# ca/ted2020-10.xml.gz
# pl/ted2020-10.xml.gz
(src)="1.1"> Amb tot el respecte per la SIDA i la grip aviar — que avui en parlarà el brillant Dr Brilliant — vull parlar d 'una altra pandèmia , les malalties cardiovasculars , la diabetis , la hipertensió ...
(src)="1.2"> Totes es poden evitar en el 95 % dels casos canviant la dieta i l 'estil de vida .
(trg)="1"> Pomimo uzasadnionych obaw o AIDS i ptasią grypę -- usłyszymy jeszcze o tym od błyskotliwego Dr Brillianta -- usłyszymy jeszcze o tym od błyskotliwego Dr Brillianta -- chcę opowiedzieć o innych pandemiach , takich jak choroby układu krwionośnego , cukrzyca , nadciśnienie -- wszystkie są całkowicie do uniknięcia dla co najmniej 95 % ludzi , poprzez zmianę diety i stylu życia. wszystkie są całkowicie do uniknięcia dla co najmniej 95 % ludzi , poprzez zmianę diety i stylu życia. wszystkie są całkowicie do uniknięcia dla co najmniej 95 % ludzi , poprzez zmianę diety i stylu życia .
(src)="2.1"> Existeix una ' globalització de malalties ' .
(src)="2.2"> La gent menja , viu i mor com nosaltres , els americans .
(src)="2.3"> En una generació , l 'Àsia ha pujat d 'entre les menors taxes de malalties del cor , obesitat i diabetis , a una de les majors taxes del món .
(src)="2.4"> A l 'Àfrica , les malalties cardiovasculars , igualen les morts per VIH i SIDA en molts països .
(trg)="2.1"> Obecnie występuje globalizacja chorób , gdzie ludzie Obecnie występuje globalizacja chorób , gdzie ludzie zaczynają jeść , żyć i umierać jak my .
(trg)="2.2"> W ciągu jednego pokolenia , Azja mając jeden z najniższych wskaźników W ciągu jednego pokolenia , Azja mając jeden z najniższych wskaźników chorób serca , otyłości i cukrzycy , doszła do najwyższych .
(trg)="2.3"> W Afryce , choroby układu krążenia chorób serca , otyłości i cukrzycy , doszła do najwyższych .
(trg)="2.4"> W Afryce , choroby układu krążenia powodują tyle samo zgonów co HIV i AIDS w większości krajów. powodują tyle samo zgonów co HIV i AIDS w większości krajów .
(src)="3"> Tenim un marge crític d 'oportunitat per fer un canvi prou important , que afecti la vida de milions de gent i de practicar la medicina preventiva a escala mundial .
(trg)="3"> Tak więc mamy wgląd w to , co co należy zrobić , aby wpłynąć na życie milionów ludzi , Tak więc mamy wgląd w to , co co należy zrobić , aby wpłynąć na życie milionów ludzi , Tak więc mamy wgląd w to , co co należy zrobić , aby wpłynąć na życie milionów ludzi , wdrażając medycynę zapobiegawczą na skalę globalną. wdrażając medycynę zapobiegawczą na skalę globalną .
(src)="4"> Les malalties cardiovasculars encara maten més — tant als EUA com al món — que la resta combinades , i quasi sempre es poden prevenir .
(trg)="4"> Choroby serca i naczyń krwionośnych wciąż zabijają więcej ludzi Choroby serca i naczyń krwionośnych wciąż zabijają więcej ludzi niż wszystkie inne choroby razem wzięte , lecz można im zapobiec prawie w każdym przypadku. niż wszystkie inne choroby razem wzięte , lecz można im zapobiec prawie w każdym przypadku .
(src)="5.1"> A més de prevenir , es poden invertir .
(src)="5.2"> Els últims 29 anys , ho hem demostrat només canviant la dieta i l 'estil de vida , amb aquestes mesures d 'última generació per demostrar el poder d 'aquestes accions simples i barates .
(src)="5.3"> Això és una arteriografia , abans i després d 'un any , i tomografies cardíaques .
(trg)="5.1"> Nie tylko można im zapobiec , ale nawet można je odwrócić .
(trg)="5.2"> Nie tylko można im zapobiec , ale nawet można je odwrócić .
(trg)="5.3"> Dziś w wyniku prostej zmiany diety i stylu życia , Dziś w wyniku prostej zmiany diety i stylu życia , opierając się o najnowsze osiągnięcia techniki badawczej , jesteśmy w stanie udowodnić jak proste i tanie jest to działanie .
(trg)="5.4"> Arteriografia ilościowa , przed i po roku , oraz tomograficzny obraz serca ( PET ) .
(trg)="5.5"> Arteriografia ilościowa , przed i po roku , oraz tomograficzny obraz serca ( PET ) .
(trg)="5.6"> Arteriografia ilościowa , przed i po roku , oraz tomograficzny obraz serca ( PET ) .
(src)="6.1"> Fa uns mesos vam publicar el primer estudi que demostra que es pot frenar o invertir l 'avenç del càncer de pròstata , canviant la dieta i l 'estil de vida .
(src)="6.2"> Amb un 70 % de regressió del creixement del tumor , o inhibició del creixement , comparat amb el 9 % del grup de control .
(trg)="6"> Kilka miesięcy temu opublikowaliśmy pierwsze studium pokazujące , że można zatrzymać Kilka miesięcy temu opublikowaliśmy pierwsze studium pokazujące , że można zatrzymać lub odwrócić rozwój raka prostaty przez zmiany w diecie i stylu życia , lub odwrócić rozwój raka prostaty przez zmiany w diecie i stylu życia , oraz w 70 % zredukować rozrost guza w porównaniu do jedynie 9 % w grupie kontrolnej. w porównaniu do jedynie 9 % w grupie kontrolnej .
(src)="7"> En les ressonàncies magnètiques , amb l 'activitat tumoral en vermell , es pot veure la disminució en un any .
(trg)="7"> W spektroskopiach MRI i MR , aktywność guza prostaty pokazana jest na czerwono , W spektroskopiach MRI i MR , aktywność guza prostaty pokazana jest na czerwono , można zobaczyć , że zanika po roku .
(src)="8.1"> Hi ha una epidèmia d 'obesitat : 2 terços d 'adults i 15 % de nens .
(src)="8.2"> El que em preocupa és que la diabetis ha augmentat un 70 % en 10 anys i aquesta pot ser la primera generació en què els nostres fills visquin menys anys que nosaltres .
(src)="8.3"> Això és trist i es pot prevenir .
(trg)="8.1"> Obecnie mamy epidemię otyłości , na którą choruje 65 % dorosłych i 15 % dzieci .
(trg)="8.2"> Obecnie mamy epidemię otyłości , na którą choruje 65 % dorosłych i 15 % dzieci .
(trg)="8.3"> Liczba chorych na cukrzycę powiększyła się o 70 % w ciągu ostatnich 10 lat , i obecne pokolenie może żyć krócej niż my. w ciągu ostatnich 10 lat , i obecne pokolenie może żyć krócej niż my .
(trg)="8.4"> Jest to niestety smutne , ale można temu zapobiec .
(trg)="8.5"> Jest to niestety smutne , ale można temu zapobiec .
(src)="9.1"> Això no són resultats electorals , és el nombre de gent obesa als EUA .
(src)="9.2"> Comença el 1985 , 86 , 87 — són del web dels CDC — , 88 , 89 , 90 , 91 — apareix un nou color — , 92 , 93 , 94 , 95 , 96 , 97 , 98 , 99 , 2000 , 2001 i empitjora .
(src)="9.3"> Estem involucionant .
(src)="9.4"> ( Rialles ) Què hi podem fer ?
(src)="9.5"> La dieta que pot invertir les malalties del cor i el càncer és una dieta asiàtica .
(trg)="9.1"> To nie są wyniki wyborcze , to jest liczba ludzi , którzy są otyli To nie są wyniki wyborcze , to jest liczba ludzi , którzy są otyli w poszczególnych stanach , zaczynając od lat 85 , 86 , 87 dane pochodzą ze strony CDC - lata ' 88 , '89 , '90 , '91 nowa kategoria - ' 92 , ' 93 , ' 94 , ' 95 , ' 96 , ' 97 , ' 98 , ' 99 , 2000 , 2001 - jest coraz gorzej .
(trg)="9.2"> Cofamy się w ewolucji .
(trg)="9.3"> Co możemy z tym zrobić ?
(trg)="9.4"> Dieta , którą odkryliśmy odwracająca choroby serca i raka , jest dietą azjatycką. odwracająca choroby serca i raka , jest dietą azjatycką .
(src)="10"> Però si a l 'Àsia mengen com nosaltres , tindran les mateixes malalties .
(trg)="10.1"> Ale ludzie w Azji zaczynają jeść jak my , dlatego zaczynają chorować tak jak my .
(trg)="10.2"> Ale ludzie w Azji zaczynają jeść jak my , dlatego zaczynają chorować tak jak my .
(trg)="10.3"> Ale ludzie w Azji zaczynają jeść jak my , dlatego zaczynają chorować tak jak my .
(src)="11.1"> He treballat amb empreses de menjar .
(src)="11.2"> I poden fer que sembli divertit , sexy , modern , cruixent i còmode menjar més sa .
(src)="11.3"> Assessoro comanyies com ara , McDonnald 's , PepsiCo , ConAgra o Safeway i aviat també Del Monte .
(src)="11.4"> I pensen que és un bon negoci .
(trg)="11.1"> Pracowałem z wielkimi koncernami spożywczymi .
(trg)="11.2"> Można tę dietę wylansować , tak aby okazała się modna .
(trg)="11.3"> Można tę dietę wylansować , tak aby okazała się modna .
(trg)="11.4"> Zasiadam w komitetach doradczych McDonalda Pepsico , Conagra , Safeway i Del Monte , wszyscy doszli do wniosku , że może to być dobry interes. wszyscy doszli do wniosku , że może to być dobry interes .
(src)="12.1"> Les amanides del McDonald 's inclouran una amanida asiàtica .
(src)="12.2"> A Pepsi , 2 terços de l 'augment de guanys surten d 'aquests menjars .
(trg)="12.1"> Sałatki , które są w McDonaldach , pojawiły się dzięki tej pracy .
(trg)="12.2"> Sałatki , które są w McDonaldach , pojawiły się dzięki tej pracy .
(trg)="12.3"> Dwie trzecie dochodów Pepsi pochodzi z ich lepszej żywności .
(trg)="12.4"> Dwie trzecie dochodów Pepsi pochodzi z ich lepszej żywności .
(src)="13.1"> Si fem això , podem alliberar recursos per comprar els medicaments que necessitem per prevenir la SIDA , el VIH , la malària i la grip aviar .
(src)="13.2"> Gràcies
(trg)="13.1"> Więc jeśli to zrobimy , uwolnimy wtedy środki na zakupy leków , które naprawdę potrzebujemy , Więc jeśli to zrobimy , uwolnimy wtedy środki na zakupy leków , które naprawdę potrzebujemy , na kurację AIDS , HIV , malarii i dla zapobiegania ptasiej grypie .
(trg)="13.2"> Dziękuję. na kurację AIDS , HIV , malarii i dla zapobiegania ptasiej grypie .
(trg)="13.3"> Dziękuję .
# ca/ted2020-1001.xml.gz
# pl/ted2020-1001.xml.gz
(src)="1"> Bé , hi ha un munt de coses sobre les que parlar , Però penso que per començar tocaré una cançó .
(trg)="1"> Jest o czym opowiadać , ale może na początek zagram .
(src)="2"> ( Música ) ♫ Quan em llevo ♫ ♫ als matins ♫ ♫ Preparo el cafè ♫ ♫ Llegeixo el diari ♫ ♫ I lentament ♫ ♫ I amb calma ♫ ♫ rento els plats ♫ ♫ Dono de menjar els peixos ♫ ♫ Em cantes feliç aniversari ♫ ♫ com si fos ♫ ♫ el teu últim dia ♫ ♫ a la Terra ♫ ( Aplaudiments ) Bé .
(trg)="2"> ( Muzyka ) ♫ Kiedy budze się ♫ ♫ z rana ♫ ♫ Nalewam kawy ♫ ♫ czytam gazetę ♫ ♫ Wtedy powoli ♫ ♫ i tak delikatnie ♫ ♫ zmywam naczynia ♫ ♫ Nakarm rybki ♫ ♫ Zaśpiewaj mi ' Sto lat ' ♫ ♫ Jakby to był ♫ ♫ twój ostatni dzień ♫ ♫ na Ziemi ♫ ( Oklaski ) No dobrze .
(src)="3"> Vull fer quelcom especial avui .
(trg)="3"> Chciałem dziś zrobić coś specjalnego .
(src)="4"> M 'agradaria estrenar una cançó nova a la que he estat treballant els darrers cinc o sis mesos .
(trg)="4"> Chcę wykonać przed Państwem po raz pierwszy piosenkę nad którą pracowałem przez ostatnie pięć czy sześć miesięcy .
(src)="5"> I hi ha poques coses més emocionants que tocar una cançó per primera vegada davant un públic , sobre tot quan encara no està terminada .
(trg)="5"> A niewiele jest rzeczy bardziej ekscytujących niż zaśpiewać piosenkę po raz pierwszy przed publicznością , zwłaszcza gdy jeszcze nie jest skończona .
(src)="6"> ( Rialles ) Espero que algunes converses aquí m 'ajudin a terminar-la .
(trg)="6"> ( Śmiech ) Liczę więc na coś w rodzaju dialogu to może mi pomóc ją ukończyć .
(src)="7"> Perquè toca tota mena de temes estranys .
(trg)="7"> Bo coraz bardziej ona przypomina dziwaczne rzeczywistości .
(src)="8"> Així que bàsicament aquesta es una cançó sobre bucles , però no la mena de bucles que faig aquí .
(trg)="8"> A to w gruncie rzeczy dość prosta piosenka o pętlach , ale nie o takich pętlach jakie tworze na scenie .
(src)="9"> Sinó bucles de retroalimentació .
(trg)="9"> Takie pętle to sprzężenie zwrotne .
(src)="10"> I al món de l 'àudio és quan el micròfon s 'apropa massa a la seva font de so , i entra en aquest bucle autodestructiu creant un so molt desagradable .
(trg)="10"> W branży dźwiękowej oznacza to , że mikrofon jest zbyt blisko źródła dźwięku , i wtedy wpada w autodestrukcyjną pętlę co prowadzi do powstania bardzo nieprzyjemnego dźwięku .
(src)="11"> Us ho vaig a provar ara .
(trg)="11"> Państwo pozwolą , że zademonstruję .
(src)="12.1"> ( Rialles ) No us faré mal .
(src)="12.2"> No us preocupeu .
(trg)="12.1"> ( Śmiech ) Nie będzie bolało .
(trg)="12.2"> Nie przejmujcie się .
(src)="13.1"> ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un -- ( retroalimentació ) Molt bé .
(src)="13.2"> No sé si calia demostrar -- ( Rialles ) -- però opino que aquest és el so de l 'autodestrucció .
(trg)="13.1"> ♫ To jest pętla , sprzężenie zwrotne ♫ ♫ To jest pętla , sprzężenie zwrotne ♫ ♫ To jest pętla , sprzężenie zwrotne ♫ ♫ To jest pętla , sprzężenie zwrotne ♫ ♫ To jest pętla , sprzężenie zwrotne ♫ ♫ To jest pętla , sprzężenie zwrotne ♫ ♫ To jest -- ( sprzężenie zwrotne ) ♫ No dobrze .
(trg)="13.2"> Nie wiem czy było potrzebne , żeby to demonstrować -- ( Śmiech ) -- ale idea jest taka , że jest to dźwięk autodestrukcji .
(src)="14"> I he estat pensant en com s 'aplica això a un espectre més ampli , com per exemple , l 'ecologia .
(trg)="14"> Pomyślałem więc że można to zastosować na przeróżnych wymiarach , powiedzmy , ekologicznym , prawda
(src)="15"> Sembla que hi ha una llei a la Natura que si algú s 'apropa massa a la seva font de procedència , ho arruïna .
(trg)="15"> W naturze jest taka zasada , że jak zbliżysz się do miejsca pochodzenia może być nieprzyjemnie .
(src)="16"> Com , no es pot donar de menjar a les vaques el seu propi cervell , perquè llavors tindríem la malaltia de la vaca boja , També l 'endogàmia i l 'incest i veiem , què més ?
(trg)="16"> Na przykład nie powinno się żywić krów ich własnymi mózgami , bo prowadzi to do choroby wściekłych krów , jest też chów wsobny i kazirodztwo i zobaczmy jakie jeszcze są kolejne ?
(src)="17"> Biològiques ... hi ha malalties autoimmunes , on el cos s 'ataca a si mateix una mica amb molts d 'afanys i destrueix l 'hoste , o la persona .
(trg)="17"> Biologiczny -- są choroby autoimmunologiczne , w których ciało atakuje własne komórki trochę zbyt pochopnie i niszczy ciało gospodarza lub tej osoby .
(src)="18"> I llavors -- molt bé , ara és quan passem a la cançó -- que d 'alguna manera lliga amb allò emocional .
(trg)="18"> Co dalej -- i tutaj przechodzimy już do piosenki -- Przechodzimy do wymiaru emocjonalnego .
(src)="19"> Perquè encara que he usat termes científics a les cançons , de vegades és molt difícil fer-les poètiques .
(trg)="19"> Bo , choć używałem terminologii naukowej w piosenkach czasami trudno jest aby zabrzmiały one lirycznie .
(src)="20"> Hi ha algunes coses que no cal tenir a les cançons .
(trg)="20"> Jest kilka kwestii które niekoniecznie muszą pojawiać się w piosenkach .
(src)="21"> Estic tractant de fer la connexió entre aquesta idea i la melodia .
(trg)="21"> Więc staram się połączyć tą przestrzeń między tym pomysłem , a tą melodią .
(src)="22"> I no sé si això els ha passat mai però de vegades quan tanco els ulls i provo de dormir no puc deixar de pensar en els meus propis ulls .
(trg)="22"> I nie wiem czy Państwo tak mieliście , ale kiedy czasem zamykam oczy i próbuje zasnąć , nie mogę przestać myśleć o moich oczach .
(src)="23"> I és com si els ulls s 'esforcessin per veure 's a si mateixos .
(trg)="23"> To tak jakby Twoje własne oczy wytężały się aby się sobie przyjrzeć .
(src)="24"> Això és el que sento .
(trg)="24"> Ja tak to właśnie czuję .
(src)="25"> No és agradable .
(trg)="25"> To nie jest przyjemne .
(src)="26"> Si us vaig transmetre aquesta idea , ho sento .
(trg)="26"> Przepraszam , jeśli nigdy wcześniej tego sobie nie wyobrażaliście .
(src)="27"> ( Rialles ) És impossible , clar , que els ulls es puguin veure a si mateixos , però sembla que ho intenten .
(trg)="27"> ( Śmiech ) Oczywiście , jest niemożliwe aby Twoje oczy się sobie przyjrzały , ale wydaje mi się , że próbują .
(src)="28"> S 'està apropant a una experiència personal .
(trg)="28"> To było bliższe z moich osobistych przemyśleń .
(src)="29"> O que les orelles es sentin a si mateixes ... simplement és impossible ;
(trg)="29"> Albo czy uszy są w stanie usłyszeć się -- to wprost niemożliwe ;
(src)="30"> aquesta és la qüestió .
(trg)="30"> o to właśnie chodzi .
(src)="31"> He estat treballant en aquesta cançó que parla d 'aquestes coses i després també imagina una persona a qui li va anar tan bé defenent-se d 'un desengany amorós que s 'autoenganyarà , si això és possible .
(trg)="31"> Pracuję nad piosenką która opowiada o takich właśnie kwestiach i wyobrażam sobie jeszcze ludzi , tak skutecznych w bronieniu się przed złamanym sercem , że pozostaje im tylko kochać się z samym sobą , jeśli to w ogóle możliwe .
(src)="32"> I això és el que demana la cançó .
(trg)="32"> I to właśnie porusza moja piosenka .
(src)="33"> Molt bé .
(trg)="33"> Dobrze .
(src)="34"> Encara no té nom .
(trg)="34"> Nie ma jeszcze tytułu .
(src)="35"> ( Música ) ♫ Endavant , felicita 't ♫ ♫ Dona 't una mà , la mà és la teva mà ♫ ♫ I els ulls , aquests ulls són els teus ulls ♫ ♫ I la oïda que se sent a si mateixa està a prop ♫ ♫ Perquè és la teva orella , oh , oh ♫ ♫ Ara has fet l 'impossible ♫ ♫ Separa 't de tu mateix ♫ ♫ T 'has fet invulnerable ♫ ♫ Ningú no pot trencar-te el cor ♫ ♫ Així que gasta-ho ♫ ♫ I espréme-ho ♫ ♫ I gasta-ho ♫ ♫ I trenca-ho tú mateix ♫ ♫ Fes-ho pel teu compte , trenca el teu cor ♫ ♫ Fes-ho pel teu compte , trenca el teu cor ♫ ♫ Fes-ho pel teu compte ♫ ( Aplaudiments ) Gràcies .
(trg)="35"> ( Muzyka ) ♫ Teraz możesz już sobie pogratulować ♫ ♫ Uściśnij sobie dłoń , swoją dłonią ♫ ♫ A to spojrzenie oko w oko to właściwie Twoje oko ♫ ♫ A ucho , które słyszy własne ucho już jest niedaleko ♫ ♫ Bo to jest Twoje ucho , oh oh ♫ ♫ Dokonałeś teraz rzeczy niemożliwej ♫ ♫ Rozebrałeś się na części ♫ ♫ Jesteś niezniszczalny ♫ ♫ Nikt nie złamie Twojego serca ♫ ♫ Zużyjesz je ♫ ♫ Wyciśniesz je ♫ ♫ I zużyjesz je ♫ ♫ I złamiesz je sobie sam ♫ ♫ Złamiesz sobie , złamiesz sam ♫ ♫ Złamiesz sobie , złamiesz sam ♫ ♫ Złamiesz sobie ♫ ( Oklaski ) Dzięki .
(src)="36"> ( Aplaudiments ) Molt bé .
(trg)="36"> ( Oklaski ) Dobrze .
(src)="37.1"> Està molt bé .
(src)="37.2"> Als compositors ens deixen fer qualsevol cosa .
(trg)="37.1"> Fajnie jest .
(trg)="37.2"> Autorzy piosenek mogą nawet wywinąć się z morderstwa .
(src)="38"> Es poden llençar teories boges i no cal donar-los suport amb dades ni gràfics , ni investigació .
(trg)="38"> Możesz tworzyć szalone teorie i nie trzeba mieć danych na ich poparcie ani wykresów lub badań .
(src)="39"> Però , sabeu , penso què avui el món necessita curiositat sense límits , només una miqueta .
(trg)="39"> Ale , wiecie , w takiej lekkomyślnej ciekawości jest wiele tego co Świat właśnie teraz potrzebuje. choć trochę .
(src)="40"> ( Aplaudiments ) Terminaré amb una cançó meva que es diu " Sistemes meteorològics " .
(trg)="40"> ( Oklaski ) Skończę moją piosenką pod tytułem " Weather Systems " ( Systemy pogody )
(src)="41"> ( Música ) ♫ Tranquil ♫ ♫ Tranquil , va dir ella ♫ ♫ Parla al seu clatell ♫ ♫ A la vora del llit puc veure la sang que flueix ♫ ♫ Puc veure les teves ♫ ♫ cèl · lules com creixen ♫ ♫ Queda 't quiet una estona ♫ ♫ No vessis el vi ♫ ♫ Puc veure-ho tot des d 'aquí ♫ ♫ Puc veure ♫ ♫ Oh , jo ♫ ♫ Puc veure ♫ ♫ el clima ♫ ♫ del món ♫ ♫ El clima ♫ ♫ del món ♫ ♫ Algunes coses que dius ♫ ♫ No estan a la venda ♫ ♫ Jo ho mantindria on ♫ ♫ els nostres agents lliures d 'alguna substància estan ♫ ♫ espantats ♫ ♫ Queda 't quiet una estona ♫ ♫ No vessis el vi ♫ ♫ Puc veure-ho tot des d 'aquí ♫ ♫ Puc veure ♫ ♫ oh , jo ♫ ♫ Puc veure ♫ ♫ els climes del món ♫ ♫ Els climes ♫ ♫ del món ♫ Gràcies .
(trg)="41"> ( Muzyka ) ♫ Cisza ♫ ♫ Cisza , powiedziała ♫ ♫ Mówi do jego pleców ♫ ♫ Na brzegu łózka , widzę przepływ Twojej krwi ♫ ♫ Widzę jak Twoje ♫ ♫ komórki dojrzewają ♫ ♫ Nie ruszaj się przez chwilę ♫ ♫ Nie wylej wina ♫ ♫ Widzę to stąd ♫ ♫ Widzę ♫ ♫ oh , ja ♫ ♫ Widzę ♫ ♫ systemy pogody ♫ ♫ Świata ♫ ♫ Systemy pogody ♫ ♫ Świata ♫ ♫ Niektóre Twoje słowa ♫ ♫ nie są na sprzedaż ♫ ♫ Przechowałbym je tam ♫ ♫ gdzie nasi bankierzy są ♫ ♫ przerażeni ♫ ♫ Nie ruszaj się przez chwilę ♫ ♫ Nie wylej wina ♫ ♫ Widzę to stąd ♫ ♫ Widzę ♫ ♫ oh , ja ♫ ♫ Widzę ♫ ♫ systemy pogody Świata ♫ ♫ Systemy pogody ♫ ♫ Świata ♫ Dzięki .
(src)="42"> ( Aplaudiments )
(trg)="42"> ( Oklaski )
# ca/ted2020-1004.xml.gz
# pl/ted2020-1004.xml.gz
(src)="1"> Estic aquí avui per mostrar les meves fotografies dels lakota .
(trg)="1"> Jestem tu dziś , aby pokazać moje zdjęcia Lakotów .
(src)="2"> Alguns de vosaltres haureu sentit parlar dels lakota , o almenys del grup més gran de tribus anomenat Sioux .
(trg)="2"> Wielu z was mogło już słyszeć o Lakotach albo przynajmniej o większej grupie plemion zwanej Siuksami .
(src)="3"> Els lakota són una de tantes tribus desplaçades de les seves terres a camps de presoners de guerra ara coneguts com reserves .
(trg)="3"> Lakoci to jedno z wielu plemion , które zostały wyparte z własnych ziem i zamknięte w obozach dla jeńców wojennych , które teraz nazywa się rezerwatami .
(src)="4"> La reserva de Pine Ridge , el tema de la presentació d 'avui , es troba a uns 120 km al sud-est de la serralada Black Hills a Dakota del Sud .
(trg)="4"> Rezerwat Pine Ridge , który jest tematem dzisiejszego pokazu , leży około 120 km na południowy wschód od Gór Czarnych w Dakocie Południowej .
(src)="5"> A vegades es refereixen a ella com el Camp de Presoners de Guerra Número 334 , lloc on viuen ara els lakota .
(trg)="5.1"> Czasem nazywa się go Obozem dla Jeńców Wojennych nr 334 .
(trg)="5.2"> Właśnie tam żyją dziś Lakoci .
(src)="6"> Si algú de vosaltres ha sentit parlar sobre el MIA , el Moviment Indi Americà , o de Russel Means , o de Leonard Peltier , o de la disputa a Oglala , llavors sabeu que Pine Ridge és el centre de les qüestions indígenes a EUA .
(trg)="6"> Jeśli ktokolwiek słyszał o AIM , Ruchu Indian Amerykańskich , albo o Russellu Means Leonardzie Peltier czy też o Incydencie w Oglala , to wie , że Pine Ridge jest punktem zero w kwestiach rdzennej Ameryki .
(src)="7.1"> M 'han demanat que avui parli una mica sobre la meva relació amb els lakota , i això és molt difícil per a mi .
(src)="7.2"> Perquè , per si no s 'han adonat del meu color de pell , sóc blanc , i això és una gran barrera en una reserva indígena .
(trg)="7.1"> Poproszono mnie , abym opowiedział trochę o moich związkach z Lakotami .
(trg)="7.2"> To dla mnie trudne , ponieważ -- jak już pewnie zauważyliście -- jestem biały , a to stanowi ogromną barierę w rezerwacie .
(src)="8"> Avui veuran moltes persones a les meves fotografies ,
(trg)="8"> Zobaczycie wielu ludzi na moich fotografiach ,
(src)="9"> he aconseguit una relació estreta amb ells ; sóc com de la familia .
(trg)="9"> z którymi bardzo się zżyłem i którzy przyjęli mnie jak rodzinę .
(src)="10.1"> M 'han anomenat germà i oncle i m 'han convidat una i altra vegada durant 5 anys .
(src)="10.2"> Però a Pine Ridge ,
(trg)="10.1"> Mówili do mnie bracie albo wójku i przez pięć lat nieustannie zapraszali .
(trg)="10.2"> Jednak w Pine Ridge
(src)="11"> sempre seré un wasichu .
(trg)="11"> zawsze będę tzw. " wasichu " .
(src)="12"> Wasichu és la paraula lakota que significa " no-indígena " , però una altra accepció d 'aquesta paraula és " el que pren la millor carn per a si mateix " .
(trg)="12.1"> " Wasichu " to słowo w języku Lakotów , które oznacza nie-Indianina .
(trg)="12.2"> Ale inna wersja tego słowa oznacza " człowieka , który najlepsze mięso bierze dla siebie . "
(src)="13"> I això és en el que vull centrar-me ... el que pren la millor part de la carn .
(trg)="13"> I to jest to , na czym chcę się skupić -- ten , który zgarnia najlepszą część mięsa .
(src)="14"> Vol dir cobdiciós .
(trg)="14"> To znaczy , że jest chciwy .
(src)="15"> Mirem al voltant d 'aquest auditori avui .
(trg)="15"> Rozejrzyjcie się wokół tej auli .
(src)="16"> Estem a una universitat privada de l 'oest d 'EUA , asseguts en cadires de vellut vermell amb diners a la butxaca .
(trg)="16"> Jesteśmy w prywatnej szkole w zachodnich USA , siedzimy na czerwonych , aksamitnych krzesłach , a w kieszaniach mamy pieniądze .
(src)="17"> Si mirem les nostres vides , de fet , ens ha tocat la millor part de la carn .
(trg)="17"> Jeśli jednak przyjrzymy się naszemu życiu , to okaże , się że naprawdę wzięliśmy najlepszą część mięsa .
(src)="18"> Vegem avui un conjunt de fotografies de persones que van perdre perquè nosaltres poguéssim guanyar , i sàpiguen , quan vegin la cara d 'aquestes persones , que no són només imatges dels lakota , que representen a tots els pobles indígenes .
(trg)="18.1"> Przyjrzyjmy się więc tym fotografiom ludzi , którzy stracili , abyśmy my mogli zyskać .
(trg)="18.2"> Pamiętajmy , że patrząc na twarze tych ludzi widzimy nie tylko oblicze Lakotów , lecz wszystkich amerykańskich tubylców .
(src)="19"> En aquest paper , hi ha la història com l 'he après de la meva família i amics lakota .
(trg)="19"> Na tej kartce historia zapisana jest tak , jak ją usłyszałem od moich lakockich przyjaciół i rodziny .
(src)="20"> La següent és una cronologia de tractats acordats , tractats trencats i de massacres disfressades de batalles .
(trg)="20"> Przedstawię linię czasową zawartych i zerwanych traktatów , a także rzezi upozorowanych na bitwy .
(src)="21.1"> Començaré a 1824 .
(src)="21.2"> " El que es coneix com a Oficina d 'Afers Indígenes
(trg)="21.1"> Zacznę w 1824 .
(trg)="21.2"> To , co znamy jako Biuro do Spraw Indian ,
(src)="22"> va ser creada en el Departament de Guerra , establint un primer to d 'agressió en el nostre tracte amb els aborígens dels EUA .
(trg)="22"> powstało jako część Departamentu Wojny , wprowadzając atmosferę agresji do naszych stosunków z rdzennymi Amerykanami .
(src)="23"> 1851 : El primer tractat de Fort Laramie marca clarament els límits de la Nació Lakota .
(trg)="23"> 1851 : Pierwszy traktat w Fort Laramie ściśle określił granice Państwa Lakotów .
(src)="24"> D 'acord amb el tractat , aquestes terres són una nació sobirana .
(trg)="24"> Zgodnie z traktatem , ziemie te stanowiły suwerenne państwo .
(src)="25"> Si els límits d 'aquest tractat s 'haguessin mantingut , i hi ha suport legal perquè així fora , així es veurien avui els EUA .
(trg)="25"> Jeżeli granice określone w traktacie zostałyby zachowane , a podstawa prawna mówi , że powinny -- to dziś USA wyglądałyby tak .
(src)="26"> 10 anys més tard ,
(trg)="26"> 10 lat później
(src)="27"> la Llei Homestead , signada pel president Lincoln , va desencadenar una onada de colons blancs a les terres indígenes .
(trg)="27"> podpisana przez prezydenta Licolna ustawa o gospodartwach rolnych wywołała napływ białych osadników na tereny tubylcze .
(src)="28"> 1863 : Un aixecament dels sioux Santee a Minnesota acaba amb el penjament de 38 sioux , la major execució massiva en la història dels EUA .
(trg)="28"> 1863 : Powstanie Siuksów Santee w Minnesocie kończy się powieszeniem 38 mężczyzn z plemienia , największą masową egzekucją w historii Stanów .
(src)="29"> L 'execució va ser ordenada pel president Lincoln només dos dies després de signar la Proclamació d 'Emancipació .
(trg)="29"> Obyła się na rozkaz prezydenta Lincolna , który zaledwie 2 dni wcześniej podpisał Proklamację Emancypacji .
(src)="30.1"> 1866 : l 'inici del ferrocarril transcontinental ... una nova era .
(src)="30.2"> Ens apropiem de terres perquè camins i trens
(trg)="30.1"> 1866 , początki budowy Pierwszej Koleji Transkontynentalnej i nowej ery .
(trg)="30.2"> Zawłaszczyliśmy ziemię w samym sercu
(src)="31"> prenguin dreceres pel cor de la Nació Lakota .
(trg)="31"> Państwa Lakotów , aby skrócić trasę pociągów .
(src)="32"> Els tractats van quedar sense efecte .
(trg)="32"> Traktaty wylądowały za oknem .
(src)="33.1"> En resposta , tres tribus encapçalades pel cap lakota Núvol Roja van atacar i derrotar a l 'exèrcit dels EUA moltes vegades .
(src)="33.2"> Vull repetir aquesta part .
(trg)="33.1"> W odpowiedzi trzy plemiona pod przywódctwem Czerwonej Chmury kilkukrotnie zaatakowały i pokonały armię USA .
(trg)="33.2"> Pragnę powtórzyć tę część .
(src)="34"> Els lakota van derrotar a l 'exèrcit dels EUA .
(trg)="34"> Lakoci pokonali armię USA .
(src)="35"> 1868 : el segon tractat de Fort Laramie garanteix clarament la sobirania de la Gran Nació Sioux i la propietat lakota de les sagrades Black Hills .
(trg)="35"> 1868 : Drugi traktat w Fort Laramie wyraźnie zapewnia niepodległość Wielkiemu Państwu Siuksów oraz przynależność świętych Gór Czarnych do Lakotów .
(src)="36.1"> El govern també promet drets de terra i caça en els estats circumdants .
(src)="36.2"> Prometem que el territori del riu Powder
(trg)="36.1"> Rząd obiecuje również ziemie i prawa do polowania na terenie sąsiednich stanów .
(trg)="36.2"> Obiecujemy , że hrabstwo Powder River
(src)="37"> d 'ara endavant estarà tancat als blancs .
(trg)="37"> będzie odtąd zamknięte dla białych .
(src)="38"> El tractat semblava ser una victòria total per a Núvol Roja i els sioux .
(trg)="38"> Traktat wydawał się być całkowitym zwycięstwem Czerwonej Chmury i Siuksów .
(src)="39"> De fet , és l 'única guerra en la història dels EUA en la qual el govern va negociar una pau concedint tot allò que exigeix l 'enemic .
(trg)="39"> Faktycznie - była to jedyna wojna w historii Ameryki , w której rząd wynegocjował pokój , przystając na wszystkie warunki wroga .
(src)="40"> 1869 : Es va finalitzar el ferrocarril transcontinental .
(trg)="40"> 1869 : Zakończono budowę Koleji Transkontynentalnej .
(src)="41"> Va començar a transportar , entre altres coses , gran quantitat de caçadors que van començar la caça indiscriminada de búfals , eliminant una font d 'aliments , vestimenta i abric dels sioux .
(trg)="41"> Rozpoczęto m.in. zbiorowy transport myśliwych , którzy zaczęli masowo wybijać bawoły , elimimując źródło pożywienia , odzieży i schronienia dla Siuksów .
(src)="42"> 1871 : La Llei d 'Apropiació Indígena posa als indígenes en tutela del govern federal .
(trg)="42"> 1871 : Ustawa o Przywłaszczeniu Indian czyni wszystkich Indian poddanymi rządu federalnego .
(src)="43"> A més , els militars van impartir ordres prohibint als indígenes occidentals abandonar les reserves .
(trg)="43"> Co więcej , wojsko wydało zakazy opuszczania rezerwatów przez zachodnich Indian .
(src)="44"> Tots els indígenes de l 'oest en aquell moment eren presoners de guerra .
(trg)="44"> W tym momencie wszyscy zachodni Indianie stali się jeńcami wojennymi .
(src)="45"> També el 1871 , vam acabar amb els tractats .
(trg)="45"> Również w 1871 skończyliśmy podpisywanie traktatów .