# en/ted2020-66.xml.gz
# lo/ted2020-66.xml.gz
(src)="1.1"> Good morning .
(src)="1.2"> How are you ?
(trg)="1"> ສະບາຍດີ . ພວກທ່ານເປັນແນວໃດແດ່ ?
(src)="2"> ( Audience ) Good .
(trg)="2"> ຜ່ານມາຄັກຫຼາຍ ແມ່ນບໍ ?
(src)="3"> It 's been great , hasn 't it ?
(trg)="3"> ຂ້າພະເຈົ້າເກືອບຫງາຍຍ້ອນສິ່ງທີ່ໄດ້ເກີດຂຶ້ນທັງໝົດ .
(src)="5"> In fact , I 'm leaving .
(trg)="4"> ອັນທີ່ຈິງ , ຂ້າພະເຈົ້າວ່າຈະກັບດີກວ່າ .
(src)="6"> ( Laughter ) There have been three themes running through the conference , which are relevant to what I want to talk about .
(trg)="5"> ( ຫົວ ) ຜ່ານມາ ມີຢູ່ ສາມ ແກນ , ແມ່ນບໍ່ , ທີ່ໄດ້ຜ່ານກອງປະຊຸມ , ເຊິ່ງກ່ຽວພັນ ກັບສິ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າຢາກເວົ້າເຖິງ
(src)="7"> One is the extraordinary evidence of human creativity in all of the presentations that we 've had and in all of the people here ; just the variety of it and the range of it .
(trg)="6"> ອັນທີໜຶ່ງແມ່ນຫຼັກຖານອັນອັດສະຈັນ ຂອງຄວາມຄິດສ້າງສັນຂອງມະນຸດຊາດ ໃນບົດສະເໜີທັງໝົດທີ່ພວກເຮົາໄດ້ຟັງຜ່ານມາ ແລະ ຈາກໝົດທຸກຄົນທີ່ຢູ່ທີ່ນີ້ . ສະເພາະແຕ່ ຄວາມຫຼາກຫຼາຍ
(src)="8"> The second is that it 's put us in a place where we have no idea what 's going to happen in terms of the future .
(trg)="7"> ແລະ ຂອບເຂດ ຂອງມັນ ກໍ່ພໍແຮງແລ້ວ . ອັນທີສອງນັ້ນແມ່ນ ສິ່ງນີ້ ພາເຮົາມາຢູ່ໃນຈຸດທີ່ພວກເຮົາບໍ່ຮູ້ເລີຍວ່າແມ່ນຫຍັງຈະເກີດຂຶ້ນ , ໃນອະນາຄົດ .
(src)="9"> No idea how this may play out .
(trg)="8"> ບໍ່ຮູ້ເລີຍ ວ່າ ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ຈະຜັນຂະຫຍາຍໄປແນວທາງໃດ .
(src)="10"> I have an interest in education .
(trg)="9"> ຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມສົນໃຈໃນການສຶກສາ -
(src)="11"> Actually , what I find is , everybody has an interest in education .
(trg)="10"> ອັນທີ່ຈິງແລ້ວ , ສິ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນແມ່ນ ໝົດທຸກຄົນມີສິ່ງທີ່ຕ້ອງສົນໃຈໃນການສຶກສາ .
(src)="12"> Don 't you ?
(trg)="11"> ບໍ່ແມ່ນບໍ ? ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່າສິ່ງນີ້ເປັນຕາສົນໃຈຫຼາຍ .
(src)="13"> I find this very interesting .
(trg)="12"> ຖ້າທ່ານໄປຮ່ວມງານສັງສັນ , ແລະ ເວົ້າວ່າ
(src)="14"> If you 're at a dinner party , and you say you work in education -- actually , you 're not often at dinner parties , frankly .
(trg)="13"> ທ່ານເຮັດວຽກໃນຂະແໜງສຶກສາ - ອັນທີ່ຈິງ , ທ່ານຈະບໍ່ຄ່ອຍໄດ້ໄປຮ່ວມງານສັງສັນດອກ , ເວົ້າແທ້ , ຖ້າທ່ານເຮັດວຽກໃນຂະແໜງສຶກສາ .
(src)="15"> ( Laughter ) If you work in education , you 're not asked .
(trg)="14"> ( ຫົວ ) ບໍ່ມີໃຜເຊີນທ່ານດອກ .
(src)="16.1"> ( Laughter ) And you 're never asked back , curiously .
(src)="16.2"> That 's strange to me .
(trg)="15"> ແລະ ກໍ່ບໍ່ມີໃຜຊວນທ່ານເປັນເທື່ອທີສອງ , ເຊິ່ງມັນກໍ່ແປກ . ຂ້າພະເຈົ້າວ່າມັນປະຫຼາດດີ .
(src)="17"> But if you are , and you say to somebody , you know , they say , " What do you do ? "
(trg)="16"> ແຕ່ວ່າຖ້າທ່ານໄດ້ໄປ , ແລະ ບອກໃຜຜູ້ໜຶ່ງວ່າ , ຫັ້ນນ່າ , ເຂົາຖາມວ່າ , “ ເຈົ້າເຮັດວຽກຫຍັງ ? ”
(src)="18"> and you say you work in education , you can see the blood run from their face .
(trg)="17"> ແລ້ວ ທ່ານບອກວ່າທ່ານເຮັດວຽກໃນຂະແໜງສຶກສາ , ທ່ານຊິເຫັນໃບໜ້າຂອງເຂົາປາດສະຈາກສີເລືອດ .
(src)="19.1"> They 're like , " Oh my God .
(src)="19.2"> Why me ? "
(trg)="18"> ເຂົາຈະເປັນປະມານວ່າ ,
(src)="20"> ( Laughter ) " My one night out all week . "
(trg)="19"> “ ຈັ່ງແມ່ນຊາດ , ” ຫັ້ນນ່າ , “ ເປັນຫຍັງຕ້ອງແມ່ນກູ ? ຫາກໍ່ຊິໄດ້ອອກມາສັງສັນກັບໝູ່ເທື່ອທຳອິດໃນອາທິດ . ” ( ຫົວ )
(src)="21"> ( Laughter ) But if you ask about their education , they pin you to the wall , because it 's one of those things that goes deep with people , am I right ?
(trg)="20"> ແຕ່ຖ້າທ່ານຫາກຖາມກ່ຽວກັບການສຶກສາຂອງເຂົາ , ເຂົາຈະຈັບທ່ານຕິດຝາ . ເພາະວ່າມັນເປັນສິ່ງໜຶ່ງ ທີ່ລົງເລິກໃນຕົວຄົນເຮົາ , ຂ້າພະເຈົ້າເວົ້າຖືກບໍ ?
(src)="22"> Like religion and money and other things .
(trg)="21"> ຄືກັບ ສາດສະໜາ , ເງິນຄຳ ແລະ ສິ່ງອື່ນໆ .
(src)="23"> So I have a big interest in education , and I think we all do .
(trg)="22"> ຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມສົນໃຈອັນໃຫຍ່ຫຼວງໃນການສຶກສາ , ແລະ ຄິດວ່າເຮົາທຸກຄົນມີຄືກັນໝົດ .
(src)="24"> We have a huge vested interest in it , partly because it 's education that 's meant to take us into this future that we can 't grasp .
(trg)="23"> ເຮົາມີສ່ວນໄດ້ສ່ວນເສີຍອັນໃຫຍ່ຫຼວງໃນການສຶກສາ , ສ່ວນໜຶ່ງຍ້ອນວ່າ ມັນແມ່ນການສຶກສານີ້ລະທີ່ຄວນຈະ ພາເຮົາໄປສູ່ອະນາຄົດທີ່ພວກເຮົາບໍ່ສາມາດເຂົ້າໃຈໄດ້ .
(src)="25"> If you think of it , children starting school this year will be retiring in 2065 .
(trg)="24"> ຖ້າທ່ານລອງຄິດເບິ່ງ , ເດັກນ້ອຍທີ່ເລີ່ມເຂົ້າໂຮງຮຽນປີນີ້ ຈະກິນບຳນານໃນປີ 2065 .
(src)="26"> Nobody has a clue , despite all the expertise that 's been on parade for the past four days , what the world will look like in five years ' time .
(trg)="25"> ບໍ່ມີໃຜຮູ້ - ເຖິງຈະມີຊ່ຽວຊານຕັ້ງຫຼາຍຄົນທີ່ໄດ້ແຫ່ຂະບວນມາໃນໄລຍະ 4 ວັນທີ່ຜ່ານມາ - ວ່າໂລກນີ້ຈະເປັນແນວໃດ ໃນອີກ 5 ປີ . ແຕ່ປານນັ້ນ ພວກເຮົາຍັງພັດ
(src)="27"> And yet , we 're meant to be educating them for it .
(trg)="26"> ຕ້ອງໄດ້ໃຫ້ການສຶກສາແກ່ເດັກນ້ອຍເຜື່ອໄວ້ . ສະນັ້ນ ການທີ່ບໍ່ສາມາດຄາດເດົາໄດ້ນັ້ນ , ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ,
(src)="28"> So the unpredictability , I think , is extraordinary .
(trg)="27"> ເປັນສິ່ງທີ່ມະຫັດສະຈັນ .
(src)="29"> And the third part of this is that we 've all agreed , nonetheless , on the really extraordinary capacities that children have -- their capacities for innovation .
(trg)="28"> ແລະ ສ່ວນທີສາມ ໃນນີ້ ແມ່ນ ພວກເຮົາທຸກຄົນໄດ້ເຫັນພ້ອມກັນແລ້ວ ເຖິງ ສະມັດຖະນະອັນອັດສະຈັນທີ່ເດັກນ້ອຍມີ - ສະມັດຖະນະເພື່ອການປ່ຽນແປງຂອງເຂົາ .
(src)="30"> I mean , Sirena last night was a marvel , wasn 't she ?
(trg)="29"> ຂ້າພະເຈົ້າໝາຍເຖິງ , ຊີເຣນາ ມື້ຄືນນີ້ ແມ່ນຄົນທີ່ມະຫັດສະຈັນ , ບໍ່ແມ່ນບໍ ? ພຽງແຕ່ເບິ່ງສິ່ງທີ່ລາວສາມາດເຮັດໄດ້ .
(src)="32"> And she 's exceptional , but I think she 's not , so to speak , exceptional in the whole of childhood .
(trg)="30"> ແລະ ລາວກໍ່ມີຈຸດພິເສດ , ແຕ່ຄັນຊິເວົ້າແລ້ວ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າລາວກໍ່ບໍ່ໄດ້ ພິເສດມາຕັ້ງແຕ່ຍັງນ້ອຍ .
(src)="33"> What you have there is a person of extraordinary dedication who found a talent .
(trg)="31"> ສິ່ງທີ່ທ່ານເຫັນນັ້ນແມ່ນຄົນຜູ້ໜຶ່ງທີ່ອຸທິດຕົນຢ່າງຍິ່ງ ຜູ້ທີ່ພົບກັບພອນສະຫວັນ . ແລະ ຂໍ້ສະເໜີຂອງຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນວ່າ
(src)="34"> And my contention is , all kids have tremendous talents , and we squander them , pretty ruthlessly .
(trg)="32"> ເດັກທຸກຄົນມີພອນສະຫວັນຫຼາຍຫຼວງ . ແລະ ພວກເຮົາກໍ່ສິ້ນເປືອງສິ່ງນີ້ໄປ , ຢ່າງບໍ່ໃສ່ໃຈເລີຍ . ສະນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າຢາກເວົ້າກ່ຽວກັບການສຶກສາ ແລະ
(src)="35"> So I want to talk about education , and I want to talk about creativity .
(trg)="33"> ຂ້າພະເຈົ້າຢາກເວົ້າກ່ຽວກັບຄວາມຄິດສ້າງສັນ .
(src)="36"> My contention is that creativity now is as important in education as literacy , and we should treat it with the same status .
(trg)="34"> ຈຸດຢືນຂອງຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນວ່າ ຄວາມຄິດສ້າງສັນໃນປະຈຸບັນ ແມ່ນສຳຄັນສຳລັບການສຶກສາທຽບເທົ່າກັບການຮູ້ໜັງສື , ແລະ ພວກເຮົາກໍ່ຄວນປະຕິບັດກັບທັງສອງສິ່ງໃນສະຖານະພາບດຽວກັນ .
(src)="37"> ( Applause ) Thank you .
(trg)="35"> ( ຕົບມື ) ຂອບໃຈ .
(src)="38.1"> ( Applause ) That was it , by the way .
(src)="38.2"> Thank you very much .
(trg)="36"> ມື້ນີ້ກໍ່ມີເທົ່ານີ້ເດີ້ . ຂອບໃຈຫຼາຍໆ .
(src)="39"> ( Laughter ) So , 15 minutes left .
(trg)="37"> ( ຫົວ ) ສະນັ້ນ , ຍັງອີກ 15 ນາທີ . ອັນ , ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເກີດທີ່ ... ບໍ່ແມ່ນ .
(src)="40.1"> ( Laughter ) " Well , I was born ... "
(src)="40.2"> ( Laughter ) I heard a great story recently -- I love telling it -- of a little girl who was in a drawing lesson .
(trg)="38"> ( ຫົວ ) ຫວ່າງມໍ່ໆມານີ້ ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຍິນເລື່ອງດີໆເລື່ອງໜຶ່ງ - ຂ້າພະເຈົ້າມັກເລົ່າເລື່ອງນີ້ໃຫ້ຄົນຟັງ - ກ່ຽວກັບເດັກຍິງຜູ້ໜຶ່ງໃນຊົ່ວໂມງຮຽນແຕ້ມຮູບ . ລາວອາຍຸໄດ້ ຫົກ ປີ .
(src)="41"> She was six , and she was at the back , drawing , and the teacher said this girl hardly ever paid attention , and in this drawing lesson , she did .
(trg)="39"> ແລະ ລາວນັ່ງຢູ່ຫຼັງສຸດ , ກຳລັງແຕ້ມຢູ່ , ແລະ ຄູໄດ້ເວົ້າວ່ານາງນ້ອຍຜູ້ນີ້ບໍ່ຄ່ອຍ ເອົາໃຈໃສ່ໃນໂມງຮຽນ , ແລະ ໃນຊົ່ວໂມງແຕ້ມຮູບແນວນີ້ລາວພັດໃສ່ໃຈ .
(src)="43"> She went over to her , and she said , " What are you drawing ? "
(trg)="40"> ນາງຄູຮູ້ສຶກສະຫງົນ ແລະ ເຂົ້າໄປຫານາງນ້ອຍ
(src)="44"> And the girl said , " I 'm drawing a picture of God . "
(trg)="41"> ແລະ ເວົ້າວ່າ , “ ກຳລັງແຕ້ມຫຍັງ ? ” ແລະ ນາງນ້ອຍເວົ້າວ່າ , “ ແຕ້ມຮູບພະເຈົ້າ . ”
(src)="45"> And the teacher said , " But nobody knows what God looks like . "
(trg)="42"> ແລະ ນາງຄູເວົ້າວ່າ , “ ແຕ່ບໍ່ມີໃຜຮູ້ໄດ໋ວ່າພະເຈົ້າມີໜ້າຕາເປັນແນວໃດ . ”
(src)="46"> And the girl said , " They will in a minute . "
(trg)="43"> ແລະ ນາງນ້ອຍເວົ້າວ່າ , “ ຈັກໜ້ອຍເຂົາຫາກຊິຮູ້ . “
(src)="47"> ( Laughter ) When my son was four in England -- actually , he was four everywhere , to be honest .
(trg)="44"> ( ຫົວ ) ໃນຕອນທີ່ລູກຊາຍຂອງຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ ສີ່ ປີ ທີ່ປະເທດອັງກິດ - ອັນທີ່ຈິງ ລາວກໍ່ອາຍຸໄດ້ສີ່ປີຢູ່ທຸກບ່ອນຫັ້ນລະ , ເວົ້າແທ້ . ( ຫົວ ) ຖ້າເວົ້າໃຫ້ຖືກແທ້ , ບໍ່ວ່າລາວຊິໄດ້ໄປໃສ , ລາວກໍ່ໄດ້ມີອາຍຸ ສີ່ ປີ ໝົດທັງປີນັ້ນລະ .
(src)="49.1"> He was in the Nativity play .
(src)="49.2"> Do you remember the story ?
(trg)="45"> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນລະຄອນຕອນເກີດຂອງພະເຈົ້າ . ທ່ານຈື່ເນື້ອເລື່ອງໄດ້ບໍ ? ບໍ່ຫວາ , ມັນຍິ່ງໃຫຍ່ຂະໜາດ .
(src)="50"> ( Laughter ) No , it was big , it was a big story .
(trg)="46"> ມັນເປັນເລື່ອງທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ .
(src)="51"> Mel Gibson did the sequel , you may have seen it .
(trg)="47"> ເມລ ກິບສັນ ຫຼິ້ນພາກຕໍ່ມາ .
(src)="52"> ( Laughter ) " Nativity II . "
(trg)="48"> ທ່ານອາດຈະໄດ້ເບິ່ງແລ້ວ : ເລື່ອງ “ Nativity II . ” ແຕ່ ເຈມສ ໄດ້ບົດຂອງ ໂຈເຊັຟ ,
(src)="53"> But James got the part of Joseph , which we were thrilled about .
(trg)="49"> ເຊິ່ງເຮົາຕື່ນເຕັ້ນຫຼາຍ .
(src)="54"> We considered this to be one of the lead parts .
(trg)="50"> ເຮົາຖືວ່າບົດນີ້ເປັນຕົວຫຼັກໜຶ່ງຂອງເລື່ອງ .
(src)="55"> We had the place crammed full of agents in T-shirts : " James Robinson IS Joseph ! "
(trg)="51"> ໂຮງສະແດງໄດ້ເຕັມແຕ່ຄົນຂອງເຮົາທີ່ໃສ່ເສື້ອທີ່ມີລາຍຕີພິມວ່າ : “ ເຈມສ ໂຣບິນສັນ ແມ່ນ ໂຈເຊັຟ ! ” ( ຫົວ )
(src)="56"> ( Laughter ) He didn 't have to speak , but you know the bit where the three kings come in ?
(trg)="52"> ລາວບໍ່ຕ້ອງເວົ້າຫຍັງໃນເລື່ອງ , ແຕ່ທ່ານຮູ້ຕອນທີ່ ພະລາຊາທັງສາມເຂົ້າມາ .
(src)="57"> They come in bearing gifts , gold , frankincense and myrrh .
(trg)="53"> ພວກເຂົານຳຂອງຂວັນມາ , ແລະ ສິ່ງທີ່ພວກເຂົາຖືມາແມ່ນ ຄຳ , ກຳຍານ , ແລະ ຢາງໄມ້ຫອມ .
(src)="58"> This really happened .
(trg)="54"> ສິ່ງນີ້ໄດ້ເກີດຂຶ້ນແທ້ .
(src)="59.1"> We were sitting there , and I think they just went out of sequence , because we talked to the little boy afterward and said , " You OK with that ? "
(src)="59.2"> They said , " Yeah , why ?
(src)="59.3"> Was that wrong ? "
(trg)="55"> ພວກເຮົາກະໄດ້ນັ່ງຢູ່ຫັ້ນລະ ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າພວກເຂົາໄປຂ້າມຕອນ . ເພາະວ່າເຮົາລົມນຳລູກຊາຍຫຼັງຈົບການສະແດງ ແລະ ເວົ້າວ່າ , “ ເຈົ້າບໍ່ເປັນຫຍັງບໍ ? ” ແລະ ລາວເວົ້າວ່າ , “ ໂດຍ , ເປັນຫຍັງ ? ມີຫຍັງຜິດໄປ ? ” ພວກເຂົາປ່ຽນຕົວ , ທໍ່ນັ້ນລະ .
(src)="60"> They just switched .
(trg)="56"> ແຕ່ຈັ່ງໃດກໍ່ຕາມ , ເດັກຊາຍ ສາມ ຄົນເຂົ້າມາ -
(src)="61"> The three boys came in , four-year-olds with tea towels on their heads .
(trg)="57"> ອາຍຸ ສີ່ ປີ ພ້ອມກັບຜ້າເຊັດມືພັນຫົວ -
(src)="62"> They put these boxes down , and the first boy said , " I bring you gold . "
(trg)="58"> ແລະ ພວກເຂົາວາງກ່ອງທັງສາມລົງ , ແລະ ເດັກຊາຍຜູ້ທຳອິດເວົ້າວ່າ , “ ຂ້ອຍນຳຄຳມາໃຫ້ເຈົ້າ . ”
(src)="63"> And the second boy said , " I bring you myrrh . "
(trg)="59"> ແລະ ເດັກຊາຍຜູ້ທີສອງເວົ້າວ່າ , “ ຂ້ອຍນຳກຳຍານມາໃຫ້ເຈົ້າ . ”
(src)="64"> And the third boy said , " Frank sent this . "
(trg)="60"> ແລະ ເດັກຊາຍຜູ້ທີສາມເວົ້າວ່າ , “ ແຟຣງ ສົ່ງອັນນີ້ມາ . ” ( ຫົວ )
(src)="65"> ( Laughter ) What these things have in common is that kids will take a chance .
(trg)="61"> ຈຸດທີ່ຄ້າຍຄືກັນຂອງສອງເລື່ອງນີ້ແມ່ນວ່າ ເດັກນ້ອຍຈະລອງສ່ຽງເບິ່ງ .
(src)="66"> If they don 't know , they 'll have a go .
(trg)="62"> ຖ້າເຂົາບໍ່ຮູ້ , ເຂົາຈະລອງເຮັດເບິ່ງ .
(src)="67.1"> Am I right ?
(src)="67.2"> They 're not frightened of being wrong .
(trg)="63"> ຂ້າພະເຈົ້າເວົ້າແມ່ນບໍ ? ພວກເຂົາບໍ່ຢ້ານທີ່ຈະຜິດ . ບາດນີ້ , ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າການຜິດ ແມ່ນຄືກັນກັບຄວາມຄິດສ້າງສັນເດີ້ .
(src)="69"> What we do know is , if you 're not prepared to be wrong , you 'll never come up with anything original -- if you 're not prepared to be wrong .
(trg)="64"> ສິ່ງທີ່ພວກເຮົາຮູ້ແມ່ນ , ຖ້າເຈົ້າບໍ່ກຽມພ້ອມທີ່ຈະຜິດ , ເຈົ້າຈະບໍ່ມີວັນສ້າງສິ່ງທີ່ເປັນຕົ້ນສະບັບຂຶ້ນມາໄດ້ . ຖ້າເຈົ້າບໍ່ກຽມພ້ອມທີ່ຈະຜິດ .
(src)="70"> And by the time they get to be adults , most kids have lost that capacity .
(trg)="65"> ແລະ ກວ່າເຂົາຊິກາຍມາເປັນຜູ້ໃຫຍ່ , ເດັກສ່ວນຫຼາຍໄດ້ສູນເສີຍສະມັດຖະພາບດ້ານນີ້ໄປແລ້ວ .
(src)="71"> They have become frightened of being wrong .
(trg)="66"> ພວກເຂົາໄດ້ກາຍມາເປັນຄົນທີ່ຢ້ານກົວການຜິດ .
(src)="72"> And we run our companies like this .
(trg)="67"> ແລະ ພວກເຮົາກໍ່ບໍລິຫານບໍລິສັດທັງຫຼາຍໃນລັກສະນະນີ້ , ພວກທ່ານ .
(src)="73"> We stigmatize mistakes .
(trg)="68"> ເຮົາປະນາມການຜິດພາດ ແລະ ພວກເຮົາກໍ່ກຳລັງບໍລິຫານ
(src)="74"> And we 're now running national education systems where mistakes are the worst thing you can make .
(trg)="69"> ລະບົບການສຶກສາແຫ່ງຊາດທີ່ຖືວ່າ ຄວາມຜິດພາດແມ່ນສິ່ງທີ່ເຮວຮ້າຍທີ່ສຸດທີ່ເຈົ້າຈະສາມາດເຮັດໄດ້ .
(src)="75"> And the result is that we are educating people out of their creative capacities .
(trg)="70"> ແລະ ຜົນໄດ້ຮັບກໍ່ແມ່ນວ່າ ພວກເຮົາກຳລັງສຶກສາຄົນໃຫ້ພົ້ນຈາກ ສະມັດຖະພາບໃນການສ້າງສັນ .
(src)="76"> Picasso once said this , he said that all children are born artists .
(trg)="71"> ປີກັດໂຊ ເຄີຍໄດ້ເວົ້າແລ້ວ . ລາວເວົ້າວ່າ ເດັກທຸກຄົນເກີດມາເປັນນັກສິລະປະໝົດ .
(src)="77"> The problem is to remain an artist as we grow up .
(trg)="72"> ບັນຫາແມ່ນ ເຮັດແນວໃດເຮົາຈຶ່ງຊິຍັງເປັນນັກສິລະປະຢູ່ເມື່ອໃຫຍ່ຂຶ້ນມາ .
(src)="78"> I believe this passionately , that we don 't grow into creativity , we grow out of it .
(trg)="73"> ຂ້າພະເຈົ້າເຊື່ອໃນສິ່ງນີ້ຢ່າງຮຸນແຮງ , ວ່າພວກເຮົາບໍ່ໄດ້ໃຫຍ່ຂຶ້ນມາສູ່ຄວາມຄິດສ້າງສັນ , ພວກເຮົາໃຫຍ່ອອກຈາກມັນ . ຫຼື ອີກໃນໜຶ່ງ , ພວກເຮົາໄດ້ຮັບການສຶກສາໃຫ້ພົ້ນຈາກມັນ .
(src)="79"> Or rather , we get educated out of it .
(trg)="74"> ສະນັ້ນ ເປັນຫຍັງຈິ່ງເປັນແນວນີ້ ?
(src)="80"> So why is this ?
(trg)="75"> ຂ້າພະເຈົ້າເຄີຍອາໄສຢູ່ ສແຕຣດຝອດ ອອນ ອາວອນ ຈົນເຖິງປະມານ ຫ້າ ປີ ກ່ອນ .
(src)="82"> In fact , we moved from Stratford to Los Angeles .
(trg)="76"> ອັນທີ່ຈິງ , ພວກເຮົາໄດ້ຍ້າຍຈາກ ສແຕຣດຝອດ ຫາ ລອສ ແອງເຈລິສ . ສະນັ້ນ ທ່ານຄືຊິຈິນຕະນາການອອກວ່າມັນເປັນການປ່ຽນແປງທີ່ປາສະຈາກຂໍ້ຂັດຂ້ອງຂະໜາດໃດ .
(src)="84"> ( Laughter ) Actually , we lived in a place called Snitterfield , just outside Stratford , which is where Shakespeare 's father was born .
(trg)="77"> ( ຫົວ ) ອັນທີ່ຈິງແລ້ວ , ພວກເຮົາເຄີຍອາໄສຢູ່ບ່ອນທີ່ເອີ້ນວ່າ ສນິດເຕິຟີລດ , ຢູ່ນອກຂອງ ສແຕຣດຝອດ ໜ້ອຍໜຶ່ງ , ເຊິ່ງເປັນບ່ອນເກີດ ຂອງພໍ່ ຂອງ ເຊັກສເປຍ .
(src)="85.1"> Are you struck by a new thought ?
(src)="85.2"> I was .
(trg)="78"> ທ່ານມີຄວາມຄິດອັນໃໝ່ເຂົ້າມາໃນຫົວບໍ ?
(src)="86"> You don 't think of Shakespeare having a father , do you ?
(trg)="79"> ຂ້າພະເຈົ້າມີ . ທ່ານບໍ່ຄິດຫາພໍ່ຂອງ ເຊັກສເປຍ , ແມ່ນບໍ ?
(src)="87"> Do you ?
(trg)="80"> ທ່ານຄິດບໍ ? ເພາະທ່ານບໍ່ຄິດຫາ
(src)="88"> Because you don 't think of Shakespeare being a child , do you ?
(trg)="81"> ເຊັກສເປຍ ຕອນເປັນເດັກນ້ອຍ , ແມ່ນບໍ ?
(src)="89"> Shakespeare being seven ?
(trg)="82"> ເຊັກສເປຍ ຕອນມີອາຍຸ ເຈັດ ປີ ແມ່ນບໍ ? ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ເຄີຍຄິດກ່ຽວກັບອັນນີ້ມາກ່ອນ . ຂ້າພະເຈົ້າໝາຍຄວາມວ່າ , ລາວເຄີຍ
(src)="91"> I mean , he was seven at some point .
(trg)="83"> ມີອາຍຸໄດ້ ເຈັດ ປີ ໃນຄັ້ງໜຶ່ງ .
(src)="92"> He was in somebody 's English class , wasn 't he ?
(trg)="84"> ລາວເຄີຍ ເຂົ້າຮຽນໃນຊົ່ວໂມງພາສາອັງກິດ ຂອງໃຜຜູ້ໜຶ່ງ , ແມ່ນບໍ ?
(src)="93"> ( Laughter ) How annoying would that be ?
(trg)="85"> ເຈົ້າຄິດວ່າມັນຊິເປັນຕາລຳຄານຂະໜາດໃດ ? ( ຫົວ ) “ ຕ້ອງພະຍາຍາມໜັກກວ່ານີ້ . ” ຖືກພໍ່ບອກໃຫ້ໄປນອນ , ທ່ານຄິດເບິ່ງ ,
(src)="95"> ( Laughter ) Being sent to bed by his dad , to Shakespeare , " Go to bed , now ! "
(trg)="86"> ບອກ ເຊັກສເປຍ , “ ໄປນອນ , ດຽວນີ້ , ”
(src)="96"> To William Shakespeare .
(trg)="87"> ບອກ ວິລລຽມ ເຊັກສເປຍ , “ ແລະ ກໍ່ວາງສໍລົງໄດ້ແລ້ວ .
(src)="97"> " And put the pencil down ! "
(trg)="88"> ແລະ ກໍ່ເຊົາເວົ້າແບບນັ້ນ .
(src)="99"> ( Laughter ) " It 's confusing everybody . "
(trg)="89"> ມັນເຮັດໃຫ້ໝົດທຸກຄົນສັບສົນ . ” ( ຫົວ )
(src)="100"> ( Laughter ) Anyway , we moved from Stratford to Los Angeles , and I just want to say a word about the transition .
(trg)="90"> ຈັ່ງໃດກໍ່ຢ່າ , ພວກເຮົາໄດ້ຍ້າຍຈາກ ສແຕຣດຝອດ ຫາ ລອສ ແອງເຈລິສ , ແລະ ອັນທີ່ຈິງ ຂ້າພະເຈົ້າກໍ່ຢາກເວົ້າເຖິງການຍົກຍ້າຍໜ້ອຍໜຶ່ງ . ລູກຊາຍຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ໄດ້ຢາກມານຳ .
(src)="102"> I 've got two kids ; he 's 21 now , my daughter 's 16 .
(trg)="91"> ຂ້າພະເຈົ້າມີລູກສອງຄົນ . ລູກຊາຍ ອາຍຸ 21 ປີ ແລ້ວດຽວນີ້ ; ລູກສາວ ແມ່ນ 16 .
(src)="103"> He didn 't want to come to Los Angeles .
(trg)="92"> ລູກຊາຍບໍ່ໄດ້ຢາກມາ ລອສ ແອງເຈລິສ .
(src)="104"> He loved it , but he had a girlfriend in England .
(trg)="93"> ລາວມັກມັນຫຼາຍ , ແຕ່ວ່າລາວໄດ້ເພື່ອນຍິງຢູ່ອັງກິດ . ນາງແມ່ນຮັກແຫ່ງຊີວິດຂອງລາວ , ນາງ ຊາຣາ .
(src)="105"> This was the love of his life , Sarah .
(trg)="94"> ລາວໄດ້ຮູ້ຈັກນາງເປັນເວລາໜຶ່ງເດືອນ .
(src)="106"> He 'd known her for a month .
(trg)="95"> ເຖິງແນວນັ້ນ , ເຂົາເຈົ້າໄດ້ສະຫຼອງວັນຄົບຮອບເທື່ອທີ ສີ່ ,
(src)="107"> ( Laughter ) Mind you , they 'd had their fourth anniversary , because it 's a long time when you 're 16 .
(trg)="96"> ເພາະວ່າມັນເປັນເວລາທີ່ຍາວນານ ຕອນທີ່ເຈົ້າອາຍຸພຽງແຕ່ 16 ປີ . ຈັ່ງໃດກໍ່ຕາມ , ລາວຜິດໃຈຢ່າງແຮງໃນຂະນະທີ່ຢູ່ເທິງຍົນ ,
(src)="109"> He said , " I 'll never find another girl like Sarah . "
(trg)="97"> ແລະ ລາວເວົ້າວ່າ , “ ລູກຈະບໍ່ໄດ້ພົບຄົນທີ່ຄື ຊາຣາ ອີກ . ”
(src)="110"> And we were rather pleased about that , frankly -- ( Laughter ) because she was the main reason we were leaving the country .
(trg)="98"> ແລະ ພວກເຮົາກໍ່ຮູ້ສຶກໂລ່ງໃຈກ່ຽວກັບສິ່ງນີ້ຢູ່ , ເວົ້າແທ້ , ເພາະນາງແມ່ນເຫດຜົນຫຼັກຂອງການຍົກຍ້າຍອອກຈາກປະເທດຂອງພວກເຮົາ .
(src)="111"> ( Laughter ) But something strikes you when you move to America and travel around the world : every education system on earth has the same hierarchy of subjects .
(trg)="99"> ( ຫົວ ) ແຕ່ບາງຢ່າງກະທົບເຈົ້າ ເມື່ອເຈົ້າຍ້າຍມາ ອາເມຣິກາ ແລະ ເມື່ອເຈົ້າທ່ອງທ່ຽວໄປທົ່ວໂລກ : ລະບົບການສຶກສາທຸກບ່ອນໃນໂລກນີ້ ມີລຳດັບຊັ້ນຂອງວິຊາຮຽນອັນດຽວກັນໝົດ . ໝົດທຸກບ່ອນ .
(src)="112.1"> Every one .
(src)="112.2"> Doesn 't matter where you go .
(trg)="100"> ບໍ່ວ່າເຈົ້າຈະໄປບ່ອນໃດ . ເຈົ້າອາດຈະຄິດວ່າມັນຊິບໍ່ເປັນແນວນັ້ນ , ແຕ່ບໍ່ແມ່ນ .