# az/ted2020-1183.xml.gz
# ky/ted2020-1183.xml.gz
(src)="1"> Bir neçə il bundan əvvəl özümü bir adətdə alışmış kimi hiss etdim buna görə də görkəmli Amerikan filosofu Morgan Spurlock-un ayaq izləri ilə gedərək 30 gün ərzində yeni bir şeyi sınamağı qərara aldım .
(trg)="1.1"> Бир нече жыл мурун өзүмдү көнүмүш адат жашоомдо токтоп калгандай сездим .
(trg)="1.2"> Ошондо , улуу Америкалык философ - Морган Спарлоктун кылган иштерин туурап , жаңы нерсени 30 күндүн ичинде баштайын деп чечтим .
(src)="2"> Bu ideya əslində çox sadədir .
(trg)="2"> Бул ойдун мааниси абдан жөнөкөй .
(src)="3"> Hər zaman həyatınıza əlavə etmək istədiyiniz bir şeyi düşünün və növbəti 30 gün ərzində bunu sınayın .
(trg)="3"> Өзүңүздүн жашооңузду байыта турган бир нерсе жөнүндө ойлонуп , ошону 30 күндүн ичинде ишке ашырганга аракет кылыңыз .
(src)="4"> Sən demə , 30 gün yeni bir adət yaratmaq , məsələn xəbərlərə baxmaq , və ya hansısa adəti ləğv etmək üçün tam kifayətdir .
(trg)="4"> Байкап көрсө , 30 күндүн ичиндеги убакыт жаңы адатты уйрөнүүгө же эски адаттан айрылууга туура келген мезгил экен - мисалы , жаңылыктарды көрүүнү жашооңуздан алып салуу .
(src)="5"> Mən bu 30 günlük sınaqları edərkən bir neçə şey öyrəndim .
(trg)="5"> Мен ушул 30 күндүк өзгөрүүнүн ичинде бир топ нерселерди үйрөндүм .
(src)="6"> İlk olaraq , ayların gəlib keçərək unudulması əvəzinə vaxt daha yadda qalan oldu .
(trg)="6"> Биринчиден , мурда айлар учуп , унутулса , бир айдан кийин , ар бир маал эсте сакталып жатты .
(src)="7"> Sınaq üçün mən bir ay ərzində hər gün bir şəkil çəkdim .
(trg)="7"> Өзгөрүүнүн жаңы нерсеси катары , мен бир ай боюнча ар күнүмдү сүрөткө тарттым .
(src)="8"> Və həmin gün harada olduğumu və nə etdiyimi tamamilə xatırlayıram .
(trg)="8"> Ырас , кайсы жерде болгонум жана эмне кылганым толугу менен эсимде болду .
(src)="9"> Həmçinin gördüm ki , daha çətin 30 günlük sınaqlar etdikcə mənim özümə inamım artdı .
(trg)="9"> Дагы байкап көрсөм , 30 күндүк өзгөрүүлөрүм канчалык кыйыныраак болгон сайын , өзүмө ишеничим көбөйдү .
(src)="10"> Mən stolundan ayrılmayan kompyuter ustasından əyləncə üçün işə velosiped ilə gedən
(trg)="10"> Компьютерден башы чыкпаган окумуш сөрөйдөн жумушка ыракат алуу үчүн велосипед айдаган
(src)="11"> bir şəxsə çevrildim .
(trg)="11"> адамга айландым .
(src)="12"> Hətta keçən il mən Afrikanın ən uca zirvəsi olan Klimancaro dağına çıxdım .
(trg)="12"> Бул аз келгенсип , мен былтыр Килиманджаронун чокусуна чыктым , ал Африкадагы эң бийик тоо болуп эсептелет .
(src)="13"> Mən 30 günlük sınaqlara başlamadan əvvəl heç vaxt bu qədər macəraçı ola bilməzdim .
(trg)="13"> Мен ушул 30 күндүк өзгөрүүлөргө чейин мындай нерселерди такыр кылган эмесмин .
(src)="14"> Həmçinin öyrəndim ki , əgər nəyisə çox istəyirsənsə 30 gün ərzində istənilən hər şeyi edə bilərsən .
(trg)="14"> Менин көзүм жетти , эгер бир нерсени абдан катуу кааласаңыз , 30 күндүн ичинде ар нерсени ишке ашырсаңыз болот экен .
(src)="15.1"> Heç roman yazmaq istəmisiniz ?
(src)="15.2"> Hər Noyabr
(trg)="15.1"> Жашооңузда бир көркөм кара сөз жазгыңыз келди беле ?
(trg)="15.2"> Ар жылы ноябрда ,
(src)="16"> on minlərlə insan öz 50,000 sözlük romanını 30 gün ərzində başdan yazmağa cəhd edir
(trg)="16"> он миңдеген адамдар 50 000 сөздөн турган чыгарманы 30 күндүн ичинде башынан баштап жазганга аракет кылышат .
(src)="17"> Deməli , bütün etməyin gərəkən bir ay ərzində hər gün 1 667 söz yazmaqdır .
(trg)="17"> Ал үчүн бир айдын ичинде күнүнө 1,667 сөз жазыш керек экен .
(src)="18"> Mən bunu etdim .
(trg)="18"> Мен ошондой кылдым .
(src)="19"> Bu arada , bunun sirri günlük lazımi sözləri yazmadan yatmamaqdır .
(trg)="19"> Баса , ийгиликтин сыры - баардык сөздөрдү жазып бүтмөйүнчө , уктабаш керек .
(src)="20"> Siz yuxusuz qala bilərsiniz amma romanı bitirəcəksiniz .
(trg)="20"> Балким сиз уйкудан айрыласыз , бирок көркөм кара сөзүңүздү бүтүрөсүз .
(src)="21"> Mənim romanım Amerikanın möhtəşəm romanlarından biri oldumu ?
(trg)="21"> Эми менин китебим Американын улуу көркөм кара сөз чыгармасына киреби ?
(src)="22.1"> Xeyr .
(src)="22.2"> Mən onu bir aya yazdım axı .
(trg)="22.1"> Жок .
(trg)="22.2"> Мен аны бир айдын гана ичинде жаздым .
(src)="23"> O çox pisdir .
(trg)="23"> Ал абдан начар .
(src)="24"> Amma mən əgər həyatım boyu John Hodgman ( tanınmış yazıçı ) ilə TED yığıncağımda görüşsəm ona , " Mən kompyuter alimiyəm " demək məcburiyyətində deyiləm .
(trg)="24"> А бирок мындан ары , мисалы , TED кечесинде Джон Ходжманды кезиксем , " Мен компьютер адисимин " деп айткаңга мажбур эмесмин .
(src)="25"> Xeyr , əgər istəsəm deyə bilərəm ki , " Mən yazıçıyam "
(trg)="25"> Албетте эмесмин , бирок кааласам , " Мен жазуучумун " деп айтсам болот .
(src)="26"> ( Gülüş ) Mənim qeyd etmək istədiyim sonuncu bir şey də var .
(trg)="26"> ( Күлкү ) Дагы сизге айта турган акыркы сөзүм -
(src)="27"> Mən öyrəndim ki kiçik , davamlı və durmadan edə biləcəyim dəyişikliklər etdikdə onların məndə adət olma ehtimalı çox idi .
(trg)="27"> мен жаңы , туруктуу өзгөрүүлөрдү кылганда , алар менин күнүмдүк адаттарыма батыраак айланганын түшүндүм .
(src)="28"> Böyük və çılğın hərəkətlər etmək heç də yanlış deyil .
(trg)="28"> Чоң , шумдук өзгөрүүлөрдүн эч жаман нерсеси жок .
(src)="29"> Əslində , onlar çox əyləncəlidirlər .
(trg)="29"> Чынында , алар абдан кызыктуу болушу мүмкүн .
(src)="30"> Amma onların sizdə adət olma ehtimalı azdır .
(trg)="30"> Бирок алар ар дайым адаттарга айланаары күмөн .
(src)="31"> Mən şəkəri 30 günlük atanda 31-ci gün belə görünürdü .
(trg)="31"> Мен 30 күндүн ичинде шекер колдонбой калганда , 31-чи күн ушуга окшош болгон .
(src)="32"> ( Gülüş ) Beləliklə sizdən soruşuram : Nəyi gözləyirsiniz ?
(trg)="32"> ( Күлкү ) Анда эмесе менин суроом сизге мындай : Сиз эмнени күтүп жатасыз ?
(src)="33"> Mən sizi əmin edirəm ki , siz istəsəniz də , istəməsəniz də növbəti 30 gün gəlib keçəcək Bəs onda nə üçün həmişə sınamaq istədiyiniz bir şey düşünüb növbəti 30 gün ərzində
(trg)="33"> Мен сизге кепилдик бере алам , каалайсызбы же каалабайсызбы , келе жаткан 30 күн дагы өтөт. ошондуктан , ар дайым жасагыңыз келген нерсе жөнүндө ойлонуп , эмки 30 күндүн ичинде аны ишке
(src)="34"> bunu sınamayasınız ?
(trg)="34"> ашырганга аракет кылыңыз .
(src)="35"> Təşəkkürlər .
(trg)="35"> Ыракмат .
(src)="36"> ( Alqış )
(trg)="36"> ( Кол чабуу )
# az/ted2020-1248.xml.gz
# ky/ted2020-1248.xml.gz
(src)="1"> Sizi başqa bir dünyaya aparmaq istəyirəm .
(trg)="1"> Мен сиздерди башка бир дүйнөгө алып барууну каалап турам .
(src)="2"> və sizinlə gündə 1 dollardan az qazanan kasıb insanlarla aramdakı 45 illik eşq əhvalatını paylaşmaq istəyirəm .
(trg)="2.1"> Жана дагы сиздерге 45 жылга созулган махабат окуясын бөлүшкүм келип турат .
(trg)="2.2"> Окуя күнүмдүк жашоосуна 1 доллардан кем акча сарптап жашаган кедейлер менен болгон .
(src)="3"> Hindistanda çox elitist , züppece bahalı bir təhsil aldım , və bu məni az qala məhv etdi .
(trg)="3"> Мен Индиядагы тандалгандардын , ак сөөктөрдүн окуу жайынан кымбат баалуу билимди алгам , бирок ал окуу жай мени бузуп коё жаздаган .
(src)="4"> Diplomat , müəllim ya da həkim olmağa yönlendirilmiştim və hər şey planlaşdırıldığı .
(trg)="4"> Мен толук кандуу дипломат , мугалим , доктур болууга чамам жетмек .
(src)="5"> Sonra bunları qoyub 3 il boyunca Hindistan squash çempionu oldum .
(trg)="5"> Кийин мен аны каалабадым , бирок мен индиялык теннис оюну боюнча үч жыл узагында улуттук чемпиону болгом .
(src)="6"> ( gülüşmələr ) Bütün dünya önümdeydi .
(trg)="6"> ( Каткырык ) Мен үчүн бүткүл дүйнө ачылган .
(src)="7"> Hər şey ayaqlarımın altında idi .
(trg)="7"> Бардыгы менин кол астымда эле .
(src)="8"> Heç bir şeyi səhv edə bilməzdim .
(trg)="8"> Мен эч бир катачылык кетире алмак эмесмин .
(src)="9.1"> Amma sonra şübhələnməyə başladım .
(src)="9.2"> Bir kəndə gedib yaşamaq , işləmək və nəyə bənzədiyini görmək istədim .
(trg)="9"> Бир күнү мен жеке кызыгуумдан улам Айылга барып , жашап , иштеп деги эле айыл деген эмне экенин көрүүнү кааладым .
(src)="10.1"> Buna görə 1965-ci ildə Hindistanın Bihar əyalətində yaşanan qıtlığı görməyə getdim .
(src)="10.2"> Və həyatımda ilk dəfə aclığı , ölümü , aclıqdan ölən insanları gördüm .
(trg)="10"> Ошентип 1965-жылы , мен Индияда эң запкылуу , ачкачылыкка кабылган Бихар аймагына бардым , ачкачылык , өлүм азабынан кишилердин өлүп жатканын өмүрүмдө биринчи жолу көрдүм .
(src)="11"> Bu mənim həyatımı dəyişdirdi .
(trg)="11"> Бул менин турмушумду өзгөрттү .
(src)="12"> Evə döndüm və anama belə dedim : " Bir kənddə yaşamaq və işləmək istəyirəm . "
(trg)="12"> Мен үйгө кайтып келип , апама " Мен айылда жашап жана эмгектенгим келет " дедим .
(src)="13"> Anam komaya girdi .
(trg)="13"> Апам эс учун жоготуп койду .
(src)="14"> ( gülüşmələr ) " Bu da nəyi ?
(trg)="14"> ( Каткырык ) " Бул эмне дегениң ?
(src)="15"> Bütün dünya ayaqlarının altında , ən yaxşı işlər səni gözləyir , və sən bir kəndə gedib orada yaşamaq istəyirsən ?
(trg)="15"> Бүткүл дүйнө сен үчүн ачык , бардык жумуштар сага даяр , сен болсо айылда жашап жана эмгектенем дейсиң ?
(src)="16"> Yolunda getməyən bir şeylər vardır ? "
(trg)="16"> Сенин эс акылың жайындабы деги ? "
(src)="17"> Mən də ona " Xeyr , çox yaxşı bir təhsil aldım
(trg)="17"> Мен жооп кайтардым , " Жок , мен эң мыкты билим алдым .
(src)="18"> və bu məni düşünməyə sövq etdi .
(trg)="18"> Ал билим мени ойлондурду .
(src)="19"> Mən də özümcə insanlara bir şeylər vermək istəyirəm . "
(trg)="19"> Мен мунун акыбетин кайтарып берүүнү каалайм , өзүмдүн колумдан келишинче " .
(src)="20.1"> dedim .
(src)="20.2"> " Kənddə nə etmək istəyirsən ?
(trg)="20"> " Сен айылда эмне кылууну каалайсың ?
(src)="21"> Artıq nə iş nə də pul nə təhlükəsizlik nə də ümid var " dedi .
(trg)="21"> Жумуш жок , акча жок , кооптуу , келечексиз жашоо " .
(src)="22"> Mən də " Mən orada yaşamaq və 5 il boyunca quyu qazmaq istəyirəm . "
(trg)="22"> " Айылда жаашагым келет жана беш жыл аралыгында кудук казгым келет " деп айткам .
(src)="23"> " 5 il boyunca quyu qazmaq mı ?
(trg)="23"> " Беш жыл кудук казасыңбы ?
(src)="24"> Hindistandakı ən bahalı məktəblərə və kollecləri getdin və indi 5 il boyunca quyu qazmaq istəyirsən ? "
(trg)="24"> Сен Индиянын эң кымбат мектеби жана колледжине барып , беш жыл кудук казгың келип турабы ? "
(src)="25"> Uzun bir müddət mənimlə danışmadı , çünki ailəmi kiçik düşüreceğimi düşünürdü .
(trg)="25"> Апам мени менен көпкө сүйлөшпөй жүрдү , анткени ал мени үй-бүлөнүн аброюна шек келтирип жатат деп ойлогон .
(src)="26"> Yoxsul insanların sahib olduğu və əsla ortaya qoyulmamış , heç bir zaman tanınmamış , hörmət eşidilməmiş , geniş sahələrdə tətbiq olunmamış ən qeyri-adi məlumat və bacarıqlara çatdım .
(trg)="26"> Бирок кийин , мен , кедейлер ээ болгон сейрек кездешчү өзгөчө билим жана жөндөмдөргө туш болдум , булар эч качан маанилүү деп таанылып , өзгөчөлөнүп , урматталып , жана эч бир деңгээлде колдонулбаган .
(src)="27"> Və yoxsullar üçün bir Yalınayaklar Kolleci açmağa qərar verdim .
(trg)="27"> Ошондо мен Бэафуд Жыңайлактар Колледжин ачууну ойлодум -- ал окуу жай кедейлер үчүн гана колледж .
(src)="28"> Məktəb yoxsul insanların əhəmiyyətli olduğunu düşündüyü şeyləri öğretecekti .
(trg)="28"> Кедейлер маанилүү деген нерселер бул колледжде окутулмак .
(src)="29"> Kəndə ilk dəfə getdiyimdə
(trg)="29"> Мен бул айылга жаңыдан келгенимде .
(src)="30"> kəndin yaşlılar gəldilər və " Polis üçün mi çalışırsan ? "
(trg)="30"> Аксакалдар мага келип , " Сен полициядан качып жүрөсүңбү ? "
(src)="31.1"> deyə soruşdular .
(src)="31.2"> " Xeyr " dedim .
(trg)="31.1"> деп сурашты .
(trg)="31.2"> Мен " жок " деп жооп бердим .
(src)="32"> ( gülüşmələr ) " imtahanlarında müvəffəqiyyətsiz oldun ? "
(trg)="32"> ( Каткырык ) " Сен экзаменден кулап калдыңбы ? "
(src)="33"> " Xeyr " dedim .
(trg)="33"> Мен " жок " деп жооп бердим .
(src)="34"> " Hökumət vəzifəlisi deyilsənmi ? " deyə soruşdular , " Xeyr . "
(trg)="34.1"> " Сен бийликтен жумуш таппадыңбы ? "
(trg)="34.2"> Мен " жок " деп жооп бердим .
(src)="35.1"> dedim .
(src)="35.2"> " Burada nə işin var ?
(trg)="35"> " Сен бул жерде эмне кылып жүрөсүң анда ?
(src)="36"> Niyə buradasan ?
(trg)="36"> Эмне үчүн бул жакка келдиң ?
(src)="37.1"> Hindistanın təhsil sistemi sizi Paris , Yeni Delhi ya da Zurih 'de yönəldər .
(src)="37.2"> Sən bu kənddə nə axtarırsan ?
(trg)="37"> Индиядагы билим берүү системасы Париж , Нью Дели жана Цюрих сыяктуу жерлерди эңсеттирет ; сен айылда эмне кылып жүрөсүң ?
(src)="38"> Sənin bizə söyləmədiyi bir problemin var ? "
(trg)="38"> Сенин бизге айтпаган бир көйгөйүң барбы ? "
(src)="39.1"> " Xeyr , açıqcası yalnız yoxsullar üçün bir kollec qurmaq istəyirəm .
(src)="39.2"> Məktəbdə yalnız
(trg)="39"> " Жок , мен колледж ачууну каалайм " кедейлер үчүн гана ,
(src)="40"> yoxsulların əhəmiyyətli olduğunu düşündüyü şeylər öyrədiləcək " dedim .
(trg)="40"> Кедейлер маанилүү деген нерселер колледжде окутулат " , деп жооп бердим .
(src)="41"> Yaşlılar mənə dərin və mənalı nəsihətlər etdilər .
(trg)="41"> Ошондо аксакалдар мага маңыздуу жана маанилүү кеңеш беришти .
(src)="42"> " Lütfən quracağı Kollecə diplomalı və ixtisaslı birini gətirmə " dedilər .
(trg)="42"> Алар , " Өтүнөбүз , колледжиңе кандайдыр бир билим даражадагы жана квалификацияга ээ болгон бирөөлөрдү алып келбе " , дешти .
(src)="43"> Buna görə Yalınayaklar Kolleci Hindistanda bir master ya da həkimə dərəcənin varsa qəbul edilmeyeceğiniz tək kolleclər .
(trg)="43"> Эми , бул Индиядагы жалгыз колледж , эгер сиз илим доктору же магистр даражасынын ээси болсоңуз сиз бул колледжде иштөөдөн четтеттилесиз .
(src)="44"> Bizim okulumuzda təhsil keçirmək üçün universitetdən ayrılmış ya da qovulmuş olmanız lazımdır .
(trg)="44"> Сиз же окуй албай калган же окуудан чыгарылган шартта гана биздин колледжде иштөө үчүн келе аласыз .
(src)="45"> Əllərinizlə və haysiyetinizle
(trg)="45"> Сиз өз колуңуз менен иштешиңиз керек .
(src)="46"> çalışmaq məcburiyyətindəsiniz .
(trg)="46"> Эмгекти сыйлооңуз шарт .
(src)="47"> Cəmiyyətə təqdim edəcəyiniz bir qabiliyyətiniz olduğunu və onlara xidmət edəcəyinizi göstərmək məcburiyyətindəsiniz .
(trg)="47"> Коомчулукка сунуштай алган кандайдыр бир жөндөмүңүз бар экендигин көрсөтүшүңүз керек жана коомчулукка кызмат өтөшүңүз абзел .
(src)="48"> Beləcə Yalınayaklar Kollecini qurduq və professionallığa yenidən təyin .
(trg)="48"> Ошентип Жыңайлактар Колледжи ишке кирди , биз профессионализм түшүнүгүн кайрадан аныктап чыктык .
(src)="49"> Professional kimdir ?
(trg)="49"> Профессионал деп кимди айтабыз ?
(src)="50"> Professional qabiliyyət , güvən və inancın bir bileşimidir .
(trg)="50"> Профессионал деп өзүнүн бир шыгы , өзүнө болгон ишеними жана келечеке ишеничи болгон айкалыштыкты камтыган адам .
(src)="51"> Su kahini bir professional .
(trg)="51"> Суу издегич адам бул профессионал .
(src)="52"> mama bir professional .
(trg)="52"> Элдик аначы бул профессионал .
(src)="53"> Kırık-çıkıçı bir professional .
(trg)="53"> Элдик сөөк даарыкер бул профессионал .
(src)="54"> Bunlar dünyanın hər yerindən professionallar .
(trg)="54"> Булар дүйнө жүзү боюнча профессионалдар .
(src)="55"> nəqliyyatı çətin olan hər kənddə onları tapa bilərsiniz .
(trg)="55"> Буларды дүйнө жүзүндөгү эң алыскы айылдардан дагы таба аласыздар .
(src)="56"> Bu kəsləri ortaya çıxararaq sahib olduqları məlumat və qabiliyyətlərin universal olduğunu göstərmək istədik .
(trg)="56"> Мындай адамдар жалпы билим берүү системасына келип алар ээ болгон билим жана жөндөмдөрүн ааламдык экенин көрсөтүшү керек .
(src)="57"> Bu məlumat və qabiliyyətlər istifadə edilməli , bu gün belə əhəmiyyətli olduqları bütün dünyaya göstərilməli .
(trg)="57"> Ал жөндөмдөр колдонулушу керек , иш жүзүндө пайдаланылышы керек алар сырткы дүйнөгө көрсөтүлүшү керек , бул билимдер жана жөндөмдөр бүгүн дагы талапка жооп берээри айкын .
(src)="58"> Kollec Mahatma Qandinin həyat və iş etmə formasını nümunə götürərək işləyir .
(trg)="58"> Колледж Махатма Гандинин турмуш жана иш жолунун негизинде иштейт .
(src)="59"> Yerdə yemək yeyir , yerdə yatar , yerdə çalışarsınız .
(trg)="59"> Жерде олтуруп тамактанасыз , жерде жатып уктайсыз , жерде иштейсиз .
(src)="60"> Yazılı kontrakt yoxdur .
(trg)="60"> Эч бир келишим жок , жазылган келишимдер жок .
(src)="61"> Mənimlə 20 il yaşaya ya da sabah gedə bilərsiniz .
(trg)="61"> Сиз мени менен 20 жыл бою бирге болсоңуз болот , эртең кетсеңиз дагы болот .
(src)="62"> Və kimsə aylıq 100 dollardan çox qazana bilməz .
(trg)="62"> Жана дагы эч ким айына 100 доллардан ашык акча ала албайт .
(src)="63"> Yalınayaklar Kollecinə pul üçün gəlirsə , heç gəlməyin .
(trg)="63"> Эгер акча табууга кызыктар болсоңуз , анда Жыңайлактар колледжине келип убара болбоңуз .
(src)="64"> Yalınayaklar Kollecinə çalışmaq və mübarizə etmək üçün gələ bilərsiniz .
(trg)="64"> Сиз жумуш жана маселе чечүүнү кааласаңыз , анда Жыңайлактар Колледжине келиңиз .