# bi/ted2020-248.xml.gz
# he/ted2020-248.xml.gz


(src)="1"> Hao nao ol nius we i kamaot long ol niuspepa mo narafala wei emi stiarem ol lukluk we yumi gat long saed long wol tedei ?
(trg)="1"> איך החדשות מעצבות את הדרך בה אנו רואים את העולם ?

(src)="2.1"> Hem nao wol we yumi luk luk long hem .
(src)="2.2"> Ol difren graon blong wol i luk olsem ia .
(trg)="2"> הנה העולם כמו שהוא נראה לפי יחס האדמה .

(src)="3"> Mo ol nius emi jenjem tin-ting blong ol man Amerika olsem ia nao
(trg)="3"> והנה איך החדשות מעצבות את מה שהאמריקאים רואים .

(src)="4.1"> Map ia .
(src)="4.2"> Map ia i soem nam blong ol seken we olgeta nwetwok blong nius blong Amerika mo ol rigin nius oganaesesen i bin yusum blong talemaot stori long saed blong ol nius long everi kantri raon long wol , long Februari 2007-wan yia i pas nomo .
(trg)="4"> המפה הזאת -- ( מחיאות כפיים ) -- מראה את מספר השניות שרשתות אמריקאיות ואירגוני חדשות בכבלים מקדישים לסיקורי עיתונות , לפי מדינות , בפברואר 2007 , רק לפני שנה .

(src)="5"> Nao long manis ia nao Not Korea i bin agri blong pispisim ol niuklia wok blong olgeta .
(trg)="5"> זה היה בחודש שבו צפון קוריאה הסכימה לפרק את מתקני הגרעין שלה .

(src)="6"> Long Indonesia i gat wan bigfala wota i bin ron
(trg)="6"> היו הצפות רחבות באינדונזיה .

(src)="7"> mo long Paris , IPCC i bin rilisim wan stadi we i talemaot wok blong ol man long saed long global woming .
(trg)="7"> ובפריז , ה IPCC פרסם מחקר שאישרר את השפעת האדם על התחממות כדור הארץ .

(src)="8"> U.S. nomo hemi bin risponsibol from 79 % long ful kavarej blong ol nius ia
(trg)="8"> ארצות הברית תפסה 79 % מכלל סיקורי החדשות .

(src)="9"> mo taem we yumi tekemaot U.S. mo luk luk long narafala 21 % yumi luk plante long Iraq – hemia bigfala grin samting ia long wei – i nogat tumas narafala samting
(trg)="9"> וכשנוציא את ארצות הברית ונסתכל על 21 % הנותרים , אנו נראה - הרבה עירק , זה הדבר הירוק הזה , ומעט אחרים .

(src)="10"> Tugeta kavarej blong Rasia , Jaena mo India i kasem 1 % nomo .
(trg)="10"> הסיקור הכולל של רוסיה , סין והודו , לדוגמא , הגיע רק ל-1 % .

(src)="11"> Taem we mifala i putum tugeta ol storian long nius ia mo karemaot wan storian nomo hemi soem olsem wanem nao wol hemi luk luk
(trg)="11"> כשניתחנו את כל סיקורי החדשות פרט לסיקור אחד , כך נראה העולם .

(src)="12.1"> Wanem nao storian ia ?
(src)="12.2"> Hemi nius blong ded blong Anna Nicole Smith .
(trg)="12"> מה היה הסיקור ? מותה של אנה ניקול סמית ' .

(src)="13.1"> Storian ia i bin go long everi kantri long wol be i no kasem Iraq nomo .
(src)="13.2"> Mo storian ia i risivim 10 taem bitem kavarej blong ripot blong IPCC .
(trg)="13"> הסיקור הזה עקף כל מדינה חוץ מעירק , וקיבל סיקור רחב פי 10 מהדו " ח של ה IPCC .

(src)="14"> mo storian hemi koraon bageken ; olsem yumi save finis – i bin gat planti nius i go raon abaot woman ia Britney .
(trg)="14"> והמחזור ממשיך , כמו שכולנו יודעים , בריטני התנהגה בצורה מוזרה לאחרונה .

(src)="15"> Be from wanem nao yumi no harem tumas nius long saed blong ol narafala kantri long wol ?
(trg)="15"> אז למה אנו לא שומעים יותר על העולם ?

(src)="16"> Wan stamba tingting hemi from se ol netwok blong nius oli bin katem haf namba blong ol ofis blong olgeta ovasi .
(trg)="16"> סיבה אחת היא שהרשתות הורידו את מספר הסניפים הזרים שלהן בחצי .

(src)="17"> I gat smol ofis blong nius blong ABC nomo i stap long Nairobi , New Delhi , mo Mumbai Be i nogat wan ofis blong nius long Afrika , India mo Saot Amerika - ol ples ia nao oli haos blong bitim tu billion man
(trg)="17"> חוץ מתחנה של איש אחד של רשת ABC בניירובי , ניו דלהי ומומביי , אין לרשתות שום סניפי חדשות בכל אפריקה , הודו או דרום אמריקה מקומות שבהם חיים יותר משני מיליארד בני אדם .

(src)="18"> Long tru laef , storian long saed blong woman ia Britney hemi jip nomo
(trg)="18"> המציאות היא שלסקר את בריטני זה יותר זול .

(src)="19.1"> mo taem i nogat tumas nius long saed blong ol narafala kantri hemi no gud .
(src)="19.2"> Taem yumi luk luk ol ples we ol man oli go blong kasem nius
(trg)="19"> והיעדר סיקור בינלאומי הוא הרבה יותר מטריד כשאנחנו מסתכלים על היכן אנשים צורכים חדשות .

(src)="20"> nius long TV blong netwok we i stap long wanwan kantri blong yumi -USA- hemi big wan moa be sori tumas ol storian ia i gat 12 % nomo i stap kavaremap intanasonal nius
(trg)="20"> תחנות חדשות מקומיות מובילות בגדול , ולצערנו מקדישות רק 12 % מכלל הסיקורים לחדשות עולמיות .

(src)="21"> Be olsem wanem long saed blong intanet ?
(trg)="21"> ומה בקשר לאינטרנט ?

(src)="22"> Ol popula websaet blong nius i nogat tumas nius long hem .
(trg)="22"> אתרי החדשות הפופולריים ביותר לא במצב יותר טוב .

(src)="23"> Long las yia , Pew mo Colombia J-School , olgeta oli bin luk luk long planti nuis storian , we i bitim 14,000 stori we i kamaot long fored blong google
(trg)="23"> בשנה שעברה , אוניברסיטת קולומביה ניתחה 14,000 סיקורים שהופיעו בדף הבית של גוגל חדשות .

(src)="24"> mo olgeta ia tu i stap storian long ol semak nuis nomo we i bin kamaot finis
(trg)="24"> ולמעשה , כולם סיקרו את אותם 24 אירועים חדשותיים .

(src)="25"> mo tu , stadi ia , i telemoat se ol nuis netwok blong US oli stap storian long saed blong ol narafala kantri mo ol storian ia oli semak long ol storian blong ol AP waea sevis mo reutas. mo olgeta ia i no tanem nius ia nating blong mekem sua se ol man oli save kasem evri samting long storian ia
(trg)="25"> באופן דומה , מחקר נוסף בתוכן אינטרנטי הראה שרוב התוכן של סיקורים בינלאומיים מארצות הברית ממוחזר מסיקורים של סוכנויות העיתונות הזרות ורויטרס , ולא מאפשרים לאנשים להבין את הקשר שלהם לסיקור .

(src)="26"> sapos yu putum tugeta olgeta samting ia , bae hemi save telemoat from wanem nao ol man we oli bin finisim Univesiti mo ol man Amerika we oli no skul gud oli no save plante abot wol bitim ol fren blong olgeta 20 yia i pas finis
(trg)="26"> אם מסתכלים על כל הגורמים האלה , אפשר להבין למה אקדמאים של היום כמו גם אמריקאים בעלי השכלה נמוכה יותר יודעים פחות על העולם ממה שידעו בני גילם לפני 20 שנה .

(src)="27"> mo sapos yu ting se hemi from se ol man Amerika i no gat tumas interes hemi no stret ting ting
(trg)="27"> ואם אתם חושבים שזה פשוט בגלל שאנו לא מעוניינים , טעות בידכם .

(src)="28"> i no long taem nating i pas , taem mifala i bin toktok long ol man Amerika we oli stap folem ol nius oltaem oli bin go antap long 50 %
(trg)="28"> בשנים האחרונות , אחוז האמריקאים שאומרים שהם עוקבים אחרי חדשות עולמיות ברוב הזמן גדל למעל ל-50 % .

(src)="29"> Stret kwestin hemi : hemia stret luk luk long wol we yumi wantem blong ol man Amerika long wol tedei we i nogat gudfala koneksen oltaem .
(trg)="29"> השאלה האמיתית היא : האם תמונת עולם מעוותת זאת היא מה שאנו רוצים בשביל אמריקאים בעולמנו המחובר יותר ויותר ?

(src)="30"> Mi save se yumi save mekem i moa gud .
(trg)="30"> אני יודעת שאנחנו מסוגלים ליותר טוב מזה .

(src)="31.1"> Bae yumi save mekem o nogat ?
(src)="31.2"> Tank yu tumas .
(trg)="31"> והאם אנו יכולים להרשות לעצמנו לא להצליח ? תודה רבה .