# el/ted2020-10.xml.gz
# eo/ted2020-10.xml.gz
(src)="1"> Αν και δικαιολογημένοι οι φόβοι για το AIDS και τη γρίπη των πουλερικών -- και πρόκειται να ακούσουμε στη συνέχεια μια ενδιαφέρουσα ομιλία για αυτό το θέμα από τον Δρ. Μπρίλιαντ -- Θα ήθελα να μιλήσω για μια άλλη πανδημία , η οποία είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις , ο διαβήτης , η υπέρταση -- οι οποίες μπορούν να προληφθούν στο 95 τοις εκατό των ανθρώπων , απλά αλλάζοντας δίαιτα και τρόπο ζωής .
(trg)="1"> Malgraŭ la pravaj zorgoj pri aidoso kaj la birda gripo -- kaj ni aŭskultos pli poste la brilan D-ron Brillant paroli pri tio -- mi volas paroli pri aliaj pandemioj , kiuj estas la korvaskula malsano , diabeto , hipertensio -- ĉiuj plene preventeblaj por almenaŭ 95 procentoj de la homoj nur per ŝanĝo de dieto kaj vivo-stilo .
(src)="2.1"> Αυτό που συμβαίνει είναι , ότι μιλάμε για μια παγκοσμοιοποίηση των παθήσεων .
(src)="2.2"> Παγκοσμίως οι άνθρωποι τρώνε όπως εμείς , ζούνε όπως εμείς και πεθαίνουν όπως εμείς .
(src)="2.3"> Στη διάρκεια μια γενιάς , για παράδειγμα , οι Ασιάτες άρχισαν , από εκεί που είχαν ένα από τους μικρότερους δείκτες καρδιακών παθήσεων , παχυσαρκίας και διαβήτη , να έχουν πλέον έναν από τους μεγαλύτερους παγκοσμίως .
(src)="2.4"> Στην Αφρική οι θάνατοι από καρδιαγγειακές παθήσεις είναι ίσοι με τους θανάτους από AIDS στις περισσότερες των χωρών .
(trg)="2.1"> Okazas , ke nuntempe estas tutmondiĝo de la malsano , ke homoj ĉie ekmanĝas kiel ni , kaj vivas kiel ni , kaj mortas kiel ni .
(trg)="2.2"> Post unu generacio , ekzemple , Azio , kiu havis unu el la plej malaltaj proporcioj de kormalsano , trodikeco kaj diabeto , atingis unu el la plej altaj .
(trg)="2.3"> Kaj en Afriko , kormalsano samrangas kun mortoj pro HIV kaj aidoso en la plejmulton de la landoj .
(src)="3"> Υπάρχει ωστόσο η δυνατότητα να κάνουμε αλλαγές οι οποίες θα επηρεάσουν τις ζωές εκατομυρίων ανθρώπων , πραγματοποιώντας προληπτική ιατρική σε παγκόσμια κλίμακα
(trg)="3"> Do jen estas urĝa momento de oportuno , kiun ni profitu por fari gravan ŝanĝon , kiu povas influi la vivojn de ja milionoj da homoj kaj praktiki preventan medicinon laŭ tutmonda skalo .
(src)="4"> Οι παθήσεις της καρδιάς και των αρτηριών σκοτώνουν περισσότερους ανθρώπους -- όχι μόνο σε αυτήν την χώρα , αλλά παγκοσμίως -- απ 'ό , τι όλες οι άλλες παθήσεις μαζί , και το κυριότερο είναι ότι μπορούν να προληφθούν .
(trg)="4"> Kor- kaj sangvaskulaj malsanoj mortigas pli da homoj -- ne nur ĉi-lande , sed ankaŭ tutmonde -- ol ĉiuj aliaj kialoj kune , kvankam ĝi estas plene preventebla por preskaŭ ĉiuj .
(src)="5.1"> όχι μόνο να προληφθούν , αλλά και να αναστραφούν .
(src)="5.2"> Και μπορούμε να δείξουμε , για τα τελευταία 29 χρόνια τουλάχιστον , ότι απλά αλλάζοντας δίαιτα και τρόπο ζωής , και κάναμε δαπανηρές και σύγχρονες έρευνες για να αποδείξουμε πόσο σημαντικές είναι αυτές οι απλές και φτηνές αλλαγές στην ζωή μας .
(src)="5.3"> Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν αρτηριογραφίες και αξονικές πριν και μετά την αγωγή .
(trg)="5.1"> Ĝi ne nur estas preventebla ; ĝi fakte estas inversigebla .
(trg)="5.2"> Kaj dum la lastaj 29 jaroj , preskaŭ , ni sukcesis montri , ke per simpla ŝanĝo en la dieto kaj vivo-stilo , uzante tiujn tre altteknikajn , kostajn , modernegajn mezurojn por pruvi kiel potencaj estas la tre simplaj malaltteknikaj kaj malmultekostaj intervenoj -- kvanta arteriografio , antaŭ kaj post unu jaro , kaj koraj PET-tomografioj .
(src)="6"> Έχουμε δημοσιεύσει έρευνα που δείχνει ότι μπορείς να σταματήσεις ή και να αναστρέψεις την εξέλιξη του καρκίνου του προστάτη αλλάζοντας δίατα και τρόπο ζωής , και να έχουνε οι ασθενείς μείωση 70 τοις εκατό στην ανάπτυξη των όγκων ή αναστολή στην ανάπτυξη των όγκων συγκρινόμενο με το 9 τοις εκατό στους ασθενείς που δεν έκαναν αλλαγή στη ζωή τους .
(trg)="6"> Ni montris antaŭ kelkaj monatoj -- ni publikigis la unuan studaĵon montrantan , ke oni povas ja haltigi aŭ malprogresigi prostatan kanceron farante ŝanĝojn en dieto kaj vivostilo kaj 70-procenta malprogreso en la tumoro aŭ haltigo de la tumor-kreskiĝo , kompare al nur naŭ procentoj de la kompara grupo .
(src)="7.1"> Στο μαγνητική τομογραφία εδώ , ο όγκος στον προστάτη φαίνεται με κόκκινο .
(src)="7.2"> Όπως φαίνεται μετά από ένα χρόνο έχει μικρύνει ο όγκος .
(trg)="7"> Kaj en tiu ĉi MRI- kaj MR-spektroskopio la aktiveco de prostata tumoro montriĝas ruĝe -- vi povas vidi ĝian reduktiĝon post unu jaro .
(src)="8.1"> Στις μέρες μας υπάρχει επιδημία παχυσαρκίας .
(src)="8.2"> Τα δύο τρίτα των ενηλίκων και το 15 τοις εκατό των παιδιών είναι παχύσαρκα .
(src)="8.3"> Αυτό που με ανησυχεί είναι η αύξηση του διαβήτη κατά 70 τοις εκατό τα τελευταία 10 χρόνια και το γεγονός ότι πιθανότατα η γενιά των σημερινών παιδιών θα είναι η πρώτη που θα ζήσει λιγότερο από την αμέσως προηγούμενη .
(src)="8.4"> Είναι λυπηρό αλλά μπορεί να αποτραπεί .
(trg)="8.1"> Nun estas epidemio de trodikeco : du trionoj el la plenkreskuloj kaj 15 procentoj el la infanoj .
(trg)="8.2"> Vere zorgigas min , ke diabeto kreskis 70-procente dum la lastaj 10 jaroj kaj tiu ĉi povas esti la unua generacio en kiu niaj infanoj vivas malpli longe ol ni .
(trg)="8.3"> Estas bedaŭrinde kaj preventeble .
(src)="9.1"> Βλέπουμε κάποιες γραφικές παραστάσεις -- δεν είναι εκλογικά αποτελέσματα Πρόκειται για το πλήθος των παχύσαρκων ανά πολιτεία , αρχίζοντας από ' 85 , ' 86 , ' 87 πηγαίνουμε στο ' 88 , ' 89 , ' 90 , ' 91 και βλέπουμε ότι προκύπτει και νέα κατηγορία το ' 92 , ' 93 , ' 94 , ' 95 , ' 96 ' 97 , ' 98 , ' 99 , 2000 , 2001 .
(src)="9.2"> Όλο και χειρότερα ...
(src)="9.3"> Γινόμαστε όλο και πιο παχείς .
(src)="9.4"> ( Γέλια ) Και τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό ; Αυτό που ανακαλύψαμε είναι ότι η δίαιτα μου μπορεί να αναστρέψει τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο είναι η Ασιατική δίαιτα .
(trg)="9.1"> Tio ĉi ne estas balotrezultoj , sed homoj -- la nombro da trodikaj homoj laŭ ŝtato , komencante en 1985 - 87 -- kaj tio ĉi el CDC-retejo -- 1988 ĝis 1991 -- vi ekhavas novan kategorion -- 1992 ĝis 96 , 1997 ĝis 2001 - ĝi plimalboniĝas .
(trg)="9.2"> Ni iel malevoluas .
(trg)="9.3"> ( Ridoj ) Nu , kion ni povas fari pri tio ?
(trg)="9.4"> Bone , la dieto , kiun ni trovis kaj povas malevoluigi kormalsanon kaj kanceron estas azia dieto .
(src)="10"> Ωστόσο οι άνθρωποι στην Ασία κάνουν πλέον διατροφή όμοια με την δική μας και έχουν αρχίσει να αρρωσταίνουν με παθήσεις όμοιες με τις δικές μας .
(trg)="10"> Sed en Azio , oni ekmanĝas kiel ni kaj tio klarigas kial ili ekmalsaniĝas kiel ni .
(src)="11.1"> Έχω συνεργαστεί με τις περισσότερες μεγάλες εταιρίες τροφίμων .
(src)="11.2"> Έχουν την δυνατότητα να κάνουν τα υγιεινά τρόφιμα πιο γευστικά , πιο τραγανιστά , πιο ελκυστικά .
(src)="11.3"> Υπήρξα πρόεδρος συμβουλευτικών επιτροπών στα McDonald 's , στην PepsiCo , στην ConAgra , στην Safeway και σύντομα θα είμαι στην ΝτελΜοντ και βρήκαμε ότι είναι και κερδοφόρα τα υγιεινά προϊόντα .
(trg)="11.1"> Do mi eklaboris kun pluraj grandaj manĝaĵo-entreprenoj .
(trg)="11.2"> Ili povas igi alloge kaj amuze kaj plaĉe kaj konvene manĝi pli sanigajn manĝaĵojn , -- mi prezidas la rekomendkonsilantarojn de McDonald 's kaj Pepsico , kaj ConAgra , kaj Safeway kaj baldaŭ Del Monte , kaj ili malkovras , ke tio estas favora al negoco .
(src)="12.1"> Η σαλάτα που βλέπετε στα ΜακΝτόναλτς προέκυψε από αυτές τις επιτροπές .
(src)="12.2"> Σύντομα θα έχουν και ασιατική σαλάτα .
(src)="12.3"> Στην Pepsi , τα δύο τρίτα της αύξησης των εσόδων προήλθε από τα υγιεινά τρόφιμα .
(trg)="12.1"> La salatoj , kiujn vi vidas ĉe McDonald 's venis el la studo -- ĝi ofertos azian salaton .
(trg)="12.2"> Ĉe Pepsi , du trionoj el ĝia malneta enspezo venas el ĝiaj pli bonaj manĝaĵoj .
(src)="13.1"> Αν το κάνουμε αυτό , θα αποδεσμεύσουμε πόρους για την αγορά φαρμάκων που πραγματικά χρειαζόμαστε για την θεραπεία του AIDS , της ελονοσίας και για να αποτρέψουμε την εξάπλωση της γρίπης των πουλερικών .
(src)="13.2"> Ευχαριστώ
(trg)="13.1"> Se ni povas agi tiel , ni povos liberigi rimedojn por aĉeti medikamentojn , kiujn oni vere bezonas por zorgi pri aidoso , HIV , malario kaj preventi birdan gripon .
(trg)="13.2"> Dankon .
# el/ted2020-1018.xml.gz
# eo/ted2020-1018.xml.gz
(src)="1"> Λοιπόν , θα σας δείξω πάλι κάτι σχετικά με τους τρόπους διατροφής μας .
(trg)="1"> Okej , mi tuj montros al vi denove ion pri niaj dietoj .
(src)="2.1"> Και θα ήθελα να ξέρω τι είναι το κοινό .
(src)="2.2"> Οπότε ποιοί από σας έχετε ποτέ φάει έντομα ;
(trg)="2.1"> Kaj mi ŝatus koni la spektantaron .
(trg)="2.2"> Kiuj el vi jam manĝis insektojn ?
(src)="3"> Σχετικά αρκετοί .
(trg)="3"> Estas vere multe .
(src)="4"> ( Γέλιο ) Αλλά ακόμη και έτσι , δεν είστε αντιπροσωπευτικοί του γενικού πληθυσμού της Γης .
(trg)="4"> & lt ; ridoj & gt ; Eĉ tiel , vi ne reprezentas la tutan loĝantaron de la Tero .
(src)="5"> ( Γέλιο ) Διότι υπάρχει ένα 80 τοις εκατό εκεί έξω που πραγματικά τρώει έντομα .
(trg)="5"> & lt ; ridoj & gt ; Ĉar fakte 80 % de la homaro manĝas insektojn .
(src)="6"> Αλλά αυτό είναι αρκετά καλό .
(trg)="6"> Sed tio estas tre bona .
(src)="7"> Γιατί να μην τρώμε έντομα ; Λοιπόν αρχικά , τι είναι τα έντομα ;
(trg)="7.1"> Kial ne manĝi insektojn ?
(trg)="7.2"> Bone , unue , kio estas insektoj ?
(src)="8"> Έντομα είναι ζώα που περπατούν με έξι πόδια .
(trg)="8"> Bestoj , kiuj moviĝas sur ses kruroj .
(src)="9"> Και εδώ βλέπετε μόνο ένα δείγμα .
(trg)="9"> Kaj jen nur kelkaj el ili .
(src)="10"> Υπάρχουν έξι εκατομμύρια είδη εντόμων στον πλανήτη , έξι εκατομμύρια είδη .
(trg)="10"> Estas ses milionoj da insekto-specioj sur tiu ĉi planedo , ses milionoj da specioj .
(src)="11"> Υπάρχουν μερικές εκατοντάδες θηλαστικά , αλλά έξι εκατομμύρια είδη εντόμων .
(trg)="11"> Estas kelkaj centoj da mamuloj - kaj ses milionoj da insekto-specioj .
(src)="12"> Στην πραγματικότητα , αν μετρήσουμε όλους τους οργανισμούς , θα φτάναμε σε πολύ μεγαλύτερους αριθμούς .
(trg)="12"> Fakte , kalkulante ĉiujn individuajn organismojn , ni alvenus al multe pli granda nombro .
(src)="13"> Στην πραγματικότητα , απ ' όλα τα ζώα στη Γη , απ ' όλα τα ζωικά είδη , το 80 τοις εκατό περπατά με έξι πόδια .
(trg)="13"> El ĉiuj bestoj sur la Tero , el ĉiuj bestospecioj , 80 elcentoj paŝas sur ses kruroj .
(src)="14"> Αλλά αν μετρούσαμε όλα τα άτομα , και υπολογίζαμε το μέσο όρο του βάρους τους , θα είχαμε περίπου 200 ως 2000 κιλά για κάθε έναν από σας και εμένα στη Γη .
(trg)="14"> Sed se ni kalkulus ĉiujn individuojn kaj ties averaĝan pezon , ni atingus ion inter 200 kaj 2 mil kilogramoj por ĉiu el ni sur la Tero .
(src)="15.1"> Αυτό σημαίνει ότι με όρους βιομάζας τα έντομα είναι πιο άφθονα από εμάς .
(src)="15.2"> Και δεν είμαστε στον πλανήτη των ανθρώπων , αλλά σε έναν πλανήτη εντόμων .
(trg)="15.1"> Tio signifas , ke laŭ biomaso insektoj estas pli abundaj ol ni .
(trg)="15.2"> Kaj ni ne estas sur planedo de homoj , sed sur planedo de insektoj .
(src)="16"> Τα έντομα δεν είναι απλά εκεί στη φύση , αλλά συμμετέχουν και στην οικονομία μας , συνήθως χωρίς να το ξέρουμε .
(trg)="16"> Insektoj ne troviĝas nur en la naturo , ili estas ankaŭ parto de nia ekonomio , kutime senkonscie de ni .
(src)="17"> Έγινε μια εκτίμηση , μια συντηρητική εκτίμηση , πριν κανα δύο χρόνια ότι η οικονομία των ΗΠΑ ωφελήθηκε κατά 57 δις δολάρια το χρόνο .
(trg)="17"> Oni faris kalkulon , moderan kalkulon , antaŭ kelkaj jaroj : la usona ekonomio profitas je 57 miliardojn da dolaroj ĉiujare pro insektoj .
(src)="18"> Είναι ένας αριθμός -- πολύ μεγάλος -- μια συμμετοχή στην οικονομία των ΗΠΑ δωρεάν .
(trg)="18"> Tio estas nombro tre granda , kaj grava kontribuo senpaga al la ekonomio de Usono ,
(src)="19"> Και έτσι έψαξα τι πλήρωνε η οικονομία για τον πόλεμο στο Ιράκ τον ίδιο χρόνο .
(trg)="19"> kaj mi komparis ĝin kun la kosto de la milito en Irako en la sama jaro :
(src)="20"> Ήταν 80 δις δολάρια .
(trg)="20"> 80 miliardoj da dolaroj .
(src)="21"> Ξέρουμε ότι αυτός δεν ήταν ένας φτηνός πόλεμος .
(trg)="21"> Nu , ni scias , ke tio ne estis malmultekosta milito .
(src)="22"> Οπότε τα έντομα , έτσι δωρεάν , έχουν στην οικονομία των ΗΠΑ περίπου την ίδια συμμετοχή έτσι δωρεάν , χωρίς κανείς να το ξέρει .
(trg)="22"> Do insektoj , simple senpage , kontribuas al la ekonomio de Usono kun proksimume samranga kvanto simple senpage , sciate de neniu ajn .
(src)="23"> Και όχι μόνο στις ΗΠΑ , αλλά σε κάθε χώρα , σε κάθε οικονομία .
(trg)="23"> Kaj ne nur en Usono , sed en iu ajn lando , iu ajn ekonomio .
(src)="24"> Τι κάνουν ;
(trg)="24"> Kion ili faras ?
(src)="25"> Απομακρύνουν τα περιττώματα των ζώων , επικονιάζουν τις σοδειές μας .
(trg)="25"> Ili forigas ekskrementojn , polenumas kampojn .
(src)="26"> Το ένα τρίτο απ ' όλα τα φρούτα που τρώμε είναι όλα αποτέλεσμα των εντόμων που φροντίζουν για την αναπαραγωγή των φυτών .
(trg)="26"> Unu triono de la fruktoj , kiujn ni manĝas ni ŝuldas al insektoj kiuj zorgas pri la reproduktado de la plantoj .
(src)="27.1"> Ελέγχουν τα ζιζάνια .
(src)="27.2"> Και είναι τροφή για ζώα .
(trg)="27.1"> Ili ĉasas trudbestojn .
(trg)="27.2"> Kaj estas manĝaĵo por predantoj .
(src)="28"> Βρίσκοναι στην αρχή των τροφικών αλυσίδων .
(trg)="28"> Ili situas ĉe la komenco de la manĝo-ĉeno .
(src)="29"> Μικρά ζώα τρώνε έντομα .
(trg)="29"> Bestetoj manĝas insektojn .
(src)="30"> Ακόμα και μεγαλύτερα ζώα τρώνε έντομα .
(trg)="30"> Eĉ grandaj bestoj manĝas insektojn .
(src)="31"> Αλλά τα μικρά ζώα που τρώνε έντομα τρώγονται από τα μεγαλύτερα ζώα , ακόμα μεγαλύτερα ζώα .
(trg)="31"> Sed la bestetoj , kiuj manĝas insektojn estas manĝataj de pli grandaj bestoj , de eĉ pli grandaj bestoj .
(src)="32"> Και στο τέλος της τροφικής αλυσίδας , τα τρώμε και εμείς .
(trg)="32"> Kaj ĉe la fino de la manĝo-ĉeno , ankaŭ de ni .
(src)="33"> Υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που τρώνε έντομα .
(trg)="33"> Ja multaj homoj manĝas insektojn .
(src)="34"> Και εδώ βλέπετε εμένα σε μια μικρή , επαρχιακή πόλη στην Κίνα , Λιζιάνγκ -- με περίπου δύο εκατομμύρια κατοίκους .
(trg)="34"> Kaj jen vi vidas min en provinca urbeto de Ĉinio , Lijiang -- ĉirkaŭ du milionoj da loĝantoj .
(src)="35"> Αν βγείτε έξω για δείπνο , σε ένα εστιατόριο με ψάρια για παράδειγμα , όπου μπορείτε να διαλέξετε ποιό ψάρι θέλετε να φάτε , μπορείτε να διαλέξετε ποιά έντομα θα θέλατε να φάτε .
(trg)="35"> Kiam vi manĝas eksterhejme , en fiŝa restoracio , ekz. vi povas elekti kiun fiŝon vi volas manĝi , Tie , vi povas elekti kiujn insektojn .
(src)="36"> Και τα μαγειρεύουν με ένα θαυμάσιο τρόπο .
(trg)="36"> Kaj oni pretigas ilin mirinde .
(src)="37"> Και εδώ με βλέπετε να απολαμβάνω ένα γεύμα με κάμπιες , ακρίδες , μέλισσες , ( ασαφές ) λιχουδιές .
(trg)="37"> Jen mi estas ĝuanta manĝon kun raŭpoj , akridoj , abeloj , delikataĵoj .
(src)="38"> Και μπορείτε να φάτε κάτι καινούργιο κάθε μέρα .
(trg)="38"> Oni povas manĝi ion novan ĉiutage .
(src)="39"> Υπάρχουν πάνω από 1.000 είδη εντόμων που τρώγονται ανά την υφήλιο .
(trg)="39"> Estas pli ol mil specioj da insektoj manĝataj ĉirkaŭ la terglobo .
(src)="40"> Αυτό είναι κάτι περισσότερο από τα λίγα θηλαστικά που τρώμε , όπως η αγελάδα και το γουρούνι ή το πρόβατο .
(trg)="40"> Tio estas multe pli ol la kelkaj mamuloj , kiujn ni manĝas : bovinoj , porkoj aŭ ŝafoj .
(src)="41"> Περισσότερα από 1.000 είδη μια τεράστια ποικιλία .
(trg)="41"> Pli ol 1 000 specioj -- grandega diverseco .
(src)="42"> Και τώρα μπορεί να σκεφτείτε , εντάξει , σε αυτή την επαρχιακή πόλη στην Κίνα μπορεί να το κάνουν , αλλά όχι εμείς .
(trg)="42"> Kaj nun vi eble pensas , okej , en tiu ĉina urbeto tiel oni faras , sed ne tie ĉi .
(src)="43.1"> Έχουμε δει ήδη ότι μερικοί από σας ήδη έχετε φάει έντομα ίσως περιστασιακά .
(src)="43.2"> Αλλά μπορώ να σας πω ότι όλοι σας τρώτε έντομα , χωρίς καμία εξαίρεση .
(trg)="43.1"> Nu , ni jam vidis , ke pluraj el vi jam manĝis insektojn , eĉ se nur okaze .
(trg)="43.2"> Sed mi povas aserti , ke ĉiu el vi manĝas insektojn , senescepte .
(src)="44"> Τρώτε τουλάχιστον 500 γραμμάρια το χρόνο .
(trg)="44"> Vi manĝas minimume 500 gramojn ĉiun jaron .
(src)="45"> Τι τρώτε ;
(trg)="45"> Kion vi manĝas ?
(src)="46"> Ντοματόσουπα , φυστικοβούτυρο , σοκολάτα , κινέζικα νούντλς , κάθε επεξεργασμένη τροφή που τρώτε περιέχει έντομα , γιατί τα έντομα είναι εδώ γύρω μας , και όταν είναι έξω στη φύση είναι επίσης και στις σοδειές μας .
(trg)="46.1"> Tomato-supon , arakidan kremon , ĉokoladon , nudelojn -- ĉiu prilaborita manĝaĵo , konsumita de vi enhavas insektojn , ĉar insektoj estas ĉie ĉirkaŭ ni .
(trg)="46.2"> Ili troviĝas en la naturo , sekve ankaŭ en niaj plantejoj .
(src)="47"> Μερικά φρούτα καταστρέφονται από κάποια έντομα .
(trg)="47"> Kelkaj insektoj damaĝas fruktojn .
(src)="48"> Αυτά είναι τα φρούτα , αν είναι ντομάτες , αυτά γίνονται ντοματόσουπα .
(trg)="48"> Kun la tiel difektitaj tomatoj , ekz. oni faras tomato-supon .
(src)="49"> Αν δεν καταστραφούν , τότε πάνε προς πώληση .
(trg)="49"> La nedifektitajn vendas la legomvendejo .
(src)="50"> Και αυτή είναι η εικόνα σας για τις ντομάτες .
(trg)="50"> Jen la tomatoj , kiujn ni vidas ,
(src)="51.1"> Αλλά υπάρχουν ντομάτες που καταλήγουν να γίνουν σούπα .
(src)="51.2"> Και εφόσον πληρούν τα κριτήρια της υπηρεσίας ελέγχου τροφίμων , μπορούν να υπάρχουν διάφορα πράγματα εκεί μέσα , χωρίς πρόβλημα .
(trg)="51.1"> sed la cetero iras en la supo .
(trg)="51.2"> Kaj se ili kongruas kun la postuloj de la manĝaĵo-inspektejo , povas esti ĉiaj aĵoj en ili , senprobleme .
(src)="52"> Στην πραγματικότητα , γιατί να βάζαμε αυτές τις μπάλες στη σούπα , υπάρχει κρέας εκεί μέσα ούτως ή άλλως ;
(trg)="52"> Fakte kial meti tiujn bulojn en la supon , se estas viando en ĝi ĉiuokaze ?
(src)="53"> ( Γέλιο ) Στην πραγματικότητα , όλα τα επεξεργασμένα μας τρόφιμα περιέχουν περισσότερες πρωτεΐνες από αυτό που νομίζουμε .
(trg)="53"> & lt ; ridoj & gt ; Niaj tutaj prilaboritaj manĝaĵoj enhavas pli da proteino ol ni povus prikonscii .
(src)="54"> Οπότε οτιδήποτε είναι ήδη πηγή πρωτεΐνης .
(trg)="54"> Do ĉio jam estas proteino-fonto .
(src)="55"> Τώρα μπορεί να πείτε , ' ' Εντάξει , τρώμε 500 γραμμάρια κατά λάθος . ' '
(trg)="55"> Nu vi povas diri : " Okej , ni do manĝas 500 gramojn nur hazarde " .
(src)="56"> Το κάνουμε και σκόπιμα
(trg)="56"> Tamen , ankaŭ intence ni tion faras ,
(src)="57.1"> σε πολλά τρόφιμα που έχουμε .
(src)="57.2"> Έχω μόνο δύο τρόφιμα εδώ στη διαφάνεια μπισκότα ή καβουρόψιχα ή , αν θέλετε , Campari .
(src)="57.3"> Πολλά από τα τρόφιμα που έχουν κόκκινο χρώμα το έχουν από μια φυσική χρωστική .
(trg)="57.1"> kun multaj bonkonataj manĝaĵoj .
(trg)="57.2"> Jen nur du ekzemploj en tiu bildo -- rozkoloraj biskvitoj kaj surimio-bastonoj aŭ , se vi preferas , Campari .
(trg)="57.3"> Arego da manĝeblaj produktoj ruĝkoloraj estas kolorigitaj per natura kolorigilo .
(src)="58"> Η καβουρόψιχα είναι κρέας από καβούρι , ή πωλείται ως τέτοιο , είναι άσπρο ψάρι που έχει βαφτεί με κοχενίλλη .
(trg)="58"> La surimio-bastonoj , el krabo-viando , aŭ ŝajna krabo-viando , estas fakte blanka fiŝaĵo kolorigita per koĉinelaĵo .
(src)="59"> Η κοχενίλλη είναι προϊόν ενός εντόμου που ζει παρασιτώντας σε έναν κάκτο .
(trg)="59"> Koĉinelaĵo estas produkto de insekto , kiu vivas en kaktoj .
(src)="60"> Παράγεται σε μεγάλες ποσότητες , 150 ως 180 τόνους το χρόνο , στα Κανάρια νησιά , στο Περού , και είναι μεγάλη βιομηχανία .
(trg)="60"> Ĝi estas produktata grandkvante je 150 ĝis 180 tunoj jare , en la Kanariaj Insuloj , en Peruo , kaj estas granda negoco .
(src)="61"> Ένα γραμμάριο κοχενίλλης κοστίζει περίπου 30 ευρώ .
(trg)="61"> Unu gramo da koĉinelaĵo kostas ĉirkaŭ 30 eŭroj .
(src)="62"> Ένα γραμμάριο χρυσού είναι 30 ευρώ .
(trg)="62"> Unu gramo da oro valoras 30 eŭrojn .
(src)="63"> Οπότε είναι ένα πολύ πολύτιμο πράγμα που χρησιμοποιούμε για να χρωματίσουμε τα τρόφιμά μας .
(trg)="63"> Do ĝi estas tre altvalora varo , uzata por kolorigi niajn manĝaĵojn .
(src)="64"> Τώρα η κατάσταση στον κόσμο πρόκειται να αλλάξει , για σας και για μένα και για όλους στη Γη .
(trg)="64"> Nun la situacio en la mondo estas ŝanĝiĝonta por vi kaj por mi kaj por ĉiu sur la Tero .
(src)="65"> Ο ανθρώπινος πληθυσμός αυξάνεται ραγδαία και εκθετικά .
(trg)="65"> La homa loĝantaro kreskas tre rapide kaj kreskas eksponenciale .
(src)="66"> Είμαστε στο σημείο που έχουμε κάτι ανάμεσα σε 6 και 7 δις ανθρώπων , που θα αυξηθούν σε περίπου 9 δις το 2050 .
(trg)="66"> Se nun estas inter ses kaj sep miliardojn da homoj , tiu nombro kreskos ĝis proks. naŭ miliardoj en 2050 .
(src)="67.1"> Αυτό σημαίνει ότι έχουμε πολλά περισσότερα στόματα να θρέψουμε .
(src)="67.2"> Και αυτό είναι κάτι που ανησυχεί όλο και περισσότερους ανθρώπους .
(trg)="67.1"> Tio signifas , ke ni havos multe pli da buŝoj por manĝigi .
(trg)="67.2"> Kaj tio malkvietigas pli kaj pli da homoj .
(src)="68"> Έγινε ένα συνέδριο του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας ( FAO ) τον περασμένο Οκτώβριο που ήταν αποκλειστικά αφιερωμένο σε αυτό το θέμα .
(trg)="68"> Okazis konferenco de MAO ( Manĝaĵ- kaj Agrikultur-Organizo ) en Oktobro tute dediĉita al tio .
(src)="69"> Πως θα θρέψουμε αυτόν τον κόσμο ;
(trg)="69"> Kiel ni manĝigos tiun mondon ?
(src)="70"> Και αν δείτε τα διαγράμματα που παρουσιάστηκαν , λένε ότι έχουμε ένα τρίτο περισσότερα στόματα να θρέψουμε , αλλά χρειαζόμαστε αύξηση της αγροτικής παραγωγής της τάξης του 70 τοις εκατό .
(trg)="70"> Kaj la nombroj sur l 'ekrano montras , ke ni havas unu trionon pli da buŝoj por manĝigi , sed ni bezonas kreskigi la agrikulturan produktadon je 70 elcentoj .
(src)="71"> Και αυτό είναι ειδικά επειδή ο πληθυσμός αυτού του κόσμου αυξάνεται , και αυξάνεται όχι μόνο σε αριθμούς , αλλά επίσης γίνεται πιο εύρωστος , και οποισδήποτε γίνεται πιο εύρωστος αρχίζει να τρώει περισσότερο και επίσης αρχίζει να τρώει περισσότερο κρέας .
(trg)="71"> Kaj tio des pli , ke la mondoloĝantaro kreskas kaj ĝi kreskas ne nur laŭnombre , Ni ankaŭ fariĝas pli bonhavaj , kaj kiu fariĝas bonhava , tiu ekmanĝas pli kaj ankaŭ ekmanĝas pli da viando .
(src)="72"> Και το κρέας , στην πραγματικότητα , είναι κάτι που κοστίζει αρκετά σε βάρος της αγροτικής μας παραγωγής .
(trg)="72"> Kaj viando , fakte , estas io , kio kostas multe al nia agrikultura produktado .
(src)="73"> Η δίαιτά μας περιλαμβάνει ζωικές πρωτεΐνες και προς το παρόν , οι περισσότεροι από εμάς εδώ τις παίρνουν από κτηνοτροφικά ζώα , από τα ψάρια , από θηράματα .
(trg)="73"> Nia dieto konsistas iagrade el bestaj proteinoj , kaj nuntempe ni plejmulte obtenas tion el la brutaro , fiŝoj kaj ĉasaĵoj .
(src)="74"> Και τρώμε αρκετά από αυτά .
(trg)="74"> Kaj ni manĝas multon da tio .
(src)="75"> Στον Ανεπτυγμένο Κόσμο αντιστοιχούν κατά μέσο όρο 80 κιλά κατ ' άτομο το χρόνο , που ανεβαίνει στα 120 στις Ηνωμένες Πολιτείες και λίγο λιγότερο σε μερικές άλλες χώρες , αλλά κατά μέσο όρο 80 κιλά. κατ ' άτομο το χρόνο .
(trg)="75"> En la evoluinta landaro konsumiĝas averaĝe 80 kilogramoj po kapo ĉiujare , kaj tio atingas 120 en Usono kaj iomete malpli en kelkaj aliaj landoj , sed averaĝe 80 kilogramoj po homo ĉiujare .
(src)="76"> Στον Αναπτυσσόμενο Κόσμο είναι πολύ λιγότερο .
(trg)="76"> En la evolulandoj estas multe malpli .
(src)="77"> Είναι 25 κιλά κατ ' άτομο το χρόνο .
(trg)="77"> Temas pri 25 kilogramoj .
(src)="78"> Αλλά αυξάνεται υπερβολικά .
(trg)="78"> Sed tio ege kreskas .
(src)="79"> Στην Κίνα τα τελευταία 20 χρόνια , αυξήθηκε από 20 σε 50 , και ακόμα αυξάνεται .
(trg)="79"> En Ĉinio dum la lastaj 20 jaroj , tio kreskis de 20 al 50 kaj plu kreskas .
(src)="80"> Οπότε αν το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού πρόκειται να αυξήσει την κατανάλωση κρέατος από 25 σε 80 κατά μέσο όρο , και το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού ζει στην Κίνα και την Ινδία , θα έχουμε μια τεράστια ζήτηση για κρέας .
(trg)="80"> Do se unu triono de la mondoloĝantaro kreskigas sian viando-konsumadon de 25 al 80 kilogramoj , averaĝe , kaj unu triono de la mondo vivas en Ĉinio kaj en Barato , ni havas grandegan postulon por viando .
(src)="81"> Και φυσικά , δεν είμαστε εδώ για να πούμε , ότι είναι μόνο για μας και όχι για εκείνους .
(trg)="81"> Kaj certe ni ne povas diri : ĝi estas nur por ni , ne por ili .
(src)="82"> Δικαιούνται το ίδιο μερίδιο .
(trg)="82"> Ili havas la saman rajton kiel ni .
(src)="83"> Τώρα για να αρχίσω , θα έλεγα ότι τρώμε υπερβολικά πολύ κρέας στο Δυτικό κόσμο .
(trg)="83"> Nun , antaŭ ĉio , mi devus specifi ke ni manĝas ja tro da viando en la okcidenta mondo .
(src)="84.1"> Θα μπορούσαμε να ζήσουμε με πολύ , πολύ λιγότερο και ξέρω , είμαι χορτοφάγος εδώ και πολύ καιρό .
(src)="84.2"> Και μπορεί κάποιος να ζήσει χωρίς καθόλου κρέας .
(trg)="84.1"> Ni povus vivi per multe , multe malpli -- kaj mi , delonga vegetarano , pri tio certas .
(trg)="84.2"> Oni ja povas facile vivi sen iu ajn viando .
(src)="85"> Θα πάρει πρωτεΐνες από κάθε φαγητό ούτως ή άλλως .
(trg)="85"> Vi akiros proteinojn en ia ajn manĝaĵo ĉiuokaze .
(src)="86"> Αλλά τότε υπάρχουν πολλά προβλήματα που συνοδεύουν την παραγωγή κρέατος και αυτό το αντιμετωπίζουμε όλο και πιο συχνά .
(trg)="86"> Sed ankaŭ , amason da problemoj kaŭzas viando-produktado kaj ni alfrontas ilin pli kaj pli ofte .
(src)="87"> Το πρώτο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι η ανθρώπινη υγεία .
(trg)="87"> La unua rilatas al la homa sano .