(trg)="3"> Aizadūmoj par kū taidu , kū sovā dzeivē vysod esi gribiejis padareit i paraugi tū cytys 30 dīnys .
(src)="4"> Okazas , ke 30 tagoj estas la ĝusta kvanto de tempo por aldoni novan kutimon aŭ forigi kutimon -- kiel spekti la televidnovaĵojn -- el via vivo .
(trg)="4"> Izaruoda , kai 30 dīnys ir taišni eistuo laika šaļts , kab dabuotu jaunu īrodumu voi pamastu kaidu vacū , pīvadumam , ziņu vieršonuos nu sovys dzeivis .
(src)="5"> Kelkajn aferojn mi lernis dum tiuj 30-tagaj defioj .
(trg)="5"> Ir koč kas , kū īsavuiceju , dorūt itūs 30 dīnu aizdavumus .
(src)="6"> La unua estis , la tempo estis multe pli memorinda , ol la nura pasado de monatoj , tuj forgesita .
(trg)="6"> Vysu pyrma mieneši naproskrieja garum , aizmiersteibā , i beja daudzi vairuok kū atguoduot .
(src)="7"> Tio estis parto de defio , kiun mi faris al mi mem : preni unu foton ĉiutage dum monato .
(trg)="7"> Daļa izaicynuojuma aizdavuma beja kotru mieneša dīnu sataiseit vīnu fotografeju .
(src)="8"> Kaj mi memoras precize kie mi estis kaj kion mi faris en tiu tago .
(trg)="8"> Es atguodoju , kur taišni beju i kū tymā dīnā dareju .
(src)="9"> Mi ankaŭ rimarkis , ke dum mi komencis fari pliajn kaj pli malfacilajn 30-tagajn defiojn , mia memfido kreskis .
(trg)="9"> Pamaneju , ka kai dareju vaira i gryušuokus 30 dīnu aizdavumus , auga muna ticeiba sev .
(src)="10"> Mi pasis de komputila nerdo vivanta ĉe skribotablo al la tipo de ulo , kiu biciklas ĝis la laborejo --
(trg)="10"> Nū sātā sādūša datortuorpa es tyku par puiškinu , kurs brauc iz dorbu ar ritini .
(src)="11"> pro amuziĝo .
(trg)="11"> Prīcys piec !
(src)="12"> Eĉ lastjare mi fine grimpis Monton Kilimanĵaron , la plej altan monton en Afriko .
(trg)="12"> ( Smīklys ) Pārnajā godā saguoja izkuopt Kilimandžaro , aukstuokajā kolnā Afrikā .
(src)="13"> Mi neniam estis tiel aventurema antaŭ ol mi startis miajn 30-tagajn defiojn .
(trg)="13"> Pyrma izsuoču sovus 30 dīnu aizdavumus nikod nabyutu tveics piec taidim pīdzeivuojumim
(src)="14"> Mi ankaŭ konstatis , ke se oni vere volas , oni povas fari kion ajn dum 30 tagoj .
(trg)="14"> Es saprotu , ka eistyn koč kū gribi , tod 30 dīnuos var padareit vysa kuo !
(src)="15.1"> Ĉu vi iam volis verki romanon ?
(src)="15.2"> Ĉiunovembre ,
(trg)="15"> Asat nazkod gribiejuši pīraksteit romanu ?
(src)="16"> plurdekmiloj da homoj provas verki siajn 50-mil-vortajn romanojn de nulo dum 30 tagoj .
(trg)="16"> Kotru novembri desmitim tyukstūšu cylvāku 30 dīnu laikā rauga pīraksteit sovu 50 000 vuordu romanu nu nullis .
(src)="17"> Nu , sufiĉas , ke vi verku 1 667 vortojn ĉiutage dum unu monato .
(trg)="17"> Izaruoda , kai jiusim tik viņ kai vīnu mienesi kotru dīnu juopīroksta 1 667 vuordi .
(src)="18"> Tiel mi faris .
(trg)="18"> Tai es ari dareju .
(src)="19"> Parenteze , la sekreto estas ne enlitiĝi ĝis atingi la vortkvanton por tiu tago .
(trg)="19"> Cyta vydā , nūslāpums ir naīt gulātu , cikom naasat pīrakstejuši ituos dīnys vuordus .
(src)="20"> Vi povas esti dormo-senigita sed vi finos vian romanon .
(trg)="20"> Jiusim varbyut byus mīga bods , nu dabeigsit sovu romanu .
(src)="21"> Nun , ĉu mia libro estas la venonta granda usona novelo ?
(trg)="21"> Voi muna gruomota ir jauns dyžanais Amerikys romans ?
(src)="22.1"> Ne .
(src)="22.2"> Mi verkis ĝin en unu monato .
(trg)="22.1"> Nā !
(trg)="22.2"> Es tū pīraksteju par vīnu mienesi !
(src)="23"> Ĝi estas aĉa .
(trg)="23"> Jis ir baimeigs !
(src)="24"> Sed por la cetero de mia vivo se iam mi renkontas John Hodgman en TED-festo , mi ne estos devigita diri : " Mi estas komputil-sciencisto " .
(trg)="24"> ( Smīklys ) Tok vysu tuoļuokuo dzeivi , kod TED večerinkā sasateiku ar Džonu Hodžmenu , maņ nav juosoka : „ Es asu datorzynuotnīks . ”
(src)="25"> Ne , ne , se mi volas mi povas diri " Mi estas verkisto " .
(trg)="25"> Nā , nā , ka grybu , varu saceit : „ Asu rakstinīks . ”
(src)="26"> ( Ridoj ) Do jen lasta afero , kiun mi ŝatus mencii .
(trg)="26"> ( Smīklys ) Vei , pādejais , kū grybu saceit .
(src)="27"> Mi lernis , ke kiam mi faris etajn , daŭripovajn ŝanĝojn , aferojn , kiujn mi povus plu fari poste , estas pli probable , ke ili restu .
(trg)="27"> Es īsavuiceju , ka dorūt mozys i ilgtspiejeigys puormejis , tū , kū es varu dareit ari iz prīšku , tys īrosts palyka .
(src)="28"> Nenio malbona rilate al grandaj , frenezaj defioj .
(trg)="28"> Lelim i trokim izaicynuojumim nav ni vainis .
(src)="29"> Fakte ili estas ege amuzaj .
(trg)="29"> Eistyneibā , tī ir dyžan ļusteigi .
(src)="30"> Sed ili malpli verŝajne restos .
(trg)="30"> Tok tī drūsai viņ nabyus īrodums .
(src)="31"> Kiam mi rezignis sukeron dum 30 tagoj , la tago 31-a aspektis jene .
(trg)="31"> 30 dīnys atsasokūt nu cukra , 31 . dīna izaviere koč kai itai :
(src)="32"> ( Ridoj ) Do jen mia demando al vi : Kion vi atendas ?
(trg)="32"> ( Smīklys ) Tai niu es jums vaicoju : Kuo jius vēļ gaidit ?
(src)="33"> Mi garantias al vi , ke la sekvaj 30 tagoj pasos ĉu vi ŝatas tion aŭ ne , do kial ne pensi pri io , kion vi ĉiam volis provi kaj starti ĝin
(trg)="33"> Es varu drūsai saceit , ka cytys 30 dīnys īs iz prīkšu taipat , kai guojušys. pateik jums tys voi nā , tod parkū napadūmuot par kū taidu , kū vysod asat gribiejs paraudzeit , i dareit tū !
(src)="34"> por la venontaj 30 tagoj ?
(trg)="34"> Cytys 30 dīnys .
(src)="35"> Dankon .
(trg)="35"> Paļdis .
(src)="36"> ( Aplaŭdoj )
(trg)="36"> ( Publika plaukšynoj )

# eo/ted2020-276.xml.gz
# ltg/ted2020-276.xml.gz

(src)="1"> Bone , mi okupiĝas pri aliaj aferoj krom Fiziko .
(trg)="1"> Sūpluok fizikai es asmu īsasaistejs ari cytur .
(src)="2"> Fakte , nun plejparte pri aliaj aferoj .
(trg)="2"> Eisteneibā , itūšaļt vaira taišni cytuos lītuos .
(src)="3"> Unu el ili estas la malproksimaj rilatoj inter homaj lingvoj .
(trg)="3"> Vīna ir attuoluos attīceibys cylvāku volūdu vydā .
(src)="4"> Kaj la profesiaj , tradiciaj lingvistoj en Usono
(trg)="4"> Profesionali viesturis volūdnīki ASV
(src)="5"> kaj en Okcidenta Eŭropo plejparte provas distanciĝi de kiu ajn prarilatigo , grandaj grupigoj , grupigoj foraj en la tempo , pli longa ol la familiaraj familioj .
(trg)="5"> i Vokoru Eiropā pa lelam rauga turētīs par gobolu nu vyskaidom attuolom attīceibom ; lelim grupiejumim , cīši vacim grupiejumim , vacuokim kai zynomuos volūdu saimis .
(src)="6.1"> Ili ne ŝatas tion ; ili kredas ĝin strangaĵo .
(src)="6.2"> Mi ne kredas , ke tio estas strangaĵo .
(trg)="6.1"> Jim tys napateik ; Jī dūmoj , ka tei ir kaprize .
(trg)="6.2"> Es nadūmoju , ka tai ir kaprize .
(src)="7"> Kaj estas kelkaj brilaj lingvistoj , ĉefe rusoj , kiuj laboras pri tio ĉe Instituto Santa Fe kaj en Moskvo , kaj mi ŝategus vidi kien tio kondukos .
(trg)="7.1"> Ir nazcik genialu volūdnīku , puorsvorā krīvu , kurī pi tuo struodoj Santafe Iņstitutā i Moskovā .
(trg)="7.2"> Es cīši grybātu redzēt , iz kureini tys nūvess .
(src)="8"> Ĉu ĝi vere kondukos al unu sola pralingvo antaŭ ĉirkaŭ 20 aŭ 25 mil jaroj ?
(trg)="8"> Voi tys eistyn nūvess pī vīna prīškguojieja pyrma kaidu 20 — 25 tyukstūšu godu ?
(src)="9"> Kaj se oni retroiros antaŭ tiu komuna pralingvo , kiam supozeble estis konkurado inter pluraj lingvoj ?
(trg)="9"> I ka nu mes ītu vēļ tuoļuok pyrma ituo kūpeiguo prīškguojieja , kod , drūsai viņ , beja daudzu volūdu sovstarpeiga konkureņce ?
(src)="10.1"> Kiom for tio okazis ?
(src)="10.2"> Kiom for estiĝis la moderna lingvo ?
(trg)="10.1"> Cik tuoli paguotnē tys īt ?
(trg)="10.2"> Cik tuoli paguotnē īt myuslaiku volūda ?
(src)="11"> Antaŭ kiom da dekmiloj da jaroj tio okazis ?
(trg)="11"> Cik daudzus dasmytus tyukstūšys godu tuoļā paguotnē tei īt ?
(src)="12"> Chris Anderson : - Ĉu vi havas supozon aŭ antaŭsenton pri la respondo al tio ?
(trg)="12"> Kriss Aņdersons : Jums ir nūjauta voi nūceja par tū , kaids ir atsacejums ?
(src)="13.1"> Bone , mi vetus , ke la moderna lingvo estas nepre pli antikva ol kavernaj pentraĵoj , kavernaj gravuraĵoj kaj kavernaj skulptaĵoj kaj dancospuroj en la mola argilo de kavernoj en Okcidenta Eŭropo en la Aŭrignacia Periodo , antaŭ ĉ .
(src)="13.2"> 35 mil jaroj , aŭ pli frue .
(trg)="13"> Marijs Gells-Manns : Es pasaceitu miniejumu , kai myuslaiku volūdom juobyut vacuokom kai olu zeimiejumi , olu graviejumi i olu skuļpturom , i daņču sūlim meikstajā muolā Vokoru Eiropys oluos Oriņakys periodā pyrma kaidu 35 000 godu voi seņuok .
(src)="14"> Mi ne povas kredi , ke ili faris tion sen havi ankaŭ modernan lingvon .
(trg)="14"> Es naspātu nūticēt , ka jī spieja tū vysu dareit , najādzūt myuslaiku volūdu .
(src)="15"> Do mi vetus , ke la efektiva origino datas almenaŭ de tiu tempo kaj eble pli frue .
(trg)="15"> Deļtuo es pīļaunu , kai patīsuo izceļsme ir vacuoka , mozuokais tikpoš vaca , kas zyn i vacuoka .
(src)="16.1"> Sed tio ne signifas , ke ĉiu , aŭ multaj , aŭ plej multaj inter la nuntempaj lingvoj ne povus eble deveni de iu multe pli nova ol tio , ni diru antaŭ 20 mil jaroj , aŭ pli-malpli tiom .
(src)="16.2"> Tion ni nomas botelkolo .
(trg)="16.1"> Nu tys nanūzeimoj , ka vysys , daudzys voi koč vairums nu myuslaiku zynuomuos volūdys navarieja izaceļt , pīvadumam , nū vīnys , kurei ir daudz jaunuoka , saceisim , 20 000 godu vaca voi liedzeigai .
(trg)="16.2"> Tū mes saucam par šaurū vītu .
(src)="17"> Bone , Philip Anderson eble pravis .
(trg)="17"> K.A. : Filipam Aņdersonam varieja byut taisneiba .
(src)="18"> Vi eble scias pli pri ĉio ajn ol kiu ajn .
(trg)="18"> Var byut , jius par tū zynat vaira kai kurs cyts .
(src)="19.1"> Do estis honoro .
(src)="19.2"> Dankon , Murray Gell-Mann .
(trg)="19.1"> Deļtuo tys ir gūds .
(trg)="19.2"> Paļdis jums , Marij Gell-Mann .
(src)="20"> & lt ; aplaŭdo & gt ;
(trg)="20"> ( Publika plaukšynoj )

# eo/ted2020-755.xml.gz
# ltg/ted2020-755.xml.gz

(src)="1"> Do , imagu ke vi staras surstrate ie ajn en Usono kaj japano venas al vi kaj diras , " Pardonu min , kiel nomiĝas ĉi tiu kvartalo ? "
(trg)="1"> Tai , īsadūmojat , ka stuovat nazkur Amerikā iz ūļneicys , i pi jums daīt japaņs i prosa : „ Atlaidit , kai sauc itū kvartalu ? ”
(src)="2.1"> Kaj vi diras , " Pardonu .
(src)="2.2"> Nu , tio estas Oak Strato , tio Elm Strato .
(trg)="2.1"> Jius atsokat : „ Atlaidit .
(trg)="2.2"> Nu , itei ir Oukstrita , tei ir Elmstrita .
(src)="3"> Tio estas la 26-a , tio la 27-a . "
(trg)="3"> Tei ir 26 . sāta , tei — 27 . ”
(src)="4.1"> Li diras , " Nu , bone .
(src)="4.2"> Kio estas la nomo de tiu kvartalo ? "
(trg)="4"> „ Lobi , ” jis atsoka , „ nu kai sauc itū kvartalu ? ”
(src)="5"> Vi diras , " Nu , kvartaloj ne havas nomojn .
(trg)="5"> Jius sokat : „ Nu , kvartalim nav vuordu .
(src)="6"> Stratoj havas nomojn ; kvartaloj simple estas la sennomaj spacoj inter stratoj . "
(trg)="6"> Vuordi ir ūļneicom ; kvartali ir tik vītys bez vuordim ūļneicu vydā . ”
(src)="7"> Li foriras , iom konfuzita kaj elrevigita .
(trg)="7"> Jis nūīt drupeit apjucs i veilīs .
(src)="8"> Do , nun imagu ke vi staras surstrate , ie ajn en Japanio , vi turnas al persono apud vi kaj diras , " Pardonu min , kiel nomiĝas ĉi tiu strato ? "
(trg)="8"> Niu īsadūmojat , ka stuovat iz ūļneicys nazkur Japanā , jius pasagrīžat pret sūpluok cylvāku i vaicojat : „ Atlaidit , kai sauc itū ūļneicu ? ”
(src)="9"> Li diras , " Ho , nu tio estas kvartalo 17 kaj tio kvartalo 16 . "
(trg)="9"> Jis atsoka : „ Nu , itys ir 17 . kvartals , itys — 16 . kvartals . ”
(src)="10"> Kaj vi diras , " Bone , sed kio estas la nomo de ĉi tiu strato ? "
(trg)="10"> I jius atsokat : „ Lobi , i kai sauc itū ūļneicu ? ”
(src)="11"> Kaj li diras , " Nu , stratoj ne havas nomojn .
(trg)="11"> I jis atsoka : „ Nu , ūļneicom nav vuordu .
(src)="12"> Kvartaloj havas nomojn . "
(trg)="12"> Vuordi ir kvartalim .
(src)="13.1"> Nu simple vidu al Google Maps , ĉi tie .
(src)="13.2"> Jen kvartalo 14 , 15 , 16 , 17 , 18 , 19 .
(trg)="13.1"> Pasaverit Google Maps .
(trg)="13.2"> Vei , 14 .,15 . , 16 . , 17 . , 18 . , 19 . kvartals .
(src)="14.1"> Ĉiuj ĉi kvartaloj havas nomojn .
(src)="14.2"> La stratoj estas simple la sennomaj spacoj inter la kvartaloj .
(trg)="14.1"> Vysim kvartalim ir vuordi .
(trg)="14.2"> Ūļneicys ir tik vītys bez vuordu kvartalu vydā .
(src)="15"> Kaj tiam vi diras , " Bone , kiel vi scias vian hejmadreson ? "
(trg)="15"> I tod jius vaicojat : „ Lobi , a kai tod jius zinit sovu sātys adresu ? ”
(src)="16"> Li diras , " Nu , facile , ĉi tio estas distrikto 8 .
(trg)="16"> „ Vīnkuorši , ” jis atsoka , „ itys ir ostoitais kvartals .
(src)="17"> Jen kvartalo 17 , domo numero 1 . "
(trg)="17"> Es dzeivoju 17 . kvartalā , sātā numer vīns . ”
(src)="18.1"> Vi diras , " Bone .
(src)="18.2"> Sed ĵus promenante , mi rimarkis ke la domaj numeroj ne estas en ordo . "
(trg)="18"> „ Lobi , ” jius sokat , „ nu , īmūt pa apleicīni , es īvāruoju , ka sātu numeri nav seceigi . ”
(src)="19.1"> Li diras , " Kompreneble ili estas .
(src)="19.2"> Ili sinsekvas laŭ konstru-dato .
(trg)="19.1"> Jis atsoka : „ Skaidrys , ka ir .
(trg)="19.2"> Tuos ir numerātys piec tū pastateišonys seceibys .
(src)="20"> La 1-a domo konstruita ĉi-kvartale estas domo numero 1 .
(trg)="20"> Pyrmuo kvartalā pastateituo sāta ir sāta numer vīns .
(src)="21"> La 2-a domo konstruita estas domo numero 2 .
(trg)="21"> Ūtrei pastateituo sāta ir sāta numer div .
(src)="22.1"> 3-a estas domo numero 3 .
(src)="22.2"> Facile .
(trg)="22"> Treša ir sāta numer treis .
(src)="23.1"> Memkompreneble . "
(src)="23.2"> Do , mi ŝategas ke kelkfoje ni devas iri al la mala flanko de la mondo por ekkonscii pri niaj kaŝitaj antaŭsupozoj , kaj por ekscii ke ilia malo eble ankaŭ veras .
(trg)="23.1"> Vīgli !
(trg)="23.2"> Logiski ! ”
(trg)="23.3"> Deļtuo maņ pateik , kai myusim ir reizem juobrauc iz ūtru pasauļa molu , kab saprostu pījāmumus , kurūs mes seņuok nazynuojom i saprostu , ka ari pretejais var byut pareizs .
(src)="24"> Do , ekzemple , estas kuracistoj en Ĉinio kiuj kredas , ke ilia laboro estas teni vin sana .
(trg)="24"> Tai , pīvadumam , Kīnā uorsti tur , ka jū dorbs ir ryupētīs , kab tu byutu vasals .
(src)="25.1"> Do ĉiumonate , kiam vi sanas , vi pagas al ili , kaj kiam vi malsanas , vi ne devas pagi , ĉar ili malsukcesis ĉe ilia laboro .
(src)="25.2"> Ili riĉiĝas kiam vi sanas , ne malsanas .
(trg)="25.1"> Deļtuo sevkuru mienesi , kurū asat vasals , jius jim moksuojot , i , kod asat navasals , jums navajag jim moksuot , deļtuo ka jī nav kuorteigi darejuši sovu dorbu .
(trg)="25.2"> Jī teik bogotuoki , kod jius asat vasali , a na navasali .
(src)="26"> ( Aplaŭdo ) Plej ofte en muziko , ni pensas pri la " unu " kiel la ĉefpulso , la komenco de la muzika frazo .
(trg)="26"> ( Plaukšīni ) Leluokajā daļā muzykys mes skaitam „ vīns ” kai pyrmū sitīni , muzykaluos frazys suokys .
(src)="27.1"> Unu , du , tri , kvar .
(src)="27.2"> Sed en okcident-afrika muziko la " unu " estas pripensata kiel la fino de la frazo , kiel la punkto ĉe la fino de frazo .
(trg)="27.1"> Vīns , div , treis , četri .
(trg)="27.2"> Tok Vokoru Afrikys muzykā „ vīns ” teik skaiteits par frazys beigom , taipat kai atstarpe pyrma teikuma gola .
(src)="28.1"> Vi povas aŭdi ĝin , ne nur en la frazado , sed ankaŭ en la muziknombrado .
(src)="28.2"> Du , tri , kvar , unu .
(trg)="28.1"> Tū var dzierdēt na tik frazejumā , bet taipat i tymā , kai jī skaita ritmu .
(trg)="28.2"> Div , treis , četri , vīns .
(src)="29"> Kaj ĉi tiu mapo ankaŭ ĝustas .
(trg)="29"> Taipat i itei karta ir preciza .
(src)="30"> ( Rido ) Estas diraĵo , ke je io ajn vera direbla pri Barato , la malo ankaŭ veras .
(trg)="30"> ( Smīklys ) Ir sokamvuords , ka , vysleidz kaidu patīsu lītu jius pasaceitu par Indeju , taipat i pretejais byus taisneiba .
(src)="31"> Do , ne forgesu , ke ĉe TED , aŭ ie ajn aliloke , kiam vi havas aŭ aŭdas brilajn ideojn , eble la malo ankaŭ veras .
(trg)="31"> Deļtuo naaizmierssim , vysleidza , voi TED voi vysur cytur , kur var dzierdēt kaidys genialys idejis ir jums voi cytim , taipat i preteijais var byut taisneiba .
(src)="32.1"> Domo arigato gozaimashita .
(src)="32.2"> ( Japanlingve " Dankegon " )
(trg)="32"> Lels jums paļdis !