# el/ted2020-10.xml.gz
# fi/ted2020-10.xml.gz
(src)="1"> Αν και δικαιολογημένοι οι φόβοι για το AIDS και τη γρίπη των πουλερικών -- και πρόκειται να ακούσουμε στη συνέχεια μια ενδιαφέρουσα ομιλία για αυτό το θέμα από τον Δρ. Μπρίλιαντ -- Θα ήθελα να μιλήσω για μια άλλη πανδημία , η οποία είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις , ο διαβήτης , η υπέρταση -- οι οποίες μπορούν να προληφθούν στο 95 τοις εκατό των ανθρώπων , απλά αλλάζοντας δίαιτα και τρόπο ζωής .
(trg)="1"> Näiden oikeutettujen AIDS- ja lintuinfluenssahuolien -- ja kuulemme näistä lisää myöhemmin loistavalta tohtori Brilliantilta -- tahdon puhua teille muista pandemioista , joita ovat sydän- ja verisuonitaudit , diabetes , verenpainetauti -- kaikki täysin ehkäistävissä ainakin 95 prosentissa ihmisistä vain muuttamalla ruokailutottumuksia ja elämäntapaa .
(src)="2.1"> Αυτό που συμβαίνει είναι , ότι μιλάμε για μια παγκοσμοιοποίηση των παθήσεων .
(src)="2.2"> Παγκοσμίως οι άνθρωποι τρώνε όπως εμείς , ζούνε όπως εμείς και πεθαίνουν όπως εμείς .
(src)="2.3"> Στη διάρκεια μια γενιάς , για παράδειγμα , οι Ασιάτες άρχισαν , από εκεί που είχαν ένα από τους μικρότερους δείκτες καρδιακών παθήσεων , παχυσαρκίας και διαβήτη , να έχουν πλέον έναν από τους μεγαλύτερους παγκοσμίως .
(src)="2.4"> Στην Αφρική οι θάνατοι από καρδιαγγειακές παθήσεις είναι ίσοι με τους θανάτους από AIDS στις περισσότερες των χωρών .
(trg)="2.1"> On käymässä niin , että sairaudet globalisoituvat , että ihmiset alkavat syödä kuin me , elää kuin me ja kuolla kuin me .
(trg)="2.2"> Yhdessä sukupolvessa , esimerkiksi Aasia on muuttunut yhdestä alhaisimpien sydäntautien ja ylipainon ja diabeteksen alueista yhdeksi korkeimmista .
(trg)="2.3"> Ja Afrikassa sydän- ja verisuonitaudit pääsevät tasoihin HIV- ja AIDS-kuolemien kanssa useimmissa maissa .
(src)="3"> Υπάρχει ωστόσο η δυνατότητα να κάνουμε αλλαγές οι οποίες θα επηρεάσουν τις ζωές εκατομυρίων ανθρώπων , πραγματοποιώντας προληπτική ιατρική σε παγκόσμια κλίμακα
(trg)="3.1"> Joten tässä on kriittinen mahdollisuuksien ikkuna .
(trg)="3.2"> Meidän on tehtävä suuri vaikutus , joka voi vaikuttaa kirjaimellisesti miljoonien ihmisten elämään , ja harjoittaa ennaltaehkäisevää lääkitystä maailmanlaajuisella skaalalla .
(src)="4"> Οι παθήσεις της καρδιάς και των αρτηριών σκοτώνουν περισσότερους ανθρώπους -- όχι μόνο σε αυτήν την χώρα , αλλά παγκοσμίως -- απ 'ό , τι όλες οι άλλες παθήσεις μαζί , και το κυριότερο είναι ότι μπορούν να προληφθούν .
(trg)="4"> Sydän- ja verisuonitaudit tappavat yhä enemmän ihmisiä -- ei ainoastaan tässä maassa , mutta myös maailmanlaajuisesti -- kuin muut asiat yhteenlaskettuina , ja se on täysin ehkäistävissä lähes kaikkien kohdalla .
(src)="5.1"> όχι μόνο να προληφθούν , αλλά και να αναστραφούν .
(src)="5.2"> Και μπορούμε να δείξουμε , για τα τελευταία 29 χρόνια τουλάχιστον , ότι απλά αλλάζοντας δίαιτα και τρόπο ζωής , και κάναμε δαπανηρές και σύγχρονες έρευνες για να αποδείξουμε πόσο σημαντικές είναι αυτές οι απλές και φτηνές αλλαγές στην ζωή μας .
(src)="5.3"> Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν αρτηριογραφίες και αξονικές πριν και μετά την αγωγή .
(trg)="5.1"> Eikä ainoastaan ehkäistävissä ; se on oikeastaan peruutettavissa oleva .
(trg)="5.2"> Ja lähes 29 vuoden ajan , olemme pystyneet osoittamaan kuinka vain muuttamalla ruokailutottumuksia ja elämäntapaa , käyttämällä näitä high-tech , kalliita , huipputoimenpiteitä voimme todistaa , kuinka voimakkaita nämä yksinkertaiset ja edulliset väliintulot voivat olla -- kvantitatiivinen arteriografia , ennen ja vuoden jälkeen , ja sydämen PET-skannaus .
(src)="6"> Έχουμε δημοσιεύσει έρευνα που δείχνει ότι μπορείς να σταματήσεις ή και να αναστρέψεις την εξέλιξη του καρκίνου του προστάτη αλλάζοντας δίατα και τρόπο ζωής , και να έχουνε οι ασθενείς μείωση 70 τοις εκατό στην ανάπτυξη των όγκων ή αναστολή στην ανάπτυξη των όγκων συγκρινόμενο με το 9 τοις εκατό στους ασθενείς που δεν έκαναν αλλαγή στη ζωή τους .
(trg)="6"> Osoitimme muutama kuukausi sitten -- julkaisimme ensimmäisen tutkimuksen siitä , kuinka tosiaan voi pysäyttää tai peruuttaa eturauhassyövän etenemisen tekemällä muutoksia ruokailutottumuksiin ja elämäntapaan , ja 70 prosentin regressio kasvaimen kasvussa tai kasvun esto , verrattuna vain yhdeksään prosenttiin vertaisryhmässä .
(src)="7.1"> Στο μαγνητική τομογραφία εδώ , ο όγκος στον προστάτη φαίνεται με κόκκινο .
(src)="7.2"> Όπως φαίνεται μετά από ένα χρόνο έχει μικρύνει ο όγκος .
(trg)="7"> Tässä MRI- ja MR-spektroskopiassa eturauhaskasvaimen toiminta on näytetty punaisella -- voitte nähdä sen vähenevän vuoden jälkeen .
(src)="8.1"> Στις μέρες μας υπάρχει επιδημία παχυσαρκίας .
(src)="8.2"> Τα δύο τρίτα των ενηλίκων και το 15 τοις εκατό των παιδιών είναι παχύσαρκα .
(src)="8.3"> Αυτό που με ανησυχεί είναι η αύξηση του διαβήτη κατά 70 τοις εκατό τα τελευταία 10 χρόνια και το γεγονός ότι πιθανότατα η γενιά των σημερινών παιδιών θα είναι η πρώτη που θα ζήσει λιγότερο από την αμέσως προηγούμενη .
(src)="8.4"> Είναι λυπηρό αλλά μπορεί να αποτραπεί .
(trg)="8.1"> Nykyään on ylipainoepidemia : kaksi kolmasosaa aikuisista ja 15 prosenttia lapsista .
(trg)="8.2"> Mikä minusta on todella huolestuttavaa , on diabeteksen 70 prosentin kasvu viimeisen 10 vuoden aikana , ja tämä voi olla ensimmäinen sukupolvi jolloin lastemme elinikä on lyhyempi kuin meidän .
(trg)="8.3"> Se on säälittävää , ja se on estettävissä .
(src)="9.1"> Βλέπουμε κάποιες γραφικές παραστάσεις -- δεν είναι εκλογικά αποτελέσματα Πρόκειται για το πλήθος των παχύσαρκων ανά πολιτεία , αρχίζοντας από ' 85 , ' 86 , ' 87 πηγαίνουμε στο ' 88 , ' 89 , ' 90 , ' 91 και βλέπουμε ότι προκύπτει και νέα κατηγορία το ' 92 , ' 93 , ' 94 , ' 95 , ' 96 ' 97 , ' 98 , ' 99 , 2000 , 2001 .
(src)="9.2"> Όλο και χειρότερα ...
(src)="9.3"> Γινόμαστε όλο και πιο παχείς .
(src)="9.4"> ( Γέλια ) Και τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό ; Αυτό που ανακαλύψαμε είναι ότι η δίαιτα μου μπορεί να αναστρέψει τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο είναι η Ασιατική δίαιτα .
(trg)="9.1"> Nämä eivät ole äänestystuloksia , nämä ovat ihmisiä -- ylipainoisten ihmisten määrä osavaltioittain , alkaen vuodelta ' 85 , ' 86 , ' 87 -- nämä ovat CDC:n nettisivuilta -- ' 88 , ' ,89 , ' 90 , ' 91 -- uusi kategoria -- ' 92 , ' 93 , ' 94 , ' 95 , ' 96 , ' 97 , ' 98 , ' 99 , 2000 , 2001 -- tämä huononee .
(trg)="9.2"> Me tavallaan taannumme .
(trg)="9.3"> ( Naurua . )
(trg)="9.4"> Mitä voimme tehdä asialle ?
(trg)="9.5"> Löytämämme dieetti , joka voi peruuttaa sydäntaudit ja syövän , on aasialainen dieetti .
(src)="10"> Ωστόσο οι άνθρωποι στην Ασία κάνουν πλέον διατροφή όμοια με την δική μας και έχουν αρχίσει να αρρωσταίνουν με παθήσεις όμοιες με τις δικές μας .
(trg)="10"> Mutta ihmiset Aasiassa ovat alkaneet syödä kuin me , minkä takia he ovat alkaneet sairastua kuten me .
(src)="11.1"> Έχω συνεργαστεί με τις περισσότερες μεγάλες εταιρίες τροφίμων .
(src)="11.2"> Έχουν την δυνατότητα να κάνουν τα υγιεινά τρόφιμα πιο γευστικά , πιο τραγανιστά , πιο ελκυστικά .
(src)="11.3"> Υπήρξα πρόεδρος συμβουλευτικών επιτροπών στα McDonald 's , στην PepsiCo , στην ConAgra , στην Safeway και σύντομα θα είμαι στην ΝτελΜοντ και βρήκαμε ότι είναι και κερδοφόρα τα υγιεινά προϊόντα .
(trg)="11.1"> Olen työskennellyt monien isojen ruokayhtiöiden kanssa .
(trg)="11.2"> He voivat tehdä terveellisen ruuan syömisestä hauskaa , seksikästä , muodikasta ja rapeaa , kuten -- olen puhemies McDonald ' sin neuvottelukunnassa , ja PepsiCo , ConAgra ja Safeway ja pian myös Del Monte , ja he ovat huomanneet kuinka tämä on hyvää bisnestä .
(src)="12.1"> Η σαλάτα που βλέπετε στα ΜακΝτόναλτς προέκυψε από αυτές τις επιτροπές .
(src)="12.2"> Σύντομα θα έχουν και ασιατική σαλάτα .
(src)="12.3"> Στην Pepsi , τα δύο τρίτα της αύξησης των εσόδων προήλθε από τα υγιεινά τρόφιμα .
(trg)="12.1"> Salaatit , jotka näette McDonald ' sissa , ovat tämän työn hedelmiä -- heiltä on tulossa aasialainen salaatti .
(trg)="12.2"> Pepsillä kaksi kolmasosaa tuloskasvusta tuli heidän paremmista ruuistaan .
(src)="13.1"> Αν το κάνουμε αυτό , θα αποδεσμεύσουμε πόρους για την αγορά φαρμάκων που πραγματικά χρειαζόμαστε για την θεραπεία του AIDS , της ελονοσίας και για να αποτρέψουμε την εξάπλωση της γρίπης των πουλερικών .
(src)="13.2"> Ευχαριστώ
(trg)="13.1"> Ja jos voimme tehdä tämän , voimme vapauttaa resursseja todella tarpeellisten lääkkeiden ostoon hoitaaksemme AIDSia , HIViä ja malariaa ja estääksemme lintuinfluenssaa .
(trg)="13.2"> Kiitos .
# el/ted2020-1016.xml.gz
# fi/ted2020-1016.xml.gz
(src)="1.1"> Γεια σας .
(src)="1.2"> Ονομάζομαι Μπερκ Μπέιρ , και είμαι 11 ετών .
(trg)="1.1"> Hei .
(trg)="1.2"> Minun nimeni on Birke Baehr , ja olen 11 vuotta vanha .
(src)="2"> Ήρθα σήμερα εδώ για να μιλήσω για τα λάθη που υπάρχουν στο σύστημα παραγωγής τροφίμων .
(trg)="2"> Tulin tänne puhumaan siitä , mikä ruokajärjestelmässämme on vialla .
(src)="3"> Ξεκινώντας θα ήθελα να πω ότι έχω εκπλαγεί από το πόσο εύκολα πείθονται τα παιδιά από τις πρακτικές του μάρκετινγκ και από τις διαφημίσεις στην τηλεόραση , στα δημόσια σχολεία και γενικά οπουδήποτε αλλού κοιτάξει κανείς .
(trg)="3"> Ensinnäkin haluaisin sanoa , että olen todella hämmästynyt siitä , kuinka helposti lapsia johdatellaan uskomaan kaikki markkinointi ja mainonta TV:ssä , valtion kouluissa ja oikeastaan kaikkialla ympärillämme .
(src)="4"> Μου φαίνεται ότι μεγάλες εταιρίες προσπαθούν να κάνουν παιδιά σαν και εμένα να πείσουν τους γονείς τους να τους αγοράσουν πράγματα τα οποία δεν κάνουν καλό ούτε σε μας ούτε στον πλανήτη .
(trg)="4"> Minusta näyttää , että yritykset yrittävät jatkuvasti yllyttää kaltaisiani lapsia pyytämään vanhempiaan ostamaan tuotteita , jotka eivät ole lainkaan hyväksi meille eivätkä tälle planeetalle .
(src)="5"> Ειδικότερα , τα μικρότερα παιδιά , προσελκύονται από πολύχρωμες συσκευασίες και πλαστικά παιχνίδια .
(trg)="5"> Etenkin pieniä lapsia houkuttelevat värikkäät pakkaukset ja muovilelut .
(src)="6"> Πρέπει να ομολογήσω , ότι υπήρξα ένα από αυτά .
(trg)="6"> Täytyy myöntää , että minäkin olin yksi heistä .
(src)="7"> Πίστευα επίσης ότι όλο το φαγητό προέρχεται από χαριτωμένες , μικρές φάρμες όπου τα γουρούνια κυλιούνται στη λάσπη και οι αγελάδες μασουλάνε γρασίδι όλη μέρα .
(trg)="7"> Minäkin ajattelin , että kaikki ruokamme tulee iloisilta pikku maatiloilta , joilla porsaat kierivät mudassa ja lehmät laiduntavat nurmella kaiket päivät .
(src)="8"> Τελικά ανακάλυψα ότι αυτό δεν είναι αλήθεια .
(trg)="8"> Sain selville , että se ei pidä paikkaansa .
(src)="9"> Ξεκίνησα να ψάχνω σχετικά με αυτό στο Ίντερνετ , σε βιβλία και σε ντοκυμαντέρ , στα ταξίδια με την οικογένειά μου .
(trg)="9"> Aloin perehtyä näihin asioihin Internetin , kirjojen ja dokumenttielokuvien kautta sekä matkoilla perheeni kanssa .
(src)="10"> Ανακάλυψα την σκοτεινή πλευρά του εκβιομηχανισμένου συστήματος παραγωγής τροφίμων .
(trg)="10"> Löysin teollisen ruokajärjestelmän pimeän puolen .
(src)="11"> Καταρχάς υπάρχουν γενετικά μεταλλαγμένοι σπόροι και οργανισμοί .
(trg)="11"> Ensinnäkin on olemassa geenimuunneltuja siemeniä ja eliöitä .
(src)="12"> Αυτό σημαίνει ότι οι σπόροι έχουν τροποποιηθεί στο εργαστήριο για να κάνουν κάτι που δεν είχε σχεδιαστεί από τη φύση -- παίρνοντας το DNA ενός ψαριού και βάζοντάς το στο DNA μιας τομάτας -- μπλιαχ .
(trg)="12"> Siementä käsitellään laboratoriossa tekemään jotain , mitä luonto ei ollut tarkoittanut – esimerkiksi otetaan kalan DNA:ta ja laitetaan sitä tomaatin DNA:han – yök .
(src)="13"> Μη με παρεξηγείτε , μου αρέσουν τα ψάρια και οι τομάτες , αλλά αυτό είναι κάπως ανατριχιαστικό .
(trg)="13"> Älkää ymmärtäkö väärin , pidän kyllä kalasta ja tomaatista , mutta tämä on karmaisevaa .
(src)="14"> ( Γέλια ) Μετά οι σπόροι φυτεύονται και μεγαλώνουν .
(trg)="14"> [ Naurua ] Sitten siemenet istutetaan , ja ne kasvavat .
(src)="15.1"> Οι τροφές που παρασκευάζονται από αυτούς έχει αποδειχθεί ότι προκαλούν καρκίνο και άλλα προβλήματα σε ζώα εργαστηρίου .
(src)="15.2"> Και οι άνθρωποι τρώνε τέτοιες τροφές από τη δεκαετία του 1990 .
(trg)="15.1"> Niistä syntyvän ruoan on osoitettu aiheuttavan koe-eläimille syöpää ja muita vaivoja .
(trg)="15.2"> Ja ihmiset ovat syöneet tällä tavoin tuotettua ruokaa 1990-luvulta lähtien .
(src)="16"> Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξή τους .
(trg)="16"> Useimmat eivät edes tiedä , että sellaista on olemassa .
(src)="17"> Γνωρίζατε ότι αρουραίοι που έφαγαν γενετικά μεταλλαγμένο καλαμπόκι εμφάνισαν συμπτώματα τοξικότητας στο συκώτι και τα νεφρά ;
(trg)="17"> Tiesittekö , että geenimuunneltua maissia syöneissä rotissa havaittiin merkkejä maksa- ja munuaismyrkytyksestä ?
(src)="18"> Αυτά περιλαμβάνουν φλεγμονές , αλλοιώσεις και αυξημένο βάρος των νεφρών .
(trg)="18"> Sellaisia olivat mm. munuaistulehdus ja -vammat sekä munuaisten painon kasvu .
(src)="19"> Και όμως σχεδόν όλο το καλαμπόκι που τρώμε έχει τροποποιηθεί γενετικά με κάποιο τρόπο .
(trg)="19"> Silti lähes kaikki syömämme maissi on jollain tapaa geneettisesti muunneltua .
(src)="20"> Και αφήστε με να σας πω , ότι το καλαμπόκι υπάρχει παντού .
(trg)="20"> Ja minäpä kerron teille : maissia on kaikkialla .
(src)="21"> Και μην με προκαλέσετε να σας πω για τις περιορισμένες συνθήκες σίτισης των ζώων. που ονομάζονται CAFOS .
(trg)="21"> Puhumattakaan teljettyjen eläinten ruokintalaitoksista eli CAFOista .
(src)="22"> ( Γέλια ) Οι απλοί αγρότες χρησιμοποιούν λιπάσματα από ορυκτά καύσιμα τα οποία αναμιγνύουν με το χώμα για να μεγαλώσουν τα φυτά .
(trg)="22"> [ Naurua ] Tavalliset viljelijät käyttävät fossiilisista polttoaineista tehtyjä kemiallisia lannoitteita , jotka sekoitetaan maahan , jotta kasvit kasvaisivat .
(src)="23"> Το κάνουν αυτό γιατί έχουν ξεζουμίσει το έδαφος από όλα τα θρεπτικά συστατικά του καλλιεργώντας την ίδια σοδειά ξανά και ξανά .
(trg)="23"> He ovat nimittäin hävittäneet maaperästä kaikki ravintoaineet kasvattamalla samaa viljelykasvia yhä uudelleen ja uudelleen .
(src)="24"> Έπειτα , ακόμα πιο επικίνδυνα χημικά ψεκάζονται στα φρούτα και στα λαχανικά , όπως φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα , για να σκοτώσουν τα ζιζάνια και τα έντομα .
(trg)="24"> Sitten hedelmille ja vihanneksille ruiskutetaan lisää haitallisia kemikaaleja , kuten rikkaruoho- ja hyönteismyrkkyjä. haitallisten kasvien ja ötököiden hävittämiseksi .
(src)="25"> Όταν βρέχει , τα χημικά περνούν στο έδαφος , ή διαρρέουν στα ποτάμια , δηλητηριάζοντας και το νερό .
(trg)="25"> Sateen tullessa kemikaalit tihkuvat maahan tai valuvat vesistöihin ja myrkyttävät vetemmekin .
(src)="26"> Κατόπιν ακτινοβολούν τις τροφές για να διατηρηθούν περισσότερο , ώστε να ταξιδέψουν για χιλιάδες χιλιόμετρα από εκεί που παράχθηκαν προς τις αγορές .
(trg)="26"> Sitten ruokamme säteilytetään sen säilymisen parantamiseksi , jotta se voisi matkustaa tuhansia kilometrejä viljelypaikalta ruokakauppoihin .
(src)="27"> Έτσι διερωτώμαι , πως μπορώ να αλλάξω ; Πως μπορώ να τα αλλάξω όλα αυτά ;
(trg)="27.1"> Siksi kysyin itseltäni : Miten voin muuttua ?
(trg)="27.2"> Miten voin muuttaa näitä asioita ?
(src)="28"> Και να τι βρήκα .
(trg)="28"> Ja tämän sain selville .
(src)="29"> Ανακάλυψα ότι υπάρχει ένα κίνημα για έναν καλύτερο τρόπο .
(trg)="29"> Huomasin , että on olemassa liike , joka pyrkii parempaan .
(src)="30"> Πριν λίγο καιρό , ήθελα να γίνω αθλητής στο αμερικάνικο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου .
(trg)="30"> Jonkin aikaa sitten halusin ryhtyä jenkkifutisammatilaiseksi .
(src)="31"> Τελικά αποφάσισα να γίνω καλύτερα αγρότης βιολογικών καλλιεργειών .
(trg)="31"> Olen päättänyt , että haluan mieluummin ryhtyä luomuviljelijäksi .
(src)="32"> ( Χειροκρότημα ) Ευχαριστώ .
(trg)="32"> [ Aplodeja ] Kiitos .
(src)="33"> Έτσι θα έχω μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο .
(trg)="33"> Ja sillä tavoin voin vaikuttaa maailmaan enemmän .
(src)="34"> Αυτόν τον άνθρωπο , τον Τζόελ Σάλατιν , τον φωνάζουν παλαβό αγρότη επειδή καλλιεργεί αντίθετα από το κατεστημένο .
(trg)="34.1"> Tämä mies on Joel Salatin .
(trg)="34.2"> Sanotaan , että hän on mielipuoli maanviljelijä , koska hän ei viljele järjestelmän mukaisesti .
(src)="35"> Μιας και κάνω μαθήματα στο σπίτι , μια μέρα πήγα να τον ακούσω να μιλάει .
(trg)="35"> Koska käyn kotikoulua , menin kerran kuulemaan häntä .
(src)="36"> Αυτός ο άνθρωπος , αυτός ο παλαβός αγρότης , δεν χρησιμοποιεί καθόλου φυτοφάρμακα , ζιζανιοκτόνα , η γενετικά μεταλλαγμένους σπόρους .
(trg)="36"> Tämä mies , " mielipuoli maanviljelijä " , ei käytä rikkaruoho- eikä hyönteismyrkkyjä eikä geenimuunneltuja siemeniä .
(src)="37"> Και για αυτόν τον λόγο , το κατεστημένο τον αποκαλεί τρελό .
(trg)="37"> Ja sen ansiosta järjestelmä kutsuu häntä hulluksi .
(src)="38"> Θέλω να γνωρίζετε ότι όλοι μας μπορούμε να κάνουμε την διαφορά κάνοντας διαφορετικές επιλογές , αγοράζοντας τρόφιμα απευθείας από τοπικούς παραγωγούς , ή από τους γείτονές μας τους οποίους γνωρίζουμε μια ζωή .
(trg)="38"> Haluan teidän tietävän , että voimme muuttaa asioita tekemällä erilaisia valintoja , ostamalla ruokamme suoraan lähiseudun viljelijöiltä tai meille tutuilta naapureilta .
(src)="39"> Ορισμένοι λένε ότι τα βιολογικά και τα τοπικά προϊόντα είναι ακριβότερα , είναι όμως πράγματι έτσι ;
(trg)="39"> Jotkut väittävät luomu- tai lähiruoan olevan kalliimpaa , mutta onko se todella sitä ?
(src)="40"> Με όλα αυτά που έμαθα για το σύστημα παραγωγής τροφίμων , μου φαίνεται ότι είτε θα πληρώσουμε τον αγρότη , είτε το νοσοκομείο .
(trg)="40"> Kun ajattelen kaikkea , mitä ruokajärjestelmästä olen oppinut , tuntuu siltä , että me maksamme joko viljelijälle tai sitten sairaalalle .
(src)="41"> ( Χειροκρότημα ) Νομίζω πως εγώ ξέρω σίγουρα τι θα διαλέξω .
(trg)="41"> [ Aplodeja ] Nyt tiedän varmasti , kumman niistä valitsisin .
(src)="42"> Θέλω να γνωρίζετε ότι υπάρχουν μερικές φάρμες -- όπως του Μπιλ Κίνερ στο Σικουάτσι Κόουβ Φαρμ στο Τενεσί -- του οποίου οι αγελάδες μασουλάνε γρασίδι και του οποίου τα γουρούνια κυλιούνται στη λάσπη , όπως τα είχα φανταστεί .
(trg)="42"> Haluan teidän tietävän , että on olemassa viljelijöitä , kuten Bill Keener Sequatchie Coven tilalta Tennesseestä , joiden lehmät oikeasti syövät ruohoa , ja joiden porsaat oikeasti kieriskelevät mudassa , aivan kuten kuvittelin .
(src)="43"> Καμιά φορά πάω στη φάρμα του Μπιλ σαν εθελοντής , για να δω από κοντά από που προέρχεται το κρέας που τρώω .
(trg)="43"> Toisinaan teen vapaaehtoistyötä Billin tilalla , jotta näen läheltä ja omin silmin , mistä syömäni liha on peräisin .
(src)="44"> Θέλω να ξέρετε πως πιστεύω ότι τα παιδιά θα φάνε φρέσκα λαχανικά και σωστές τροφές εάν μάθουν περισσότερα για αυτές και από που στ ' αλήθεια προέρχονται .
(trg)="44"> Haluan teidän tietävän , että uskon lasten syövän tuoreita vihanneksia ja hyvää ruokaa , jos he tietävät siitä ja sen todellisesta alkuperästä enemmän .
(src)="45"> Θέλω να ξέρετε ότι υπάρχουν αγορές τοπικών καλλιεργητών που ξεπηδούν σε κάθε γειτονιά .
(trg)="45"> Haluan teidän tietävän , että kaikkialle perustetaan viljelijöiden toreja .
(src)="46"> Θέλω να ξέρετε ότι σε εμένα , στον αδερφό μου και την αδερφή μου μας αρέσουν τα τσιπς από ψημένο λάχανο .
(trg)="46"> Haluan teidän tietävän , että minä , veljeni ja sisareni itse asiassa pidämme paistetuista kaalilastuista .
(src)="47"> Προσπαθώ να το λέω αυτό όπου και αν πάω .
(trg)="47"> Tämän haluan kertoa joka paikassa .
(src)="48"> Πριν λίγο καιρό , ο θείος μου είπε ότι είχε προσφέρει στον εξάχρονο αδερφό μου δημητριακά .
(trg)="48"> Äskettäin setäni sanoi , että hän oli tarjonnut kuusivuotiaalle serkulleni muroja .
(src)="49"> Τον ρώτησε αν θέλει τα βιολογικά ή τα άλλα με την ζάχαρη -- ξέρετε , αυτά με τον μεγάλο τίγρη στο κουτί .
(trg)="49"> Hän oli kysynyt , ottaisiko tämä luomurinkuloita vai sokerikuorrutettuja hiutaleita – tiedättehän , niitä joiden paketin kyljessä on iso raidallinen sarjakuvahahmo .
(src)="50"> Ο μικρός μου ξάδερφος είπε στον μπαμπά του ότι θα προτιμούσε να φάει τα βιολογικά , επειδή ο Μπερκ του είπε ότι δεν θα έπρεπε να τρώει δημητριακά που λαμπιρίζουν .
(trg)="50"> Minun pieni serkkuni sanoi isälleen , että hän söisi mieluummin luomurinkulamuroja , koska Birke oli sanonut , ettei kimaltavia muroja pitäisi syödä .
(src)="51"> Και έτσι φίλοι μου , μπορούμε να κάνουμε την διαφορά ένα παιδί την φορά .
(trg)="51"> Ystäväni , tällä tavoin voimme tehdä muutoksen yksi lapsi kerrallaan .
(src)="52"> Την επόμενη φορά που θα πάτε στο παντοπωλείο , θυμηθείτε τα τοπικά προϊόντα , επιλέξτε βιολογικά προϊόντα , γνωρίστε τους παραγωγούς και το φαγητό σας .
(trg)="52"> Kun olet seuraavan kerran kaupassa , muista lähiruoka , valitse luomua , tunne viljelijäsi ja tunne ruokasi .
(src)="53"> Ευχαριστώ
(trg)="53"> Kiitos .
(src)="54"> ( Χειροκρότημα )
(trg)="54"> [ Aplodeja ]
# el/ted2020-1018.xml.gz
# fi/ted2020-1018.xml.gz
(src)="1"> Λοιπόν , θα σας δείξω πάλι κάτι σχετικά με τους τρόπους διατροφής μας .
(trg)="1"> OK , kerron taas jotakin ruokavaliostamme .
(src)="2.1"> Και θα ήθελα να ξέρω τι είναι το κοινό .
(src)="2.2"> Οπότε ποιοί από σας έχετε ποτέ φάει έντομα ;
(trg)="2"> Haluaisin tietää , millainen kuulijakuntani on ja kuinka moni on syönyt hyönteisiä ?
(src)="3"> Σχετικά αρκετοί .
(trg)="3"> Aika moni .
(src)="4"> ( Γέλιο ) Αλλά ακόμη και έτσι , δεν είστε αντιπροσωπευτικοί του γενικού πληθυσμού της Γης .
(trg)="4"> ( Naurua ) Ette kuitenkaan edusta koko maailman väestöä .
(src)="5"> ( Γέλιο ) Διότι υπάρχει ένα 80 τοις εκατό εκεί έξω που πραγματικά τρώει έντομα .
(trg)="5"> ( Naurua ) Koska 80 % ihmisistä tosiaan syö hyönteisiä .
(src)="6"> Αλλά αυτό είναι αρκετά καλό .
(trg)="6"> Se on ihan hyvä juttu .
(src)="7"> Γιατί να μην τρώμε έντομα ; Λοιπόν αρχικά , τι είναι τα έντομα ;
(trg)="7.1"> Miksi emme söisi hyönteisiä ?
(trg)="7.2"> Ensinnä , mitä hyönteiset ovat ?
(src)="8"> Έντομα είναι ζώα που περπατούν με έξι πόδια .
(trg)="8"> Ne ovat kuudella jalalla käveleviä eläimiä .
(src)="9"> Και εδώ βλέπετε μόνο ένα δείγμα .
(trg)="9"> Tässä näkyy vain pieni otos .
(src)="10"> Υπάρχουν έξι εκατομμύρια είδη εντόμων στον πλανήτη , έξι εκατομμύρια είδη .
(trg)="10"> Planeetallamme on kuusi miljoonaa hyönteislajia , kuusi miljoonaa lajia .
(src)="11"> Υπάρχουν μερικές εκατοντάδες θηλαστικά , αλλά έξι εκατομμύρια είδη εντόμων .
(trg)="11"> Nisäkkäitä on muutama sata -- hyönteisiä kuusi miljoonaa lajia .
(src)="12"> Στην πραγματικότητα , αν μετρήσουμε όλους τους οργανισμούς , θα φτάναμε σε πολύ μεγαλύτερους αριθμούς .
(trg)="12"> Itse asiassa , jos otamme mukaan kaikki organismit , pääsemme paljon suurempiin lukuihin .
(src)="13"> Στην πραγματικότητα , απ ' όλα τα ζώα στη Γη , απ ' όλα τα ζωικά είδη , το 80 τοις εκατό περπατά με έξι πόδια .
(trg)="13"> Tosiasiassa pallomme kaikista eläimistä , kaikista eläinlajeista , 80 % kävelee kuudella jalalla .
(src)="14"> Αλλά αν μετρούσαμε όλα τα άτομα , και υπολογίζαμε το μέσο όρο του βάρους τους , θα είχαμε περίπου 200 ως 2000 κιλά για κάθε έναν από σας και εμένα στη Γη .
(trg)="14"> Jos laskettaisiin mukaan kaikki yksilöt ja niiden keskimääräinen paino , tulokseksi saataisiin noin 200 - 2000 kg jokaista ihmistä kohti maailmassa .
(src)="15.1"> Αυτό σημαίνει ότι με όρους βιομάζας τα έντομα είναι πιο άφθονα από εμάς .
(src)="15.2"> Και δεν είμαστε στον πλανήτη των ανθρώπων , αλλά σε έναν πλανήτη εντόμων .
(trg)="15"> Näin ollen biomassana hyönteisiä on meitä paljon enemmän , emmekä ole ihmisten planeetalla vaan hyönteisten planeetalla .
(src)="16"> Τα έντομα δεν είναι απλά εκεί στη φύση , αλλά συμμετέχουν και στην οικονομία μας , συνήθως χωρίς να το ξέρουμε .
(trg)="16"> Hyönteisiä ei ole ainoastaan luonnossa , ne ovat mukana talouselämässämmekin , tavallisesti tietämättämme .
(src)="17"> Έγινε μια εκτίμηση , μια συντηρητική εκτίμηση , πριν κανα δύο χρόνια ότι η οικονομία των ΗΠΑ ωφελήθηκε κατά 57 δις δολάρια το χρόνο .
(trg)="17"> Parin vuoden takaisen varovaisen arvion mukaan Yhdysvaltain talous hyötyi 57 miljardia dollaria vuodessa .
(src)="18"> Είναι ένας αριθμός -- πολύ μεγάλος -- μια συμμετοχή στην οικονομία των ΗΠΑ δωρεάν .
(trg)="18"> Se on hyvin suuri luku , ilmainen lisä Yhdysvaltain talouteen .
(src)="19"> Και έτσι έψαξα τι πλήρωνε η οικονομία για τον πόλεμο στο Ιράκ τον ίδιο χρόνο .
(trg)="19"> Niinpä tarkistin , kuinka suuret kustannukset Irakin sota aiheutti samana vuonna .
(src)="20"> Ήταν 80 δις δολάρια .
(trg)="20"> 80 miljardia dollaria .
(src)="21"> Ξέρουμε ότι αυτός δεν ήταν ένας φτηνός πόλεμος .
(trg)="21"> Tiedämme , ettei sota ollut halpa .
(src)="22"> Οπότε τα έντομα , έτσι δωρεάν , έχουν στην οικονομία των ΗΠΑ περίπου την ίδια συμμετοχή έτσι δωρεάν , χωρίς κανείς να το ξέρει .
(trg)="22"> Joten hyönteiset , ihan ilmaiseksi , hyödyttävät Yhdysvaltain taloutta suunnilleen saman verran , täysin ilmaiseksi , kenenkään tietämättä .
(src)="23"> Και όχι μόνο στις ΗΠΑ , αλλά σε κάθε χώρα , σε κάθε οικονομία .
(trg)="23"> Eikä ainoastaan USA:ssa , vaan jokaisessa maassa , kaikissa talouksissa .
(src)="24"> Τι κάνουν ;
(trg)="24"> Mitä ne tekevät ?
(src)="25"> Απομακρύνουν τα περιττώματα των ζώων , επικονιάζουν τις σοδειές μας .
(trg)="25"> Ne poistavat lantaa , ne pölyttävät viljelykasvimme .
(src)="26"> Το ένα τρίτο απ ' όλα τα φρούτα που τρώμε είναι όλα αποτέλεσμα των εντόμων που φροντίζουν για την αναπαραγωγή των φυτών .
(trg)="26"> Kolmannes kaikista syömistämme hedelmistä on tulosta hyönteisten avustamasta kasvien lisääntymisestä .
(src)="27.1"> Ελέγχουν τα ζιζάνια .
(src)="27.2"> Και είναι τροφή για ζώα .
(trg)="27"> Ne pitävät tuholaiset aisoissa ja ovat eläinten ruokaa .
(src)="28"> Βρίσκοναι στην αρχή των τροφικών αλυσίδων .
(trg)="28"> Ne ovat ravintoketjun alussa .
(src)="29"> Μικρά ζώα τρώνε έντομα .
(trg)="29"> Pienet eläimet syövät hyönteisiä .
(src)="30"> Ακόμα και μεγαλύτερα ζώα τρώνε έντομα .
(trg)="30"> Suuremmatkin eläimet syövät hyönteisiä .
(src)="31"> Αλλά τα μικρά ζώα που τρώνε έντομα τρώγονται από τα μεγαλύτερα ζώα , ακόμα μεγαλύτερα ζώα .
(trg)="31"> Hyönteisiä syövät pikku eläimet joutuvat yhä suurempien ja suurempien eläinten suihin .
(src)="32"> Και στο τέλος της τροφικής αλυσίδας , τα τρώμε και εμείς .
(trg)="32"> Ravintoketjun loppupäässä myös me syömme niitä .
(src)="33"> Υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που τρώνε έντομα .
(trg)="33"> Aika monet ihmiset syövät hyönteisiä .