# be/ted2020-1143.xml.gz
# kk/ted2020-1143.xml.gz
(src)="1"> У дзяцінстве я марыў стаць супергероем .
(trg)="1"> Бала кезде мен үнемі асқан батыр болуды қалайтынмын .
(src)="2"> Я хацеў выратаваць свет і зрабіць усіх шчаслівымі .
(trg)="2"> Әлемді сақтап қалып , әр адамды бақытты еткім келетін .
(src)="3"> Але я ведаў , што для здзяйснення сваіх мрояў мне будзе патрэбна незвычайная моц .
(trg)="3"> Алайда өз арманымның орындалуы үшін маған сарқылмас күш керек екенін түсіндім .
(src)="4.1"> У той час ў сваіх летуценнях я стаў выпраўляцца ў розныя вандроўкі ў пошуках міжгалактычных рэчаў з планеты Крыптон .
(src)="4.2"> І гэта было вельмі вельмі весела ,
(trg)="4.1"> Сонымен , қызыққа толы Криптон планетасынан бастап галактикаралық нысаналарды табу үшін ойша саяхат жасауға бел будым .
(trg)="4.2"> Алайда , одан көп нәтиже шықпады .
(src)="5.1"> але амаль безвынікова .
(src)="5.2"> Калі я стаў дарослым , то зразумеў , што навуковая фантастыка не зробіць мяне надзвычайна моцным .
(src)="5.3"> Таму я вырашыў выправіцца ў падарожжа па сапраўднай навуцы , каб знайсці больш карысныя рэчы .
(trg)="5"> Ер жеткен соң ғана фантастика дүлей күштің сарқылмас көзі емес екенін түсіндім Содан шындыққа көбірек көз жеткізу үшін нақты ғылымға баруға бел будым .
(src)="6.1"> Я распачаў сваю вандроўку ў Каліфорніі з даследвання фотаздымкаў студэнтаў з выпускных альбомаў універсітэта Бэрклі за апошнія трыццаць год .
(src)="6.2"> У ім спрабавалася ацаніць поспех і дабрабыт кожнага са студэнтаў
(trg)="6.1"> Өз саяхатымды Калифорниядан бастадым .
(trg)="6.2"> Беркелидегі студенттердің 30 жылдық ескі альбомдарын зерделеу арқылы олардың өміріндегі жетістіктерді бағалауға тырыстым .
(src)="7.1"> на працягу ўсяго іхняга жыцця .
(src)="7.2"> Шляхам ацэньвання іх усмешак даследчыкі былі здольныя прадказаць паспяховаць і працягласць шлюбаў кожнага са студэнтаў , якіх вынікаў яны дасягнуць на агульным тэсце дабрабыту , і як яны будуць уздзейнічаць на іншых людзей .
(trg)="7"> Студенттердің жымиыстарын санамалағанда , зерттеушілер некенің ұзақ та баянды болуын ( Күлкі ) денсаулық тестінің нәтижесін , тіпті айнала болмыстан алар әсерін де болжай алады .
(src)="8"> У другім альбоме я спыніўся на фотаздымку Барака Абамы .
(trg)="8"> Басқа бір альбомнан Барри Обаманың суретін
(src)="9"> Калі я ўпершыню убачыў яго фота , я быў упэўнены , што яго звышмоц зыходзіць з яго прышпільнага каўняра .
(trg)="9.1"> көріп сасып қалдым .
(trg)="9.2"> Басында оның күш-қайраты кемерінен асып тұр ма деп қалдым .
(src)="10"> Але зараз я ведаю , што гэта ўсё праз яго ўсмешку .
(trg)="10"> ( Күлкі ) Сөйтсем , бәрі оның жымиысында екен ғой .
(src)="11"> Іншы эўрыка-момант адбыўся ў 2010 з прычыны даследвання дзяржаўнага ўніверсітэта Уэйн , у якім разглядаліся карткі гульцоў вышэйшай лігі папярэдніх 1950 году часоў .
(trg)="11"> Одан бөлек , 2010 жылы Уейн университетінде Бас Лига ойыншыларының 1950 жылға дейінгі бейсбол карталарын зерттеудің сәті түсті .
(src)="12"> Даследчыкі прыйшлі да высновы , што велічыня ўсмешкі можа прадказаць працягласць жыцця .
(trg)="12"> Зерттеушілер ойыншылардың жымиыс көлеміне қарап олардың өмірінің ұзақтығын болжауға болатынын тапты .
(src)="13.1"> Напрыклад , гульцы , якія не ўсміхаліся на фотаздымках , пражылі ў сярэднім каля 72,9 год .
(src)="13.2"> Для параўнання , гульцы з шырокай усмешкай пражылі ў сярэднім амаль 80 год .
(trg)="13"> Күлімдемей суретке түскендердің орташа өмір жасы небәрі 72,9 жыл , ал жадырап түскендердің орташа жасы 80 жылдай болып шықты .
(src)="14"> ( Смех ) Выдатнай навіною з 'яўляецца тое , што мы нараджаемся з усмешкай .
(trg)="14"> ( Күлкі ) Бір жақсысы , біз , расында , күліп туамыз .
(src)="15"> Выкарыстанне 3D тэхналогій надало нам магчымасць убачыць , што дзіця нават у працэссе развіцця ў матцы здольнае ўсміхацца .
(trg)="15"> Қазір біз 3D ультрадыбыс технологиясын қолдана отырып құрсақтағы сәбидің де күлімдеуін көре аламыз .
(src)="16.1"> Пасля нараджэння немаўляты працягваюць усміхацца .
(src)="16.2"> Спачатку , галоўным чынам , калі спяць .
(trg)="16"> Дүние есігін ашқан соң сәбилер күлімдеуін жалғастырады - басында , әсіресе ұйықтап жатқанда .
(src)="17"> І нават сляпыя дзеткі ўсміхаюцца , калі пачуюць гук чалавечага голасу .
(trg)="17"> Сонымен қатар көре алмайтын сәби адам дауысына да жымияды .
(src)="18"> Усмешка з 'яўляецца одной з асноўных , біялагічна сталых форм выразаў
(trg)="18"> Жымию – адам баласының ең негізгі биологиялық ерекше әрекеттерінің бірі .
(src)="19.1"> усіх людзей .
(src)="19.2"> Павал Экман , славуты даследчык чалавечых мінаў з Папуа Новай Гвінеі высветліў , што нават людзі з племені Фораў , якія не мелі ніякіх стасункаў з заходняй культурай і вядомыя сваімі незвычайнымі абрадамі канібалізму , усміхаліся пры розных абставінах дакладна як мы з вамі .
(trg)="19.1"> Бет-әлпетті зерттейтін әлемнің әйгілі ғалымы Паул Екман Папуа Жаңа Гвинеядағы Батыс мәдениетінен мүлдем алыс Форе тайпасы мүшелерінің мінезін зерттеп , олардың өзгеше бір қаныпезерлік ғұрыптарын таныды .
(trg)="19.2"> ( Күлкі ) Екеуіміз секілді жымиыстарына қарап дәл осындай ой түюге болады .
(src)="20"> Такім чынам , ад Папуа Новай Гвінеі да Галівуда і сучаснага мастацтва Пекіна , мы ўсе ўсміхаемся , как выказаць радасць і задавальненне .
(trg)="20.1"> Сонымен , Папуа Жаңа Гвинеядан Голливудқа дейінгі барлық жол Бейжиңдегі заманауи өнерде .
(trg)="20.2"> Біз жиі жымиямыз және оны өз қуанышымыз бен қанағаттанғанымызды көрсету үшін қолданамыз .
(src)="21"> Хто з аўдыторыі ўсміхаецца больш за 20 разоў на дзень ?
(trg)="21"> Осындағы қанша адам күніне 20 реттен көп күлімдейді ?
(src)="22"> Уздымеце рукі !
(trg)="22"> Қолын көтерсін .
(src)="23"> Ого , нечакана !
(trg)="23"> Ой , шіркін !
(src)="24.1"> Па-за гэтым пакоем больш за траціну людзей усміхаецца больш за 20 разоў на дзень .
(src)="24.2"> У той час як менш за 14 адсоткаў усміхаецца менш
(trg)="24.1"> Мұндағылардан тыс , біздің жартымызға жуығымыз күн сайын 20 реттен артық күлімдейміз .
(trg)="24.2"> Соған сай адамдардың 14 пайыздан да азы күн сайын кемінде 5 рет күлімдейді .
(src)="25.1"> за 5 разоў на дзень .
(src)="25.2"> Насамрэч , менавіта дзеці маюць цудоўную супермоц менавіта таму , что ўсміхаюцца каля 400 разоў на дзень .
(trg)="25"> Шынында , бұлардың ең белсенділері - күніне 400 реттен жымиятын балалар болып шықты .
(src)="26"> Ці думалі вы аб тым , чаму знаходжанне ў коле дзяцей , якія заўсёды ўсміхаюцца , прымушае Вас саміх усміхацца часцей ?
(trg)="26"> Көңілді балалардың ортасында болуыңыз сізді де жиі күлімдейтін жанға айналдыратынын ойлап көрдіңіз бе ?
(src)="27"> Нядаўнія даследванні ва ўніверсітэце Упсала ў Швецыі высветлілі , што часам вельмі цяжка насуплівацца , калі глядзець на некага , хто ўсміхаецца .
(trg)="27"> Жуырда Швецияның Апсала университетінің зерттеушілері біреу күлімдеп тұрған кезде адамның жабырқауы тіпті де қиын екенін анықтады .
(src)="28"> Чаму ?
(trg)="28"> Не үшін дейсіз ғой ?
(src)="29.1"> Таму что праз эвалюцыю ўсмешка стала заразнай .
(src)="29.2"> Усмешка заглушае той кантроль , які мы заўжды маем над мускуламі твару .
(trg)="29"> Өйткені , күлімдеу жалпылай жұқпалы әрі ол біздің әдеттегі бет-әлпетімізді бақылауда ұстайды .
(src)="30.1"> Перайманне ўсмешкі і фізічнае яе адчуванне дапамагае нам размяжоўваць сапраўднасць ці ілжывасць усмешкі .
(src)="30.2"> Такім чынам , мы здольныя зразумець эмацыйнае становішча чалавека .
(trg)="30.1"> Күлімдеу мен оны физикалық тұрғыдан сынап көру күлкіміздің шынайы не жалған екенін білуге көмектеседі .
(trg)="30.2"> Сондықтан , біз күлушінің эмоциялық жағдайын түсіне аламыз .
(src)="31"> У нядаўнім даследванні ўніверсітэта Клермон-Ферранд у Францыі людзям было дадзена заданне вызначыць сапраўднасць ці ілжывасць усмешкі падчас трымання алоўка ў роце для таго , каб паслабіць мускулы , якія адказваюць за ўсмешку .
(trg)="31"> Жақында Франциядағы Клермонт-Ферранд университетіндегі күлкі туралы зерттеуде жымиыс мүшелерін басып шығару үшін ауыздарына қалам тістетіп , адамдардан күлімдеудің шынайы не өтірік екенін анықтауды сұраған .
(src)="32.1"> Без алоўка вызначыць тып усмешкі было вельмі лёгка .
(src)="32.2"> Але з алоўкам у роце , які перашкаджаў людзям у перайманні ўсмешкі , якую яны бачылі , вызначыць тып усмешкі было значна складаней .
(trg)="32"> Қаламсыз кезде олар керемет пікірлер айтты Бірақ ауыздарына қалам қыстырған кезде көргендеріне күле алмағаны үшін шешімдері өте сәтсіз шықты .
(src)="33"> ( Смех ) У дадатак да тэарытычнай працы " Паходжанне відаў " , Чарльз Дарвін апісаў тэорыю зваротнай мімічнай сувязі .
(trg)="33"> ( Күлкі ) « Түрлердің шығу тегі туралы » атты эволюциялық теориясынан бөлек Чарльз Дарвин бет-әлпеттер қатынасының жауабы деген теория жазды .
(src)="34"> У якой ён cцвярджае , што менавіта ўсмешка станоўча ўздзейнічае на самаадчуванне , а не добрае самаадчуванне з 'яўляецца прычынай усмешкі .
(trg)="34"> Оның теориясына сәйкес , күлімдеу өзімізді жақсырақ сезінуімізге итермелейді .
(src)="35"> У сваім даследванні Дарвін цытуе французскага неўролага Гіёма Дзюшэна , які выкарыстоўваў электрычныя штуршкі для выклікання і стымулявання ўсмешкі .
(trg)="35"> Өз зерттеуінде Дарвин бет-әлпетке күлкі үйіру үшін электр соққылар жасаған француз неврологі Гийиом Дюшенге сілтеме келтіреді .
(src)="36"> Калі ласка , не рабіце гэта самастойна .
(trg)="36"> Өтініш , мұны үйде істемеңіз .
(src)="37"> ( Смех ) У падобным даследванні ў Германіі навукоўцы выкарыстоўвалі тэхналогію МРТ для вымярэння дзейснасці мозгу перад і пасля ўпырсквання ботакса , які паслабляе мускулы , якія адказваюць за ўмешку .
(trg)="37"> ( Күлкі ) Неміс зерттеушілері жымиған бұлшықеттерді басу үшін ФМРТ импульстерін қолданып , Ботокс инъекциясына дейінгі және кейінгі мидың белсенділігін өлшеді .
(src)="38"> Вынікі гэтага даследвання супалі з тэорыяй Дарвіна : зваротная міміка твару змяняе работу нейронаў , што станоўча ўздзейнічае на наш эмацыйны стан і мы адчуваем сябе лепш , калі ўсміхаемся .
(trg)="38"> Бұл Дарвин теориясын растайды , бет-әлпеттің кері байланысы мидағы эмоциялық мазмұнның нейрондық өңдеуін өзгертеді , осылайша біз күлімдеген кезде өзімізді жақсы сезінеміз .
(src)="39"> Усмешка стымулюе сістэму ўзнагароджвання мозга больш эффектыўна ў параўнанні з такім усеагульна прынятым стымулятарам задавальнення як шакалад .
(trg)="39"> Күлімдеу жақсы көңіл күй индукторы – шоколадтың өзімен салыстыруға келмейтіндей біздің миымыздағы сыйақы механизмін ынталандырады .
(src)="40"> Брытанскія даследчыкі сцвярджаюць , што усяго адна ўсмешка стымулюе мозг такім жа чынам як 2 000 шакаладак .
(trg)="40"> Британия зерттеушілері бір ғана шынайы күлкінің миды тіпті 2000 шоколадтай ынталандыра алатынына көз жеткізді .
(src)="41.1"> ( Смех ) Яшчэ цікавы факт .
(src)="41.2"> Гэтае ж даследванне выявіла , што ўсмешка мае такі самы эфект , як атрыманне 16 тысяч фунтаў стэрлінгаў наяўнымі .
(trg)="41.1"> ( Күлкі ) Тұра тұрыңыз .
(trg)="41.2"> Тағы бір зерттеу күлімдеудің 16 000 поунд стерлингті қолма-қол санап алғаныңыздай сезім сыйлайтынын растады .
(src)="42"> 25 тысяч даляраў за ўсмешку - няблага .
(trg)="42"> ( Күлкі ) Бұл 25 күлкіге ұқсайды .
(src)="43"> Давайце падлічым :
(trg)="43"> Жаман емес .
(src)="44.1"> 25 тысяч даляраў памножыць на 400 усмешак ...
(src)="44.2"> Некаторыя дзеці адчуваюць сябе як Марк Цукерберг кожны дзень !
(trg)="44"> Ол жайлы былай ойлаңыз : 25 000 рет 400 – қаншама балалар күн сайын өздерін Марк Цукерберг сияқты сезінеді .
(src)="45"> І ў адрозненні ад шакалада , усмешка зробіць вас толькі больш здаровымі .
(trg)="45"> ( Күлкі ) Көп шоколадтан айырмасы сол , көп күлкі сіздің деніңізді сау ете түседі .
(src)="46.1"> Усмешка дапамагае знізіць узровень такіх гармонаў , як картызол , адрэналін і дапамін , якія павышаюць узровень стрэса .
(src)="46.2"> І адначасова павышае узровень гармонаў , якія станоўча ўздзейнічаюць на настрой ,
(trg)="46"> Күлімдеу кортизол , адреналин , допамин секілді сіздің стресс гормондарыңызды азайта алады әрі ендофриндер сияқты көңіл күйіңізді көтеретін гормондарыңызды арттырып , жалпы қан қысымын төмендетеді !
(src)="47.1"> напрыклад , эндарфіна , а таксама ўсмешка зніжае кравяны ціск .
(src)="47.2"> І калі гэтага не дастаткова , вось яшчэ факт -
(trg)="47"> Бұл аз десеңіз , күлімдеу сізді басқалар көзіне әдемі көрсете алады .
(src)="48.1"> калі вы усміхаецеся , людзі бачаць вас прыгажэйшымі .
(src)="48.2"> Даследванне дзяржаўнага ўніверсітэта Пэн сведчыць , што ўсмешка дазваляе вам не толькі выглядаць больш прывабна і ветліва , але і больш кампетэнтна .
(trg)="48.1"> Жақында Пенн Университетінің ғалымдары мынаны тапты .
(trg)="48.2"> Күлімдеген кезде сіз тек тартымды әрі сыпайы болып қана қоймай , біршама білімді де боп көрінеді екенсіз .
(src)="49"> Такім чынам , калі ў вас узнікне жаданне выглядаць выдатна і кампетэнтна , знізіць узровень стрэса , палепшыць нешта ў шлюбе , адчуць , што вы з 'елі цэлы пачак высокаякаснага шакаладу без павелічэння вагі , ці адчуць , што вы знайшлі 25 тысяч даляраў у кішэні старога пінжака , які вы даўно не апраналі або адчуць надзвычайную моц , якая дапаможа вам і людзям вакол жыць даўжэй , быць здаровымі і шчаслівымі - проста ўсміхайцеся !
(trg)="49"> Сонымен қай кезде де әдемі әрі білікті боп көрінгіңіз келсе , стрестеріңізді азайтып , отбасы бақытын арттырғыңыз келсе немесе шығынсыз-ақ таудай шоколадқа ие болғандай сезінгіңіз келсе , яки көптен бері киілмеген курткаңыздан 25 мың тауып алғандай болғыңыз келсе , я болмаса өзіңіз бен жақындарыңыздың өмірі ұзақ , дені сау әрі бақытты болуына сеп болатын алапат күшті тапқыңыз келсе , күлімдеп жүріңіз !
(src)="50"> ( Воплескі )
(trg)="50"> ( Қол соғу )
# be/ted2020-1183.xml.gz
# kk/ted2020-1183.xml.gz
(src)="1"> Некалькі гадоў таму я адчуў , быццам я засеў у каляіне , і тады я вырашыў пайсці шляхам , вялікіга амерыканскага філосафа , Моргана Спарлака , і паспрабаваць зрабіць нешта новае за 30 дзён .
(trg)="1.1"> Бірнеше жыл бұрын өмірім тоқтап қалғандай сезіндім .
(trg)="1.2"> Сөйтіп , белгілі америкалық философ Морган Сперлоктың 30 күн жаңа нәрсе жаса деген кеңесіне сүйендім .
(src)="2"> Ідэя насамрэч вельмі простая .
(trg)="2"> Оның идеясы өте қарапайым .
(src)="3"> Уявіце сабе тое , што вы заўжды хацелі паспрабаваць у жыцці , і зрабіце гэта на працягу наступных 30 дзён .
(trg)="3"> Өміріңізді өзгерткіңіз келген сәттерді есіңізге түсіріңізші енді соны 30 күн жасап көруге тырысыңыз .
(src)="4"> Выявілася , што 30 дзён - менавіта тая адпаведная колькасць часу , каб дадаць новую звычку , або пазбавіцца ад старой — як , напрыклад , прагляд навінаў — з вашага жыцця .
(trg)="4.1"> Шын мәнінде , 30 күн бір әдетке дағдылануға немесе бас тартуға қолайлы мерзім .
(trg)="4.2"> Мысалы , жаңалықтар көруден мәңгілікке бас тарту .
(src)="5"> Я навучыўся таму-сяму праз гэтыя 30-дзённыя выпрабаванні .
(trg)="5"> Осы айда бірдеңені үйрендім .
(src)="6"> Па-першае , замест руцінных , нічым не пазначаных месяцаў , час стаў нашмат больш запамінальным .
(trg)="6"> Біріншісі , бұрын уақыт зулап өтіп кететін , ал қазір өткен уақыттарым есімде жақсы сақтала бастады .
(src)="7"> Гэты здымак з майго выпрабавання , калі я рабіў па фотаздымку кожны дзень месяца .
(trg)="7"> Тәжірибе барысында күнде сурет түсіріп жүрдім .
(src)="8"> І я дакладна памятаю , дзе я быў і што рабіў у той дзень .
(trg)="8"> Қазір менің әр сәттерім және дәлме-дәл қайда болғаным есімде .
(src)="9"> Я таксама заўважыў , што чым больш я рабіў і чым складаней былі 30-дзённыя выпрабаванні , тым больш мая ўпэненасць у сабе расла .
(trg)="9"> Сонымен қатар , тапсырма санын ұлғайтып қиындатқанда сенімділігім артты .
(src)="10"> І з вечна-сідзячага праграміста я ператварыўся ў тыпа , што едзе на працу на ровары
(trg)="10"> Үнемі компьютердің алдында отыратын адамнан жұмысқа велосипедпен баратын болдым .
(src)="11"> проста дзеля задавальнення .
(trg)="11"> Көңіл көтеру үшін .
(src)="12"> Летась , я апынуўся на вяршыні Кіліманджара , найвышэйшай гары ў Афрыцы .
(trg)="12"> ( күлкі ) Тіпті өткен жылы Африканың ең биік нүктесі Килиманджаро тауына шықтым .
(src)="13"> Мне ніколі не падабаліся прыгоды , пакуль я не распачаў свае 30-дзённыя выпрабаванні .
(trg)="13"> Осы 30 күндік тәжірибеден бұрын өмірімде мұнша " пысық " болған емеспін .
(src)="14"> Я таксама ўцяміў , што калі ты нечага сапраўды вельмі хочаш , то ўсяго можна дасягнуць за гэтыя 30 дзён .
(trg)="14"> Менің түсінгенім , егер бірдеңені қаласаң , 30 күн ішінде мақсатқа қол жеткізе аласың .
(src)="15.1"> Вам калі-небудзь хацелася напісаць раман ?
(src)="15.2"> Кожны лістапад
(trg)="15"> Роман жазғың келген кезің болды ма ?
(src)="16"> дзясяткі тысячаў людзей спрабуюць з нуля напісаць свой уласны раман на 50 000 слоў за 30 дзён .
(trg)="16"> Әр қарашада мыңдаған адам 30 күнде 50 мың сөзден тұратын роман жазуға отырады .
(src)="17"> Атрымліваецца , што ўсё , што трэба зрабіць — гэта напісаць 1667 слоў ў дзень на працягу месяца .
(trg)="17.1"> Яғни , бір күнде 1,667 сөз жазып тұрсаңыз болды .
(trg)="17.2"> Бір ай бойы .
(src)="18"> Так я і зрабіў .
(trg)="18"> Мен дәл солай жасадым .
(src)="19"> Дарэчы , галоўны сакрэт — не класціся спаць , пакуль не напішаце патрэбную дзённую норму слоў .
(trg)="19"> Айтпақшы , бар құпиясы күнделікті мөлшерде жазбайынша ұйқыға кетпеуіңіз керек .
(src)="20"> Можа вы і будзеце недасыпаць , але затое напішаце свой уласны раман .
(trg)="20"> Бәлкім , шала ұйықтарсыз бірақ роман жазып бітіресіз .
(src)="21"> Ці мая кніга — лепшы сучасны раман Амерыкі ?
(trg)="21"> Романым танымал америкалық кітапқа айналды ма ?
(src)="22.1"> Не .
(src)="22.2"> Я ж напісаў яе за месяц .
(trg)="22.1"> Жоқ .
(trg)="22.2"> Оны бір айда жаздым ғой .
(src)="23"> Яна жахлівая .
(trg)="23"> Ол өте нашар шықты .
(src)="24"> Але да канца свайго жыцця , калі я сустрэну Джона Ходжмана на TED вечарыне , мне не прыйдзецца сарамліва казаць : " Я спецыяліст па інфармацыйным тэхналогіям " .
(trg)="24"> ( Күлкі ) Бірақ , осындай кештердің бірінде Джон Ходжманды кездестірсем , Өзімді ' ' Компьютер жүйесінің маманымын ' ' деп таныстырмаймын .
(src)="25"> Не , калі я захачу , я магу сказаць , " Я пісьменнік-раманіст " .
(trg)="25.1"> Жо-жоқ !
(trg)="25.2"> Егер қаласам , өзімді " Жазушымын " дей аламын .
(src)="26"> ( Смех ) Напрыканцы я хачу згадаць яшчэ адну рэч .
(trg)="26"> ( Күлкі ) Қорыта келгенде , айтқым келегені мынау .
(src)="27"> Я зразумеў , што калі я рабіў невялічкія , паступовыя змены , такія , што я мог бесклапотна працягваць рабіць , яны пэўней станавіліся маімі штодзённымі звычкамі .
(trg)="27"> Түсінгенім күнделікті , өзгерістер жасасаң , бір затты істесең , тез арада дағдыға айналады ,
(src)="28"> Няма нічога дрэннага ў вялікіх , вар 'яцкіх выпрабаваннях .
(trg)="28"> Үлкен өзгерістер де өте жақсы ,
(src)="29"> Насамрэч , яны найвесялейшыя .
(trg)="29"> олар көп рақат береді .
(src)="30"> Але ў іх звычайна меней шанцаў замацавацца .
(trg)="30"> Өзгерістерді қалыптастыру қиын
(src)="31"> Калі я не еў цукру 30 дзён , 31-шы дзень выглядаў вось гэтак .
(trg)="31"> Тәттіні 30 күн бойы жемей жүргенімде , 31-і күні былай болды
(src)="32"> ( Смех ) Вось маё вам пытанне : Чаго яшчэ вы чакаеце ?
(trg)="32.1"> ( Күлкі ) Енді менің мынандай сұрағым бар .
(trg)="32.2"> Осы күнге дейін кімді күтіп жүрсіз ?
(src)="33"> Я вам гарантую , што наступныя 30 дзён усё роўна пройдуць , хочацца вам таго , ці не , таму — чаму б не прыпомніць пра штосьці , што вам заўжды хацелася паспрабаваць , і чаму б не распачаць рабіць гэта
(trg)="33.1"> Маған сенсеңіз , алдағы 30 күн көзді ашып-жұмғанша өтіп кетеді .
(trg)="33.2"> Ендеше осы уақытта көптен бері істей алмай жүрген ісіңізді қолға алыңыз !
(src)="34"> у наступныя 30 дзён ?
(trg)="34"> Алдағы 30 күнде !
(src)="35"> Дзякуй .
(trg)="35"> Рақмет !
(src)="36"> ( Воплескі )
(trg)="36"> ( Қошемет )
# be/ted2020-1469.xml.gz
# kk/ted2020-1469.xml.gz
(src)="1"> Я ведаю адказ на пытанне , якое шмат каго хвалюе .
(trg)="1"> Сіздерге қиын сұрақтың жауабын білемін .
(src)="2"> Пытанне такое : чаму літара Х гэта нешта невядомае ?
(trg)="2"> Ол сұрақ мынандай : Не үшін Х әрпі белгісіздікті бейнелейді ?
(src)="3"> Спачатку я вывучаў гэта на ўроках матэматыкі , а цяпер я бачу гэта паўсюль у культуры - Прыз X ( The X prize ) , X-файлы ( the X-Files ) , Праект Х ( Project X ) , TEDx .
(trg)="3.1"> Математика пәнінен таныс бұл әріп қазір мәдени өмірге дендеп енген .
(trg)="3.2"> Мәселен , Х марапат , Х файлдар Х Жобасы , TEDx .
(src)="4"> Адкуль гэта ўсё ?
(trg)="4"> Бұлар қайдан келген өзі ?
(src)="5"> Каля шасці гадоў таму я вырашыў вывучыць арабскую , якая аказалася звышлагічнай мовай .
(trg)="5.1"> Шамамен алты жыл бұрын араб тілін үйренемін деп шештім .
(trg)="5.2"> Бұл ең жоғары логикалы тіл ғой .
(src)="6"> Напісаць слова ці фразу , альбо сказ на арабскай гэта як пабудаваць раўнанне , таму што кожная частка вельмі выразная і нясе шмат інфармацыі .
(trg)="6.1"> Арабша сөз не сөз тіркесін яки сөйлем жазу құдды крафт теңдеуі секілді .
(trg)="6.2"> Өйткені , жазбаның әр бөлімі нақты әрі көп ақпаратты қамтиды .
(src)="7"> Гэта адна з прычын чаму шмат з таго , што мы лічым заходняй навукай , матэматыкай і інжынерыяй было насамрэч вынайдзена ў першых пяці стагоддзях нашай эры персамі , арабамі і туркамі .
(trg)="7"> Мұның бір себебі сол , ойлана келе , түйгенім – Батыс ғылымы , математикасы мен инженериясын біздің дәуіріміздің алғашқы ғасырларында парсы , араб , түркілер жасаған секілді .
(src)="8"> Сярод вынаходніцтваў невялікая сістэма , якую яны назвалі аль-джэбр .
(trg)="8"> Араб тіліндегі шағын жүйенің бірі алгебра деп аталады .
(src)="9"> Груба аль-джэбр перакладаецца як " сістэма аб 'яднання несумеверных частак . "
(trg)="9"> " al-jebr " сөзі шамамен былай аударылады : " жеке бөліктерді салыстыру жүйесі " .
(src)="10"> Цяпер аль-джэбр вядома як алгебра .
(trg)="10"> " al-jebr " ағылшынға алгебра болып енді .
(src)="11"> Адзін прыклад з многіх .
(trg)="11"> Бұл көп мысалдың бірі ғана .
(src)="12"> Арабскія тэксты , якія змяшчалі мудрасць матэматыкі нарэшце трапілі ў Еўропу - дакладней у Іспанію - каля 11-12 стагоддзяў .
(trg)="12.1"> Мұндай математикалық нақты араб мәтіні ақырында Еуропаға жол тартты .
(trg)="12.2"> Мәселен , Испанияға 11-12 ғасырларда жетті .
(src)="13"> І калі яны з 'явіліся , быў агромністы попыт на пераклад гэтых тэкстаў на еўрапейскія мовы .
(trg)="13"> Және бұл даналықтың Еуропа тілдеріндегі аудармасының мәніне көпшілігі қатты қызықты .
(src)="14"> Але былі і праблемы .
(trg)="14"> Алайда , кедергілер де кездесті .