# az/ted2020-1044.xml.gz
# da/ted2020-1044.xml.gz
(src)="1"> Mənim böyük ideyam içimizdə gizli milyonlarla böyük ideyanı aşkar edəcək kiçik bir ideyadır .
(trg)="1"> Min store idé er en meget lille idé , som kan åbne op for milliarder af store idéer , som i dette øjeblik ligger i dvale inden i os .
(src)="2"> Mənim bu kiçik ideyam yatmaqdır .
(trg)="2"> Og min lille idé til at gøre dette er søvn .
(src)="3"> ( Gülüş ) ( Alqış ) Burada A qrupuna aid olan qadınlardır .
(trg)="3"> ( Latter ) ( Bifald ) Dette er et rum fuld af elitekvinder .
(src)="4"> Yuxusuz qalan qadınlardır .
(trg)="4"> Det er et rum fuld af kvinder med søvnmangel .
(src)="5"> Mən də yuxunun dəyərini çətinliklə başa düşdüm .
(trg)="5"> Og jeg lærte værdien af søvn på den hårde måde .
(src)="6"> 2 il yarım bundan əvvəl , yorğunluqdan huşumu itirdim .
(trg)="6"> For to et halvt år siden besvimede jeg af udmattelse .
(src)="7"> Başım stola dəydi , üz sümüyüm sındı ,
(trg)="7"> Jeg slog mit hoved på skrivebordet , brækkede mit kindben
(src)="8"> sağ gözümə 5 tikiş vuruldu .
(trg)="8"> og fik fem sting ved mit højre øje .
(src)="9"> Yuxunun dəyərini bu vaxt anlamağa başladım .
(trg)="9"> Og her startede min rejse ind i genopdagelsen af søvnens værdier .
(src)="10"> Həmin dövrdə araşdırdım , həkimlər , alimlərlə danışdım , nəticə olaraq onu deyə bilərəm ki , daha məhsuldar olmağın , xoşbəxt olmağın tək yolu normal yatmaqdır .
(trg)="10"> Og på min vej studerede jeg , jeg mødtes med læger og videnskabsfolk , og jeg er her for at fortælle jer , at vejen til produktivitet , inspiration og et lykkeligere liv er at få nok søvn .
(src)="11"> ( Alqış ) Bu çevrilişə biz qadınlar başçılıq edəcəyik .
(trg)="11"> ( Bifald ) Og vi kvinder må vise vejen i denne nye revolution , et nyt feministisk emne .
(src)="12.1"> Sözün əsl mənasında ən çox yatan biz olacağıq .
(src)="12.2"> ( Gülüş ) ( Alqış ) Çünki çox təəssüf ki , az yatmaq kişilərə görə igidlik hesab olunur .
(trg)="12.1"> Vi skal bogstaveligt talt sove os til toppen .
(trg)="12.2"> ( Latter ) ( Bifald ) Desværre for mændene , er søvnmangel nemlig blevet et symbol på virilitet .
(src)="13"> Bu yaxınlarda bir kişiylə nahar edərkən , öncəki gecə 4-cə saat yatdığı haqda danışmağa başladı .
(trg)="13"> Jeg spiste for nylig middag med en fyr , der pralede af , at han kun havde fået fire timers søvn natten før .
(src)="14"> Ürəyimdən keçdi deyim ki , -- təbii ki demədim -- " Bilirsən ki , yuxun 5 saat olsa idi indiki nahar daha maraqlı olardı ? "
(trg)="14.1"> Og selvom jeg ikke gjorde det , så havde jeg lyst til at sige til ham , " Ved du hvad ?
(trg)="14.2"> Hvis du havde fået fem , så ville denne middag have været langt mere interessant . "
(src)="15"> ( Gülüş ) Kişilərin çoxu daha az yuxu yatırlar .
(trg)="15"> ( Latter ) Der er en slags konkurence for søvnmangel .
(src)="16"> Xüsusilə burada , Vaşinqtonda , kimisə səhər yeməyinə dəvət etmək istəsən və " Saat 8 necədir ? " soruşsan ,
(trg)="16.1"> Især her i Washington .
(trg)="16.2"> Hvis du vil lave et morgenmadsmøde og siger , " Hvad med klokken 8 ? "
(src)="17"> böyük ehtimal " 8 çox gecdi , amma heç nə olmaz , bir az tennis oynayar , bir neçə yerə zəng edər sonra səninlə görüşərəm " deyəcəklər .
(trg)="17"> Vil de sige , " Det er for sent , men okay , så kan jeg nå et spil tennis og et par conference calls og så møde dig kl . 8 . "
(src)="18"> Fikirləşirlər ki , həddən artıq məşğul və məhsuldardılar , ancaq məncə elə deyillər , çünki hal-hazırda iqtisadi , siyasi , və ticarət sahəsində çox pis qərarlar qəbul edən liderlər kifayət qədərdir .
(trg)="18"> Og de tror , det betyder , at de er så utroligt travle og produktive , men det er de i virkeligheden ikke , for vi har i øjeblikket haft fantastiske ledere i forretning , i finans , i politik , som har taget elendige beslutninger .
(src)="19"> Yüksək İQyə sahib olmaq yaxşı lider olmaq deyil , yaxşı lider olmaq aysberqi Titanikə toxunmazdan əvvəl görməkdir .
(trg)="19"> Så en høj IQ betyder ikke , at du er en god leder , for essensen af lederskab er at være i stand til at se isbjerget , før det rammer Titanic .
(src)="20"> Titaniklərimizi əzən aysberqlər kifayət qədərdir .
(trg)="20"> Og vi har haft alt for mange isbjerge , der har ramt vores Titanics .
(src)="21"> Məncə Lehman Brothers ( Böhrandan müflis olan böyük investisiya bankı ) Lehman Qardaş və Bacıları olsaydılar hələ də sağ olardılar .
(trg)="21"> Jeg har faktisk på fornemmelsen , at hvis Lehman Brothers havde været Lehman Brødre og Søstre , så ville de måske stadig være her i dag .
(src)="22"> ( Alqış ) Qardaşlar 7gün 24 saat məşğulkən 7 saat yarım ya da 8 saat yuxu yatmış bacıları aysberqi görərdi , nəyə səbəb olacağını anlaya bilərdi bəlkə də .
(trg)="22"> ( Bifald ) Mens alle brødrene havde travlt med at være på 24 / 7 ville en søster måske have lagt mærke til et isbjerg , fordi hun ville være vågnet efter 7 1 / 2 eller 8 timers søvn og været i stand til at se det store billede .
(src)="23"> Çoxsaylı böhranlarla üzləşdiyimiz bir dövrdə , yaşadığımız yerdən asılı olmayaraq özümüz üçün faydalı olan , həyatımıza sevinc , effektivlik qatan hərşey bütün dünya üçün ən yaxşısıdır .
(trg)="23"> Så nu , hvor vi står overfor mange forskellige kriser i verden i øjeblikket , vil det , der er godt for os personligt , og skaber glæde og taknemlighed , effektivitet i vore liv , og være det bedste for vores karriere , være det samme , som er bedst for hele verden .
(src)="24"> Bir daha təkid edirəm ki , içinizdəki böyük ideyaları görə bilmək üçün qapayın gözlərinizi , cihazları söndürün , yuxunun gücünü kəşf edin .
(trg)="24"> Så jeg opfordrer jer til at lukke øjnene og opdage de store idéer , der ligger inden i os , at slukke motoren og opdage søvnes magt .
(src)="25"> Çox sağ olun .
(trg)="25"> Tak .
(src)="26"> ( Alqış )
(trg)="26"> ( Bifald )
# az/ted2020-1106.xml.gz
# da/ted2020-1106.xml.gz
(src)="1"> Mən bilirəm siz nə düşünürsünüz .
(trg)="1"> Jeg hvad hvad I tænker .
(src)="2"> Düşünürsünüz ki , yəqin yolumu azmışam və indi kimsə səhnəyə çıxacaq və məni nəzakətlə yerimə oturmağa aparacaq .
(trg)="2"> I tænker , at jeg er faret vild og at der snart kommer en op på scenen og ligeså stille fører mig tilbage til min plads .
(src)="3"> ( Alqışlar ) Mənimlə Dubayda həmişə belə davranırlar .
(trg)="3"> Bifald Det sker for mig i Dubai hele tiden .
(src)="4"> " Siz bura tətilə gəlmisiz , hə ? "
(trg)="4"> „ Er du på ferie her , kære ? “
(src)="5"> ( Gülüş ) " Uşaqlarınıza baş çəkməyə gəlmisiniz ?
(trg)="5"> [ Latter ] „ Er du her for at besøge børnene ?
(src)="6"> Nə qədər qalacaqsınız ? "
(trg)="6"> Hvor længe bliver du ? “
(src)="7"> Əslində isə mən ümid edirəm ki , hələ uzun müddət burda qalacam .
(trg)="7"> Faktisk , lidt længere endnu , håber jeg .
(src)="8"> Mən körfəzdə 30 ildən çoxdur ki , yaşayıram və dərs deyirəm .
(trg)="8"> Jeg har boet og undervist i Golfen i over 30 år .
(src)="9"> ( Alqışlar ) Və bu müddət ərzində çox dəyişikliklər görmüşəm .
(trg)="9"> [ Bifald ] Og i den tid , har jeg set mange ændringer .
(src)="10.1"> İndi bu statistika olduqca dəhşətlidir .
(src)="10.2"> ( Yazı : Dünya dilləri = & gt ; Bu gün : 6000 , 90 il sonra : 600 )
(trg)="10"> Den statistik er ret chokerende .
(src)="11"> Mən də bu gün sizə dilin itirilməsi və İngilis dilinin qloballaşması barədə danışacağam .
(trg)="11"> og i dag vil jeg tale om sprogtab og globaliseringen af engelsk .
(src)="12"> Mən sizə Abu Dabidə böyüklərə İngilis dili dərsi keçən bir dostum barədə danışmaq istəyirəm .
(trg)="12"> Jeg vil gerne fortælle jer om min ven som underviste voksne i engelsk i Abu Dhabi .
(src)="13"> Günlərin bir günü o , tələbələrinə təbiətlə bağlı sözlər öyrətmək üçün onları bağa aparmaq qərarına gəlir .
(trg)="13"> Og en skønne dag besluttede hun sig for , at tage dem ud i haven for at lære dem nogle gloser om natur .
(src)="14"> Lakin nəticədə o , özü yerli bitkilərin ərəb dilində adlarını , eləcə də onların tibbi , kosmetik , kulinariya , dərman kimi istifadəsini öyrənir .
(trg)="14"> Men det var hende der endte med at lære alle de arabiske ord for de lokale planter , såvel som deres brug ; medicinale brug , kosmetiske , madlavning , urter .
(src)="15"> Bu tələbələr bütün bu bilikləri hardan alıblar ?
(trg)="15"> Hvordan fik de studerende al den viden ?
(src)="16"> Əlbəttə ki , öz nənə-babaları və onların nənə-babalarından .
(trg)="16"> Selvfølgelig fra deres bedsteforældre og endda deres oldeforældre .
(src)="17"> Nəsillər arası ünsiyyət qurmağın necə əhəmiyyətli olduğunu sizə demək zəruri deyil .
(trg)="17"> Det er ikke nødvendigt at sige , hvor vigtigt det er , at være i stand til , at kommunikere på tværs af generationer .
(src)="18"> Lakin , təəssüf edirəm ki , bu gün dillər görünməmiş sürətlə ölürlər .
(trg)="18"> Men desværre , dør sprog i dag i et omfang som ikke tidligere er set .
(src)="19"> Hər 14 gündə bir dil ölür .
(trg)="19"> Et sprog dør hver 14 . dag .
(src)="20"> Və eyni zamanda ingilis dili şübhəsiz ki , qlobal dilə çevrilib .
(trg)="20"> På samme tid , er engelsk det ubestridte globale sprog .
(src)="21"> Bu iki hadisə arasında hansısa əlaqə ola bilər ?
(trg)="21"> Kan der være en sammenhæng ?
(src)="22"> Dəqiq deyə bilmərəm .
(trg)="22"> Det ved jeg ikke .
(src)="23"> Lakin çox dəyişikliklərin şahidi olduğumdan əminəm .
(trg)="23"> Men jeg ved , at jeg har set en del forandringer .
(src)="24.1"> İlk dəfə körfəzə gələndə mən Küveytə gəldim .
(src)="24.2"> O dövrlərdə bu hələ ağır bir vəzifə idi .
(trg)="24"> Da jeg første gang kom til Golfen , kom jeg til Kuwait , dengang det stadig var et belastet område .
(src)="25"> Əslində çox keçmiş də deyil .
(trg)="25"> Faktisk , for ikke så længe siden .
(src)="26"> Elə bir az bundan əvvələ qədər .
(trg)="26"> Det er lidt for tidligt .
(src)="27"> Lakin buna baxmayaraq , mən digər 25 müəllimlə birlikdə Britaniya konsulluğu tərəfindən işə qəbul olundum .
(trg)="27"> Men ikke desto mindre var jeg rekrutteret af det Britiske Råd sammen med omkring 25 andre undervisere .
(src)="28"> Və biz Küveytdə dövlət məktəblərində çalışan ilk qeyri-müsəlmanlar idik .
(trg)="28"> Og vi var de første ikke-muslimer der underviste i de offentlige skoler i Kuwait .
(src)="29"> Biz İngilis dili öyrətmək üçün gətirilmişdik çünki hökumət ölkəni müasirləşdirmək və vətəndaşları təhsil vasitəsiylə gücləndirmək istəyirdi .
(trg)="29"> Vi kom for at undervise i engelsk fordi regeringen ville modernisere landet og styrke borgerne gennem uddannelse .
(src)="30"> Əlbəttə ki , Birləşmiş Krallıq da neft gəlirlərindən xeyir götürürdü .
(trg)="30"> Og selvfølgelig fik Storbritannien gavn af noget af den dejlige rigdom pga .
(src)="31"> Yaxşı .
(trg)="31.1"> olie .
(trg)="31.2"> Okay .
(src)="32"> Mənim gördüyüm ən böyük dəyişiklik isə - İngilis dilinin necə qarşılıqlı səmərəli işdən bu günkü kütləvi beynəlxalq biznesə çevrilməsidir .
(trg)="32"> Det her er den store ændring jeg har set- hvordan engelsk gradvist har forvandlet sig fra at være en gensidig gavnlig praksis til , at blive den massive internationale forretning det er i dag .
(src)="33"> Məktəb kurrikulumunda xarici bir dil olmaqdan , vətənim İngiltərənin yeganə dili olmaqdan artıq olmayan ingilis dili dünyadakı bütün ingilis dilində danışan millətlər üçün kütləvi üstünlüyə çevrilib .
(trg)="33.1"> Ikke længere bare et fremmedsprog i skolens pensum .
(trg)="33.2"> Og ikke længere Moder Englands domæne .
(trg)="33.3"> Det er blevet populært for alle engelsktalende nationer på jorden .
(src)="34"> Niyə də yox ?
(trg)="34"> Og hvorfor ikke ?
(src)="35"> Hər şeyə rəğmən , dünya üzrə universitetlərin son reytinqinə görə ən yaxşı təhsil Birləşmiş Krallıq və ABŞ təhsil sisteminlərindədir .
(trg)="35"> Den bedste uddannelse findes jo , ifølge den seneste bedømmelse af universiter i verden , på universiterer i Storbritannien og USA .
(src)="36"> Əslində , hamı ingiliscə təhsili almaq istəyir .
(trg)="36"> Så , alle vil have en engelsk uddannelse - naturligvis .
(src)="37"> İngilis dili ana dili olmayanlar isə imtahandan keçməlidirlər .
(trg)="37"> Men hvis engelsk ikke er dit modersmål , skal du bestå en prøve .
(src)="38"> Bəs tələbəni sadəcə dil qabiliyyəti olmadığına görə geri çevirmək düzgündür ?
(trg)="38"> Kan det være rigtigt at afvise en studerende på den lingvistiske evne alene ?
(src)="39"> Bəlkə də dahi olan bir kompüter aliminiz var .
(trg)="39"> Måske har du en computervidenskabsmand som er et geni .
(src)="40"> O , misal üçün , bir hüquqşünas ilə eyni dildə danışmalıdır ?
(trg)="40"> Ville han have brug for det samme sprog som advokat , for eksempel ?
(src)="41"> Mən belə düşünmürəm .
(trg)="41"> Det tror jeg ikke .
(src)="42"> Biz ingilis dili müəllimləri onlardan həmişə imtina edirik .
(trg)="42"> Vi engelsklærere afviser dem hele tiden .
(src)="43"> Biz nöqtə qoyuruq və biz onları getdikləri yolda dayandırırıq .
(trg)="43"> Vi sætter et stopskilt op og vi stopper dem på deres vej .
(src)="44"> Onlar ingilis dilini öyrənənə qədər öz arzularını reallaşdıra bilmirlər .
(trg)="44"> De kan ikke følge deres drøm længere , til de har fået engelsk .
(src)="45"> Gəlin indi məsələyə belə baxaq : əgər mən xərçəng xəstəliyinin müalicəsini bilən yalnız holland dilində danışan biri ilə qarşılaşsaydım , onun mənim Britaniya Universitetimə qəbul olmasını əngəlləməliydim ?
(trg)="45"> Lad mig sige det sådan ; hvis jeg mødte en monolingualist i hollandsk , som kunne helbrede cancer , ville jeg da forhindre ham i at blive optaget på mit britiske universitet ?
(src)="46"> Mən belə düşünmürəm .
(trg)="46"> Det tror jeg ikke .
(src)="47"> Lakin həqiqətdə biz elə məhz bunu edirik .
(trg)="47"> Men det er virkelig det vi gør .
(src)="48"> Biz ingilis dili müəllimləri qapı mühafizəçisiyik .
(trg)="48"> Vi engelsklærere er portvagterne .
(src)="49"> Və sən ilk növbədə bizi İngilis dilini kifayət qədər yaxşı bilməyin ilə razı salmalısan .
(trg)="49"> Og dit engelsk skal være godt nok til , at kunne tilfredsstille os først .
(src)="50"> Cəmiyyətin kiçik hissəsinə çox səlahiyyət vermək təhlükəli ola bilər .
(trg)="50"> Det kan være farligt , at give så megen magt til et smalt segment af samfundet .
(src)="51"> Bəlkə də maneə çox dünyəvi ola bilərdi .
(trg)="51"> Måske ville barrieren være for universel .
(src)="52"> Davam edək .
(trg)="52"> Okay .
(src)="53"> Lakin mən eşidirəm ki , siz deyirsiz " Bəs araşdırmalar ?
(trg)="53"> „ Men “ , hører jeg jer sige , „ hvad med forskningen ?
(src)="54"> Onlar axı hamısı ingilis dilindədir . "
(trg)="54"> Det er altsammen på engelsk . “
(src)="55"> Kitablar da ingilis dilindədir , jurnallar da ingilis dilindədir , lakin bu kiminsə boynuna nəsə qoymaq kimidir .
(trg)="55"> Ja , bøgerne er på engelsk , journalerne skrives på engelsk , men det er en selvopfyldende profeti .
(src)="56"> Bu ingilis dilinə olan tələbatdan qidalanır .
(trg)="56"> Det forstærker det engelsk krav .
(src)="57"> Beləliklə də davam edir .
(trg)="57"> Og sådan fortsætter det .
(src)="58"> Sizdən soruşuram , tərcüməyə nə olub ?
(trg)="58"> Så spørger jeg , hvad skete der med oversættelser ?
(src)="59"> Əgər İslamın Qızıl Dövrü barədə düşünürsünüzsə , o dövrdə çoxlu tərcümələr var idi .
(trg)="59"> Hvis du tænker på den Islamiske Gyldne Alder der var mange oversættelser dengang .
(src)="60"> Onlar Latın , Yunan dillərindən ərəb və fars dillərinə tərcümə edirdilər və sonra da Avropanın German dillərinə və Roman dillərinə tərcümə edilirdi .
(trg)="60"> De oversatte fra latin og græsk til arabisk og persisk og så blev det oversat til Europas germanske sprog og de romanske sprog .
(src)="61"> Və bu yolla da Avropanın Qaranlıq əsrləri işıqlanmışdı .
(trg)="61"> Og så kastede lyset sig på Europas Mørke Tider .
(src)="62"> Məni səhv başa düşməyin ; əziz ingilis dili müəllimləri , mən ingilis dili öyrədilməsinə qarşı deyiləm .
(trg)="62"> Forstå mig ret , alle engelsklærere derude ; jeg er ikke imod at undervise i engelsk .
(src)="63"> Mən sevinirəm ki , bizim qlobal olan bir dilimiz var .
(trg)="63"> Jeg elsker , at vi har et globalt sprog .
(src)="64"> Bizim buna həmişəkindən çox ehtiyacımız var .
(trg)="64"> Vi har brug for et i dag - mere end nogensinde før .
(src)="65"> Lakin mən onun sərhəd kimi istifadə olunmasına qarşıyam .
(trg)="65"> Men jeg er imod at bruge det som en barriere .
(src)="66"> Biz həqiqətən də istəyirikmi ki , başda ingilis və çin dili olmaqla , cəmi 600 dil qalsın ?
(trg)="66"> Vil vi virkelig ende op med 600 sprog og hovedsproget værende engelsk eller kinesisk ?
(src)="67"> Bizim bundan daha artığına ehtiyacımız var .
(trg)="67.1"> Vi har brug for mere end det .
(trg)="67.2"> Hvor trækker vi stregen ?
(src)="68.1"> Biz sərhədi harada çəkirik ?
(src)="68.2"> Bu sistem biliyi tamamilə təsadüfi dil olan İngilis dili bilmək ilə bərabər edir .
(trg)="68"> Dette system tilsidesætter intelligens med et kendskab til engelsk der er ret arbitrær .
(src)="69.1"> ( Alqışlar ) Mən sizə xatırlatmaq istəyirəm ki , bugünkü elmin daşıyıcısı olan böyük alimlərin İngilis dilini bilməyə ehtiyacı yox idi .
(src)="69.2"> Onlar İngilis dili testindən keçməli deyildilər .
(trg)="69"> [ Bifald ] Og jeg vil minde jer om , at de giganter , på hvis skuldre nutidens intelligentsia sidder , ikke behøvede at have engelsk , de behøvede ikke at bestå en engelskprøve .
(src)="70"> Məsəl üçün , Eynşteyn .
(trg)="70"> Einstein er et eksempel på dette .
(src)="71"> Yeri gəlmişkən , o , məktəbdə müalicə olunan uşaq hesab olunurdu , çünki o disleksik idi ( oxumağı bacarmırdı ) .
(trg)="71"> Han fik iøvrigt specialundervisning i skolen , fordi han var ordblind .
(src)="72"> Lakin dünyanın bəxti gətirib ki , o , ingilis dili imtahanından keçməli olmayıb .
(trg)="72"> Men heldigvis for hele verden , behøvede han ikke at bestå en engelskprøve .
(src)="73"> Çünki onlar 1964-cü ilə qədər Amerikanın İngilis dili imtahanı olan TOEFL-u hələ təşkil etmirdilər .
(trg)="73.1"> For de fandtes ikke før 1964 .
(trg)="73.2"> Med TOEFL , The American test of English
(src)="74"> İndi isə doludur .
(trg)="74"> Nu er det eksploderet .