# eo/ted2020-10.xml.gz
# hy/ted2020-10.xml.gz

(src)="1"> Malgraŭ la pravaj zorgoj pri aidoso kaj la birda gripo -- kaj ni aŭskultos pli poste la brilan D-ron Brillant paroli pri tio -- mi volas paroli pri aliaj pandemioj , kiuj estas la korvaskula malsano , diabeto , hipertensio -- ĉiuj plene preventeblaj por almenaŭ 95 procentoj de la homoj nur per ŝanĝo de dieto kaj vivo-stilo .
(trg)="1"> ՁԻԱՀի և թռչնագրիպի հետ կապված բոլոր տրամաբանական մտահոգությունների մասին մենք դեռ կլսենք հիանալի բժիշկ Հիանալիից : Ես ուզում եմ այլ հիվանդությույունների մասին խոսել. օրինակ ' սրտանոթային հիվանդության , շաքարախտի , հիպերտոնիայի : Այս բորոլրը կանխարգելելի են , մարդկանց առնվազն 95 տոկոսը կարող է բուժվել , եթե փոխի իր սննդակարգը և ապրելակերպը :
(src)="2.1"> Okazas , ke nuntempe estas tutmondiĝo de la malsano , ke homoj ĉie ekmanĝas kiel ni , kaj vivas kiel ni , kaj mortas kiel ni .
(src)="2.2"> Post unu generacio , ekzemple , Azio , kiu havis unu el la plej malaltaj proporcioj de kormalsano , trodikeco kaj diabeto , atingis unu el la plej altaj .
(src)="2.3"> Kaj en Afriko , kormalsano samrangas kun mortoj pro HIV kaj aidoso en la plejmulton de la landoj .
(trg)="2"> Եվ պատահում է այն , որ հիվանության գլոբաիզացիա է տեղի ունենում. մարդիք սկսում են ուտել այնպես , ինչպես մենք ենք ուտում , ապրել ' ինչպես մենք ենք ապրում և մահանալ ' ինչպես մենք ենք մահանում : Իսկ մեկ սերունդը , ինչպես օրինակ ' Ասիայինը , որը ժամանակին սրտային հիվանդության , գիրության և շաքարախտի ամենացածր տոկոսն ուներ , հիմա իր ամենաբարձր տոկոսն ունեցողներից մեկն է : Եվ Աֆրիկայի շատ քաղաքներում սրտանոթային հիվանդությունից մահացողների քանակը հասնում է ՄԻԱՎ-ից և ՁԻԱՀ-ից մահացողների քանակին :
(src)="3"> Do jen estas urĝa momento de oportuno , kiun ni profitu por fari gravan ŝanĝon , kiu povas influi la vivojn de ja milionoj da homoj kaj praktiki preventan medicinon laŭ tutmonda skalo .
(trg)="3.1"> Այնպես որ , հեռանկարը շատ կրիտիկական է .
(trg)="3.2"> Մենք պետք է զգալի փոփոխություն ստեղծենք , որը մեղմ ասած կփրկի միլիոնավոր մարդկանց կյանքը , և պետք է փորձարկենք կանխարգելիչ դեղամիջոցներ համաշխարհային մաշտաբով :
(src)="4"> Kor- kaj sangvaskulaj malsanoj mortigas pli da homoj -- ne nur ĉi-lande , sed ankaŭ tutmonde -- ol ĉiuj aliaj kialoj kune , kvankam ĝi estas plene preventebla por preskaŭ ĉiuj .
(trg)="4"> Սրտի և արյունատար անոթների հիվանդությունը ոչ միայն մեր մոտ , բայց ամբողջ աշխարհով մեկ շարունակում է ավելի շատ մարդկանց կյանք խլել , քան բոլոր հիվանդությունները միասին վերցրած , մինչդեռ այն ոչ միայն կանխարգելելի է ,
(src)="5.1"> Ĝi ne nur estas preventebla ; ĝi fakte estas inversigebla .
(src)="5.2"> Kaj dum la lastaj 29 jaroj , preskaŭ , ni sukcesis montri , ke per simpla ŝanĝo en la dieto kaj vivo-stilo , uzante tiujn tre altteknikajn , kostajn , modernegajn mezurojn por pruvi kiel potencaj estas la tre simplaj malaltteknikaj kaj malmultekostaj intervenoj -- kvanta arteriografio , antaŭ kaj post unu jaro , kaj koraj PET-tomografioj .
(trg)="5"> այլ իրականում ' բուժելի : Եվ վերջին գրեթե 29-ը տարիների ընթացքում կարողացանք ցույց տալ , որ պարզապես փոխելով սննդակարգը և ապրելակերպը , կիրառելով ամենաբարձրագույն տեխնոլոգիական , թանկարժեք , արվեստի միջոցներ , ապացուցեցին այն , թէ որքան զորեղ կարող են լինել պարզ , ցածր տեխնոլոգիական և մատչելի միջամտությունները , ինչպես օրինակ քանակական արտեոգրաֆիան , մի տարի առաջ և մի տարի հետո , ինչպես նաև պոզիտիոն էմիսիոնային տոմոգրաֆիայի սրտի սկանավորում :
(src)="6"> Ni montris antaŭ kelkaj monatoj -- ni publikigis la unuan studaĵon montrantan , ke oni povas ja haltigi aŭ malprogresigi prostatan kanceron farante ŝanĝojn en dieto kaj vivostilo kaj 70-procenta malprogreso en la tumoro aŭ haltigo de la tumor-kreskiĝo , kompare al nur naŭ procentoj de la kompara grupo .
(trg)="6"> Մի քանի ամիս առաջ մենք ցույց տվեցինք և տպագրեցինք մեր առաջին հետազոտությունը , որը ցույց է տալիս , որ դուք կարող եք իրականում կանգնեցնել կամ հետադարձել շականակագեղձի քաղցկեղը , եթե փոոփխություն մտցնեք սննդակարգի և ապրելկերպի մեջ , որի արդյունքում 70 տոկոսով շականակագեղձի քաղցկեղի աճը պակասել է կամ ընհամենը համեմատ իննը տոկոսով վերահսկողության խմբում կասեցնում է ուռուցքի աճը :
(src)="7"> Kaj en tiu ĉi MRI- kaj MR-spektroskopio la aktiveco de prostata tumoro montriĝas ruĝe -- vi povas vidi ĝian reduktiĝon post unu jaro .
(trg)="7"> Եվ այստեղ ըստ Մագնիսական Ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի տվյալների կարմիրով երևում է շականակագեղձի քաղցկեղի գործողությունը … դուք կարող եք տեսնել , թէ ինչպես է այն անհետանում մի տարվա մեջ :
(src)="8.1"> Nun estas epidemio de trodikeco : du trionoj el la plenkreskuloj kaj 15 procentoj el la infanoj .
(src)="8.2"> Vere zorgigas min , ke diabeto kreskis 70-procente dum la lastaj 10 jaroj kaj tiu ĉi povas esti la unua generacio en kiu niaj infanoj vivas malpli longe ol ni .
(src)="8.3"> Estas bedaŭrinde kaj preventeble .
(trg)="8"> Հիմա մենք գերության համաճարակով ենք տառապում , դրանց թվի մեջ է մտնում չափահասների երկու երրորդը և երեխաների 15 տոկոսը : Ինձ , իրականում , անհանգստացնում է այն , որ շաքարախտը 70 տոկոսով աճել է վերջին 10 տարվա ընթացքում և սա հնարավոր է , որ լինի առաջին սերունդը որտեղ մեր երեխաների կյանքը ավելի կարճ կլինի , քան մերը : Դա շատ ցավալի է բայց կանխարգելի :
(src)="9.1"> Tio ĉi ne estas balotrezultoj , sed homoj -- la nombro da trodikaj homoj laŭ ŝtato , komencante en 1985 - 87 -- kaj tio ĉi el CDC-retejo -- 1988 ĝis 1991 -- vi ekhavas novan kategorion -- 1992 ĝis 96 , 1997 ĝis 2001 - ĝi plimalboniĝas .
(src)="9.2"> Ni iel malevoluas .
(src)="9.3"> ( Ridoj ) Nu , kion ni povas fari pri tio ?
(src)="9.4"> Bone , la dieto , kiun ni trovis kaj povas malevoluigi kormalsanon kaj kanceron estas azia dieto .
(trg)="9.1"> Այն , ինչ դուք հիմա տեսնում էք ընտրության ցուցանիշներ չեն , սրանք գեր մարդկանց թիվն է , որը սկում է ' 85 , ' 86 , ' 87 սրանք ըստ CDC վեբ կայքի տվյալների են ..
(trg)="9.2"> ' 88 , ' 89 , ' 90 , ' 91 .. իսկ հիմա դուք նոր դաս եք տեսնում ' 92 , ' 93 , ' 94 , ' 95 , ' 96 , ' 97 , ' 98 , ' 99 , 2000 , 2001 , , եվ գնալով վիճակը վատանում է : Թվերի հարցում մենք շատ շռայլ ենք ( ծիծաղ ) Իսկ հիմա ինչ կարող ենք արդյոք սրա հետ անել : Դե գիտեք , միակ դիետան , որ օգնում էր շրջանցել սրտային հիվանդությունը և քաղցկեղը , ասիական դիետան էր :
(src)="10"> Sed en Azio , oni ekmanĝas kiel ni kaj tio klarigas kial ili ekmalsaniĝas kiel ni .
(trg)="10"> Բայց ասիացիները սկսել են մեզ պես ուտել , այդ պատճառով էլ սկսել են մեր պես հիվանդանալ :
(src)="11.1"> Do mi eklaboris kun pluraj grandaj manĝaĵo-entreprenoj .
(src)="11.2"> Ili povas igi alloge kaj amuze kaj plaĉe kaj konvene manĝi pli sanigajn manĝaĵojn , -- mi prezidas la rekomendkonsilantarojn de McDonald 's kaj Pepsico , kaj ConAgra , kaj Safeway kaj baldaŭ Del Monte , kaj ili malkovras , ke tio estas favora al negoco .
(trg)="11"> Այսպիսով ես շատ մեծ սննդային ընկերությունների հետ եմ աշխատել : Նրանք զվարճալի են , քարոզում են գայթակղիչ , մոդայիկ և հարմարավետ , առողջ սնունդ : Ես , McDonald-ի , PepsiCo-ի , ConAgra-ի , Safeway-ի և շուտով Del Monte-ի խորհրդատվական վահանակների ղեկավարն եմ , այդ պատճառով էլ գիտեմ ,
(src)="12.1"> La salatoj , kiujn vi vidas ĉe McDonald 's venis el la studo -- ĝi ofertos azian salaton .
(src)="12.2"> Ĉe Pepsi , du trionoj el ĝia malneta enspezo venas el ĝiaj pli bonaj manĝaĵoj .
(trg)="12"> որ այս ընկերությունների պաշտոնյանները սա շատ լավ բիզնես են համարում : Նրանք պատրաստվում են ասիական աղցաններ սարքել : Pepsi – ն իր եկամուտների աճի երկու երրորդը եկել է իրնեց այսպես ասած “ լավ ” սննդից :
(src)="13.1"> Se ni povas agi tiel , ni povos liberigi rimedojn por aĉeti medikamentojn , kiujn oni vere bezonas por zorgi pri aidoso , HIV , malario kaj preventi birdan gripon .
(src)="13.2"> Dankon .
(trg)="13"> Եվ եթե մենք կարող ենք դա անել , ապա կարիք չունենք գնել դեղամիջոցներ , որոնք իրականում անհրաժեշտ են ՄԻԱՎը , ՁԻԱՀը , մալարիան և թռչնի գրիպը բուժելու համար : Շնորհակալություն :

# eo/ted2020-1044.xml.gz
# hy/ted2020-1044.xml.gz

(src)="1"> Mia grava ideo estas tre , tre malgranda ideo kiu povas liberigi miliardojn da grandaj ideoj kiuj ĉi-momente dormas en ni .
(trg)="1"> Իմ մեծ գաղափարը , որն իրականում շատ շատ փոքր միտք է , որը կարող է ճանապարհ հարթել միլիարդավոր մեծ գաղափարների համար , որոնք այս պահին քնած են մեր մեջ :
(src)="2"> Kaj mia eta ideo por fari tion
(trg)="2"> Եվ իմ փոքր գաղափարը ' քունն է :
(src)="3.1"> estas dormi .
(src)="3.2"> ( Ridoj ) ( Aplaŭdoj ) Jen estas ĉambro de virinoj de tipo-A
(trg)="3"> ( Ծիծաղ ) ( Ծափահարություններ ) Սա նպատակասլաց կանանցով լի սենյակ է :
(src)="4"> Jen ĉambro de dorm-senigitaj virinoj .
(trg)="4"> Այս սենյակում քնի պակասով տառապող կանայք կան :
(src)="5"> Kaj mi lernis je mia kosto , la valoron de dormo .
(trg)="5"> Ես իմ ծանր փորձի հետևանքով եմ զգացել քնի գինը :
(src)="6"> Antaŭ du jaroj kaj duono , mi svenis pro ellaciĝo .
(trg)="6"> Երկուսուկես տարի առաջ ես ուշաթափվեցի ուժասպառությունից :
(src)="7"> Mi frapis la kapon kontraŭ tablon , rompis mian vangoston .
(trg)="7"> Գլուխս հարվածեցի սեղանիս , այտոսկրս կոտրեցի ,
(src)="8"> Mi ricevis kvin suturojn al la dekstra okulo .
(trg)="8"> աջ աչքիս վրա հինգ կար դրեցին :
(src)="9"> Kaj mi komencis la strebadon al retrovo de la valoro de dormo .
(trg)="9"> Եվ ես սկսեցի քնի գինը վերաբացահայտելու իմ ճահապարը :
(src)="10"> Kaj sur tiu vojo , mi studis , mi renkontis kuracistojn , sciencistojn , kaj mi estas ĉi tie por diri al vi , ke la vojo al pli produktiva , pli inspira , pli ĝoja vivo estas havi sufiĉan dormon .
(trg)="10"> Եվ այդ ընթացքում , ես շատ բան իմացա : Ես հանդիպեցի բժիշկների , գիտնականների և հիմա ցանկանում եմ ձեզ պատմել , որ առավել արդյունավետ , առավել ոգեշնչված և երջանիկ կյանքի համար հարկավոր է բավարար քնել :
(src)="11"> ( Aplaŭdoj ) Kaj ni virinoj indikos la vojon en tiu ĉi nova revolucio , tiu ĉi feminista afero .
(trg)="11"> ( Ծափահարություններ ) Եվ մենք , կանայք , պետք է դառնանք այս նոր հեղափոխության , այս նոր ֆեմինիստական խնդրի առաջնորդ :
(src)="12.1"> Ni dormos ĝis la supro , laŭvorte .
(src)="12.2"> ( RIdoj ) ( Aplaŭdoj ) Ĉar , bedaŭrinde , por viroj , dorm-senigo fariĝis simbolo de vireco .
(trg)="12"> Մենք բառացիորեն պատրաստվում ենք անկողնու միջոցով հասնել բարձրունքի : ( Ծիծաղ ) ( Ծափահարություններ ) Քանի որ , դժբախտաբար , տղամարդկանց համար քնի պակասը դարձել է առնականության խորհրդանիշ :
(src)="13"> Lastatempe mi kunmanĝis kun viro , kiu fanfaronis ke li nur dormis 4 horojn la antaŭan nokton .
(trg)="13"> Վերջերս մի տղայի հետ էի ճաշում , որը գլուխ էր գովում , որ միայն չորս ժամ է քնել նախորդ գիշեր :
(src)="14.1"> Kaj mi sentis emon diri al li -- sed silentis -- mi sentis emon diri : " Nu , vidu ...
(src)="14.2"> Se vi dormintus kvin horojn , nia manĝado estintus multe pli interesa . "
(trg)="14.1"> Քիչ էր մնում ասեի ( չնայած չասեցի ) .. ուզում էի ասել .
(trg)="14.2"> « Գիտե ՞ ս ինչ : Եթե գոնե մի հինգ ժամ քնեիր , այս ճաշը գուցե շատ ավելի հետաքրքիր լիներ » :
(src)="15"> ( Ridoj ) Nun , oni konstatas ian dorm-senigan superemon .
(trg)="15"> ( Ծիծաղ ) Սա քնի պակասի մի նոր տեսակ է ' սեփական առավելությունը ցուցադրելու համար :
(src)="16"> Precipe ĉi tie en Vaŝintono , se vi provas fari matenmanĝo-rendevuon , kaj diras : " Ĉu bonas je la oka ? "
(trg)="16.1"> Հատկապես այստեղ , Վաշինգտոնում , եթե որևէ մեկի հրավիրել նախաճաշի , և ասել .
(trg)="16.2"> « Հանդիպենք ժամը 8-ի ՞ ն » :
(src)="17"> Oni probable respondos : " La oka estas tro malfrua por mi , sed ne gravas , mi povos ludi tenison unue , fari kelkajn telekonferencojn , kaj renkonti vin je la oka . "
(trg)="17.1"> Ամենայն հավանականությամբ ձեզ կպատասխանեն .
(trg)="17.2"> « 8-ը արդեն ուշոտ է , բայց ոչինչ , ես կհասցնեմ մի ռաունդ թենիս խաղալ , մի երկու կոնֆերանս-զանգեր կանեմ և 8-ին կտեսնվենք » :
(src)="18"> Kaj oni pensas , ke tio signifas , ke oni estas nekredeble okupita kaj produktiva , sed fakte veras la malo , ĉar ni , ĉi-momente , jam havas geniajn gvidantojn en komerco , en financo , kaj en politiko , kiuj faras aĉajn decidojn .
(trg)="18"> Եվ նրանք կարծում են , որ դա նշանակում է , որ նրանք այդպիսի չտեսնված զբաղված և արդյունավետ են , սակայն իրականում դա այդպես չէ , քանի որ հիմա , մեր փայլուն ղեկավարները բիզնեսում , քաղաքականության մեջ , ֆինանսական ոլորտում , սարսափելի որոշումներ են կայացնում :
(src)="19"> Sekve , alta intelekta kvociento ne signifas , ke oni estas bona gvidanto , ĉar la esenco de gvidado estas la kapablo vidi la glacimonton antaŭ ol ĝi trafas la ŝipon .
(trg)="19"> Այնպես որ բարձր I.Q.-ն , չի նշանակում , որ դուք լավ առաջնորդ եք , քանի որ առաջնորդության իմաստը նրանում է , որպեսզի հասցնել տեսնել այսբերգը , մինչև այն բախվի Տիտանիկի հետ :
(src)="20"> Kaj jam tro multe da glacimontoj trafis niajn ŝipojn .
(trg)="20"> Իսկ մեր Տիտանիկների հետ չափից շատ այսբերգ է բախվել :
(src)="21"> Fakte , mi vere kredas , ke se la fratoj Lehman estintus la gefratoj Lehman , la firmo eble ankoraŭ ekzistus .
(trg)="21"> Ինձ մոտ այնպիսի զգացում է , որ եթե Լեման եղբայրների բանկը կառավարեին Լեման եղբայրները և քույրերը , այն կարող էր դեռևս մնալ ջրի երեսին :
(src)="22"> ( Aplaŭdoj ) Dum ĉiuj fratoj estis okupitaj tute konektitaj tage kaj nokte , eble iu fratino rimarkintus la glacimonton ĉar ŝi vekiĝintus post 8-hora dormo kaj kapablintus vidi la ĝeneralan situacion .
(trg)="22"> ( Ծափահարություններ ) Այն ժամանակ , երբ բոլոր եղբայրները զբաղված էին օրական 24 ժամ , շաբաթական 7 օր աշխատելով , քույրը , հավանաբար , կնկատեր այսբերգը , քանի որ նա կարթնանար 7,5 կամ 8 ժամվա քնից , և կհասցներ տեսնել ամբողջական պատկերը :
(src)="23"> Do , dum ni alfrontas multoblajn krizojn en nia mondo je ĉi tiu momento , tio , kio estas bona je persona nivelo , kio alportos pli da ĝojo , dankemo efikeco al niaj vivoj kaj estos plej bona por niaj karieroj estos ankaŭ plej bona por la mondo .
(trg)="23"> Այժմ մեզ բաժին են ընկել բազմաթիվ ճգնաժամներ ողջ աշխարհով մեկ : Այն , ինչը որ մեր անձականի համար օգտակար է , ինչը ավելի շատ ուրախություն , երախտագիտություն , արդյունավետություն կբերի մեր կյանք , կօգնի մեր կարիերային , նաև օգուտ կբերի ողջ աշխարհին :
(src)="24"> Do , mi urĝas vin , fermu viajn okulojn kaj trovu la gravajn ideojn kiuj kuŝas en ni , malŝaltu vian motoron kaj eltrovu la potencon de dormo .
(trg)="24"> Այնպես որ ես կոչ եմ անում ձեզ փակել աչքերը և բացահայտել այն մեծ գաղափարները , որոնք թաքնված են մեր մեջ : Անջատեք շարժիչները և ձեզ համար բացահայտեք քնի ուժը :
(src)="25"> Dankon .
(trg)="25"> Շնորհակալություն :
(src)="26"> ( Aplaŭdoj )
(trg)="26"> ( Ծափահարություններ )

# eo/ted2020-1106.xml.gz
# hy/ted2020-1106.xml.gz

(src)="1"> Mi scias tion , kion vi pensas .
(trg)="1"> Ես գիտեմ , թե դուք ինչ եք մտածում :
(src)="2"> Vi pensas , ke mi perdiĝis , kaj iu baldaŭ venos surscenejen por ĝentile regvidi min al mia seĝo .
(trg)="2"> Դուք մտածում եք ես մոլորվել եմ և ինչ-որ մեկը մի րոպեից կբարձրանա այստեղ և բարեկիրթ ձևով կխնդրի վերադառնալ իմ նստարանին :
(src)="3"> ( aplaŭdo ) Mi ofte spertas tion en Dubajo .
(trg)="3"> ( Ծափահարություններ ) Դուբայում միշտ այդ իրավիճակի մեջ էի :
(src)="4"> " Vi venis por ferii , ĉu ne , s-ino ? "
(trg)="4"> « Դուք այստեղ հանգստանում ե ՞ ք » :
(src)="5"> ( ridoj ) " Aŭ por viziti la infanojn , ĉu ?
(trg)="5"> ( Ծիծաղ ) « Եկել եք երեխաներին այցելելու ՞ :
(src)="6"> Kiom longe vi restos ? "
(trg)="6"> Որքա ՞ ն եք մնալու » :
(src)="7"> Nu fakte , dum ankoraŭ longa tempo , mi esperas .
(trg)="7"> Իրականում , հույս ունեմ , որ դեռ երկար կմնամ :
(src)="8"> Mi loĝas kaj instruas ĉe la Persa Golfo dum pli ol 30 jaroj .
(trg)="8"> Ես արդեն 30 տարի ապրում և դասավանդում եմ Ծովածոցում :
(src)="9"> ( aplaŭdo ) Kaj dum tiu tempo , mi vidis multajn ŝanĝojn .
(trg)="9"> ( Ծափահարություններ ) Եվ այդ ժամանակից սկսած , ես շատ փոփոխություններ եմ տեսել :
(src)="10"> Nu , tiu statistiko estas ege ŝoka .
(trg)="10"> Այժմ այդ վիճակագրությունը բավական ցնցող է :
(src)="11"> Kaj mi volas paroli al vi hodiaŭ pri malapero de lingvoj kaj la tutmondiĝo de la angla .
(trg)="11"> Ես ձեզ հետ այսօր ուզում եմ խոսել լեզուների կորստի և անգլերեն լեզվի համատարածման մասին :
(src)="12"> Mi volas rakonti al vi pri mia amikino , kiu instruis la anglan al plenkreskuloj en Abudabio .
(trg)="12"> Ես ուզում եմ պատմել ձեզ իմ ընկերոջ մասին , ով մեծահասակներին անգլերեն էր սովորեցնում Աբու Դաբիում :
(src)="13"> Kaj iun tagon , ŝi decidis fari lecionon en la ĝardeno por instrui al ili vortojn pri la naturo .
(trg)="13"> Մի հրաշալի օր , նա որոշում է ուսանողներին տանել այգի , որպեսզի բնության հետ կապված բառեր սովորեն :
(src)="14"> Sed je la fino estis ŝi , kiu lernis la arabajn vortojn por la lokaj plantoj , kune kun la diversaj manieroj uzi ilin -- resanige , ŝminke , kuire , kiel herboj .
(trg)="14"> Եվ ամեն ինչ վերջացավ նրանով , որ հենց ինքը սկսեց սովորել տեղի բույսերի արաբական անվանումները , ինչպես նաև դրանց օգտագործման եղանակները բժշկական , կոսմետոլոգիական , խոհարարական և բուսական :
(src)="15"> Kiel tiuj studentoj eksciis pri ĉio ĉi ?
(trg)="15"> Որտեղի ՞ ց էին ուսանողները ստացել այդ գիտելիքները :
(src)="16"> Evidente , de siaj geavoj kaj eĉ de la pra-geavoj .
(trg)="16"> Իհարկե , իրենց մեծ ծնողներից , կամ նույնիսկ ավելի մեծ սերունդներից :
(src)="17"> Mi ne bezonas klarigi al vi kiom gravas la eblo komuniki tra la generacioj .
(trg)="17"> Կարիք չկա ձեզ պատմելու , թե ինչքան կարևոր է կարողանալ հաղորդակցվել սերունդների հետ :
(src)="18"> Sed bedaŭrinde , nuntempe , lingvoj formortas je rapideco kiel neniam antaŭe .
(trg)="18"> Դժբախտաբար այսօր , լեզուները մահանում են անընդունելի տեմպերով :
(src)="19"> Unu lingvo formortas ĉiun 14-an tagon .
(trg)="19"> Յուրաքանչյուր 14 օրը մեկ մի լեզու մահանում է :
(src)="20"> Nu , samtempe , la angla estas la senkonkura tutmonda lingvo .
(trg)="20"> Եվ միևնույն ժամանակ , անգլերենն անկասկած հանդիսանում է համընդհանուր լեզու :
(src)="21"> Ĉu tiuj faktoj estas ligitaj ?
(trg)="21"> Կարո ՞ ղ է այստեղ կապ լինել :
(src)="22"> Mi ne scias .
(trg)="22"> Ես չգիտեմ :
(src)="23"> Sed mi ja scias , ke mi vidis multajn ŝanĝojn .
(trg)="23"> Բայց ես հաստատ գիտեմ , որ ես շատ փոփոխություններ եմ տեսնում :
(src)="24"> Kiam mi unuafoje venis al la Persa Golfo , mi venis al Kuvajto en periodo kiam la vivo tie estis ankoraŭ malfacila .
(trg)="24"> Երբ ես առաջին անգամ դուրս եկա Ծովածոցից , ես գնացի Քուվեյթ այն օրերին , երբ այնտեղ դեռ հաղորդակցման խնդիր կար :
(src)="25"> Fakte , antaŭ ne tiom longa tempo .
(trg)="25"> Իրականում ոչ այսքան վաղ :
(src)="26"> Tio estas iom tro frua .
(trg)="26"> Սա մի քիչ ավելի վաղ ժամանակ է :
(src)="27"> Sed ĉiukaze , la Brita Konsilio dungis min kaj ĉirkaŭ 25 aliajn geinstruistojn .
(trg)="27"> Բայց այնուամենայնիվ , ինձ և ևս 25 այլ ուսուցիչների հավաքագրեց Բրիտանական խորհրդիը :
(src)="28"> Kaj ni estis la unuaj ne-islamanaj instruistoj en la ŝtataj lernejoj tie en Kuvajto .
(trg)="28"> Եվ մենք դարձանք առաջին ոչ մուսուլման ուսուցիչները , ովքեր պետք է դասավանդեին Քուվեյթի դպրոցներում :
(src)="29"> Oni venigis nin por instrui la anglan ĉar la registaro volis modernigi la landon kaj fortikigi la civitanojn per edukado .
(trg)="29"> Մեզ տարել էին , որ անգլերեն սովորեցնենք , քանի որ իրենց կառավարությունը ցանկանում էր արդիականացնել երկիրը և զարգացնել քաղաքացիներին կրթության միջոցով :
(src)="30"> Kaj evidente , ankaŭ Britio profitis pro iom de la bela nafta riĉeco .
(trg)="30"> Եվ , իհարկե , Միացյալ Թագավորությունն օգտվեց նրանց նավթի սիրելի պաշարներից :
(src)="31"> Bone .
(trg)="31"> Լավ :
(src)="32"> Jen la plej grava ŝanĝo , kiun mi vidis -- la instruado de la angla nun ŝanĝiĝis de reciproke avantaĝa afero al grandega internacia komerco tia , kia ĝi estas hodiaŭ .
(trg)="32"> Այժմ այն գլխավոր փոփոխությունը , որ ես տեսա ' ինչպես անգլերենի ուսուցումը փոխշահավետ փորձառությունից վերածվեց և դարձավ առօրյա մասսայական միջազգային բիզնես :
(src)="33.1"> Ne plu simple unu fremda lingvo en la lerneja fakaro .
(src)="33.2"> Kaj ne plu la ekskluziva tereno de la patrina lando Anglio .
(src)="33.3"> Ĝi iĝis laŭmoda komerco por ĉiu angla-parolanta lando de la tero .
(trg)="33"> Այն արդեն ընդամենը դպրոցում ուսուցանվող առարկա չէ : Եվ արդեն ոչ մենակ մայր Անգլիայի միակ ոլորտը : Այն դարձել է համընդհանուր շարժում աշխարհի յուրաքանչյուր անգլախոս երկրում :
(src)="34"> Kaj kial ne ?
(trg)="34"> Իսկ ինչու ՞ ոչ :
(src)="35"> Ne forgesu , ke la plej bona edukado -- laŭ la plej lasta Tutmonda Vicordigo de Universitatoj -- troviĝas en la universitatoj de Britio kaj Usono .
(trg)="35"> Ի վերջո , լավագույն կրթությունը , համաձայն Աշխարհի համալսարանների դասակարգման վերջին ցուցակի , լավագույնները գտնվում են Միացյալ Թագավորությունում և ԱՄՆ-ում :
(src)="36"> Do ĉiu volas havi anglalingvan edukadon , kompreneble .
(trg)="36"> Եվ դրա համար ամեն ոք ուզում է ունենալ անգլերեն կրթություն , բնականաբար :
(src)="37"> Sed se vi ne estas denaska anglaparolanto , vi devas fari teston .
(trg)="37"> Բայց եթե այն քո մայրենին չէ , դու պետք է թեստ հանձնես .
(src)="38"> Nu , ĉu estas pravigeble malakcepti studonton laŭ nur lingva kriterio ?
(trg)="38"> Հիմա , ինչքանո ՞ վ է արդարացի մերժել ուսանողին հիմնվելով միայն լեզվական կարողությունների վրա :
(src)="39"> Eble vi havus komputilan scienciston , kiu estas geniulo .
(trg)="39"> Գուցե դուք գիտեք համակարգչային գիտությունների մասնագետի ով պարզապես հանճար է :
(src)="40"> Ĉu vere li bezonus la saman lingvokapablon kiel advokato , ekzemple ?
(trg)="40"> Արդյո ՞ ք նա կարիք ունի իմանալու նույն լեզուն , ինչ իրավաբանը , օրինակ :
(src)="41"> Nu , mi kredas , ke ne .
(trg)="41"> Համենայն դեպս ես այդպես չեմ կարծում :
(src)="42"> Ni instruistoj de la angla malakceptadas ilin ĉiutage .
(trg)="42"> Մենք ' անգլերենի ուսուցիչներս միշտ հերքում ենք դա :
(src)="43"> Ni starigas halt-ŝildon , kaj ni abrupte haltigas ilin .
(trg)="43"> Մենք դնում ենք կանգ առնելու նշան և կանխում ենք նրանց ճանապարհը :
(src)="44"> Ili ne rajtas plu sekvadi siajn revojn ĝis kiam ili sukcesos kun la angla lingvo .
(trg)="44"> Նրանք չեն կարող հետևել իրենց երազանքին , քանի դեռ անգլերեն չսովորեն :
(src)="45"> Nu , imagu tion : se mi renkontus unulingvan nederlandanon , kiu havus la kuracilon kontraŭ kancero , ĉu mi rifuzus al li studlokon en mia brita universitato ?
(trg)="45"> Այժմ թույլ տվեք այլ տեսանկյունից նայել. եթե ես հանդիպեի միալեզու հոլանդացու , ով գտել է քաղցկեղի բուժումը , արդյո ՞ ք ես կարգելեմ նրա մուտքը որևէ բրիտանական համալսարան :
(src)="46"> Mi dirus , ke ne .
(trg)="46"> Չեմ կարծում :
(src)="47"> Tamen , ja precize tion ni faras .
(trg)="47"> Բայց իրականում հենց դա ենք մենք անում :
(src)="48"> Ni instruistoj de la angla estas la gardistoj ĉe la pordego .
(trg)="48"> Մենք ' անգլերենի ուսուցիչներս դարպասապահ ենք :
(src)="49"> Kaj vi devas unue montri al ni , ke vi sufiĉe bone regas la anglan .
(trg)="49"> Եվ դուք պետք է առաջին հերթին մեզ ապացուցեք , որ անգլերենի ձեր իմացությունը բավական լավն է :
(src)="50"> Povas esti danĝere doni tro da povo al iu mallarĝa segmento de la socio .
(trg)="50"> Չափազանց վտանգավոր է այսքան մեծ իշխանություն տալ հասարակության փոքր մասին :
(src)="51"> Eble la barilo estus tro universala .
(trg)="51"> Արգելքները կարող է չափազանց համընդհանուր պատնեշ դառնալ :
(src)="52"> Bone .
(trg)="52"> Լավ :
(src)="53"> " Sed , " mi aŭdas vin diri , " kio pri la esplorado ?
(trg)="53"> Բայց , գիտեմ , հիմա դուք կասեք , « Իսկ ի ՞ նչ անենք վերլուծությունների հետ :
(src)="54"> Ĉio estas en la angla . "
(trg)="54"> Դրանք անգլերեն են » :
(src)="55"> Do la libroj estas en la angla , la ĵurnaloj estas en la angla , sed tio estas memplenuma profetaĵo
(trg)="55"> Գրքերն անգլերեն են , ամսագրերը նույնպես անգլերեն են , և դա գիտելիքի ինքնաբավարաման գործընթաց է :
(src)="56"> Tio plifortigas la neprigon de la angla .
(trg)="56"> Դա լրացնում է անգլերենի իմացության պահանջը :
(src)="57"> Kaj tiel plu .
(trg)="57"> Եվ այդպես շարունակ :
(src)="58"> Mi demandas vin , kio pri tradukado ?
(trg)="58"> Ես ձեզ հարցնում եմ , ի ՞ նչ պատահեց թարգմանությունների հետ :
(src)="59"> Pensu pri la Islama Ora Epoko , kiam okazis multege da tradukado .
(trg)="59"> Եթե հիշենք Իսլամական Ոսկեդարը , ապա բազում թարգմանություններ կգտնենք :
(src)="60"> Ili tradukis el la latina kaj la greka al la araba kaj la persa , kaj sekvis tradukoj al la ĝermanaj lingvoj de Eŭropo kaj la latinidaj lingvoj .
(trg)="60"> Նրանք արաբերեն և պարսկերեն էին թարգմանում լատիներենից և հունարենից , ապա դրանք թարգմանվում էին գերմանա-եվրոպական և և ռոմանա-գերմանական լեզուներով :
(src)="61"> Kaj tiel , lumo brilis sur la Malluma Epoko de Eŭropo .
(trg)="61"> Եվ այդպես լույսը շողաց Եվրոպայի մութ դարերի վրա :