# az/ted2020-1666.xml.gz
# ps/ted2020-1666.xml.gz
(src)="1.1"> 11 yaşımdaydım .
(src)="1.2"> Səhərin birində , evimizdəki sevinc səslərinə oyandığım indiki kimi yadımdadır .
(trg)="1"> زه چي يوولس کلنه وم ، زما په یاد دي چې یوه ورځ پخپل کور کې د خوشالۍ پر غږونو را و ویښه شوم .
(src)="2"> Atam balaca boz radiosunda BBC Xəbərlərinə qulaq asırdı .
(trg)="2"> زما پلار د بي بي سي خبرونه اورېدل له خپلې وړوکې ، خړې رېډيو څخه
(src)="3"> Üzündə o vaxt heç alışıq olmadığımız bir təbəssüm vardı , çünki xəbərlər əksərən üzərdi onu .
(trg)="3"> د هغه په مخ پراخه موسکا وه چې هغه وختونو کې یوه غېرمعمولي خبره وه ، ځکه چې خبرونو به هغه اکثره وخت خپه کاوه .
(src)="4"> " Taliban geri çəkildi ! " - deyə qışqırdı atam .
(trg)="4"> " طالبان لاړل . " زما پلار په چيغه ووېل .
(src)="5"> Bunun nə demək olduğunu başa düşmədim , amma atamın necə xoşbəxt olduğunu görə bilirdim .
(trg)="5"> زه د دې خبرې په مانا نه پوهېدم ، خو ما لیدل چې پلار مې ډېر زیات خوشاله و .
(src)="6"> " İndi əsl məktəbə gedə bilərsən " , - dedi atam .
(trg)="6"> هغه وويل : " ته اوس سم ښوونځي ته تللاى شې . "
(src)="7"> Heç unuda bilməyəcəyim bir səhər idi .
(trg)="7"> هغه سهار به مې کله هم هېر نه شي .
(src)="8"> Əsl məktəbə getmək .
(trg)="8"> سم ښوونځي .
(src)="9"> Taliban Əfqanıstanı ələ keçirib qızlar üçün məktəbi qeyri-qanuniləşdirəndə cəmi 6 yaşım vardı .
(trg)="9"> زه شپږکلنه وم ، چې طالبانو افغانستان ونیو او د جینکو تعلیم يې غېرقانوني وګرځاوه
(src)="10"> Beləcə , sonrakı beş il ərzində , artıq təkbaşına çölə çıxması yasaqlanmış bacımı müşaiyət edərək gizli məktəbə getmək üçün oğlan kimi geyinməli oldum .
(trg)="10"> نو تر راتلونکو پينځو کالونو پورې به زه د هلکانو په جامو کې له خپلې مشرې خور سره ، چې هغې ته اوس د کور نه د وتلو اجازه نه وه ، یوه پټ ښوونځي ته تلم .
(src)="11"> İkimizin də təhsil ala bilməmiz üçün tək yolumuz buydu .
(trg)="11"> يواځې همدا طریقه وه چې موږ زدکړې ترلاسه کولاى شوې .
(src)="12"> Hər gün fərqli bir yoldan gedərdik ki , heç kim hara getdiyimizdən şübhələnməsin .
(trg)="12"> موږ به هره ورځ په یوه بله لاره تللو چې څوک شک ونه کړي چې موږ چېرې تللو .
(src)="13"> Kitablarımızı bazar torbalarına bükərdik , sadəcə alış-verişə çıxdığımızı sansınlar deyə .
(trg)="13"> موږ به خپل کتابونه د سودا په کڅوړو کې پټول نو داسې به ښکارېده چي ګواکې موږ د سودا لپاره روانې یو .
(src)="14"> Məktəb bir evin içindəydi , 100-dən artıq adam bir balaca otağın içində paketlənmiş kimi .
(trg)="14"> ښوونځی په یوه کور کې و ، شاوخوا سل جينکۍ به په یوې کوټې ورننوتې وو .
(src)="15"> Qış vaxtı rahat idi , amma yayda dəhşət isti olardı .
(trg)="15"> په ژمي به هغه ځای تود و خو په اوړي به ډېر زیات ګرم و .
(src)="16"> Müəllimlər , şagirdlər və valideynlərimiz- hamımız həyatımızı təhlükəyə atdığımızı bilirdik .
(trg)="16"> موږ ټول پوهېدو چې خپل ژوند مو په خطر کې اچولى که استاذان وو ، که زده کوونکې او که ميندې پلرونه وو .
(src)="17"> Bəzən , Taliban şübhələndiyi üçün , məktəb qəfildən bir həftəlik bağlanardı .
(trg)="17"> وخت په وخت به مو ښوونځى ناڅاپه تر یوې اوونۍ بند کړل شو ځکه چې طالبان پرې شکمن شوي وو .
(src)="18"> Həmişə haqqımızda nə isə bildiklərindən qorxardıq .
(trg)="18"> موږ به تل حيرانې وو چې دوى په موږ څه خبر شول .
(src)="19"> Görəsən , izləyirlərmi bizi ?
(trg)="19"> آیا دوى موږ تعقیبوي ؟
(src)="20"> Harada yaşadığımızı bilirlərmi ?
(trg)="20"> آیا دوى خبر دي چې موږ چېرې اوسېږو ؟
(src)="21"> Qorxurduq , amma yenə də , məktəb , olmaq istədiyimiz yer idi .
(trg)="21"> موږ به وېرېدلو خو بیا هم ښوونځی هملته و ، چې موږ ورتلل غوښتل .
(src)="22"> Mən əslində çox şanslı idim , təhsilə dəyər verən və qızlarını bir xəzinə sayan bir ailədə böyüdüyüm üçün .
(trg)="22"> زه بختوره يم چي په داسې کورنۍ کې لويه شوې یم چې د تعلیم قدر پکې کېده او لوڼه پکې نازول کېدې .
(src)="23"> Babam , öz dövrünə görə fövqəladə bir insan idi .
(trg)="23"> زما نیکه د خپل وخت یو غيرعادي سړی و .
(src)="24"> Əfqanıstanın ucqar bir yerində yaşayan fərqli bir düşüncə sahibi , qızının , yəni anamın , məktəbə getməsi üçün israr etdi , və buna görə hətta atası tərəfindən övladlıqdan rədd edildi .
(trg)="24"> هغه د افغانستان د یوه لرې ولایت یو بیخي بېکسه سړى و هغه به ټینګار کاوه چې د هغه لور ، زما مور بايد ښوونځي ته ځي ، ځکه هغه خپل پلار له ځانه پردى کړی و .
(src)="25"> Amma mənim təhsil görmüş anam müəllim oldu .
(trg)="25"> خو زما تعلیم یافته مور ښوونکې شوه
(src)="26"> Odur .
(trg)="26"> وګورئ ! هاغه ده
(src)="27"> İki il əvvəl təqaüdə çıxdı , və evimizi qonşuluqdakı qızlar və qadınlar üçün bir məktəbə çevirdi .
(trg)="27"> هغه دوه کاله مخکې تقاعد ( ریټایر ) شوه يواځې د دې لپاره چې زموږ کور د ګاونډ د جینکو او ښځو لپاره په ښوونځي بدل کړي
(src)="28"> Və atam - budur - ailəsində təhsil görmüş ilk fərd idi .
(trg)="28"> او زما پلار – ګورئ دغه دى هغه پخپله کورنۍ کې لومړی کس و چې زدکړې يې کړې وې
(src)="29.1"> Qızları da daxil , onun uşaqlarının da təhsil alacağına heç şübhə yox idi .
(src)="29.2"> Taliban təhlükəsinə baxmayaraq , riskləri gözə alaraq .
(trg)="29"> دا خبره یقیني وه چې د هغه بچیان به تعلیمونه کوي ، د لوڼو په ګډون برسېره پر دې چي طالبان وو او خطرونه وو
(src)="30"> Ona görə , uşaqlarının təhsil almaması daha təhlükəli idi .
(trg)="30"> هغه خپلو بچو ته په تعلیم نه ورکولو کې زیات خطرونه ليدل
(src)="31"> Taliban illərində , yadıma gəlir , vaxtlar olurdu , həyatımızdan , həmişə qorxu içində olmaqdan və gələcəkdən bir işıq görməməkdən usanardım .
(trg)="31"> د طالبانو په وخت کې ، زما په یاد دي زه به کله کله له ژونده ډېره ناهيلې شوم او زه به تل ډېره وېرېدم او ما خپل راتلونکى نه لیده
(src)="32.1"> Hər şeydən əlimi üzməyim gələrdi .
(src)="32.2"> Atam isə , deyərdi , " Dinlə , qızım , həyatındakı hər bir şeyi itirə bilərsən .
(trg)="32"> ما به غوښتل چي ښوونځی پرېږدم خو ، زما پلار هغه به ويل - واوره ، زما لورکۍ تا نه د ژوند هر یو څیز ورکېدای شي .
(src)="33.1"> Pulun-paran oğurlana bilər .
(src)="33.2"> Savaşlar içində evini tərk etməyə məcbur qoyula bilərsən .
(trg)="33"> ستا پېسې غلا کېداى شي . چې جنګ شي نو کور پرېښودو ته مجبوره کېداى شې
(src)="34"> Ancaq səninlə daim qalacaq olan tək şey burdakıdır , və əgər sənin məktəb xərclərini ödəmək üçün qanımızı belə satmalı olsaq , satıb səni məktəbə göndərəcəyik .
(trg)="34"> خو هغه یو څیز چې تل به له تا سره وي هغه دلته دی او که د ستا د ښوونځي د فیس ورکولو لپاره موږ د خپلې وینې خرڅولو ته هم اړ شو موږ به يې خرڅه کړو
(src)="35"> İndi , hələ də davam etməməkdə israrlısanmı ? "
(trg)="35"> نو اوس هم ته نه غواړې تعلیم ته دوام ورکړې ؟
(src)="36"> Bu gün 22 yaşındayam .
(trg)="36"> نن زه دوه ويشت کلنه يم
(src)="37"> On illərlə davam edən müharibədə dağıdılmış bir ölkədə böyümüşəm .
(trg)="37"> زه په یوه داسې هېواد کې را لویه شوې یم چې د لسیزو اوږدو جګړو تباه کړی دی
(src)="38"> Yaşıdlarımın ancaq 6 % -dən azı orta məktəbi bitirə bilib , və əgər ailəm təhsilimin ardınca bu qədər getməsəydi , mən də bunu bacarmazdım .
(trg)="38"> زما په همځولو کې تر شپږ فيصده کمې جینکۍ تر عالي لیسې وړاندې نه دي تللې او که زما کورنۍ پر تعلیم کلکه نه واى درېدلې زه به اوس د هغوى په شان وم
(src)="39"> Əvəzində , mən , burada , sizin qarşınızda məğrur bir Middlebury Collec məzunu olaraq dayanıram .
(trg)="39"> خو برعکس ، زه دلته د ميډلبري کالج د فارغې په توګه په ویاړ ولاړه یم
(src)="40"> ( Alqış ) Əfaqınsatana qayıtdıqda , məni ilk təbrik edən kəslərdən biri , qızını məktəbə göndərdiyinə görə sürgün olunmuş öz babam idi .
(trg)="40"> ( د ستاينې چکچکې ) زه چې افغانستان ته ستنه شوم زما نیکه ، هغه سړی چې د خپلو لوڼو د تعلیم يافته کولو په جرم له خپل کوره شړل شوی و لومړى کس و ، چې ما ته يې مبارکي وويله
(src)="41"> O , ancaq məzun olduğuma görə deyil , həm də Kabil küçələrində onu maşınla gəzdirən ilk qadın olduğuma görə öyünür .
(trg)="41"> هغه نه یواځې زما د کالج ډګري په وياړ وستايله بلکې دا هم چې زه لومړۍ جینۍ وم چې داسې ډګري مي اخيستې او دا هم چې زه لومړۍ جینۍ یم چې هغه مي د کابل په کوڅو کې په موټر کې وګرځاوه ، چې ما چلاوه
(src)="42"> ( Alqış ) Ailəm mənə inanır .
(trg)="42"> ( د ستاينې چکچې ) زما کورنۍ پر ما باور لري
(src)="43"> Böyük xəyallarım var , ailəmin mənim üçün xəyalları isə daha böyükdür .
(trg)="43"> زه لوی خوبونه وینم ، خو زما کورنۍ زما لپاره تر ما هم ستر خوبونه ویني
(src)="44"> Buna görə də , 10x10 adlı qadınlara təhsil amaclı bir qlobal kampaniyasının elçisiyəm .
(trg)="44"> ځکه خو د ۱۰ × ۱۰ لپاره نړېواله سفیره یم چې د ښځو د تعلیم لپاره نړېواله مبارزه ده
(src)="45"> Buna görədir ki , qadınların məktəbə getməsinin hələ də riskli olduğu bir ölkədə , Əfqanıstanda , ilk yatılı məktəb olan SOLA-nın qurucularındanam .
(trg)="45"> ځکه خو ما د ( سولې ) بنسټ کښېښود چې په افغانستان کې لومړنى او شاید یواځینى د جینکو ښوونځی دی چې استوګنځای هم لري په داسې يوه هېواد کې چې اوس هم د جینکو د زدکړو لپاره خوندي نه دی
(src)="46"> Ən gözəli də budur ki , məktəbimdə içlərində imkanlardan yararlanma eşqi olan tələbələr görürəm .
(trg)="46"> ډېره خوشالوونکې خبره دا ده چې زه پخپل ښوونځي کې داسې زده کوونکې وینم چې په ډېر همت سره له هرې موقعې ګټه اخلي
(src)="47"> Və valideynlərinin , atalarının , atamın mənə etdiyi kimi , bütün qarşı çıxanlara baxmayaraq öz qızlarına necə dəstək olduqlarını görürəm .
(trg)="47"> او زه د هغوى ميندې پلرونه وینم په خاصه توګه پلرونه ، چې زما د پلار په شان پر سختو مخالفتونو برسېره ، د خپلو لوڼو ملاتړ کوي
(src)="48.1"> Eynən Əhməd kimi .
(src)="48.2"> Sizə onun üzünü və həqiqi adını deyə bilmirəm , ancaq o , tələbələrimdən birinin atasıdır .
(trg)="48"> د مثال په توګه احمد : دا د هغه اصل نوم نه دی او زه نه شم کولای د هغه څېره تاسو ته وښيم خو احمد زما د يوې شاګردې پلار دی
(src)="49"> Təxminən bir ay əvvəl , qızı ilə birlikdə SOLA-dan kəndlərinə gedərkən , yol kənarındakı bomba partlamasında ölməkdən onları bir neçə dəqiqə ayırdı .
(trg)="49"> تر یوې میاشتې کم وخت مخکې ، دوى له ( سوله ) ښوونځي خپل کلي ته روان وو او د سړک پر غاړه له ښخ شوي بم نه یو څو مينټه لرې وو ، چې هغه و چاودېد
(src)="50"> Evə çatanda telefonları çaldı və telefondakı səs onu , qızını məktəbə göndərməyə davam edəcəyi halda , partlayışın təkrarlanacağı ilə hədələdi .
(trg)="50"> احمد چي کور ته ورسېد ، ټيليفون ورته راغی يو کس غږېده ، چې هغه ته يې اخطار ورکاوه چې که خپله لور يې بیا ښوونځي ته واستوله نو دوى به بل برید پرې وکړي
(src)="51"> O isə , " İstəyirsinizsə , indi öldürün məni , " - dedi , " ancaq sizin geridəqalmış və köhnə fikirlərinizə görə qızımın gələcəyini korlayacaq deyiləm . "
(trg)="51"> هغه ورته وويل : " که غواړې ، اوس مې و وژنه خو زه د خپلې لور راتلونکى نه شم خرابولاى ستاسو په زړو او تيارو فکرونو
(src)="52"> Zamanla Əfqanıstan barədə kəşf etdiyim şey , bəzən Qərblilər tərəfindən gözardı edilən fakt - uğuru yaxalamış hər birimizin arxasında qızının dəyərini bilib onun uğurunu öz uğuru sayan bir atanın dayanmasıdır .
(trg)="52"> د افغانستان په اړه چي زه پوهه شوې یم هغه څه دي چي په غرب کې اکثر له پامه غورځول کیږي په موږ کې اکثره جینکۍ چې بریالۍ شوې دا د پلرونو برکت دي ځکه پلرونه دا مني ، چي لوڼې هم قدر لري او د هغوي بریا خپله بریا ګڼي
(src)="53"> Hərçənd analarımızın uğurumuzun açarı olmadığı anlamına gəlməz bu .
(trg)="53"> زه دا نه وايم چې زموږ ميندې زموږ په بریا کې هېڅ رول نه لري
(src)="54.1"> Əslində , ataları qızlarının parlaq gələcəyinə inandıran və yönləndirən əksərən analardır .
(src)="54.2"> Ancaq Əfqənistandakı kimi bir cəmiyyətdə , kişilərin dəstəyi labüddür .
(trg)="54"> په حقیقت ، اکثر ميندې وي چې د لور د ځلانده اینده لپاره لومړۍ خبره وړاندې کوي او په نورو يې مني خو د افغانستان په شان يوه ټولنه کې موږ بايد د سړيو ملاتړ و لرو
(src)="55"> Taliban dövründə məktəbə gedən qızların sayı yüzlərlə ölçülürdü - bildiyiniz kimi , bu , qeyr-qanuni buyurulmuşdu .
(trg)="55"> د طالبانو په حکومت کې ښوونځو ته د تلونکو جینکو شمېر په سلګونو وو په یاد ولرئ ، د جینکو زدکړې غيرقانوني وې
(src)="56"> Hal-hazırda isə , Əfqanıstanda məktəbə gedən qızların sayı 3 milyondan çoxdur .
(trg)="56"> خو نن ، په افغانستان کې تر درې میلیونه زیاتې جینکۍ په ښوونځیو کې دي
(src)="57"> ( Alqış ) Əfqanıstan Amerikadan baxınca çox fərqli görünür .
(trg)="57"> ( چکچکې ) افغانستان دلته له امریکې ډېر بل ډول ښکاري
(src)="58"> Amerikanların dəyişiklərdəki dayanıqsızlıqları gördüklərini anlayıram .
(trg)="58"> زه اورم ، امریکایان دا بدلونونه کلک نه ګڼي
(src)="59"> Bu dəyişikliklərin ABŞ ordusu çəkildikdən sonra çox uzun çəkməyəcəyindən qorxuram .
(trg)="59"> زه وېرېږم چې دا بدلونونه به د امریکايي ځواکونو تر وتلو وروسته زیات وخت دوام و نه لري
(src)="60"> Ancaq mən Əfqanıstana qayıdıb məktəbdə uşaqları və onlara dəstək olub ruhlandıran valideyinlərini görəndə , işıqlı bir gələcəyə və davamlı bir dəyişikliyə olan inamım artır .
(trg)="60"> خو کله چې زه بيرته افغانستان ته لاړه شم کله چي د خپل ښوونځي زده کوونکې ووینم او د هغوى ميندې پلرونه چې د هغوى ملاتړ کوي هغوى ته حوصله ورکوي ، نو يو هيله من سباوون او دوام لرونکي بدلونونه وینم
(src)="61"> Mənə görə , Əfqanıstan ümidlərin və sərhədsiz imkanların ölkəsidir , və SOLA-da oxuyan qızlar da bunu hər gün mənə bir daha andırırlar .
(trg)="61"> زما لپاره افغانستان له هیلو او لامحدوده امکاناتو ډک هېواد دی او هره ورځ د ( سوله ) ښوونځي جینکۍ ما ته دا خبره کوي
(src)="62"> Onlar da mənim kimi böyük xəyallar qururlar .
(trg)="62"> چې زما غوندې هغوى هم لوی خوبونه ویني
(src)="63"> Çox sağ olun .
(trg)="63"> مننه .
(src)="64"> ( Alqış )
(trg)="64"> ( د ستاينې چکچکې )