# bg/ted2020-10.xml.gz
# eo/ted2020-10.xml.gz
(src)="1"> С всички основателни притеснeния относно СПИН и птичи грип -- за които ще чуем от брилянтния д-р Брилянт по-късно днес -- искам да говоря за другата пандемия , която е сърдечно-съдови заболявания , диабет , хипертония -- всички , които са напълно предотвратими , за поне 95 % от хората , просто чрез смяна на диетата и начина на живот .
(trg)="1"> Malgraŭ la pravaj zorgoj pri aidoso kaj la birda gripo -- kaj ni aŭskultos pli poste la brilan D-ron Brillant paroli pri tio -- mi volas paroli pri aliaj pandemioj , kiuj estas la korvaskula malsano , diabeto , hipertensio -- ĉiuj plene preventeblaj por almenaŭ 95 procentoj de la homoj nur per ŝanĝo de dieto kaj vivo-stilo .
(src)="2.1"> Това , което се случва е , че се получава глоабализиране на заболяванията , че хората започват да се хранят като нас , да живеят като нас и да умират като нас .
(src)="2.2"> Само за едно поколение , например , Азия се е превърнала от континента с най-ниските нива на сърдечни заболявания , затлъстяване и диабет , до едно от най-високите .
(src)="2.3"> В Африка , смъртността от сърдечно-съдовите заболявания се равнява на тази от ХИВ и СПИН в повечето държави .
(trg)="2.1"> Okazas , ke nuntempe estas tutmondiĝo de la malsano , ke homoj ĉie ekmanĝas kiel ni , kaj vivas kiel ni , kaj mortas kiel ni .
(trg)="2.2"> Post unu generacio , ekzemple , Azio , kiu havis unu el la plej malaltaj proporcioj de kormalsano , trodikeco kaj diabeto , atingis unu el la plej altaj .
(trg)="2.3"> Kaj en Afriko , kormalsano samrangas kun mortoj pro HIV kaj aidoso en la plejmulton de la landoj .
(src)="3"> Има критически прозорец на възможност , така че да направим значима промяна , която да може да засегне животите на буквално милиони хора и да практикуваме превентивна медицина в глобален мащаб .
(trg)="3"> Do jen estas urĝa momento de oportuno , kiun ni profitu por fari gravan ŝanĝon , kiu povas influi la vivojn de ja milionoj da homoj kaj praktiki preventan medicinon laŭ tutmonda skalo .
(src)="4"> Болестите на сърдечните и кръвоностните съдове все още убиват повече хора -- не само в тази страна , но също и по цял свят -- отколкото всички други , взети заедно , и въпреки това , те са напълно предотвратими за почти всеки .
(trg)="4"> Kor- kaj sangvaskulaj malsanoj mortigas pli da homoj -- ne nur ĉi-lande , sed ankaŭ tutmonde -- ol ĉiuj aliaj kialoj kune , kvankam ĝi estas plene preventebla por preskaŭ ĉiuj .
(src)="5.1"> Не само са предотвратими , но всъщност са и обратими .
(src)="5.2"> За последнте 29 години , успяхме да демонстрираме , че с проста промяна на начина на хранене и живот , използвайки тези високотехнологични , скъпи , последен вик на модата измервания , за да докажем колко значими могат да бъдат тези прости , нискотехнологични и евтини интервенции .
(src)="5.3"> Количествена артериография , преди и след година , и сърдечни Позитронно-Емисионно Томографични сканирания .
(trg)="5.1"> Ĝi ne nur estas preventebla ; ĝi fakte estas inversigebla .
(trg)="5.2"> Kaj dum la lastaj 29 jaroj , preskaŭ , ni sukcesis montri , ke per simpla ŝanĝo en la dieto kaj vivo-stilo , uzante tiujn tre altteknikajn , kostajn , modernegajn mezurojn por pruvi kiel potencaj estas la tre simplaj malaltteknikaj kaj malmultekostaj intervenoj -- kvanta arteriografio , antaŭ kaj post unu jaro , kaj koraj PET-tomografioj .
(src)="6"> Преди някоко месеца показахме -- публикувахме първото изследване , показващo , че всъщност може да спрем и oбърнем настъпването на рак на простата , като променим нашата диета и начин на живот , и да забавим със 70 % растежа на тумор , или да потиснем растежа на тумор , сравнено само с 9 % в контролираната група .
(trg)="6"> Ni montris antaŭ kelkaj monatoj -- ni publikigis la unuan studaĵon montrantan , ke oni povas ja haltigi aŭ malprogresigi prostatan kanceron farante ŝanĝojn en dieto kaj vivostilo kaj 70-procenta malprogreso en la tumoro aŭ haltigo de la tumor-kreskiĝo , kompare al nur naŭ procentoj de la kompara grupo .
(src)="7"> В тази магнитно-резонансна томография и спектроскопия , дейността на тумора на простата е показана в червено - може да видите да намалява с всяка изминала година .
(trg)="7"> Kaj en tiu ĉi MRI- kaj MR-spektroskopio la aktiveco de prostata tumoro montriĝas ruĝe -- vi povas vidi ĝian reduktiĝon post unu jaro .
(src)="8.1"> Сега има епидемия от затлъстяване .
(src)="8.2"> Две трети от възрастните и 15 % от децата .
(src)="8.3"> Това , което ме тревожи е , че диабета се увеличи със 70 % през последните 10 години , и това може да е първото поколение , в което децата живеят по-малко , отколкото родителите им .
(src)="8.4"> Това е жалко , и е предотвратимо .
(trg)="8.1"> Nun estas epidemio de trodikeco : du trionoj el la plenkreskuloj kaj 15 procentoj el la infanoj .
(trg)="8.2"> Vere zorgigas min , ke diabeto kreskis 70-procente dum la lastaj 10 jaroj kaj tiu ĉi povas esti la unua generacio en kiu niaj infanoj vivas malpli longe ol ni .
(trg)="8.3"> Estas bedaŭrinde kaj preventeble .
(src)="9.1"> Това не са резултати от избори , това са хора -- броя хора , които са затлъстели , по щат , започвайки от ' 85 , ' 86 , ' 87 -- това са резултати от страницата на Центъра за Контрол и Профилактика на Заболяванията -- ' 88 , ' 89 , ' 90 , ' 91 -- получаваме нова категория -- ' 92 , ' 93 , ' 94 , ' 95 , ' 96 , ' 97 , ' 98 , ' 99 , 2000 , 2001 -- става по-зле .
(src)="9.2"> Един вид деградираме .
(src)="9.3"> Какво може да направим за това ?
(src)="9.4"> Ами , знаете ли , диетата , която открихме , че обръща сърдечните и раковите заболявания е азиатска диета .
(trg)="9.1"> Tio ĉi ne estas balotrezultoj , sed homoj -- la nombro da trodikaj homoj laŭ ŝtato , komencante en 1985 - 87 -- kaj tio ĉi el CDC-retejo -- 1988 ĝis 1991 -- vi ekhavas novan kategorion -- 1992 ĝis 96 , 1997 ĝis 2001 - ĝi plimalboniĝas .
(trg)="9.2"> Ni iel malevoluas .
(trg)="9.3"> ( Ridoj ) Nu , kion ni povas fari pri tio ?
(trg)="9.4"> Bone , la dieto , kiun ni trovis kaj povas malevoluigi kormalsanon kaj kanceron estas azia dieto .
(src)="10"> Но хората в Азия започват да се хранят като нас , поради което , започват да се разболяват , като нас .
(trg)="10"> Sed en Azio , oni ekmanĝas kiel ni kaj tio klarigas kial ili ekmalsaniĝas kiel ni .
(src)="11.1"> Работя с много големи хранителни компании .
(src)="11.2"> Те могат да направят да е забавно , и секси , и модно , и хрупкаво , и удобно , да се ядат по-здравословни храни .
(src)="11.3"> Например -- аз ръководя консултативния съвет на МакДоналдс , и ПепсиКо , и КонАгра , и Сейфуей , и скоро Дел Монте , и те откриват , че това е добре за бизнеса им .
(trg)="11.1"> Do mi eklaboris kun pluraj grandaj manĝaĵo-entreprenoj .
(trg)="11.2"> Ili povas igi alloge kaj amuze kaj plaĉe kaj konvene manĝi pli sanigajn manĝaĵojn , -- mi prezidas la rekomendkonsilantarojn de McDonald 's kaj Pepsico , kaj ConAgra , kaj Safeway kaj baldaŭ Del Monte , kaj ili malkovras , ke tio estas favora al negoco .
(src)="12.1"> Салатите , които виждате в МакДоналдс , идват в резултат на нашата работа -- те ще имат азиатски салати .
(src)="12.2"> В Пепси , две трети от техния ръст на печалбите идва от по-добрите им храни .
(trg)="12.1"> La salatoj , kiujn vi vidas ĉe McDonald 's venis el la studo -- ĝi ofertos azian salaton .
(trg)="12.2"> Ĉe Pepsi , du trionoj el ĝia malneta enspezo venas el ĝiaj pli bonaj manĝaĵoj .
(src)="13.1"> И така , ако може да направим това , ще може да освободим средства за закупуване на лекарства , от които наистина се нуждаем , за лечение на СПИН , ХИВ и малария , и за предотвратяване на птичия грип .
(src)="13.2"> Благодаря ви .
(trg)="13.1"> Se ni povas agi tiel , ni povos liberigi rimedojn por aĉeti medikamentojn , kiujn oni vere bezonas por zorgi pri aidoso , HIV , malario kaj preventi birdan gripon .
(trg)="13.2"> Dankon .
# bg/ted2020-1018.xml.gz
# eo/ted2020-1018.xml.gz
(src)="1"> Добре , аз ще ви покажа отново нещо за нашата диета .
(trg)="1"> Okej , mi tuj montros al vi denove ion pri niaj dietoj .
(src)="2.1"> И бих искал да разбера каква е публиката .
(src)="2.2"> И така , кой от вас някога е ял насекоми ?
(trg)="2.1"> Kaj mi ŝatus koni la spektantaron .
(trg)="2.2"> Kiuj el vi jam manĝis insektojn ?
(src)="3"> Това е доста .
(trg)="3"> Estas vere multe .
(src)="4"> ( Смях ) Но все пак , вие не представяте общото население на Земята .
(trg)="4"> & lt ; ridoj & gt ; Eĉ tiel , vi ne reprezentas la tutan loĝantaron de la Tero .
(src)="5"> ( Смях ) Защото 80 % наистина ядат насекоми .
(trg)="5"> & lt ; ridoj & gt ; Ĉar fakte 80 % de la homaro manĝas insektojn .
(src)="6"> Но това е доста добре .
(trg)="6"> Sed tio estas tre bona .
(src)="7.1"> Защо да не ядем насекоми ?
(src)="7.2"> Първо , какво са насекомите ?
(trg)="7.1"> Kial ne manĝi insektojn ?
(trg)="7.2"> Bone , unue , kio estas insektoj ?
(src)="8"> Насекомите са животни , които ходят на шест крака .
(trg)="8"> Bestoj , kiuj moviĝas sur ses kruroj .
(src)="9"> И тук можете да видите само една подборка .
(trg)="9"> Kaj jen nur kelkaj el ili .
(src)="10"> Има шест милиона вида насекоми на тази планета , шест милиона вида .
(trg)="10"> Estas ses milionoj da insekto-specioj sur tiu ĉi planedo , ses milionoj da specioj .
(src)="11"> Има няколко стотин бозайници -- шест милиона вида насекоми .
(trg)="11"> Estas kelkaj centoj da mamuloj - kaj ses milionoj da insekto-specioj .
(src)="12"> Всъщност , ако броим всички индивидуални организми , ще достигнем до много по-голямо число .
(trg)="12"> Fakte , kalkulante ĉiujn individuajn organismojn , ni alvenus al multe pli granda nombro .
(src)="13"> Всъщност , от всички животни на Земята , от всички животински видове , 80 % ходят на шест крака .
(trg)="13"> El ĉiuj bestoj sur la Tero , el ĉiuj bestospecioj , 80 elcentoj paŝas sur ses kruroj .
(src)="14"> Но ако броим всички отделни индивиди , и вземем тяхното средно тегло , то ще възлиза на нещо от сорта на 200 до 2000 килограма , за всеки един от вас и мен на Земята .
(trg)="14"> Sed se ni kalkulus ĉiujn individuojn kaj ties averaĝan pezon , ni atingus ion inter 200 kaj 2 mil kilogramoj por ĉiu el ni sur la Tero .
(src)="15.1"> Това означава , че по отношение на биомасата насекомите са по-изобилни от нас .
(src)="15.2"> И ние не сме на планета от хора , а сме на планета от насекоми .
(trg)="15.1"> Tio signifas , ke laŭ biomaso insektoj estas pli abundaj ol ni .
(trg)="15.2"> Kaj ni ne estas sur planedo de homoj , sed sur planedo de insektoj .
(src)="16"> Насекомите са не само в природата , но те също са въвлечени и в нашата икономика , обикновено , без да го знаем .
(trg)="16"> Insektoj ne troviĝas nur en la naturo , ili estas ankaŭ parto de nia ekonomio , kutime senkonscie de ni .
(src)="17"> Имаше една оценка , консервативна оценка , преди няколко години , че икономиката на САЩ се облагодетелства от 57 милиарда долара на година .
(trg)="17"> Oni faris kalkulon , moderan kalkulon , antaŭ kelkaj jaroj : la usona ekonomio profitas je 57 miliardojn da dolaroj ĉiujare pro insektoj .
(src)="18"> Това е число -- много голямо -- принос към икономиката на Съединените щати безплатно .
(trg)="18"> Tio estas nombro tre granda , kaj grava kontribuo senpaga al la ekonomio de Usono ,
(src)="19"> И така аз проучих колко плаща икономиката за войната в Ирак през същата година .
(trg)="19"> kaj mi komparis ĝin kun la kosto de la milito en Irako en la sama jaro :
(src)="20"> Това бяха 80 милиарда щатски долари .
(trg)="20"> 80 miliardoj da dolaroj .
(src)="21"> Знаем , че това не беше евтина война .
(trg)="21"> Nu , ni scias , ke tio ne estis malmultekosta milito .
(src)="22"> Така че насекомите безплатно допринасят за икономиката на САЩ , с почти същото количество пари , просто безплатно , без всички да знаят .
(trg)="22"> Do insektoj , simple senpage , kontribuas al la ekonomio de Usono kun proksimume samranga kvanto simple senpage , sciate de neniu ajn .
(src)="23"> И не само в Щатите , но във всяка страна , във всяка икономика .
(trg)="23"> Kaj ne nur en Usono , sed en iu ajn lando , iu ajn ekonomio .
(src)="24"> Какво правят те ?
(trg)="24"> Kion ili faras ?
(src)="25"> Те премахват нечистотиите , опрашват нашите култури .
(trg)="25"> Ili forigas ekskrementojn , polenumas kampojn .
(src)="26"> Една трета от всички плодове , които ядем са в резултат на насекоми , които се грижат за възпроизвеждането на растенията .
(trg)="26"> Unu triono de la fruktoj , kiujn ni manĝas ni ŝuldas al insektoj kiuj zorgas pri la reproduktado de la plantoj .
(src)="27.1"> Те контролират вредителите .
(src)="27.2"> И те са храна за животните .
(trg)="27.1"> Ili ĉasas trudbestojn .
(trg)="27.2"> Kaj estas manĝaĵo por predantoj .
(src)="28"> Те са в началото на хранителната верига .
(trg)="28"> Ili situas ĉe la komenco de la manĝo-ĉeno .
(src)="29"> Малките животни ядат насекоми .
(trg)="29"> Bestetoj manĝas insektojn .
(src)="30"> Още по-големи животни ядат насекоми .
(trg)="30"> Eĉ grandaj bestoj manĝas insektojn .
(src)="31"> Но малките животни , които ядат насекоми биват изяждани от по-големи животни , от още по-големи животни .
(trg)="31"> Sed la bestetoj , kiuj manĝas insektojn estas manĝataj de pli grandaj bestoj , de eĉ pli grandaj bestoj .
(src)="32"> И в края на хранителната верига ние също ги ядем .
(trg)="32"> Kaj ĉe la fino de la manĝo-ĉeno , ankaŭ de ni .
(src)="33"> Има доста хора , които ядат насекоми .
(trg)="33"> Ja multaj homoj manĝas insektojn .
(src)="34"> Тук ме виждате в малък провинциален град в Китай , Лийжанг -- около два милиона жители .
(trg)="34"> Kaj jen vi vidas min en provinca urbeto de Ĉinio , Lijiang -- ĉirkaŭ du milionoj da loĝantoj .
(src)="35"> Ако отидете на вечеря , например в рибен ресторант , където можете да изберете каква риба искате да ядете , можете да изберете какви насекоми бихте искали да ядете .
(trg)="35"> Kiam vi manĝas eksterhejme , en fiŝa restoracio , ekz. vi povas elekti kiun fiŝon vi volas manĝi , Tie , vi povas elekti kiujn insektojn .
(src)="36"> И те ги приготвят по чудесен начин .
(trg)="36"> Kaj oni pretigas ilin mirinde .
(src)="37"> Тук ме виждате да се наслаждавам на храна от гъсеници , скакалци , пчели , [ неясно ] деликатеси .
(trg)="37"> Jen mi estas ĝuanta manĝon kun raŭpoj , akridoj , abeloj , delikataĵoj .
(src)="38"> И можете да ядете нещо ново всеки ден .
(trg)="38"> Oni povas manĝi ion novan ĉiutage .
(src)="39"> Има повече от 1000 вида насекоми , които се консумират по целия свят .
(trg)="39"> Estas pli ol mil specioj da insektoj manĝataj ĉirkaŭ la terglobo .
(src)="40"> Това е доста повече , от няколкото бозайници , с които се храним , като крави , или прасета , или овце .
(trg)="40"> Tio estas multe pli ol la kelkaj mamuloj , kiujn ni manĝas : bovinoj , porkoj aŭ ŝafoj .
(src)="41"> Повече от 1000 видове -- огромно разнообразие .
(trg)="41"> Pli ol 1 000 specioj -- grandega diverseco .
(src)="42"> Сега може би си мислите , добре , в този провинциален град в Китай те правят това , но не и ние .
(trg)="42"> Kaj nun vi eble pensas , okej , en tiu ĉina urbeto tiel oni faras , sed ne tie ĉi .
(src)="43.1"> Ами вече видяхме. че доста от вас вече са яли насекоми , може би от време на време .
(src)="43.2"> Но мога да ви кажа , че всеки от вас яде насекоми , без изключение .
(trg)="43.1"> Nu , ni jam vidis , ke pluraj el vi jam manĝis insektojn , eĉ se nur okaze .
(trg)="43.2"> Sed mi povas aserti , ke ĉiu el vi manĝas insektojn , senescepte .
(src)="44"> Вие ядете най-малко 500 грама на година .
(trg)="44"> Vi manĝas minimume 500 gramojn ĉiun jaron .
(src)="45"> Какво ядете ?
(trg)="45"> Kion vi manĝas ?
(src)="46"> Доматена супа , фъстъчено масло , шоколад , макарони -- всякакви преработени храни , които ядете съдържат насекоми , защото насекомите са около нас , и когато те са навън в природата , те са също в нашите култури .
(trg)="46.1"> Tomato-supon , arakidan kremon , ĉokoladon , nudelojn -- ĉiu prilaborita manĝaĵo , konsumita de vi enhavas insektojn , ĉar insektoj estas ĉie ĉirkaŭ ni .
(trg)="46.2"> Ili troviĝas en la naturo , sekve ankaŭ en niaj plantejoj .
(src)="47"> Някои плодове получават щети от насекомите .
(trg)="47"> Kelkaj insektoj damaĝas fruktojn .
(src)="48"> Това са плодовете , ако това са домати , това отива в доматената супа .
(trg)="48"> Kun la tiel difektitaj tomatoj , ekz. oni faras tomato-supon .
(src)="49"> Ако те не са повредени , те отиват в хранителния магазин .
(trg)="49"> La nedifektitajn vendas la legomvendejo .
(src)="50"> И това е вашето виждане за доматите .
(trg)="50"> Jen la tomatoj , kiujn ni vidas ,
(src)="51.1"> Но има и домати , които стават на супа .
(src)="51.2"> И докато те изпълняват изискванията на агенцията по храните , там може да има всякакви неща , няма проблем .
(trg)="51.1"> sed la cetero iras en la supo .
(trg)="51.2"> Kaj se ili kongruas kun la postuloj de la manĝaĵo-inspektejo , povas esti ĉiaj aĵoj en ili , senprobleme .
(src)="52"> Всъщност , защо да поставяме тези топчета в супата , там вече има месо ?
(trg)="52"> Fakte kial meti tiujn bulojn en la supon , se estas viando en ĝi ĉiuokaze ?
(src)="53"> ( Смях ) Всъщност , всички наши преработени храни съдържат повече протеини , отколкото предполагаме .
(trg)="53"> & lt ; ridoj & gt ; Niaj tutaj prilaboritaj manĝaĵoj enhavas pli da proteino ol ni povus prikonscii .
(src)="54"> Така че всичко е вече източник на протеини .
(trg)="54"> Do ĉio jam estas proteino-fonto .
(src)="55"> Сега вие може да кажете : " Добре , ние ядем 500 грама само по случайност . "
(trg)="55"> Nu vi povas diri : " Okej , ni do manĝas 500 gramojn nur hazarde " .
(src)="56"> Ние правим това дори нарочно ,
(trg)="56"> Tamen , ankaŭ intence ni tion faras ,
(src)="57.1"> в много хранителни продукти , които имаме .
(src)="57.2"> Имам само два продукта тук , на този слайд -- розови бисквитки или сурими пръчици , или , ако щете , Кампари .
(src)="57.3"> Много от нашите хранителни продукти , които са с червен цвят , са оцветени с естествена боя .
(trg)="57.1"> kun multaj bonkonataj manĝaĵoj .
(trg)="57.2"> Jen nur du ekzemploj en tiu bildo -- rozkoloraj biskvitoj kaj surimio-bastonoj aŭ , se vi preferas , Campari .
(trg)="57.3"> Arego da manĝeblaj produktoj ruĝkoloraj estas kolorigitaj per natura kolorigilo .
(src)="58"> Сурими пръчиците са месо от раци , или се продават като месо от раци , това е бяла риба , която е боядисана с кохинил .
(trg)="58"> La surimio-bastonoj , el krabo-viando , aŭ ŝajna krabo-viando , estas fakte blanka fiŝaĵo kolorigita per koĉinelaĵo .
(src)="59"> Кохинила е продукт от насекоми , които живеят от кактуси .
(trg)="59"> Koĉinelaĵo estas produkto de insekto , kiu vivas en kaktoj .
(src)="60"> Той се произвежда в големи количества , 150-180 тона на година , на Канарските острови , в Перу , и това е голям бизнес .
(trg)="60"> Ĝi estas produktata grandkvante je 150 ĝis 180 tunoj jare , en la Kanariaj Insuloj , en Peruo , kaj estas granda negoco .
(src)="61"> Един грам кохинил струва около 30 евро .
(trg)="61"> Unu gramo da koĉinelaĵo kostas ĉirkaŭ 30 eŭroj .
(src)="62"> Един грам злато е 30 евро .
(trg)="62"> Unu gramo da oro valoras 30 eŭrojn .
(src)="63"> Така че това е много ценно нещо , което използваме за боядисване на нашите храни .
(trg)="63"> Do ĝi estas tre altvalora varo , uzata por kolorigi niajn manĝaĵojn .
(src)="64"> Ситуацията в света ще се промени , за вас и за мен , за всички на Земята .
(trg)="64"> Nun la situacio en la mondo estas ŝanĝiĝonta por vi kaj por mi kaj por ĉiu sur la Tero .
(src)="65"> Човешката популация расте много бързо и нараства експоненциално .
(trg)="65"> La homa loĝantaro kreskas tre rapide kaj kreskas eksponenciale .
(src)="66"> Ако в момента сме някъде между шест и седем милиарда души , то това ще нарасне до около девет милиарда през 2050 година .
(trg)="66"> Se nun estas inter ses kaj sep miliardojn da homoj , tiu nombro kreskos ĝis proks. naŭ miliardoj en 2050 .
(src)="67.1"> Това означава , че ще имаме много повече гърла за хранене .
(src)="67.2"> И това е нещо , което притеснява все повече и повече хора .
(trg)="67.1"> Tio signifas , ke ni havos multe pli da buŝoj por manĝigi .
(trg)="67.2"> Kaj tio malkvietigas pli kaj pli da homoj .
(src)="68"> Имаше конференцията на " Организацията по прехрана и земеделие към обединените нации " през октомври миналата година , която беше напълно посветена на това .
(trg)="68"> Okazis konferenco de MAO ( Manĝaĵ- kaj Agrikultur-Organizo ) en Oktobro tute dediĉita al tio .
(src)="69"> Как ще изхранваме този свят ?
(trg)="69"> Kiel ni manĝigos tiun mondon ?
(src)="70"> И ако се вгледате в числата там горе , те ни казват , че ние ще имаме една трета повече гърла за хранене , но ще трябва да увеличим земеделското производство със 70 процента .
(trg)="70"> Kaj la nombroj sur l 'ekrano montras , ke ni havas unu trionon pli da buŝoj por manĝigi , sed ni bezonas kreskigi la agrikulturan produktadon je 70 elcentoj .
(src)="71"> И това е най-вече , защото населението на света се увеличава , и се увеличава не само като бройка , но също така ние ставаме все по-богати , и всеки , който стане по-богат започва да яде повече , и започва да яде повече месо .
(trg)="71"> Kaj tio des pli , ke la mondoloĝantaro kreskas kaj ĝi kreskas ne nur laŭnombre , Ni ankaŭ fariĝas pli bonhavaj , kaj kiu fariĝas bonhava , tiu ekmanĝas pli kaj ankaŭ ekmanĝas pli da viando .
(src)="72"> И месото , в действителност , е нещо , което струва много на нашето селскостопанско производство .
(trg)="72"> Kaj viando , fakte , estas io , kio kostas multe al nia agrikultura produktado .
(src)="73"> Нашата диета се състои в голяма част от животински протеини , и в момента , повечето от нас тук ги получават от добитък , от риба , от дивеч .
(trg)="73"> Nia dieto konsistas iagrade el bestaj proteinoj , kaj nuntempe ni plejmulte obtenas tion el la brutaro , fiŝoj kaj ĉasaĵoj .
(src)="74"> И ние ядем доста много от него .
(trg)="74"> Kaj ni manĝas multon da tio .
(src)="75"> В развитите страни това е средно 80 килограма на човек годишно , което достига до 120 в САЩ , и малко по-малко в някои други страни , но средно е 80 килограма на човек годишно .
(trg)="75"> En la evoluinta landaro konsumiĝas averaĝe 80 kilogramoj po kapo ĉiujare , kaj tio atingas 120 en Usono kaj iomete malpli en kelkaj aliaj landoj , sed averaĝe 80 kilogramoj po homo ĉiujare .
(src)="76"> В развиващия се свят е много по-ниско .
(trg)="76"> En la evolulandoj estas multe malpli .
(src)="77"> Това са 25 килограма на човек годишно .
(trg)="77"> Temas pri 25 kilogramoj .
(src)="78"> Но това се увеличава значително .
(trg)="78"> Sed tio ege kreskas .
(src)="79"> В Китай през последните 20 години се увеличи от 20 до 50 , и все още се увеличава .
(trg)="79"> En Ĉinio dum la lastaj 20 jaroj , tio kreskis de 20 al 50 kaj plu kreskas .
(src)="80"> Така че , ако една трета от населението на света увеличи консумацията на месо от 25 до 80 средно , и една трета от населението на света живее в Китай и в Индия , ние ще имаме огромно търсене на месо .
(trg)="80"> Do se unu triono de la mondoloĝantaro kreskigas sian viando-konsumadon de 25 al 80 kilogramoj , averaĝe , kaj unu triono de la mondo vivas en Ĉinio kaj en Barato , ni havas grandegan postulon por viando .
(src)="81"> И разбира се , ние не можем да кажем , че то ще бъде само за нас и няма да бъде за тях .
(trg)="81"> Kaj certe ni ne povas diri : ĝi estas nur por ni , ne por ili .
(src)="82"> Те имат същите потребности като нас .
(trg)="82"> Ili havas la saman rajton kiel ni .
(src)="83"> Сега в началото , трябва да кажа , че ние ядем прекалено много месо в западния свят .
(trg)="83"> Nun , antaŭ ĉio , mi devus specifi ke ni manĝas ja tro da viando en la okcidenta mondo .
(src)="84.1"> Можем да преживеем с много , много по-малко -- и аз го знам , аз съм вегетарианец от дълго време .
(src)="84.2"> И човек може да се лиши от всичко .
(trg)="84.1"> Ni povus vivi per multe , multe malpli -- kaj mi , delonga vegetarano , pri tio certas .
(trg)="84.2"> Oni ja povas facile vivi sen iu ajn viando .
(src)="85"> Можете да получите протеини от всякакъв вид храни , така или иначе .
(trg)="85"> Vi akiros proteinojn en ia ajn manĝaĵo ĉiuokaze .
(src)="86"> Но освен това има много проблеми , които идват с производството на месо , и ние се изправяме пред тях все по-често .
(trg)="86"> Sed ankaŭ , amason da problemoj kaŭzas viando-produktado kaj ni alfrontas ilin pli kaj pli ofte .
(src)="87"> Първият проблем , пред който сме изправени , е здравето на хората .
(trg)="87"> La unua rilatas al la homa sano .