# eo/ted2020-276.xml.gz
# la/ted2020-276.xml.gz
(src)="1"> Bone , mi okupiĝas pri aliaj aferoj krom Fiziko .
(trg)="1"> Cetera praeter res physicam mihi placent .
(src)="2"> Fakte , nun plejparte pri aliaj aferoj .
(trg)="2"> pleraque nunc cetera .
(src)="3"> Unu el ili estas la malproksimaj rilatoj inter homaj lingvoj .
(trg)="3"> Inter linguas cognatio est una ex his .
(src)="4"> Kaj la profesiaj , tradiciaj lingvistoj en Usono
(trg)="4"> Ac docti linguistae historiales Civitatibus Foederatis
(src)="5"> kaj en Okcidenta Eŭropo plejparte provas distanciĝi de kiu ajn prarilatigo , grandaj grupigoj , grupigoj foraj en la tempo , pli longa ol la familiaraj familioj .
(trg)="5"> Europaeique plerumque vitant cognationes diffusas familiasque magnas familias cascas , cascior quam familias suetas .
(src)="6.1"> Ili ne ŝatas tion ; ili kredas ĝin strangaĵo .
(src)="6.2"> Mi ne kredas , ke tio estas strangaĵo .
(trg)="6.1"> Monstrosas arbitrantur .
(trg)="6.2"> Immo ego haud monstrosas arbitror .
(src)="7"> Kaj estas kelkaj brilaj lingvistoj , ĉefe rusoj , kiuj laboras pri tio ĉe Instituto Santa Fe kaj en Moskvo , kaj mi ŝategus vidi kien tio kondukos .
(trg)="7"> Perdocti linguistae , fere Russi , id petunt in instituto Sanctae Fidei et Moscua , et consummationem videre me iuvet .
(src)="8"> Ĉu ĝi vere kondukos al unu sola pralingvo antaŭ ĉirkaŭ 20 aŭ 25 mil jaroj ?
(trg)="8"> Accedetne ad matrem solam XX aut XXV milium abhinc annos ?
(src)="9"> Kaj se oni retroiros antaŭ tiu komuna pralingvo , kiam supozeble estis konkurado inter pluraj lingvoj ?
(trg)="9"> Si etiam matrem solam excedemus , dum fortasse multae linguae se certent ?
(src)="10.1"> Kiom for tio okazis ?
(src)="10.2"> Kiom for estiĝis la moderna lingvo ?
(trg)="10.1"> Quo usque tandem continuat ?
(trg)="10.2"> Quo tempore lingua moderna continuat ?
(src)="11"> Antaŭ kiom da dekmiloj da jaroj tio okazis ?
(trg)="11"> Quot milium annorum continuat ?
(src)="12"> Chris Anderson : - Ĉu vi havas supozon aŭ antaŭsenton pri la respondo al tio ?
(trg)="12"> Chris Anderson : Coniecturamne aut spes responsi habes ?
(src)="13.1"> Bone , mi vetus , ke la moderna lingvo estas nepre pli antikva ol kavernaj pentraĵoj , kavernaj gravuraĵoj kaj kavernaj skulptaĵoj kaj dancospuroj en la mola argilo de kavernoj en Okcidenta Eŭropo en la Aŭrignacia Periodo , antaŭ ĉ .
(src)="13.2"> 35 mil jaroj , aŭ pli frue .
(trg)="13"> Orator : Ut mihi videtur , lingua moderna vetustior quam picturae inscriptaque simulacrique in speluncis et vestigia saltatione in creta in spelunca Europae Occidentalis aetate Aurignacia XXXV millium abhinc annos , fortasse antehac .
(src)="14"> Mi ne povas kredi , ke ili faris tion sen havi ankaŭ modernan lingvon .
(trg)="14"> Homines omnia fecisse sed lingua moderna caruisse non credo .
(src)="15"> Do mi vetus , ke la efektiva origino datas almenaŭ de tiu tempo kaj eble pli frue .
(trg)="15"> Ergo mater vera saltim huc continuat et fortasse latior .
(src)="16.1"> Sed tio ne signifas , ke ĉiu , aŭ multaj , aŭ plej multaj inter la nuntempaj lingvoj ne povus eble deveni de iu multe pli nova ol tio , ni diru antaŭ 20 mil jaroj , aŭ pli-malpli tiom .
(src)="16.2"> Tion ni nomas botelkolo .
(trg)="16.1"> Immo non sequitur id quod omnes , aut multae aut plurimae , linguarum modernarum venire propriore quae XX millium abhinc annos nata est possunt .
(trg)="16.2"> Angustiae appellantur .
(src)="17"> Bone , Philip Anderson eble pravis .
(trg)="17"> CA : Philippus Anderson recte fortasse dixit .
(src)="18"> Vi eble scias pli pri ĉio ajn ol kiu ajn .
(trg)="18"> Plura conctorum quam cuncti tu scias .
(src)="19.1"> Do estis honoro .
(src)="19.2"> Dankon , Murray Gell-Mann .
(trg)="19.1"> Honor apud nos .
(trg)="19.2"> Murraius Gell-Mann , gratias tibi .
(src)="20"> & lt ; aplaŭdo & gt ;
(trg)="20"> ( plausus )