# eo/ted2020-10.xml.gz
# ku/ted2020-10.xml.gz
(src)="1"> Malgraŭ la pravaj zorgoj pri aidoso kaj la birda gripo -- kaj ni aŭskultos pli poste la brilan D-ron Brillant paroli pri tio -- mi volas paroli pri aliaj pandemioj , kiuj estas la korvaskula malsano , diabeto , hipertensio -- ĉiuj plene preventeblaj por almenaŭ 95 procentoj de la homoj nur per ŝanĝo de dieto kaj vivo-stilo .
(trg)="1"> لەگەڵ ئەو هەموو گرنگیدانە بە نەخۆشی ئایدز و ئەنفلۆنزای باڵندە هەندێک زانیاری تر لەو بارەیەوە دەبیستین لە لایەن زانای بلیمەت ، دکتۆر بریلیانت دەمەوێت باس لە چەند نەخۆشی یەکی تریش بکەم ، لەوانە نەخۆشی دڵ و مولولەکانی خوێن ، شەکرە و هەروەها بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن کە هەموو ئەم نەخۆشیانە دەکرێت ڕیگریان لێ بکرێت لانی کەم لە % ٩٥ ی خەڵکی دا تەنها بە گۆڕینی سیستمی خۆراکیان و شیوازی ژیانیان
(src)="2.1"> Okazas , ke nuntempe estas tutmondiĝo de la malsano , ke homoj ĉie ekmanĝas kiel ni , kaj vivas kiel ni , kaj mortas kiel ni .
(src)="2.2"> Post unu generacio , ekzemple , Azio , kiu havis unu el la plej malaltaj proporcioj de kormalsano , trodikeco kaj diabeto , atingis unu el la plej altaj .
(src)="2.3"> Kaj en Afriko , kormalsano samrangas kun mortoj pro HIV kaj aidoso en la plejmulton de la landoj .
(trg)="2"> ئەوەی کە ڕوو دەدات ئەوەیە کە نەخۆشییەکان بە جیهانی بوون ، چونکە خەڵکی وەک ئێمە نان دەخۆن ، وەک ئێمە دەژین ، هەروەها وەک ئێمەش دەمرن بە تایبەتی لە نەوەیەکی دیاری کراودا ، بۆ نمونە ئاسیا لە نزمترین ئاستی ڕێژەی نەخۆشییەکانی دڵ و قەڵەوی و شەکرەوە گۆڕدرا بۆ بەرزترین ئاست . لە ئەفریقاش ڕێژەی نەخۆشییەکانی دڵ یەکسانە بە ڕێژەی قوربانیانی ئایدز و ئەنفلۆنزای باڵندە لە زۆربەی وڵاتاندا
(src)="3"> Do jen estas urĝa momento de oportuno , kiun ni profitu por fari gravan ŝanĝon , kiu povas influi la vivojn de ja milionoj da homoj kaj praktiki preventan medicinon laŭ tutmonda skalo .
(trg)="3"> کەواتە ئێمە ماوەیەکی کاتی ناسکمان هەیە ، کە پێویستە لەسەرمان گۆڕانکارییەکی گرنگ درووست بکەین کە بتوانێت کاریگەری لەسەر ژیانی ملیۆنەها کەس درووست بکات هەروەها کار بکەین لەسەر شیوازێکی پزیشکی لە پێوەرێکی جیهانی دا
(src)="4"> Kor- kaj sangvaskulaj malsanoj mortigas pli da homoj -- ne nur ĉi-lande , sed ankaŭ tutmonde -- ol ĉiuj aliaj kialoj kune , kvankam ĝi estas plene preventebla por preskaŭ ĉiuj .
(trg)="4"> نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن ، تا ئێستاش زیاتر و زیاتر خەڵک دەکوژن نەک بەتەنها لەم وڵاتەدا ، بەڵکو لە سەر تا سەری جیهاندا -- لەگەڵ هەموو ئەمانەشدا دەتوانرێت ڕێگری لە تووشبوونی خەڵکی بەم نەخۆشیانە بکرێت
(src)="5.1"> Ĝi ne nur estas preventebla ; ĝi fakte estas inversigebla .
(src)="5.2"> Kaj dum la lastaj 29 jaroj , preskaŭ , ni sukcesis montri , ke per simpla ŝanĝo en la dieto kaj vivo-stilo , uzante tiujn tre altteknikajn , kostajn , modernegajn mezurojn por pruvi kiel potencaj estas la tre simplaj malaltteknikaj kaj malmultekostaj intervenoj -- kvanta arteriografio , antaŭ kaj post unu jaro , kaj koraj PET-tomografioj .
(trg)="5"> تەنها هێندە نی یە کە بتوانرێت ڕێگری بکرێن : بەڵکو لە ڕاستیدا دەکرێت پێچەوانەش بکرێنەوە . هەروەها لەم ٢٩ ساڵەی ڕابردوودا توانیمان ئەو ڕاستییە بخەینە ڕوو کە بە گۆڕینی ژەمە خواردنەکان و جۆرێتی ژیانمان دەتوانین ئەو کارە بکەین ، بە بەکارهێنانی ئامێری پێشکەوتووی گران بەها , کە پێوەرێکی تەواوە بۆ سەلماندنی بەهێزی ئەو تاکتیکە ساکارانە ئەو ڕاستیەمان سەلماند ، کە وەک کەمترین بڕی تێچوونی چارەسەر کردن تەماشا دەکرێن -- هەر وەها بە پێوانە کردن و لێکۆڵینەوە لە مولولەکانی خوێن بە ئامێری تایبەت لە ماوەی ساڵێکدا و ڕوانین لە مولولەکانی خوێن بە تیشک
(src)="6"> Ni montris antaŭ kelkaj monatoj -- ni publikigis la unuan studaĵon montrantan , ke oni povas ja haltigi aŭ malprogresigi prostatan kanceron farante ŝanĝojn en dieto kaj vivostilo kaj 70-procenta malprogreso en la tumoro aŭ haltigo de la tumor-kreskiĝo , kompare al nur naŭ procentoj de la kompara grupo .
(trg)="6"> چەند مانگێک لەمەوبەر -- هەستاین بە بڵاو کردنەوەی یەکەمین لێکۆڵینەوەمان ، ئەوەی نیشان دەدا کە ئێوە دەتوانن ڕێگری بکەن لە توشبوون بە شیرپەنجەی پڕۆستات بە گۆڕینی جۆرێتی ژیان و ژەمە خواردنەکەکان ، هەروەها لە سەدا ٧٠ ی قەبارەی خانە شێر پەنجەییەکان کەمدەکاتەوە ، یاخود گەشەکردنیان دەوەستێنێت ، بە بەراورد کردنیان لەگەڵ % ٩ ی خانەکانی تر
(src)="7"> Kaj en tiu ĉi MRI- kaj MR-spektroskopio la aktiveco de prostata tumoro montriĝas ruĝe -- vi povas vidi ĝian reduktiĝon post unu jaro .
(trg)="7"> هەروەها لەم ( ئێم - ئاڕ-ئای ) یەدا دەبینن کە خانە توشبووەکان بە شێرپەنجە ڕەنگیان سورە -- دەتوانن ببینن کە چۆن پاش ساڵێک کەمبوونەتەوە
(src)="8.1"> Nun estas epidemio de trodikeco : du trionoj el la plenkreskuloj kaj 15 procentoj el la infanoj .
(src)="8.2"> Vere zorgigas min , ke diabeto kreskis 70-procente dum la lastaj 10 jaroj kaj tiu ĉi povas esti la unua generacio en kiu niaj infanoj vivas malpli longe ol ni .
(src)="8.3"> Estas bedaŭrinde kaj preventeble .
(trg)="8"> ئێستا نەخۆشی قەڵەوی لە ئارادایە : دوو لەسەر سێی لاوان و لەسەدا پانزەی منداڵان ئەم نەخۆشیەیان هەیە ، ئەوەی کە زۆر گرنگە بەلای منەوە ئەوەیە کە ڕێژەی نەخۆشی شەکرە بە ڕێژەی % ٧٠ زیادی کردووە لەم ١٠ ساڵەی ڕابردوودا ، کە پێدەچێت ئەمان ببنە یەکەمین جیل کە تێیدا منداڵەکانمان ژیانێکی کورتتریان هەبێت وەک لە ئێمە ، ئەمە جێگەی داخە ، هەروەها ئەمە دەتوانرێت ڕێگری لێ بکرێت
(src)="9.1"> Tio ĉi ne estas balotrezultoj , sed homoj -- la nombro da trodikaj homoj laŭ ŝtato , komencante en 1985 - 87 -- kaj tio ĉi el CDC-retejo -- 1988 ĝis 1991 -- vi ekhavas novan kategorion -- 1992 ĝis 96 , 1997 ĝis 2001 - ĝi plimalboniĝas .
(src)="9.2"> Ni iel malevoluas .
(src)="9.3"> ( Ridoj ) Nu , kion ni povas fari pri tio ?
(src)="9.4"> Bone , la dieto , kiun ni trovis kaj povas malevoluigi kormalsanon kaj kanceron estas azia dieto .
(trg)="9"> ئەوان تەنها ئەنجامی هەڵبژاردنەکان نین ، بەڵکو ئەوان مرۆڤن -- ژمارەی تووشبوان بە قەڵەوی لە ویلایەتەکەماندا لە ٨٥ ، ٨٦ ، ، ٨٧-ەوە دەستی پێکردووە ، ئەمانە بە گوێرەی وێب سایتی کۆنترۆڵ کردنی نەخۆشییەکان ، ٨٨ ، ٨٩ ، ٩٠ ، ٩١ --- ئێوە ڕیکخستنێکی نوێ دەبینن -- ٩٢ ، ٩٣ ، ٩٤ . ٩٥ ، ٩٦ ، ٩٧ ، ٩٨ ، ٩٩ ، ٢٠٠٠ ، ٢٠٠١ -- تا بێت خراپتر دەبێت ، ئێمە ( بە سێوەیەک لە شێوەکان گەشە دەکەین ( پێکەنین ئێستا ، ئێما دەتوانین لەو بارەیەوە چی بکەین ؟ لە ڕاستیدا . ئێوە دەزانن کە ئەو شیوازە خواردنەی کە ئێمە بۆمان دەرکەوتووە کە دەتوانێت نەخۆشییەکانی دڵ ە شێرپەنجە پێچەوانە بکاتەوە ، شێوازی خواردنی ئاسیاییە
(src)="10"> Sed en Azio , oni ekmanĝas kiel ni kaj tio klarigas kial ili ekmalsaniĝas kiel ni .
(trg)="10"> بەڵام خەڵکی ئاسیاش ئێستا وەک ئێمە نان دەخۆن ئەمەش هۆکاری ئەوەیە کە ئەوانیش نەخۆش دەکەون وەک ئێمە
(src)="11.1"> Do mi eklaboris kun pluraj grandaj manĝaĵo-entreprenoj .
(src)="11.2"> Ili povas igi alloge kaj amuze kaj plaĉe kaj konvene manĝi pli sanigajn manĝaĵojn , -- mi prezidas la rekomendkonsilantarojn de McDonald 's kaj Pepsico , kaj ConAgra , kaj Safeway kaj baldaŭ Del Monte , kaj ili malkovras , ke tio estas favora al negoco .
(trg)="11"> من لەگەڵ چەندین کۆمپانیای گەورەی خواردەمەنیدا کارم کردووە . دەتوانن خۆراکی خۆش و بە تام و هەروەها گونجاو لە ڕووی تەندروستییەوە ئامادە بکەن ، بۆ نمونە ، من بەڕێوبەرایەتی " ماکدۆناڵد و پیپسی و کۆناگرا و سەیف وەی " و هەروەها بەم زووانەش بەڕیوبەرایەتی " دێڵ مۆنت " دەکەم ، ئەوان دەڵێن ئەمە بازرگانییەکی باشە
(src)="12.1"> La salatoj , kiujn vi vidas ĉe McDonald 's venis el la studo -- ĝi ofertos azian salaton .
(src)="12.2"> Ĉe Pepsi , du trionoj el ĝia malneta enspezo venas el ĝiaj pli bonaj manĝaĵoj .
(trg)="12"> ئەو زەڵاتانەی کە لە ماکدۆناڵد پێشکەش دەکرێن بەرهەمی کار کردنن -- بە نیازن زەڵاتەی ئاسیاییش بهێنن . لە کۆمپانیای پیپسیش ، دوو لەسەر سێی هۆکاری گەشەکردنیان خواردنە باشەکانیانە
(src)="13.1"> Se ni povas agi tiel , ni povos liberigi rimedojn por aĉeti medikamentojn , kiujn oni vere bezonas por zorgi pri aidoso , HIV , malario kaj preventi birdan gripon .
(src)="13.2"> Dankon .
(trg)="13"> کەواتە ئەگەر بتوانین بەم شێوەیە کار بکەین ، ئەوکاتە دەتوانین ئەو داهاتانە بپارێزین کە بەکاریان دەهێنین بۆ کڕینی دەرمانی پێویست بۆ چارەسەرکردنی ئایدز و مەلاریا وە هەروەها ئەنفلۆنزای باڵندە . سوپاس
# eo/ted2020-1044.xml.gz
# ku/ted2020-1044.xml.gz
(src)="1"> Mia grava ideo estas tre , tre malgranda ideo kiu povas liberigi miliardojn da grandaj ideoj kiuj ĉi-momente dormas en ni .
(trg)="1"> بیرۆکە گەورەکەم بیرۆکەیەکی زۆر زۆر بچکۆلانەیە کە دەتوانێت گرێی بلیۆنەەها بیرۆکەی گەورە بکاتەوە کە ئێستا دامرکاون لە ناخماندا
(src)="2"> Kaj mia eta ideo por fari tion
(trg)="2"> بیرۆکە بچکۆلەکەم کە دەتوانێت ئەوە بکات بریتیە لە نوستن
(src)="3.1"> estas dormi .
(src)="3.2"> ( Ridoj ) ( Aplaŭdoj ) Jen estas ĉambro de virinoj de tipo-A
(trg)="3"> ( پێکەنین ) ( چەپڵە ) ئەم هۆڵە پڕە لە ئافرەتی ناسراو
(src)="4"> Jen ĉambro de dorm-senigitaj virinoj .
(trg)="4"> ئەم ژوورە پڕە لە ئافرەتی بێ خەو
(src)="5"> Kaj mi lernis je mia kosto , la valoron de dormo .
(trg)="5"> منیش بە شێوەیەکی گران فێری بەهای خەو بووم
(src)="6"> Antaŭ du jaroj kaj duono , mi svenis pro ellaciĝo .
(trg)="6"> پێش دوو ساڵ و نیو بەر لە ئێستا لە هیلاکیدا بورامەوە
(src)="7"> Mi frapis la kapon kontraŭ tablon , rompis mian vangoston .
(trg)="7"> سەرم کێشای بە مێزەکەمدا و ئێسکی کوڵمم شکا
(src)="8"> Mi ricevis kvin suturojn al la dekstra okulo .
(trg)="8"> هەروەها پێنج تەقەڵ کەوتە چاوی ڕاستم
(src)="9"> Kaj mi komencis la strebadon al retrovo de la valoro de dormo .
(trg)="9"> پاشان دەستم کرد بە گەشتێک بۆ گەڕان و دۆزینەوەی بەهای نوستن
(src)="10"> Kaj sur tiu vojo , mi studis , mi renkontis kuracistojn , sciencistojn , kaj mi estas ĉi tie por diri al vi , ke la vojo al pli produktiva , pli inspira , pli ĝoja vivo estas havi sufiĉan dormon .
(trg)="10"> هەروەها لەو گەشتەدا خوێندم ، چاوم بە دکتۆر و زاناکان کەوت ، وە من لێرەم بۆ ئەوەی پێتان بڵێم کە باشترین ڕێگە بۆ ژیانێکی زیاتر بەرهەمهێنەر ژیانێکی پڕ ئەندێشە ، ژیانێکی خۆشتر بریتیە لە نوستنێکی باش
(src)="11"> ( Aplaŭdoj ) Kaj ni virinoj indikos la vojon en tiu ĉi nova revolucio , tiu ĉi feminista afero .
(trg)="11"> ( چەپڵە ) هەروەها ئێمەی ئافرەت هەڵدەستین بە پێشڕەوی کردن لەم شۆڕشە نوێیەدا ، لەم بارە مێیینە نوێیەدا
(src)="12.1"> Ni dormos ĝis la supro , laŭvorte .
(src)="12.2"> ( RIdoj ) ( Aplaŭdoj ) Ĉar , bedaŭrinde , por viroj , dorm-senigo fariĝis simbolo de vireco .
(trg)="12"> ئێمە دەنوین بۆ گەیشتن بە لوتکە ، بەڵێ دەنوین ( پێکەنین ) ( چەپڵە ) لەبەرئەوەی بەداخەوە بۆ پیاوان کەمی خەو بووە بە نیشانەی پیاوەتی
(src)="13"> Lastatempe mi kunmanĝis kun viro , kiu fanfaronis ke li nur dormis 4 horojn la antaŭan nokton .
(trg)="13"> لەم دواییانەدا ژوانێکم هەبوو لەگەل پیاوێک خۆی بەوەوە هەڵدەکێشا کە شەوی ڕابردوو تەنها چوار کاتژمێر خەوتوە
(src)="14.1"> Kaj mi sentis emon diri al li -- sed silentis -- mi sentis emon diri : " Nu , vidu ...
(src)="14.2"> Se vi dormintus kvin horojn , nia manĝado estintus multe pli interesa . "
(trg)="14"> هەستم دەکرد کە دەبێت بڵێم ... بەڵام نەموت ... دەمویست بڵێم ' ' دەزانی چی ئەگەر کاتژمێرێک زیاتر بنوستیتایە ، ئەم ژوانەمان زۆر زیاتر خۆش دەەبوو
(src)="15"> ( Ridoj ) Nun , oni konstatas ian dorm-senigan superemon .
(trg)="15"> ( پێکەنین ) ئێستا جۆرێک لە پێشبڕکی هەیە بۆ کەم خەوی لە پیاواندا
(src)="16"> Precipe ĉi tie en Vaŝintono , se vi provas fari matenmanĝo-rendevuon , kaj diras : " Ĉu bonas je la oka ? "
(trg)="16"> بەتایبەتی لێرە لە واشنتۆن ، ئەگەر بتەوێت ژوانێکی نانی بەیانی ساز بکەی وە بڵێیت ، ' ' کاتژمێر هەشت چۆنە بەلاتەوە ؟ ' '
(src)="17"> Oni probable respondos : " La oka estas tro malfrua por mi , sed ne gravas , mi povos ludi tenison unue , fari kelkajn telekonferencojn , kaj renkonti vin je la oka . "
(trg)="17"> ئەوان وەک وایە بڵێن ' ' کاتژمێر هەشت زۆر دڕەنگە بۆ من ، بەڵام ئاساییە ، دەتوانم یاریەکی تێنس بکەم هەروەها هەندێ تەلەفۆنی کۆنگرەو کاتژمێر هەشت دەتبینم ' '
(src)="18"> Kaj oni pensas , ke tio signifas , ke oni estas nekredeble okupita kaj produktiva , sed fakte veras la malo , ĉar ni , ĉi-momente , jam havas geniajn gvidantojn en komerco , en financo , kaj en politiko , kiuj faras aĉajn decidojn .
(trg)="18"> وادەزانن ئەمە واتای ئەوە دەگەیەنێت کە ئەوان زۆر سەرقاڵن و بەرهەمهێنن بەڵام لە ڕاستیدا ئەوان وانین لەبەرئەوەی ، لە ئێستادا سەرکردەی زۆر زیرەکمان هەیە لە بازرگانیدا ، لە داراییدا ، لە سیاسەتدا کە بڕیاری زۆر نابەجێ دەدەن
(src)="19"> Sekve , alta intelekta kvociento ne signifas , ke oni estas bona gvidanto , ĉar la esenco de gvidado estas la kapablo vidi la glacimonton antaŭ ol ĝi trafas la ŝipon .
(trg)="19"> کەواتە ڕێژەی زیرەکی زۆر بەواتای ئەوە نایەت کە تۆ سەرکردەیەکی باشیت لەبەرئەوەی واتای سەرکردایەتی بریتیە لە توانای بینینی شاخی بەفرینە پێش ئەوەی بکێشێت بە تایتانیکدا
(src)="20"> Kaj jam tro multe da glacimontoj trafis niajn ŝipojn .
(trg)="20"> بە داخەوە زۆرێک لە شاخی بەفرینمان هەیە کە بەر تایتانیکەکەمان کەوتوون
(src)="21"> Fakte , mi vere kredas , ke se la fratoj Lehman estintus la gefratoj Lehman , la firmo eble ankoraŭ ekzistus .
(trg)="21"> لەڕاستیدا ، وا هەستدەکەم کە ئەگەر براکانی لیمان براو خوشکی لیمان بونایە لەوانەبوو تا ئێستا بمانایە
(src)="22"> ( Aplaŭdoj ) Dum ĉiuj fratoj estis okupitaj tute konektitaj tage kaj nokte , eble iu fratino rimarkintus la glacimonton ĉar ŝi vekiĝintus post 8-hora dormo kaj kapablintus vidi la ĝeneralan situacion .
(trg)="22"> ( چەپڵە ) لە کاتێکدا کە هەموو براکان سەرقاڵ دەبوون بەتەواوی و بە دریژای ٢٤ کاتژمیر لە هەر ٧ ڕۆژەکەی هەفتەدا لەوانەیە خوشکێک تێبینی ئەو شاخە بەفرینەی بکردایە لەبەرئەوەی دوای حەوت کاتژمێر و نیو یان هەشت کاتژمیر خەو هەڵدەستا وە توانای دەبوو بۆ بینینی وێنە گەورەکە
(src)="23"> Do , dum ni alfrontas multoblajn krizojn en nia mondo je ĉi tiu momento , tio , kio estas bona je persona nivelo , kio alportos pli da ĝojo , dankemo efikeco al niaj vivoj kaj estos plej bona por niaj karieroj estos ankaŭ plej bona por la mondo .
(trg)="23"> کەواتە ، هەروەک چۆن ڕووبەڕوی زۆرێک لە تەنگ و چەڵەمەکان دەبینەوە لە جیهانی ئێستاماندا ئەوەی باشە لەسەر ئاستی کەسێتیمان ئەوەی کە دەبێتە هۆی خۆشی زیاتر ، سوپاسگوزاری و کاریگەری لە ژیانماندا هەروەها بوونمان بە باشترین لە کارەکانماندا هەر ئەوەیە کە باشترینە بۆ جیهانیش
(src)="24"> Do , mi urĝas vin , fermu viajn okulojn kaj trovu la gravajn ideojn kiuj kuŝas en ni , malŝaltu vian motoron kaj eltrovu la potencon de dormo .
(trg)="24"> بۆیە داواتان لێدەکەم کە چاوەکانتان بنوقێنن و بیرۆکەی نایاب بدۆزنەوە کە ون بووە لە ناخماندا بۆ کوژاندنەوەی بزوێنەرەکانتان و دۆزینەوەی توانای خەو
(src)="25"> Dankon .
(trg)="25"> سوپاس
(src)="26"> ( Aplaŭdoj )
(trg)="26"> ( چەپڵە )
# eo/ted2020-1150.xml.gz
# ku/ted2020-1150.xml.gz
(src)="1"> Mi kutimas konsideri la TED-spetkantaron kiel mirinda aron de kelkaj el la plej diligentaj , inteligentaj , intelektaj , saĝaj , spertaj kaj novigantaj homoj en la mondo .
(trg)="1"> من وا راهاتووم بیر له تێد بكه‌مه‌وه وه‌ك چه‌پكه‌یه‌ك له چالاكترین ، زیره‌كترین هۆشیارترین ، ژیرترین جیهانىترین و بیرمه‌ندترین كه‌سان له جیهاندا
(src)="2"> Kaj mi kredas , ke tio veras .
(trg)="2"> وه پێم وایه ئه‌وه‌ش راسته
(src)="3"> Tamen mi ankaŭ havas motivojn kredi , ke multaj inter vi , se ne la plejparto , envere malĝuste laĉas siajn ŝuojn .
(trg)="3"> به‌ڵام منیش هۆیه‌كى خۆم هه‌یه كه بڕوا بكه‌م كه زۆر له ئێوه ، ئه‌گه‌ر زۆرینه‌تان نه‌بێ پێڵاوه‌كانتان به هه‌ڵه ده‌به‌ستن
(src)="4"> ( Ridoj ) Nu , mi scias , ke tio ŝajnas ridinda .
(trg)="4"> پێكه‌نین ئێستا ئه‌زانم كه شتێكى پێکەنین ئامێزە
(src)="5"> Mi scias , ke tio ŝajnas ridinda .
(trg)="5"> ئه‌زانم كه شتێكى پێکەنیناوییە
(src)="6"> Kaj kredu min , mi travivis la saman malĝojan vivon ĝis ĉirkaŭ tri jaroj antaŭe .
(trg)="6"> بڕوام پێبكه‌ن ، منیش بە هەمان ئەو ناخۆشیانەی ژیاندا تێپەڕیوم تاكو نزیكه‌ى سێ ساڵ له‌مه‌و به‌ر
(src)="7"> Kaj tio , kio okazis al mi estas la aĉeto de paro da ŝuoj , por mi tre kostaj .
(trg)="7"> ئه‌وه‌ى كه به‌سه‌رمدا هات ئەوە بوو كه جووتێك پێڵاوى زۆر گران به‌هام كڕى بۆ خۆم
(src)="8"> Sed tiujn ŝuojn oni vendis kun rondaj nilonaj laĉoj , kaj mi ne sukcesis teni ilin daŭre ligitaj .
(trg)="8"> به‌ڵام قه‌یتانه‌كانى جووته پێڵاوه‌كه‌م خریڵه‌ى نایلۆن بوون نه‌مده‌توانى به توندكراوه‌یى بیانپارێزم
(src)="9"> Mi do reiris al la vendejo kaj diris al la mastro : " Mi ŝategas la ŝuojn , sed malamas ĝiajn laĉojn . "
(trg)="9"> بۆیه چوومه‌وه لاى پێڵاو فرۆشه‌كه و پێم ووت پێڵاوه‌كانم خۆش ده‌وێن به‌ڵام قه‌یتانه‌كان نا
(src)="10"> Li ĵetis rigardon kaj diris " Ho , vi malĝuste laĉas ilin . "
(trg)="10"> ئه‌ویش سه‌یرێكى به‌ستنى قه‌یتانه‌كان كرد و ووتى " تۆ به هه‌ڵه به‌ستووته "
(src)="11"> Nu , ĝis tiam mi estus kredinta , ke atinginte mian 50-an jaron unu el la gravaj kapabloj , pri kiuj mi kompetentus estus laĉi ŝuojn .
(trg)="11"> تا ئه‌و ساته وا بیرم ده‌كرده‌وه كه له 50 سالى ته‌مه‌نمدا یه‌كێك له هه‌ره پیشه‌كانى ژیانم به‌ستنى پێڵاوه‌كانم بوو
(src)="12"> Tamen ne -- lasu min elmontri .
(trg)="12"> به‌ڵام وانه‌بوو ، با پیشاندان بده‌م
(src)="13"> Jen la maniero kiun ni plejparte lernis laĉi ŝuojn .
(trg)="13"> ئه وه رێگاكه یه كه زۆربه‌مان وا پێڵاوه‌كانمان ده‌به‌ستین
(src)="14"> Nu , fakte -- dankon .
(trg)="14"> ئێستا كه توندیان ده‌كه‌ى
(src)="15"> Atendu , estas pli .
(trg)="15"> بوه‌ستن ، زیاتریش له‌وه
(src)="16.1"> Nu , fakte , estas forta kaj malforta versioj de tiu nodo , kaj ni lernis laĉi laŭ la malforta .
(src)="16.2"> Kaj jen kiel diferencigi .
(trg)="16"> كه توندیان ده‌كه‌ى گرێى توند و گرێى خاو هه‌یه ئێمه‌ش فێركراوین به خاوه‌كه بیبه‌ستین ئیًستاش با بۆتان بڵێم
(src)="17"> Se oni tiras la laĉon je la bazo de la nodo , oni vidas , ke la nodo orientiĝas laŭlonge de la akso de la ŝuo .
(trg)="17"> ئه‌گه‌ر باڵه‌كان له ناوه‌وه راكێشى ئه‌وا باڵه‌كان خۆیان رێك ده‌خه‌ن بۆ خواره‌وه‌ى ئاراسته‌ى پێڵاوه‌كه
(src)="18"> Tio karakterizas la malfortan version .
(trg)="18"> ئه‌وه خاوى گرێه‌كه‌یه
(src)="19"> Sed ne maltrankviliĝu .
(trg)="19"> به ڵام نیگه‌ران مه‌بن
(src)="20"> Se ni rekomencas kaj simple iras laŭ la alia direkto ĉirkaŭ la buklo , rezultas tio , la forta versio de la nodo .
(trg)="20"> ئه‌گه‌ر جارێكى تر ده‌ست پێبكه‌ینه‌وه به‌ڵام به ئاراسته‌كه‌ى تر دا بیكیه‌ن به خولاوه‌ى گرێیه‌كه گرێیه تونده‌كه‌مان ده‌ست ده‌كه‌وێت
(src)="21"> Kaj se oni tiras la laĉon sub la nodo , oni vidas , ke la nodo orientiĝas laŭ la transversa akso de la ŝuo .
(trg)="21"> وه ئه‌گه‌ر قه‌یتانه‌كان له ژێر گرێیه‌كه دا بنێین ده‌بینین گرێیه‌كه خۆى توند ده‌كاته‌وه له‌گه‌ڵ ئاراسته‌ى شاقولى پێڵاوه‌كه
(src)="22"> Tiu ĉi estas pli forta nodo .
(trg)="22"> ئه‌وه به هێزترین به‌ستانه كه زۆر به كه‌مى شل و خاو ده‌بێته‌وه
(src)="23.1"> Ĝi pli malofte malnodiĝas .
(src)="23.2"> Ĝi malpli malefikos ,
(trg)="23"> كه‌متر شه‌رمه‌زارت ده‌كات
(src)="24"> kaj krome , ĝi pli bonaspektas .
(trg)="24"> نه‌ك هه‌ر ئه‌وه‌ش ، به‌ڵكو باشتریش ده‌رده‌كه‌وێت
(src)="25"> Ni faru ĝin denove .
(trg)="25"> با جارێكى تریش تاقى كه‌ینه‌وه
(src)="26"> ( Aplaŭdoj ) Komencu kiel kutime , iru laŭ la alia maniero ĉirkaŭ la buklo .
(trg)="26"> چه‌پڵه سه‌ره‌تا هه‌ر وه‌ك دیزانین به رێگایه‌یكه‌ى تر بیخولێنه‌وه
(src)="27"> Estas iom malfacile por infanoj , sed mi kredas , ke vi povos elturniĝi .
(trg)="27"> كه‌مێك قورسه بۆ مناڵان به‌ڵام پێم وایه ده‌توانن بیكه‌ن
(src)="28"> Tiru la nodon .
(trg)="28"> گرێیه‌كه رابكێشه
(src)="29"> Jen : la forta versio de ŝunodo .
(trg)="29"> ئه‌وه‌تا ، گرێى توند
(src)="30"> Nun , konforme al la hodiaŭa temo , mi ŝatus montri -- kaj iuj inter vi jam scias -- ke foje malgranda avantaĝo iam en la vivo povas doni grandegajn rezultojn en alia loko .
(trg)="30"> ئێستاش ، هه‌ر له‌گه‌ڵ بابه‌تى ئه‌مڕۆماند ده‌مه‌وێ ئامه‌ژه به‌وه بكه‌م وه خۆشتانیش ئه‌یزانن هه‌ندێك جار بچووكترین سوود شوێنێك له ژیاندا ئه‌نجامى زۆر گه‌وره‌ترى ده‌بێت له شوێنێكى تر
(src)="31"> Longan vivon kaj prosperon al vi .
(trg)="31"> زۆر بژى و سه‌ركه‌وه
(src)="32"> ( Aplaŭdoj )
(trg)="32"> چه‌پڵه
# eo/ted2020-1183.xml.gz
# ku/ted2020-1183.xml.gz
(src)="1"> Antaŭ kelkaj jaroj , mi sentis , ke mi estis rutiniĝinta , kaj decidis sekvi la spurojn de la granda usona filozofo Morgan Spurlock kaj mi provis ion novan dum 30 tagoj .
(trg)="1"> چەند ساڵێک لەمەوبەر هەستم ئەکرد لە چاڵێکدا گیرم خواردووە بۆیە بڕیارم دا کە شوێن پێی فەیلەسوفی مەزنی ئەمریکی ، مۆرگان سپەرلەک هەڵگرم .وە شتێکی نوێ تاقی بکەمەوە بۆ ماوەی ٣٠ رۆژ
(src)="2"> La ideo estas fakte tre simpla .
(trg)="2"> بیرۆکەکە لە راستیدا زۆر سادەیە
(src)="3"> Pensu pri io , kion vi ĉiam volis aldoni al via vivo kaj provu ĝin dum la venontaj 30 tagoj .
(trg)="3"> بیر لە شتێ بکەرەوە کە هەمیشە ویستوتە زیادی بکەیت بۆ ژیانت .وە بۆ ماوەی ٣٠ ڕۆژی داهاتوو تاقی بکەرەوە
(src)="4"> Okazas , ke 30 tagoj estas la ĝusta kvanto de tempo por aldoni novan kutimon aŭ forigi kutimon -- kiel spekti la televidnovaĵojn -- el via vivo .
(trg)="4"> وا دەردەکەوێت کە ٣٠ ڕۆژ ماوەیەکی تەواو بێت بۆ ئەوەی خوویەکی نوێ بۆ ژیانت زیاد بکەیت یاخود کەمی بکەیت وەکو سەیرکردنی هەواڵەکان لە ژیانت
(src)="5"> Kelkajn aferojn mi lernis dum tiuj 30-tagaj defioj .
(trg)="5"> چەند شتێک هەیە .کە لەم تەحەدییە ٣٠ ڕۆژانەوە فێری بووم
(src)="6"> La unua estis , la tempo estis multe pli memorinda , ol la nura pasado de monatoj , tuj forgesita .
(trg)="6"> یەکەمیان بریتییە لە لە جێی ئەوەی چەندین مانگ تێپەڕێت بێ ئەوەی هیچت تیا بیر بمێنێ کاتەکە زۆر زیاتر بيرەوەرتر بوو
(src)="7"> Tio estis parto de defio , kiun mi faris al mi mem : preni unu foton ĉiutage dum monato .
(trg)="7"> ئەمە بەشێک بو لە تەحەدییەکە .کە هەموو ڕۆژێ وێنەیەک بگرم
(src)="8"> Kaj mi memoras precize kie mi estis kaj kion mi faris en tiu tago .
(trg)="8"> بە تەواوەتی بیرم دێت لە کوێدا بووم .وە چیم دەکرد ئەو ڕۆژە
(src)="9"> Mi ankaŭ rimarkis , ke dum mi komencis fari pliajn kaj pli malfacilajn 30-tagajn defiojn , mia memfido kreskis .
(trg)="9"> هەروەها تێبینی ئەوەشم کرد کە لەگەڵ ئەوەی دەستم کرد بە تەحەدی قورستری ٣٠ ڕۆژی متمانەم بە خۆم زیاتر دەبوو
(src)="10"> Mi pasis de komputila nerdo vivanta ĉe skribotablo al la tipo de ulo , kiu biciklas ĝis la laborejo --
(trg)="10"> لە کەسێکی نا کۆمەڵایەتی ، کە هەمیشە لەسەر کۆمپیوتەرەکەم بوو گۆڕام بۆ کەسێک .کە با پاسکیل دەچێت بۆ کارەکەی
(src)="11"> pro amuziĝo .
(trg)="11"> هەر بۆ خۆشی
(src)="12"> Eĉ lastjare mi fine grimpis Monton Kilimanĵaron , la plej altan monton en Afriko .
(trg)="12"> تەنانەت ساڵی پار ، سەرکەوتم بەسەر شاخی کیلیمانجارو .کە بەرزترین شاخە لە ئەفریقادا
(src)="13"> Mi neniam estis tiel aventurema antaŭ ol mi startis miajn 30-tagajn defiojn .
(trg)="13"> من هەرگیز وا سەرکێش نەبووم لە پێش ئەوەی .تەحەدییە ٣٠ ڕۆژییەکانم دەست پێبکەم
(src)="14"> Mi ankaŭ konstatis , ke se oni vere volas , oni povas fari kion ajn dum 30 tagoj .
(trg)="14"> هەروەها تێگەیشتم کە ئەگەر بە ڕاستی شتێکت بوێت دەتوانیت هەر شتێك بێ لە ماوەی ٣٠ ڕۆژدا ئەنجامی بدەیت
(src)="15.1"> Ĉu vi iam volis verki romanon ?
(src)="15.2"> Ĉiunovembre ,
(trg)="15"> هەرگیز ویستوتە کە ڕۆمانێک بنوسیت ؟
(src)="16"> plurdekmiloj da homoj provas verki siajn 50-mil-vortajn romanojn de nulo dum 30 tagoj .
(trg)="16"> ، هەموو نۆڤەمبەرێک چەندەها کەس هەوڵدەدەن کە ڕۆمانێکی ٥٠٠٠٠ ووشەیی سەر لە نوو بنووسن .لە ماوەی ٣٠ ڕۆژدا
(src)="17"> Nu , sufiĉas , ke vi verku 1 667 vortojn ĉiutage dum unu monato .
(trg)="17"> وادەردەکەوێت کە ئەوەی لەسەرتە ئەوەیە کە ڕۆژانە ١٦٦٧ ووشە بنووسیت بۆ مانگێک
(src)="18"> Tiel mi faris .
(trg)="18"> بۆیە منیش کردم
(src)="19"> Parenteze , la sekreto estas ne enlitiĝi ĝis atingi la vortkvanton por tiu tago .
(trg)="19"> نهێنییەکەی ئەوەیە کە نەخەویت هەتا ووشەکانی ئەو ڕۆژەت دەنوسیت
(src)="20"> Vi povas esti dormo-senigita sed vi finos vian romanon .
(trg)="20"> لەوانەیە بێبەش بیت لە خەو .بەڵام ڕۆمانەکەت تەواو دەکەیت
(src)="21"> Nun , ĉu mia libro estas la venonta granda usona novelo ?
(trg)="21"> ئێستا ئایا کتێبەکەی من مەزنترین ڕۆمانی داهاتوی ئەمریکا دەبێت ؟
(src)="22.1"> Ne .
(src)="22.2"> Mi verkis ĝin en unu monato .
(trg)="22"> ، نەخێر ، من بە مانگێک نووسیم
(src)="24"> Sed por la cetero de mia vivo se iam mi renkontas John Hodgman en TED-festo , mi ne estos devigita diri : " Mi estas komputil-sciencisto " .
(trg)="23"> ، ئەمە زۆر ناخۆشە بەڵام تا کۆتایی ژیانم داTED ئەگەر جۆن هۆدجمان ببینم لە ئاهەنگێکی پێویست ناکا بڵێم من زانایەکی کۆمپیوتەرم
(src)="25"> Ne , ne , se mi volas mi povas diri " Mi estas verkisto " .
(trg)="24"> نا ، نا ، ئەگەر بمەوێت " دەتوانم بلێم " من ڕۆمان نووسم
(src)="26"> ( Ridoj ) Do jen lasta afero , kiun mi ŝatus mencii .
(trg)="25"> پێکەنین لێرەدا شتێک هەیە کە لە کۆتاییدا دەمەوێت ئاماژەی پێبکەم
(src)="27"> Mi lernis , ke kiam mi faris etajn , daŭripovajn ŝanĝojn , aferojn , kiujn mi povus plu fari poste , estas pli probable , ke ili restu .
(trg)="26"> من ئەوە فێربووم کە ، کاتێک گۆڕانکاری بچوک و بەردەوامم دەکرد دەمتوانی بەردەوام بم لەسەریان وە زیاتر دەمانەوە
(src)="28"> Nenio malbona rilate al grandaj , frenezaj defioj .
(trg)="27"> شتێکی هەڵە نیە کە هەڵبسیت بە تەحەدییەکی گەورەی شێتانە
(src)="29"> Fakte ili estas ege amuzaj .
(trg)="28"> لە ڕاستیدا زۆر سەرنجڕاکێشە
(src)="30"> Sed ili malpli verŝajne restos .
(trg)="29"> بەڵام کەمتر ئەگەری مانەوەیان هەیە