# ca/ted2020-10.xml.gz
# nl/ted2020-10.xml.gz
(src)="1.1"> Amb tot el respecte per la SIDA i la grip aviar — que avui en parlarà el brillant Dr Brilliant — vull parlar d 'una altra pandèmia , les malalties cardiovasculars , la diabetis , la hipertensió ...
(src)="1.2"> Totes es poden evitar en el 95 % dels casos canviant la dieta i l 'estil de vida .
(trg)="1.1"> De hele wereld maakt zich grote zorgen over AIDS en de vogelgriep , later vandaag horen we hier meer over van de briljante Dr .
(trg)="1.2"> Briliant .
(trg)="1.3"> Ik wil het hebben over de ándere pandemie , namelijk hart- en vaatziekten , diabetes en hoge bloeddruk .
(trg)="1.4"> Deze aandoeningen zijn compleet te voorkomen voor minstens 95 % van de mensen , simpelweg door dieet en levensstijl aan te passen .
(src)="2.1"> Existeix una ' globalització de malalties ' .
(src)="2.2"> La gent menja , viu i mor com nosaltres , els americans .
(src)="2.3"> En una generació , l 'Àsia ha pujat d 'entre les menors taxes de malalties del cor , obesitat i diabetis , a una de les majors taxes del món .
(src)="2.4"> A l 'Àfrica , les malalties cardiovasculars , igualen les morts per VIH i SIDA en molts països .
(trg)="2.1"> Wat er momenteel gebeurt , is dat deze ziektes zich wereldwijd verspreiden .
(trg)="2.2"> Mensen over de hele wereld zijn gaan eten en leven zoals wij , en sterven dus ook zoals wij .
(trg)="2.3"> Binnen één generatie is Azië bijvoorbeeld van de laagste aantallen hartaandoeningen , overgewicht en diabetes in de wereld , gegroeid naar één van de plekken met het hoogste aantal slachtoffers .
(trg)="2.4"> Zelfs de meeste landen in Afrika kennen nu net zoveel sterfgevallen aan hartaandoeningen , als aan het HIV-virus en AIDS .
(src)="3"> Tenim un marge crític d 'oportunitat per fer un canvi prou important , que afecti la vida de milions de gent i de practicar la medicina preventiva a escala mundial .
(trg)="3"> Er is nu de gelegenheid om een belangrijk verschil te maken , wat de levens van letterlijk miljoenen mensen kan beïnvloeden , door middel van preventieve geneeskunde op een wereldwijde schaal .
(src)="4"> Les malalties cardiovasculars encara maten més — tant als EUA com al món — que la resta combinades , i quasi sempre es poden prevenir .
(trg)="4.1"> Hart- en vaatziekten zijn nog steeds verantwoordelijk voor meer sterfgevallen , niet alleen in dit land , maar overal in de wereld dan alle andere oorzaken tezamen .
(trg)="4.2"> Deze aandoeningen voor bijna iedereen geheel te voorkomen .
(src)="5.1"> A més de prevenir , es poden invertir .
(src)="5.2"> Els últims 29 anys , ho hem demostrat només canviant la dieta i l 'estil de vida , amb aquestes mesures d 'última generació per demostrar el poder d 'aquestes accions simples i barates .
(src)="5.3"> Això és una arteriografia , abans i després d 'un any , i tomografies cardíaques .
(trg)="5.1"> Ze zijn niet alleen te voorkomen , maar vaak zelfs omkeerbaar .
(trg)="5.2"> De afgelopen 29 jaar hebben we , door gebruik te maken van geavanceerde , state-of-the-art technologie , aan kunnen tonen dat er , middels simpele , goedkope , low-tech maatregelen grote veranderingen geboekt kunnen worden .
(trg)="5.3"> Je ziet hier arteriografie van een jaar er vóór en van een jaar later ,
(src)="6.1"> Fa uns mesos vam publicar el primer estudi que demostra que es pot frenar o invertir l 'avenç del càncer de pròstata , canviant la dieta i l 'estil de vida .
(src)="6.2"> Amb un 70 % de regressió del creixement del tumor , o inhibició del creixement , comparat amb el 9 % del grup de control .
(trg)="6.1"> en de PET-scans van het hart .
(trg)="6.2"> Een aantal maanden geleden hebben we de eerste studie gepubliceerd , waarin wordt aangetoond dat de voortgang van prostaatkanker kan worden omgekeerd , door veranderingen aan te brengen in het dieet en de levensstijl .
(trg)="6.3"> De tumorgroei is 70 procent teruggedrongen , of zelfs geheel gestopt , vergeleken met slechts 9 procent bij de controle groep .
(src)="7"> En les ressonàncies magnètiques , amb l 'activitat tumoral en vermell , es pot veure la disminució en un any .
(trg)="7"> In de MRI en MR spectroscopie afbeeldingen die hier getoond worden , wordt de tumor-activiteit aangeduid in het rood , het is goed te zien
(src)="8.1"> Hi ha una epidèmia d 'obesitat : 2 terços d 'adults i 15 % de nens .
(src)="8.2"> El que em preocupa és que la diabetis ha augmentat un 70 % en 10 anys i aquesta pot ser la primera generació en què els nostres fills visquin menys anys que nosaltres .
(src)="8.3"> Això és trist i es pot prevenir .
(trg)="8.1"> dat deze een jaar later is afgenomen .
(trg)="8.2"> Er is een epidemie van overgewicht .
(trg)="8.3"> Twee derde van de volwassenen , en 15 procent van de kinderen hebben er last van .
(trg)="8.4"> Wat mij nog meer zorgen baart , is dat de gevallen van diabetes de afgelopen 10 jaar met 70 procent zijn toegenomen .
(trg)="8.5"> Dit kan wel eens de eerste generatie zijn waarvan de kinderen korter leven dan de ouders .
(trg)="8.6"> Dat is jammer , en het is te voorkomen .
(src)="9.1"> Això no són resultats electorals , és el nombre de gent obesa als EUA .
(src)="9.2"> Comença el 1985 , 86 , 87 — són del web dels CDC — , 88 , 89 , 90 , 91 — apareix un nou color — , 92 , 93 , 94 , 95 , 96 , 97 , 98 , 99 , 2000 , 2001 i empitjora .
(src)="9.3"> Estem involucionant .
(src)="9.4"> ( Rialles ) Què hi podem fer ?
(src)="9.5"> La dieta que pot invertir les malalties del cor i el càncer és una dieta asiàtica .
(trg)="9.1"> Dit zijn niet de verkiezingsuitslagen , maar dit zijn de mensen , de aantallen mensen , welke overgewicht hebben , onderverdeelt per staat , beginnend in 1985 , ' 86 en ' 87 deze gegevens komen van de CDC-website , 1988 , ' 89 , ' 90 , ' 91 er komt een nieuwe categorie , 1992 , ' 93 , ' 94 , ' 95 , ' 96 1997 , ' 98 , ' 99 , 2000 , 2001 , het word steeds erger .
(trg)="9.2"> We zijn aan het ' devolueren ' .
(trg)="9.3"> ( Gelach ) Nu , wat kan eraan gedaan worden ?
(trg)="9.4"> We hebben een dieet gevonden dat hartaandoeningen en kanker kan terugdringen , dit is een dieet gebaseerd op Aziatische eetgewoonten .
(src)="10"> Però si a l 'Àsia mengen com nosaltres , tindran les mateixes malalties .
(trg)="10"> Maar de mensen in Azië eten tegenwoordig net als wij , wat de reden is dat ze ook ziektes beginnen te krijgen zoals de onze .
(src)="11.1"> He treballat amb empreses de menjar .
(src)="11.2"> I poden fer que sembli divertit , sexy , modern , cruixent i còmode menjar més sa .
(src)="11.3"> Assessoro comanyies com ara , McDonnald 's , PepsiCo , ConAgra o Safeway i aviat també Del Monte .
(src)="11.4"> I pensen que és un bon negoci .
(trg)="11.1"> Ik ben aan het werk geweest met een flink aantal van de grootste voedsel-producenten .
(trg)="11.2"> Zij kunnen het leuk en sexy en hip en lekker en makkelijk maken om gezonder te eten , ik neem bijvoorbeeld deel aan de adviesraad van McDonald 's , PepsiCo , ConAgra , Safeway en binnenkort ook Del Monte , en deze bedrijven zien in dat het goed zaken doen is .
(src)="12.1"> Les amanides del McDonald 's inclouran una amanida asiàtica .
(src)="12.2"> A Pepsi , 2 terços de l 'augment de guanys surten d 'aquests menjars .
(trg)="12.1"> De salades die je bij McDonald 's tegen komt , komen uit ons werk voort , ze zijn begonnen Aziatische salades te verkopen .
(trg)="12.2"> Pepsi dankt twee-derde van hun omzetgroei aan hun verbeterde voedsel .
(src)="13.1"> Si fem això , podem alliberar recursos per comprar els medicaments que necessitem per prevenir la SIDA , el VIH , la malària i la grip aviar .
(src)="13.2"> Gràcies
(trg)="13.1"> Als we dat voor elkaar krijgen , kunnen we middelen vrijmaken om geneesmiddelen te kopen die we echt nodig hebben , om AIDS , HIV en malaria te behandelen , en om de vogelgriep te voorkomen .
(trg)="13.2"> Bedankt voor uw aandacht .
# ca/ted2020-1001.xml.gz
# nl/ted2020-1001.xml.gz
(src)="1"> Bé , hi ha un munt de coses sobre les que parlar , Però penso que per començar tocaré una cançó .
(trg)="1"> We hebben een hoop om over te praten maar ik denk dat ik maar begin met wat muziek .
(src)="2"> ( Música ) ♫ Quan em llevo ♫ ♫ als matins ♫ ♫ Preparo el cafè ♫ ♫ Llegeixo el diari ♫ ♫ I lentament ♫ ♫ I amb calma ♫ ♫ rento els plats ♫ ♫ Dono de menjar els peixos ♫ ♫ Em cantes feliç aniversari ♫ ♫ com si fos ♫ ♫ el teu últim dia ♫ ♫ a la Terra ♫ ( Aplaudiments ) Bé .
(trg)="2"> ( Muziek ) ♫ Als ik wakker word ♫ ♫ in de ochtend ♫ ♫ schenk ik koffie in ♫ ♫ lees ik de krant ♫ ♫ en langzaam ♫ ♫ en heel zachtjes ♫ ♫ doe ik de afwas ♫ ♫ ik voer de vissen ♫ ♫ jij zingt voor mij Happy Birthday ♫ ♫ net alsof het ♫ ♫ je laatste dag wordt ♫ ♫ hier op aarde ♫ ( Applaus ) Goed .
(src)="3"> Vull fer quelcom especial avui .
(trg)="3"> Vandaag wilde ik iets bijzonders doen .
(src)="4"> M 'agradaria estrenar una cançó nova a la que he estat treballant els darrers cinc o sis mesos .
(trg)="4"> Ik wil graag een nieuw lied zingen waar ik de laatste vijf of zes maanden aan heb gewerkt .
(src)="5"> I hi ha poques coses més emocionants que tocar una cançó per primera vegada davant un públic , sobre tot quan encara no està terminada .
(trg)="5"> Ik ken maar weinig dingen die zo spannend zijn als voor het eerst een liedje spelen voor publiek , vooral als het nog maar half af is .
(src)="6"> ( Rialles ) Espero que algunes converses aquí m 'ajudin a terminar-la .
(trg)="6"> ( Gelach ) Ik hoop eigenlijk dat ik wat gesprekken kan hebben die helpen het af te maken .
(src)="7"> Perquè toca tota mena de temes estranys .
(trg)="7"> Want het raakt aan allerlei gekke gebieden .
(src)="8"> Així que bàsicament aquesta es una cançó sobre bucles , però no la mena de bucles que faig aquí .
(trg)="8"> Dit liedje gaat eigenlijk over loops , maar niet het soort loops dat ik hier maak .
(src)="9"> Sinó bucles de retroalimentació .
(trg)="9"> Dat zijn feedback-loops .
(src)="10"> I al món de l 'àudio és quan el micròfon s 'apropa massa a la seva font de so , i entra en aquest bucle autodestructiu creant un so molt desagradable .
(trg)="10"> In de audiowereld gebeurt dat als een microfoon te dicht komt bij de geluidsbron , dat raakt het in een loop waar je niet meer uitkomt met als gevolg een heel vervelend geluid .
(src)="11"> Us ho vaig a provar ara .
(trg)="11"> Ik zal dat even voordoen .
(src)="12.1"> ( Rialles ) No us faré mal .
(src)="12.2"> No us preocupeu .
(trg)="12"> ( Gelach ) Ik ga jullie geen pijn doen , maak je geen zorgen .
(src)="13.1"> ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un bucle , un bucle de retroalimentació ♫ ♫ Això és un -- ( retroalimentació ) Molt bé .
(src)="13.2"> No sé si calia demostrar -- ( Rialles ) -- però opino que aquest és el so de l 'autodestrucció .
(trg)="13.1"> ♫ Dit is een loop , feedback-loop ♫ ♫ Dit is een loop , feedback-loop ♫ ♫ Dit is een loop , feedback-loop ♫ ♫ Dit is een loop , feedback-loop ♫ ♫ Dit is een loop , feedback-loop ♫ ♫ Dit is een loop , feedback-loop ♫ ♫ Dit is een -- ( feedback ) Goed .
(trg)="13.2"> Ik weet niet of ik dat wel voor moest doen -- ( Gelach ) -- maar ik wilde het geluid van zelfvernietiging laten horen .
(src)="14"> I he estat pensant en com s 'aplica això a un espectre més ampli , com per exemple , l 'ecologia .
(trg)="14"> Ik heb er over nagedacht hoe dat principe voorkomt in een groot aantal gebieden , bijvoorbeeld op het gebied van ecologie .
(src)="15"> Sembla que hi ha una llei a la Natura que si algú s 'apropa massa a la seva font de procedència , ho arruïna .
(trg)="15"> Er lijkt een natuurwet te zijn die zegt dat als je te dicht bij je bron komt , het slecht afloopt .
(src)="16"> Com , no es pot donar de menjar a les vaques el seu propi cervell , perquè llavors tindríem la malaltia de la vaca boja , També l 'endogàmia i l 'incest i veiem , què més ?
(trg)="16"> Je kunt koeien bijvoorbeeld niet hun eigen hersens voeren , want dan krijg je gekke-koeienziekte , en inteelt en incest en , eens kijken , wat is een ander voorbeeld ?
(src)="17"> Biològiques ... hi ha malalties autoimmunes , on el cos s 'ataca a si mateix una mica amb molts d 'afanys i destrueix l 'hoste , o la persona .
(trg)="17"> Biologisch -- je hebt auto-immuunziektes , als het lichaam zichzelf aanvalt met iets teveel kracht en zo de gast vernietigt , of de persoon .
(src)="18"> I llavors -- molt bé , ara és quan passem a la cançó -- que d 'alguna manera lliga amb allò emocional .
(trg)="18"> En dan -- ok , hier komen we bij het liedje -- ik sla een brug naar het emotionele vlak .
(src)="19"> Perquè encara que he usat termes científics a les cançons , de vegades és molt difícil fer-les poètiques .
(trg)="19"> Ik gebruik wel eens wetenschappelijke termen in liedjes , maar het is soms heel moeilijk om ze zingbaar te maken .
(src)="20"> Hi ha algunes coses que no cal tenir a les cançons .
(trg)="20"> En sommige dingen kun je gewoon niet gebruiken in liedjes .
(src)="21"> Estic tractant de fer la connexió entre aquesta idea i la melodia .
(trg)="21"> Ik probeer dus een brug te slaan tussen een idee en een melodie .
(src)="22"> I no sé si això els ha passat mai però de vegades quan tanco els ulls i provo de dormir no puc deixar de pensar en els meus propis ulls .
(trg)="22"> Ik weet niet of je dit weleens hebt meegemaakt , maar als ik soms m 'n ogen dichtdoe en probeer te slapen blijf ik maar denken over mijn eigen ogen .
(src)="23"> I és com si els ulls s 'esforcessin per veure 's a si mateixos .
(trg)="23"> Het is alsof je ogen proberen zichzelf te zien .
(src)="24"> Això és el que sento .
(trg)="24"> Zo voelt het bij mij .
(src)="25"> No és agradable .
(trg)="25"> Geen fijn gevoel .
(src)="26"> Si us vaig transmetre aquesta idea , ho sento .
(trg)="26"> Sorry dat ik dit idee in jullie hoofd heb geplant .
(src)="27"> ( Rialles ) És impossible , clar , que els ulls es puguin veure a si mateixos , però sembla que ho intenten .
(trg)="27"> ( Gelach ) Het is natuurlijk onmogelijk , je ogen kunnen zichzelf niet zien , maar het lijkt of ze het proberen .
(src)="28"> S 'està apropant a una experiència personal .
(trg)="28"> Dat komt al dichter in de buurt van een persoonlijke ervaring .
(src)="29"> O que les orelles es sentin a si mateixes ... simplement és impossible ;
(trg)="29"> Of oren die zichzelf kunnen horen -- dat is gewoon onmogelijk ;
(src)="30"> aquesta és la qüestió .
(trg)="30"> daar gaat het om .
(src)="31"> He estat treballant en aquesta cançó que parla d 'aquestes coses i després també imagina una persona a qui li va anar tan bé defenent-se d 'un desengany amorós que s 'autoenganyarà , si això és possible .
(trg)="31"> Ik heb gewerkt aan een liedje dat over deze dingen gaat en tegelijk iemand voorstelt die zich zo goed heeft kunnen verdedigen tegen liefdesverdriet dat hij het zichzelf moet aandoen , als dat mogelijk is .
(src)="32"> I això és el que demana la cançó .
(trg)="32"> Dat is wat dit liedje vraagt .
(src)="33"> Molt bé .
(trg)="33"> Goed .
(src)="34"> Encara no té nom .
(trg)="34"> Het heeft nog geen titel .
(src)="35"> ( Música ) ♫ Endavant , felicita 't ♫ ♫ Dona 't una mà , la mà és la teva mà ♫ ♫ I els ulls , aquests ulls són els teus ulls ♫ ♫ I la oïda que se sent a si mateixa està a prop ♫ ♫ Perquè és la teva orella , oh , oh ♫ ♫ Ara has fet l 'impossible ♫ ♫ Separa 't de tu mateix ♫ ♫ T 'has fet invulnerable ♫ ♫ Ningú no pot trencar-te el cor ♫ ♫ Així que gasta-ho ♫ ♫ I espréme-ho ♫ ♫ I gasta-ho ♫ ♫ I trenca-ho tú mateix ♫ ♫ Fes-ho pel teu compte , trenca el teu cor ♫ ♫ Fes-ho pel teu compte , trenca el teu cor ♫ ♫ Fes-ho pel teu compte ♫ ( Aplaudiments ) Gràcies .
(trg)="35"> ( Muziek ) ♫ Feliciteer jezelf maar ♫ ♫ Geef jezelf een hand , de hand is de jouwe ♫ ♫ En het oog dat zichzelf ziet is jouw oog ♫ ♫ En het oor dat zichzelf hoort is nabij ♫ ♫ Want het is jouw oor , oh oh ♫ ♫ Je hebt het onmogelijke gedaan ♫ ♫ Jezelf uit elkaar gehaald ♫ ♫ Je hebt jezelf onaantastbaar gemaakt ♫ ♫ Niemand kan je hart breken ♫ ♫ Dus verslijt je het zelf ♫ ♫ En je wringt het uit ♫ ♫ En je maakt het op ♫ ♫ En je breekt het zelf ♫ ♫ Je eigen breken , breek het zelf ♫ ♫ Je eigen breken , breek het zelf ♫ ♫ Je eigen breken ♫ ( Applaus ) Bedankt .
(src)="36"> ( Aplaudiments ) Molt bé .
(trg)="36"> ( Applaus ) Goed .
(src)="37.1"> Està molt bé .
(src)="37.2"> Als compositors ens deixen fer qualsevol cosa .
(trg)="37.1"> ' t Is wel cool .
(trg)="37.2"> Liedjesschrijvers kunnen ongestraft een moord plegen .
(src)="38"> Es poden llençar teories boges i no cal donar-los suport amb dades ni gràfics , ni investigació .
(trg)="38"> Je kunt de meest wilde theorieën poneren zonder dat je het hoeft te bewijzen met data of grafieken of onderzoek .
(src)="39"> Però , sabeu , penso què avui el món necessita curiositat sense límits , només una miqueta .
(trg)="39"> Maar ik denk dat roekeloze nieuwsgierigheid precies is wat de wereld nu nodig heeft , als is het maar een klein beetje .
(src)="40"> ( Aplaudiments ) Terminaré amb una cançó meva que es diu " Sistemes meteorològics " .
(trg)="40"> ( Applaus ) Ik wil eindigen met één van mijn liedjes getiteld " Weather Systems . "
(src)="41"> ( Música ) ♫ Tranquil ♫ ♫ Tranquil , va dir ella ♫ ♫ Parla al seu clatell ♫ ♫ A la vora del llit puc veure la sang que flueix ♫ ♫ Puc veure les teves ♫ ♫ cèl · lules com creixen ♫ ♫ Queda 't quiet una estona ♫ ♫ No vessis el vi ♫ ♫ Puc veure-ho tot des d 'aquí ♫ ♫ Puc veure ♫ ♫ Oh , jo ♫ ♫ Puc veure ♫ ♫ el clima ♫ ♫ del món ♫ ♫ El clima ♫ ♫ del món ♫ ♫ Algunes coses que dius ♫ ♫ No estan a la venda ♫ ♫ Jo ho mantindria on ♫ ♫ els nostres agents lliures d 'alguna substància estan ♫ ♫ espantats ♫ ♫ Queda 't quiet una estona ♫ ♫ No vessis el vi ♫ ♫ Puc veure-ho tot des d 'aquí ♫ ♫ Puc veure ♫ ♫ oh , jo ♫ ♫ Puc veure ♫ ♫ els climes del món ♫ ♫ Els climes ♫ ♫ del món ♫ Gràcies .
(trg)="41"> ( Muziek ) ♫ Stil ♫ ♫ Word stil , zei ze ♫ ♫ Tegen de achterkant van z 'n hoofd ♫ ♫ Op de rand van het bed zie ik je bloed stromen ♫ ♫ Ik zie je ♫ ♫ cellen groeien ♫ ♫ Beweeg een tijdje niet ♫ ♫ Mors de wijn niet ♫ ♫ Ik kan het vanaf hier allemaal zien ♫ ♫ Ik kan zien ♫ ♫ oh , ik ♫ ♫ Ik kan zien ♫ ♫ weersystemen ♫ ♫ van de wereld ♫ ♫ Weersystemen ♫ ♫ van de wereld ♫ ♫ Sommige dingen die je zegt ♫ ♫ zijn niet te koop ♫ ♫ Ik zou het houden waar ♫ ♫ onze vrije agenten van substantie ♫ ♫ bang zijn ♫ ♫ Beweeg een tijdje niet ♫ ♫ Mors de wijn niet ♫ ♫ Ik kan het vanaf hier allemaal zien ♫ ♫ Ik kan zien ♫ ♫ oh , ik ♫ ♫ Ik kan ze zien ♫ ♫ weersystemen van de wereld ♫ ♫ weersystemen ♫ ♫ van de wereld ♫ Bedankt .
(src)="42"> ( Aplaudiments )
(trg)="42"> ( Applaus )
# ca/ted2020-1004.xml.gz
# nl/ted2020-1004.xml.gz
(src)="1"> Estic aquí avui per mostrar les meves fotografies dels lakota .
(trg)="1"> Ik ben hier vandaag om mijn foto 's van de Lakota te tonen .
(src)="2"> Alguns de vosaltres haureu sentit parlar dels lakota , o almenys del grup més gran de tribus anomenat Sioux .
(trg)="2"> Wellicht hebben jullie al gehoord over de Lakota , of toch over de grotere stammengroep de Sioux .
(src)="3"> Els lakota són una de tantes tribus desplaçades de les seves terres a camps de presoners de guerra ara coneguts com reserves .
(trg)="3"> De Lakota is een van de vele stammen die van hun land naar kampen voor krijgsgevangenen werden verplaatst , die we nu reservaten noemen .
(src)="4"> La reserva de Pine Ridge , el tema de la presentació d 'avui , es troba a uns 120 km al sud-est de la serralada Black Hills a Dakota del Sud .
(trg)="4"> Het Pine Ridge-reservaat , het onderwerp van de diashow van vandaag , ligt ongeveer 75 mijl ten zuidoosten van de Black Hills van South Dakota .
(src)="5"> A vegades es refereixen a ella com el Camp de Presoners de Guerra Número 334 , lloc on viuen ara els lakota .
(trg)="5"> Het wordt soms aangeduid als krijgsgevangenenkamp nummer 334 , en daar wonen de Lakota nu .
(src)="6"> Si algú de vosaltres ha sentit parlar sobre el MIA , el Moviment Indi Americà , o de Russel Means , o de Leonard Peltier , o de la disputa a Oglala , llavors sabeu que Pine Ridge és el centre de les qüestions indígenes a EUA .
(trg)="6.1"> Misschien hebben jullie ooit gehoord van AIM , de American Indian Movement , of van Russell Means , of Leonard Peltier , of van de opstand bij Oglala .
(trg)="6.2"> Dan weten jullie dat Pine Ridge ground zero is voor problemen met autochtonen in de VS .
(src)="7.1"> M 'han demanat que avui parli una mica sobre la meva relació amb els lakota , i això és molt difícil per a mi .
(src)="7.2"> Perquè , per si no s 'han adonat del meu color de pell , sóc blanc , i això és una gran barrera en una reserva indígena .
(trg)="7.1"> Ik ben hier vandaag om te praten over mijn relatie met de Lakota .
(trg)="7.2"> Dat is heel moeilijk voor mij .
(trg)="7.3"> Want het was je misschien niet opgevallen : ik ben blank en dat is een enorme barrière in een reservaat .
(src)="8"> Avui veuran moltes persones a les meves fotografies ,
(trg)="8"> Je ziet een heleboel mensen op mijn foto 's vandaag .
(src)="9"> he aconseguit una relació estreta amb ells ; sóc com de la familia .
(trg)="9"> Ik sloot vriendschap met hen en ze verwelkomden mij als familie .
(src)="10.1"> M 'han anomenat germà i oncle i m 'han convidat una i altra vegada durant 5 anys .
(src)="10.2"> Però a Pine Ridge ,
(trg)="10.1"> Ze noemden me broer en oom en nodigden me telkens opnieuw uit in de loop van vijf jaar .
(trg)="10.2"> Maar op Pine Ridge
(src)="11"> sempre seré un wasichu .
(trg)="11"> zullen ze me altijd een ' Wasichu ' blijven noemen .
(src)="12"> Wasichu és la paraula lakota que significa " no-indígena " , però una altra accepció d 'aquesta paraula és " el que pren la millor carn per a si mateix " .
(trg)="12"> Wasichu is een Lakota-woord dat niet-Indiaan betekent , maar een andere versie van dit woord betekent " degene die het beste vlees voor zichzelf neemt " .
(src)="13"> I això és en el que vull centrar-me ... el que pren la millor part de la carn .
(trg)="13"> En daarop wil ik mij concentreren - op degene die het beste deel van het vlees neemt .
(src)="14"> Vol dir cobdiciós .
(trg)="14"> Het betekent inhalig .
(src)="15"> Mirem al voltant d 'aquest auditori avui .
(trg)="15"> Kijk eens rond in deze zaal .
(src)="16"> Estem a una universitat privada de l 'oest d 'EUA , asseguts en cadires de vellut vermell amb diners a la butxaca .
(trg)="16.1"> We zijn in een privé-school in het Amerikaanse Westen .
(trg)="16.2"> We zitten op roodfluwelen stoelen , met geld in onze zakken .
(src)="17"> Si mirem les nostres vides , de fet , ens ha tocat la millor part de la carn .
(trg)="17"> Als we naar ons leven kijken , hebben we inderdaad het beste deel van het vlees genomen .
(src)="18"> Vegem avui un conjunt de fotografies de persones que van perdre perquè nosaltres poguéssim guanyar , i sàpiguen , quan vegin la cara d 'aquestes persones , que no són només imatges dels lakota , que representen a tots els pobles indígenes .
(trg)="18.1"> Laten we eens kijken naar een aantal foto 's van een volk dat verloor zodat wij konden winnen .
(trg)="18.2"> Weet dat als je naar de gezichten van deze mensen kijkt , dat het niet alleen maar beelden van de Lakota zijn .
(trg)="18.3"> Ze staan voor alle inheemse volkeren .
(src)="19"> En aquest paper , hi ha la història com l 'he après de la meva família i amics lakota .
(trg)="19"> Op dit stuk papier staat de geschiedenis zoals ik ze heb leren kennen van mijn Lakota-vrienden en -familie .
(src)="20"> La següent és una cronologia de tractats acordats , tractats trencats i de massacres disfressades de batalles .
(trg)="20"> Wat volgt is een tijdslijn van de gemaakte verdragen , verbroken verdragen en moordpartijen vermomd als veldslagen .
(src)="21.1"> Començaré a 1824 .
(src)="21.2"> " El que es coneix com a Oficina d 'Afers Indígenes
(trg)="21.1"> Ik zal beginnen in 1824 .
(trg)="21.2"> Wat bekend staat als het Bureau van Indiaanse Zaken
(src)="22"> va ser creada en el Departament de Guerra , establint un primer to d 'agressió en el nostre tracte amb els aborígens dels EUA .
(trg)="22"> werd gecreëerd binnen het Ministerie van Oorlog , en zette al vroeg de toon van agressie in onze omgang met de Indianen .
(src)="23"> 1851 : El primer tractat de Fort Laramie marca clarament els límits de la Nació Lakota .
(trg)="23.1"> 1851 : het eerste verdrag van Fort Laramie werd gesloten .
(trg)="23.2"> Dit bakende de grenzen van de Lakota Nation duidelijk af .
(src)="24"> D 'acord amb el tractat , aquestes terres són una nació sobirana .
(trg)="24"> Volgens het verdrag waren die landen een soevereine natie .
(src)="25"> Si els límits d 'aquest tractat s 'haguessin mantingut , i hi ha suport legal perquè així fora , així es veurien avui els EUA .
(trg)="25"> Als de grenzen van dit verdrag waren geëerbiedigd - en daar is een juridische grondslag voor , dan zou de VS er vandaag zo hebben uitgezien .
(src)="26"> 10 anys més tard ,
(trg)="26"> 10 jaar later :
(src)="27"> la Llei Homestead , signada pel president Lincoln , va desencadenar una onada de colons blancs a les terres indígenes .
(trg)="27"> de Homestead Act , ondertekend door president Lincoln , ontketent een stroom van blanke kolonisten naar het indianengebied .
(src)="28"> 1863 : Un aixecament dels sioux Santee a Minnesota acaba amb el penjament de 38 sioux , la major execució massiva en la història dels EUA .
(trg)="28"> 1863 : een opstand van de Santee Sioux in Minnesota eindigt met de opknoping van 38 Siouxmannen , de grootste massa-executie in de Amerikaanse geschiedenis .
(src)="29"> L 'execució va ser ordenada pel president Lincoln només dos dies després de signar la Proclamació d 'Emancipació .
(trg)="29"> De executie werd bevolen door president Lincoln slechts twee dagen nadat hij de Emancipatieproclamatie ondertekende .
(src)="30.1"> 1866 : l 'inici del ferrocarril transcontinental ... una nova era .
(src)="30.2"> Ens apropiem de terres perquè camins i trens
(trg)="30.1"> 1866 : het begin van de transcontinentale spoorweg - een nieuw tijdperk .
(trg)="30.2"> We hebben ons land voor routes en treinen toegeëigend ,
(src)="31"> prenguin dreceres pel cor de la Nació Lakota .
(trg)="31"> recht door het hart van de Lakota Nation .
(src)="32"> Els tractats van quedar sense efecte .
(trg)="32"> De verdragen werden verbroken .
(src)="33.1"> En resposta , tres tribus encapçalades pel cap lakota Núvol Roja van atacar i derrotar a l 'exèrcit dels EUA moltes vegades .
(src)="33.2"> Vull repetir aquesta part .
(trg)="33.1"> Als reactie vielen drie stammen onder leiding van de Lakota Chief Red Cloud het Amerikaanse leger aan en versloegen dat vele malen .
(trg)="33.2"> Ik wil dat even herhalen .
(src)="34"> Els lakota van derrotar a l 'exèrcit dels EUA .
(trg)="34"> De Lakota versloegen het Amerikaanse leger .
(src)="35"> 1868 : el segon tractat de Fort Laramie garanteix clarament la sobirania de la Gran Nació Sioux i la propietat lakota de les sagrades Black Hills .
(trg)="35"> 1868 : het tweede Fort-Laramieverdrag staat duidelijk garant voor de soevereiniteit van de Grote Siouxnatie en het eigendomsrecht van de Lakota over de heilige Black Hills .
(src)="36.1"> El govern també promet drets de terra i caça en els estats circumdants .
(src)="36.2"> Prometem que el territori del riu Powder
(trg)="36.1"> De regering belooft ook land- en jachtrechten in de omringende staten .
(trg)="36.2"> Wij beloven dat het land van Powder River
(src)="37"> d 'ara endavant estarà tancat als blancs .
(trg)="37"> voortaan zal worden afgesloten voor alle blanken .
(src)="38"> El tractat semblava ser una victòria total per a Núvol Roja i els sioux .
(trg)="38"> Het verdrag leek een complete overwinning voor Red Cloud en de Sioux .
(src)="39"> De fet , és l 'única guerra en la història dels EUA en la qual el govern va negociar una pau concedint tot allò que exigeix l 'enemic .
(trg)="39"> Sterker nog , dit is de enige oorlog in de Amerikaanse geschiedenis waarin de overheid onderhandelde over vrede door toe te geven aan alles wat de vijand eiste .
(src)="40"> 1869 : Es va finalitzar el ferrocarril transcontinental .
(trg)="40"> 1869 : de transcontinentale spoorweg was voltooid .
(src)="41"> Va començar a transportar , entre altres coses , gran quantitat de caçadors que van començar la caça indiscriminada de búfals , eliminant una font d 'aliments , vestimenta i abric dels sioux .
(trg)="41.1"> Grote aantallen jagers werden aangevoerd .
(trg)="41.2"> Die begonnen op grote schaal bizons te doden .
(trg)="41.3"> Zo elimineerden ze een bron van voedsel , kleding en onderdak voor de Sioux .
(src)="42"> 1871 : La Llei d 'Apropiació Indígena posa als indígenes en tutela del govern federal .
(trg)="42"> 1871 : de Indian Appropriation Act maakt alle indianen tot beschermelingen van de federale overheid .
(src)="43"> A més , els militars van impartir ordres prohibint als indígenes occidentals abandonar les reserves .
(trg)="43"> Bovendien verbiedt het leger dat westelijke Indianen hun reservaten verlaten .
(src)="44"> Tots els indígenes de l 'oest en aquell moment eren presoners de guerra .
(trg)="44"> Alle westelijke indianen werden op dat moment krijgsgevangenen .
(src)="45"> També el 1871 , vam acabar amb els tractats .
(trg)="45"> Ook in 1871 kwam er een einde aan de tijd van verdragen sluiten